SKKN Sử dụng kĩ thuật dạy học động não nhằm làm tăng kết quả học tập môn Ngữ văn cho học sinh lớp 12a9 Trường THPT số 1 Bảo Yên

SKKN Sử dụng kĩ thuật dạy học động não nhằm làm tăng kết quả học tập môn Ngữ văn cho học sinh lớp 12a9 Trường THPT số 1 Bảo Yên

Sử dụng kĩ thuật dạy học động não vào dạy học môn Ngữ văn rõ ràng đã nâng cao kết quả học tập môn Ngữ văn cho học sinh lớp 12A9 trường THPT số 1 Bảo Yên. Nhưng khi thực hiện rộng rãi cần lưu ý một số điểm sau khi sử dụng kĩ thuật này:

Kĩ thuật động não có những ưu điểm vượt trội như dễ thực hiện, không tốn kém, sử dụng được hiệu ứng cộng hưởng, huy động tối đa trí tuệ tập thể, huy động được nhiều ý kiến và tạo cơ hội cho tất cả các thành viên tham gia. Tuy nhiên, bên cạnh nhưng ưu điểm, kĩ thuật này còn bộc lộ những hạn chế như có thể đi lạc đề, tản mạn, mất thời gian trong việc chọn ý kiến thích hợp, một số học sinh thụ động. Thế nhưng trong qua trình giảng dạy bản thân tôi nhận thấy đây là một kĩ thuật hay có thể phát huy tối đa tính sáng tạo, chủ động của người học, tránh nhàm chsn công thức trong giờ dạy văn. Vì thế, tiết nghĩ kĩ thuật này cần mở rộng phạm vi thực nghiệm, không phải chỉ ở một lớp mà nên thực hiện cho các khối lớp, để khi đo kết quả nghiên cứu các dữ liệu sẽ khách quan hơn, có tính thuyết phục hơn.

Nên mở rộng cách thu thập dữ liệu, không chỉ dừng lại ở mặt kiến thức như đề tài tôi thực hiện mà phải thu thập các dữ liệu về kĩ năng, thái độ nữa. Có như vậy, khi đánh giá kết quả nghiên cứu sẽ thuyết phục hơn, đồng thời nghiên cứu cũng thiết thực hơn.

 

doc 22 trang Người đăng Hoài Minh Ngày đăng 16/08/2023 Lượt xem 791Lượt tải 0 Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "SKKN Sử dụng kĩ thuật dạy học động não nhằm làm tăng kết quả học tập môn Ngữ văn cho học sinh lớp 12a9 Trường THPT số 1 Bảo Yên", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
iệm vẫn tuân theo kế hoạch dạy học của nhà trường và theo thời khóa biểu để đảm bảo tính khách quan. 
d. Đo lường 
Tôi sử dụng các bài kiểm tra hệ số 2 lần 1 và lần 2 trong học kì 2để đo lường về nội dung và kiến thức. Vì sử dụng bài kiểm tra hệ số 2 nên mức độ tin cậy và giá trị của dữ liệu là rất cao.
Bài kiểm tra sau tác động là bài kiểm tra lần 2. Bài kiểm tra gồm 2 câu hỏi tự luận.
PHÂN TÍCH DỮ LIỆU VÀ KẾT QUẢ.
Bảng 5: So sánh điểm trung bình bài kiểm tra sau tác động
Đối chứng
Thực nghiệm
Điểm trung bình
6,2
7,1
Độ lệch chuẩn
0,97
0,75
Giá trị của T-test
0,00003
Chênh lệch giá trị TB chuẩn 
0,92
Như trên đã chứng minh rằng kết quả 2 nhóm trước tác động và sau tác động là tương đương, sau tác động kiểm chứng chênh lệch điểm trung bình bằng T-test cho kết quả p=0,00003, cho thấy: sự chênh lệch giữa điểm trung bình giữa nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng rất có ý nghĩa, tức là chênh lệch kết quả điểm trung bình nhóm thực nghiệm cao hơn nhiều điểm trung bình nhóm đối chứng là không ngẫu nhiên mà do kết quả tác động.
Chênh lệch giá trị trung bình chuẩn SMD = (7,1- 6,2)/ 0,97 = 0,92
Theo bảng tiêu chí Cohen, chênh lệch giá trị trung bình chuẩn SMD = 0,92 cho thấy mức độ ảnh hưởng của dạy học có sử dụng sơ đồ tư duy đến kết quả học tập của nhóm thực nghiệm là lớn.
Giả thuyết của đề tài: “Sử dụng kĩ thuật dạy học động não nhằm làm tăng kết quả học tập môn Ngữ văn cho học sinh lớp 12a9 trường THPT số 1 Bảo Yên đã được kiểm chứng.
Bàn luận
Từ các số liệu đã được thống kê và phân tích trên có thể khẳng định rằng nghiên cứu đã đạt được mục đích đề ra.
	Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy rằng việc sử dụng kĩ thuật dạy học động não vào dạy học môn Ngữ văn là có ảnh hưởng tích cực đến kết quả học tập của học sinh. Vì thế, việc sử dụng kĩ thuật dạy học vào trong dạy học môn Ngữ văn cần được tiếp tục nhân rộng, phổ biến cho các giáo viên Ngữ văn trong toàn trường nói riêng và giáo viên nói chung.
	Tuy nhiên, cần phải lưu ý rằng việc sử dụng kĩ thuật dạy học động não chỉ nên thực hiện ở những tiết học phù hợp, giáo viên cũng cần nhận thức rằng cần phải vận dụng linh hoạt các phương pháp, kĩ thuật trong tiết học để đạt được hiệu quả cao nhất.
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
Kết luận:
	Vấn đề tôi đưa ra và thực hiện nghiên cứu là rất thiết thực. Kết quả nghiên cứu cho thấy việc sử dụng kĩ thuật dạy học động não để hỗ trợ cho việc dạy học môn Ngữ văn mang lại kết quả rất tích cực.
Khuyến nghị
	Sử dụng kĩ thuật dạy học động não vào dạy học môn Ngữ văn rõ ràng đã nâng cao kết quả học tập môn Ngữ văn cho học sinh lớp 12A9 trường THPT số 1 Bảo Yên. Nhưng khi thực hiện rộng rãi cần lưu ý một số điểm sau khi sử dụng kĩ thuật này:
Kĩ thuật động não có những ưu điểm vượt trội như dễ thực hiện, không tốn kém, sử dụng được hiệu ứng cộng hưởng, huy động tối đa trí tuệ tập thể, huy động được nhiều ý kiến và tạo cơ hội cho tất cả các thành viên tham gia. Tuy nhiên, bên cạnh nhưng ưu điểm, kĩ thuật này còn bộc lộ những hạn chế như có thể đi lạc đề, tản mạn, mất thời gian trong việc chọn ý kiến thích hợp, một số học sinh thụ động. Thế nhưng trong qua trình giảng dạy bản thân tôi nhận thấy đây là một kĩ thuật hay có thể phát huy tối đa tính sáng tạo, chủ động của người học, tránh nhàm chsn công thức trong giờ dạy văn. Vì thế, tiết nghĩ kĩ thuật này cần mở rộng phạm vi thực nghiệm, không phải chỉ ở một lớp mà nên thực hiện cho các khối lớp, để khi đo kết quả nghiên cứu các dữ liệu sẽ khách quan hơn, có tính thuyết phục hơn.
Nên mở rộng cách thu thập dữ liệu, không chỉ dừng lại ở mặt kiến thức như đề tài tôi thực hiện mà phải thu thập các dữ liệu về kĩ năng, thái độ nữa. Có như vậy, khi đánh giá kết quả nghiên cứu sẽ thuyết phục hơn, đồng thời nghiên cứu cũng thiết thực hơn.
Có thể áp dụng dạng nghiên cứu này cho các môn học khác, ở các khối lớp khác chứ không riêng gì môn Ngữ văn.
Với kết quả của đề tài này, tôi mong rằng các bạn đồng nghiệp quan tâm, chia sẻ đặc biệt là đối với giáo viên Ngữ văn có thể áp dụng vào việc dạy môn Ngữ văn để tạo hứng thú và nâng cao kết quả học tập cho học sinh.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o, Ph­¬ng ph¸p d¹y häc lÊy häc sinh lµm trung t©m. NXB Hµ Néi (2004).
Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o, Tµi liÖu båi d­ìng gi¸o viªn, NXB- GD(2007)
Dù ¸n ViÖt BØ. D¹y vµ häc tÝch cùc 
Dự án Việt –Bỉ, Bộ Giáo dục và Đào tạo, 2010. Tài liệu tập huấn nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng. 
PHỤ LỤC CỦA ĐỀ TÀI
I. BẢNG ĐIỂM
LỚP 12A6
STT
Họ và tên
Nhóm đối chứng
KT trước tác động
KT sau tác động
1
Vũ Đại
6
7
2
Hoàng Đậm
6
8
3
Lê Đức
4
7
4
Hoàng Dung
6
6
5
Đàm Dũng
7
6
6
Phan Dũng
6
7
7
Đặng Hải
7
7
8
Hoàng Hiền
5
7
9
Vương Hiển
6
8
10
Hoàng Hợp
7
5
11
Hà Hùng
5
6
12
Hoàng Khen
8
6
13
Vũ Linh
7
7
14
Đặng Lợi 
7
7
15
Lâm Lợi
6
7
16
Nông Lương
7
7
27
Bàn Mới
5
6
18
Đặng Mỹ
8
6
19
Lý Nam
6
5
20
Hoàng Ngát
6
6
21
Hoàng Nghiệp
5
6
22
Nguyễn Nhu
6
6
23
Lương Phong
6
6
24
Trần Phú
5
6
25
Phạm Phương
5
7
26
Đặng Quả
4
7
27
Vũ Quang
5
7
28
Phạm Sim
6
7
29
Đặng Thắm
7
6
30
Đào Thắng
5
6
31
Bàn Thanh
8
8
32
Đặng Tiến
5
7
33
Nguyễn Toàn
6
7
34
Hoàng Trưởng
6
6
35
Hoàng Xi
6
6
36
Cổ Xuân
4
5
LỚP 12A9
STT
Họ và tên
Nhóm thực nghiệm
KT trước tác động
KT sau tác động
1
Cư A Chính
5
8
2
Lục Văn Điện
7
8
3
Lý Thị Đồng
5
7
4
Bàn Văn Gạn
6
6
5
Bàn Thị Giấy
4
7
6
Nông Thúy hiền
6
6
7
Hoàng Tiến Học
5
7
8
Đặng Thị Hồng
4
6
9
Lý Thị Hương
7
6
10
Đặng Thị Lan
6
8
11
Hoàng Thị Lan
4
8
12
Hoàng Thị Lin
6
7
13
Hà Thùy Linh
7
8
14
Đặng Hồng Long
7
8
15
Cao Thị Miến
4
6
16
Nông Đức Nam
7
7
17
Đặng Thị Ngoan
8
8
18
Nông Hồng Ngọc
8
8
19
Hoàng Thị Nhuận
7
8
20
Bàn Thị Nội
4
7
21
Lý Thị Nụn
6
7
22
Bàn Văn Phúc
7
7
23
Bàn Văn Quân
8
7
24
Nguyễn Thị Sáu
5
8
25
 Lưu Đức Tâm
6
7
26
Lý Văn Thân
5
7
27
 Thào Văn Thẳng
7
6
28
Hứa Văn Thành
6
7
29
 Nguyễn Văn Thảo
6
8
30
Sùng Minh Tiến
6
7
31
Đặng Thị Tiện
4
8
32
Long Thùy Trang
5
6
33
Hoàng Văn Tú
4
7
34
Lương Thị Tuyền
6
6
35
Hoàng Văn Tuyệt
5
7
36
Hoàng Minh Út
5
7
II. KĨ THUẬT ĐỘNG NÃO
1.Khái niệm: Động não (công não, huy động ý tưởng) là một kĩ thuật nhằm huy động những tư tưởng mới mẻ, độc đáo về một chủ đề của các thành viên trong nhóm. Các thành viên được cổ vũ thâm gia một cách tích cực, không hạn chế về ý tưởng.
2.Các quy tắc của động não
-Không đánh giá phê phán trong qua trình thu thập ý tưởng của các thành viên
-Liên hệ với những ý tưởng đã được trình bày
-Khuyến khích số lượng các ý tưởng
-Cho phép sự tưởng tượng và liên tưởng
3.Các bước tiến hành
-Người điều phối dẫn nhập vào chủ đề và xác định rõ một vấn đề
-Các thành viên đưa ra những ý kiến của mình
-Đánh giá lựa chọn sơ bộ các suy nghĩ, theo khả năng ứng dụng: có thể ứng dụng trực tiếp, có thể ứng dụng nhưng cần nghiên cứu thêm, không có khả năng ứng dụng.
4. Ưu điểm và nhược điểm
* Ưu điểm: 
Dễ thực hiện, không tốn kém
Sử dụng hiệu ứng cộng hưởng huy động tối đa trí tuệ tập thể
Huy động được nhiều ý kiến
Tạo cơ hội cho tất cả các thành viên tham gia
* Nhược điểm
Có thể đi lạc đề tản mạn
Có thể mất thời gian nhiều trong việc chọn các ý kiến thích hợp
Có thể có một số học sinh quá tích cực, một số khác lại thụ động.
III. GIÁO ÁN
Ngµy so¹n: 24/3/2014
Ngµy d¹y: 2/4/2014 
TiÕt 90
 PHÁT BIỂU TỰ DO
A. Môc tiªu bµi häc
 Gióp HS:
1.KiÕn thøc: Cã nh÷ng hiÓu biÕt ®Çu tiªn vÒ ph¸t biÓu tù do (kh¸i niÖm, nh÷ng ®iÓm gièng nhau vµ kh¸c nhau so víi ph¸t biÓu theo chñ ®Ò). 
2.KÜ n¨ng: N¾m ®­îc mét sè nguyªn t¾c vµ yªu cÇu cña ph¸t biÓu tù do. 
3.Th¸i ®é: B­íc ®Çu vËn dông nh÷ng kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng ®ã vµo c«ng viÖc ph¸t biÓu tù do vÒ mét chñ ®Ò mµ c¸c em thÊy høng thó vµ cã mong muèn ®­îc trao ®æi ý kiÕn víi ng­êi nghe. 
B. Gi¸o dôc kÜ n¨ng sèng
-Giao tiếp: trình bày, trao đổi về cách thức phá biểu tự do về một vấn đề nào đó.
-Tư duy sáng tạo: tìm kiếm và xử lí thông tin hợp lí, phù hợp với đối tượng và mục đích giao tiếp.
-Ra quyết định: xác định, tìm kiếm các lựa chọn trong qúa trình trình bày, phát biểu tự do trước một tình huống bất ngờ nảy sinh trong cuộc sống.
C.TiÕn tr×nh tæ chøc giê häc.
* H§1: Khëi ®éng: 3 phót
1. æn ®Þnh, kiÓm tra: 
2. Bµi míi:
GV hỏi học sinh trình bày cảm nhận về nét đẹp văn hóa Việt Nam (Tích hợp với bài học Nhìn về vốn văn hóa dân tộc, kiểm tra bài cũ ).
Gọi 2-3 học sinh trình bày- GV và học sinh nhận xét.
Vậy thế nào là phát biểu tự do, phát biểu tự do có gì khác so với phát biểu theo chủ đề, các em đã được học. Cô cùng với các em tìm hiểu về bài học ngày hôm nay. Tiết 90- Phát biểu tự do
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
Néi dung cÇn ®¹t
Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu nh÷ng t×nh huèng n¶y sinh ph¸t biÓu tù do. ( 22P)
Môc tiªu:
Ph­¬ng ph¸p: Ph¸t vÊn, nªu vÊn ®Ò.DĐH: máy chiếu(2p)
Kĩ thuật động não
 GV nªu yªu cÇu: 
HS quan sát, lắng nghe video, trả lời câu hỏi.
Đoạn video bàn về vấn đề gì?
Có đặc điểm chung nào giữa những người được phỏng vấn?
Những người được phỏng vấn có thể được coi là phát biểu tự do không? Trình bày suy nghĩ của cá nhân?
H·y t×m mét vµi vÝ dô ë ®êi sèng quanh m×nh ®Ó chøng tá r»ng: trong thùc tÕ, kh«ng ph¶i lóc nµo con ng­êi còng chØ ph¸t biÓu nh÷ng ý kiÕn mµ m×nh ®· chuÈn bÞ kÜ cµng, theo nh÷ng chñ ®Ò ®Þnh s¾n.
GV nªu vÊn ®Ò:
Tõ nh÷ng vÝ dô nªu trªn, anh (chÞ) h·y tr¶ lêi c©u hái: V× sao con ng­êi lu«n cã nhu cÇu ®­îc (hay ph¶i) ph¸t biÓu tù do?
Nhu cầu giao tiếp
Nhu cầu chia sẻ, hiểu biết
GV cho HS đóng kịch (6p)
-Về chọn nghề nghiệp cho tương lai: Vào ĐH có phải là con đường duy nhất
GV điều hành 
Các hs khác trình bày quan điểm
THN 5p nhóm 8 h/s
Cách phát biểu tự do
Kết luận về vấn đề trên bằng bảng phụ
Theo dõi HS trả lời các bước phát biểu tự do.
GV nªu c©u hái 
 Lµm thÕ nµo ®Ó ph¸t biÓu tù do thµnh c«ng?
H§3: LuyÖn tËp ( 15P)
Ph­¬ng ph¸p: Th¶o luËn nhãm, ph¸t vÊn
Kĩ thuật động não
GV cã thÓ chän hoặc HS chọn mét chñ ®Ò bÊt ngê vµ khuyÕn khÝch nh÷ng häc sinh cã høng thó vµ hiÓu biÕt thùc hµnh- c¶ líp nghe vµ nhËn xÐt, gãp ý.
HS tr×nh bµy- GV nhËn xÐt.
Gv tích hợp với các bài học:
Phỏng vấn và trả lời phỏng vấn
Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt
Nhìn về vốn văn hóa dân tộc
Kết thúc bằng âm nhạc dân tộc có thể Hs hát hoặc xem vi deo về Quan họ Bắc Ninh Người ơi người ở đừng về
I. T×m hiÓu vÒ ph¸t biÓu tù do
1.Ngữ liệu
Ngữ liệu SGK
HS xem vi deo về facebook
2.Khái niệm
Ph¸t biÓu tù do lµ d¹ng ph¸t biÓu trong ®ã ng­êi ph¸t biÓu tr×nh bµy víi mäi ng­êi vÒ mét ®iÒu bÊt chît n¶y sinh do m×nh thÝch thó, say mª hoÆc do mäi ng­êi yªu cÇu
3. Nhu cầu phát biểu
-Nhu cầu giao tiếp
-Yêu cầu công việc
4. Cách phát biểu tự do
(HS ghạch chân SGK)
B­íc 1: Chän chñ ®Ò cô thÓ.
B­íc 2: KiÓm tra nhanh xem v× sao m×nh chän chñ ®Ò Êy (t©m ®¾c? ®­îc nhiÒu ng­êi t¸n thµnh? chñ ®Ò míi mÎ?... hay lµ tÊt c¶ nh÷ng lÝ do ®ã?).
B­íc 3: Ph¸c nhanh trong ãc nh÷ng ý chÝnh cña lêi ph¸t biÓu vµ s¾p xÕp chóng theo thø tù hîp lÝ.
B­íc 4: NghÜ c¸ch thu hót sù chó ý cña ng­êi nghe (nhÊn m¹nh nh÷ng chç cã ý nghÜa quan träng; ®­a ra nh÷ng th«ng tin míi, bÊt ngê, cã søc g©y Ên t­îng; thÓ hiÖn sù hµo høng cña b¶n th©n qua ¸nh m¾t, giäng nãi, ®iÖu bé; t¹o c¶m gi¸c gÇn gòi, cã sù giao l­u gi÷a ng­êi nãi vµ ng­êi nghe).
5.Yêu cầu ph¸t biÓu tù do
+ Ng­êi ph¸t biÓu sÏ kh«ng thµnh c«ng nÕu ph¸t biÓu vÒ mét ®Ò tµi mµ m×nh kh«ng hiÓu biÕt vµ thÝch thó. 
+ Ph¸t biÓu dï lµ tù do còng ph¶i cã ng­êi nghe. Ph¸t biÓu chØ thùc sù thµnh c«ng khi thùc sù h­íng tíi ng­êi nghe. 
II. LuyÖn tËp
+ Âm nhạc dân tộc hay nhạc pop ?
+ T×nh yªu tuæi häc ®­êng- nªn hay kh«ng nªn?
GV lưu ý :
-Không phải phát biểu tự do là thích nói gì thì nói, mà cần phải suy nghĩ kĩ trước khi nói. Lời nói chẳng mất tiền mua,
-Để nói tốt, hấp dẫn cần có ý thức trau dồi về ngôn ngữ dân tộc, văn hóa, đạo đức dân tộc.
-Điểm khác biệt giữa phát biểu tự do và phát biểu theo chủ đề
 C. Cñng cè, dÆn dß ( 2p)
- N¾m ®­îc yªu cÇu vµ c¸ch thøc ph¸t biÓu tù do 
- So¹n Phong c¸ch ng«n ng÷ hµnh chÝnh
-ChuÈn bÞ mét sè v¨n b¶n c«ng vô, ®¬n tõ
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y
TiÕt:70-71-72
 ChiÕc thuyÒn ngoµi xa 
 (NguyÔn Minh Ch©u)
A. Môc tiªu bµi häc: gióp HS:
1. KiÕn thøc: C¶m nhËn ®­îc suy nghÜ cña nghÖ sÜ nhiÕp ¶nh khi ph¸t hiÖn ra sù thËt: ®¾ng sau bøc ¶nh rÊt ®Ñp vÒ chiÕc thuyÒn ngoµi xa trong s­¬ng sím mµ anh t×nh cê chôp ®­îc lµ sè phËn ®au ®ín cña ng­êi ng­êi phô n÷ vµ bao ngang tr¸i trong mét gia ®×nh hµng chµi. tõ ®ã thÊu hiÓu: mçi ng­êi trong câi ®êi, nhÊt lµ ng­êi nghÖ sÜ, kh«ng thÓ gi¶n ®¬n, s¬ l­îc khi nh×n nhËn cuéc sèng vµ con ng­êi.
-ThÊy ®­îc nghÖ thuËt kÕt cÊu ®éc ®¸o, c¸ch triÓn khai cèt truyÖn, kh¾c ho¹ nh©n vËt c¶u mét c©y bót cã b¶n lÜnh vµ tµi hoa.
2.KÜ n¨ng: Ph©n tÝch nh©n vËt, t¸c phÈm.
3.Th¸i ®é: Cã th¸i ®é ®ång c¶m, chia sÎ víi nh÷ng bÊt h¹nh cña con ng­êi vµ tr©n träng h¹nh phóc gi¶n dÞ ®êi th­êng.
B. Gi¸o dôc kÜ n¨ng sèng
1.Tự nhận thức về cách tiếp cận và thể hiện hiện thực trong tác phẩm, về cảm hứng thế sự và tấm lòng đầy ưu tư, trăn trở của nhà văn trước cuộc sống hiện tại, qua đó, rút ra bài học nhận thức về cuộc sống của mỗi cá nhân.
2.Tư duy sáng tạo: phân tích, bình luận về cá tính sắc nét, về cách đặt vấn đề và giải quyết vấn đề của nhà văn trong tác phẩm.
C.TiÕn tr×nh d¹y häc:
*H§1: khëi ®éng ( 3p)
1. æn ®Þnh líp. 
2. KiÓm tra:
 3. Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
Néi dung cÇn ®¹t
H§2: GV gióp HS t×m hiÓu nh÷ng nÐt kh¸i qu¸t liªn quan ®Õn t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm.(7p)
Môc tiªu:
Ph­¬ng ph¸p: ph¸t vÊn 
C¸ch tiÕn hµnh: HS lµm viÖc c¸ nh©n
Dùa vµo kiÕn thøc phÇn tiÓu dÉn trong SGK vµ nh÷ng ®iÒu mµ em t×m hiÓu ®­îc. Em h·y tr×nh bµy nh÷ng nÐt c¬ b¶n nhÊt vÒ nhµ v¨n NguyÔn Minh Ch©u?
GV nhÊn m¹nh: nÕu tr­íc 1975, NguyÔn Minh Ch©u lµ ngßi bót sö thi cã thiªn h­íng tr÷ t×nh lµng m¹n th× ®Çu thËp kØ 80 cña thÕ kØ XX ®Õn khi «ng mÊt , «ng chuyÓn h¼n sang c¶m høng thÕ sù víi nh÷ng vÊn ®Ò ®¹o ®øc vµ triÕt lÝ nh©n sinh.
GV giíi thiÖu bèi c¶nh x· héi ViÖt Nam nh÷ng n¨m 80 cña thÕ kØ XX
Tõ ®ã mµ em biÕt g× vÒ t¸c phÈm “ChiÕc thuyÒn ngoµi xa”?
H§3 Gióp HS ®äc v¨n b¶n t¸c phÈm.(25p)
Ph­¬ng ph¸p: ph¸t vÊn, ®µm tho¹i
DDDH: tranh ¶nh , m¸y chiÕu
GV h­íng dÉn HS ®äc v¨n b¶n
Tõ viÖc ®äc hiÓu v¨n b¶n cïng víi viÖc t×m hiÓu bµi ë nhµ, em h·y x¸c ®Þnh bè côc, chñ ®Ò cña v¨n b¶n?
H§4:§äc hiÓu v¨n b¶n ( 90p)
Ph­¬ng ph¸p: ph¸t vÊn, th¶o luËn nhãm, b×nh, nªu vÊn ®Ò
 Nh­ ®· x¸c ®Þnh ë phÇn bè côc, ®o¹n thø nhÊt cña v¨n b¶n nãi lªn hai ph¸t hiÖn cña ng­êi nghÖ sÜ nhiÕp ¶nh. VËy, ph¸t hiÖn thø nhÊt cña nghÖ sÜ Phïng lµ g×?
 Trong ph¸t hiÖn cña ng­êi nghÖ sÜ nhiÕp ¶nh, khung c¶nh thiªn nhiªn n¬i anh ta ®Õn næi bËt lªn ®iÒu g×?
Khi ®øng tr­íc khung c¶nh ®ã, t©m tr¹ng cña ng­êi nghÖ sÜ biÓu lé ra sao? Em hiÓu g× khi anh ta nãi: “C¸i ®Ñp chÝnh lµ ®¹o ®øc”?
GV b×nh- HS liªn hÖ 
Tõ sù nhËn thøc ®ã, em cã suy nghÜ g× vÒ ph¸t hiÖn thø nhÊt cña ng­êi nghÖ sÜ?
TiÕt 2
Khi ®ang cßn say ®¾m víi bøc tranh thiªn nhiªn d¹t dµo c¶m høng, th× còng lµ lóc ng­êi nghÖ sÜ ph¸t hiÖn ra mét c¶nh kh¸c trong khung c¶nh Êy. §ã lµ c¶nh g×?
 Khi ph¸t hiÖn ra c¶nh ®ã, t©m tr¹ng cña ng­êi nghÖ sÜ nh­ thÕ nµo?
 Tõ tr¹ng th¸i t×nh c¶m cña anh Phïng, em cã c¶m nhËn g× vÒ ph¸t hiÖn thø hai cña anh?
(GV gióp HS ®i s©u h¬n): H·y so s¸nh vÒ c¸ch s¾p xÕp hai ph¸t hiÖn nµy, cã thÓ ®¶o ng­îc thø tù cña hai ph¸t hiÖn ®ã ®­îc kh«ng? V× sao?
GV nhÊn m¹nh: ý t­ëng nghÖ thuËt cña nµh v¨n: Cuéc ®êi kh«ng ®¬n gi¶n xu«i chiÒu mµ chøa ®ùng nhiÒu nghÞch lÝ. Cuéc sèng lu«n tån t¹i nh÷ng mÆt ®èi lËp, nh÷ng m©u thuÉn: ®Ñp –xÊu, thiÖn- ¸c
Tõ ®ã, em h·y rót ra ý t­ëng nghÖ thuËt cña nhµ v¨n vÒ c¸ch nh×n nhËn vµ ®¸nh gi¸ con ng­êi sù vËt vµ hiÖn t­îng ®êi sèng?
(GV gióp HS t×m hiÓu néi dung thø hai)
 Ng­êi ®µn bµ xuÊt hiÖn ë tßa ¸n v× viÖc g×?
Ph©n tÝch diÔn biÕn t©m lÝ, th¸i ®é cña ng­êi ®µn bµ hµng chµi qua lêi nãi, th¸i ®é?
T¹i sao bÞ chång ®¸nh ®Ëp d· man nh­ vËy, nh­ng khi ®­îc Phïng vµ §Èu t×m cho c¸ch gi¶i tho¸t, ng­êi ®µn bµ ®ã l¹i tõ chèi?
GV b×nh
Qua c©u chuyÖn cña ng­êi ®µn bµ , em hiÓu ®­îc nh÷ng lÝ do nµo khiÕn chÞ ta kh«ng thÓ bá chång?
Tr­íc khi nghe c©u chuyÖn cña ng­êi ®µn bµ vïng biÓn, th¸i ®é cña ch¸nh ¸n §Èu lµ rÊt c­¬ng quyÕt. Nhung sau khi nghe nh÷ng g× mµ ng­êi phô n÷ nµy gi·y bµy, §Èu c¶m thÊy thÕ nµo?
Sù hµnh xö cña ng­êi ®µn bµ, ®em ®Õn cho §Èu vµ Phïng còng nh­ chóng ta suy nghÜ g×?
 C©u chuyÖn cña ng­êi ®µn bµ hµng chµi ®Ó l¹i trong em suy nghÜ g× vÒ mèi quan hÖ gi÷a nghÖ thuËt vµ cuéc sèng?
GV chuyÓn ý
TiÕt 3
Nh©n vËt ng­êi ®µn bµ hµng chµi ®­îc nhµ v¨n giíi thiÖu nh­ thÕ nµo vÒ:
Hoµn c¶nh sèng?
Ngo¹i h×nh?
PhÈm chÊt?
T¹i sao nhµ v¨n kh«ng ®Æt mét c¸i tªn cho ng­êi ®µn bµ? Dông ý cña nhµ v¨n lµ g×?
GV: T¸c gi¶ cè ý kh«ng ®Æt tªn cho nh©n vËt cña m×nh bëi ng­êi ®µn bµ còng lµ mét trong bao nhiªu ng­êi phô n÷ vïng biÓn kh¸c lam lò, khã nhäc-> tÝnh chÊt ®iÓn h×nh. 
GV b×nh: VÎ ®Ñp khuÊt lÊp
Nh©n vËt ng­êi ®µn «ng hµng chµi ®­îc nhµ v¨n giíi thiÖu nh­ thÕ nµo vÒ:
Hoµn c¶nh sèng?
Ngo¹i h×nh?
B¶n chÊt?
C¸ch nh×n vÒ ng­êi ®µn «ng cña ng­êi ®µn bµ hµng chµi, ch¸nh ¸n §Èu, nghÖ sÜ Phïng, th»ng Ph¸c cã g× kh¸c nhau? Em h·y lÝ gi¶i?
Th¸i ®é vµ suy nghÜ cña riªng c¸ nh©n em vÒ l·o ®µn «ng? LÝ gi¶i
GV b×nh, më réng kiÕn thøc. KiÓu nh©n vËt bÞ hoµn c¶nh lµm th©y ®æi.
ChÞ em thµng Ph¸c tuy t¸c gi¶ kh«ng viÕt nhiÒu vÒ chóng, song chØ vµi nÐt ph¸c häa hai chÞ em hiÖn lªn lµ nh÷ng ®øa trÎ ntn? Em cã ®ång ý víi hµnh ®éng cña Ph¸c kh«ng? V×a sao?
Ch¸nh ¸n §Èu lµ ng­êi nh­ thÕ nµo? 
T¹i sao khi nghe xong c©u chuyÖn cña ng­êi ®µn bµ, trong ®Çu §Èu vì ra ®iÒu g×? Em h·y nãi hé nhµ v¨n?
C¶m nhËn c¶u em vÒ nh©n vËt nghÖ sÜ Phïng?
Qua c©u chuyÖn cña ng­êi ®µn bµ ë vïng biÓn, theo em Phïng cã thay ®æi quan niÖm vÒ c¸i ®Ñp hay kh«ng? T¹i sao?
GV gäi 1 HS ®äc l¹i ®o¹n v¨n cuèi cïng cña truyÖn ng¾n.
Mçi khi ng¾m bøc ¶nh ®­îc cän, nghÖ sÜ nhiÕp ¶nh ®Òu nh×n thÊy g× ®»ng sau bøc tranh? Theo em nh÷ng h×nh ¶nh t­îng tr­ng cho ®iÒu g×?
NguyÔn Minh Ch©u muèn ph¸t biÓu ®iÒu g× vÒ mèi quan hÖ gi÷a nghÖ thuËt vµ cuéc ®êi.
H§5: Tæng kÕt (7p)
Ph­¬ng ph¸p: Th¶o luËn nhãm, ph¸t vÊn
-Nªu ý nghÜa biÓu t­îng cña h×nh ¶nh chiÕc thuyÒn ngoµi xa ?
+Néi dung ?
+NghÖ thuËt ? 
Tõ nh÷ng g× ®· t×m hiÓu, em cã thÓ lÝ gi¶i nh­ thÕ nµo vÒ h×nh ¶nh chiÕc thuyÒn ngoµi xa?
Em h·y nªu nh÷ng ®Æc s¾c vÒ nghÖ thuËt cña t¸c phÈm?
§­îc nªu ý kh¸i qu¸t vÒ néi dung t¸c phÈm th× em sÏ nªu ®iÒu g×?
I.T×m hiÓu chung
1. T¸c gi¶: NguyÔn Minh Ch©u (1930-1989).
- Quª qu¸n: lµng Th¬i, x· Quúnh H¶i, huyÖn Quúnh L­u, tØnh NghÖ An.
- Sù nghiÖp v¨n ch­¬ng: 
 +) Khëi nghiÖp b¾t ®Çu tõ n¨m 1960.
 +) GÆt h¸i ®­îc nhiÒu t¸c phÈm xuÊt s¾c ngay thêi k× ®Çu s¸ng t¸c.
 +) Lu«n ®i ®Çu vµ cã nhiÒu s¸ng t¹o trong c«ng cuéc ®æi míi v¨n häc.
- Phong c¸ch nghÖ thuËt: t¸c phÈm cã tÇng s©u triÕt lÝ, nh×n nhËn vÒ cuéc sèng vµ con ng­êi ®a diÖn, ng«n ng÷ ch©n thùc, nhiÒu h×nh ¶nh.
- Nh÷ng t¸c phÈm tiªu biÓu: ( SGK)
->Lµ c©y bót tiªn phong cña nÒn v¨n häc ViÖt Nam thêi k× ®æi míi. ¤ng “thuéc trong sè nh÷ng nhµ v¨n më ®­êng tinh anh vµ tµi n¨ng nhÊt cña v¨n häc ta hiÖn nay”
2. T¸c phÈm: “ChiÕc thuyÒn ngoµi xa”.
-§­îc s¸ng t¸c n¨m 1987-n¨m b¾t ®Çu cña nh÷ng ý thøc vÒ sù ®æi míi v¨n häc trong giíi cÇm bót.
-ThÓ hiÖn râ phong c¸ch tù sù-triÕt lÝ cña nhµ v¨n. 
II. §äc v¨n b¶n.
1. §äc vµ tãm t¾t.
2. Bè côc: 2 ®o¹n.
- §o¹n 1: (Tõ ®Çu ®Õn.... “chiÕc thuyÒn l­íi vã ®· biÕn mÊt”): Hai ph¸t hiÖn cña ng­êi nghÖ sÜ nhiÕp ¶nh.
- §o¹n 2: (Cßn l¹i): C©u chuyÖn cña ng­êi ®µn bµ hµng chµi.
-§o¹n 3: Cßn l¹i: TÊm ¸nh ®­îc chän
3. Chñ ®Ò:
T¸c phÈm thÓ hiÖn mèi quan hÖ g¾n bã gi÷a cuéc sèng víi nghÖ thuËt. C¸i ®Ñp lµ b¶n th©n cña cuéc sèng víi ®Çy ®ñ nh÷ng gam mµu tèi, s¸ng, nh÷ng quy luËt tÊt yÕu lÉn ngÉu nhiªn, may, rñi khã bÒ l­êng hÕt. Con ng­êi nãi chung, ng­êi nghÖ sÜ nãi riªng ph¶i biÕt nhËn thøc s©u s¾c vÒ cuéc sèng ®ã.
III. §äc hiÓu v¨n b¶n.
1 Hai ph¸t hiÖn cña ng­êi nghÖ sÜ nhiÕp ¶nh.
a-1)Ph¸t hiÖn thø nhÊt: Khung c¶nh thiªn nhiªn vïng ph¸ n­íc.
- Thiªn nhiªn ë ®©y cã vÎ ®Ñp mÜ lÖ, t­¬i m¸t cña mét vïng trêi n­íc mªnh m«ng, kho¸ng 

Tài liệu đính kèm:

  • docskkn_su_dung_ki_thuat_day_hoc_dong_nao_nham_lam_tang_ket_qua.doc
  • docdon yeu cau cong nhan sk.doc