4. Thực nghiệm sư phạm.
4.1. Mục đích thức nghiệm sư phạm.
Thực nghiệm sư phạm là một khâu quan trọng nhằm kiểm chứng tính khả thi của đề tài. Qua các tiết dạy thực nghiệm ở HS lớp 11 (năm học 2020 - 2021) và lớp 12 (năm học 2021 - 2022) ở cùng đối tượng HS để khẳng định sự cần thiết và tính đúng đắn của đề tài trên cơ sở lý luận và thực tiễn. Từ đó đánh giá hiệu quả của việc phát triển năng lực số cho HS ở hai trường THPT Huỳnh Thúc Kháng và THPT Lê Viết Thuật.
4.2. Đối tượng và nhiệm vụ thực nghiệm sự phạm.
- Đối tượng thực nghiệm: Quá trình thực nghiệm của chúng tôi được tiến hành tại thực hiện ở 5 lớp 11 (2020 - 2021) và 5 lớp 12 (2021 - 2022) (cùng đối tượng HS) tại trường THPT Lê Viết Thuật (lớp A1, A2, A3, D1, D2 với 225 HS) và THPT Huỳnh Thúc Kháng (lớp A1, A2, A3, D4, D5 với tổng số 227 HS).
- Thời gian thực nghiệm: Năm học 2020 - 2021 và năm học 2021 - 2022.
- Nhiệm vụ thực nghiệm:
+ Ở lớp thực nghiệm được áp dụng các phương pháp dạy học, kĩ thuật dạy học tích cực kết hợp sử dụng các phương tiện, thiết bị dạy học hiện đại theo hướng phát triển năng lực đổi số.
+ Áp dụng cách đánh giá như nhau giữa các lớp: Sau khi dạy thực nghiệm HS từ lớp 11 lên lớp 12, qua quá trình quan sát trên lớp học, thu thập các số liệu rồi thống kê xử lý các số liệu đánh giá được khả năng chuyển đổi số của học sinh trong quá trình học tập và rút ra các kết luận về tính khả thi của đề tài.
u, tài liệu Vận dụng các kỹ năng trình bày một số vấn đề. ngắn bằng video, PowerPoint, Mind Map. Củng cố: HS trả lời thông qua link Padlet do GV cung cấp. GV tương tác, theo dõi và hỗ trợ từ xa kịp thời cho HS thông qua Ms Teams/zalo. Củng cố: Thiết kế câu hỏi trắc nghiệm trên phần mềm Azota hoặc Google forms. 7 Liên Bang Nga Biết vị trí địa lí, phạm vi lãnh thổ Liên bang Nga. Trình bày được đặc điểm tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên và phân tích được thuận lợi, khó khăn của chúng đối với sự phát triển kinh tế. Phân tích được các đặc điểm dân cư và ảnh hưởng của chúng tới kinh tế. Trình bày và giải thích được một số ngành kinh tế chủ chốt LB Nga. Sử dụng được ứng dụng của GPS: HS sử dụng phần mềm Google Earth để xác định vị trí, hình dạng lãnh thổ của Liên Bang Nga. Sử dụng bản đồ, lược đồ, số liệu, hình ảnhđọc được biểu đồ khí hậu, phân tích mối quan hệ giữa các nhân tố tự nhiên, kinh tế - xã hội Liên Bang Nga. GV hướng dẫn HS khai thác thông tin trên mạng qua các video trang Web, YouTube sau đó tổ chức HS viết báo cáo về kinh tế xã hội Liên Bang Nga. - Hình thức: Viết báo cáo ngắn bằng video, PowerPoint, Mind Map Củng cố: HS trả lời thông qua link Padlet do GV cung cấp. GV tương tác, theo dõi và hỗ trợ từ xa kịp thời cho HS thông qua Ms Teams/zalo. Củng cố: Thiết kế câu hỏi trắc nghiệm trên phần mềm Azota hoặc Google forms. 8 Nhật Bản Biết vị trí địa lí, phạm vi lãnh thổ Nhật Bản. Trình bày được đặc điểm - Sử dụng được ứng dụng của GPS: HS sử dụng phần mềm Google Earth để xác tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên và đánh giá được thuận lợi, khó khăn của của tự nhiên đối với sự phát triển kinh tế. Phân tích được các đặc điểm dân cư và ảnh hưởng của chúng tới kinh tế. Trình bày và giải thích được tình hình phát triển kinh tế qua các giai đoạn của Nhật Bản. Giải thích được nguyên nhân phát triển thần kì và những nguyên nhân nền kinh tế suy giảm của Nhật Bản. định vị trí, hình dạng lãnh thổ của Nhật Bản. Sử dụng bản đồ, lược đồ, số liệu, hình ảnhđọc được biểu đồ khí hậu, phân tích mối quan hệ giữa các nhân tố tự nhiên, kinh tế - xã hội Nhật Bản. GV hướng dẫn HS khai thác thông tin trên mạng qua các video trang Web, YouTube sau đó tổ chức HS viết báo cáo về kinh tế xã hội Nhật Bản. - Hình thức: Viết báo cáo ngắn bằng video, PowerPoint, Mind Map Củng cố: HS trả lời thông qua link Padlet do GV cung cấp. GV tương tác, theo dõi và hỗ trợ từ xa kịp thời cho HS thông qua Ms Teams/zalo. Thiết kế câu hỏi trắc nghiệm trên phần mềm Azota hoặc Google forms. 9 Trung Quốc Phân tích được ảnh hưởng của vị trí địa lí, phạm vi lãnh thổ, đặc điểm tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên đến phát triển kinh - xã hội. Phân tích được tác động của các đặc điểm dân cư, xã hội tới phát triển kinh tế - xã hội. Trình bày được đặc điểm chung về kinh tế; sự phát triển, phân bố một số ngành kinh tế và vị thế của nền kinh tế Trung Quốc trên thế giới; phân tích được nguyên nhân phát triển kinh tế. Đọc được bản đồ, rút ra nhận xét; phân tích được số liệu, tư liệu. Sử dụng được ứng dụng của GPS: HS sử dụng phần mềm Google Earth để xác định vị trí, hình dạng lãnh thổ của Trung Quốc. Sử dụng bản đồ, lược đồ, số liệu, hình ảnh...đọc được biểu đồ khí hậu, phân tích mối quan hệ giữa các nhân tố tự nhiên, kinh tế - xã hội Trung Quốc. GV hướng dẫn HS khai thác thông tin trên mạng qua các video trang Web, YouTube sau đó tổ chức HS viết báo cáo về kinh tế xã hội Trung Quốc. - Hình thức: Viết báo cáo ngắn bằng video, Khai thác, chọn lọc được các tư liệu từ các nguồn khác nhau về địa lí Trung Quốc. Vẽ được biểu đồ, nhận xét. Viết được báo cáo về những thay đổi trong GDP, giá trị xuất, nhập khẩu và sự phát triển kinh tế vùng duyên hải. PowerPoint, Mind Map - Củng cố: HS trả lời thông qua link Padlet do GV cung cấp. GV tương tác, theo dõi và hỗ trợ từ xa kịp thời cho HS thông qua Ms Teams/zalo. 10 Khu vực Đông Nam Á Phân tích được ảnh hưởng của vị trí địa lí, phạm vi lãnh thổ, đặc điểm tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên đến phát triển kinh - xã hội. Phân tích được tác động của các đặc điểm dân cư, xã hội tới phát triển kinh tế - xã hội. Trình bày được đặc điểm chung về kinh tế; sự phát triển, phân bố một số ngành kinh tế và vị thế của nền kinh tế Trung Quốc trên thế giới; phân tích được nguyên nhân phát triển kinh tế. Thực hiện dạy học dự án Giao nhiệm vụ bằng phiếu học tập trên PowerPoint qua zalo. GV hướng dẫn HS truy cập video trên YouTube trong học tập (ví dụ: dân cư, xã hội, kinh tế của Đông Nam Á). HS Sử dụng internet để tìm hiểu thực trạng Đông Nam Á. Sử dựng các phần mềm để hoàn thành dự án cùng các hình ảnh minh họa (PowerPoint hoặc video editor). Sử dụng phần mềm PowerPoint để trình chiếu sản phẩm dự án và bản báo cáo của HS. Đánh giá dự án bằng các bình chọn trên Zalo. 11 Ôxtrây lia Phân tích được một số đặc điểm dân số và phân bố dân cư Ôxtrâylia. Phân tích được nguyên nhân và hậu quả của dân đông, gia tăng nhanh, sự phân bố dân cư chưa hợp lí. Biết được một số chính sách dân số ở Ôxtrâylia. GV có thể sử dụng phần mềm Video Editor để chỉnh sửa dữ liệu giới thiệu về đất nước Ôxtrâylia. GV hướng dẫn HS vào Google để tìm kiếm các thông tin dữ liệu, số liệu về dân cư, xã hội đất nước Ôxtrâylia. GV sử dụng phần mềm Padlet hoặc Zalo để giao tài liệu cho các nhóm HS nghiên cứu trước khi vào bài học đồng thời HS sẽ nộp sản phẩm báo cáo. Sử dụng phần mềm PowerPoint để trình chiếu sản phẩm báo cáo của HS. GV có thể sử dụng phần mềm Video Editor để chỉnh sửa dữ liệu giới thiệu về đất nước Ôxtrâylia. GV có thể sử dụng các phần mềm để thiết kế bản đồ dân số và bản đồ phân bố dân cư từ phần mềm Mapinfo. Thiết kế các graphic để tổng hợp kiến thức bằng Photoshop, dùng Mind Map để vẽ sơ đồ tư duy khái quát hoá kiến thức. Thu thập thông tin từ internet về số liệu dân số mới nhất. Xác định các địa chỉ tích hợp phát triển năng lực số và kĩ năng chuyển đổi số trong chương trình Địa lí lớp 12. Sau khi xác định địa chỉ tích hợp phát triển năng lực số và kĩ năng chuyển đổi số trong chương trình Địa lí lớp 11, tiến hành dạy thực nghiệm và thu được các kết quả khả quan về việc phát triển năng lực số cho HS, chúng tôi tiếp tục tiến hành nghiên cứu và xác định được các địa chỉ tích hợp phát triển năng lực số và kĩ năng chuyển đổi số trong chương trình Địa lí lớp 12 như sau: ĐỊA CHỈ TÍCH HỢP PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC SỐ VÀ KĨ NĂNG CHUYỂN ĐỔI MÔN ĐỊA LỚP 12 TT Nội dung Yêu cầu cần đạt của chương trình Phát triển năng lực số, kĩ năng chuyển đổi Ghi chú 1 Vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ Vị trí - Xác định vị trí địa lí nước - Sử dụng được ứng dụng địa lí, ta: tọa độ địa lí, tiếp giáp. của GPS: HS sử dụng phần phạm - Giới hạn phạm vi lãnh thổ mềm Google Earth để xác vi lãnh Việt Nam. định tọa độ địa lí của Việt thổ - Đặc điểm các bộ phận lãnh Nam. thổ: vùng đất, vùng trời và - Phần trả lời đăng tải trên vùng biển. Padlet về các bộ phận của vùng biển nước ta. - Luyện tập: HS tham gia trò chơi trên phần mềm ClassPoint hoặc Quizizz để trả lời câu hỏi. Ảnh - Phân tích được ảnh hưởng - Hướng dẫn HS Sử dụng hưởng của vị trí địa lí, phạm vi lãnh các video trên YouTube để của vị thổ đến tự nhiên, kinh tế - xã học tập. trí địa hội và an ninh quốc phòng. - Hướng dẫn HS tìm kiếm lí với thông tin về ảnh hưởng của tự vị trí địa lí, phạm vi lãnh thổ nhiên, đến tự nhiên, kinh tế - xã hội kinh tế và an ninh quốc phòng trên -xã hội internet. và an - Liên hệ: Cập nhật mạng ninh internet được những thông quốc tin chính xác và thời sự về phòng chủ quyền lãnh thổ nước ta trên biển Đông. 2 Đất - Biết được đặc điểm chung - Sử dụng được bản đồ địa nước của địa hình Việt Nam. hình nước ta để biết được nhiều - Hiểu sự phân hóa địa hình đặc điểm chung của địa đồi núi đồi núi ở Việt Nam, đặc hình, xác định được các điểm của mỗi khu vực địa khu vực địa hình nước ta, hình và sự khác nhau giữa hình thành nhận thức thế các khu vực đồi núi. giới theo quan điểm không - Hiểu đặc điểm chung của gian. đồng bằng và sự khác nhau - Dựa vào Atlat, chỉ ra giữa các đồng bằng được hướng của các dãy - Phân tích mối quan hệ địa núi, sông, độ cao của các hình với các thành phần tự đỉnh núi ở mỗi khu vực nhiên khác đồi núi. - So sánh các khu vực địa - Sử dụng được bản đồ Tự hình nhiên Việt Nam để trình - Xác định trên bản đồ và bày các đặc điểm nổi bật atlat địa lý các khu vực địa về 2 đồng bằng châu thổ hình, các vùng núi, dãy núi, và đồng bằng ven biển. sông chính, các đỉnh núi - Đọc được bản đồ địa cao, hình và điền đúng trên lược đồ 2 đồng bằng châu thổ lớn và một số đồng bằng được mở rộng ở ven biển Miền Trung. 3 Thiên - Biết một số nét cần khái - Đọc bản đồ, nhận biết nhiên quát về biển Đông. các đường đẳng sâu, phạm chịu - Phân tích được ảnh hưởng vi thềm lục địa, dòng hải ảnh của biển Đông đối với thiên lưu, các dạng địa hình ven hưởng nhiên Việt Nam thể hiện ở biển, mối quan hệ giữa địa sâu sắc các đặc điểm về khí hậu, địa hình ven biển và đất liền. của hình, bờ biển, các hệ sinh - GV chia lớp thành 4 Biển thái ven biển, tài nguyên thiên nhiên vùng biển và các thiên tai. nhóm; giao cho HS các nhiệm vụ cụ thể khi tìm hiểu về ảnh hưởng của biển Đông với tự nhiên nước ta và yêu cầu HS nộp lại trước thời điểm bắt đầu tiết học một buổi. HS thực hiện nhiệm vụ (tự thực hiện có hướng dẫn): HS tự thực hiện nhiệm vụ ở nhà, ghi kết quả vào vở. HS trả lời thông qua link Padlet do GV cung cấp. GV tương tác, theo dõi và hỗ trợ từ xa kịp thời cho HS thông qua Ms Teams/zalo. HS báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ: HS trả lời thông qua link Padlet do GV cung cấp. GV tổ chức cho HS thảo luận. GV tổng kết và gửi file Word thông tin bài học và tổ chức cho HS thi đua trong trò chơi Quizizz. 4 Thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa Biết những biểu hiện của khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa Hiểu được các nguyên nhân khiến khí hậu nước ta mang tính nhiệt đới ẩm gió mùa. Hiểu được sự khác nhau về khí hậu giữa các khu vực. Biết phân tích biểu đồ khí hậu Biết phân tích mối liên hệ giữa các nhân tố
Tài liệu đính kèm: