Sáng kiến kinh nghiệm Phương pháp huấn luyện đội tuyển bóng chuyền nữ ở trường TH - THCS Thanh Lương

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM 
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc 
ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN 
Kính gửi: Hội đồng sáng kiến Ngành GD&ĐT TX Bình Long 
Tôi ghi tên dưới đây: 
S
T
T 
Họ và 
tên 
Ngày 
tháng năm 
sinh 
Nơi công 
tác (hoặc 
nơi thường 
trú) 
Chức 
danh 
Trình độ 
chuyên 
môn 
Tỉ lệ (%) 
đóng góp 
vào việc 
tạo ra 
sáng kiến 
(ghi ra 
đối với 
từng tác 
giả, nếu 
có) 
1 
CAO 
NGỌC 
CƯỜNG 
12/2/1978 Trường 
TH- THCS 
Thanh 
Lương- Thị 
xã Bình 
Long- tỉnh 
Bình Phước 
Giáo Viên 
THCS 
Cao đẳng 
Sư phạm 
Thể dục 
thể thao 
100% 
1. Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến “Phương pháp huấn luyện đội 
tuyển bóng chuyền nữ ở trường TH - THCS Thanh Lương” cấp Thị xã năm 
học 2020 – 2021. 
2. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Tác giả đồng thời là chủ đầu tư ra sáng kiến 
3. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục ( môn Thể dục) 
4. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu: 25/9/2020 
5. Mô tả bản chất của sáng kiến : 
5.1. Tính mới của sáng kiến: 
Trong những năm gần đây, phong trào tập luyện môn bóng chuyền đã 
không ngừng phát triển nhanh chóng cả về số lượng và chất lượng ở mọi đối 
tượng trong cả nước. Để góp phần vào sự phát triển của bộ môn bóng chuyền, 
cũng như việc đánh giá phong trào tập luyện thể dục thể thao ở các trường 
THCS nói chung và nâng cao hiệu quả công tác Giáo dục thể chất tại trường 
TH-THCS Thanh Lương nói riêng, bản thân tôi là người giáo viên phải luôn tìm 
2
ra những phương pháp giảng dạy và huấn luyện phù hợp với từng đối tượng học 
sinh khác nhau. 
Qua nhiều năm dẫn học sinh tham gia Hội khỏe Phù Đổng, tôi nhận thấy 
đội bóng chuyền của trường TH-THCS Thanh Lương có khả năng đạt giải. Vì 
thế, nên tôi mạnh dạn chọn đề tài: “ Phương pháp huấn luyện đội bóng chuyền 
nữ ở trường TH-THCS Thanh Lương” để nhằm nâng cao thành tích đội bóng 
chuyền của trường tại Hội khỏe Phù Đổng và Đại hội TDTT cấp thị xã. 
5.2. Nội dung sáng kiến 
5.2.1.Thực trạng việc huấn luyện đội tuyển bóng chuyền tại trường THCS 
Như chúng ta đã biết hoạt động Giáo dục Thể chất là một hoạt động mang 
tính chất bắt buộc ở các trường học. Trong giáo dục thể chất, bóng chuyền là 
môn thể thao đối kháng hết sức đa dạng phong phú về kĩ chiến thuật, vì vậy luôn 
được nhiều người mến mộ, ham thích tập luyện. Tập luyện và thi đấu bóng 
chuyền ngoài việc nâng cao sức khỏe, làm cho cơ thể cường tráng, phát triển cân 
đối toàn diện còn giáo dục ý chí, tinh thần tập thể xây dựng nếp sống văn minh, 
lành mạnh. 
Trong nhưng năm qua Ban giám hiệu trường luôn tạo điều kiện thuận lợi 
cho đội bóng chuyền tham dự Hội khỏe Phù Đổng cấp thị. Nhưng đội bóng 
chuyền trường TH-THCS Thanh Lương nhiều lần đều bị loại trực tiếp. Xuất 
phát từ việc này, bản thân tôi là người giáo viên vừa là huấn luyện viên cho đội 
tuyển cần tìm ra những nguyên nhân gây thất bại, từ đó đề ra biện pháp khắc 
phục có hiệu quả. 
