Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp để giáo dục học sinh cá biệt ở trường THCS Cao Bá Quát

in đại chúng cũng đã đưa tin về học sinh đâm chết bạn học tại Trường THCS Võ Thị Sáu (xã Hòa An, huyện Krông Pắk ), ngày 13/10/2016 hai học sinh nữ trường THCS Nguyễn Du đánh nhau gây thương tích tại công viên thuộc phường An Bình thị xã Buôn Hồ, Đăk Lăk đã đưa lên mạng (diễn đàn tây nguyên) hoặc Vụ nữ sinh lớp 7 ở Trà Vinh bị bạn đánh vì 'chảnh' đang khiến dư luận vô cùng phẫn nộ. Được biết, nạn nhân trong đoạn clip tên Phượng, học lớp 7 Trường THCS Lý Tự Trọng (TP Trà Vinh, tỉnh Trà Vinh), vụ ẩu đả xảy ra ngay trước cổng Trường THCS Đan Phượng, thôn Đoàn Kết, xã Đan Phượng, huyện Lâm Hà (Lâm Đồng) khiến 1 học sinh tử vong ngay tại chỗ. Nạn nhân là Uông Việt Đức (15 tuổi, ngụ xã Đan Phượng, học sinh lớp 9A1 Trường THCS Đan Phượng). Thủ phạm là Hà Văn Sáu (17 tuổi, ngụ thôn 2, xã Đan Phượng, bạn học cùng lớp với Đức) vào ngày ngày 12/1/2015,  đã cho thấy hiện tượng học sinh cá biệt tăng không ngừng về số lượng, do đó việc giáo dục và uốn nắn các em kịp thời là giải pháp không bao giờ thừa.
 * Mặt yếu: Đối tượng học sinh đa dạng, nhiều thành phần, con số học sinh cá biệt tồn tại trong một trường học đặc biệt là trường THCS Cao Bá Quát không hề nhỏ, do đó bản thân tôi chỉ đưa ra những biện pháp chung và áp dụng cụ thể với một vài đối tượng học sinh của lớp mình chủ nhiệm và một số lớp đang dạy chứ không thể tìm hiểu và nêu hết những đối tượng học sinh cá biệt trong trường.
d. Các nguyên nhân, yếu tố tác động:
 - Thành công của đề tài này là do ý thức tiếp thu của các đối tượng học sinh cá biệt, các em đã tiếp thu, lĩnh hội những gì thầy cô dạy bảo, từ đó thay đổi cách nghĩ cũng như thái độ của mình đối với việc học tập và thái độ ứng xử với thầy cô, bạn bè.
 - Đề tài này thành công còn nhờ có sự góp ý, đóng góp của đồng nghiệp, của chuyên môn và ban nề nếp nhà trường đã hổ trợ trong công tác nghiên cứu, tìm hiểu đối tượng cũng như hoàn cảnh từng học sinh.
e. Phân tích, đánh giá các vấn đề mà thực trạng đặt ra:
 Có rất nhiều yếu tố làm cho học sinh trở thành học sinh cá biệt nhưng ở đây chỉ nêu một số nguyên nhân tác động trực tiếp đến học sinh làm học sinh nảy sinh những tư tưởng không lành mạnh ảnh hưởng đến sự hình thành nhân cách và hạn chế năng lực học tập của các em.
+ Ảnh hưởng của sự phát triển xã hội theo cơ chế thị trường: 
Xã hội phát triển là một điều đáng mừng nhưng khi phát triển theo cơ chế thị trường nó kéo theo một số bộ phận không lành mạnh khác như dịch vụ giải trí không lành mạnh, phim ảnh bạo lực, tình cảm đôi lứa. Hiện nay do sự quản lý không chặt chẽ của một số cơ quan chức năng nên các dịch vụ như internet, bida, karaoke, ... được tổ chức kinh doanh gần các trường học đã lôi kéo các em học sinh vào các trò chơi vô bổ dẫn đến việc bỏ giờ, cúp tiết học và những vi phạm khác. Đồng thời một số kênh truyền hình, các trang mạng xã hội (facebook) chiếu những bộ phim chứa những hình ảnh bạo lực làm các em cũng dễ dàng bắt chước, ...
