Sáng kiến kinh nghiệm Sử dụng các định luật bảo toàn để giải một số bài toán trong dao động điều hòa của con lắc lò xo

c trắc nghiệm khánh quan) nói chung; thi học sinh giỏi lớp 
12 ( bằng hình thức tự luận) của Sở D- T tỉnh Quảng trị nói riêng đối với 
môn Vật lí. iểm đáng lưu ý là nội dung kiến thức kiểm tra tương đối rộng, đòi 
hỏi học sinh phải học kĩ, nắm vững toàn bộ kiến thức của chương trình, tránh 
học tủ, học lệch. Mặt khác, đối tượng học sinh trên địa bàn tuyển vào trường 
THPT Lê Lợi tương đối thấp hơn so với các trường bạn, nên việc giải bài toán 
Vật lí đối với học sinh rất khó khăn cho mỗi chương, cho mỗi nội dung, cho mỗi 
bài. Chính vì vậy, với mong muốn tìm được phương pháp giải các bài toán trắc 
nghiệm ( thi tốt nghiệp THPT), giải các bài toán tự luận( thi học sinh giỏi cấp 
tỉnh lớp 12) một cách nhanh chóng linh hoạt đồng thời có khả năng trực quan 
hóa tư duy của học sinh và lôi cuốn được nhiều học sinh tham gia vào quá trình 
3 
giải bài tập cũng như giúp một số học sinh không yêu thích hoặc không giỏi 
môn Vật lí cảm thấy đơn giản hơn trong việc giải các bài tập Vật lí. 
 Là giáo viên trực tiếp giảng dạy môn Vật lí lớp 12; Ôn thi tốt nghiệp THPT 
và bồi dưỡng học sinh giỏi văn hóa l2 môn Vật lí cấp tỉnh. Bằng kinh nghiệm 
thực tế, tôi đưa ra phương pháp “Sử dụng các định luật bảo toàn để giải một số 
bài toán trong dao động điều hòa của con lắc lò xo” khi kích thích dao động 
bằng va chạm phần “ Dao động cơ” của Vật lí 12 để nhằm nâng cao hiệu quả 
giảng dạy bộ môn Vật lí cho học sinh lớp 12 trường THPT Lê Lợi. 
2. Mô tả, phân tích các giải pháp áp dụng sáng kiến 
2.1. Mô tả quy trình/quá trình thực hiện 
 - Tìm hiểu đối tượng học sinh của trường; học sinh lớp 12A1; 12A3 trực tiếp 
mình giảng dạy. Dựa trên những khó khăn của học sinh việc giải bài toán “ Dao 
động điều hòa của con lắc lò xo vận dụng các định luật bảo toàn” trong phần 
“ Dao động cơ” và trao đổi với các đồng nghiệp trong tổ chuyên môn. 
 - iáo viên, nghiên cứu và đưa ra phương pháp giải. Vận dụng giải một số bài 
toán minh họa và đưa ra một số bài toán tương tự tự giải. 
2.2. ội dung- giải pháp cụ thể 
 - Hệ thống các công thức, kiến thức liên quan và phương pháp “Sử dụng các 
định luật bảo toàn để giải một số bài toán trong dao động điều hòa của con lắc 
lò xo” khi kích thích dao động bằng va chạm. 
 - Tập hợp các bài tập điển hình trong sách giáo khoa, sách bài tập, sách tham 
khảo của phần “Dao động cơ” thuộc môn Vật lí lớp 12 THPT, các đề thi học 
sinh giỏi văn hóa cấp tỉnh lớp 12 môn Vật lí trong những năm qua; Các đề luyện 
thi, đề thi chính thức tốt nghiệp THPT và phân chúng thành các bài tập minh 
họa, hướng dẫn giải, giúp học sinh nắm được phương pháp giải toán. 
 2.2.1. Kiến thức cơ bản cần nắm về con lắc lò xo 
 a. Cấu tạo: Con lắc lò xo gồm một lò xo có 
độ cứng k, khối lượng không đáng kể, 
một đầu gắn cố định, đầu kia gắn với vật 
nặng khối lượng m được đặt theo phương ngang 
hoặc treo thẳng đứng. 
 + Con lắc lò xo là một hệ dao động điều hòa. 
 + iều kiện dao động điều hoà: Bỏ qua ma sát, lực cản và vật dao động trong 
giới hạn đàn hồi. 
b. hƣơng trình dao động điều hòa 
 )cos(   tAx 
 - Tần số góc: 
max
maxmaxmax
2
2
v
a
A
a
A
v
l
g
m
k
f
T


