Giải pháp 3: Xây dựng quy trình tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh một cách hiệu quả
Hoạt động trải nghiệm sáng tạo nhằm phát triển khả năng sáng tạo, tính tích cực, tự giác của học sinh. Hoạt động trải nghiệm hướng tới việc hình thành nhân cách, năng lực, phẩm chất, kĩ năng sống cho học sinh.Vì vậy khi tổ chức một hoạt động, giáo viên cần hướng dẫn học sinh thực hiện các bước sau:
+ Bước 1: Lên ý tưởng thực hiện.
+ Bước 2: Xây dựng kế hoạch, thời gian tiến hành. Chuẩn bị về nội dung, hình thức hoạt động, các phương tiện cần thiết phụcvụ cho hoạt động.
+ Bước 3: Tiến hành các hoạt động.
+ Bước 4: Rút kinh nghiệm và đánh giá kết quả
Khi tham gia vào các bước thực hiện học sinh được hình thành và rèn luyệncác phẩm chất và năng lực cần thiết như:năng lực tổ chức, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác nhóm nên giáo viên cần chú trọng tới tất cả các bước thực hiện của học sinh.
Bước 1: Lên ý tưởng thực hiện
Ví dụ: Sắp đến ngày lễ hội Halloween (hay còn gọi là lễ hội Hóa Lộ Quỷ) vào 31/10 hằng năm,giáo viên (đặc biệt là giáo viên dạy Tiếng Anh) có thể gợi ý để học sinh xây dựng ý tưởng như sau:
+Em có biết ngày 31 tháng 10 hằng năm là ngày gì mà nhà nhà trang trí những hình nộm phù thủy, mèo đen, bí ngô lập lòe ma quái; người người tìm cho mình những trang phục gây ấn tượng mạnh trong đêm hội hóa trang không? (Ngày lễ hội Halloween ).Vậy các em có suy nghĩ gì về ngày đó ? Học sinh bày tỏ suy nghĩ của mình. Trên cơ sở đó, giáo viên sẽ hướng cho học sinh thực hiện một hoạt động có thể là sân khấu hóa để tổ chức lễ hội.
Bước 2: Xây dựng kế hoạch, thời gian tiến hành. Chuẩn bị về nội dung, hình thức hoạt động, các phương tiện cần thiết phục vụ cho hoạt động
Giáo viên hướng dẫn học sinh xây dựng kế hoạch thực hiện, hình dung những công việc cần làm,thời gian tiến hành, những bạn nào thực hiện, cần sự hỗ trợ của ai? Cần những phương tiện gì để thực hiện. Ở bước này, giáo viên cần hướng dẫn học sinh ghi chép tỉ mỉ nội dung từng công việc trong kế hoạch nêu ra vào sổ tay để không bỏ sót khâu nào trong quá trình thực hiện.
Như vậy, ở hoạt động này, các em thể hiện được nhiều khả năng: giao tiếp, phân tích, tổng hợp, phán đoán, lắng nghe, tính toán, trình bày Đó là cái đích mà giáo viên đang rất cần ở các em.
Khi học sinh thực hiện bước này, giáo viên chú ý theo dõi, giúp đỡ học sinh việc chuẩn bị thực sự phải kĩ lưỡng, chu đáo, đảm bảo an toàn phục vụ cho hoạt động.