Trường THCS Cao Bá Quát nằm trên địa bàn xã Ea sar, nhưng học sinh lại thuộc nhiều địa bàn như xã Ea sar, Ea sô, Xuân phú, ... đa số gia đình các em có điều kiện kinh tế khó khăn, phải đi học xa, bố mẹ đi làm ít quan tâm, khó theo dõi, một số nhỏ học sinh lại học đòi cách sống một số bạn khá giả, chơi bời, có khi hết tiền nảy sinh hành vi trộm cắp.
+ Ảnh hưởng của sự giáo dục gia đình:
 - Ngoài thời gian học tập ở trường khoảng 4 đến 5 giờ trên một ngày thì đa số các em sinh hoạt tại gia đình, nếu gia đình không quản lý tốt được thời gian cũng như cách giáo dục các em, không tạo điều kiện cho các em học tập thì việc học của các em sẽ không đến nơi đến chốn, chất lượng học tập bị ảnh hưởng, các em học thua sút bạn bè dẫn đến việc chán nản và bỏ học. 
 - Gia đình có hoàn cảnh kinh tế khó khăn: Từ những khó khăn về đời sông kinh tế, cha mẹ phải lao động vất vả, không quan tâm đến việc học tập của con em phó mặc cho nhà trường, một số gia đình còn bắt con phải lao động do đó các em không có thời gian học tập ở nhà, khi đến lớp các em tiếp thu bài mới một cách khó khăn, không làm được bài kiểm tra, lo lắng sợ sệt khi thầy cô giáo kiểm tra bài cũ từ đó thua sút bạn bè và dẫn đến tâm lí chán học, bỏ giờ trốn tiết..vvv
 - Gia đình có kinh tế khá giả lo làm ăn không quan tâm đến con cái: Nhiều gia đình bố mẹ đi làm ăn xa để con cái cho ông bà chăm sóc hoặc là anh chị em tự chăm sóc lẫn nhau, một số học sinh chưa tự giác và thiếu sự quản lí chặt chẽ của người lớn nên nảy sinh những tư tưởng không lành mạnh, từ đó ham chơi mà trốn học, bỏ học.
 - Gia đình có cha mẹ bất hòa, không hạnh phúc: Lứa tuổi học sinh là lứa tuổi rất nhạy cảm, những cuộc cãi vã của cha mẹ, sự to tiếng bạo lực của người cha làm các em bị ảnh hưởng, từ đó nảy sinh những việc làm không lành mạnh, thích đánh nhau để giải tỏa tâm lí, bị ức chế, bỏ nhà đi, bỏ nhà đi chơi và không thiết tha đến việc học, từ đó dẫn đến sa sút và chán học.
+ Ảnh hưởng từ phía nhà trường:
Đây là ngôi nhà thứ hai của các em, nơi để phụ huynh gởi gắm niềm tin vào việc giáo dục con em của họ, từ đây các em được học tập, được hiểu biết, được lớn lên về mọi mặt. Nhưng còn đâu đó những thầy cô giáo chưa nhiệt tình, chưa thật sự yêu nghề và tâm huyết, chưa nhiệt tình với các em, chưa có cách ứng xử phù hợp, đối xử thiếu công bằng giữa các học sinh, ngại khó khi giáo dục và dạy những học sinh lười, cáu giận, ... gây khoảng cách giữa thầy và trò chính vì vậy dẫn đến một số học sinh chống đối, phản biện, bỏ học, ...
+ Ảnh hưởng trực tiếp bản thân các em:
	Do đặc điểm tâm sinh lý của học sinh, lứa tuổi mà nhiều người cho rằng "Ăn chưa no, lo chưa đến", suy nghĩ còn non nớt, nhận thức chưa cao chính vì thế các em có những hành vi thiếu chuẩn xác là điều không thể tránh khỏi.