 


4 
 - Chu kì dao động: 
 g
l
k
m
T

 


22
2
 - Tần số dao động: 
 l
g
m
k
T
f


 2
1
2
11
 - Biên độ dao động A: 









2
2
minmax
2
maxmax
2
2 llav
k
Wv
xA
 
 - Phan ban đầu φ: 
 Dựa vào điều kiện ban đầu, t = 0 
?
sin
cos
0
0









Av
Ax
c. Cơ năng của con lắc lò xo 
 W = Wđ + Wt = hằng số 
 * Động năng: Wđ = 
21
2
m v 
 Wđ = 
1
2
m2A2sin2(t+) 
 Wđ = 
1
2
m2A2  
1 cos 2( t+ )
2
  
 Wđ = 
4
1
m2A2 -  
1
c
4
os 2 ( t+ )  
 Vậy: Wđ biến thiên tuần hoàn với 
 ● Chu kỳ T’ = T/2 ( T là chu kỳ dao động li độ). 
 ● Tần số góc ω’ = 2ω; tần số f’ = 2f 
 * hế năng: Wt = 
2 2 21 1
co s ( )
2 2
kx kA t   
 Wt = 
1
2
m2A2cos2(t+) = 
1
2
m2A2
 1 cos 2( t+ )
2
  
 Wt =
1
4
m2A2 +  
1
c
4
os 2( t+ )  
 Vậy: Wt biến thiên tuần hoàn với 
 ● Chu kỳ T’ = T/2 ( T là chu kỳ dao động li độ). 
 ● Tần số góc ω’ = 2ω; tần số f’ = 2f 
 * Cơ năng: W = Wt + Wđ = 
1
2
m2A2[cos2(t + ) + sin2(t + )] 
chiều dài quỹ đạo 
2 
5 
 W = 
1
2
m2A2 = 
1
2
kA
2
 = hằng số 
d. Lực hồi phục( lực kéo về) 
 - Luôn hướng về vị trí cân bằng. 
 - Lực kéo về có độ lớn tỉ lệ với li độ và là lực gây ra gia tốc cho vật dao 
động điều hòa. 
 - Biểu thức: F = ma = - kx = - mω2x = mω2Acos(ωt + φ)(N) 
 - Lực kéo về của con lắc lò xo không phụ thuộc vào khối lượng vật. 
e. ực đàn hồi 
 - Là lực đưa vật về vị trí sao cho lò xo có chiều dài tự nhiên l0 
 - Biểu thức vectơ: )( xlkF  , trong đó l là độ biến dạng của lò xo khi 
vật ở vị trí cân bằng. 
 + Nếu con lắc bố trí nằm ngang: Δl = 0 
 ● Tại vị trí cân bằng x = 0 thì Fđhmin = 0 
 ● Tại vị trí biên xmax = A thì Fdhmax = kA 
 + Nếu con lắc lò xo treo thẳng đứng: 
2

g
k
mg
l  
 ● ộ lớn lực đàn hồi cực đại 
 Khi vật xuống thấp nhất: 
 Fkéo max = k│Δl + A│ 
 ● ộ lớn lực đàn hồi cực tiểu còn 
phụ thuộc vào độ lớn của A so với Δl 
 º Nếu A < Δl: Trong quá trình dao động 
lò xo luôn bị giãn, Fkéo min = k│Δl - A│ 
 º Nếu A > Δl: Trong quá trình dao động lò xo 
giãn còn nén. 
 Lúc vật qua vị trí lò xo có chiều dài tự nhiên, Fđhmin = 0. 
 Khi vật lên vị trí cao nhất, lò xo nén cực đại, Fđẩy max = k│A - Δl│ 
và vì Fđẩy max = k│A - Δl│< Fkéo max = k│Δl + A│nên, khi nói lực đàn hồi cực đại 
chính là nói đến lực kéo cực đại. 
* ƣu ý: ộ biến dạng của lò xo ở vị trí cân bằng, khi con lắc nằm trên mặt 
phẳng nghiêng: 
 k
mg
l
sin.

g. Chiều dài của lò xo trong quá trình dao động 
 - Chiều dài lò xo ở VTCB : lcb = l0 + Δl 
 - Chiều dài cực đại của lò xo( khi vật ở vị trí thấp nhất) 
 lmax = l0 + Δl + A 
giãn 
-
A nén 
l 
O 
A 
-
A 

l O
A 
6 
 - Chiều dài cực tiểu của lò xo( khi vật ở vị trí cao nhất) 
 lmin = l0 + Δl – A 
 2
minmax
ll
l
cb


 2.2.2. hƣơng pháp giải chung 
 ể giải bài toán dao động điều hòa của con lắc lò xo “ sử dụng các định luật 
bảo toàn” khi kích thích dao động bằng va chạm, ta phải: 
 - Bƣớc 1: Phân tích dữ kiện bài toán( đại lượng đã biết; đại lượng cần tìm). 
 - Bƣớc 2: Sử dụng các định luật bảo toàn: 
 Khi vật M gắn với lò xo đang đứng yên, người ta bắn một vật m với vận tốc 
0
v vào M: 
 + Nếu là va chạm mềm, sau va chạm hai vật dính vào nhau, trường hợp 
này áp dụng định luật bảo toàn động lượng: '
0
)( vMmvm  , từ đó ta thu được 
vận tốc của hệ sau va chạm là: 
Mm
mv
v


0' 
 + Nếu là va chạm đàn hồi, sau va chạm hai vật tách rời nhau, ngoài định 
luật bảo toàn động lượng, ta còn sử dụng định luật bảo toàn cơ năng: 







222
0
0
2
1
2
1
2
1
Mm
Mm
Mvmvmv
Mvmvmv
 iải hệ phương trình ta thu được vận tốc mỗi vật: 
Mm
mv
v
M


0
2
 và 
Mm
Mm
vv
m



0
 - Bƣớc 3: Sử dụng các công thức liên quan đến dao động điều hòa của con 
lắc lò xo; các dữ kiện bài toán và các định luật bảo toàn trên, để giải và tìm ra 
kết quả. 
 2.2.3. Một số bài toán mẫu cơ bản có hƣớng dẫn giải 
 Bài toán 1: Cơ hệ dao động như hình vẽ gồm một vật M = 200g gắn vào lò 
xo có độ cứng k, khối lượng không đáng kể. Vật M có thể trượt không ma sát 
trên mặt ngang. Hệ ở trạng thái cân bằng 
người ta bắn một vật m = 50g 
theo phương ngang với vận tốc 
v0 = 2(m/s) đến va chạm đàn hồi 
xuyên tâm với M. Sau va chạm, vật M dao động điều hòa, chiều dài cực đại và 
cực tiểu của lò xo lần lượt là 28cm và 20cm. Chu kỳ dao động của vật M là 
 A. 0,314(s) B. 3,140(s) C. 0,628(s) D. 6,280(s) 
Lời giải cụ thể của bài nhƣ sau: 
7 
 - Gọi: 0v là vận tốc của vật có khối lượng m trước tương tác. 
 v là vận tốc của vật có khối lượng m sau tương tác. 
 V là vận tốc của vật có khối lượng M sau tương tác. 
 - Theo bài toán: Do vật m chuyển động với vận tốc 0v đến va chạm đàn hồi 
xuyên tâm với vật M. Nên, ta áp dụng định luật bảo toàn động lượng và cơ năng 
ta có: 
 + Trước tương tác: 





02
1
0
vvv
vv
m
M 
 + Sau tương tác: 








)2(
2
1
2
1
2
1
)1(
22
0
2222
0
000
V
m
M
vvMVmvmv
V
m
M
vvMVmvmvvMvmvm
 + Kết hợ ( 1) và (2) 


















mM
M
vv
mM
mv
V
2
1
2
0
0
 Thay số, ta được: V = 0,8 m/s = 80cm/s 
 Mặt khác: cm
ll
A 4
2
minmax


