Sáng kiến kinh nghiệm Nâng cao tính sáng tạo trong hoạt động nhóm của học sinh môn Tin học Lớp 8

Sáng kiến kinh nghiệm Nâng cao tính sáng tạo trong hoạt động nhóm của học sinh môn Tin học Lớp 8

Theo các nhà chuyên môn thì một trong những tình trạng học sinh yếu kém

đó là do “Phương pháp giảng dạy chưa tốt”. Nghị quyết Đại hội XI Đảng Cộng

sản Việt Nam cũng luôn nhấn mạnh đến cần phải đổi mới chương trình và

phương pháp giảng dạy để ngày càng đạt chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu phát

triển của đất nước ta.

Như vậy, phương pháp giảng dạy trong quá trình lên lớp của giáo viên ở

nhà trường có tầm quan trọng đặc biệt, nếu không muốn nói là có ý nghĩa quyết

định, vì người giáo viên dù có chuẩn bị nội dung phong phú và chu đáo đến đâu

đi nữa nếu không sử dụng đúng phương pháp giảng dạy thì chắc chắn sẽ làm cho

khả năng tiếp thu kiến thức của học trò bị hạn chế và kết quả sẽ không đạt được

như mục tiêu đề ra trong tiết học.

Vì thế để tạo cho học sinh tham gia một cách chủ động và tích cực trong

việc học thì cần đẩy mạnh việc dạy học “Lấy học sinh làm trung tâm” thông

qua việc cho học sinh thảo luận nhóm ngay trong lớp dưới sự hướng dẫn của

giáo viên.

Đối với môn tin học thì điều đó lại càng cần thiết, vì có những kiến thức

trừu tượng, khó hiểu, mà các em lại không có nhiều thời gian cho môn học này,

và cũng vì các em phải tập trung cho các môn học chính, những môn mà các em

sẽ thi tốt nghiệp hay đại học. Nhưng làm sao vận dụng tốt phương pháp thảo

luận nhóm để giảng dạy môn Tin học? Sẽ được tổ chức như thế nào? Mục tiêu

của bài là gì? Cách thực hiện ra sao?. Quả là một vấn đề đang đặt ra nhiều thử

thách mà người giáo viên cần phải nghiên cứu giải quyết. Để góp phần giảiquyết phần nào những khó khăn nói trên, tôi xin trình bày đề tài “Nâng cao tính

sáng tạo trong hoạt động nhóm của học sinh môn Tin học”

