Sáng kiến kinh nghiệm Quản lý công tác dạy và học trong trường Tiểu học

eo những yêu cầu, nội dung, hướng dẫn của chương trình dạy học. Sự nắm vững chương trình dạy học của người quản lý là một đảm bảo đầu tiên để quản lý giáo viên thực hiện tốt chương trình dạy học.
	Muốn đựơc như vậy, ngay từ đầu năm học, Hiệu trưởng phổ biến những thay đổi (nếu có) về nội dung, phương pháp giảng dạy bộ môn, những sửa đổi trong chương trình và sách giáo khoa theo cách chỉ thị hướng dẫn giảng dạy bộ môn của bộ giáo dục. 
	Hàng tháng, hết học kỳ và cuối năm học, ban giám hiệu nhà trường sẽ kiểm điểm, đánh giá tình hình thực hiện chương trình dạy học từng bộ môn, từng khối, từng lớp thông qua sổ phân phối chương trình và sổ ghi đầu bài của từng lớp. Kể cả các đồng chí giáo viên dạy môn cơ bản và tự chọn.
	Từ đó, ban giám hiệu nhận xét, phát hiện những vấn đề cần uốn nắn. BGH cần nghiêm cấm việc cắt xén, dồn bài, thêm bớt tiết của bất cứ môn học nào một cách tuỳ tiện.
	Chỉ có thực hiện đúng đủ chương trình dạy học thì những cơ sở khoa học, tính chất giáo dục toàn diện, mục đích đào tạo của chương trình dạy học mới trở thành hiện thực như ý kiến đồng chí Lê Duẩn: 
	“Yêu cầu cơ bản nhất, quan trọng bao chùm toàn bộ chương trình giảng dạy là đào luyện con người toàn diện về đức, trí, thể, mĩ, là xây dựng cho học sinh thành những con người mới, có tình cảm tốt đẹp, có tri thức đầy đủ để đáp ứng được những đòi hỏi của việc xây dựng chế độ mới của chúng ta”
	Muốn làm tốt việc này Hiệu trưởng cùng với Phó hiệu trưởng, các tổ trưởng chuyên môn phân công nhau theo dõi, nắm tình hình thực hiện chương trình dạy học hàng tuần, hàng tháng. Sử dụng các biểu bảng, lịch kiểm tra học tập, sổ thăm lớp dự giờ vv để nắm tình hình có liên quan đến việc thực hiện chương trình dạy học. Ban giám hiệu phải biết dùng thời khoá biểu để điều khiển và kiểm soát tiến độ thực hiện chương trình dạy học của tất cả các môn, các lớp sao cho đồng đều, cân đối. Nếu chương trình dạy học là “bản thiết kế ” của một công trình thì hoạt động dạy của thầy là sự “thi công” mà Hiệu trưởng là “tổng công trình sư” phải điều khiển “thi công” đúng “thiết kế ”. Với những biện pháp đó, việc thực hiện chương trình của trường tôi đã được thực hiện đúng và nghiêm túc. Tạo điều kiện thuận lợi cho việc giảng dạy các bộ môn.
*Soạn bài:
 Là việc chuẩn bị quan trọng nhất của giáo viên cho giờ lên lớp. Đồng thời với việc soạn bài là sự chuẩn bị đồ dùng dạy học, thí nghiệm. Đó là hai loại công việc chủ yếu trước giờ lên lớp của giáo viên. Để quản lý tốt Hiệu trưởng cần tiến hành một số công việc sau:
- Hướng dẫn giáo viên lập kế hoạch soạn bài căn cứ vào phân phối chương trình và những yêu cầu mới mà đề ra những bài phải soạn. 
- Thống nhất về nội dung và hình thức thể hiện các loại bài soạn. Phải có nội dung phù hợp với nội dung bài dạy. Hiệu trưởng cùng với Phó hiệu trưởng và các tổ trưởng chuyên môn phân công nhau kiểm tra, theo dõi, nắm tình hình soạn bài của giáo viên như:
+ Ban giám hiệu trực tiếp dự các buổi sinh hoạt tổ chuyên môn về trao đổi bài soạn khó. (khối 1+2+3 : sinh hoạt chuyên môn 1 tuần 1 lần ; khối 4+5 sinh hoạt chuyên môn 2 tuần 1 lần).
+ Kiểm tra sổ soạn bài của giáo viên các khối lớp qua các đợt giữa học kỳ I, cuối kỳ I, giữa kỳ II và cuối năm.
Sau mỗi đợt kiểm tra có nhận xét : khen chê kịp thời, xếp loại: cụ thể, chính xác, công bằng, tuyên dương hoặc phê bình công khai mang tính xây dựng. 
	Để đảm bảo có tương đối đủ các điều kiện vật chất, kĩ thuật cho giờ dạy, Hiệu trưởng cùng tổ trưởng chuyên môn căn cứ vào chương trình giảng dạy để mua sắm những đồ dùng còn thiếu và đề ra những quy định về sử dụng, bảo quản. 
	Qua các việc làm trên, tôi thấy ở trường tôi các đồng chí giáo viên đã thực hiện rất nghiêm túc việc soạn bài, chất lượng bài soạn được nâng cao và ảnh hưởng tốt đến hiệu quả của tiết dạy. Qua các đợt kiểm tra của phòng giáo dục trường được đánh giá là có nhiều hồ sơ tốt, bài soạn đã đi sâu vào đổi mới phương pháp và nêu được trọng tâm chính của bài, nâng cao chất lượng giảng dạy các môn học. Kết quả cụ thể: Hồ sơ sổ sách có: 13 tốt, Khá 2, không có hồ sơ sổ sách của giáo viên xếp loại trung bình.
*. Giảng bài:
Hoạt động dạy và học trong trường Tiểu học hiện nay được thực hiện chủ yếu bằng hình thức dạy và học trên lớp. Giờ lên lớp giữ vai trò quyết định chất lượng dạy học. Vì vậy dễ hiểu rằng vì sao cả Hiệu trưởng và giáo viên đều tập trung sự chú ý, mọi cố gắng của mình vào giờ lên lớp với một mục đích là nâng cao chất lượng toàn diện giờ lên lớp nhưng mỗi người có vai trò riêng đối với giờ lên lớp. Trực tiếp quyết định kết quả giờ lên lớp là người giáo viên. Quản lý thế nào để các giờ lên lớp của giáo viên có kết quả tốt là việc làm của Hiệu trưởng.
	*Yêu cầu của một giờ lên lớp:
	- Giáo viên đảm bảo yêu cầu kiến thức cơ bản, chính xác.
Phương pháp phù hợp với bài dạy.
Sử dụng đồ dùng dạy học như thế nào để có hiệu quả cao nhất.
	- Phát huy tích cực, chủ động, sáng tạo, hứng thú học tập của học sinh .
	- Tuỳ bài mà học sinh được: Tự rút ra bài học, được hướng dẫn kĩ năng, thực hành, được liên hệ thực tế cuộc sống, được mở rộng kiến thức .
	- Lời đánh giá, nhận xét học sinh thể hiện tôn trọng nhân cách, cho điểm chính xác, khuyến khích tư duy.
	Để làm việc này, ngay từ đầu năm học, trong buổi sinh hoạt chuyên môn, Ban giám hiệu phổ biến cụ thể những yêu cầu chung về giảng dạy và những yêu cầu đặc trưng riêng của từng bộ môn.
	Ví dụ: Môn Khoa học chú trọng việc cho học sinh được thực hành bằng thí nghiệm, quan sát vật chất để từ đó rút ra kết luận về các hiện tượng của tự nhiên Hoặc có bài giảng lại cho học sinh học ở vườn sinh vật, ngoài trời môn Địa: Kĩ năng sử dụng bản đồ. Tập làm văn: Kĩ năng nói
	Đối với giờ lên lớp, vai trò của Hiệu trưởng là gián tiếp nhưng người Hiệu trưởng phải tạo điều kiện cho giáo viên giảng bài có hiệu quả. Mặt khác, Ban giám hiệu cùng với tổ trưởng chuyên môn có những đóng góp ý kiến cụ thể cho những tiết dạy giỏi, những giáo viên mới ra trường Đó là tư tưởng chỉ đạo hoạt động quản lý giờ lên lớp của Hiệu trưởng.
	Qua thực tế của trường, tôi thấy nhờ sự chỉ đạo trực tiếp của Ban giám hiệu và tổ trưởng chuyên môn mà các tiết tham gia thi giáo viên dạy giỏi cấp Huyện, cấp Tỉnh của trường đã được đánh giá cao. 
*Thăm lớp - dự giờ
	Để nâng cao chất lượng giảng dạy, Ban giám hiệu cần có kế hoạch thăm lớp, dự giờ đột xuất hoặc báo trước. Ban giám hiệu cùng với tổ trưởng chuyên môn hoặc các giáo viên trong tổ đi dự giờ. Sau khi dự giờ, Ban giám hiệu phải có đánh giá nhận xét chính xác, chân tình có tính xây dựng, khuyến khích giáo viên phát triển được những mặt mạnh, những điển hình tốt, điều chỉnh những mặt còn hạn chế của giáo viên.
	Qua dự giờ, Hiệu trưởng cần đánh giá giờ lên lớp một cách khách quan, trung thực, để từ đó có những biện pháp thích hợp, thực tế cho công tác quản lý giờ lên lớp của mình.
	Chính vì việc dự giờ được tiến hành có kế hoạch, thường xuyên nên Ban giám hiệu đã phát hiện ra những giáo viên có tài năng, cử đi dự thi giáo viên dạy giỏi cấp Huyện, cấp Tỉnh đạt giải cao. Đồng thời kịp thời nhắc nhở, giúp đỡ các đồng chí giáo viên còn non yếu về tay nghề vươn lên trong chuyên môn. Nhờ thực hiện các biện pháp trên mà trong 2 năm vừa qua, đội ngũ giáo viên của trường tôi về năng lực đã được nâng lên rõ rệt, đáp ứng được với việc nâng cao chất lượng dạy và học.
*Sinh hoạt tổ chuyên môn
	Là một công việc không thể thiếu được trong nhà trường. Trong đó đặc biệt quan trọng là đồng chí tổ trưởng. Hiệu trưởng có thể dựa vào tổ trưởng để phân công giáo viên phụ trách các khối lớp theo đúng khả năng, nguyện vọng của từng người, vừa đảm bảo chất lượng giảng dạy của nhà trường. Hàng tháng vào tuần thứ 1 và thứ 3 sinh hoạt tổ chuyên môn: Khối 4+5, khối 1+2+3 mỗi tuần sinh hoạt chuyên môn 1 lần. Ban giám hiệu phổ biến công tác của tháng vào tuần đầu. Tổ trưởng lên chương trình và phân công công việc cho từng tổ viên. Ban giám hiệu kiểm tra từng đợt theo lịch chung của nhà trường.
	Để nâng cao chất lượng chuyên môn đồng đều giữa các khối. Cụ thể: Trường đã triển khai tổ chức các chuyên đề cấp trường ở tất cả các bộ môn. 
Ban giám hiệu đã có kế hoạch tổ chức các chuyên đề một cách khoa học, có chất lượng, sắp xếp thời gian để các giáo viên trong trường đi dự, sau đó tổ chức thảo luận để rút kinh nghiệm để đi đến thống nhất về hướng lựa chọn phương pháp giảng dạy, lựa chọn hình thức tổ chức dạy học vv
	Ngoài ra, Ban giám hiệu còn chú ý nắm các kế hoạch triển khai chuyên đề của cụm, huyện, của trường bạn để thông báo kịp thời cho giáo viên đi dự. Qua đó học hỏi thêm kinh nghiệm của trường bạn, áp dụng những điều đã học vào giảng dạy.
	Làm tốt công việc này là một biện pháp hữu hiệu để củng cố và nâng cao khả năng chuyên môn cho giáo viên, nhất là trong giai đoạn cần tiếp cận với yêu cầu đổi mới phương pháp và chương trình thay SGK mới lớp 1 -2 –3- 4 - 5. 
	Qua việc thường xuyên tổ chức các chuyên đề của trường và dự chuyên đề của cụm, huyện, của trường bạn, Ban giám hiệu và các đồng chí giáo viên đã nắm vững hơn về việc đổi mới phương pháp của từng bộ môn và từ đó có sự chỉ đạo các tiết dạy có hiêu qủa hơn. Thực tế qua các đợt thi giáo viên dạy giỏi các cấp đạt kết quả cao, đó là phần thưởng xứng đáng nhất đối với sự chỉ đạo của Ban giám hiệu. 
* Đồ dùng dạy học góp phần quan trọng tới chất lượng giảng dạy:
	Quá trình nhận thức là từ trực quan cụ thể đến tư duy trìu tượng, nhất là đối với học sinh Tiểu học, yếu tố trực quan lại càng cần thiết. Chính vì vậy Ban giám hiệu rất chú ý đến việc sử dụng đồ dùng dạy học. Ban giám hiệu yêu cầu tổ chuyên môn:
- Thống nhất việc chuẩn bị đồ dùng dạy học cho các tiết của tuần tới trong điều kiện nhà trường hiện có, nếu thiếu phải bổ sung làm thêm hoặc mua phục vụ cho giảng dạy.
	- Trong các tiết dự giờ, Ban giám hiệu cần chú ý tới việc sử dụng đồ dùng dạy học trực quan. Chính vì thấy rõ tầm quan trọng của đồ dùng trực quan tới chất lượng bài dạy nên Ban giám hiệu đã chỉ đạo:
 + Thành lập ban kiểm tra đồ dùng dạy học mà đồng chí Hiệu trưởng-Trưởng ban, Hiệu phó - Phó ban, 2 tổ trưởng là uỷ viên với các hình thức kiể