	Những học sinh cá biệt ta thường gặp phần lớn là những em có năng lực học tập yếu kém, điều đó cũng hoàn toàn dễ hiểu bởi nhận thức của các em kém thì làm sao có hành động tốt được. Việc hạn chế trong tiếp thu kiến thức của các em cũng dẫn đến sự lười biếng, chán nản, muốn phá phách, nhất là đối với học sinh nam. Xét ở một khía cạnh khác thì cũng có thể các em vì tự ái về sự chê cười của thầy cô và bè bạn, các em muốn chứng minh cho mọi người thấy rằng mình học không tốt nhưng mình có thể nổi trội hơn về mặt khác, hoặc các em muốn thầy cô chú ý mình hơn chẳng hạn, chính vì thế mà các em có những hành động vượt ra khỏi những quy định chung.
Với môi trường giáo dục như vậy học sinh khó có thể trở thành con ngoan, trò giỏi nếu không có sự động viên kịp thời của bạn bè, nhà trường mà đặc biệt là thầy cô giáo. Hiện nay khi công nghệ thông tin ngày càng phát triển thì việc học sinh bị ảnh hưởng những thói hư tật xấu ngày càng nhanh và càng nhiều.
Để giáo dục các em và khắc phục tình trạng này thì giáo viên chủ nhiệm là người phải đi sâu tìm hiểu sự việc, gặp gỡ các em để các em trình bày và trao đổi những vướng mắc sau đó chúng ta nên trao đổi, giải thích những việc làm sai trái của các em để các em hiểu ra vấn đề, đồng thời kết hợp với gia đình các em để trao đổi, uốn nắn và giáo dục để các em tốt hơn.
MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ TÌNH TRẠNG HỌC SINH CÁ BIỆT
Hình ảnh học sinh đánh nhau
Học sinh đánh nhau sau giờ tan học.
Học sinh xem tài liệu và quay cóp trong giờ kiểm tra.
Học sinh sử dụng Điện thoại trong giờ học.
II.3. Nội dung và hình thức của giải pháp:
a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp:
 Học sinh cá biệt là nhân tố ảnh hưởng xấu đến hình ảnh của lớp, của trường và hơn hết là ảnh hưởng đến chính bản thân của các em. Nhưng sâu xa hơn nếu một học sinh cá biệt không được giáo dục kịp thời thì sẽ có thêm một mảnh đời éo le, một gia đình bất hạnh, một địa bàn bất ổn, xã hội sẽ có thêm một công dân không tốt. Và lẽ dĩ nhiên nhà trường tồn tại nhiều học sinh cá biệt thì sẽ không đạt được nhà trường đảm bảo an ninh trật trự.
 Giáo dục học sinh cá biệt là cả một quá trình lâu dài chứ không phải ngày một ngày hai, đòi hỏi sự kiên trì, sáng tạo của người giáo viên chủ nhiệm. Mỗi trường hợp học sinh cá biệt giáo viên chủ nhiệm phải có cách giải quyết riêng, cụ thể đối với các em. Đối với học sinh cá biệt chúng ta có nên xử phạt hay không, có nên mắng các em trước tập thể hay không? Đó là câu hỏi tôi luôn đặt ra trong quá trình làm công tác chủ nhiệm. Ông bà ta có câu “Thương cho roi cho vọt. Ghét cho ngọt, cho bùi”, khi bàn về vấn đề giáo dục học sinh cá biệt nhiều người cho rằng cần phải xử phạt các em thật nghiêm. Tuy nhiên tôi cũng luôn đặt cho mình câu hỏi “ Có nên xử phạt học sinh cá biệt hay không”. Đây là vấn đề vô cùng khó cho công tác giáo dục trong giai đoạn hiện nay, xã hội, phim ảnh, những vụ học sinh tự tử trước sự xử phạt của thầy cô giáo dù đó chỉ là một bản kiểm điểm hay một câu nói của thầy cô đã ảnh hưởng khá nhiều đến học sinh. Với tôi học sinh vi phạm tất nhiên là phải xử lí, người giáo viên chủ nhiệm không thể làm ngơ trước những sai phạm của các em nhưng xử lí như thế nào cho hợp lí, thỏa đáng có tính giáo dục cao nhất. Vì vậy để giáo dục học sinh cá biệt tôi đã thực hiện một số biện pháp giáo dục học sinh theo cách của mình.