 
 - Vận tốc của M ngay sau va chạm là vận tốc cực đại trong dao động của vật 
M, ta có: )(314,0
80
4.222
max
max
s
v
TA
T
AvV 

 
 Chọn đáp án: A 
* ƣu ý: Ban đầu chưa tương tác: 





0
0
2
1
v
v
 Sau khi tương tác ta có: 



















21
1
2
'
2
21
21'
1
2
1
2
mm
m
vv
mm
vm
v
 Bài toán 2: Một vật M có khối lượng 300g được treo ở đầu một lò xo nhẹ có 
độ cứng k = 100 N/m, đầu còn lại của lò xo mắc vào một giá cố định. Lấy g = 10 
m/s
2
. Khi vật M đang đứng yên, một vật m có khối lượng 200g bay theo phương 
thẳng đứng từ dưới lên với tốc độ 1m/s, tới va chạm với M. Sau va chạm hai vật 
dính vào nhau và cùng dao động điều hòa theo phương thẳng đứng. Biên độ dao 
động và động năng cực đại của hệ là 
 A. )(32 cm và mJ40 B. )(32 cm và mJ60 
 C. )(22 cm và mJ40 D. )(22 cm và mJ60 
8 
Lời giải cụ thể của bài nhƣ sau: 
 - Gọi: v là vận tốc của vật có khối lượng m trước tương tác. 
 V là vận tốc của hệ vật có khối lượng ( M + m) sau tương tác. 
 - Theo bài toán: Do vật m chuyển động với vận tốc v theo phương thẳng 
đứng từ dưới lên va chạm vào vật M và dính vào M cùng dao động, tức là va 
chạm mềm. Nên, ta áp dụng định luật bảo toàn động lượng. 
 - Theo định luật bảo toàn động lượng: scm
mM
mv
VVmMmv /40)( 

 
 - Khi m dính vào M thì lò xo dãn thêm: 
0max
2 xcm
k
mg
l  
 - Tần số góc của hệ: )/(210 srad
mM
k


 
 + Biên độ dao động của hệ: )(32
2
2
0
cm
V
xA 






 
+ ộng năng cực đại của hệ: mJkAW
đ
60
2
1 2
max
 
 Chọn đáp án: B 
 Bài toán 3: Một vật có khối lượng m = 150g được treo vào một lò xo nhẹ có 
độ cứng k = 100 N/m đang đứng yên ở vị trí cân bằng (VTCB) của nó thì có một 
vật nhỏ khối lượng m0 = 100g bay theo phương thẳng đứng lên va chạm tức thời 
và dính vào m với tốc độ ngay trước va chạm là v0 = 50 cm/s. Sau va chạm hệ 
dao động điều hòa với biên độ là 
 A. )(32 cm B. )(3 cm C. )(22 cm D. )(2 cm 
Lời giải cụ thể của bài nhƣ sau: 
 - Gọi: 0v là vận tốc của vật có khối lượng m0 trước va chạm. 
 V là vận tốc của hệ vật có khối lượng ( m + m0) sau tương tác. 
 - Theo bài toán: Do vật m0 chuyển động với vận tốc 0v theo phương thẳng 
đứng từ dưới lên va chạm tức thời vào vật m và dính vào m cùng dao động, tức 
là va chạm mềm. Nên, ta áp dụng định luật bảo toàn động lượng. 
 scm
mm
vm
VVmmvm /20)(
0
00
000


 
 - Khi đó hệ vật (m + m0) dao động điều hòa xung quanh vị trí cân bằng mới 
và lúc t = 0: cm
k
gm
x 1
0
 
 - Sử dụng công thức độc lập: 
9 
 )(2
400
1
0
2
2
2
cm
mm
k
V
xA 









 Chọn đáp án: D 
 Bài toán 4: Một con lắc lò xo dao động điều hòa trên mặt phẳng nằm ngang 
không ma sát, có độ cứng lò xo k = 1,6 (N/m) và khối lượng vật nặng m = 100g. 
Ban đầu giữ vật m ở vị trí mà lò xo bị nén 6 cm so với vị trí cân bằng. Tại vị trí 
cân bằng đặt vật M = 200g đứng yên. Buông nhẹ, để vật m chuyển động và va 
chạm đàn hồi xuyên tâm với vật M. Sau va chạm, vật m dao động với biên độ là 
A. )(5,2 cm B. )(0,2 cm C. )(0,3 cm D. )(5,3 cm 
Lời giải cụ thể của bài nhƣ sau: 
 - Tần số góc: )/(4 srad
m
k
 
 - Vì thả nhẹ vật, nên A0 = 6cm. Tốc độ của vật khi qua vị trí cân bằng: 
 )/(24
00
scmAv   
 - Vì bỏ qua mọi ma sát, va chạm đàn hồi. Nên, ta áp dụng định luật bảo toàn 
động lượng và động năng được bảo toàn: 
 )1(
0 Mm
vMvmvm  
 )2(
2
1
2
1
2
1 222
0 Mm
Mvmvmv  
 - Chiếu (1) lên phương ngang, ta có: )3(
0 Mm
Mvmvmv  
 - Từ (2) và (3) ta suy ra được: vm = 24 cm/s (loại vì vM = 0) và v = -8 cm 
(nhận) 
 Vậy: cm
v
AAv 2

 
 Chọn đáp án: B 
 Bài toán 5: Một con lắc lò xo nằm ngang có vật nhỏ khối lượng m, dao 
động điều hòa với biên độ 4 cm khi vật đến vị trí có động năng bằng 3 lần thế 
năng thì một vật khác m’ (cùng khối lượng với vật m) rơi thẳng đứng và dính 
chặt vào vật m thì khi đó 2 vật tiếp tục dao động điều hòa với biên độ là 
A. )(5 cm B. )(22 cm C. )(10 cm D. )(72 cm 
Lời giải cụ thể của bài nhƣ sau: 
 - Tại thời điểm va chạm thì vận tốc vật m là: 
2
;
2
3
2
3
4
max
2
2 A
xvA
A
Av   
10 
 - Khi đó hệ vật ( m + m’) dao động điều hòa xung quanh vị trí cân bằng mới 
và lúc t = 0; 
2
A
x  
 - Khi vật khác m’ (cùng khối lượng với vật m) rơi thẳng đứng và dính chặt 
vào vật m thì khi đó hai vật tiếp tục dao động, đây là va chạm mềm. Nên, áp 
dụng định luật bảo toàn động lượng: 
2
3
)(
max
0
00
000
v
mm
vm
vvmmvvm 

 
 - p dụng công thức độc lập, biên độ dao động của hệ khi đó là: 
 )(10
2
16
3
4
2
22
2'
cm
m
k
m
k
A
Av
xA 







 Chọn đáp án: C 
 Bài toán 6: Một quả cầu có khối lượng M = 2kg, gắn trên một lò xo nhẹ 
thẳng đứng có độ cứng k = 800N/m, đầu dưới gắn với một vật khác làm đế có 
khối lượng Mđ. Khi M đang đứng yên ở vị trí cân bằng thì một vật nhỏ có khối 
lượng m = 400g rơi tự do từ độ cao h = 1,8m xuống va chạm đàn hồi với vật M. 
Lấy g = 10m/s2. Sau va chạm, vật M dao động điều hòa theo phương thẳng đứng 
trùng với trục của lò xo. Muốn đế không bị nhấc lên khỏi sàn thì Mđ không nhỏ 
hơn 
 A. 4kg B. 5kg C. 6kg D. 7kg 
Lời giải cụ thể của bài nhƣ sau: 
 - Tốc độ của vật m ngay trước khi va chạm: smghv /62  
 - Do vật m rơi tự do xuống va chạm đàn hồi với vật M. Nên, áp dụng định 
luật bảo toàn động lượng và định luật bảo toàn cơ năng ta có tốc độ của vật M( 
chính là vận tốc cực đại ban đầu) là: sm
Mm
mv
v
M
/2
2


 
 - Sau tương tác, M dao động với biên độ: 
 m
k
M
v
v
AAv
M
M
M
1,0
800
2
2 

 
 - Nếu lò xo luôn bị nén thì đế luôn bị ép xuống. Nhưng, nếu ngoài nén còn 
giãn thì có lúc lò xo sinh lực kéo đế hướng lên phía trên. Muốn đế không nhấc 
lên khỏi sàn thì lực kéo lên của lực đàn hồi hải nhỏ hơn trọng lượng của đế. 
 iều này luôn thỏa mãn khi ta cho lực kéo lớn nhất: gMF
đ

max
 Mà: MgkA
k
Mg
AklAkF 





 )(
max
11 
 Nên: kgM
g
kA
MgMMgkA
đđ
62
10
1,0.800
 
 Chọn đáp án: C 
 2.2.4. Một số bài toán tự luyện 
 Bài toán 1: Một con lắc có lò xo nhẹ độ cứng k = 50 N/m đặt thẳng đứng, 
đầu dưới gắn chặt vào giá cố định, đầu trên gắn vào một vật có khối lượng m = 
300g có hình dạng như một chiếc đĩa nhỏ. iữ hệ thống sao cho luôn thẳng 
đứng mà không ảnh hưởng đến dao động của hệ vật. Từ độ cao h so với m 
người ta thả vật nhỏ m0 = 200 g rơi xuống dính chặt vào m và cùng dao động 
điều hòa với biên độ 10 cm. Lấy g = 10m/s2, giá trị độ cao h bằng 
A. 26,25 m B. 25 m C. 12,25 m D. 15 m 
 Bài toán 2: Một con lắc lò xo gồm lò xo có độ cứng k = 100 N/m, một đầu 
cố định, đầu kia gắn với vật có khối lượng m = 1 kg, hệ được đặt trên mặt sàn 
nằm ngang không ma sát. Tại thời điểm ban đầu người ta đưa vật đến vị trí lò 
xo bị nén 5 cm rồi buông nhẹ cho vật dao động điều hòa. Chọn móc thế năng ở 
vị trí cân bằng, tại thời điểm vật đi qua vị trí mà động năng bằng thế năng lần 
thứ hai, vật m va chạm với vật m0 = m đang chuyển động ngược chiều với m 
có vận tốc scmv /2
0
 . Sau va chạm, hai vật dính vào nhau và tiếp tục dao 
động điều hòa, vận tốc cực đại sau va chạm của hệ là 
 A. scm /225 B. scm /50 C. scm /25 D. scm /250 
 Bài toán 3: Một con lắc lò xo đặt nằm ngang gồm vật nặng M = 400g; lò xo 
có độ cứng k = 40N/m đang dao động điều hòa quanh vị trí cân bằng với biên độ 
5cm. Khi M đi qua vị trí cân bằng ta thả nhẹ vật m = 100g dính chặt ngay với 
vật M. Sau đó hệ ( M + m) sẽ dao động với biên độ là 
A. cm52 B. cm25 C. cm25,2 D. cm25,4 
 Bài toán 4: Một lò xo có độ cứng k = 16 N/m có một đầu được giữ cố định 
còn đầu kia gắn vào quả cầu có khối lượng M = 240g đang đứng yên trên mặt 
phẳng nằm ngang. Một viên bi khối lượng m = 10g bay với vận tốc smv /10
0
 
theo phương ngang đến gắn vào quả cầu và sau đó quả cầu cùng viên bi dao 
động điều hòa trên mặt phẳng nằm ngang. Bỏ qua ma sát và sức cản không khí. 
Biên độ dao động của hệ là 
 A. 5 cm. B. 10 cm. C. 12 cm D. 8 cm. 
 Bài toán 5: Một con lắc lò xo dao động điều hòa trên mặt phẳng nằm ngang 
với chu kì T = 2π (s), vật nặng là một quả cầu có khối lượng 
1
m . Khi lò xo có 
chiều dài cực đại và vật 
1
m có gia tốc -2cm/s2 thì một quả cầu có khối lượng 
12
5,0 mm  chuyển động dọc theo trục của lò xo đến va chạm đàn hồi xuyên tâm 
với 
1
m và có hướng làm cho lò xo bị nén lại. Vận tốc của vật 
2
m trước khi va 
chạm là scm /33 . Khoảng cách giữa hai vật kể từ lúc va chạm đến khi lò xo có 
12 
độ giãn cực đại lần đầu tiên kể từ sau va chạm là 
A. 3,63 cm. B. 7,06 cm. C. 9,63 cm. D. 2,37 cm. 
 Bài toán 6: Một con lắc lò xo dao động điều hòa trên mặt phẳng nằm ngang 
với chu kỳ T = 2π (s), quả cầu nhỏ có khối lượng 
1
m . Khi lò xò có độ dài cực đại 
và vật 
1
m có gia tốc là -2cm/s2 thì một vật có khối lượng 
2
m (với 
21
2 mm  ) chuyển 
động dọc theo trục của lò xo đến va chạm đàn hồi xuyên tâm với vật 
1
m , có 
hướng làm lò xo nén lại. Biết tốc độ chuyển động của vật 
2
m ngay trước lúc va 
chạm là scm /33 . Quãng đường mà vật 
1
m đi được từ lúc va chạm đến khi vật 
1
m đổi chiều chuyển động là 
A. 6 cm. B. 8 cm. C. 4 cm. D. 2 cm 
2.3. ính thực tiễn của sáng kiến. 
 Việc vận dụng giải toán về dạng “Sử dụng các định luật bảo toàn để giải 
một số bài toán trong dao động điều hòa của con lắc lò xo” khi kích thích va 
chạm, rất phù hợp hiện tại với đối tượng học sinh lớp 12 chuẩn bị cho kỳ thi tốt 
nghiệp THPT và bồi dưỡng học sinh giỏi văn hóa cấp tỉnh của trường THPT Lê 
Lợi. Qua đó, học sinh nắm được vững kiến thức, rèn luyện khả năng phân tích, 
tư duy lô gíc; giúp học sinh có cơ sở để giải đúng, nhanh dạng bài toán trên. 
Hơn nửa, góp phần tạo cho học sinh yêu thích môn học và giải thích được các 
hiện tượng liên quan đến thực tế thông qua các bài toán Vật lí về va chạm. 
2.4. ính hiệu quả của sáng kiến 
 Trong nhiều năm giảng dạy bộ môn Vật lí ở bậc THPT. ặc biệt, là dạy ôn 
thi tốt nghiệp THPT và bồi dưỡng học sinh giỏi 12 cấp tỉnh, tôi luôn trăn trở làm 
thế nào để giúp học sinh có thể học được, học tốt và nắm vững kiến thức, vận 
dụng để giải toán dạng trên đạt kết quả cao nhất. Tôi, đã đưa ra nhiều phương án 
hướng dẫn cho học sinh thực hiện, trao đổi với đồng nghiệp, rồi so sánh kết quả 
và đã tìm ra được phương pháp hướng dẫn cho học sinh như trên là phương 
pháp tối ưu nhất. ã góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy bộ môn Vật lí của 
trường; Cụ thể: những năm lại gần đây, điểm thi tốt nghiệp THPT môn Vật lí 
của Trường nằm vượt trên tỉ lệ % so với mặt bằng của Tỉnh( năm học 2019-2020 
tỉ lệ điểm trung bình thi tốt nghiệp THPT môn Vật lí toàn tỉnh là 5,92đ, đối với 
trường Lê Lợi tỉ lệ điểm thi tốt nghiệp THPT môn Vật lí là 6,25đ vượt 0,33đ) và 
tỉ lệ đạt giải học sinh giỏi văn hóa lớp 12 cấp Tỉnh môn Vật lí ( năm học 2020 – 
2021 học sinh giỏi văn hóa cấp tỉnh môn Vật lí lớp 12 đạt: 1giải/2 học sinh đi 
thi, chiếm 50%) luôn đạt yêu cầu đề ra( tuy đầu vào học sinh của Trường luôn 
thấp hơn so với các Trường bạn trên địa bàn) trong các năm học. 
13 
 Ầ : KẾ UẬ 
 Sau khi hướng dẫn học sinh nắm được những kỹ năng cơ bản để học bộ 
môn Vật lí nói chung và phương pháp giải bài tập phần dao động điều của con 
lắc lò xo sử dụng các định luật bảo toàn nói riêng. Giáo viên, cần phải tạo điều 
kiện cho các em học sinh có khả năng nhận thức tốt, có điều kiện phát triển tư 
duy và có thể chiếm lĩnh được những tr