Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp phát huy tính tích cực, tự giác trong học tập của học sinh Lớp 1 trường Tiểu học Quảng Kim

Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp phát huy tính tích cực, tự giác trong học tập của học sinh Lớp 1 trường Tiểu học Quảng Kim

I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI:

Với từng nhịp đập của thời gian.Con người, vạn vật không ngừng thay đổi và

phát triển để tồn tại. Đặc biệt là con người, muốn vươn lên làm bá chủ vạn vật

thì bản thân phải không ngừng học hỏi, tìm kiếm, tích lũy để phát triển. Cội

nguồn của mọi sự phát triển đó chính là sự phát triển của Giáo dục(GD)

Giáo dục chính là nền tảng phát triển của con người, thậm chí là tương lai của

một đất nước. Để có một nền tảng giáo dục tốt cần phải có những người thầy

giỏi, tận tâm, tận lực với nghề để đưa những chuyến đò tri thức cập bến.

Giáo dục là nền tảng của xã hội, là cơ sở tiền đề để quyết định sự phồn vinh

của đất nước. Giáo dục (GD) cung cấp những hiểu biết về kho tàng tri thức của

nhân loại cho biết bao thế hệ, giúp cho các em những hiểu biết cơ bản cần thiết

về khoa học và cuộc sống. Mặt khác giáo dục còn góp phần hình thành và bồi

dưỡng nhân cách tốt đẹp cho học sinh (HS), đặc biệt là Giáo dục Tiểu học, đây

là bậc học mang tính chất nền móng nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở

ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm

mỹ và các kỹ năng cơ bản để phát triển mọi mặt sau này.

Nền tảng nhân cách, kĩ năng sống, kĩ năng học tập cơ bản( nghe, nói, đọc, viết,

và tính toán) của học sinh được hình thành ở Tiểu học và được sử dụng trong

suốt cuộc đời con người. Học sinh Tiểu học được dạy từ những điều nhỏ nhất

như cách cầm bút, tư thế ngồi viết, cách thưa gửi, đi đứng, ăn mặc cho đến các

kĩ năng tự phục vụ, kĩ năng giao tiếp, các kĩ năng học tập và khả năng sáng tạo.

Như vậy Giáo dục Tiểu học là nền tảng cho sự hình thành và phát triển toàn diện

của con người.Thành quả của giáo dục tiểu học có giá trị lâu dài, có tính quyết

định. Vì thế làm tốt GDTH là đảm bảo cho sự phát triển bền vững của đất nước

Xác định được tầm quan trọng của GD như vậy thì GD nước nhà không thể

dậm chân tại chổ theo lối dạy học truyền thụ một chiều,không phải dạy cho trẻ

hiểu nhiều, biết rộng mà chỉ cho trẻ cách hành động, tự tìm tòi chiếm lĩnh tri

thức, đây mới là phương châm của nền GD mới.Vậy để GD có hiệu quả và đạt

chất lượng cao, trong quá trình giảng dạy chúng ta cần biết sử dụng và kết hợp3

một cách có hiệu quả các phương pháp dạy học, biết lựa chọn các hình thức tổ

chức phù hợp với mục tiêu và nội dung của bài học và đặc điểm tâm sinh lý của

học sinh. Song để đi đến thành công GD đòi hỏi mọi người phải không ngừng

nổ lực phấn đấu, sáng tạo, tích cực đổi mới phương pháp dạy học, đầu tư thích

đáng vào công việc của mình. Đây là một công việc vừa mang tính GD vừa

mang tính nghệ thuật. A.KO Men Xi đã viết “GD có mục đích đánh thức năng

lực nhạy cảm, phán đoán đúng đắn, phát triển nhân cách. hãy tìm ra phương

pháp cho gíáo viên dạy ít hơn, học sinh hiểu nhiều hơn”. Đó là lý do tôi chọn đề

tài “Một số biện pháp phát huy tính tích cực, tự giác trong học tập của học sinh

lớp 1 trường Tiểu học Quảng Kim” để làm bài báo cáo thu hoạch của mình.

 

pdf 26 trang Người đăng phuongnguyen22 Ngày đăng 04/03/2022 Lượt xem 1039Lượt tải 1 Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp phát huy tính tích cực, tự giác trong học tập của học sinh Lớp 1 trường Tiểu học Quảng Kim", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
i một động cơ nhận thúc đúng đắn.Kết quả học tập của 
học sinh là thước đo kết quả hoạt động của giáo viên và học sinh. Trong quá 
trình dạy học, điểm tập trung là bản thân người học, chứ không phải là người 
day, tức là hoạt động dạy học cần dựa trên nhu cầu, hứng thú, thói quen và năng 
lực của người học ở các lứa tuổi khác nhau. Như vậy mục đích của dạy học ở 
đây là trẻ em phát triển trên nhiều mặt, chứ không chỉ nhằm lĩnh hội kiến thức. 
Do đó cần thật sự coi trọng việc hình thành, phát triển những kỷ năng tự học và 
có khả năng đáp ứng yêu cầu của dòng tri thức không ngừng gia tăng. 
 Chương trình và kế hoạch dạy học phải căn cứ vào nhu cầu, hứng thú, năng 
lực của học sinh, giúp các em có được thái độ đúng và nắm được những kiến 
thức, kỷ năng, kỷ xão, phát huy đầy đủ nhất năng lực của mình. Vì vậy trong khi 
dạy học cần tạo điều kiện cho học sinh chủ động tiếp thụ các kiến thức, kỷ 
năngbiết biến những cái đó thành kiến thức, kỷ năng của mình. Nói cách khác 
là biết điều cần học thành cái “ vốn ”, cái “ tài sản ” của bản thân. Học tập như 
vậy khiến sự hiểu biết của các em được vững chắc hơn, hứng thú của các em 
được tăng cường hơn. Khi dạy học hoạt động tư duy của các em được khơi dậy, 
phát triển và coi trọng. Đó chính là dạy học phát huy tính tích cực 
1.3. Tác dụng của dạy học tích cực 
 Dạy học phát huy tính tích cực của học sinh có tác dụng rất lớn. Dạy học phát 
huy tính tích cực tạo điều kiện tối đa để phát huy vai trò chủ thể của người học. 
Trong dạy học phát huy tính tích cực của học sinh, học sinh giữ vai trò chủ động 
hơn. Người học không là người tiếp nhận thông tin một cách bị động, không chủ 
yếu tiếp nhận thông tin từ giáo viên mà chủ động lĩnh hội thông tin, suy nghĩ, 
8 
tìm tòi, khám phá các khía cạnh khác nhau của thông tin, sắp xếp lại thông tin. 
Người học hợp tác với các bạn cùng học để lĩnh hội thông tin, để giúp đỡ nhau 
trong học tập. Dạy học phát huy tính tích cực không chỉ giúp người học lĩnh hội 
nội dung kiến thức mà còn hình thành và phát triển những kỷ năng học tập của 
mình, hình thành và phát triển cách học. Dạy học phát huy tính tích cực của học 
sinh nâng cao hiệu quả 
và chất lượng dạy học, đảm bảo tính toàn diện, cụ thể làm cho học sinh: 
- Nắm vững, hiểu sâu và hiểu sâu kiến thức 
- Luôn luôn củng cố và phát triển cách học của mình. 
- Phát triển những phẩm chất đạo đức cá nhân như tính kiên trì, lòng nhẫn nại, 
tinh thần trách nhiệm và ý thức tập thể 
- Phát triển được tinh thần hợp tác và tương trợ lẫn nhau. 
9 
CHƯƠNG II. CƠ SỞ THỰC TIỄN 
2.1. Đặc điểm chung của lớp 1B 
 Lớp 1B có 21 học sinh, trong đó có 10 em HS nữ, 11 em HS nam đều nằm 
trong độ tuổi sinh năm 2010 
 Sau 1 học kì, các cán bộ lớp luôn được thay đổi nhằm phát huy mọi năng lực 
chinh bản thân mỗi em. Bên cạnh đó sơ đồ vị trí lớp học luôn được thay đổi sau 
mỗi mỗi kì nhằm hạn chế các tật về mắt. 
 Các em học tập chăm chỉ, đạo đức tốt, sức khoẻ bình thường, ít em nghỉ học 
* Thuận lợi: Đa số các em đều chăm ngoan, biết vâng lờ thầy cô, cha mẹ. Có ý 
thức học tập và lao động tốt, Biết giữ gìn vệ sinh cá nhâ, vệ sinh trường lớp sạch 
sẽ. Học sinh cùng độ tuổi sinh năm 2010 nên giáo viên thuận lợi trong việc quản 
lí và giáo dục học sinh. Đa số phụ huynh học sinh rất quan tâm đến việc học của 
con em mình,các em được chuẩn bị sách vở, đồ dùng học tập đầy đủ khi đến lớp. 
Trường lớp sạch sẽ, thoáng mát, các phòng học đều có điện quạt, phục vụ cho 
việc dạy và học, trang thiết bị dạy học tương đối đầy đủ. 
* Khó khăn: Nhiều học sinh ở khá xa điểm trường, đường sá đi lại khó khăn, 
nhiều sông suối, rừng núi nên ảnh hưởng nhiều đến việc đến trường, đặc biệt là 
vào mùa mưa lũ, nhiều học sinh phải nghỉ học. Một số em gia đình có hoàn cảnh 
khó khăn,con thuộc diện hộ nghèo và cận nghèo, con đông, ăn uống còn thiếu 
thốn nên không đảm bảo sức khỏe cho việc học tập ngày 2 buổi.Các em học sinh 
ở lứa tuối nhỏ, còn hiếu động, ham chơi hơn ham học, chưa có ý thức đầy đủ về 
học tập nên giáo viên rất vất vả, thường xuyên nhắc nhở, uốn nắn để sinh hoạt 
học tập đúng theo nội qui nhà trường, còn một số ít cha mẹ học sinh chưa thật sự 
quan tâm đến việc học của con em mình nên việc truyền thụ kiến thức cho các 
em còn gặp khó khăn, trình độ học sinh không đồng đều. 
2.2 Thực trạng của vấn đề 
 Hiện nay, phong trào đổi mới nội dung, chương trình sách giáo khoa đang 
được triển khai rộng khắp. Nội dung dạy học thay đổi kéo theo sự thay đổi 
về phương pháp dạy học. Bản chất của phương pháp dạy học mới chính là sự 
tích cực hoá hoạt động người học, tức là phát huy tính tích cực của người 
10 
học.Tuy nhiên việc phát huy tính tích cực của học sinh còn nhiều vấn đề cần 
thảo luận, bàn cãi. Hiện nay, học sinh lớp 1 chưa tích cực, tự giác tham gia vào 
quá trình dạy học. Học sinh rụt rè không chủ động tìm tòi, tiếp nhận tri 
thức. Học sinh chưa chủ động tham gia vào hoạt động học tập. Nguyên nhân của 
tình trạng này do một số nguyên nhân sau: 
- Do vốn ngôn ngữ Tiếng Việt của học sinh quá nghèo nàn. Học sinh 
không hiểu được yêu cầu của giáo viên trong giờ học. . 
- Do đồ dùng dạy học, sách giáo khoa còn thiếu nên ảnh hưởng tới sự tích 
cực của học sinh. . 
- Giáo viên chưa tạo điều kiện để học sinh tìm tòi tiếp nhận tri thức chưa 
để HS chú trọng trong học tập. 
- GV chưa coi trọng việc tổ chức các hoạt động của HS. 
- GV chưa sử dụng phối hợp các phương pháp và hình thức tổ chức dạy 
học phù hợp với đặc điểm học sinh. 
11 
CHƯƠNG III: CÁC BIỆN PHÁP PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC, TỰ 
GIÁC TRONG HỌC TẬP CỦA HỌC SINH 
3.1. Biện pháp phát huy tính tích cực, tự giác trong học tập của học sinh 
lớp1: 
 Để kích thích tính tự giác, tích cực, độc lập của học sinh và tạo hứng thú học 
tập cho học sinh thì đòi hỏi ở người giáo viên rất nhiều điều. Trước hết đòi hỏi 
người giáo viên phải có tay nghề vững vàng, phải biết yêu nghề, mến trẻ tức là 
phải có năng lực sư phạm. 
 Vậy thế nào được gọi là năng lực sư phạm? Năng lực sư phạm là những đặc 
điểm tâm lí mà nó giúp cho giáo viên hoạt động có hiệu quả, năng lực sư phạm 
gồm: 
 - Năng lực khoa học 
 - Năng lực hiểu học sinh 
 - Năng lực ngôn ngữ 
 - Năng lực tổ chức 
 - Năng lực phân phối chú ý 
 - Năng lực trình bày bài giảng 
 - Óc tưởng tượng sư phạm 
 Ngoài ra giáo viên muốn phát huy tính tích cực, tự giác, độc lập của học sinh 
thì cần phải biết lựa chọn phương pháp và hình thức tổ chức thích hợp. Hiện 
nay, để tiến kịp với thời đại thì cần thay đổi một số phương pháp để phát huy 
tính tích cực của học sinh để phù hợp với từng nội dung môn học, từng đối 
tượng và trong quá trình dạy học tôi đã sử dụng linh hoạt các phương pháp sau 
để phát huy tính tích cực, tự giác, độc lập của học sinh trong học tập, cụ thể là: 
 1. Phương pháp thuyết minh. 9. Phương pháp trò chơi học tập. 
 2. Phương pháp đàm thoại. 10. Phương pháp quan sát. 
 3. Phương pháp thảo luận. 11. Phương pháp thí nghiệm. 
 4. Phương pháp hỏi đáp. 12. Phương pháp nêu vấn đề. 
 5. Phương pháp tìm tòi. 13. Phương pháp giải quyết vấn đề. 
 6. Phương pháp kể chuyện. 14. Phương pháp khảo sát điều tra. 
12 
 7. Phương pháp động não. 15. Phương pháp thực hành luyện tập. 
 8. Phương pháp đóng vai. 16. Phương pháp lập luận đề án. 
 Việc đổi mới phương pháp dạy học ( PPDH) tất yếu phải đổi mới hình thức tổ 
chức dạy học để tạo một sự tương ứng cần thiết. Sự đa dạng của phương pháp 
dạy học trong sự phối hợp của chúng, đòi hỏi phải có một số hình thức tổ chức 
dạy học thích hợp. Mỗi hình thức tổ chức dạy học đều có tác dụng tích cực phát 
triển học sinh một khía cạnh nào đó. Vì vậy, chúng ta cần phải biết kết hợp 
nhiều hình thức tổ chức để phát huy thế mạnh của mỗi hình thức tổ chức dạy 
học. Mỗi phương pháp dạy học đều có những ưu điểm và nhược điểm nhất 
định.Không có phương pháp dạy học nào là vạn năng. Các phương pháp dạy học 
đều thâm nhập vào nhau, bổ sung cho nhau. Vì vậy, phương pháp dạy học mới, 
đòi hỏi phải có hình thức tổ chức dạy học tạo cơ hội cho học sinh suy nghĩ làm 
việc, trao đổi thảo luận với nhau nhiều hơn, cụ thể là sử dụng các hình thức dạy 
học sau: 
 Dạy học cá nhân: Là chú ý phát triển năng lực riêng của từng học sinh. Đồng 
thời rèn cho các em có thói quen tự học, tự làm việc, hình thức dạy học cá nhân 
rất đa dạng, có thể làm việc với phiếu học tập, ngoài ra còn có một số hình thức 
khác như: Làm bài tập trong sách, làm các trò chơi, tiến hành các thí nghiệm, sự 
thể hiện tài năng, các hoạt động độc lập như: Sưu tầm tranh ảnh, thu tập tài liệu, 
khảo sát thực tế nơi mình ở. 
 Dạy học theo nhóm: Tác dụng của việc dạy học theo nhóm là đề cao vai trò 
tự hợp tác trách nhiệm cá nhân với tập thể. Đồng thời dạy học theo nhóm rèn 
luyện cho học sinh những kĩ năng: Biết lắng nghe lựa chọn, tiếp nhận ý kiến của 
người khác để bổ sung vào sự hiểu biết của mình, đồng thời học sinh biết trình 
bày ý kiến của mình cho bạn nghe và học được công tác tổ chức, điều khiển. 
 Dạy học theo nhóm có nhiều hình thức khác nhau: 
 - Thảo luận về một vấn đề học tập. 
 - Tìm hiểu, điều tra về một vấn đề thực tế, hay trao đổi chung quanh một đề 
tài. 
 - Ôn tập tổng kết sau một bài hay một chương. 
13 
 - Thực hiện một bài tập hay một nhiệm vụ học tập. 
 - Tiến hành một thí nghiệm hay một trò chơi học tập. 
 - Xây dựng một phương án hay một kế hoạch. 
 Dạy học theo lớp: Là một hình thức dạy học cơ bản, khá phổ biến trong dạy 
học lấy GV làm trung tâm. Trong dạy học lấy HS làm trung tâm, để xuất hiện 
nhiều hình thức dạy học phù hợp với các PPDH đề cao vai trò hoạt động nhận 
thức của học sinh. Dạy học theo lớp tuy có nhiều tác dụng tích cực, nhưng 
không diễn ra suốt buổi học mà chỉ diễn ra trong một thời gian ngắn, vào những 
lúc thích hợp của tiết học như vào đầu, giữa và cuối tiết học. 
 Dạy học ngoài trời: Có nhiều nội dung gần gũi, gắn với môi trường tự nhiên 
và xã hội xung quanh. Những bài học đó nếu có điều kiện nên tổ chức cho học 
sinh học ngoài trời những địa điểm thích hợp như vườn trường, sân trường hoặc 
những địa diểm gần trường. Vì việc học ngoài trời giúp học sinh có biểu tượng 
rõ nét, cụ thể về sự vật, hiện tượng nên nắm bài tốt hơn vì mắt thấy, tai 
nghe...Đồng thời rèn luyện kĩ năng quan sát, phát triển tư duy cụ thể. Mặt khác, 
bồi dưỡng tình cảm đối với thiên nhiên, thói quen hợp tác, học hỏi lẫn nhau. 
 Tham quan: Tham quan là một hình thức để học sinh được học ngoài hiện 
trường, thực tế như tham quan các xí nghiệp, đồng ruộng, khu chăn nuôi, nhà 
bảo tàng, khu di tích lịch sử, văn hoá hoặc rừng, sông, hồ, thác nước... 
 Tham quan có tác dụng nhiều mặt đối với sự phát triển của học sinh. Học sinh 
có điều kiện trực tiếp trong thực tế với các nội dung đã được học trong lớp nên 
lĩnh hội kiến thức dễ hơn, chắc hơn, nhớ kĩ hơn. Liên hệ thực tế với bài học HS 
phát triển kĩ năng quan sát, so sánh, óc tò mò, trí tưởng tượng, bồi dưỡng hứng 
thú học tập, tăng cường sự hiểu biết. 
 Trò chơi học tập: Đây là một loại hoạt động không thể thiếu được trong mọi 
lứa tuổi. Đặc biệt là những em ở lứa tuôi tiểu học nói riêng và học sinh lớp 1 nói 
chung. Trò chơi giúp các em phát triển. Bên cạnh đó sẽ thúc đẩy quá trình nhận 
thức của các em có hiệu quả. Vì vậy tổ chức trò chơi chú ý những đặc tính: Vui - 
Khoẻ - An toàn - Có ích; trong đó bao gồm cả giải trí, thư giản...được xem là 
một yếu tố cơ bản của trò chơi. 
14 
 Trò chơi học tập là một hình thức tổ chức dạy học hấp dẫn học sinh, có hai 
đặc điểm cơ bản sau: 
 + Mục tiêu và nội dung trò chơi phục vụ cho kiến thức và kĩ năng trọng tâm 
của bài học, đó là nội dung chính của bài học. 
 + Mang đầy đủ tính chất của một trò chơi: Có luật chơi, cách chơi, gây hứng 
thú và sự thi đua giữa học sinh các nhóm. 
Quan trọng hơn vẫn là sau mỗi trò chơi học sinh càng ham thích hoạt động, tự 
tin ở bản thân, mạnh dạn khẳng định bản thân.Bên cạnh đó, tinh thần đồng đội, 
đoàn kết, sự quan tâm giữa những thành viên trong lớp 
 Tóm lại: Đổi mới PPDH cũng như đổi mới hình thức tổ chức dạy học, mục 
đích chính là nhằm vào đối tượng học sinh, nhằm phát huy tính tích cực, chủ 
động, tự giác của học sinh trong học tập, tập trung vào các vấn đề sau: 
- Dạy học hướng tập trung vào học sinh: Phương pháp này làm cho học sinh chủ 
động, tích cực, sáng tạo và linh hoạt trong học tập. 
- Dạy học nêu vấn đề: Là sự tổ chức quá trình dạy học bao gồm việc tạo ra tình 
huống có vấn đề trong giờ học, kích thích ở học sinh nhu cầu giải quyết vấn đề 
nảy sinh, lôi cuốn các em vào hoạt động nhận thức tự lực nhằm nắm vững kiến 
thức, kĩ năng, kĩ xảo mới, phát triển tính tích cực trí tuệ và hình thành cho các 
em năng lực tự mình thông hiểu và lĩnh hội thông tin khoa học mới. 
- Tăng cường tính tích cực, tư duy của học sinh khi giáo viên trình bày kiến thức 
bằng lời; phương pháp này sẽ củng cố hứng thú học tập của học sinh, nâng cao 
tính ham hiểu biết và tò mò trong quá trình thông hiểu các vấn đề nghiên cứu. 
 - Lời nói sinh động của giáo viên kết hợp với tính trực quan có hiệu quả to lớn 
trong việc dạy học. Việc dạy học trực quan không những làm cho quá trình học 
tập thêm sinh động mà nó còn góp phần rèn luyện tư duy phân tích, tập cho các 
em nhìn thấy bản chất của các đối tượng ẩn sau các hình thức và những biểu 
hiện bề ngoài, kích thích ham hiểu biết của học sinh. 
 - Cải tiến công tác tự học: Công tác tự học giữ vai trò lớn lao trong việc nâng 
cao tính tích cực hoạt động trí tuệ của học sinh khi thông hiểu và tiếp thu kiến 
15 
thức mới, không phải vô cớ mà trong giáo dục học coi trọng sự nghiên cứu của 
cơ sở lí luận dạy học của việc tổ chức công tác tự học của học sinh. 
- Ngoài 4 nội dung trên, thái độ ngôn ngữ truyền đạt, tình cảm quan hệ giữa giáo 
viên (GV) và HS cũng giữ vai trò hết sức quan trọng. Do đó đòi hỏi người GV 
phải là người mẫu mực, là tấm gương, là thần tượng của các em. 
3.2.Tổ chức thực hiện: 
3.2.1. Đối với việc học ở nhà: 
- Cho học sinh lập thời gian biểu học ở nhà, ghi rõ từng công việc cụ thể gắn 
liền với thời gian cụ thể. 
- Tổ chức họp phụ huynh từng kì để trao đổi vấn đề học tập của các em cho phụ 
huynh biết rõ đồng thời thông qua hội cha mẹ học sinh, kết hợp với cha mẹ học 
sinh để thăm dò quản lí việc học tập của các em. 
- Thường xuyên đến thăm gia đình học sinh, đặc biệt là những em cá biệt, 
những em yếu kém để phối hợp giáo dục có hiệu quả, phải có thông tin thường 
xuyên giữa gia đình và giáo viên chủ nhiệm. 
- Phát huy các phong trào học theo nhóm nhỏ (những em nhà ở gần nhau). 
3.2.2. Đối với việc học ở lớp: 
- Mượn thư viện của trường: Sách, đồ dùng học tập cho những học sinh còn 
thiếu. 
- Duy trì nề nếp kiểm tra bài cũ, chữa bài tập thường xuyên với hình thức giáo 
viên hoặc cán sự lớp theo dõi kiểm tra. 
- Kiểm tra thường xuyên về tinh thần, ý thức chuẩn bị đồ dùng học tập của các 
em thông qua tổ trưởng, lớp trưởng. 
- Có hình thức nhắc nhở, khen thưởng cụ thể, kịp thời và hợp lí. Động viên, 
khuyến khích kịp thời những em chăm học và nhắc nhở những em lười học và 
không chú ý trong giờ học. 
- Câu hỏi kiểm tra ngắn gọn, sát nội dung bài học và phù hợp với ba đối tượng 
học sinh: giỏi, khá, trung bình để học sinh nắm bài được tốt. 
- Thường xuyên tổ chức cho học sinh hoạt động và thảo luận theo nhóm, tổ chức 
trò chơi hoặc sắm vai tuỳ theo môn học, bài học. 
16 
- Tạo hứng thú cho học sinh bằng cách nêu gương và thi đua giữa các tổ, nhóm 
hoặc giữa các cá nhân... 
 - Thay đổi phương pháp dạy học theo hướng tích cực cụ thể từng môn. 
3.2.3. Đối với môn toán: 
 - Khi hướng dẫn HS trả lời bài cũ: GV yêu cầu HS trả lời ngắn gọn, nắm vững 
kiến thức trọng tâm, trả lời hoặc làm bài tập có liên quan đến kiến thức 
đã học, hoàn thành bài với phép tính dễ hiểu với bước giải nhanh nhất. 
- Khi hướng dẫn học bài mới ở nhà: GV yêu cầu HS nghiên cứu bài tập ở nhà 
trước, đọc và tập làm một số bài tập trong sách giáo khoa. 
- Khi đến lớp: GV sử dụng nhiều phương pháp như: Trực quan, đàm thoại, 
thuyết trình, thực hành. Bởi vì học sinh tiểu học, tư duy của các em là trực quan 
sinh động đến tư duy trừu tượng. Do đó, GV phải sử dụng triệt để các dồ dùng 
dạy học (ĐDDH). Bên cạnh đó GV nên dành nhiều thời gian cho HS thực hành 
nhằm phát huy óc tưởng tượng, tư duy sáng tạo của các em. Sau mỗi dạng bài 
chúng ta nên cho HS chốt kiến thức bài đó. 
- Tạo hứng thú cho các em bằng cách: Tổ chức thi giải toán nhanh; đố vui để 
học hoặc trò chơi học tập; thi điền đúng điền nhanh kết quả giữa các cá nhân, 
giữa các tổ, nhóm... Sau đó cho học sinh cả lớp nhận xét, đánh giá, GV bổ sung 
và tuyên dương, khen thưởng, khuyến khích tinh thần cố gắn học tập để các em 
lần sau thêm tự tin. 
* VD: Toán : Bài phép trừ trong phạm vi 4 
 Khi hướng dẫn hs thực hiện phép trừ trong phạm vi 4, để giúp hs dễ dàng hình 
dung ra thế nào là trừ( trừ là lấy đi, mất đi , cho đi) thì gv phải sử dụng hình ảnh 
trực quan: tranh ảnh hoặc thao tác trên vật thật để hs dễ dàng 
hình dung. 
17 
Hình 1: Phép trừ trong phạm vi 4 
 Bài 1: Tính 
4 – 1 = 4 – 2 = 3 + 1 = 1 + 2 = 
3 – 1 = 3 – 2 = 4 – 3 = 3 – 1 = 
2 – 1 = 4 – 3 = 4 – 1 = 3 – 2 = 
 Bài này GV có thể tổ chức cho HS hoạt động nhóm 4, mỗi nhóm thực hiện một 
cột, nhóm trưởng hướng dẫn các thành viên trong nhóm thực hiện 
Hình 2 : Hoạt động nhóm 
Cuối bài, để củng cố lại bảng trừ trong phạm vi 4, giáo viên có thể tổ chức cho 
HS tham gia trò chơi tiếp sức. Tổ chức thành 2 đội, mỗi đội 5 hoặc 4 HS. Sau 
4 - 1 = 3 
18 
khi GV ra hiệu lệnh từng thành viên các đội tuyền tay nhau tìm kết quả . Đội nào 
tìm nhanh, đúng được nhiều kết quả đội đó chiến thắng 
Hình 3: Trò chơi học tập” Tiếp sức” 
 3.2.4. Đối với môn Tiếng việt: 
 - Khi hướng dẫn học sinh trả lời bài cũ: Yêu cầu học sinh đọc bài và trả lời câu 
hỏi ngắn gọn, đúng nội dung và đảm bảo kiến thức trọng tâm, mức độ hoàn 
thành từ 50% trở lên. 
- Khi hướng dẫn HS học bài mới ở nhà, GV yêu cầu: 
+ Đối với phân môn Tập đọc: Yêu cầu HS đọc bài trước, tìm hiểu kĩ cách đọc, 
tập đọc diễn cảm và trả lời câu hỏi trong sách giáo khoa. 
+ Đối với phân môn Chính tả: Yêu cầu học sinh đọc trước bài cần viết, tập chép 
bài đó vào vở ở nhà. 
 - Khi dạy bài mới: GV sử dụng triệt để các ĐDDH có liên quan đến bài học, sử 
dụng phương pháp: Trực quan; đàm thoại; giảng giải; hỏi đáp; thực hành; phân 
tích; tổng hợp; tổ chức cho học sinh hoạt động nhóm và hoạt động sắm vai... 
 Đặc biệt phương pháp trực quan, hoạt động nhóm và hoạt động sắm vai giúp 
cho HS có hứng thú học tập và giúp cho học sinh học sôi đông hơn. Từ đó tăng 
hiệu quả giờ học, còn phương pháp thực hành thì giúp các em biết vận dụng 
kiến thức vào thực tế và củng cố kiến thức cho các em.Tạo hứng thú cho các em 
bằng phương pháp nêu gương, thi đua giữa các cá nhân, giữa các nhóm, tổ... qua 
các trò chơi học tập... 
19 
* VD: Học âm /gi/ - Tiếng việt CGD lớp 1 
 Trong bài học vần này GV có thể sử dụng một số phương pháp dạy học phát 
huy tính tích cực cho HS như sau: 
Việc 0: Tiến hành bình thường 
Việc 1: Trong phần tìm tiếng mới bằng cách cho HS thay thanh, thay phụ âm 
đầu trong mô hình: 
 GV có thể tổ chức trò chơi”Bắn tên” hoặc trò chơi” Xì điện” để HS tìm ra 
được nhiều tiếng mới vừa tạo không khí lớp học sôi nổi hơn, vừa rèn cho HS kĩ 
năng điều hành hoạt động học tập trong lớp 
Hình thức trò chơi” Bắn tên” như sau: 
 Gọi 1 HS lên điều hành trò chơi, Khi HS này hô bắn tên, bắn tên cả lớp hô 
đồng thanh tên gì tên gì, khi đó người điều hành sẽ chỉ tên 1 bạn trong lớp, bạn 
đó sẽ phải đọc lên tiếng mới mà mình vừa tìm được. Ai không nêu được tiếng 
mới hoặc nêu sai là người thua cuộc. 
Hình 4: Trò chơi” Bắn tên” 
* DV: Dạy viết chữ /gi/: GV có thể sử dụng phương pháp trực quan, cho HS 
quan sát chữ gi in thường và gi viết thường trên tranh theo mẫu chữ viết của Bộ 
Giáo dục, yêu cầu HS nhận xét độ cao độ rộng chữ, so sánh chữ gi in thường và 
gi viết thường, chữ gi viết thường có nét giống con chữ nào đã học Sau đó GV 
viết mẫu, hướng dẫn H

Tài liệu đính kèm:

  • pdfsang_kien_kinh_nghiem_mot_so_bien_phap_phat_huy_tinh_tich_cu.pdf