b. Nội dung và cách thức thực hiện các giải pháp, biện pháp: 
Bước 1: Danh sách và Phân loại học sinh cá biệt
STT
Họ và tên
Những biểu hiện
1
Bùi Thị Như Quỳnh
Hay nói leo, hay tụ tập, tụ tập đánh nhau, gây gỗ với các bạn.
2
Nguyễn Văn Đạt
Hay nói chuyện trong giờ học, hay ăn quà vặt trong giờ học.
3
Cao Phi Hạnh
Lười ghi bài trong giờ học môn Tin, ít thuộc bài cũ.
4
Y Phước Niê
Hay bỏ học chơi game, lười ghi bài, không học bài và không soạn bài, thầy cô nhắc thì tỏ thái độ chống đối.
5
Nguyễn Văn Lộc
Hay nói chuyện trong giờ học, không làm bài tập, khi thầy cô nhắc thì có biểu hiện vô lễ, không chịu nhận lỗi.
6
Lê Kỳ Thạch
Lười học bài cũ , không làm bài tập, không nghiêm túc trong thi cử, thầy cô nhắc nhỡ thì có biểu hiện vô lễ
7
Nông Văn Phú
Lười học bài cũ , không làm bài tập, không nghiêm túc trong thi cử, thầy cô nhắc nhở thì có biểu hiện vô lễ 
Bước 2: Tìm hiểu nguyên nhân học sinh trở thành học sinh các biệt:
 Sau khi đã phân loại học sinh cá biệt, biết em đó thuộc loại “cá biệt” nào thì giáo viên tìm hiểu nguyên nhân nào làm cho học sinh của mình trở thành cá biệt như vậy. Bản chất của một con người vốn rất tốt đẹp như Khổng Tử từng nói “ Nhân chi sơ tính bản thiện” Vậy thì ai, cái gì đã biến học sinh của mình trở thành cá biệt như vậy? Đó là công việc không hề đơn giản mà cần đến cái tâm của người làm nghề giáo, giáo viên chủ nhiệm phải điều tra tỉ mỉ, tìm gặp đến gia đình và nhiều người để tìm ra nguyên nhân sâu xa bên trong và có biện pháp hữu hiệu nhất.
Việc giáo dục học sinh các biệt mỗi người có mỗi cách khác nhau nhưng theo tôi sự gần gũi, yêu thương, vỗ về các em là hữu hiệu nhất. Người giáo viên chủ nhiệm phải thật sự có tâm, nhẫn nại, tỉ mỉ, yêu thương học sinh và cần có một phương pháp đúng đắn, không vì sự hư hỏng của các em mà bỏ mặt các em được, hãy coi học sinh cá biệt như một sự thử thách mà chúng ta cần phải vượt qua, đừng coi đó là sự đen đủi khi chủ nhiệm lớp có học sinh cá biệt. Muốn thành công được thì giáo viên phải có tâm huyết yêu nghề, yêu học trò, giáo dục các em từ học sinh cá biệt thành những con ngoan, trò giỏi, đó là thành tích cao nhất của mình .