Qua quá trình quan sát các em thi đấu bóng chuyền ở Hội khỏe Phù Đổng 
vòng trường và vòng thị tôi thấy khả năng đỡ bóng bước 1 của các em chưa ổn 
định, khả năng phối hợp chắn bóng còn nhiều hạn chế. Vì thế tôi chọn bài tập 
như sau để đánh giá hiệu quả trước khi huấn luyện các động tác cho các em 
trong năm học 2019-2020: 
- Đỡ bóng bước 1: Phát bóng đến vị trí số 6 cho các em học sinh (vận động 
viên) thực hiện động tác đỡ bóng bước 1 vào ô hình vuông đặt tại vị trí số 3 có 
kích thước 1,2m, độ cao cách mặt đất 2,5m. 
- Chắn bóng: Các em thực hiện động tác di chuyển nhảy chắn bóng treo 
chính giữa mép trên của lưới, cách mép trên của lưới 0,2m ở ba vị trí số 2, số 3 
và số 4 trên hai bên sân bóng chuyền. 
Mỗi em thực hiện 10 lần đỡ bóng bước 1 và 10 lần chắn bong. 
- Đỡ bóng bước 1:10 lần/động tác: 
+ Đạt: Vào ô 5 lần trở lên. 
+Không đạt: Vào ô dưới 5 lần 
- Chắn bóng: 10lần/động tác 
+ Đạt: Chạm bóng mà không chạm lưới 5 lần trở lên. 
3
+ Không Đạt: Dưới 5 lần đạt, hay không chạm bóng mà chạm lưới, chạm 
bóng mà chạm lưới, hoặc không chạm bóng mà không chạm lưới. 
Và thu được kết quả khảo sát của đội tuyển như sau: 
Tổng 
số vận 
động 
viên 
Đỡ bóng bước 1 Chắn bóng 
Đạt Không đạt Đạt Không đạt 
SL % SL % SL % SL % 
12 5 41,7% 7 58,3% 4 33,3% 8 66,7% 
Nhìn vào bảng số liệu khảo sát ta thấy: Số học sinh (vận động viên) thực 
hiện chính xác kĩ thuật các nội dung bài tập đỡ bóng bước 1 và chắn bóng là rất 
ít. Vì vậy, để rèn tốt kĩ năng, bài tập luyện tập bóng chuyền, khắc phục những 
điểm hạn chế trên đòi hỏi giáo viên phải sắp xếp thời gian để hướng dẫn, rèn kĩ 
năng cho học trò; tranh thủ thời gian của các giờ tự chọn, các giờ ôn luyện; lên 
phương án khoa học để cùng với học sinh khám phá, giải quyết các chiến thuật 
cơ bản một cách bài bản và đúng hướng. 
5.2.2.Giải pháp thực hiện 
Từ những cơ sở lý luận và thực tiễn giảng dạy và huấn luyện đội tuyển 
bóng chuyền tại trường TH-THCS Thanh Lương, tôi tập trung giải quyết hai vấn 
đề chính là: Tập đỡ bóng bước 1 và tập chắn bóng. 
5.2.2.1. Các bài tập đỡ bóng bước 1: 
Học sinh THCS là đối tượng mới tập chơi bóng chuyền thì cách đỡ bóng 
bước 1 chính là một động tác cơ bản giúp người chơi có thể kiểm soát được trái 
bóng và chuyền cho đồng đội một cách chính xác nhất. Để các em tập luyện 
những kĩ năng đỡ bóng bước 1 thuần thục, tôi đã sử dụng các bài tập đỡ bóng 
bước 1 bằng cao tay ( chuyền bóng cao tay bằng 2 tay trước mặt) và đỡ bóng 
bước 1 bằng thấp tay (đệm bóng) như sau: 
- Mô phỏng động tác đệm, chuyền không có bóng theo tín hiệu còi để sửa 
tư thế đệm và hình tay khi chuyền bóng cao tay, cũng như độ hoãn sung khi 
thực hiện động tác (3- 5 lần) 
- Cá nhân thực hiện di chuyển đệm, chuyền trên đường thẳng (2 lần x18m) 
- Cá nhân thực hiện đệm, chuyền vào tường (30- 50 lần/buổi/động tác). 
