I/. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
1. Đặt vấn đề
Môn mĩ thuật ở cấp THCS là một trong những môn học có đặc thù rất riêng, nó
không nhằm đào tạo nên những họa sĩ tương lai, hay những người chuyên nghiệp
làm về công tác mĩ thuật. Mục đích chủ yếu của môn học là giúp học sinh biết cách
cảm nhận cái đẹp, yêu cái đẹp để từ đó biết cách rèn luyện đôi bàn tay trí óc của
mình nhằm phát huy óc sáng tạo, tính độc lập để tạo ra cái đẹp. Môn mĩ thuật đã
góp phần hỗ trợ các em trong các môn học khác giúp các em phát triển toàn diện
cả về Đức - Trí - Thể - Mĩ cùng các kỹ năng sống cơ bản.
Trong xã hội phát triển nhu cầu thẩm mĩ ngày càng cao, do vậy việc đào tạo con
người có một trình độ thẩm mĩ nhất định ngày càng quan trọng. Vì vậy trong những
năm qua giáo dục thẩm mĩ thông qua môn học môn học mĩ thuật của chương trình
giáo dục phổ thông, là một môn học độc lập với mục tiêu, chương trình sách giáo
khoa, sách hướng dẫn, thiết bị riêng cho dạy và học, giáo viên được đào tạo, kết
quả học tập của học sinh được theo dõi và kiểm tra, đánh giá một cách nghiêm túc.
Trên thực tế chúng ta nhận thấy học sinh rất ham thích học vẽ. Nếu như chúng
ta xây dựng cho các em có ý thức học tập tốt tạo ra không khí thoải mái khi học thì
sẽ đạt được hiệu quả tốt nhất. Nhưng tùy theo từng trình độ nhận thức và năng
khiếu của từng em, từng độ tuổi khác nhau (từ lớp 6 tới lớp 9) mà giáo viên biết
quá trình nhận thức diễn ra ở từng em. Vậy không thể tác động đến quá trình nhận
thức của tất cả học sinh bằng một biện pháp như nhau. Có học sinh ta phải tác động
từ từ, có học sinh phải vừa trực tiếp và vừa gián tiếp ở nhiều phía mới nắm bắt
được. Có học sinh chỉ cần tác động ít lâu đã nắm bắt ngay được nội dung bài học.
Nếu như không có sự gợi mở gây hứng thú của giáo viên thì học sinh không có sự
ham thích tìm tòi học tập.
ể học sinh hiểu và học tốt môn vẽ tranh đề tài? Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên như: các em chưa hiểu rõ được nội dung, yêu cầu của bài vẽ tranh; chưa nắm bắt được các câu hỏi gợi ý; chưa có sự tưởng tượng phong phú; chưa quan sát thực tế nhiều; chưa chịu khó thu thập thông tin bên ngoài; chưa biết cách đưa ý tưởng của người vẽ vào trong tranh vẽ của mình. 2. Nguyên nhân - Một nguyên nhân quan trọng đầu tiên đó là: học sinh chưa vận dụng tốt kỹ năng thực hành của mình, không có ý tưởng cụ thể, lúng túng trong bài vẽ, thiếu sự tự tin khi làm bài, không mạnh dạn thể hiện nét vẽ trên giấy. Đặc biệt chưa khai thác hết năng lực của bản thân (năng lực tư duy, sáng tạo, năng lực cảm nhận, đánh giá, năng lực làm việc theo nhóm). - Hình chính, phụ trong tranh chưa có được sự bổ trợ lẫn nhau. - Chưa đổi mới trong phương pháp học của bản thân, có quan niệm vẽ bài theo kiểu sao chép, copy trong tài liệu có sẵn, 7 - Nhiều em bị ảnh hưởng từ những hình ảnh truyện tranh của nước ngoài nên lối vẽ khô cứng mang nặng tính minh họa, - Với bậc phụ huynh chưa quan tâm đầu tư đúng mức cho con em có được học cụ đầy đủ đáp ứng cho những môn học năng khiếu. 3. Nội dung cần giải quyết 3.1. Vai trò của giáo viên. - Luôn luôn động viên, khuyến khích các em mạnh dạn dám nghĩ, dám thể hiện bộc lộ tính cách của mình, thể hiện những cảm xúc của mình trong bài vẽ, là điều cần thiết với việc học vẽ tranh đề tài. - Tạo được niềm tin trong học sinh, từ đó các em sẽ tự tin vào bài của bản thân các em, tăng thêm tư duy về ý tưởng sáng tạo nghệ thuật, thị hiếu thẩm mĩ của học sinh để các em có thể tự mình sáng tạo nên những bức tranh đẹp, những sản phẩm có tính thẩm mĩ cao. - Có phương pháp học hợp lý trong phân môn vẽ tranh đề tài, tự ý thức nâng cao kỹ năng thực hành qua thời gian rèn luyện đạt hiệu quả cao nhất đối với sản phẩm của mình làm ra. - Sưu tầm nhiều tư liệu, dụng cụ phục vụ cho phân môn vẽ tranh: Tranh, ảnh, sách, họa phẩm, - Một phương pháp mới trong các tiết dạy học tương lai, vai trò của người thầy đối với sự chuẩn bị khi lên lớp là rất quan trọng. Muốn gây được hứng thú cho các em trong tiết học thầy cô giáo phải giữ vai trò chủ đạo trong việc tổ chức điều khiển mọi hoạt động nói chung cũng như hoạt động nhận thức riêng của học sinh. Cho học sinh chủ động trong các hoạt động như từ tìm và chọn nội dung đề tài, cách vẽ, thực hành.Khuyến khích các em tìm ra những phương pháp mới, cách giải quyết vấn đề theo cách mới để tránh lối học chay, nhàm chán. Luôn tạo cho mình một tâm thế vững vàng, bình tĩnh tự tin. Muốn vậy tôi phải tập cho mình một tư thế 8 đĩnh đạc, tác phong nhanh nhẹn, giọng nói truyền cảm, đầy nhiệt huyết với nhiệm vụ cao cả là đưa các em bước vào một thế giới nghệ thuật của trí tưởng tượng, tính sáng tạo, thế giới của cái đẹp và tìm hiểu nó thông qua các bài học vẽ tranh đề tài. - Chuẩn bị nghiên cứu kỹ giáo án, tìm ra những phương pháp phù hợp cho từng bài dạy và từng khối lớp khác nhau. Áp dụng kiến thức liên môn với một số môn học khác để bài dạy được phong phú hơn. Bên cạnh đó, người giáo viên nên tự làm những đồ dùng dạy học, sưu tầm tài liệu, vẽ tranh phục vụ cho bài dạy của mình . Từ những điều trên tôi rút ra khinh nghiệm: Để có được một giờ dạy vẽ tranh đề tài tốt thì người thầy có một vai trò vô cùng quan trọng. Đó là làm thế nào để hát huy được tối đa những năng lực của học sinh. Đặc biệt là việc tạo ra sự thích thú, say mê, kích thích trí tưởng tượng của học sinh. 3.2. Chuẩn bị đồ dùng dạy học. Trong một tiết học muốn gây được hứng thú và sự say mê cũng như muốn cho học sinh đạt được một kết quả tốt thì việc chuẩn bị đồ dùng là rất quan trọng. Giáo viên phải đầu tư cho việc chuẩn bị đồ dùng, thích hợp đáp ứng yêu cầu bài dạy .Đồ dùng phải đáp ứng được tính thẩm mĩ không tùy tiện cẩu thả, đồ dùng phải phong phú và đa dạng . Bởi là giáo viên dạy cái đẹp thì người giáo viên cũng cần phải thể hiện được trình độ thẩm mĩ nhất định không những trong việc làm ra những đồ dùng dạy học tự làm, cách bày mẫu mà ngay cả cách ăn mặc, đi đứng, nói năng cũng là một điều cần thiết. VD: Khi dạy bài - Vẽ tranh đề tài học tập của mĩ thuật lớp 6, tôi chuẩn bị một số tranh vẽ có nội dung khác nhau ( quét sân, trường, tưới cây, lao động ). Cho