hành, đảm bảo chất lượng, hiệu quả của từng hoạtđộng. Bước 2:Bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ Nhà trường tăng cường bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ, các kĩ năng thực hành: xây dựng, tổ chức, hướng dẫn học sinh thực hiện hoạt động trải nghiệmcủa giáo viên dưới hình thức chuyên đề. Nhà trường luôn quan tâm đến khâu kiểm tra đánh giá và đúc rút kinh nghiệm trong tổ chức thực hiện của giáo viên. Quá trình bồi dưỡng Ban giám hiệu nhà trường đi sâu vào việc cung cấp cho giáo viên các kinh nghiệm thực tế về tổ chức, quản lý, thực hiện hoạt động giáo dục học sinh có hiệu quả của các đồng nghiệp, tổ chức triển khai cho giáo viên áp dụng vào thực tiễn công tác của bản thân. Giải pháp 3: Xây dựng quy trình tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh một cách hiệu quả Hoạt động trải nghiệm sáng tạo nhằm phát triển khả năng sáng tạo, tính tích cực, tự giác của học sinh. Hoạt động trải nghiệm hướng tới việc hình thành nhân cách, năng lực, phẩm chất, kĩ năng sống cho học sinh.Vì vậy khi tổ chức một hoạt động, giáo viên cần hướng dẫn học sinh thực hiện các bước sau: + Bước 1: Lên ý tưởng thực hiện. + Bước 2: Xây dựng kế hoạch, thời gian tiến hành. Chuẩn bị về nội dung, hình thức hoạt động, các phương tiện cần thiết phụcvụ cho hoạt động. + Bước 3: Tiến hành các hoạt động. + Bước 4: Rút kinh nghiệm và đánh giá kết quả Khi tham gia vào các bước thực hiện học sinh được hình thành và rèn luyệncác phẩm chất và năng lực cần thiết như:năng lực tổ chức, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác nhóm nên giáo viên cần chú trọng tới tất cả các bước thực hiện của học sinh. Bước 1: Lên ý tưởng thực hiện Ví dụ: Sắp đến ngày lễ hội Halloween (hay còn gọi là lễ hội Hóa Lộ Quỷ) vào 31/10 hằng năm,giáo viên (đặc biệt là giáo viên dạy Tiếng Anh) có thể gợi ý để học sinh xây dựng ý tưởng như sau: +Em có biết ngày 31 tháng 10 hằng năm là ngày gì mà nhà nhà trang trí những hình nộm phù thủy, mèo đen, bí ngô lập lòe ma quái; người người tìm cho mình những trang phục gây ấn tượng mạnh trong đêm hội hóa trang không? (Ngày lễ hội Halloween ).Vậy các em có suy nghĩ gì về ngày đó ? Học sinh bày tỏ suy nghĩ của mình. Trên cơ sở đó, giáo viên sẽ hướng cho học sinh thực hiện một hoạt động có thể là sân khấu hóa để tổ chức lễ hội. Bước 2: Xây dựng kế hoạch, thời gian tiến hành. Chuẩn bị về nội dung, hình thức hoạt động, các phương tiện cần thiết phục vụ cho hoạt động Giáo viên hướng dẫn học sinh xây dựng kế hoạch thực hiện, hình dung những công việc cần làm,thời gian tiến hành, những bạn nào thực hiện, cần sự hỗ trợ của ai? Cần những phương tiện gì để thực hiện. Ở bước này, giáo viên cần hướng dẫn học sinh ghi chép tỉ mỉ nội dung từng công việc trong kế hoạch nêu ra vào sổ tay để không bỏ sót khâu nào trong quá trình thực hiện. Như vậy, ở hoạt động này, các em thể hiện được nhiều khả năng: giao tiếp, phân tích, tổng hợp, phán đoán, lắng nghe, tính toán, trình bày Đó là cái đích mà giáo viên đang rất cần ở các em. Khi học sinh thực hiện bước này, giáo viên chú ý theo dõi, giúp đỡ học sinh việc chuẩn bị thực sự phải kĩ lưỡng, chu đáo, đảm bảo an toàn phục vụ cho hoạt động. Bước 3: Học sinh tiến hành thực hiện công việc Trong quá trình các em thực hiện, giáo viên cần theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ học sinh khi cần thiết. Giáo viên cần quan tâm đến những tình huống nảy sinh và sự sáng tạo trong cách giải quyết của các em. Điều này giúp giáo viên có thể đánh giá đúng những phẩm chất năng lực của các em. Dưới đây là một số hình ảnh học sinh của nhà trường thực hiện trong lễ hội Halloweenở phần sân khấu hóa. Một số hình ảnh học sinh tham gia phần sân khấu hóa trong lễ hộiHalloween Bước 4: Rút kinh nghiệm và đánh giá kết quả Cần phải rút kinh nghiệm để các hoạt động tiếp theo được tốt hơn, hiệu quả hơn. Khi rút kinh nghiệm và đánh giá kết quả cần tập trung vào nội dung và hình thức tổ chức hoạt động.Nội dung đánh giá phải được tổng hợp lại từ việc xây dựng ý tưởng đến tất cả các bước tổ chức thực hiện; kết quả công việc và ý nghĩa của nó; những bài học kinh nghiệm về mọi mặt; những sáng kiến mới nào có thể áp dụng trên lớp học hoặc hoạt động ngoài lớp học tiếp theo,Qua đó, giúp học sinh sẽ có khả năng tư duy sâu hơn; việc giao tiếp được mạnh dạn, tự tin; ý thức trách nhiệm của các em được bộc lộ. Giải pháp 4: Vận dụng linh hoạt các loại hình, các hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho họcsinh Trong tổ chức hoạt động trải nghiệm có rất nhiều hình thức như: câu lạc bộ; sân khấu tương tác; tham quan, dã ngoại; trò chơi học tập, hội thi, cuộc thi; tổ chức sự kiện; giao lưu; chiến dịch; diễn đàn; hoạt động nhân đạo; lao động công ích; sinh hoạt tập thể; nghiên cứu khoa học; Tuy nhiên, trong tổ chức hoạt động trải nghiệm tùy thuộc vào đặc trưng của mỗi nhà trường, điều kiện kinh tế - xã hội của mỗi địa phương, đặc trưng của mỗi môn học mà giáo viên và nhà trường có thể lựa chọn nội dung và hình thức tổ chức sao cho phù hợp và hiệu quả, đáp ứng nhu cầu và mục tiêu giáo dục. a.Chẳng hạn vào những ngày lễ trong năm học trường tôi thường lồng ghép tổ chức các cuộc thi cho học sinh. Sau mỗi cuộc thi đều mang lại hiệu quả giáo dục nhất định. Đây là dịp để học sinh thể hiện năng khiếu của bản thân, thể hiện tinh thần đoàn kết, hợp tác trong các hoạt động, góp phần đem lại sự hứng khởi trong học tập. Các cuộc thi được thực hiện dưới các hình thức khác nhau: như làm báo ảnh nhân kỷ niệm ngày Thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam và ngày Hội Quốc phòng toàn dân ( 22/12), cuộc thi Ai thông minh nhất nhân ngày thành lập Đoàn (26/3), Các hoạt động làm báo ảnh nhân ngày 22/12 Phần trao giải cuộc thi Ai thông minh nhất b. Một hình thức trải nghiệm trường Tiểu học Hương Canh A thường xuyên tổ chức cho học sinh thực hiện đó là lao động công ích. Các hoạt động lao động công ích thường được tiến hành là vệ sinh sân trường, vệ sinh đường làng ngõ xóm, chăm sóc bồn hoa cây cảnh, chăm sóc khu di tích, lịch sử, văn hóa của địa phương, Mỗi hoạt động đều góp phần giúp học sinh biết yêu quý giá trị lao động, biết trân quý người lao động. c. Hình thức trải nghiệm đem lại hiệu quả nhất nhà trường thực hiện trong những năm gần đây là hình thức tham quan, dã ngoại. Mỗi hình thức tham quan, dã ngoại lại gắn với một chủ để học tập giáo dục trong chương trình hay là nguồn bổ sung kiến thức thực tiễn hoặc kĩ năng sống cần thiết cho học sinh. Học sinh của trường thường tham quan các danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử văn hóa, các nông trại giáo dục. Dưới đây là một số hình ảnh tổ chức tham quan, dã ngoại của nhà trường. Học sinh tham quan Văn miếu tỉnh Vĩnh Phúc Học sinh trải nghiệm cách làm diều Hình ảnh trải nghiệm tại Thu Cúc Garden Trải nghiệm xếp mô hình phát triển tư duy 2. Về khả năng áp dụng của sáng kiến: Sáng kiến đã được áp dụng tại trường tôi nhằm nâng cao hiệu quả tổchức hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh đáp ứng yêu cầu của xã hội. Xuyên suốt quá trình thực hiện các giải pháp như tôi đã trình bày đã giúp nhà trường đạt được những kết quả nhất định ngày một tốt hơn, góp một thành công đáng kể cho việc nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường. Các giải pháp mang lại lợi ích thiết thực, giúp mỗi thầy cô giáo có định hướng nhất định, say mê học tập nghiên cứu để tìm ra một hướng đi thích hợp nhất cho việctổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo thuộc các đối tượng vùng miền, do đó sáng kiến có khả năng áp dụng cho các trường Tiểu học trên địa bàn huyện. - Đánh giá lợi ích thu được do áp dụng giải pháp trong đơn theo ý kiến của tác giả: Khi áp dụng các giải pháp nêu trên trong hoạt động trải nghiệm sáng tạo học sinh của trường Tiểu học Hương Canh A đã có nhiều chuyển biến tích cực. Các em học sinh sôi nổi, hào hứng tham gia các hoạt động.Nhiều học sinh trước đây còn rụt rè, ít nói nay đã mạnh dạn, tự tin hơn trong giao tiếp và tham gia các hoạt động do trường, lớp tổ chức. Các em chủ động giải quyết các tình huống trong thực tiễn. Cụ thể: + Hoạt động xã hội: Trong năm học, trường đã tổ chức cho học sinh tham gia các hoạt động trải nghiệm tham quan dã ngoại, thi tìm hiểu về truyền thống nhà trường về truyền thống địa phương, Đội TNTPHCM, về Bác Hồ, về anh bộ đội; tổ chức các ngày lễ lớn trong năm qua đó để giáo dục công tác tư tưởng cho học sinh. Giáo dục tình yêu quê hương đất nước, lòng tự hào dân tộc. + Hoạt động lao động công ích: Tổ chức cho học sinh lao động vệ sinh toàn trường vào chiều thứ tư hằng tuần, vệ sinh lớp học; hướng dẫn các em biết giữ gìn vệ sinh nơi công cộng, ở gia đình và lớp học; hướng dẫn cho các em biết cách sử dụng nhà vệ sinh an toàn, sạch đẹp, trồng và chăm sóc các bồn hoa, cây cảnh góp phần giảm bớt kinh phí thuê khoán lao công phục vụ đồng thời giáo dục học sinh yêu lao động, biết quý trọng người lao động +Các hoạt động từ thiện: Giúp đỡ các bạn học sinh nghèo vượt khó trong lớp,ủng hộ vở tặng bạn vùng lũ 5 triệu đồng, mua tăm ủng hộ Hội ngườimù huyện 9,5 triệu đồng,góp phần giáo dục học sinh có tinh thần tương thân, tương ái, lá lành đúm lá rách. -Các thông tin cần được bảo mật: không có d) Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến: - Về phía học sinh: Có ý thức chấp hành các quy định của nhà trường, tích cực tham gia các hoạt động. - Về phía giáo viên: Cần sáng tạo trong cách thức tổ chức các hoạt động. Yêu thương, tận tâm với học sinh. Có năng lực sư phạm tốt, nhiệt huyết trong nghề nghiệp, nắm chắc tri thức cơ bản để dạy và cập nhật các tri thức mới, có khả năng mở rộng tri thức cơ bản ra những lĩnh vực nằm ngoài phần mình dạy. - Về phía nhà trường: Nhà trường đóng vai trò trung tâm, định hướng tổ chức, chỉ đạo, điều hành, phân công trách nhiệm cho các thành viên trong nhà trường; chủ động phối hợp với các lực lượng giáo dục khác khi tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh. Bên cạnh đó, nhà trường cần đầu tư về cơ sở vật chất, trang thiết bị, kinh phí phục vụ cho hoạt động của học sinh; khuyến khích, động viên đội ngũ giáo viên tích cực và sáng tạo trong quá trình tổ chức hoạt động. - Về phía phụ huynh học sinh: Cần phối hợp với nhà trường trong việ
Tài liệu đính kèm: