SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động âm nhạc cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi trong trường Mầm non

ức cho trẻ tham gia hoạt động vui chơi theo các góc, cụ thể là góc âm nhạc: Tôi đã khuyến khích trẻ vận động dưới nhiều hình thức như: vỗ tay, dậm chân, lắc lư, nhún, múa..., biểu diễn với nhạc cụ như: trống, song loan, phách để bài hát thêm sinh động và phát huy khả năng biểu diễn và thể hiện cảm xúc của trẻ.
- Trước giờ ngủ của trẻ: Tôi chọn những làn điệu hát ru, những làn điệu dân ca hay những bản nhạc không lời sẽ giúp trẻ vừa cảm nhận được giai điệu mượt mà, êm dịu của bài hát, bản nhạc vừa đi vào giấc ngủ thật dễ dàng hơn như: “Ru con”, “Ru con mùa đông”, “Hoa thơm bướm lượn”, “Lý chiều chiều”, “Thư gửi Elise”, “Bản Sonat ánh trăng”... góp phần hình thành cho trẻ nhân cách tốt, tâm hồn trong sáng.
- Sau khi trẻ ngủ dậy, tôi mở những bài hát, bản nhạc mang tính chất hành khúc như: “Làm chú bộ đội”, “Đội kèn tí hon”, “Đàn kiến nó đi”... Chính nhịp điệu nhanh, rộn ràng sẽ giúp trẻ có tác phong nhanh nhẹn, tạo thành nền nếp, thói quen mà không cần đến hiệu lệnh của cô.
- Trong giờ hoạt động chiều: Tôi cho trẻ ôn lại những bài hát đã học dưới hình thức tổ chức cuộc thi “Bé tập làm ca sĩ”, “Đội nào hát hay hơn”, hoặc tổ chức buổi liên hoan văn nghệ để tất cả trẻ trong lớp được tham gia.
7.3. Biện pháp 3: Tích hợp củng cố kĩ năng âm nhạc cho trẻ thông qua các môn học khác.
Đây là phương pháp tổ chức hoạt động âm nhạc theo hướng tích hợp chủ đề và tôi có thể khẳng định rằng các môn học khác sẽ trở nên trầm, buồn và kém hiệu quả nếu thiếu âm nhạc. Do đó, trong các giờ hoạt động khác tôi luôn chú ý lồng ghép những nội dung âm nhạc phù hợp để củng cố và rèn luyện kĩ năng âm nhạc cho trẻ như:
Trong giờ làm quen với văn học: Bên cạnh mục đích chính là dạy trẻ thuộc và đọc diễn cảm bài thơ; hiểu nội dung, ý nghĩa của câu chuyện, tôi chọn những bài hát, bản nhạc đã được phổ nhạc theo nội dung bài thơ, câu chuyện đó để giúp trẻ dễ dàng nhớ nội dung bài thơ, câu chuyện một cách sâu sắc hơn. Ngoài chọn những bài hát, bản nhạc có sẵn, tôi đã phổ nhạc cho những bài thơ, sáng tác bài hát theo nội dung câu chuyện để kết hợp dạy trẻ.
Ví dụ: Thông qua việc dạy bài thơ: “Hoa kết trái” sau khi trẻ đọc thơ xong tôi cho trẻ hát bài hát “Hoa kết trái” (đã được phổ nhạc); Dạy trẻ bài thơ: “Chim Chích Bông”, tôi cho trẻ hát bài “Chim Chích Bông” (đã được phổ nhạc).
Khi kể cho trẻ nghe câu chuyện: “Sự tích bánh chưng, bánh dày”, tôi đã sáng tác bài hát “Sự tích bánh chưng, bánh dày” để dạy trẻ như sau: “Đố bạn biết sự tích bánh chưng bánh dày? Ngược dòng thời gian hỏi chàng Lang Liêu đó. Ấy là lễ vật quí dành tặng vua cha, dâng lên trời đất vào ngày đầu năm. Bánh chưng hình mặt đất, bánh dày hình mặt trời. Ôi thật quí giá trong ngày tết cổ truyền của người dân Việt Nam.”
Trong giờ hoạt động tạo hình: Trong khi trẻ vẽ, nặn, xé cắt dán theo từng chủ đề, tôi kết hợp cho trẻ nghe những bài hát phù hợp chủ đề hay những bản nhạc không lời nhẹ nhàng, êm dịu để kích thích trí tưởng tượng, sáng tạo của trẻ giúp trẻ có những sản phẩm đẹp mắt, phong phú và đa dạng.
Ví dụ: Khi trẻ vẽ mưa: cho trẻ nghe bản nhạc: Kiss the rain.
 Khi trẻ xé dán đàn cá bơi: cho trẻ nghe bài hát: Cá vàng bơi.
Trong giờ khám phá khoa học: Việc kết hợp sử dụng âm nhạc trong giờ học góp phần tạo cho trẻ có cảm xúc với các đối tượng như bài: “Tìm hiểu về một số loại hoa” có thể kết hợp cho trẻ nghe bài hát “Hoa trong vườn” hoặc “Ra vườn hoa” của Văn Tấn hoặc như bài: “Tìm hiểu một số nghề” có thể kết hợp cho trẻ hát bài “Ước mơ xanh”...
Trong giờ Làm quen với chữ cái: ngoài việc yêu cầu trẻ nhận biết, phát âm chữ cái bằng nhiều biện pháp khác nhau, tôi sử dụng các bài hát trẻ đã học để kết hợp oonh nhận biết phát âm các chữ cái như: bài hát “Trường chúng cháu đây là trường mầm non” – ôn nhóm chữ: a,ă,â; bài hát “Cô giáo” – ôn nhóm chữ: o,ô,ơ; bài hát “Đèn xanh, đèn đỏ” – ôn nhóm chữ: p, q...
Trong giờ học phát triển thể chất: Việc kết hợp các bản nhạc cùng với các bài tập vận động là không thể thiếu vì khi kết hợp với nhạc sẽ làm cho các bài tập trở nên sinh động, nhộn nhịp và quốn hút hơn, tôi có thể kết hợp nhạc vào bài tập phát triển chung, một bản nhạc thật sôi động trong hoạt động thi đua tập bài vận động cơ bản giữa các tổ hay khi kết thúc bài tập trẻ cần được thả mình theo một bản nhạc nhẹ nhàng để cơ thể trẻ được trở lại cân bằng...
7.4. Biện pháp 4: Nâng cao hiệu quả tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ thông qua các ngày hội:
Hoạt động âm nhạc trong ngày hội, ngày lễ là hình thức biểu diễn văn nghệ được xây dựng trên kế hoạch và có sự chuẩn bị trước về nội dung. Mục đích của biện pháp này nhằm tăng cường khả năng cảm thụ âm nhạc của trẻ. Khi trẻ được tham gia biểu diễn sẽ có cơ hội được củng cố rèn luyện kĩ năng hoạt động nghệ thuật. Mặt khác tăng thêm sự mạnh dạn, lòng tự tin trước người khác cũng như sự phối hợp giữa các thành viên trong nhóm. Trẻ được tham tham gia biểu diễn cùng cô, cùng bạn.
Chính vì vậy thông qua những ngày hội, ngày lễ được tổ chức tại trường tôi đã tạo cơ hội cho trẻ được tham gia biểu diễn các tiết mục văn nghệ như sau:
- Thứ nhất, chọn tiết mục phong phú về nội dung, đa dạng về thể loại để tất cả trẻ cùng được tham gia.
- Thứ hai, thiết kế sân khấu, chuẩn bị đạo cụ, trang phục cho trẻ biểu diễn.
- Thứ ba, tập luyện cho trẻ dưới nhiều hình thức: hát đơn ca, múa hát tập thể, biểu diễn ca cảnh, hoạt cảnh.
- Thứ tư, cho cả lớp biểu diễn theo các tiết mục đã tập.
Ví dụ: Ngày hội: “Bé vui tết trung thu”
- Tôi chọn các bài hát: “Đêm trung thu”, “Ánh trăng hòa bình”, “Đếm sao”, “Vầng trăng cổ tích”, “Rước đèn dưới ánh trăng”, “Rước đèn tháng tám”.
- Thiết kế sân khấu: Treo phông chữ: “Bé vui tết trung thu”, trang trí hình ảnh cây tre, ông trăng tròn và các bạn nhỏ đang vui múa sư tử; chuẩn bị mâm cỗ.
- Tập luyện cho trẻ dưới hình thức hoạt cảnh với các vai: chị Hằng Nga, chú Cuội, các nàng tiên nữ, nàng Bạch Tuyết và 7 chú lùn.
+ Trẻ dân gian cầm loa chạy ra:
"Loa loa loa loa...!
 Trung thu ngày hội
 Đón chị Hằng Nga
Cùng với chúng ta
 Rước đèn phá cỗ..."
+ Trẻ dân gian: . Kìa các bạn ơi chị Hằng Nga đã xuống rồi. Đi cùng với chị Hằng Nga còn có cả anh Cuội và các nàng tiên nữ nữa. Chị Hằng Nga xinh quá. Chúng em chào chị Hằng Nga, chào anh Cuội và các nàng tiên nữ.
+ Chị Hằng Nga: Chị chào tất cả các em! Chị ở trên cung trăng thấy các em múa hát rất vui, chị cùng anh Cuội và các nàng tiên nữ xuống đây để vui trung thu cùng các em đấy. Nào chị em mình cùng múa hát bài “Ánh trăng hoà bình” nhé.
 + Chị Hằng Nga: Các em nhìn kìa! Nàng Bạch Tuyết cùng 7 chú lùn đang đến vui trung thu cùng chúng ta đấy.
+ Các cháu: Chúng em chào nàng Bạch Tuyết, chào 7 chú lùn.
+ Nàng Bạch Tuyết: Chị Bạch Tuyết chào tất cả các bé. Chị và 7 chú lùn đi chơi ngang qua đây, thấy các em đón trung thu vui quá, chị đến để vui cùng các em. Và chị muốn tặng các em một bài hát rất hay. Nào mời chị Hằng Nga, anh Cuội, các nàng tiên nữ và tất cả các em cùng múa hát cho thật vui nào. -> Múa hát bài “Đêm trung thu”.
+ Chị Hằng Nga: Chị Bạch Tuyết hát hay quá, bây giờ cả hai chị muốn nghe các bé lớp 3TuổiA hát, các em đồng ý không nào?
+ Các bé lớp 3TuổiA múa hát các bài: “Đếm sao”, “Vầng trăng cổ tích”, “Rước đèn dưới ánh trăng”.
+ Chị Hằng Nga: Các em ơi, tiếng trống múa lân đang thúc dục chúng ta hãy mau mau đi rước đèn phá cỗ.
-> Cho cả lớp rước đèn xung quanh mâm cỗ và phá cỗ. ( Mở nhạc các bài hát: “Rước đèn dưới ánh trăng”, “Rước đèn tháng 8”...).
Hay trong ngày tết noel trẻ cũng được biểu diễn các bài hát về ngày giáng sinh, ông già noel, về thiếu nhi vui nhộn như hát múa: “Ông già noel ơi”, “Mừng giáng sinh”..., trẻ được gặp ông già noel, các chú tuần lộc và cùng vui múa hát với ông già noel và các bạn...
7.5. Biện pháp 5: Ứng dụng công nghệ thông tin một cách hiệu quả trong tổ chức hoạt động ca hát cho trẻ:
Mục đích của việc ứng dụng công nghệ thông tin vào trong quá trình tổ chức hoạt động ca hát nhằm giúp trẻ có cơ hội tiếp cận với khoa học công nghệ tiên tiến. Nhờ có môi trường dạy học hiện đại mà trẻ cảm nhận được sự mềm mại trong câu hát, cảm nhận được tính chất đặc trưng của tác phẩm qua những tính năng của các phần mềm mà giáo viên sử dụng.
Hiện nay, tôi thường sử dụng phần mềm Powerpoint để trình chiếu thay cho đồ dùng trực quan để dạy trẻ hát, nghe hát và chơi trò chơi âm nhạc. Để việc ứng dụng phần mềm Powerpoint phát huy hiệu quả một cách tối đa, tôi chọn những hiệu ứng phù hợp cho những âm thanh, hình ảnh liên quan đến nội dung bài hát, bản nhạc để thu hút trẻ, phát huy tính tò mò, ham hiểu biết ở trẻ, không chọn những hiệu ứng gây rối mắt, khiến trẻ không tập trung.
Ngoài ra, tôi còn sử dụng phần mềm Adobe Presenter để thiết kế bài giảng. Phần mềm này thích hợp cho việc dạy trẻ từ xa (học trực tuyến). Sau khi thiết kế một hoạt động âm nhạc trên phần mềm này, giáo viên có thể in ra đĩa hoặc copy vào USB cho phụ huynh tham khảo để kết hợp dạy trẻ hát, múa ở nhà mà không cần đến cô giáo. Do đó, với mỗi một tuần có một tiết âm nhạc, giáo viên có thể thiết kế một bài giảng trên phần mềm Adobe Presnter (Bài giảng E-learning) để phối hợp với phụ huynh cùng dạy trẻ. Trẻ vừa được học ở lớp, vừa được học ở nhà sẽ giúp cho hoạt động âm nhạc đạt kết quả cao.
Ví dụ: Với họat động âm nhạc: Dạy hát: “Đố bạn”
 Nghe hát: “Chú voi con ở bản đôn”
 TCAN: Nghe giai iệu đoán tên bai hát
Tôi cho trẻ xem đoạn video đã xây dựng về cảnh chú Khỉ trèo cây nhanh thoăn thoắt, chú Hươu Sao, chú Voi con có hai chiếc tai to và bác Gấu có dáng đi phục phịch để trẻ tưởng tượng được nội dung bài hát, từ đó trẻ sẽ hứng thú và thuộc bài hát nhanh hơn. Khi cho trẻ nghe hát: “Chú voi con ở bản đôn” tôi có thể cho trẻ hưởng ứng theo video nhạc mà ca sĩ nhí hát, với trò chơi âm nhạc tôi có thể thiết kế các ô cửa bí mật trên màn hình máy tính sau đó cho trẻ mở các ô cửa và khám phá các bản nhạc phía sau các ô cửa để tìm ra tên bài hát...
7.6. Biện pháp 6: Bồi dưỡng khả năng âm nhạc cho trẻ thông qua các lớp năng khiếu (Lớp dạy đàn, dạy múa, dạy nhảy dân gian, hiện đại...)
Trải qua nhiều năm công tác tôi nhận thấy mỗi trẻ đều có một khả năng và s