 Hầu hết học sinh cá biệt không ý thức được nhiệm vụ học tập của mình, không ý thức được vai trò của việc học tập đối với cuộc đời mình mà chỉ đi học để vừa lòng cha mẹ, thầy cô, để được gặp bạn bè, để tránh việc nhà, các em học cho có chứ chẳng có ý thức học để làm gì, có tác dụng như thế nào cho cuộc sống sau này của mình. Vì vậy giáo viên chủ nhiệm phải chỉ ra cho các em thấy tác dụng của việc học bằng những ví dụ cụ thể những tấm gương gần gũi với các em về sự thành công và thất bại trong cuộc sống do sự học mang lại, đặc biệt là hướng nghiệp cho các em.
 Thứ nhất: Giáo viên chủ nhiệm cũng nên tránh có cái nhìn lí tưởng hóa về lớp học của mình, lớp nào, trường nào cũng có học sinh cá biệt, chỉ có điều là nó khác nhau về biểu hiện của nó mà thôi, có em cá biệt về đạo đức, có em cá biệt về học tâp và có em đặc biệt “cá biệt”.
Thứ hai: Không gọi các em là học sinh cá biệt, đặc biệt là trước lớp, trước mặt người khác vì nếu chỉ trích các em trước tập thể các em sẽ bị xa rời với bạn bè. Các em chỉ là “những học sinh chưa ngoan” những “học sinh có hoàn cảnh đặc biệt”.
Nếu chúng ta gọi các em là học sinh cá biệt vô tình chúng ta đã tách các em ra khỏi lớp, cô lập các em trước lớp. Nhiệm vụ của chúng ta là giáo dục các em từ những “học sinh chưa ngoan” thành những “học sinh ngoan” “Nếu bạn nhìn ai đó với ánh mắt yêu thương bạn sẽ không nhìn thấy những nét xấu xa mà toàn những nét đẹp mà thôi”
Thứ ba: Đa số học sinh cá biệt cần một điểm tựa tinh thần tin cậy để được chia sẻ tâm sự, để được bộc bạch những khó khăn, những nỗi niềm riêng tư thầm kín, thầy cô trở thành người bạn của các em. Tìm cách cho các em thể hiện cái tôi cá nhân của mình trước tập thể, không thẳng tay trừng trị các em, đừng làm mất đi điểm tựa cuối cùng của các em. Hãy nhìn các em bằng sự bao dung của người cha, sự nhân từ người mẹ, sự gần gũi, cảm thông của người anh chị, sự thân thiết của một người bạn.
Thứ tư: Thầy cô hãy nhẹ nhàng phân tích ưu khuyết điểm, những đúng sai trong nhận thức và hành động của các em, cố gắng giúp các em tự nhận ra sai lầm của mình, lỗi lầm của mình mà không phải mang mặc cảm nặng nề về lỗi lầm đó của mình, tạo cho các em thiện chí sửa chữa và không tái phạm, không la mắng chửi bới các em, đừng biến lớp học thành địa ngục đối với các em, đừng để các em nghĩ gặp thầy cô là sẽ bị la mắng...vv
Thứ năm: Học sinh cá biệt dù có khó giáo dục đến đâu thì bên trong các em vẫn luôn tìm ẩn nhưng nhân tố, những phẩm chất tích cực, như khổng tử có câu: "Nhân chi sơ, tính bản thiện", nếu có phương pháp đúng đắn chúng ta vẫn khơi gợi để làm thức tỉnh các em từ đó phát huy, làm điểm tựa cho các em, khôi phục lại niềm tin cho các em để các em thấy rằng mình không hề kém cỏi, để các em vứt bỏ đi sự tự ti, mặc cảm mà tự giác, chủ động hội nhập với các bạn. Hãy tìm ra điểm mạnh của các em để các em có thể vượt qua sự tự ti mặc cảm để trở thành con ngoan, trò giỏi, người có ích cho xã hội.
Thứ sáu: Thầy cô nhìn nhận vấn đề theo hướng tích cực, đừng quan trọng hóa vấn đề, tạo cho các em một lối thoát, một cơ hội sửa chữa, hãy tin tưởng và chờ đợi sự thay dổi và chuyển biến của các em, thầy cô càng nóng vội càng tạo áp lực cho các em, càng làm các em bối rối và càng sa vào đối phó.
Thứ bảy: Thầy cô nhìn nhận sự tiến bộ của các em không quá khắt khe, nên có cái nhìn bao dung, độ lượng, chân tình, vị tha, trân trọng sự tiến bộ, thay đổi của các em dù là việc nhỏ nhất vì đó là cả một sự nổ lực và cố gắng rất lớn từ các em, mạnh dạn biểu dương các em trước tập thể, đừng tiết kiệm lời khen ngợi với các em vì một lời động viên khen ngợi có giá trị hơn rất nhiều những bản kiểm điểm.
Thứ tám: Hãy tôn trọng sự lựa chọn và quyết định của các em trong phạm vi cho phép, cùng nhau xây dựng nội quy của lớp, các em sẽ tự giác thực hiện vì đó là nội qui chính các em đưa ra. Tôn trọng cả sự cá biệt của các em vì mỗi con người một tính cách độc đáo cần được tô trọng. Xin đừng áp đặt thô bạo đối với các em, không xúc phạm làm tổn thương danh dự của các em trước tập thể, cố gắng thận trọng khi phát ngôn vì học sinh cá biệt rất nhạy cảm.
Thứ chín: Thầy cô hãy cố gắng điềm tĩnh, biết tự kiềm chế vì học sinh cá biệt là thử thách rất lớn đối với đức tính điềm tĩnh, tự kiềm chế của mỗi giáo viên, không nên nóng vội, không nên khắt khe với các em, không nên đe dọa và thành kiến với các em. Đừng nhắc đi nhắc lại lỗi của các em vì như thế sẽ tạo nên sự xấu hổ và dần dần sẽ chai lì.
Thứ mười: Phải kiên quyết cứng rắn, lời nói đi đôi với việc làm, đừng nói suông, đã nói phải thực hiện, dù gần gũi với các em nhưng vẫn giữ khoảng cách thầy trò.
Thứ mười một: Đối với những học sinh cá biệt có biểu hiện chơi bời bỏ bê việc học thì giáo viên nên phối hợp với các ban ngành nhà trường, với CMHS, kết hợp với công an xã, để nắm bắt những vi phạm của các em. Từ đó kết hợp với chính quyền địa phương và gia đình để giáo dục các em ngày một tốt hơn.
Giáo dục đúng, thích hợp với từng đối tượng học sinh là yếu tố quan trọng tạo nên sự thành công trong việc giáo dục học sinh trong tình hình hiện nay.Chẳng hạn với những học sinh cá biệt của lớp tôi chủ nhiệm, bản thân tôi thường xuyên gặp gỡ giáo viên bộ môn và gia đình em để theo dõi sự thay đổi của em mà có phương pháp giáo dục thích hợp.
 Em Bùi Thị Như Quỳnh lớp tôi: Từ năm lớp 6 đến lớp 7 đều là học sinh tiên tiến, có năng khiếu đặc biệt là múa, tham gia nhiệt tình các hoạt động tập thể nhưng đến năm lớp 8 thì việc học tập có biểu hiện đi xuống, đến năm học lớp 9 thì em có biểu hiện vi phạm về đạo đức, học tập sa sút, trong giờ học hay nói chuyện, có biểu hiện yêu đương, chửi mắng và đánh bạn không có lí do dù theo lời giải thích của em đó chỉ là đùa thôi, em thay đổi tính cách làm cho gia đình phải lo lắng. Qua tìm hiểu hoàn cảnh gia đình em tôi được biết, vào đầu năm học lớp 8 bố và mẹ của em ly dị sau đó bố em đi lấy vợ khác bỏ mặt mẹ con em, không chu cấp tiền bạc cho em ăn học, từ đó em chán nản, đua đòi và đi chơi với bạn bè, tụ tập dẫn đến gây gỗ đánh nhau mặt dù em là con gái, mẹ em vì tất bật ngược xuôi kiếm tiền nuôi con nên để em ở nhà ông bà ngoại chăm sóc, vì vậy em đua đòi theo chúng bạn. Ngoài ra tôi còn nhiều lần gặp gỡ em tâm sự, em chia sẻ những suy nghĩ của mình với tôi, tôi rất mừng vì em đã nói thật, tôi động viên, an ủi mong em hãy cố gắng và em cũng hứa với tôi nhiều điều. Vì vậy trước lớp dù em phạm lỗi nhưng tôi chỉ nhắc nhỡ nhẹ nhàng mà không la mắng em, tôi quan tâm nhiều đến em hơn, tôi hiểu với lứa tuổi của em cần có sự quan tâm chăm sóc đầy đủ của cả bố và mẹ nhưng bây giờ em đã thiếu thốn tình cảm của người bố, không còn sự quan tâm của bố nữa đó là sự thiệt thòi lớn đối với em. Trong quá trình học tập theo dõi tôi thấy em có tiến bộ, hăng hái phát biểu xây dựng bài, trong phong trào e đã nhiệt tình tham gia đặc biệt em có năng khiếu múa và rất tự tin trên sân khấu, em đã góp sức của mình vào thành tích cho phong trào của lớp, đó là sự cố gắng và nổ lực của em, tập thể ghi nhận và tôi ghi nhận, tôi thầm mừng vì mình đã thay đổi được một phần ở em để em được ngoan hơn. Vì vậy trong tiết sinh hoạt lớp tôi đã tuyên dương em trước tập thể, đó là động viên tinh thần nhưng vô cùng có ý nghĩa đối với em và cũng làm nôi cho các em khác.
 Em Nguyễn Văn Đạt: So với các bạn trong lớp thì em Đạt là một học sinh khá cá tính, em học thuộc loại khá của lớp, và có thể nói là thông minh, nhanh nhẹn, hoạt bát. Nhưng em cũng có hoàn cảnh đặc biệt: Bố mẹ em cũng đã chia tay và cả bố và mẹ đều có gia đình riêng mới, em sống với mẹ và bố dượng, những năm học trước em là một học sinh rất ngoan, chăm chỉ nhưng từ khi sự cố gia đình em xảy ra em đã thay đổi tính nết, đó cũng là điều dễ hiểu bởi lứa tuổi của em là tuổi đang ăn đang lớn mà gặp phải sự cố như vậy chắc không tránh khỏi những hụt hẫng. Vì vậy bắt đầu từ năm học trước em thay tính đổi nết hẳn đi, hay nói chuyện trong giờ học, cười nói vô tư với bạn bè mà không cần biết có thầy cô trong lớp, khi thầy cô nhắc nhở thì em biện minh cho hành động của mình, môn học nào, thầy cô nào em không thích thì trong tiết học ấy em cứ nói chuyện, mặc dù được nhiều thầy cô nhắc nhở nhưng em vẫn không sửa chữa. Qua sự trao đổi của một số giáo viên bộ môn, với tư cách là một giáo viên chủ nhiệm và tôi cũng xem như mình là một người bố thứ hai của em, tôi đã gặp riêng em và hỏi thăm em về mọi chuyện, em đã trao đổi với tôi về hoàn cảnh gia đình mình, dù chưa thể nói là bi đát nhưng hoàn cảnh này ít nhiều đã ảnh hưởng rất lớn đến em, em giận bố mẹ đã bỏ nhau để tìm hạnh phúc mới, em chán nản và nghe lời bạn bè, đi chơi theo đám bạn bè, ăn nói ngang bướng hơn. Một lần trao đổi giữa tôi và em, tôi khuyên em nhiều điều nhưng cũng chưa làm em thay đổi được vì cái gì cũng có thời gian, phải kiên trì, phải chờ đợi, mặc dù trong các tiết học tiếp theo em không bị thầy cô nhắc nhở và ghi vào sổ đầu bài nữa nhưng tôi vẫn luôn nhắc nhỡ em thường xuyên, trao đổi với gia đình em về