Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ 4 - 5 tuổi khuyết tật ngôn ngữ

hiệp trao đổi về các trường hợp trẻ khuyết tật học 
hòa nhập ở nhóm lớp của các bạn. 
- Trẻ của lớp nhìn chung các cháu nhanh nhẹn, khỏe mạnh. Có nhiều phụ huynh 
quan tâm tới lớp và rất nhiệt tình trong mọi hoạt động của lớp 
2. Khó khăn: 
 - Trường Mầm Non nơi tôi công tác là trường mới đang trong giai đoạn hoàn 
thiện, 
do việc xây dựng chưa xong nên phòng học còn thiếu, do đó tỷ lệ học sinh trên lớp 
còn đông (45 trẻ/1lớp) nên ít nhiều còn ảnh hưởng tới chất lượng và hiệu quả của 
các hoạt động. Do đó việc thực hiện chăm sóc giáo dục trẻ theo chương trình giáo 
dục mầm non mới còn khó khăn và hạn chế. Tuy nhiên tôi vẫn phải luôn luôn cố 
gắng nỗ lực để khắc phục những điều kiện khó khăn của nhà trường để tiến hành 
các hoạt động tương tác với trẻ, đặc biệt cháu chậm ngôn ngữ. Chính vì vậy tôi đã 
tạo cho trẻ những hứng thú vui thích và mong muốn được đến trường học. Để thực 
hiện tốt việc phát triển vốn từ cho trẻ chậm phát triển ngôn 
Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ 4-5 tuổi khuyết tật ngôn ngữ 
 6/20 
- Tôi chưa có kinh nghiệm trong việc giáo dục trẻ khuyết tật. Năm nay tôi mới dạy 
lớp có trẻ khuyết tật nên việc lập kế hoạch chăm sóc giáo dục trẻ còn gặp nhiều 
khó khăn. 
- Do là trẻ khuyết tật nên trẻ gặp nhiều khó khăn khi tham gia và các hoạt động của 
lớp như: Đọc thơ, múa, thể dục, vẽ, tô màu..... và hoà nhập cùng các bạn. 
- gia đình cháu Nguyễn Hải Phong không thừa nhận cháu là “Tự kỷ và chậm phát 
triển ngôn ngữ” mà cho là có tính di truyền từ ông nội nên không quan tâm đến 
việc trao đổi, tìm hiểu các biện pháp để rèn luyện khắc phục cho con những khuyết 
điểm về ngôn ngữ. 
- Thêm vào đó trường tôi ở vùng nông thôn ngoại thành còn gắn liền với nền sản 
xuất nông nghiệp nên đa phần sự hiểu biết của người dân về trẻ tự kỷ và châm phát 
triển ngôn ngữ còn nhiều hạn chế. Đó chính là những khó khăn mà tôi gặp phải khi 
lần đầu tiên tôi đứng lớp có trẻ khuyết tật. Nó đặt ra cho tôi những suy nghĩ phải 
dùng những biện pháp nào để giúp những trẻ khuyết tật có thể hoà nhập với các 
bạn trong lớp, trẻ có hứng thú khi tham gia chơi và học cùng các bạn. 
III. BIỆN PHÁP THỰC HIỆN: 
 Vì chư có kinh nghiệm trong việc giáo dục trẻ khuyết tật, nên trước tiên tôi 
thường xuyên tìm hiểu, học hỏi kinh nghiệm qua các phương tiện thông tin đại 
chúng, qua sách báo, qua phương tiện internet , qua kinh nghiệm của bạn bè, đồng 
nghiệp về trẻ em bị khuyết tật . 
 Là một giáo viên đứng lớp tôi cần tìm ra nhu cầu và khả năng của trẻ khuyết tật 
đó của lớp mình xem cháu khiếm khuyết về ngôn ngữ ở thể loại nào? Phát âm 
ngọng, hay rối loạn ngôn ngữ, xem cháu có hiểu câu hỏi của cô không, cháu có thể 
trả lời được câu hỏi của cô không, ở mức độ nào .v.v. Để từ đó tôi lập kế hoạch 
hình thành các biệp pháp phù hợp cho việc rèn luyện và phát triển vốn từ cho trẻ 
chậm ngôn ngữ tại nhóm lớp của mình phụ trách. Nhằm giúp trẻ hoà đồng và thực 
hiện tốt những mong muốn yêu cầu chưa được đáp ứng. Và tôi đã xây dựng 
chương trình kế hoạch giáo dục cá nhân riêng cho trẻ để đánh giá năm mặt phát 
triển của trẻ: Thể chất vận động - khả năng ngôn ngữ và giao tiếp - khả năng nhận 
thức - khả năng tự phục vụ - khả năng tình cảm xã hội và thẩm mỹ. Để trẻ có thể 
hoà nhập với các bạn trong lớp và học tập hứng thú hơn tôi đã lập “kế hoạch can 
thiệp sớm, theo dõi trẻ hằng ngày” và ghi vào sổ nhật ký. 
Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ 4-5 tuổi khuyết tật ngôn ngữ 
 7/20 
 Hằng tuần tôi lập kế hoạch để dạy cho trẻ hướng dẫn trẻ thực hiện. Tôi theo dõi 
quan sát từng biểu hiện của trẻ. Nếu trẻ chưa thực hiện được trong ngày, trong 
tuần. Tôi đưa kế hoạch đó vào tuần sau để trẻ thực hiện tốt hơn. 
Biện pháp 1: Cô gây thiện cảm đối với trẻ khuyết tật. 
- Trẻ nhỏ rất cần những lời động viên quan tâm. Khi được cô quan tâm, yêu quí, 
gần gũi vỗ về sẽ kích thích trẻ tự tin, mạnh dạn trong giao tiếp. 
- Khi dạy trẻ tôi thường gần gũi trẻ, cho trẻ ngồi gần mình để dễ quan sát và chăm 
sóc cháu hơn. Tạo cho trẻ niềm tin đối với cô giáo. 
- Trẻ chậm phát triển trí tuệ nên cháu rất hay quên. Trẻ thường hay lơ đãng, không 
chú ý đến lời cô dạy. Tôi ngồi gần nhắc nhở cháu, động viên cháu. Đối với các bài 
thơ khi dạy trẻ tôi thường dạy rất chậm và giảng giải từng câu ngắn trong bài thơ 
để trẻ hiểu.Với những từ khó tôi giảng giải và cho trẻ đọc nhiều lần nhấn mạnh 
theo cô. Mỗi ngày tôi dành ít nhất 15 phút cho cháu để dạy trẻ đọc thơ, và trò 
chuyện với trẻ. 
- Đối với môn kể chuyện thì giờ hoạt động chiều tôi thường cho trẻ xem sách có 
tranh ảnh kèm theo để đọc cho trẻ nghe. Kể cho trẻ nghe nhiều lần. Sau đó tôi cho 
trẻ chỉ từng nhân vật và kể chuyện cùng cô để trẻ biết tên nhân vật trong các câu 
truyện. 
Ví dụ: Câu truyện “Trái tim của khỉ” ngoài việc chỉ tranh và nói tên của nhân vật 
tôi còn cho trẻ nói về tính cách nhân vật. Con thấy con cá Sấu như thế nào? Cá Sấu 
có phải là con vật tốt không? 
- Đối với môn tạo hình: Trẻ không tập trung, cầm bút yếu và thường không chịu vẽ 
hoặc có vẽ thì vẽ nhỏ, hoặc không rõ hình hay là vẽ bậy vào bài. 
Do vậy tôi luôn chú ý đến trẻ: Lúc đầu tôi bắt tay cho trẻ vẽ sau đó tôi chỉ cho trẻ 
con nên vẽ gì vẽ như thế nào? Con sẽ tô màu cho bức tranh như thế nào? 
Cô hướng dẫn cách tô cho trẻ cách cầm bút sao cho đúng. Cô khuyến khích trẻ tô 
màu đẹp không lem ra ngoài, không vẽ bậy vào sách làm bẩn sách. Để kích thích 
trẻ tôi thuờng khen ngợi trẻ kịp thời khi trẻ ngoan và làm tốt theo yêu cầu của cô. 
- Từ những việc làm trên tôi thấy trẻ bắt đầu có những biểu hiện muốn gần cô, nhìn 
cô âu yếm từ đó trẻ trao đổi với cô những điều trẻ muốn biết và trẻ bắt đầu có 
những mối quan hệ với xung quanh. 
Biện pháp 2: Lập kế hoạch giáo dục riêng cho trẻ khuyết tật. 
Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ 4-5 tuổi khuyết tật ngôn ngữ 
 8/20 
Kế hoạch giáo dục cá nhân riêng cho trẻ đánh giá năm mặt phát triển của trẻ: Phát 
triển thể chất, phát triển ngôn ngữ, phát triển nhận thức, phát triển tình cảm xã hội, 
phát triển thẩm mỹ. 
- Để trẻ có thể hoà nhập với các bạn trong lớp và hứng thú hơn tôi đã lập kế hoạch: 
“Theo dõi trẻ hàng ngày” và ghi nhật ký hàng ngày những hành động và những 
biểu hiện của trẻ. 
- Hằng tuần tôi lập kế hoạch để dạy cho trẻ hướng dẫn trẻ thực hiện. Tôi ghi sổ, 
theo dõi, quan sát từng biểu hiện ở trẻ. Nếu trẻ chưa thực hiện được trong ngày, 
trong tuần. Tôi đưa kế hoạch đó vào tuần sau để trẻ thực hiện tiếp. 
Kế hoạch chăm sóc giáo dục cá nhân trẻ trong 1 tuần. 
Mục tiêu Giải pháp thực 
hiện 
Kết quả 
- Cháu biết tên, nơi 
cất để đồ dùng cá 
nhân của trẻ. 
- Cháu thực hiện 
các yêu cầu đơn 
giản như: Cất balô 
vào tủ, để dép lên 
giá, treo khăn lên 
giá, cất cốc vào 
giá..... đúng nơi qui 
định. 
- Dạy trẻ đọc 1 số 
bài thơ ngắn theo 
từng chủ đề ví dụ 
chủ đề động vật bài 
“Con cua, ngựa 
con....” 
- Hàng ngày tôi gọi 
cháu lên lấy cất đồ 
dùng của cháu theo 
yêu cầu của cô. Nếu 
cháu chưa biết cô 
dạy cháu cách nhận 
biết dần dần. 
- Cô quan sát nhắc 
nhở cháu thường 
xuyên. Nếu trẻ chưa 
biết cô làm mẫu cho 
trẻ 1- 2 lần. Dạy trẻ 
sắp xếp đúng chỗ và 
ngăn nắp. 
- Dạy trẻ đọc 
thường xuyên mọi 
lúc, mọi nơi như: 
giờ đón trẻ, giờ 
chuẩn bị đi ngủ, giờ 
trả trẻ... 
- Cô nhắc trẻ những 
- Cháu có phản 
ứng khi cô gọi 
tên cháu (Quay 
về phía cô đang 
gọi). 
Cháu nhận biết 
được 100% đồ 
dùng cá nhân 
của trẻ. 
- Cháu thực hiện 
tốt 90%. 
- Cháu thực hiện 
được 80% 
- Cháu thực hiện 
được 100% 
Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ 4-5 tuổi khuyết tật ngôn ngữ 
 9/20 
- Cháu biết đi vệ 
sinh đúng nơi qui 
đinh và biết rửa tay 
khi tay bẩn. 
- Cháu biết dùng 
lời nói để nói lên ý 
của mình hay khi 
bị bạn trêu. 
khi cháu tay bẩn 
hay đi vệ sinh. 
- Tôi hỏi trẻ và dạy 
trẻ cách nói. 
- Cháu thực hiện 
được 100% 
Biện pháp 3: Giúp trẻ khuyết tật hoà nhập thông qua các môn học 
- Trẻ có ngôn ngữ còn hạn chế khó nhận ra các mối quan hệ giữa các sự vật và 
hiện tượng xung quanh vì vậy tôi lên kế hoạch rèn trẻ thông qua các môn học. 
* Môn tìm hiểu “Môi trường xung quanh” tôi cho trẻ quan sát trực tiếp sự vật đó 
Ví dụ: Cho trẻ tìm hiểu về các loại hoa. Tôi cho trẻ xem các loại hoa quen thuộc 
như hoa hồng, hoa cúc, hoa đồng tiền thật để cho trẻ quan sát. Cho trẻ sờ vào các 
cánh hoa xem cánh hoa như thế nào? Cho trẻ ngửi xem hương thơm của hoa ra 
sao? Cho trẻ cầm từng cành hoa xem đặc điểm của từng bông hoa như thế nào. 
Hoặc cho trẻ tìm hiểu một số con vật sống dưới nước. Tôi cho trẻ quan sát con cá 
bơi trong bể nước. Tôi quan sát biểu hiện của trẻ xem như thế nào tôi thấy: 
+ Mới đầu trẻ không chú ý vào các con sự thật. Trẻ có biểu hiện có vẻ sợ hãi. Sau 
một lúc quan sát thấy các bạn gọi nhau, bảo với nhau: “Con cá đấy! Con cá đấy”. 
Trẻ bắt đầu nhìn vào bể cá và bắt đầu quan sát rất chăm chú. Tôi lại gần hỏi những 
trẻ xung quanh trước là con gì đây? Nó như thế nào? Sau đó tôi gọi trẻ trả lời lại 
câu hỏi tôi thấy trẻ trả lời rất tự tin. Cho trẻ tìm hiểu về các loại quả, tôi cho trẻ 
xem quả dưa hấu, quả xoài, đu đủ  thật để trẻ quan sát, cho trẻ nếm mùi, vị của 
quả đó hoặc cho trẻ quan sát con chó, con mèo tôi cũng đem các con vật thật cho 
trẻ xem để trẻ được sờ bộ lông, nghe tiếng kêu thật của các con vật đó để giúp trẻ 
hiểu rõ hơn và nói được một số đặc điểm của con vật đó. 
- Từ những cách đó giúp trẻ hiểu rõ hơn và nói được một số đặc điểm của các loài 
hoa hay các con cá đó. 
* Môn “ Làm quen với văn học” 
Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ 4-5 tuổi khuyết tật ngôn ngữ 
 10/20 
 Khi dạy để không làm ảnh hưởng đến các trẻ khác tôi cho cháu ngồi gần cô để dễ 
quan sát. Trẻ chậm phát triển trí tuệ vì thế cháu rất hay quên nên rất khó cho tôi 
trong việc dạy trẻ. Trẻ thường hay lơ đãng không chú ý khi nghe cô dạy, tôi phải 
chú ý nhắc nhở cháu nhiều lần. Đối với các bài thơ khi dạy trẻ tôi thường đọc rất 
chậm từng câu ngắn trong bài thơ để trẻ hiểu. Nếu trong bài thơ có những từ khó 
tôi giảng giải cho trẻ hiểu và đọc lại nhiều lần, nhấn mạnh để trẻ nhấn mạnh đọc 
theo cô. 
Ngoài ra mỗi ngày tôi dành 15 phút để dạy riêng cho trẻ đọc thơ, trò chuyện cùng 
trẻ. 
+ Đối với môn kể chuyện ngoài việc kể cho trẻ nghe cùng các bạn trong lớp, giờ 
hoạt động chiều tôi lấy sách tranh truyện (có ảnh) ra để đọc cho trẻ nghe. Kể cho 
trẻ nghe nhiều lần, cho trẻ chỉ vào truyện để trẻ biết tên của các nhân vật trong câu 
chuyện. 
 Ví dụ: Chủ đề “Thế giới động vật” tiết học kể chuyện “Bác gấu đen và hai chú 
Thỏ” ngoài việc chỉ tranh và nói tên các nhân vật trong chuyện, cô gợi ý và hỏi trẻ 
về tính cách của nhân vật: Con thấy bạn Thỏ nào tốt? 
Câu chuyện “Chiếc cầu mới” ở lần kể thứ 3 tôi cho trẻ xem hình ảnh có các nhân 
vật động phối hợp với lời kể. Lúc đầu tôi thấy trẻ không chú ý lên màn hình nhưng 
khi thấy các bạn vỗ tay và tiếng động của các nhân vật trong truyện tôi thấy trẻ 
thay đổi hẳn thái độ. Trẻ hào hứng hơn, khi đến nhân vật Thỏ trẻ chỉ lên màn hình 
và nói to: Cô ơi! Thỏ đấy, Thỏ đấy. Từ đó tôi khai thác và thường xuyên cho trẻ 
nghe kể chuyện bằng các hình ảnh động hay những con rối chúng tôi tự tạo kết hợp 
với lời thoại của nhân vật. Tôi thấy trẻ có chiều hướng phát triển tốt cả về ngôn 
ngữ lẫn hành động. 
* Môn “Âm nhạc”: 
 Tôi cho trẻ hát 1 mình thì thấy trẻ không những không hát mà còn cúi gằm mặt 
hoặc quay đi. Qua đó tôi nghĩ chắc trẻ xấu hổ tôi thay đổi biện pháp mời từng tổ 
hát một. Sau đó tôi mời tổ cuối cùng có trẻ khuyết tật hát thì thấy cháu cùng hát 
với các bạn những khi không thuộc cháu dừng lại và quan sát bạn bên cạnh. Những 
lúc rảnh tôi thường dạy cháu hát, múa một mình với cô. 
 Từ đó tôi biết là trẻ xấu hổ không tự tin nên trẻ có phản ứng như vậy. Qua đó 
có biện pháp đúng kích thích ngôn ngữ cho trẻ 
Biện pháp 4: Giúp trẻ khuyết tật biểu đạt ngôn ngữ của mình thông qua các 
hoạt động. 
Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ 4-5 tuổi khuyết tật ngôn ngữ 
 11/20 
- Tôi hỏi trẻ các góc chơi có tên gì từ đó dần dần trẻ nhớ tên từng góc chơi. Tôi dắt 
cháu đi từng góc chơi, giải thích cho trẻ hiểu các bạn đang làm gì. Bạn Thảo đang 
nấu ăn, bạn đang rán cá ... Bạn Minh đang xây dựng công viên. Qua đó tôi thấy 
kích thích ngôn ngữ cho trẻ ngày càng phong phú hơn. Tôi bắt đầu cho cháu chơi 
từng góc chơi cứ 2- 3 ngày tôi lại đổi góc chơi 1 lần cho cháu. 
* Hoạt động góc: 
+ Trước khi vào hoạt động góc tôi thường hỏi cá nhân trẻ thích chơi ở góc nào. 
Bạn nào thích chơi ở góc nào thì về góc đó. Riêng cháu Linh không nói mình 
muốn chơi ở góc nào mà chỉ im lặng. Tôi thử cho trẻ chơi từng góc chơi một cùng 
với các bạn xem phản ứng của trẻ như thế nào? 
Hoặc tôi dắt trẻ đến nơi các bạn đang chơi. Giải thích cho trẻ hiểu các bạn của 
mình đang làm gì. Bạn Thư đang nấu ăn, bạn Thông đang xây nhà Qua đó kích 
thích ngôn ngữ của trẻ ngày càng phong phú hơn. 
Ví dụ: Góc tạo hình tôi cho các trẻ nặn về các con vật sống trong gia đình. 
Một số bạn thì có có hứng thú chơi với bạn còn một số bạn không chơi với cháu. 
Cuối buổi chơi đầu tiên tôi lại gần những cháu không chơi với cháu Phong. Tôi hỏi 
nguyên nhân vì sao các con không chơi với bạn Phong. Các cháu bảo rằng vì bạn 
không biết làm, Tôi khuyên các cháu là học cùng một lớp các con phải chơi với 
bạn và khi bạn không biết làm thì con giúp bạn như vậy thì con đã làm một việc 
tốt, cuối tuần cô thưởng cho con phiếu bé ngoan nhé. 
Sau đó tôi cho trẻ nặn các con vật. Tôi thấy cháu không làm mà véo đất nhỏ rồi 
miết xuống bàn, lúc chán thì cháu vứt đất nặn xuống bàn. Qua quan sát tôi lại gần 
nhẹ nhàng hỏi cháu: Nhà con có nuôi con gì không. Cháu nói có con chó, con mèo. 
À thế thì cô cháu mình cùng nặn con chó con mèo ở nhà con nhé. Trẻ không nói 
mà gật đầu. Trước tiên cô cháu mình làm cho đất mềm này rồi chia đất này. Tôi 
cho trẻ cùng làm và thấy trẻ bắt đầu hứng thú. Cuối buổi chơi trẻ nặn được con 
mèo. Để động viên tôi đã khen trẻ và thấy trẻ rất vui. 
- Trẻ không có khả năng nhớ lâu nên khi dạy trẻ vẽ trẻ không chịu vẽ hoặc không 
vẽ theo yêu cầu của cô, cầm bút chì bằng tay trái và vẽ bậy vào sách. Ví dụ: tôi yêu 
cầu trẻ tô màu đỏ cho quả dài, màu vàng cho quả tròn nhưng trẻ tô màu xanh cho 
quả dài và màu đỏ cho quả tròn. Vì vậy thường hay quan tâm chú ý đến trẻ nhiều 
hơn theo sát trẻ ở mọi hoạt động, cầm tay trẻ cho trẻ tập vẽ, chỉ dẫn trẻ cách tô 
màu. Khuyến khích trẻ tô màu đều, đẹp không lem ra ngoài, cầm viết bằng tay 
Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ 4-5 tuổi khuyết tật ngôn ngữ 
 12/20 
phải, không vẽ bậy vào sách làm bẩn sách. Để kích thích trẻ cố gắng tôi thường 
khen ngợi trẻ kịp thời khi trẻ ngoan và làm tốt theo yêu cầu của cô. 
* Hôm khác tôi quan sát cháu chơi ở hoạt động ngoài trời: 
Ví dụ: Chơi vẽ nước. 
+ Tôi cho các cháu mỗi cháu 1 chiếc cốc nhỏ để chấm vẽ nước các loài cây ăn quả. 
Tôi phát đồ dùng cho các cháu, các cháu trong nhóm vẽ nhanh và rất hứng thú. 
Nhưng cháu Phong thì cho cả tay vào cốc nước rửa, sau đó thì hắt nước ra ngoài 
rồi lại đi lấy nước khác. Tôi lại gần cháu và hỏi: 
+ Con có biết dùng nước này có thể vẽ được nhiều cây rất đẹp không. Con nhìn 
xem trước tiên cô chấm nước này sau đó cô vẽ những nét thẳng làm thân cây này, 
rồi cô vẽ tán cây này có hay không con. Tôi thấy trẻ mìm cười. Sau đó cô vẽ tiếp 
quả cho cây này nhưng mà các nét vẽ đâu rồi nhỉ? À nếu con không vẽ nhanh thì sẽ 
khô mất đấy. Con có muốn vẽ thêm nhiều cây nữa không. Trẻ nói: Có ạ. Vậy thì 
con vẽ tiếp nhé khi nào không vẽ được thì con lại gọi cô nhé. Tôi thấy cháu đã 
hứng thú và bắt đầu hòa cùng các bạn. 
* Giờ hoạt động chiều: Tôi cho các bạn ôn lại một số bài thơ. Tôi kết hợp cho trẻ 
đọc cùng các bạn và mời cá nhân trẻ khuyết tật lên đọc. Qua một thời gian tôi thấy 
cháu đã tự tin hơn và có hứng thú học bài và đọc bài. 
- Lớp tôi có 45 cháu. Tất cả các cháu đều chơi với nhau rất hòa đồng và vui vẻ. 
Riêng có cháu Phong do bị khuyết tật nên cháu không chơi với ai, hay ngồi một 
mình, hay là cháu đứng ở một góc xa nhìn các bạn chơi cùng nhau. Chính vì vậy 
tôi luôn để ý quan tâm tới cháu nhiều hơn, tôi luôn theo dõi những cử chỉ, hành 
động của cháu, xem cháu phản ứng ra sao khi có bạn muốn chơi cùng cháu. Tôi 
thấy cháu không tự tin nên tôi thường đến bên cháu động viên khuyến khích cháu: 
Sao con không ra nhóm nấu ăn xem các bạn đang nấu gì. Cô nghĩ là các bạn đang 
cần con giúp các bạn một số việc nhỏ như rửa bát hay sắp đồ đấy. Từ đó tôi thấy 
cháu chăm chú nhìn các bạn rồi dần dần cháu hỏi bạn và nói chuyện với các bạn và 
gần gũi các bạn hơn, tôi gợi hướng các bạn hỏi chuyện, nói chuyện cùng cháu 
Phong thể hiện qua các hành động chơi để cháu hiểu và theo các bạn. 
 Hôm khác ở góc âm nhạc các bạn hôm nay làm gì mà vui thế cô cháu mình cùng 
ra xem các bạn đang làm gì nhé.Các bạn hát bài hát về “Con mèo đấy” Cô cháu 
mình cùng hát với các bạn nhé. Tôi thấy trẻ hát được một số câu ở cuối bài hát và 
dần dần trẻ đã hát được bài hát cùng với bạn khác. 
Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ 4-5 tuổi khuyết tật ngôn ngữ 
 13/20 
- Qua quan sát tôi thấy trẻ rất ít khi nói lên việc mình muốn làm hay muốn gọi cô 
mà trẻ chỉ lay gọi cô rồi kéo tay cô đi theo trẻ. 
Ví dụ: Trẻ muốn cởi áo mà không làm được thì trẻ đến bên cô chỉ vào áo và giơ 
tay lên hay trẻ kéo bạn và chỉ vào áo mình. Lúc đó tôi vừa cởi áo cho cháu và bảo: 
Con nhớ, khi muốn cởi ảo con phải nói “Cô ơi! Cởi áo cho con” như thế mới 
ngoan và giỏi con biết chưa nào. Khi con muốn là việc gì đó con phải nói với cô thì 
cô mới yêu và thương con nhiều con biết chưa nào. 
+ Khi cháu muốn mách cô bạn trêu mình hay làm điều gì sai trẻ đều không nói mà 
chỉ kéo cô rồi chỉ vào bạn. Khi cô nhắc nhở bạn cháu mới thôi. Những lúc như vậy 
tôi thuờng đến bên trẻ hỏi trẻ: Con đang làm gì vậy? Bạn ấy lấy hạt của con à? Khi 
hỏi trẻ trò chuyện với trẻ tôi thường nắm tay trẻ, mỉm cười với trẻ tạo cho trẻ cảm 
giác yên tâm, tin tưởng cô. 
Biện pháp 5: Dạy trẻ khuyết tật tự phục vụ mình. 
- Trẻ bị khuyết tật không như các bạn bình thường khác, trẻ cũng biết tự phục vụ 
bản thân nhưng còn vụng về. Vì vậy cô luôn phải để ý và nhắc nhở trẻ nhiều lần thì 
trẻ mới thực hiện. Cô cần rèn luyện cho trẻ thường xuyên để trẻ không quên và làm 
tốt. 
Những lúc trẻ xúc cơm vãi hay làm một việc gì đó vụng về cô động viên cháu dạy 
cháu xúc cơm ít một rồi đưa lên miệng. Khi cháu không làm vãi thì khen ngợi cháu 
kịp thời để cháu hứng thú làm tốt các việc. 
Ví dụ: Khi bé xúc giỏi cô khen “Bé Phong giỏi quá tự xúc ăn gần hết cơm rồi, lại 
còn xúc giỏi không làm vãi cơm ra bàn nữa đấy”. 
Mỗi lần như vậy tôi thấy cháu rất ngoan và tự xúc ăn không cần cô nhắc. 
+ Buổi trưa cháu ngủ thường đi đái dầm. Lúc đầu tôi chưa tìm hiểu rõ những sau 
tôi động viên cho cháu đi vệ sinh thêm 1 lần trước khi đi ngủ và gần cháu dặn dò 
cháu khi nào con buồn đi vệ sinh con nhẹ nhàng đi nhé đừng tè dầm ra quần là xấu 
và không ngoan đâu các bạn chê đấy, con biết chưa. 
Tôi thấy số lượng lần cháu tè dầm ra quần trong 1 ngày giảm dần, có lúc cháu còn 
tự dậy đi vệ sinh khi buồn. 
- Những hôm trời nắng nóng cháu mặc quần áo rét nhiều. Tôi hỏi cháu: Con có biết 
cởi quần áo không. Cháu nói nhỏ không nghe rõ. Tôi bảo: Cô dạy con cách cởi áo 
và gấp áo nhé. Con cần cởi ống tay ra trước này sau đó tới ống tay bên này và cuối 
cùng là cổ áo nữa này... Sau đó con gấp hai ống tay lại và gập đôi áo vào rồi con 
Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ 4-5 tuổi khuyết tật ngôn ngữ 
 14/20 
xếp đẹp lên bàn nhé. Con làm lại cô xem nào. Sau vài lần tôi thấy trẻ đã biết làm 
và không phải cô giúp nữa. 
Qua một thời gian thực hiện tôi thấy cháu đã có thể tự phục vụ mình một số việc 
làm đơn giản như: Cháu có thể tự đi rửa tay khi tay bẩn hay cháu biết cởi áo khi 
nóng, cháu biết cất quần áo đúng tủ của mình.... Tôi thấy rất vui. 
Biện pháp