học sinh quan sát nhận xét và rút ra kinh nghiệm cho bản thân: 9 Hình 1: Một số tranh mẫu giáo viên cho học sinh quan sát. 10 Hình 2: Một số tranh mẫu giáo viên cho học sinh quan sát. 11 Hình 3: Một số tranh mẫu giáo viên cho học sinh quan sát. 12 Tranh vẽ của học sinh năm trước giúp các em học tập kinh nghiệm của các bạn và biến nó thành kinh nghiệm của bản thân. Khi vẽ tranh các em sẽ phát huy được những mặt tối đa và hạn chế những mặt chưa tốt trong cách sắp xếp bố cục và sử dụng màu sắc trong bài. - Giáo viên có thể vẽ thêm một số tranh phục vụ cho từng bài dạy và bằng những chất liệu khác nhau như bút xáp, màu nước, màu bột 3.3. Phát triển các năng lực của học sinh trong tiết học. Mỗi giáo viên có một cách giảng dạy bài khác nhau, có thể cho các em khai thác trên tranh ảnh, hoặc đặt câu hỏi trả lời, hoặc có thể cho học sinh quan sát trên máy chiếu, qua các đoạn phim ngắn miêu tả về nội dung mà các em cần vẽ về đề tài đó. Ở mĩ thuật, phương pháp vấn đáp được sử dụng nhiều. Phương pháp vấn đáp kích thích được học sinh suy nghĩ, giúp học sinh hiểu, áp dụng vào bài vẽ của mình. VD: Bài “Vẽ tranh đề tài phong cảnh’’ ở mĩ thuật lớp 7, giáo viên cho học sinh quan sát một số bức tranh mẫu và đặt câu hỏi: Hình 4: Tranh của một học sinh được tham gia buổi học vẽ ngoài trời ở Hồ Tây. 13 Hình 5: Tranh của học sinh tham gia buổi học vẽ ngoài trời ở Hồ Tây. 14 Hình 6: Một số tranh mẫu giáo viên cho học sinh quan sát. 15 Hỏi: Em hãy nêu thế nào là tranh phong cảnh? Hỏi: Em hãy cho biết bức tranh vẽ phong cảnh gì? (Phong cảnh biển). Hỏi: Trong bức tranh có những hình ảnh gì? (Tranh có thuyền, núi, mây trời ) Hỏi: Hình ảnh chính trong bức tranh là gì? (Hình ảnh chính là thuyền, núi, nước) Hỏi: Em có nhận xét gì về màu sắc của bức tranh này? (Tranh phong cảnh là tranh vẽ về cảnh vật xung quanh em. Tranh phong cảnh vẽ cảnh là chính có thể điểm thêm người cho bức tranh thêm sinh động, màu sắc tươi vui) Giáo viên có thể cho học sinh so sánh hai đề tài tương đồng tranh phong cảnh và phong cảnh quê hương em có gì giống và khác nhau? Trong mỗi một bài vẽ tranh đề tài, người giáo viên cần tìm hiểu và đưa ra được hệ thống những câu hỏi vừa sát nội dung của bài lại vừa dễ hiểu ngắn gọn với học sinh? Để làm được điều này tôi đã suy nghĩ và chắt lọc ra những câu hỏi không phải chỉ xoay quanh nội dung bài học mà còn liên quan và thật gần gũi, quen thuộc với đời sống hàng ngày của các em. Điều này sẽ thôi thúc học sinh phải tư duy, nhớ lại những hoạt động đã và đang xảy ra xung quanh mình. Tuy nhiên người giáo viên cần lưu ý khi câu hỏi đưa ra không nên chỉ chú ý đến việc nêu câu hỏi mà không chú ý nghe câu hỏi ngược trở lại hoặc việc làm khác thì học sinh không còn hứng thú trả lời, các em sẽ thấy câu hỏi của mình không có giá trị và không muốn phát biểu nữa và giáo viên phải chú ý đến từng nhận thức của các em để khai thác nội dung bài. Để tránh tình trạng đó, người giáo viên phải tôn trọng câu trả lời cũng như những thắc mắc của học sinh, chăm chú thực sự khi nghe học sinh trả lời và có thái độ với 16 tất cả các câu trả lời dù đúng hay chưa đúng. Không nên chê bai hay phản đối câu trả lời của học sinh dù là câu trả lời sai chỉ nên động viên, khích lệ các em. Bởi khi học sinh trả lời các em đều nghĩ cả thầy cô và các bạn đang chờ đợi ý kiến của mình mà khi trả lời xong cô lại chê thì em đó sẽ xấu hổ, tự ti với lớp như vậy các em sẽ sợ phát biểu và gây ra kết quả không mong muốn. Việc tạo hứng thú cho học sinh trong thời gian thực hành cũng rất quan trọng. Trong khi làm bài giáo viên phải nắm vững tâm lý của học sinh để từ đó xây dựng kế hoạch và phương pháp tác động vào các em tạo ra được không khí cạnh tranh trong học tập (khen bạn vẽ đẹp), kích thích sự sáng tạo, xóa bỏ tư tưởng chán học không muốn học. Tạo ra một không gian học tập thú vị, thư thái ví dụ như: Khi học sinh thực hành có thể mở nhạc không lời cho học sinh nghe, hay từ một nhóm học sinh khá giáo viên có thể dùng làm hạt nhân kích thích gây ra một làn sóng lan truyền trong học tập Tạo hứng thú cho học sinh khi đánh giá kết quả học tập của các em. Khi đánh giá tranh vẽ của các em cần phải dựa trên đặc điểm tâm sinh lý của lứa tuổi, từ các khối lớp khác nhau giữa học sinh lớp 6 và lớp học sinh lớp 9. Cho học sinh tự nhận xét, đánh giá bài của nhau để từ đó rút ra kinh nghiệm trong cuộc sống. Điều này giáo viên nên lưu ý để tích hợp kiến thức liên môn, dần dần hình thành cho học sinh kỹ năng sống. Qua đó học sinh sẽ thấy môn học mĩ thuật không chỉ là những kiến thức lí thuyết mà còn rất thiết thực cho cuộc sống. Khi đánh giá, cần căn cứ vào yêu cầu của mỗi bài học, giáo viên luôn động viên khuyến khích các em sáng tạo. Đối với những học sinh yếu không nên chê bai quá nhiều, với những em chưa đạt mà chỉ nên nhắc nhở, động viên các em bài sau cố gắng vẽ tốt hơn. Như vậy mới tạo ra cho các em sự tìm tòi, hứng thú say mê và thể hiện cái mới sáng tạo trong bài vẽ của mình. Tạo hứng thú cho học sinh qua việc nhận xét bài của bạn. Cuối mỗi giờ học, giáo viên treo tranh của học sinh để học sinh tự nhận xét những bài vẽ tốt, qua đó 17 kích thích các em cố gắng trong bài học của mình còn những bài chưa đẹp các em có thể rút ra kinh nghiệm cho bài học sau. 3.4 .Phương pháp tổ chức lồng ghép các trò chơi, hội thi phù hợp Phương pháp dạy học phát huy tính tích cực của học sinh được thực hiện ở tất cả các môn học. Đối với việc giảng dạy môn mĩ thuật càng yêu cầu vận dụng phương pháp này một cách hợp lý để phát huy tính sáng tạo của các em. Môn mĩ thuật là một môn học nghệ thuật. Vì vậy giáo viên phải tổ chức sao cho giờ học nhẹ nhàng thoải mái mang tính nghệ thuật và có thể tổ chức bằng nhiều hình thức như lồng ghép trò chơi. Lồng ghép trò chơi không chỉ kích thích các em hoạt động mà còn giúp các em phát triển trí nhớ, trí tưởng tượng sáng tạo thông qua việc tái tạo nội dung, hình tượng, tiếng kêu, tiếng động để xây dựng hình ảnh của bài vẽ. Nhưng khi sử dụng trò chơi giáo viên có thể áp dụng vào từng bài học khác nhau, không nhất thiết là bài học nào cũng lồng ghép trò chơi, có bài thì không cần. Việc lồng ghép trò chơi phải đúng chỗ, tùy từng nội dung của các bài học mà có thể ở phần mở bài, thực hành hay ở cuối bài học. VD: Bài vẽ tranh đề tài “An toàn giao thông – tiết 1” của lớp 7 Giáo viên có thể cho chơi trò chơi ngay ở phần đầu. Cho cả lớp quan sát một đoạn phim ngắn, yêu cầu học sinh nhanh mắt nhanh tay trả lời Sau đó giáo viên giới thiệu bài mới. Hoặc có những bài giáo viên có thể cho phần trò chơi dưới cuối bài để củng cố bài. Đặc biệt, thông qua bài vẽ tranh đề tài “An toàn giao thông”, học sinh không những học được cách vẽ một bức tranh đẹp mà qua đó người giáo viên còn cần nhấn mạnh khai thác triệt để bài dạy. Qua đó học sinh hiểu rõ hơn về luật giao thông, khi tham gia giao thông cần phải tuân thủ những gì 18 Hình 7: Một số tranh vẽ của học sinh năm trước 19 20 VD: Bài vẽ tranh “đề tài mẹ của em”- mĩ thuật lớp 6. Sau khi nhận xét xong bài của học sinh, cô giáo có thể cho các em chơi trò chơi. Thi tìm hiểu những bài hát nói về mẹ, các bạn nêu tên bài hát và hát một vài câu. Qua trò chơi giúp các em nhận biết và cảm thụ thêm và đây cũng là cách học thoải mái nhẹ nhàng. Các em vừa được học lại vừa chơi trò chơi, để sau khi học xong các em có cảm giác thoải mái, hứng thú, hưng phấn cho môn học sau. Muốn học sinh yêu môn học và gây được hứng thú cho các em. Giáo viên phải tiếp tục cải tiến về phương pháp giảng dạy và một số biện pháp khác nữa để tổ chức điều khiển hoạt động học tập của học sinh một cách có hiệu quả. Hình 8: Một số tranh mẫu của học sinh vẽ về đề tài “Mẹ của em”. 21 Hình 9: Một số tranh mẫu của học sinh vẽ về đề tài “Mẹ của em”. 3. Một số biện pháp Là một trong những môn học năng khiếu vì vậy môn học mĩ thuật, có những phương pháp dạy học đặc thù riêng biệt. Trong đề tài này, tôi xin đưa ra một vài phương pháp cụ thể để các em tự tìm ra phương hướng khi học phân môn vẽ tranh đề tài. Để các phương pháp này phát huy một cách hiệu quả thì bản thân người học phải có sự tự tin với kỹ năng thực hành của chính mình. Muốn vậy, bản thân người giáo viên phải là người thể hiện được phong thái hoạt bát, tự tintừ đó truyền cảm hứng tới cho học sinh. Học mĩ thuật “phương pháp vấn đáp” được sử dụng nhiều. Phương pháp vấn đáp kích thích được học sinh suy nghĩ, giúp học sinh hiểu, áp dụng vào bài vẽ. Đây cũng chính là một trong những phương pháp quan trong khi vẽ tranh đề tài. Bởi thông qua các tình huống vấn đáp người thầy phải biết đặt ra nhiều tình huống để lôi cuốn được các em tránh áp đặt nội dung quá nặng nề và buồn chán. Đặc biệt, 22 với công nghệ thông tin được trang bị tương đối đầy đủ trong các lớp, người giáo viên ở phần hướng dẫn học sinh làm bài (cách vẽ) có thể chiếu các bước vẽ trên máy chiếu, phần tô màu như thế nào cho đẹp, phù hợp với yêu cầu của từng bài vẽ đều hết sức sinh động, nhanh gọn không mất nhiều thời gian như trước kia phải vẽ minh họa lên bảng. Để hướng đến những mục tiêu cần đạt được thì người giáo viên phải chuẩn bị cho mình một hành trang “vững chắc về kiến thức”, khả năng “thực hành thông thạo, minh họa trực quan tốt”, “vừa giảng vừa phải kết hợp được kỷ năng minh họa đặc biệt nhanh, hiệu quả” . Và với công nghệ thông tin ngày càng phát triển, người giáo viên ngày càng phải tự hoàn thiện bản thân bằng cách tự học, rèn luyện, bồi dưỡng để có thể sử dụng thành thạo các phần mền phục vụ cho giảng dạy, làm chủ công nghệ thông tin Ngoài ra còn phải đảm bảo khi hướng dẫn các em phải thu hút được sự chú ý, tập trung gây nên hứng thú khi học và thấu hiểu những nội dung cần thiết của học sinh muốn biết điều gì là trọng tâm. Với học sinh khi vẽ một tranh đề tài cần có sự chắt lọc ra những nội dung cần biết mà còn phải liên quan và thật gần gũi, quen thuộc với đời sống hàng ngày của chính bản thân mình. Điều này sẽ thôi thúc người học vẽ phải tư duy, nghĩ lại những hoạt động đã và đang xảy ra xung quanh mình một cách tự nhiên, những ấn tượng sâu đậm về điều mình đang tìm tòi sẽ hiện ra trong sự suy nghĩ, tưởng tượng đây là điểm quan trọng nhất trong bài vẽ tranh. VD: Bài “Vẽ tranh Ước mơ của em’’ mĩ thuật lớp 8. Tôi cho các em quan sát một đoạn phim ngắn có các hình ảnh thật và tranh của học sinh năm trước: 23 Hình 9: Một số tranh của học sinh quốc tế. 24 Hình 10: Một số tranh của học sinh quốc tế. 25 Giáo viên đặt câu hỏi cụ thể như sau: Em có ước mơ gì? Bức tranh miêu tả ước mơ gì? (Đoạn phim nói về những ước mơ như: được thám hiểm đại dương, được bay, có những chiếc xe ô tô mơ ước). GV: Hình dáng, điệu bộ của người trong đoạn phim như thế nào? (Hình dáng: sinh động, mỗi người một tư thế, người khom lưng, người xoay ngang, ) GV: Nêu nhận xét gì về màu sắc trong bức tranh này? ( Màu sắc tươi sáng, ấm áp tạo không khí tươi, hình chính, phụ phải có độ đậm nhạt sáng, tối) Những câu hỏi vừa hợp lý vừa tạo được sự hưởng ứng phát biểu của học sinh do đó một việc không thể thiếu khi giáo viên biết khai thác nội dung và chú ý đến tinh thần học tập tích cực của các em tạo sự say mê và học tập tốt hơn nữa, giáo viên tận tình giúp đỡ, động viên Sau những câu trả lời của các em không được chê sẽ làm các em mất hứng thú và xấu hổ với bạn cùng lớp và dần dần sẽ lười phát biểu, mặc cảm, tự ti. Sau khi học sinh trả lời giáo viên phải chỉ vào những nơi, những hình ảnh mà học sinh nói tới trong bức tranh. Các em mới thấy rõ câu trả lời của mình đúng hay chưa đúng. Lúc đó giáo viên cần chốt và bổ xung lại cho học sinh nghe không quên lời khen nếu các em có ý hay trong câu trả lời. Trong bất kỳ một tiết học mĩ thuật nào, mục đích cuối cùng của người giáo viên đó chính là làm sao giúp học sinh hiểu được bài, làm tốt các bước vẽ, phát huy toàn diện tính sáng tạo, khả năng vẽ tranh để có được những bức tranh đẹp về nội 26 dung, phong phú về hình thức. Muốn vậy, trong mỗi tiết dạy, người giáo viên cần hướng dẫn các bước vẽ thật tốt. a. Hướng dẫn học sinh tìm và chọn nội dung đề tài Bằng một “phương pháp tạo tình huống” nội dung có thể phù hợp theo từng lớp để hướng dẫn các em chọn nội dung và đề tài như: trò chơi, câu chuyện ngắn, đoạn video clip,có những hình ảnh nói đến trong bài học. Phương pháp hướng dẫn khác: “phương pháp trực quan, quan sát, gợi mở, học nhóm,” Giáo viên có thể cho học sinh xem tranh với những đề tài cụ thể, phù hợp. Cho học sinh xem và phân tích theo yêu cầu của từng bức tranh. VD: “vẽ tranh đề tài trò chơi dân gian” ở lớp 7 thì giáo viên sẽ cho các em trực tiếp tham gia vào một số trò chơi dân gian, qua đó các em sẽ thấy rõ hơn về nội dung và hình ảnh ấy sẽ khắc sâu hơn và lôi cuốn hơn rất nhiều nếu giáo viên chỉ cho xem tranh, ảnh và cho các em nhận xét. Đồng thời cũng giúp các em có thêm phương pháp học tích cực “phương pháp tự khám phá, tìm tòi kiến thức mới” 27 Hình 11 : Một số tranh mẫu của học sinh 28 Hình 12: Tranh vẽ về đề tài lễ hội của họa sĩ. b. Hướng dẫn học sinh cách vẽ Với học sinh ngày nay, việc học vẽ có phần thụ động hơn, các em ngại tìm tòi, tưởng tượng mà chỉ chăm chăm vào những hình ảnh sẵn có (trên truyện tranh, sách báo, mạng internet, tivi). Điều này vô hình chung khiến các em trở thành những người thụ động. Bởi vậy ở bước hướng dẫn cách vẽ, giáo viên áp dụng triệt để “phương pháp minh hoạ trực quan và giải thích”. Với phương pháp này theo kinh nghiệm từ đồng nghiệp và bản thân đã vận dụng cách hướng dẫn minh họa trực tiếp cho học sinh thì tôi nhận thấy vẽ trực tiếp các thao tác từng bước lên trên bảng vẽ để học sinh quan sát trực quan nhưng khi hướng dẫn và vẽ thì không phải giáo viên ai cũng làm được có khi vẽ mà không 29 giải thích, cũng có khi giải thích mà ngừng vẽ liền mạch và giáo viên phải chú ý khi vẽ không được che khuất hình, vừa vẽ vừa giải thích theo trình tự bước vẽ để học sinh hiểu rõ hơn, nắm vững kiến thức cần có được khi ở vị trí người vẽ có thể đạt kết quả tốt, đặc sắc hơn, khác hẵn so với các bước minh họa do giáo viên chuẩn bị hình mẫu, làm trên máy tính,ở điểm này làm cho học sinh không chắc chắn, không yên tâm khi vẽ. Một trong những phương pháp hay sử dụng nhất trong giảng dạy mĩ thuật đó là “phương pháp minh họa trực quan”, có thể nói bước đầu tiên để người giáo viên giúp học sinh tiếp cận với mĩ thuật đó là các hình ảnh trực quan, thông qua nó chúng ta tổ chức tiết học một cách hợp lý nhất để học sinh tiến hành các thao tác tư duy bao gồm : Phân tích, tổng hợp, so sánh, khái quát hóa, trừu tượng hóa. hình thành nên kiến thức hơn, hiểu sâu hơn, nhớ chính xác hơn. Phương pháp này quan trọng đến mức mà đôi khi người ta chỉ cần nhìn vào nó đã có thể đánh giá được tiết học đó “thành công” đến mức nào. Minh hoạ đẹp, phong phú, “phương pháp minh họa trực quan” sinh động sẽ làm tăng thêm tính hấp dẫn của tiết học và thuyết phục học sinh, nó có tác động quan trọng đến việc cảm nhận tác phẩm, hình thành nên nhận thức thẩm mỹ của các em, rèn luyện cho các em một trực giác nhạy bén, khả năng quan sát và phát hiện những vấn đề trong cuộc sống. c. Hướng dẫn học sinh thực hành Ở những bước vẽ trên, người giáo viên chỉ cần hướng dẫn chung cho cả lớp, nhưng đến khi thực hành ngoài việc bao quát lớp xuyên suốt thời gian thực hành, thì người dạy cần động viên, khuyến khích tới từng em, tùy vào khả năng các em, tạo ra được không khí cạnh tranh trong học t
Tài liệu đính kèm: