1. Cơ sở lý luận và thực tiễn :
1.1. Mục tiêu của môn Toán 2 :
Môn Toán chương trình tiểu học được chia thành 2 giai đoạn chính:
- Giai đoạn các lớp 1, 2, 3 được coi là giai đoạn cơ bản.
- Giai đoạn các lớp 4, 5 là giai đoạn kế thừa và phát triển.
Toán 2 là giai đoạn cơ bản nên mục tiêu dạy học được cụ thể hoá thành
những yêu cầu cơ bản về kiến thức ,kĩ năng ở các nội dung:
+ Số học (số và phép tính): Các số trong phạm vi 1000; phép cộng và
phép trừ các số trong phạm vi 1000; phép nhân và phép chia.
+ Đại lượng và đo đại lượng: Độ dài; Khối lượng; Dung tích; Thời gian;
Tiền Việt Nam ( Riêng Tiền Việt Nam đã giảm tải để phù hợp với yêu cầu
chung).
+ Các yếu tố hình học: Hình chữ nhật - Hình tứ giác; Đường thẳng;
Đường gấp khúc; Tính độ dài đường gấp khúc; Tính chu vi hình tam giác, hình
tứ giác.
+ Giải toán có lời văn: Các bài toán giải bằng một bước tính về cộng, trừ,
nhân hoặc chia.
+ Một số yếu tố đại số được tích hợp ở nội dung số học.
nh vÉn sai. Bµi 2: Tãm t¾t: 10 viªn bi Nam : 3 v B¶o: ? viªn bi Bµi gi¶i: B¶o cã sè viªn bi lµ : 8/26 Một số kinh nghiệm dạy học giải toán có lời văn lớp 2 10 + 3 = 13 ( viªn bi ) §¸p sè: 13 viªn bi Bµi 4: Tãm t¾t: 15 hs Hs g¸i: Hs trai: ? häc sinh Bµi gi¶i: Líp 2A cã sè häc sinh trai lµ: 15 - 3 = 12 ( häc sinh ) §¸p sè: 12 häc sinh & Bµi 1: Mçi b¹n Lan, Hµ, V©n cho Mai 3 quyÓn vë. Hái Mai cã tÊt c¶ mÊy quyÓn vë? Bµi 2: C¸c b¹n Lan, Hµ, V©n cho Mai 3 quyÓn vë th× Mai cã 9 quyÓn vë. Hái lóc ®Çu Mai cã mÊy quyÓn vë? Bµi 3: Mai cã 9 quyÓn vë. C¸c b¹n Lan, Hµ, V©n cho Mai 3 quyÓn vë n÷a. Hái Mai cã tÊt c¶ bao nhiªu quyÓn vë? * Víi tiÕt hướng dẫn tự học cña tuÇn 20, t«i ®· cho häc sinh lµm bµi tËp 2 vµ nhËn thÊy cã ®Õn 24% häc sinh ®· lµm bµi sai v× c¸c em cho r»ng bµi tËp 1 vµ bµi tËp 2 gièng nhau. Bµi 2: Bµi gi¶i: Lóc ®Çu Mai cã sè quyÓn vë lµ: 3 x 9 = 27 ( quyÓn vë) §¸p sè: 27 quyÓn vë * Víi tiÕt hướng dẫn học cña tuÇn 21, t«i ®· cho häc sinh lµm bµi tËp 3 vµ nhËn thÊy cã ®Õn 30% häc sinh ®· lµm bµi sai. 9/26 3 hs Một số kinh nghiệm dạy học giải toán có lời văn lớp 2 Bµi 3: Bµi gi¶i: Mai cã tÊt c¶ sè quyÓn vë lµ: 3 x 9 = 27 ( quyÓn vë) §¸p sè: 27 quyÓn vë HoÆc Bµi gi¶i: Mai cã tÊt c¶ sè quyÓn vë lµ: 9 - 3 = 6 ( quyÓn vë) §¸p sè: 6 quyÓn vë & Bµi 1: Mai cã 18 quyÓn vë. Mai chia ®Òu cho c¸c b¹n Lan, Hµ, V©n. Hái mçi b¹n cã mÊy quyÓn vë? Bµi 2 : Mai cã 18 quyÓn vë. Mai cho c¸c b¹n Lan, Hµ, V©n lµ 3 quyÓn vë. Hái Mai cßn bao nhiªu quyÓn vë? * Víi tiÕt hướng dẫn học tuần 23, t«i cho häc sinh lµm bµi tËp 2 vµ nhËn thÊy r»ng v× tuÇn ®ã c¸c em ®ang häc b¶ng chia 3 nªn cã ®Õn 32,5% häc sinh ®· lµm sai bµi tËp 2, nh sau: Bµi 2: Bµi gi¶i: Mai cßn sè quyÓn vë lµ: 18 : 3 = 6 ( quyÓn vë ) §¸p sè : 6 quyÓn vë & Bµi 1: An cã mét sè viªn bi. An chia ®Òu cho 3 b¹n mçi b¹n 6 viªn bi. Hái lóc ®Çu An cã bao nhiªu viªn bi? Bµi 2: An cã mét sè viªn bi. An cho em 3 viªn bi th× cßn l¹i 6 viªn bi. Hái lóc ®Çu An cã mÊy viªn bi? * Víi bµi tËp 1, cã ®Õn 19,5% häc sinh lµm sai nh sau: Bµi 1: Bµi gi¶i: An cã sè viªn bi lµ: 6 : 3 = 2 ( viªn bi ) §¸p sè : 2 viªn bi. 10/26 Một số kinh nghiệm dạy học giải toán có lời văn lớp 2 * Víi bµi tËp 2, sè häc sinh lµm sai lµ 13%, hÇu hÕt r¬i vµo sè häc sinh trung b×nh, c¸c em lµm sai nh sau: Bµi 2: Bµi gi¶i: An cã sè viªn bi lµ: 6 : 3 = 2 ( viªn bi ) §¸p sè : 2 viªn bi. HoÆc Bµi gi¶i: An cã sè viªn bi lµ: 6 - 3 = 3 ( viªn bi ) §¸p sè : 3 viªn bi Bµi 1: Mét ngµy Mai ®äc ®îc 2 trang s¸ch. Hái víi 10 ngµy Mai ®äc ®îc bao nhiªu trang s¸ch? Bµi 2: Mét ngµy Mai ®äc ®îc 2 trang s¸ch. Hái víi 10 trang s¸ch Mai ®äc trong mÊy ngµy? Bµi 3: Hai ngµy Mai ®äc 10 trang s¸ch. Hái mét ngµy Mai ®äc ®îc mÊy trang s¸ch? * RÊt nhiÒu häc sinh kh«ng phËn biÖt ®îc sù kh¸c nhau gi÷a 3 bµi to¸n nµy dÉn ®Õn khi gÆp c¸c bµi to¸n nµy rÊt lóng tóng, cã ®Õn 32,5 % häc sinh khi gÆp bµi to¸n nµy ®· lµm sai : - Bµi 1 sè häc sinh sai kh«ng nhiÒu. - Bµi 2 häc sinh thêng lµm sai nh sau: Bµi 2: Bµi gi¶i: Mai ®äc trong sè ngµy lµ: 2 x 10 = 20 ( ngµy ) §¸p sè : 20 ngµy. HoÆc lµm ®óng nhng tªn ®¬n vÞ l¹i sai. Bµi gi¶i: Mai ®äc trong sè ngµy lµ: 10 : 2 = 5 ( trang ) 11/26 Một số kinh nghiệm dạy học giải toán có lời văn lớp 2 §¸p sè : 5 trang - Bµi 3 häc sinh thêng lµm sai nh sau: Bµi 3: Bµi gi¶i: Mét ngµy Mai ®äc ®îc sè trang s¸ch lµ: 2 x 10 = 20 ( trang ) §¸p sè : 20 trang Bµi 1: Cã mét sè lÝt dÇu chia ®Òu vµo trong 6 can, mçi can 3l. Hái cã tÊt c¶ bao nhiªu lÝt dÇu? Bµi 2: Cã 6l dÇu chia ®Òu vµo c¸c can, mçi can 3l. Hái cÇn cã mÊy can? * Khi giao bµi tËp 1, t«i kh«ng nghÜ cã ®Õn 17% häc sinh l¹i cã phÐp tÝnh sai, c¸c em lµm nh sau: Bµi 1: Bµi gi¶i: Cã tÊt c¶ sè lÝt dÇu lµ: 6 : 3 = 2 ( l ) §¸p sè : 2l dÇu * Sau tiÕt ch÷a bµi tËp 1, t«i cho häc sinh lµm bµi tËp 2 vµ nhËn thÊy r»ng cã ®Õn 26% häc sinh lµm bµi nh sau: Bµi 2: Bµi gi¶i: CÇn cã sè can lµ: 6 x 3 = 18 ( can ) §¸p sè : 18 can Trªn ®©y lµ mét vµi vÝ dô cho thÊy vÊn ®Ò n¶y sinh khi häc sinh líp 2 gÆp nh÷ng bµi to¸n cã lêi v¨n. Qua viÖc kh¶o s¸t 53 häc sinh trªn líp đầu năm (9/10/2019) , t«i cã kÕt qu¶ nh sau: Khả năng Xếp Loại Khả năng phân tích đề Khả năng thiết lập các dữ kiện để xây dựng qui trình Khả năng nêu lời giải đúng, phép tính chính xác Khả năng trình bày bài toán đúng và đẹp S L % S L % SL % S L % HTT 39 73,6 34 64,2 40 74,5 33 62,3 12/26 Một số kinh nghiệm dạy học giải toán có lời văn lớp 2 HT 14 26,4 18 36,8 13 25,5 20 37,7 Từ thực trạng trên tôi đã tiến hành tìm hiểu nguyên nhân những điểm mạnh điểm yếu của học sinh để tìm cách khắc phục. * Nguyên nhân : Tuy học sinh đã có khả năng phân tích đề, song khả năng thiết lập các dữ kiện để xây dựng quy trình, khả năng nêu lời giải đúng, chính xác cho mỗi phép tính và khả năng trình bày bài toán đúng và đẹp còn rất hạn chế dẫn đến kết quả làm bài còn thấp. * Hướng khắc phục : Với những trăn trở trên bản thân tôi đã tìm hiểu và nắm vững chương trình để khai thác các kiến thức vận dụng vào bài. Mặt khác tôi học hỏi đồng nghiệp, tìm một số giải pháp tối ưu nhất góp phần nâng cao hiệu quả dạy giải toán có lời văn ở lớp 2. Được sự hướng dẫn tận tình của Ban giám hiệu nhà trường, tôi đã tiến hành giảng dạy và hướng dẫn học sinh giải toán và đã rút ra được một số kinh nghiệm cụ thể : 3. Một số kinh nghiệm dạy giải toán có lời văn lớp 2: Để giúp học sinh thực hiện được các hoạt động giải toán có hiệu quả, giáo viên có thể sử dụng các bước sau : 3.1. Hướng dẫn học sinh phân tích bài toán : + Đọc kĩ đề bài : Đây là bước nghiên cứu đầu tiên giúp học sinh có suy nghĩ ban đầu về ý nghĩa bài toán. Nắm được nội dung bài toán và đặc biệt cần chú ý đến câu hỏi của bài. Do đó, tôi đã yêu cầu học sinh cầm bút chì và thước gạch chân dưới những dữ kiện quan trọng của bài toán: “Hãy gạch dưới một gạch những dữ kiện đã cho” ; “Hãy gạch hai gạch dưới câu hỏi của đề toán”. Như vậy tất cả học sinh cùng làm việc, em nào không chịu làm việc giáo viên đã biết và nhắc nhở. + Xây dựng, thiết lập mối liên hệ giữa hai dữ kiện đã cho của bài toán . Tìm cách diễn đạt nội dung của bài bằng ngôn ngữ kí hiệu toán học. Tóm tắt đề bài toán hoặc minh họa với sơ đồ hình vẽ bằng cách ghi dữ kiện điều kiện và câu hỏi của bài toán dưới dạng cô đọng, ngắn gọn nhất. Ví dụ : Bài 3 (trang 5 SGK Toán 2 ) “Một cửa hàng buổi sáng bán 12 xe đạp, buổi chiều bán được 20 xe đạp. Hỏi cả hai buổi cửa hàng bán được tất cả bao nhiêu xe đạp?” - Phân tích nội dung + Học sinh đọc đề toán 13/26 Một số kinh nghiệm dạy học giải toán có lời văn lớp 2 Giáo viên yêu cầu học sinh làm việc : + Hãy gạch một gạch dưới dữ kiện đã biết. + Hãy gạch hai gạch dướí câu hỏi của bài toán. Sau khi học sinh đã thực hiện theo hiệu lệnh làm việc, giáo viên yêu cầu một số học sinh trình bày phân tích nội dung để hiểu rõ nội dung đề toán. Buổi sáng bán: 12 xe đạp Buổi chiều bán: 20 xe đạp Cả hai buổi bán: xe đạp ? - Lập kế hoạch giải: Suy nghĩ để tìm ra cách trả lời các câu hỏi của bài toán cần biết gì ? Dùng phép tính gì ? Suy luận từ các số, điều kiện đã có, có thể biết gì ? Có thể sử dụng phép tính gì ? Trên cơ sở đó lập kế hoạch để giải bài toán. + Thực hiện cách phép tính theo kế hoạch để tìm ra kết quả đúng của bài toán. Mỗi bước của phép tính đều phải được kiểm tra lại cho đúng, thử lại đáp số vừa tìm được, xem cách giải, lời giải, đáp số có đúng câu hỏi của bài hay đã phù hợp với điều kiện bài toán hay chưa? Trình bày bài giải : Bài giải Cả hai buổi cửa hàng bán được tất cả số xe đạp là: 12 + 20 = 32 (xe đạp) Đáp số : 32 xe đạp Từ cách hướng dẫn học sinh giải theo cách trên, học sinh đã nắm chắc được các bước giải và trình tự giải bài toán để học sinh tiến hành đến việc học và giải bài toán tiếp theo phức tạp hơn một cách dễ dàng . 3.2. Hướng dẫn học sinh phân tích và giải những bài toán ngược dựa trên những bài toán gốc trong các tiết hướng dẫn tự học. Trong c¸c tiÕt hướng dẫn tự học t«i ®· ®a ra c¸c bµi to¸n vµ cïng häc sinh ph©n tÝch, ®Ó c¸c em nhËn thÊy nh÷ng c¸i sai mµ c¸c em thêng m¾c. TiÕt HDH tuÇn 3 Bµi 1: Trong vên cã 9 c©y t¸o, mÑ trång thªm 6 c©y t¸o n÷a. Hái trong vên cã tÊt c¶ bao nhiªu c©y t¸o? Bµi 2: Sau khi mÑ trång thªm 6 c©y t¸o n÷a th× trong vên cã 9 c©y t¸o. Hái lóc ®Çu trong vên cã mÊy c©y t¸o? * Gi¸o viªn ®a ra hai bµi to¸n trªn vµ cïng häc sinh lµm bµi. * Gäi häc sinh ®äc ®Ò to¸n: + 1 häc sinh ®äc bµi to¸n 1 + 1 häc sinh ®äc bµi to¸n 2 14/26 Một số kinh nghiệm dạy học giải toán có lời văn lớp 2 + 1 häc sinh ®äc c¶ hai bµi to¸n * Ph©n tÝch 2 ®Ò to¸n: + Kh¸c nhau : - c©u hái kh¸c nhau + Bµi1: Cã 9 thªm 6 + Bµi 2: Thªm 6 cã 9 * G¹ch ch©n díi c¸c tõ cÇn lu ý: Bµi 1: Trong vên cã 9 c©y t¸o, mÑ trång thªm 6 c©y t¸o n÷a. Hái trong vên cã tÊt c¶ bao nhiªu c©y t¸o? Bµi 2: Sau khi mÑ trång thªm 6 c©y t¸o n÷a th× trong vên cã 9 c©y t¸o. Hái lóc ®Çu trong vên cã mÊy c©y t¸o? * Tãm t¾t ®Ò to¸n: 9 c©y 6 c©y ? c©y 6 c©y ? c©y 9 c©y * NhËn xÐt tãm t¾t ®Ó cã phÐp tÝnh ®óng + Bµi 1: §Ó t×m ®o¹n ? ta lÊy: 9 + 6 + Bµi 2: §Ó t×m ®o¹n ? ta lÊy : 9 - 6 * Dùa vµo phÇn nhËn xÐt ta cã bµi gi¶i: Trong vên cã tÊt c¶ sè c©y lµ: 9 + 6 = 15 ( c©y ) §¸p sè : 15 c©y Lóc ®Çu trong vên cã sè c©y lµ: 9 – 6 = 3 ( c©y ) §¸p sè: 3 c©y KÕt luËn : Kh«ng ph¶i khi gÆp bµi to¸n cã tõ “thªm” th× lµm ngay phÐp tÝnh céng. Ngoµi ra ta cã thÓ nh×n vµo phÇn tãm t¾t sau ®Ó lµm bµi: Bµi 1: Bµi 2: + 6 c©y + 6 c©y TiÕt HDH tuÇn 4 Bµi 1: Tõ m¶nh v¶i dµi 9 dm, ngêi ta c¾t ra 5 dm ®Ó may tói. Hái m¶nh v¶i cßn l¹i dµi Bµi 2: Sau khi c¾t ra 5 dm ®Ó may tói th× m¶nh v¶i cßn l¹i dµi lµ 9 dm. Hái lóc ®Çu m¶nh 15/26 ? c©y 9 c©y 9 c©y ? c©y Một số kinh nghiệm dạy học giải toán có lời văn lớp 2 mÊy ®Ò - xi - mÐt? v¶i dµi bao nhiªu ®Ò - xi- mÐt? * Gi¸o viªn ®a ra hai bµi to¸n trªn vµ cïng häc sinh lµm bµi * Gäi häc sinh ®äc ®Ò to¸n: + 1 häc sinh ®äc bµi to¸n 1 + 1 häc sinh ®äc bµi to¸n 2 + 1 häc sinh ®äc c¶ hai bµi to¸n * Ph©n tÝch 2 ®Ò to¸n: + Kh¸c nhau : - c©u hái kh¸c nhau + Bµi1: Tõ 9 dm c¾t ®i 5 dm + Bµi 2: C¾t ®i 5 dm cßn 9 dm * G¹ch ch©n díi c¸c tõ cÇn lu ý: Bµi 1: Tõ m¶nh v¶i dµi 9 dm, ngêi ta c¾t ra 5 dm ®Ó may tói. Hái m¶nh v¶i cßn l¹i dµi mÊy ®Ò - xi- mÐt? Bµi 2: Sau khi c¾t ra 5 dm ®Ó may tói th× m¶nh v¶i cßn l¹i dµi lµ 9 dm. Hái lóc ®Çu m¶nh v¶i dµi bao nhiªu ®Ò - xi - mÐt? * Tãm t¾t ®Ò to¸n: 9 dm 5dm ? dm 5 dm 9 dm ? dm * NhËn xÐt tãm t¾t ®Ó cã phÐp tÝnh ®óng + Bµi 1: §Ó t×m ®o¹n ? ta lÊy: 9 - 5 + Bµi 2: §Ó t×m ®o¹n ? ta lÊy : 9 + 5 * Dùa vµo phÇn nhËn xÐt ta cã lêi gi¶i: M¶nh v¶i cßn l¹i dµi lµ: 9 – 5 = 4 ( dm ) §¸p sè: 4 dm Lóc ®Çu m¶nh v¶i dµi lµ: 5 + 9 = 14 ( dm ) §¸p sè: 14 dm KÕt luËn : Kh«ng ph¶i khi gÆp bµi to¸n cã tõ “ bít” hay “ cho” hay “c¾t” th× lµm ngay phÐp tÝnh trõ. Ngoµi ra ta cã thÓ nh×n vµo phÇn tãm t¾t sau ®Ó lµm bµi: Bµi 1: Bµi 2: - 5 dm - 5 dm TiÕt HDH tuÇn 5 Bµi 1: Líp 2A cã 25 häc sinh nữ vµ 10 häc sinh nam. Hái líp 2A cã tÊt c¶ bao nhiªu häc sinh? Bµi 2: Líp 2A cã 25 häc sinh, trong ®ã cã 10 häc sinh nam. Hái líp 2A cã bao nhiªu häc 16/26 ? dm 9 dm 9 dm ? dm Một số kinh nghiệm dạy học giải toán có lời văn lớp 2 sinh nữ? * Gäi häc sinh ®äc ®Ò to¸n: + 1 häc sinh ®äc bµi to¸n 1 + 1 häc sinh ®äc bµi to¸n 2 + 1 häc sinh ®äc c¶ hai bµi to¸n * Ph©n tÝch 2 ®Ò to¸n: + Gièng nhau : - cã c¸c sè gièng nhau + Kh¸c nhau : - c©u hái kh¸c nhau + Bµi1: cã 25 häc sinh nữ vµ 10 häc sinh nam + Bµi 2: cã 25 häc sinh trong ®ã cã 10 häc sinh nam * Tãm t¾t ®Ò to¸n: 25 hs 10 hs ? häc sinh 25 hs 10 hs ? häc sinh * NhËn xÐt tãm t¾t ®Ó cã phÐp tÝnh ®óng + Bµi 1: §Ó t×m ®o¹n ? ta lÊy: 25 + 10 + Bµi 2: §Ó t×m ®o¹n ? ta lÊy: 25 - 10 * Dùa vµo phÇn nhËn xÐt ta cã lêi gi¶i: Líp 2A cã sè häc sinh lµ: 25 + 10 = 35 ( häc sinh ) §¸p sè: 35 häc sinh Líp 2A cã sè häc sinh nữ lµ: 25 - 10 = 15 ( häc sinh ) §¸p sè: 15 häc sinh Ngoµi c¸ch lµm trªn ta cã thÓ nh×n vµo phÇn tãm t¾t sau ®Ó lµm bµi: Bµi 1: Bµi 2: TiÕt HDH tuÇn 8 Bµi 1: Nam cã 10 viªn bi. B¶o Bµi 2: Nam cã 10 viªn bi. Nam 17/26 25 hs 10 hs 25 hs ? hs 10 hs ? hs Một số kinh nghiệm dạy học giải toán có lời văn lớp 2 cã nhiÒu h¬n Nam 5 viªn bi. Hái B¶o cã bao nhiªu bi? nhiÒu h¬n B¶o lµ 5 viªn bi. Hái B¶o cã bao nhiªu viªn bi? * Gäi häc sinh ®äc ®Ò to¸n: + 1 häc sinh ®äc bµi to¸n 1 + 1 häc sinh ®äc bµi to¸n 2 + 1 häc sinh ®äc c¶ hai bµi to¸n * Ph©n tÝch 2 ®Ò to¸n: + Gièng nhau : - cã c¸c sè gièng nhau - c©u hái + Kh¸c nhau : - Bµi 1: B¶o nhiÒu h¬n Nam - Bµi 2: Nam nhiÒu h¬n B¶o * G¹ch ch©n díi c¸c tõ cÇn lu ý: Bµi 1: Nam cã 10 viªn bi. B¶o cã nhiÒu h¬n Nam 3 viªn bi. Hái B¶o cã bao nhiªu bi? Bµi 2: Nam cã 10 viªn bi. Nam nhiÒu h¬n B¶o lµ 3 viªn bi. Hái B¶o cã bao nhiªu viªn bi? * Tãm t¾t ®Ò to¸n: 10 bi Nam : 3 b B¶o: ? bi 10 bi Nam : 3 b B¶o: ? bi * NhËn xÐt tãm t¾t ®Ó cã phÐp tÝnh ®óng + Bµi 1: §Ó t×m ®o¹n ? ( ®o¹n dµi) ta lÊy: 10 + 5 + Bµi 2: §Ó t×m ®o¹n ? ( ®o¹n ng¾n ) ta lÊy : 10 - 5 * Dùa vµo phÇn nhËn xÐt ta cã lêi gi¶i: B¶o cã sè viªn bi lµ : 10 + 3 = 13 ( viªn bi ) §¸p sè: 13 viªn bi B¶o cã sè viªn bi lµ: 10 - 3 = 7 ( viªn bi ) §¸p sè: 7 viªn bi Bµi 3: Líp 2A cã 15 häc sinh g¸i, sè häc sinh trai cña líp Ýt h¬n sè häc sinh g¸i 3 häc sinh. Hái líp 2A cã bao nhiªu häc sinh trai? Bµi 4: Líp 2A cã 15 häc sinh g¸i, sè häc sinh g¸i cña líp Ýt h¬n sè häc sinh trai lµ 3 häc sinh. Hái líp 2A cã bao nhiªu học sinh trai? * Gäi häc sinh ®äc ®Ò to¸n: 18/26 Một số kinh nghiệm dạy học giải toán có lời văn lớp 2 + 1 häc sinh ®äc bµi to¸n 3 + 1 häc sinh ®äc bµi to¸n 4 + 1 häc sinh ®äc c¶ hai bµi to¸n * Ph©n tÝch 2 ®Ò to¸n: + Gièng nhau : - cã c¸c sè gièng nhau - c©u hái + Kh¸c nhau : - Bµi 3: häc sinh trai Ýt h¬n häc sinh g¸i Bµi 4: häc sinh g¸i Ýt h¬n häc sinh trai * G¹ch ch©n díi c¸c tõ cÇn lu ý: Bµi 3: Líp 2A cã 15 häc sinh g¸i, sè häc sinh trai cña líp Ýt h¬n sè häc sinh g¸i 3 häc sinh.Hái líp 2A cã bao nhiªu häc sinh trai? Bµi 4: Líp 2A cã 15 häc sinh g¸i, sè häc sinh g¸i cña líp Ýt h¬n sè häc sinh trai lµ 3 häc sinh. Hái líp 2A cã bao nhiªu trai? * Tãm t¾t ®Ò to¸n: 15 hs Hs g¸i : 3 hs Hs trai: ? bi 15 hs Hs g¸i : 3 hs Hs trai: ? bi * NhËn xÐt tãm t¾t ®Ó cã phÐp tÝnh ®óng + Bµi 3: §Ó t×m ®o¹n ? ta lÊy: 15 - 3 + Bµi 4: §Ó t×m ®o¹n ? ta lÊy: 15 + 3 * Dùa vµo phÇn nhËn xÐt ta cã lêi gi¶i: Líp 2A cã sè häc sinh trai lµ: 15 - 3 = 12 ( häc sinh ) §¸p sè: 12 häc sinh Líp 2A cã sè häc sinh trai lµ: 15 + 3 = 18 ( häc sinh ) §¸p sè: 18 häc sinh * KÕt luËn: §Ó lµm tèt c¸c bµi to¸n d¹ng nµy, häc sinh b¾t buéc ph¶i tãm t¾t b»ng s¬ ®å vµ dùa vµo s¬ ®å ®Ó t×m ra phÐp tÝnh. TiÕt HDH tuÇn 21 Bµi 1: C¸c b¹n Lan, Bµi 2: Mçi b¹n Lan, Bµi 3: Mai cã 9 19/26 3hs3hs Một số kinh nghiệm dạy học giải toán có lời văn lớp 2 Hµ, V©n cho Mai 3 quyÓn vë th× Mai cã 9 quyÓn vë. Hái lóc ®Çu Mai cã mÊy quyÓn vë? Hµ, V©n cho Mai 3 quyÓn vë. Hái Mai cã tÊt c¶ mÊy quyÓn vë? quyÓn vë. C¸c b¹n Lan, Hµ, V©n cho Mai 3 quyÓn vë n÷a. Hái Mai cã tÊt c¶ bao nhiªu quyÓn vë? * Gäi häc sinh ®äc ®Ò to¸n: + 1 häc sinh ®äc bµi to¸n 1 + 1 häc sinh ®äc bµi to¸n 2 + 1 häc sinh ®äc bµi to¸n 3 + 1 häc sinh ®äc c¶ ba bµi to¸n * Ph©n tÝch 3 ®Ò to¸n vµ g¹ch ch©n díi c¸c tõ cÇn lu ý Bµi 1: C¸c b¹n Lan, Hµ, V©n cho Mai 3 quyÓn vë th× Mai cã 9 quyÓn vë. Hái lóc ®Çu Mai cã mÊy quyÓn vë? Bµi 2: Mçi b¹n Lan, Hµ, V©n cho Mai 3 quyÓn vë. Hái Mai cã tÊt c¶ mÊy quyÓn vë? Bµi 3: Mai cã 9 quyÓn vë. C¸c b¹n Lan, Hµ, V©n cho Mai 3 quyÓn vë n÷a. Hái Mai cã tÊt c¶ bao nhiªu quyÓn vë? * Tãm t¾t ®Ò to¸n: ? vë 3 vë 9 vë 3vë 3 vë 3 vë ? vë 9 vë 3 vë ? vë * NhËn xÐt tãm t¾t ®Ó cã phÐp tÝnh ®óng + Bµi 1: §Ó t×m ®o¹n ? ta lÊy: 9 - 3 + Bµi 2: §Ó t×m ®o¹n ? ta lÊy : 3 + 3 + 3 hoÆc 3 x 3 + Bµi 3: §Ó t×m ®o¹n ? ta lÊy : 9 + 3 * Dùa vµo phÇn nhËn xÐt ta cã lêi gi¶i: Lóc ®Çu Mai cã sè quyÓn vë lµ: 9 - 3 = 6 ( quyÓn vë) §¸p sè: 6 ( quyÓn vë) Mai cã tÊt c¶ sè quyÓn vë lµ: 3 x 3 = 9 ( quyÓn vë ) §¸p sè: 9 ( quyÓn vë) Mai cã tÊt c¶ sè quyÓn vë lµ: 9 + 3 = 12 ( quyÓn vë ) §¸p sè: 12 ( quyÓn vë) TiÕt HDH tuÇn 23 Bµi 1: Mai cã 18 quyÓn vë. Bµi 2: Mai cã 18 quyÓn vë. 20/26 Một số kinh nghiệm dạy học giải toán có lời văn lớp 2 Mai chia ®Òu cho c¸c b¹n Lan, Hµ, V©n. Hái mçi b¹n cã mÊy quyÓn vë? Mai cho c¸c b¹n Lan, Hµ, V©n lµ 3 quyÓn vë. Hái Mai cßn bao nhiªu quyÓn vë? * Gäi häc sinh ®äc ®Ò to¸n: + 1 häc sinh ®äc bµi to¸n 1 + 1 häc sinh ®äc bµi to¸n 2 + 1 häc sinh ®äc c¶ hai bµi to¸n * Ph©n tÝch 2 ®Ò to¸n: + Gièng nhau : - cã c¸c sè gièng nhau + Kh¸c nhau : - c©u hái kh¸c nhau - Bµi1: cã 18 vë chia ®Òu cho 3 b¹n - Bµi 2: cã 18 vë cho 3 vë 21/26 Một số kinh nghiệm dạy học giải toán có lời văn lớp 2 * Tãm t¾t ®Ò to¸n: 18 q vë ? qvë 3 b¹n 18 quyÓn vë 3 qvë ? q vë * NhËn xÐt tãm t¾t ®Ó cã phÐp tÝnh ®óng + Bµi 1: §Ó t×m ®o¹n ? ta lÊy: 18 : 3 + Bµi 2: §Ó t×m ®o¹n ? ta lÊy : 18 - 3 * Dùa vµo phÇn nhËn xÐt ta cã lêi gi¶i: Mçi b¹n cã sè quyÓn vë: 18 : 3 = 6 ( quyÓn vë ) §¸p sè: 6 ( quyÓn vë ) Mai cßn sè quyÓn vë : 18 - 3 = 15 ( quyÓn vë ) §¸p sè: 15 ( quyÓn vë ) * Víi bµi tËp 1, ch¬ng tr×nh to¸n kh«ng yªu cÇu häc sinh tãm t¾t nÕu cã tãm t¾t th× tãm t¾t b»ng lêi nhng ë líp t«i, t«i lu«n lu«n ®éng viªn, khuyÓn khÝch tãm t¾t b»ng s¬ ®å v× nh chóng ta biÕt nÕu vÏ ®îc s¬ ®å th× sÏ cã phÐp tÝnh ®óng. - §Ó häc sinh n¾m thËt ch¾c bµi to¸n nµy t«i cßn lÊy 18 quyÓn vë ra chia cho 3 häc sinh ®Ó c¸c em ph©n biÖt ®îc sù kh¸c nhau cña 2 bµi to¸n. TiÕt HDH tuÇn 25 Bµi 1: Cã mét sè lÝt dÇu chia ®Òu vµo trong 6 can, mçi can 3l. Hái cã tÊt c¶ bao nhiªu lÝt dÇu? Bµi 2: Cã 6l dÇu chia ®Òu vµo c¸c can, mçi can 3l. Hái cÇn cã mÊy can? * Gäi häc sinh ®äc ®Ò to¸n: + 1 häc sinh ®äc bµi to¸n 1 + 1 häc sinh ®äc bµi to¸n 2 + 1 häc sinh ®äc c¶ hai bµi to¸n * Ph©n tÝch 2 ®Ò to¸n: 22/26 1 b Một số kinh nghiệm dạy học giải toán có lời văn lớp 2 Bµi 1: cho : sè can vµ sè lÝt cña 1 can – yªu cÇu t×m sè lÝt cã tÊt c¶ Bµi 2: cho : sè lÝt cã tÊt c¶ vµ sè lÝt cña 1 can – yªu cÇu t×m sè can 23/26 Một số kinh nghiệm dạy học giải toán có lời văn lớp 2 * Tãm t¾t ®Ò to¸n: 6 can ? lÝt ? can 1can 6 lÝt * NhËn xÐt tãm t¾t ®Ó cã phÐp tÝnh ®óng + Bµi 1: §Ó t×m ®o¹n ? ta lÊy: 3 x 6 ( 3l ®îc lÊy 6 lÇn ) + Bµi 2: §Ó t×m ®o¹n ? ta lÊy : 6 : 3 * Dùa vµo phÇn nhËn xÐt ta cã lêi gi¶i: Cã tÊt c¶ sè lÝt dÇu lµ: 3 x 6 = 18 ( l ) §¸p sè: 18l dÇu CÇn cã sè can dÇu lµ: 6 : 3 = 2 ( can ) §¸p sè: 2 can * Lu ý häc sinh ë bµi tËp 2 c¸c em hay viÕt sai tªn ®¬n vÞ TiÕt HDH tuÇn 26 Bµi 1: Mét ngµy Mai ®äc ®îc 2 trang s¸ch. Hái víi 10 ngµy Mai ®äc ®îc bao nhiªu trang s¸ch? Bµi 2: Mét ngµy Mai ®äc ®îc 2 trang s¸ch. Hái víi 10 trang s¸ch Mai ®äc trong mÊy ngµy? Bµi 3: Hai ngµy Mai ®äc 10 trang s¸ch. Hái mét ngµy Mai ®äc ®îc mÊy trang s¸ch? * Gäi häc sinh ®äc ®Ò to¸n: + 1 häc sinh ®äc bµi to¸n 1 + 1 häc sinh ®äc bµi to¸n 2 + 1 häc sinh ®äc bµi to¸n 3 + 1 häc sinh ®äc c¶ ba bµi to¸n * Ph©n tÝch 3 ®Ò to¸n vµ g¹ch ch©n díi c¸c tõ cÇn lu ý Bµi 1: Mét ngµy Mai ®äc ®îc 2 trang s¸ch. Hái víi 10 ngµy Mai ®äc ®îc bao nhiªu trang s¸ch Bµi 2: Mét ngµy Mai ®äc ®îc 2 trang s¸ch. Hái víi 10 trang s¸ch Mai ®äc trong mÊy ngµy? Bµi 3: Hai ngµy Mai ®äc 10 trang s¸ch. Hái mét ngµy Mai ®äc ®îc mÊy trang s¸ch? * Tãm t¾t ®Ò to¸n: 10 ngµy 1ng 2tr ? ngµy 1ng 2tr 10 trang 2 ngµy 1ng ? trang 10 trang 24/26 3 lÝt 1c 3 lÝt Một số kinh nghiệm dạy học giải toán có lời văn lớp 2 ? trang * NhËn xÐt tãm t¾t ®Ó cã phÐp tÝnh ®óng + Bµi 1: §Ó t×m ®o¹n ? ta lÊy: 2 x 10 + Bµi 2: §Ó
Tài liệu đính kèm: