Sáng kiến kinh nghiệm Kinh nghiệm sử dụng một số phương pháp dạy học tích cực nhằm phát triển năng lực cho học sinh thông qua dạy học Bài 13: Công dân với cộng đồng

- Lựa chọn những nội dung nhằm 
đạt được kết quả đầu ra đã quy 
định, gắn với các tình huống thực 
tiễn. Chương trình chỉ quy định 
những nội dung chính, không quy 
định chi tiết. 
Phương 
pháp dạy 
học 
GV là người truyền thụ tri thức, 
là trung tâm của quá trình dạy 
học. HS tiếp thu thụ động 
những tri thức được quy định 
sẵn. 
- GV chủ yếu là người tổ chức, hỗ 
trợ HS tự lực và tích cực lĩnh hội 
tri thức. Chú trọng sự phát triển 
khả năng giải quyết vấn đề, khả 
năng giao tiếp, 
- Chú trọng sử dụng các quan 
điểm, phương pháp và kỹ thuật 
dạy học tích cực; các phương 
pháp dạy học thí nghiệm, thực 
hành. 
Hình thức 
dạy học 
Chủ yếu dạy học lý thuyết trên 
lớp học. 
- Tổ chức hình thức học tập đa 
dạng; chú ý các hoạt động xã hội, 
ngoại khóa, nghiên cứu khoa học, 
trải nghiệm sáng tạo; đẩy mạnh 
ứng dụng công nghệ thông tin và 
truyền thông trong dạy và học. 
Đánh giá kết 
quả học tập 
của HS 
Tiêu chí đánh giá được xây 
dựng chủ yếu dựa trên sự ghi 
nhớ và tái hiện nội dung đã 
học. 
Tiêu chí đánh giá dựa vào năng 
lực đầu ra, có tính đến sự tiến bộ 
trong quá trình học tập, chú trọng 
khả năng vận dụng trong các tình 
huống thực tiễn. 
8 
2.3. Các năng lực mà môn học GDCD hướng đến 
*Năng lực chung: 
- Nhóm năng lực làm chủ và phát triển bản thân: 
+ Năng lực tự học 
+ Năng lực giải quyết vấn đề 
+ Năng lực sáng tạo 
+ Năng lực tự quản lý 
- Nhóm năng lực về quan hệ xã hội: 
+ Năng lực giao tiếp 
+ Năng lực hợp tác 
- Nhóm năng lực công cụ: 
+ Năng lực sử dụng công nghệ và truyền thông 
+ Năng lực sử dụng ngôn ngữ 
+ Năng lực tính toán. 
* Các năng lực chuyên biệt được hình thành thông qua môn GDCD: 
 Môn GDCD ở trường THPT có vai trò quan trọng trực tiếp trong quá trình hình 
thành ý thức chính trị, hành vi đạo đức, pháp luật và lối sống cho học sinh .Môn học 
này có đặc điểm là gần gủi, gắn bó mật thiết với đời sống thực tiễn sinh động của 
gia đình, nhà trường và xã hội. Đặc điểm này tạo cho môn GDCD có những lợi thế 
để giáo viên có thể sử dụng các phương pháp giảng dạy tích cực nhằm phát triển các 
năng lực cho học sinh. Bên cạnh các năng lực chung, môn GDCD còn cung cấp các 
năng lực chuyên biệt sau: 
-Tự nhận thức, tự điều chỉnh hành vi phù hợp với pháp luật và chuẩn mực đạo 
đức xã hội: 
+ Nhận thức được các giá trị đạo đức, truyền thống văn hóa, các quy định của 
pháp luật và nhận ra được các yếu tố tác động đến bản thân trong cuộc sống, học 
tập. 
+ Nhận thức được các yếu tố tác động đến bản thân, có cách ứng xử phù hợp 
với các tình huống trong cuộc sống, học tập. 
+ Tự đánh giá, điều chỉnh hành vi phù hợp với pháp luật và chuẩn mực đạo 
dức xã hội. 
- Tự chịu trách nhiệm và thực hiện trách nhiệm công dân với cộng đồng đất 
nước: 
+ Đặt kế hoạch và nhiệm vụ phấn đấu cho mục tiêu của mình. 
+ Nhận ra và tự chịu trách nhiệm trong các hoàn cảnh và công việc cụ thể. 
+ Ý thức được quyền và nghĩa vụ của mình; tự giác thực hiện trách nhiệm 
công dân với gia đình, cộng đồng, đất nước. 
- Giải quyết các vấn đề đạo đức, pháp luật, chính trị, xã hội. 
+ Tự đánh giá, tự điều chỉnh những hành động chưa hợp lí của bản thân trong 
học tập và trong cuộc sống hàng ngày. 
+ Chủ động tham gia hợp tác giải quyết các vấn đề đạo đức, pháp luật, chính 
trị, xã hội. 
9 
3. Yêu cầu khi dạy Bài: “Công dân với cộng đồng” 
Ở Bài 13: “Công dân với cộng đồng” gồm có 2 phần: 
- Phần 1: Cộng đồng và vai trò của cộng đồng đối với cuộc sống của con 
người. 
- Phần 2: Trách nhiệm của công dân đối với cộng đồng. 
 Khi dạy học bài này giáo viên cần giúp học sinh hiểu được: 
*Về kiến thức: 
- Nêu được cộng đồng là gì và vai trò của cộng đồng đối với cuộc sống của 
con người. 
- Nêu được thế nào là nhân nghĩa, hòa nhập, hợp tác. 
- Nêu được các biểu hiện đặc trưng của nhân nghĩa, hòa nhập, hợp tác. 
- Hiểu được nhân nghĩa, hòa nhập, hợp tác là những yêu cầu đạo đức của 
người công dân hiện nay trong mối quan hệ với cộng đồng nơi ở, lớp học, trường 
học. 
* Về kĩ năng: 
 Biết sống nhân nghĩa, hòa nhập, hợp tác với mọi người xung quanh. 
* Về thái độ: 
 Yêu quý, gắn bó với lớp, với trường và cộng đồng nơi ở. 
 Đây là một bài học khá quan trọng, nhằm giúp học sinh hiểu được con người 
ai cũng sống, học tập và làm việc trong những cộng đồng nhất định. Không ai có thể 
sống tách rời khỏi cộng đồng. Vì vậy mà mỗi thành viên cần phải sống và ứng xử 
sao cho phù hợp với lợi ích chung của cộng đồng, của xã hội. Đồng thời bài học này 
còn rèn luyện cho học sinh kỹ năng khai thác, sử dụng công nghệ thông tin để phục 
vụ cho bài học, tính mạnh dạn, tự tin, khả năng diễn đạt trước đám đông. Muốn đạt 
được điều đó đòi hỏi giáo viên phải đổi mới phương pháp dạy học, phải sử dụng các 
phương pháp dạy học tích cực trong quá trình truyền thụ kiến thức cho học sinh. 
Nhưng trong thực tế có một số giáo viên vẫn sử dụng các phương pháp truyền thống 
như đàm thoại, thuyết trình Bên cạnh đó cũng có nhiều giờ dạy giáo viên đã đổi 
mới phương pháp dạy học nhưng những phương pháp đó hiệu quả chưa cao, chưa 
phát huy được tính tích cực, tự giác của học sinh, học sinh chưa được thể hiện khả 
năng, năng lực của mình, chưa biết áp dụng công nghệ thông tin để phục vụ cho bài 
học, các thao tác lên lớp của giáo viên còn lúng túng, chưa dứt khoát, các hoạt động 
chưa rõ ràng, .....nên hiệu quả của giờ dạy chưa cao. Vì vậy để thay đổi suy nghĩ, 
nhận thức, cách tìm hiểu kiến thức của các em học sinh và cũng để chia sẽ với các 
đồng nghiệp, tôi mạnh dạn nêu lên một số kinh nghiệm của mình về sử dụng phương 
pháp dạy học tích cực để dạy Bài 13: “Công dân với cộng đồng”. 
4. Một số kinh nghiệm sử dụng phương pháp dạy học tích cực để dạy Bài 13: 
“Công dân với cộng đồng”-GDCD 10 theo định hướng phát triển năng lực 
 Để dạy tốt Bài 13: “Công dân với cộng đồng” - GDCD 10 tôi đã sử dụng kết hợp 
các phương pháp dạy học khác nhau, trong đó có một số phương pháp chủ đạo, đó 
là: Phương pháp động não, phương pháp trò chơi, phương pháp đóng vai và phương 
pháp thảo luận nhóm. 
10 
4.1. Kinh nghiệm sử dụng phương pháp động não 
 Phương pháp động não là phương pháp dạy học trong đó nội dung bài học không 
được cấu trúc thành bài chặt chẽ, cho trước, tất cả học sinh trong lớp trong một thời 
gian ngắn phải đưa ra ý kiến, ý tưởng, giả định của mình về một vấn đề nào đó. 
 Phương pháp động não được thực hiện như sau: 
- Giáo viên nêu câu hỏi hoặc vấn đề cần được tìm hiểu trước cả lớp hoặc trước 
nhóm, khích lệ học sinh phát biểu và đóng góp ý kiến càng nhiều càng tốt. 
- Liệt kê tất cả mọi ý kiến lên bảng hoặc giấy to không loại trừ một ý kiến nào, 
trừ trường hợp trùng lặp. 
- Phân loại ý kiến 
- Làm sáng tỏ những ý kiến chưa rõ ràng. 
-Tổng hợp ý kiến của học sinh, giáo viên hỏi xem học sinh có thắc mắc hay 
bổ sung gì không. 
 Với phương pháp này có ưu điểm: Tích cực hóa hoạt động học tập của học sinh, 
tạo môi trường học tập sôi nổi, học sinh cùng nhau xây dựng nhận thức mới, thúc 
đẩy học sinh linh hoạt, sáng tạo trong khi giải quyết vấn đề. 
 Bên cạnh đó phương pháp động não có những hạn chế sau: Nếu giáo viên yêu 
cầu quá cao thì sẽ làm cho học sinh bị ức chế, tự ti không thu được kết quả tốt; 
Ngược lại nếu yêu cầu ở mức độ thấp không cần động não nhiều thì học sinh không 
phát huy hết tính năng động sáng tạo trong tư duy. 
 Để phát huy ưu điểm khắc phục hạn chế của phương pháp này giáo viên cần lưu ý: 
- Phương pháp này đặc biệt phù hợp với các vấn đề ít nhiều đã quen thuộc 
trong thực tế cuộc sống của học sinh. 
- Có thể sử dụng phương pháp này cho cả câu hỏi có phần kết đóng và phần 
kết mở. 
- Các ý kiến phát biểu nên ngắn gọn, bằng một từ hay một câu thật ngắn. 
-Tất cả các ý kiến đều cần được giáo viên hoan nghênh, chấp nhận mà không 
nên phê phán, nhận định đúng hay sai ngay. 
- Cuối giờ thảo luận, giáo viên nên nhấn mạnh kết luận này là kết quả của sự 
tham gia chung của tất cả học sinh. 
 Trong Bài “Công dân với cộng đồng” tôi đã sử dụng phương pháp động não ở 
phần: Cộng đồng, vai trò của cộng đồng đối với cuộc sống của con người và phần 
nhân nghĩa: 
 - Để tìm hiểu khái niệm cộng đồng là gì, tôi đã sử dụng một số hình ảnh trực 
quan sau đó nêu lên câu hỏi : 
GV chiếu một số hình ảnh : Chợ, lớp học, trường học, gia đình, một đám đông bên 
đường. 
11 
(Nơi buôn bán, trao đổi hàng hóa) 
(Lớp học ) 
12 
( Gia đình) 
(Một đám đông bên đường) 
13 
 (Trường học) 
Câu hỏi 1: Những hình ảnh trên, hình ảnh nào nói về cộng đồng và hình ảnh nào 
không nói về cộng đồng? Vì sao? 
Câu hỏi 2: Em hiểu cộng đồng là gì? Cho ví dụ 
Câu hỏi3: Theo em mỗi cá nhân có thể tham gia được bao nhiêu cộng đồng? Bản 
thân em hiện nay đang tham gia những cộng đồng nào? 
Câu hỏi 4: Mỗi người sống không thể tách khỏi cộng đồng. Vậy theo em cộng đồng 
có vai trò gì đối với cuộc sống của mỗi con người? 
 - HS suy nghĩ trả lời câu hỏi mà giáo viên nêu ra 
 - Sau khi học sinh trả lời, giáo viên nhận xét, rút ra kết luận: 
+ Khái niệm cộng đồng: Cộng đồng là toàn thể những người cùng sống, có 
những điểm giống nhau, gắn bó thành một khối trong sinh hoạt xã hội. 
+ Vai trò của cộng đồng đối với cuộc sống của con người. 
+ Muốn duy trì cuộc sống của mình, con người phải lao động và liên quan với 
những người khác, với cộng đồng. Không ai có thể sống ở bên ngoài cộng đồng và 
xã hội. 
+ Cộng đồng là hình thức thể hiện các mối liên hệ và quan hệ xã hội của con 
người. Đó là môi trường xã hội để các cá nhân thực hiện sự liên kết, hợp tác với 
nhau, tạo nên đời sống của mình và của cả cộng đồng. 
14 
+ Cộng đồng chăm lo cho cuộc sống của cá nhân, đảm bảo cho mỗi người có 
những điều kiện để phát triển. 
 Ngoài ra tôi còn sử dụng phương pháp động não kết hợp với phương pháp dạy 
học trực quan để dạy nội dung “nhân nghĩa”. Giáo viên nêu một số câu hỏi: 
Câu hỏi 1: Những hình ảnh sau hình ảnh nào nói về hoạt động nhân nghĩa? 
15 
Câu hỏi 2: Em hiểu nhân nghĩa là gì? 
 Câu hỏi 3: Em hãy nêu một số câu ca dao, tục ngữ nói về nhân nghĩa? 
16 
 Câu hỏi 4: Bản thân em đã làm những việc làm nào thể hiện nhân nghĩa? Theo em 
những hoạt động nhân nghĩa mà em đã làm có ý nghĩa gì? 
Câu hỏi 5: Để phát huy truyền thống nhân nghĩa bản thân em cần phải làm gì ? 
HS suy nghĩa trả lời 
GV nhận xét, kết luận 
 Như vậy thông qua việc sử dụng phương pháp động não ở các nội dung trên tôi 
nhận thấy các em đã được phát triển các năng lực: 
 - Năng lực sáng tạo: Trong quá trình tư duy, suy nghĩ các em sẽ phát huy tính 
sáng tạo của mình đưa ra các ý kiến,quan điểm của mình để trả lời các câu hỏi mà 
giáo viên nêu ra. 
 - Năng lực tự quản lí: Trong một thời gian ngắn HS đưa ra câu trả của mình 
một cách nhanh nhất và ngắn gọn, đầy đủ phù hợp với thời gian mà giáo viên giao. 
 - Năng lực sử dụng ngôn ngữ: HS biết lựa chọn ngôn ngữ phù hợp, ngắn gọn, 
chính xác để diễn đạt câu trả lời của mình. 
 - Năng lực tự học: HS tự suy nghĩ, tự học và tự bộc lộ khả năng của mình. 
 - Năng lực giao tiếp: Rèn luyện cho học sinh tính mạnh dạn, tự tin, khả năng 
giao tiếp, khả năng diễn đạt trước đám đông. 
 - Năng lực tự nhận thức, tự điều chỉnh hành vi phù hợp pháp luật và chuẩn 
mực đạo đức xã hội: HS biết tự nhận thức đâu là việc làm thể hiện tinh thần nhân 
nghĩa, đâu là việc làm không nhân nghĩa, để từ đó giúp các em có những hành động, 
những việc làm “nhân nghĩa”. 
 - Năng lực tự chịu trách nhiệm và thực hiện trách nhiệm công dân với cộng 
đồng, đất nước. HS có ý thức nêu cao trách nhiệm phát huy truyền thống nhân nghĩa 
của dân tộc ta. 
 Tóm lại: Thông qua hoạt động này tôi nhận thấy: Các em đã được thể hiện tính 
sáng tạo của mình, biết độc lập suy nghĩ, nêu lên chứng kiến của mình, tạo môi 
trường học tập sôi nổi, học sinh cùng nhau xây dựng nhận thức mới, thúc đẩy học 
sinh linh hoạt, sáng tạo trong khi giải quyết vấn đề. Tuy nhiên bên cạnh đó vẫn còn 
những hạn chế đó là để học sinh trả lời những câu hỏi mà giáo viên nêu ra sẽ mất 
nhiều thời gian ảnh hưởng đến các hoạt động khác. 
4.2. Kinh nghiệm sử dụng phương pháp chơi trò chơi 
 Phương pháp chơi trò chơi là phương pháp tổ chức cho học sinh tìm hiểu một 
vấn đề hay thể nghiệm những hành động, những thái độ, những việc làm thông qua 
một trò chơi nào đó. 
 Một số trò chơi thường được sử dụng trong quá trình dạy học môn GDCD như 
trò chơi đuổi hình bắt chữ, trò chơi rung chuông vàng, trò chơi đối mặt, trò chơi ai 
là triệu phú, trò chơi đuổi hình bắt chữ, trò chơi tập làm phóng viên... Với tôi để dạy 
17 
nội dung: “Biểu hiện của nhân nghĩa”, tôi sử dụng phương pháp chơi trò chơi “Tiếp 
sức”. 
 Với phương pháp này có một số ưu điểm sau: Qua trò chơi, học sinh có cơ hội 
thể nghiệm những thái độ, hành vi. Chính nhờ sự thể nghiệm này, sẽ hình thành ở 
các em niềm tin vào những thái độ, hành vi tích cực, tạo ra động cơ bên trong cho 
những hành vi ứng xử trong cuộc sống. Qua trò chơi, học sinh sẽ được rèn luyện khả 
năng quyết định lựa chọn cho mình cách ứng xử đúng đắn, phù hợp trong tình huống. 
Qua trò chơi, học sinh được hình thành năng lực quan sát, được rèn luyện kỹ năng 
nhận xét, đánh giá hành vi. Bằng trò chơi việc học tập được tiến hành một cách nhẹ 
nhàng, sinh động, không khô khan, nhàm chán. Học sinh được lôi cuốn vào quá trình 
luyện tập một cách tự nhiên, hứng thú và có tinh thần trách nhiệm, đồng thời giải trừ 
được những mệt mỏi, căng thẳng trong học tập. Trò chơi còn giúp tăng cường khả 
năng giao tiếp giữa học sinh với học sinh, giữa giáo viên với học sinh. 
 Bên cạnh những ưu điểm trên, phương pháp này còn có một số hạn chế sau: Trong 
quá trình chơi có thể ồn ào, làm ảnh hưởng đến các lớp khác. Học sinh có thể ham 
vui, kéo dài thời gian chơi, làm ảnh hưởng đến các hoạt động khác của tiết học. Sự 
ganh đua thái quá giữa các cá nhân và nhóm học sinh trong khi chơi có thể mất đoàn 
kết trong tập thể học sinh. Ý nghĩa giáo dục trò chơi có thể bị hạn chế nếu lựa chọn 
trò chơi không phù hợp hoặc tổ chức trò chơi không tốt. 
 Trong bài này tôi đã sử dụng phương pháp chơi trò chơi “Tiếp sức” để dạy 
nội dung biểu hiện của nhân nghĩa 
- Trước hết giáo viên phổ biến tên trò chơi, nội dung và luật chơi cho học sinh: 
GV chia lớp thành 2 đội chơi: 
 - Mỗi đội lên trình bày các biểu hiện của nhân nghĩa, mỗi biểu hiện nêu một 
ví dụ tương ứng. 
- Mỗi em chỉ được lên một lần, em này lên trình bày xong xuống chổ ngồi và 
em khác lên. Không lên một lúc nhiều em tránh lộn xộn. 
 Sau thời gian 3 phút, đội nào nêu được nhiều biểu hiện, ví dụ đúng và phù hợp 
với biểu hiện đó nhất thì đội đó sẽ chiến thắng. 
 - Phần thưởng cho đội thắng là một tràng pháo tay động viên khích lệ. 
 -Trò chơi phải phải phù hợp với nội dung, với đặc điểm và trình độ học sinh 
THPT, với quỹ thời gian, với hoàn cảnh, điều kiện lớp học. 
 -Học sinh phải nắm được quy tắc chơi và phải tôn trọng luật chơi. Phải quy 
định rõ thời gian chơi(2-3 phút). 
- Phải phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của học sinh, GV gọi cả HS 
nhút nhát cùng tham gia. 
 Kết quả sau 3 phút các em đã trình bày khá thành công: 
18 
(Ảnh 10A4 chơi trò chơi” 
 Sau khi kết thúc trò chơi giáo viên chiếu một số hình ảnh về hoạt động nhân 
nghĩa và để thay đổi không khí giáo viên cho học sinh nghe bài hát “Miền trung máu 
chảy ruột mềm”. 
 Với phương pháp này tôi nhận thấy thông qua việc tham gia chơi trò chơi các 
em đã được rèn luyện các năng lực như: 
19 
 - Năng lực sáng tạo: Trong quá trình tham gia chơi sẽ phát huy được tính 
sáng tạo của các em. 
 - Năng lực giải quyết vấn đề: HS biết cách giải quyết những vấn đề đặt ra 
trong quá trình học tập và trong cuộc sống . 
 - Năng lực giao tiếp: Rèn luyện cho học sinh tính mạnh dạn, tự tin, hình thành 
năng lực giao tiếp giữa GV với HS, giữa HS với HS. 
 - Năng lực tự học: HS tự suy nghĩ và đưa ra đáp án. 
- Năng lực tự quản lí: HS biết quản lí thời gian để không ảnh hưởng đến kết 
quả chung của nhóm. 
- Năng lực tự nhận thức, tự điều chỉnh hành vi phù hợp với các chuẩn mực 
đạo đức xã hội: HS tự nhận thức được đâu là những việc làm nhân nghĩa và nêu lên 
những ví dụ trong thực tiễn cuộc sống. 
- Năng lực tự chịu trách nhiệm và thực hiện trách nhiệm công dân với cộng 
đồng, đất nước: Thông qua việc chơi trò chơi các em được thể hiện trách nhiệm của 
mình đối với cộng đồng, đó là sống phải có lòng nhân nghĩa, luôn yêu thương, giúp 
đỡ mọi người. 
 Tóm lại: Với phương pháp này tôi nhận thấy lớp học sôi nổi hơn, học sinh hứng 
thú hơn, thay đổi được không khí trong lớp học. HS sẽ được rèn luyện tính mạnh 
dạn, tư tin, khả năng giao tiếp và khả năng diễn đạt trước đám đông. Học sinh được 
trải nghiệm, được làm, được thể hiện bản thân. Tuy nhiên bên cạnh đó tôi nhận thấy 
hoạt động trên đang còn một số hạn chế: Trong quá trình chơi lớp học sẽ ồn ào, học 
sinh ham vui sẽ kéo dài thời gian chơi nếu giáo viên không làm chủ được về mặt 
thời gian. 
4.3. Kinh nghiệm sử dụng phương pháp đóng vai 
 Phương pháp đóng vai là phương pháp tổ chức cho người học thực hành,“làm 
thử” một số cách ứng xử nào đó trong một tình huống giả định. Đây là phương pháp 
dạy học nhằm giúp học sinh suy nghĩ sâu sắc về một vấn đề bằng cách tập trung vào 
một sự kiện cụ thể mà họ quan sát được. Việc “diễn” không phải là phần chính của 
phương pháp này mà điều quan trọng là sự thảo luận sau phần diễn ấy. 
 Quy trình thực hiện của phương pháp này là: 
- Giáo viên nêu chủ đề, chia nhóm và giao tình huống, yêu cầu đóng vai cho 
từng nhóm. 
-Trong đó có quy định rõ thời gian chuẩn bị, thời gian đóng vai của mỗi nhóm 
- HS thảo luận chuẩn bị đóng vai 
- HS tiến hành đóng vai 
- Lớp thảo luận nhận xét 
20 
- Giáo viên yêu cầu học sinh rút ra ý nghĩa của tiểu phẩm mà các bạn vừa mới 
thể hiện 
- Giáo viên nhận xét, bổ sung và kết luận. 
 Phương pháp đóng vai có những ưu điểm là: Học sinh được rèn luyện, thực 
hành những kỹ năng ứng xử và bày tỏ thái độ trong môi trường an toàn trước khi 
thực hành trong thực tiễn; Gây hứng thú và chú ý cho học sinh; Tạo điều kiện làm 
phát triển óc sáng tạo của học sinh; Khích lệ sự thay đổi thái độ, hành vi của học 
sinh theo hướng tích cực; Có thể thấy ngay tác động và hiệu quả của lời nói hoặc 
việc làm của các vai diễn. 
 Bên cạnh những ưu điểm phương pháp đóng vai có những hạn chế sau: Nếu 
học sinh đóng vai không hiểu rõ vai của mình (lạc đề) thì sẽ không thu được kết quả 
như mong muốn, có khi kết quả ngược lại; Nếu không có yếu tố hóa trang hoặc đạo 
cụ thì sẽ giảm hiệu quả của giờ học, không gây được hứng thú của học sinh. Người 
đóng vai ít có kinh nghiệm và khả năng diễn đạt sẽ làm cho lớp học không tập trung 
hoặc rối nhiễu. 
 Vì vậy, để phát huy ưu điểm, hạn chế nhược điểm của phương pháp này ở Bài 
13: “Công dân với cộng đồng”, tôi đã sử dụng phương pháp đóng vai và đã đúc rút 
được một số kinh nghiệm sau: 
 - Tình huống đóng vai phải là những chủ đề phù hợp với nội dung tri thức 
của bài, của môn GDCD, phù hợp với tâm lí lứa tuổi, trình độ học sinh và điều kiện, 
hoàn cảnh lớp học;Tình huống nên để mở, không cho trước “kịch bản” lời thoại. 
 - Phải dành thời gian phù hợp cho các nhóm đóng vai (không quá 4 phút); 
Người đóng vai phải hiểu rõ vai của mình trong bài tập đóng vai để không lạc đề. 
 - Mặt khác để tránh mất nhiều thời gian, giáo viên yêu cầu các nhóm tự chuẩn 
bị ở nhà, sau đó lên lớp trình bày. Khi các nhóm tự chuẩn bị ở nhà nghĩa là các em 
cũng đã chuẩn bị bài mới, giáo viên hướng dẫn học sinh để giải quyết tình huống tốt 
thì phải đọc trước kiến thức nào, sau đó vận dụng vào để có cách ứng xử phù hợp. 
Các vai nên để học sinh tự xung phong và phân công nhau, giáo viên khích lệ những 
em nhút nhát cùng tham gia. 
 Cụ thể như ở phần “Hòa nhập” tôi sử dụng phương pháp đóng vai. Để dạy 
phần này có nhiều phương pháp dạy học khác nhau: Có nhiều giáo viên sử dụng 
phương pháp vấn đáp để khai thác nội dung hòa nhập.Với phương pháp này bản thân 
tôi thấy chưa phát huy được năng lực của học sinh, với tôi để dạy phần này nh