pdf 24 trang Người đăng phuongnguyen22 Ngày đăng 05/03/2022 Lượt xem 1108Lượt tải 5 Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm Nâng cao tính sáng tạo trong hoạt động nhóm của học sinh môn Tin học Lớp 8", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
lực cạnh tranh và năng lực hợp tác ở học sinh. Để sử dụng có hiệu quả phương 
pháp thảo luận nhóm, giáo viên cần phải chú trọng xây dựng trách nhiệm cá 
nhân và trách nhiệm nhóm, xây dựng vị thế của mỗi học sinh trong nhóm và 
trong lớp, hình thành kĩ năng làm việc nhóm cho học sinh. 
2. Nội dung, biện pháp thực hiện các giải pháp của đề tài: 
a) Nội dung: 
Phương pháp thảo luận nhóm là một trong những phương pháp dạy học đã 
phát huy được tính tích cực, tự giác của người học. Phương pháp này đã tạo 
được một môi trường học tập thuận lợi mà ở đó trí tuệ tập thể đã được phát huy 
cũng như vai trò hoạt động xã hội của cá nhân được trải nghiệm. 
 Các bước tiến hành thảo luận nhóm: 
 Thứ nhất, xác định rõ mục tiêu của cuộc thảo luận. 
 Thứ hai, xây dựng nội dung thảo luận. 
 Thứ ba, xây dựng cấu trúc tiến trình thảo luận từng vấn đề. 
 Thứ tư, dự kiến hệ thống câu hỏi nêu vấn đề và câu hỏi gợi mở sẽ được 
sử dụng trong quá trình thảo luận. 
 Thứ năm, kế hoạch thảo luận cần thông báo cho học sinh biết trước. 
 Một số yêu cầu khi tiến hành thảo luận nhóm: 
 Chia nội dung bài dạy thành những vấn đề nhỏ có liên kết với nhau. 
 Chia lớp học thành nhiều nhóm nhỏ. 
 Cử ra một nhóm trưởng và một thư ký trong mỗi nhóm. 
 Giao nhiệm vụ cho từng cá nhân, các nhóm. 
 Trong mỗi chủ đề thảo luận, nên thực hiện theo quy trình chung của thảo 
luận. 
 Các sản phẩm được giới thiệu và trình bày trước nhóm, lớp. 
 Đảm bảo yếu tố cạnh tranh và thi đua trong các nhóm. 
 Đảm bảo yếu tố thông tin phản hồi từ các nhóm. 
 Giáo viên đóng vai trò trọng tài, cố vấn, kiểm tra, kết luận. 
 Vai trò của phương pháp thảo luận nhóm: 
 Đối với học sinh: 
Hoạt động nhóm là một phương pháp rất tốt về tư duy logic, về cách đào 
sâu và trau rồi kiến thức, giúp cho học sinh bước đầu biết nêu và giải quyết vấn 
đề khoa học, biết phân tích, đánh giá, nhận xét những nhận định của người khác 
và bảo vệ ý kiến của mình với những suy luận có căn cứ. Qua thảo luận nhóm 
giúp học sinh hình thành giao tiếp, tổ chức lãnh đạo, khả năng tư duy, tinh thần 
hợp tác, trao đổi, giúp đỡ, hoà nhập cộng đồng. 
 Đối với giáo viên: 
Phương pháp hoạt động nhóm giúp giáo viên có điều kiện bổ sung và mở 
rộng những kiến thức, giúp giáo viên đánh giá sự tiếp thu của học sinh và trình 
độ tư duy của các em.. Thảo luận nhóm còn là nơi áp dụng và kiểm nghiệm tính 
đúng đắn của những phương pháp và phương thức giảng dạy và học tập có tính 
đặc thù của môn học, cũng như đối với phần, chương, mục của bài giảng. 
 Ưu điểm: 
 Hs được học cách cộng thác trên nhiều phương diện. 
 Hs được nêu quan điểm của mình, được nghe quan điểm của bạn khác 
trong nhóm, trong lớp; được trao đổi, bàn luận về các ý kiến khác nhau và đưa ra 
lời giải tối ưu cho nhiệm vụ được giao cho nhóm. Qua cách học đó, kiến thức 
của hs sẽ bớt phần chủ quan, phiến diện, làm tăng tính khách quan khoa học, tư 
duy phê phán của hs được rèn luyện và phát triển. 
 Các thành viên trong nhóm chia sẻ các suy nghĩ, băn khoăn, kinh nghiệm, 
hiểu biết của bản thân, cùng nhau xây dựng nhận thức, thái độ mới và học hỏi 
lẫn nhau. Kiến thức trở nên sâu sắc, bền vững, dễ nhớ và nhớ nhanh hơn do 
được giao lưu, học hỏi giữa các thành viên trong nhóm, được tham gia trao đổi, 
trình bày vấn đề nêu ra. Hs hào hứng khi có sự đóng góp của mình vào thành 
công chung của cả lớp. 
 Nhờ không khí thảo luận cởi mở nên hs, đặc biệt là những em nhút nhát, 
trở nên bạo dạn hơn; các em học được trình bày ý kiến của mình, biết lắng nghe 
có phê phán ý kiến của bạn; từ đó, giúp hs dễ hòa nhập vào cộng đồng nhóm, tạo 
cho các em sự tự tin, hứng thú trong học tập và sinh hoạt. 
 Vốn hiểu biết và kinh nghiệm xã hội của hs thêm phong phú; kĩ năng giao 
tiếp, kĩ năng hợp tác của hs được phát triển. 
 Hạn chế: 
 Một số học sinh do nhút nhát hoặc vì một lí do nào đó không tham gia vào 
hoạt động chung cuả nhóm, nên nếu giáo viên không phân công hợp lí có thể 
dẫn đến tình trạng chỉ có một vài hs khá tham gia còn đa số hs khác không hoạt 
động. 
 Ý kiến các nhóm có thể quá phân tán hoặc mâu thuẫn gay gắt với nhau 
(nhất là đối với các môn Khoa học xã hội). 
 Thời gian có thể bị kéo dài 
 Với những lớp có sĩ số đông hoặc lớp học chật hẹp, bàn ghế khó di 
chuyển thì khó tổ chức hoạt động nhóm. Khi tranh luận, dễ dẫn tới lớp ồn ào, 
ảnh hưởng đến các lớp khác. 
b) Biện pháp thực hiện: 
Có rất nhiều cách thức khác nhau để giáo viên có thể nâng cao hiệu quả của 
những tiết thảo luận, nếu như giáo viên là người có tâm huyết, được đào tạo tốt, 
nắm chắc quy trình và có biện pháp tổ chức thảo luận hữu hiệu thì người dạy có 
thể phát huy tối đa mặt tích cực của phương pháp thảo luận nhóm, nó là phương 
pháp có nhiều ưu việt nó đã phát huy được tính tích cực, tự giác của người học 
và khả năng thực thi tương đối cao so với các phương pháp khác. Để sử dụng có 
hiệu quả phương pháp này trong giảng dạy môn tin học, theo tôi, giáo viên cần 
phải: 
Thứ nhất: Nắm được những nguyên tắc trong việc xây dựng quy trình thảo 
luận nhóm, bao gồm: 
 Nguyên tắc đảm bảo mối quan hệ giữa giáo viên và học sinh. 
 Nguyên tắc đảm bảo hài hòa giữa các hình thức dạy và học. 
 Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống. 
 Nguyên tắc đảm bảo tính thực tế. 
 Nguyên tắc đảm bảo tính toàn diện. 
Thứ hai: Xây dựng quy trình thực hiện phương pháp thảo luận nhóm. 
Theo tôi quy trình này là một hệ thống bao gồm 3 giai đoạn và 10 bước, 
được thể hiện ở sơ đồ dưới đây: 
 (Sơ đồ:Tích hợp quá trình dạy học theo phương pháp thảo luận nhóm) 
Bước Giáo viên Giai đoạn Học sinh 
1 
 Xác định mục tiêu bài học 
Lập kế 
hoạch thảo 
luận 
 Xác định nhiệm vụ bài 
học 
2 
 Xây dựng, thiết kế nội 
dung bài học 
 Nghiên cứu nội dung bài 
học 
3 
 Lựa chọn phương pháp, 
phương tiện 
 Lựa chọn phương pháp, 
phương tiện 
4 
 Thành lập nhóm, giao 
nhiệm vụ 
Thực hiện 
nội dung 
thảo luận 
 Gia nhập nhóm, nhận 
nhiệm vụ, tự nghiên cứu 
5 Tổ chức thảo luận theo cặp Hợp tác với bạn cùng bàn 
6 
 Tổ chức thảo luận trong 
nhóm 
 Hợp tác với bạn trong 
nhóm 
7 
 Tổ chức thảo luận giữa các 
nhóm 
 Tham gia thảo luận lớp 
8 Trọng tài, cố vấn, kiểm tra 
Tổng kết, 
đánh giá 
 Tự kiểm tra, đánh giá 
9 
 Tổng kết, nhận xét, đánh 
giá chung 
 Tóm tắt rút ra kết luận, 
kinh nghiệm 
10 
 Giao nhiệm vụ cho bài học 
mới 
 Tiếp nhận nhiệm vụ của 
bài học 
Thứ ba: Chuẩn bị những điều kiện cần thiết cho hoạt động nhóm: 
Phương pháp thảo luận nhóm thành công hay không còn tùy thuộc vào sự 
chuẩn bị của giáo viên và học sinh. Nếu giáo viên chuẩn bị tốt, dự kiến được 
tình huống xảy ra và có những biện pháp xử lí kịp thời cũng như có sự hợp tác 
từ học sinh thì phương pháp thảo luận nhóm sẽ mang lại kết quả cao. Vì vậy, 
trước khi lên lớp, giáo viên cần chuẩn bị tốt các nội dung sau: 
 Mục tiêu của hoạt động nhóm bài học này là gì? 
 Những vấn đề thảo luận trong nhóm là những vấn đề gì? 
 Nên chia lớp ra làm mấy nhóm? 
 Hoạt động này có phù hợp với số lượng học sinh trong nhóm không? 
 Hoạt động này cần bao nhiêu thời gian? 
 Tất cả học sinh tham gia có thu được lợi ích từ hoạt động này không? 
 Thiết bị dạy học cần dùng là những thiết bị gì? 
 Dự kiến tình huống xảy ra và cách giải quyết. 
 Học sinh phải chuẩn bị những gì? 
 Soạn giáo án cho phù hợp với việc thảo luận nhóm. 
 Chuẩn bị những phương án dự bị 
Bên cạnh đó, giáo viên cũng cần nhắc nhở học sinh chuẩn bị trước các nội 
dung sau: 
 Thuộc bài cũ và chuẩn trước bị bài mới. 
 Làm những bài tập của giờ lần trước (nếu có) 
 Chuẩn bị những thứ cần thiết mà giáo viên đã dặn dò 
c) Một số giải pháp: 
Việc phân chia nhóm thường dựa trên: số lượng học sinh của lớp học, đặc 
điểm học sinh và chủ đề bài học. Cách chia nhóm như thế nào là hợp lí: có thể 
theo một tiêu chuẩn nào đó của bài học hay của giáo viên và cũng có thể hoàn 
toàn ngẫu nhiên hoặc có thể theo số điểm danh, theo giới tính, theo vị trí ngồi 
 Giáo viên giao câu hỏi cho từng nhóm (có thể chiếu lên máy chiếu, viết lên 
bảng phụ, viết vào giấy giao cho từng nhóm) hướng dẫn học sinh cách thực 
hiện, phân bố thời gian hợp lí, giải đáp thắc mắc của học sinh trước khi chính 
thức đi vào hoạt động, đồng thời ghi lại chủ đề và chỉ dẫn lên bảng, máy chiếu 
hay thiết bị khác 
 Trong một tiết dạy giáo viên có thể chọn một trong số các cách chia nhóm 
sau đây (tuỳ theo đặc điểm của lớp và và nội dung bài học). Bản thân tôi đã áp 
dụng linh hoạt tùy theo bài theo các cách như sau: 
Cách 1: Chia nhóm nhỏ cùng thảo luận: 
 Với cách này có thể chia theo chỗ ngồi 2 bàn quay lại thành một nhóm nhỏ 
(khoảng 6-8 học sinh) để thảo luận về một khía cạnh xoay quanh một vấn đề nào 
đó. Sau thời gian thảo luận mỗi nhóm nhỏ cử một thành viên trình bày ý kiến 
của cả nhóm cho cả lớp nghe (giáo viên yêu cầu các nhóm trình bày ý kiến của 
nhóm sau không được lặp lại ý của nhóm trước đã trình bày). 
Ưu điểm của cách chia nhóm nhỏ cùng thảo luận: Học sinh được phân chia 
thành từng nhóm nhỏ riêng biệt, chịu trách nghiệm về một mục tiêu duy nhất, 
được thực hiện thông qua nhiệm vụ riêng biệt của từng người. Các hoạt động cá 
nhân riêng biệt được tổ chức lại, liên kết hữu cơ với nhau nhằm thực hiện một 
mục tiêu chung. 
Ví dụ: Trong bài 9 SGK tin học 8 trang 73 “LÀM VIỆC VỚI DÃY SỐ”; 
mục 1 “Dãy số và biến mảng”. Giáo viên cho các nhóm cùng thảo luận nội 
dung: Dữ liệu kiểu mảng: 
Giáo viên có thể chỉ định bất kì nhóm trình bày ý kiến nhưng nhóm sau 
không lặp lại ý của nhóm trước sau đó giáo viên nhận xét, kết luận. 
Cách 2: Chia nhóm theo tổ: 
Nhóm này được xây dựng dựa trên các tổ đã được chia sẵn trên lớp để thảo 
luận các vấn đề giáo viên giao cho các nhóm (tùy theo đặc điểm của lớp mà có 
các nhóm tương ứng, thông thường trong lớp học có 4 tổ giáo viên sẽ chia làm 4 
nhóm để thảo luận). Sau khi các nhóm thảo luận sẽ cử đại diện trình ý kiến của 
nhóm cho cả lớp, sau đó các nhóm khác nhận xét bổ sung ý kiến và cuối cùng 
giáo viên nhận xét kết luận ý kiến của từng nhóm. 
Ví dụ: Trong bài tập và thực hành 2 SGK trang 27 “VIẾT CHƯƠNG 
TRÌNH ĐỂ TÍNH TOÁN”. Cách thực hiện giáo viên chia lớp làm 4 nhóm, mỗi 
nhóm một phương hướng để thảo luận. 
 Nhóm 1: Luyện tập gõ các biểu thức số học trong chương trình Pascal? 
 Nhóm 2: Sử dụng các phép chia lấy phần nguyên và phép chia lấy phần 
dư với số nguyên? 
 Nhóm 3: Tìm hiểu cách in dữ liệu ra màn hình? 
 Nhóm 4: Xác định kết quả các phép so sánh? 
Cách 3. Chia nhóm theo sở thích: 
Cách này thực hiện dựa trên việc các học sinh tự do lựa chọn để tạo thành 
một nhóm và giáo viên sẽ giao nhiệm vụ cho các nhóm thực hiện trong một thời 
gian nhất định (có thể quan sát, tìm hiểu một vấn đề nào đó), kết quả sẽ được đại 
diện của mỗi nhóm trình bày trong giờ học sau. 
Ví dụ: Trước khi học bài thực hành 1 SGK trang 15 “LÀM QUEN VỚI 
TURBO PASCAL”. Giáo viên chia nhóm HS nghiên cứu, tìm hiểu các nội dung 
trước, sau đó vào tiết học các nhóm cử đại diện trình bày ý kiến. 
 Nhóm 1: Tìm hiểu cách khởi động và thoát khỏi Turbo pascal. 
 Nhóm 2: Soạn thảo, lưu, dịch và chạy một chương trình. 
 Nhóm 3: Chỉnh sửa chương trình và nhận biết một số lỗi. 
 Nhóm 4: In ra màn hình lời chào với tên của em. 
Cách 4: Chia nhóm đánh giá: 
Một nhóm chịu trách nhiệm thảo luận một chủ đề nào đó và một nhóm khác 
có trách nhiệm phê bình, nhận xét và đánh giá ý kiến trình bày của nhóm kia. 
Ví dụ: Trong bài thực hành 3 SGK trang 34 “KHAI BÁO VÀ SỬ DỤNG 
BIẾN”; ở mục “Khai báo và sử dụng biến trong chương trình”. Để làm rõ và sử 
biến trong chương trình giáo viên cho các nhóm thảo luận các vấn đề sau: 
 Nhóm 1: Tìm hiểu các kiểu dữ liệu trong Pascal? 
 Nhóm 2: Cách khai báo biến với các kiểu dữ liệu? 
 Nhóm 3: Nhận xét, bổ sung cho nhóm 1 khi nhóm 1 trình bày ý của mình 
xong. Sau đó giáo viên đánh giá và kết luận cho 2 nhóm. 
 Nhóm 4: Nhận xét, bổ sung cho nhóm 2 khi nhóm 2 trình bày ý của mình 
xong. Sau đó giáo viên đánh giá và kết luận cho 2 nhóm. 
Cách 5: Giảng – Viết - Thảo luận: 
Giáo viên cho học sinh trả lời câu hỏi bằng cách đưa ra các phương án lựa 
chọn và yêu cầu học sinh giải thích tại sao phải chọn phương án đó (cách này 
thực hiện sau mỗi bài học), sau khi mỗi cá nhân xử lí các câu hỏi thì so sánh với 
các học sinh khác. Sau đó, giáo viên tổ chức thảo luận để kiểm tra các câu trả lời 
hợp lí. 
Ví dụ: Sau khi tìm hiểu được ý nghĩa của việc khai báo và sử dụng biến Để 
kiểm tra lại khả năng tiếp thu bài của học sinh, giáo viên cho học sinh trả lời câu 
hỏi ngắn? 
a. Real; 
b. Integer; 
c. Char; 
d. String; 
Một số cách chia nhóm khi học Thực hành, lý thuyết tại phòng Tin học, 
có sử dụng hệ thống kết nối quản lý Netop school. 
Có nhiều cách để thành lập nhóm theo các tiêu chí khác nhau, không nên áp 
dụng một tiêu chí duy nhất trong cả năm học. Có thể theo sổ điểm danh, theo 
màu sắc, theo biểu tượng, theo giới tính, theo vị trí ngồi, hoặc có cùng sự lựa 
chọn,... Bảng sau đây trình bày 10 cách theo các tiêu chí khác nhau. 
Quy mô nhóm có thể lớn hoặc nhỏ, tùy theo nhiệm vụ. Tuy nhiên, nhóm 
thường từ 3-5 học sinh là phù hợp. 
Tiêu chí Cách thực hiện. Ưu, nhược điểm 
1. Các nhóm gồm những 
người tự nguyện, chung mối 
quan tâm 
Ưu điểm: Đối với Hs thì đây là cách dễ chịu nhất để thành lập 
nhóm, đảm bảo công việc thành công nhanh nhất. 
Nhược điểm: Dễ tạo sự tách biệt giữa các nhóm trong lớp, vì 
vậy cách tạo nhóm như thế này không nên là khả năng duy 
nhất. 
2. Các nhóm ngẫu nhiên 
Bằng cách đếm số, phát thẻ, gắp thăm, sắp xếp theo màu 
sắc,... 
Ưu điểm: Các nhóm luôn luôn mới mẻ sẽ đảm bảo là tất cả 
các hs đều có thể học tập chung nhóm với tất cả các hs khác. 
Nhược điểm: Nguy cơ có trục trặc tăng cao, hs phải sớm làm 
quen với việc đó để thấy rằng cách lập nhóm như vậy là bình 
thường. 
3. Nhóm ghép hình 
Xé nhỏ một bức tranh hoặc các tờ tài liệu cần xử lí, các hs 
được phát mẫu xé nhỏ, những hs ghép thành bức tranh hoặc 
tờ tài liệu đó sẽ tạo thành nhóm. 
Ưu điểm: Cách tạo nhóm kiểu vui chơi, không gây ra sự đối 
địch, đối kháng 
Nhược điểm: Cần một tí chi phí để chuẩn bị và cần nhiều thời 
gian hơn để tạo lập nhóm. 
4. Các nhóm với những đặc 
điểm chung 
Ví dụ: Tất cả những hs cùng sinh ra trong mùa đông, mùa 
xuân, mùa hè hoặc mùa thu sẽ tạo thành nhóm. 
Ưu điểm: Tạo lập nhóm một cách độc đáo, tạo ra niềm vui 
cho hs có thể biết nhau rõ hơn. 
Nhược điểm: Cách làm này mất đi tính độc đáo nếu được sử 
dụng thường xuyên. 
5. Các nhóm cố định trong 
một thời gian dài 
Các nhóm được duy trì trong một số tuần hoặc một số tháng, 
các nhóm này thậm chí có thể được đặt tên riêng. 
Ưu điểm: Cách làm này đã được chứng tỏ tốt trong những 
nhóm học tập có nhiều vấn đề 
Nhược điểm: Sau khi đã quen nhau một thời gian dài thì việc 
lập các nhóm mới sẽ khó khăn. 
6. Nhóm có hs khá giỏi để 
hỗ trợ hs yếu kém 
Những hs khá giỏi trong lớp cùng luyện tập với các hs yếu 
hơn và đảm nhận nhiệm vụ của người hướng dẫn 
Ưu điểm: Tất cả đều được lợi. Những hs khá giỏi đảm nhận 
trách nhiệm, những hs yếu kém được giúp đỡ 
Nhược điểm: Ngoài việc mất thời gian thì chỉ có ít nhược 
điểm, trừ phi những hs khá giỏi hướng dẫn sai. 
7. Phân chia theo năng lực 
học tập khác nhau 
Những Hs yếu hơn sẽ xử lí các bài tập cơ bản, những hs đặc 
biệt giỏi sẽ nhận được thêm những bài tập bổ sung. 
Ưu điểm: Hs có thể xác định mục đích của mình. Ví dụ, ai bị 
điểm kém trong môn Toán thì có thể tập trung vào một số ít bài 
tập 
Nhược điểm: Cách làm này dẫn đến kết quả là nhóm học tập 
cảm thấy bị chia thành những Hs thông minh và những hs kém 
8. Phân chia theo các dạng 
học tập 
Được áp dụng thường xuyên khi học tập theo tình huống, 
những hs thích học tập với hình ảnh, ẩm thanh hoặc biểu 
tưởng sẽ nhận được những bài tập tương ứng. 
Ưu điểm: Hs sẽ biết các em thuộc dạng học tập như thế nào? 
Nhược điểm: Hs chỉ học những gì mình thích và bỏ qua 
những nội dung khác. 
9. Nhóm với các bài tập 
khác nhau 
Ví dụ, trong khuôn khổ một dự án, một số hs sẽ khảo sát một 
xí nghiệp sản xuất, một số khác khảo sát cơ sở chăm sóc xã 
hội,... 
Ưu điểm: Tạo điều kiện học tập theo kinh nghiệm đối với 
những gì đặc biệt quan tâm. 
Nhược điểm: Thường chỉ có thể áp dụng trong khuôn khổ 
một dự án lớn. 
10. Phân chia hs nam và nữ 
Ưu điểm: Có thể thích hợp nếu học về những chủ đề đặc 
trưng cho hs nam và nữ, ví dụ trong giảng dạy về tình dục, chủ 
đề lựa chọn nghề nghiệp,... 
Nhược điểm: Nếu bị lạm dụng có thể dẫn đến mất bình đẳng 
nam nữ. 
(Tiết học trong giờ Tin học) 
 Về nội dung và thời gian thảo luận: 
Nội dung thảo luận của các nhóm có thể giống hoặc khác nhau. 
Thời gian thảo luận có thể căn cứ vào nội dung bài học cũng như đặc điểm 
của lớp học. 
 Vai trò của giáo viên và nhóm trưởng: 
 Vai trò của giáo viên: 
Thứ nhất: Khi học sinh tiến hành thảo luận, giáo viên chuyển từ vị trí 
người hướng dẫn sang vị trí người giám sát. Nhiệm vụ của giáo viên lúc này là 
nhận biết tiến trình hoạt động của các nhóm từ đó có thể có những can thiệp kịp 
thời để mang lại hiệu quả cao. Muốn vậy, khi giám sát hoạt động nhóm giáo 
viên cần: 
 Chú ý đến hoạt động mà giáo viên yêu cầu lớp thực hiện, không được 
tranh thủ làm việc riêng khi học sinh đang thảo luận. Giáo viên cần phải di 
chuyển, quan sát và giám sát mọi hoạt động của lớp. 
 Chú ý lắng nghe quá trình trao đổi của học sinh trong nhóm. Từ đó, 
giáo viên có thể có những phát hiện thú vị và khả năng đặc biệt của từng học 
sinh, hướng thảo luận của từng nhóm để điều chỉnh kịp thời. 
 Quan sát để xem có học sinh nào “đứng bên lề” hoạt động không? 
Nếu có, giáo viên tìm cách đưa các em vào không khí chung của nhóm. 
Thứ hai: Trong tiết học, giáo viên phải chú ý nhận biết bầu không khí 
xem các nhóm hoạt động “thật” hay “giả”. 
Thứ ba: Giáo viên cần có sự điều chỉnh kịp thời để khi vấn đề giáo viên 
đặt ra lại là nguyên nhân gây nên sự thay đổi không khí hoạt động của nhóm. 
Nếu vấn đề quá khó, học sinh không đủ khả năng giải quyết, hoặc ngược lại, nếu 
vấn đề quá dễ sẽ khiến học sinh không có gì phải làm. Cả hai trường hợp này 
đều có thể làm giảm đi độ “nóng” của bầu không khí trong lớp. 
Thứ tư: Giáo viên cần khen ngợi, khuyến khích và gợi ý cho học sinh 
trong quá trình thảo luận nếu thật sự cần thiết. 
Thứ năm: Giáo viên định rõ lượng thời gian hoạt động nhóm cụ thể, và 
nhắc thời gian để các nhóm hoàn thành phần hoạt động của mình đúng thời gian 
quy định. 
Thứ sáu: Giáo viên cần đi vòng quanh các nhóm và lắng nghe ý kiến 
học sinh trong suốt buổi thảo luận nhóm nhỏ. Thỉnh thoảng cũng rất hữu ích nếu 
giáo viên xen lời bình luận vào giữa cuộc thảo luận của một nhóm. Đối với 
những vấn đề nhạy cảm thường có những tình huống mà học sinh sẽ cảm thấy 
bối rối, ngại ngùng khi phải nói trước mặt giáo viên, trong trường hợp này giáo 
viên có thể quyết định tránh không xen vào hoạt động của nhóm khi thảo luận. 
 Vai trò của nhóm trưởng: 
Thứ nhất: Phải có khả năng tổ chức, phân công nhiệm vụ cho các thành 
viên, bố trí chỗ ngồi cho phù hợp, hướng dẫn các thành viên thảo luận đúng với 
nội dung đã giao. 
Thứ hai: Phải biết linh hoạt và nhạy bén, có khả năng điều động tất cả 
các thành viên trong nhóm tham gia tích cực vào thảo luận; theo dõi, quan sát 
từng người để có biện pháp điều chỉnh kịp thời; lắng nghe ý kiến đóng góp thảo 
luận của các thành viên trong nhóm mình, động viên khuyến khích những bạn ít 
nói, rụt rè phát huy tính năng động, sáng tạo của các bạn trong nhóm. 
Như vậy, vai trò của nhóm trưởng là rất quan trọng vì vậy trong quá 
giảng dạy giáo viên cần phải quan sát thái độ và cách làm việc của từng học sinh 
để lựa chọn các nhóm trưởng cho thích hợp. Tuy nhiên, nhóm trưởng không 
phải là người quyết định hết tất cả cho buổi thảo luận. 
 Trình bày kết quả thảo luận: 
 Kết quả thảo luận có thể được trình bày dưới nhiều hình thức: bằng lời, 
đóng vai, viết hoặc vẽ lên giấy khổ tocó thể do một người th

Tài liệu đính kèm:

  • pdfsang_kien_kinh_nghiem_nang_cao_tinh_sang_tao_trong_hoat_dong.pdf