- Nhóm 2 người cách nhau 3-5m thực hiện đệm, chuyền qua lại cho nhau 
khi không có lưới và có lưới (3- 5 phút) 
- Nhóm 2 người vừa đệm, chuyền, vừa chạm 2 tay xuống đất và tiếp tục 
đệm, chuyền. Cố gắng điều chỉnh độ cao khoảng 2,5m so với mặt đất cũng như 
có điểm rơi đúng và khoảng cách hợp lý (20-30 lần/ buổi/động tác). 
4
- Di chuyển luân phiên sang bên trái và bên phải cách nhau 2-3 bước thực 
hiện động tác đệm, chuyền đến vị trí người tung (2- 3 phút/buổi). 
- HLV tung bóng vào các vị trí số 1, số 5 và số 6 để để từng người thực 
hiện động tác đệm, chuyền bóng vào ô hình vuông 1,2m, độ cao so với mặt đất 
2,5m đặt tại vị trí chuyền 2 (15- 25 lần/buổi/động tác). 
- Phát bóng vào vị trí số 6 để từng người thực hiện động tác đệm, chuyền 
vào ô hình vuông 1,2m, độ cao so với mặt đất 2,5m, được đặt tại vị trí chuyền 2 
(10-15 lần). 
- VĐV ở vị trí số 6 đỡ quả bóng bỏ nhỏ phía trước, sau đó di chuyển sang 
vị trí số 5 và vị trí số 1 thực hiện động tác đệm, chuyền đến vị trí chuyền 2 do 
nhóm phục vụ tung bóng (10-15 lần) 
- Phát bóng vào nhóm 3 người ở ba vị trí số 1, số 5 và số 6 trên sân tập đỡ 
bóng bước 1 (12 lần/ vị trí/ buổi tập) vào ô hình vuông có kích thước 1,2m, độ 
cao so với mặt đất là 2,5m, sau đó xoay vòng các vị trí. 
- HLV đứng ở vị trí số 4 gõ bóng đến vị trí số 1 cho các VĐV thực hiện 
động tác đỡ bóng bước 1 đến vị trí chuyền 2. 
- HLV đứng ở vị trí số 2 gõ bóng đến vị trí số 5 cho các VĐV thực hiện 
động tác đỡ bóng bước 1 đến vị trí chuyền 2. 
- VĐV ở vị trí số 6 đỡ bóng bỏ nhỏ phía trước, sau đó lùi về vị trí số 1 hoặc 
số 5 ổn định tư thế đỡ quả đập bóng của HLV đến vị trí chuyền 2. 
- HLV đứng trên bàn bên kia lưới luân phiên ở các vị trí số 2, số 3 và số 4 
gõ bóng cho các VĐV đỡ bóng bước 1 đến vị trí chuyền 2. 
5.2.2.2. Các bài tập chắn bóng: 
a. Bài tập phát triển thể lực bổ trợ cho chắn bóng: 
- Bật cao tại chổ không có bục và có bục (độ cao bục khoảng 20- 30cm) 
nhảy đổi chân (2 lần x 40 nhịp) 
- Một số trò chơi: Lò cò tiếp sức, bật cốc, nhảy gù, cõng nhau, 
- Một số bài tập phát triển sức mạnh của tay: Nằm sắp chống đẩy ở tư thế 
chân thấp rồi đến đặt chân trên ghế đá, hai em đẩy tay với nhau, đẩy xe cút kít, 
co tay xà đơn, 
- Một số bài tập phát triển sức mạnh của chân: Gánh tạ đứng lên, ngồi 
xuống trọng lượng tạ phù hợp với sức khỏe, bật cao tại chỗ có đeo chì, 
b. Bài tập bổ trợ kỹ- chiến thuật và tâm lý chắn bóng: 
* Bài tập mô phỏng không bóng: 
- Tại chỗ bật nhảy chắn bóng để sửa hình tay (3- 5 lần) 
- Từng người di chuyển bật nhảy chắn bóng tại 3 vị trí số 2, số 3 và số 4 sau 
đó di chuyển ngược lại (12-15 lần). 
5
- Nhóm 2 người có sức bật tương đương nhau, đứng ở 2 bên lưới di chuyển 
ở 3 vị trí số 2, số 3 và số 4 bật nhảy chạm tay vào nhau, sau đó di chuyển ngược 
lại. 
- Nhóm 2 người ở cùng bên lưới di chuyển bật nhảy chắn bóng ở 3 vị trí số 
2, số 3 và số 4, sau đó di chuyển ngược lại. 
- Nhóm 3 người trên 3 vị trí số 2, số 3 và số 4, trong đó số 3 di chuyển sang 
số 2 và số 4 bù chắn (5-7 lần), sau đó xoay vòng tròn 3 người cho nhau. 
* Bài tập có bóng: 
- Từng người tập bật nhảy chắn bóng treo chính giữa, mép trên của lưới 
cách mép trên của lưới 0,2m ở 3 vị trí số 2, số 3 và số 4. 
- Từng người tập bật nhảy chắn quả đập bóng đối kháng của nhóm phục 
vụ ở 3 vị trí số 2, số 3 và số 4. Chú ý sửa chữa hướng chắn, 
- Nhóm 2 người di chuyển từ vị trí số 2, số 3 và số 4 bật nhảy chắn quả 
đập bóng của nhóm phục vụ. 
- Nhóm 3 người tập bật nhảy chắn quả đập bóng của nhóm phục vụ ở 3 vị 
trí số 2, số 3 và số 4, trong số 3 bù chắn 2 bên và giao nhiệm vụ số 2 hoặc số 4 
bù chắn phụ số 3. 
- HLV đứng trên bàn bên kia lưới luân phiên ở các vị trí số 2, số 3 và số 4 
gõ bóng cho các VĐV chắn bóng. 
5.2.2.3. Bài tập kết hợp giữa đỡ bóng bước 1 và chắn bóng: 
- Nhóm 6 người tập đỡ phát bóng đến vị trí chuyền 2, chuyền 2 bắt bóng 
lại, rồi 3 người ở vị trí hàng trên tích cực bám chắn quả đập bóng của nhóm 
phục vụ ở 3 vị trí số 2, số 3, số 4. 
- Tập nhóm 6 VĐV; trong đó 3 VĐV kết hợp thực hiện nhảy chắn ở 3 vị 
trí số 2, số 3 và số 4 mỗi vị trí lúc nào cũng có 2 VĐV chắn bóng, 3 VĐV còn 
lại đỡ đập bóng hoặc lót bóng bỏ nhỏ, do HLV hay nhóm phục vụ thực hiện đập 
bóng, bỏ nhỏ. 
5.3. Khả năng áp dụng của sáng kiến: 
Đề tài này áp dụng có hiệu quả ở đội bóng chuyền trường TH-THCS 
Thanh Lương và có thể được áp dụng ở các trường THCS khác. 
6. Những thông tin cần được bảo mật: Không có 
7. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến: 
Để các giải pháp đạt hiệu quả tốt hơn cần các điều kiện như: 
- Vật chất: Có sân bóng chuyền, bóng, lưới, ghế, vôi kẻ sân, còi,..đảm bảo 
đầy đủ phục vụ tốt khi huấn luyện.. 
- Về việc tiến hành sử dụng giải pháp cần: 
+ Đối với giáo viên: Có điều kiện nghiên cứu sâu thêm kiến thức chuyên 
môn bóng chuyền, góp phần vào việc giảng dạy và huấn luyện tốt hơn 
6
+ Học sinh cần có tính tích cực, tự giác, chủ động sắp xếp thời gian luyện 
tập phù hợp. 
8. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng 
kiến theo ý kiến của tác giả: 
Đề tài này được bản thân tôi bắt đầu áp dụng từ đầu năm học 2019-2020. 
Qua việc thực hiện đề tài này bản thân tôi nhận thấy rằng: 
- Phù hợp với chủ trương của ngành giáo dục về nâng cao hiệu quả công 
tác giáo dục thể chất ở các trường học nói chung và nâng cao thành tích của đội 
bóng chuyền trường TH-THCS Thanh Lương nói riêng. 
- Thể hiện được sự linh động của người giáo viên và sự tích cực tập luyện 
của các em học sinh. 
- Góp phần vào sự phát triển của bộ môn bóng chuyền ở địa phương. 
- Đánh giá được hiệu quả áp dụng các bài tập đỡ bóng bước 1 và các bài 
tập chắn bóng. 
- Trong quá trình thực hiện đề tài này giúp cho bản thân tôi học được rất 
nhiều kiến thức chuyên môn trong việc chọn bài tập huấn luyện phù hợp với 
từng đối tượng học sinh khác nhau. Đồng thời đánh giá được hiệu quả công tác 
giáo dục thể chất, cũng như nâng cao thành tích đội bóng chuyền trường TH-
THCS Thanh Lương. 
Qua thời gian theo dõi tập luyện tôi đã thu được kết quả cụ thể như sau: 
Tổng 
số vận 
động 
viên 
Đỡ bóng bước 1 Chắn bóng 
Đạt Không đạt Đạt Không đạt 
SL % SL % SL % SL % 
12 11 91,7% 1 8,3% 10 83,3% 2 16,7% 
Kết quả thi đấu HKPĐ năm học 2019-2020: hạng nhất 
Từ kết quả trên giúp ta xác định qua quá trình huấn luyện các em có sự 
tăng tiến về khả năng đỡ bóng bước 1 và chắn bóng rất rõ rệt. Đặc biệt là tăng số 
lượng vận động viên thực hiện đúng kĩ thuật, giảm số lượng không đạt ở mức 
thấp nhất: 
+ Đỡ bóng bước 1: Từ chỗ 7 em không đạt (58,3%), 5 em đạt ( 41,7%) 
nay chỉ còn 1 em không đạt chiếm (8,3%); còn đạt thì 11 em (91,7%). 
+ Chắn bóng: từ 8 em không đạt (66,7%), 4 em đạt (33,3%) nay chỉ có 2 
em không đạt (16,7%); còn đạt thì 10 em (83,3%). 
7
Thành tích thi đấu của đội tuyển bóng chuyền của trường TH-THCS 
Thanh Lương thật đáng ghi nhận. Từ những năm học trước, trong các Hội khỏe 
Phù Đổng, Đại hội Thể dục thể thao cấp thị xã, thì đội bóng chuyền của trường 
hầu như năm nào cũng bị loại ngay từ vòng đầu nhưng khi được tập luyện bằng 
các giải pháp trên, các em đã có tiến bộ vượt bậc, đã đạt huy chương vàng cấp 
thị, 5 em được chọn vào đội tuyển của Thị xã để thi cấp Tỉnh và đạt được huy 
chương vàng Đại hội TDTT cấp tỉnh năm học 2019-2020. 
9. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng 
kiến theo ý kiến của tổ chức, cá nhân đã tham gia áp dụng sáng kiến lần 
đầu, kể cả áp dụng thử 
Tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn là trung thực, đúng sự thật 
và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật. 
Thanh Lương, ngày 01 tháng 01 năm 2021 
 Người nộp đơn 
 (Ký và ghi rõ họ tên) 
 Cao Ngọc Cường 
8