Sáng kiến kinh nghiệm Nâng cao tính sáng tạo của học sinh thông qua chủ đề giáo dục STEM trong môn Sinh Học 9

Sáng kiến kinh nghiệm Nâng cao tính sáng tạo của học sinh thông qua chủ đề giáo dục STEM trong môn Sinh Học 9

Giáo dục STEM đề cao đến việc hình thành và phát triển năng lực giải

quyết vấn đề cho người học. Trong mỗi bài học theo chủ đề STEM, học sinh

được đặt trước một tình huống có vấn đề thực tiễn cần giải quyết liên quan đến

các kiến thức khoa học. Để giải quyết vấn đề đó, học sinh phải tìm tòi, nghiên

cứu những kiến thức thuộc các môn học có liên quan đến vấn đề (qua sách giáo

khoa, học liệu, thiết bị thí nghiệm, thiết bị công nghệ) và sử dụng chúng để giải

quyết vấn đề đặt ra. Các kiến thức và kỹ năng này phải được tích hợp, lồng

ghép và bổ trợ cho nhau giúp học sinh không chỉ hiểu biết về nguyên lý mà còn

có thể thực hành và tạo ra được những sản phẩm trong cuộc sống hằng ngày.

Giáo dục STEM đề cao một phong cách học tập mới cho người học, đó

là phong cách học tập sáng tạo. Đặt người học vào vai trò của một nhà phát

minh, người học sẽ phải hiểu thực chất của các kiến thức được trang bị; phải

biết cách mở rộng kiến thức; phải biết cách sửa chữa, chế biến lại chúng cho

phù hợp với tình huống có vấn đề mà người học đang phải giải quyết.

Với phương pháp “Học thông qua hành”, “vừa học vừa chơi”, STEM tạo

cho học sinh hứng thú khi học. Thông qua những trò chơi thú vị gắn liền với

kiến thức, những dự án học tập sẽ giúp học sinh tiếp thu kiến thức nhanh hơn,

nhớ lâu hơn và hiểu sâu hơn. Đồng thời, việc học đối với học sinh sẽ trở thành

niềm đam mê, yêu thích thực sự chứ không còn mang tính chất ép buộc nữa

Trên những cơ sở đó để góp phần nâng cao hiệu quả giảng dạy bộ môn

và thực hiện đổi mới phương pháp dạy học tôi đã chọn đề tài “ Nâng cao tính

sáng tạo của học sinh thông qua chủ đề giáo dục STEM trong môn Sinh

Học 9 ”

pdf 35 trang Người đăng phuongnguyen22 Ngày đăng 05/03/2022 Lượt xem 3098Lượt tải 5 Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm Nâng cao tính sáng tạo của học sinh thông qua chủ đề giáo dục STEM trong môn Sinh Học 9", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
 khi giáo viên sử dụng linh hoạt các phương pháp dạy học như: đàm 
thoại, thảo luận, giải quyết vấn đề, ... hoặc phối kết hợp các phương pháp dạy 
học trong một bài học. 
Ngoài ra mô hình giáo dục STEM trang bị co học sinh những kỹ năng 
khác như: giải quyết vấn đề và thuyết trình, hợp tác làm việc nhóm và trao đổi 
thông tin, kỹ năng thực hiện và tư duy sáng tạo, làm việc theo dự án, Đây là 
những ưu thế để học sinh nâng cao tinh thần tự giác học tập, tư duy phản biện 
để đạt được kết quả khả quan nhất. 
2.1.3. Chủ đề dạy học STEM trong trƣờng trung học: 
Chủ đề dạy học STEM trong trường trung học (chủ đề STEM) là chủ đề 
dạy học được thiết kế dựa trên vấn đề thực tiễn kết hợp với chuẩn kiến thức, kỹ 
năng của các môn khoa học trong chương trình phổ thông. Trong quá trình dạy 
học, giáo viên tổ chức cho học sinh làm việc nhóm, sử dụng công nghệ truyền 
thống và hiện đại, công cụ toán học để tạo ra sản phẩm có tính ứng dụng thực 
tế, phát triển kỹ năng và tư duy của học sinh. 
 Chủ đề STEM cần đảm bảo các tiêu chí: giải quyết vấn đề thực tiễn, kiến 
thức trong chủ đề thuộc lĩnh vực STEM, định hướng hoạt động- thực hành, làm 
việc nhóm. 
 Chủ đề STEM hướng tới giải quyết các vấn đề trong thực tiễn: Vận dụng 
kiến thức STEM để giaỉ quyết các vấn đề thực tiễn chính là mục tiêu của dạy 
học theo quan điểm giáo dục STEM. Do vậy, chủ đề STEM không phải là để 
giải quyết các vấn đề mang tính tưởng tượng và xa rời thực tế mà nó luôn 
hướng tới giải quyết các tình huống trong xã hội, kinh tế, môi trường trong 
cộng đồng địa phương của học sinh cũng như toàn cầu. 
9 
 Các kiến thức trong lĩnh vực STEM để giải quyết vấn đề: Tiêu chí này 
nhằm đảm bảo theo đúng tinh thần giáo dục STEM, qua đó phát triển được 
những năng lực chuyên môn liên quan đến Khoa học, Kỹ thuật, Công nghệ, 
Toán học. 
 Chủ đề STEM định hướng hoạt động- thực hành: Đây là một tiêu chí của 
quan điểm giáo dục STEM nhằm hình thành và phát triển năng lực kết hợp lý 
thuyết và thực hành cho học sinh. Điều này sẽ giúp học sinh có những kiến 
thức từ kinh nghiệm thực hành chứ không phải chỉ từ lý thuyết. Bằng cách xây 
dựng các bài giảng theo chủ đề và dựa trên thực hành, học sinh sẽ hiểu sâu về 
lý thuyết, nguyên lý thông qua các hoạt động thực tế. 
 Học sinh làm việc nhóm để thực hiện chủ đề STEM: Trên thực tế có 
những chủ đề STEM vẫn có thể triển khai cá nhân. Tuy nhiên làm việc theo 
nhóm là hình thức làm việc phù hợp trong việc giải quyết các nhiệm vụ phức 
tạp gắn với thực tiễn. Làm việc theo nhóm là một kỹ năng quan trong trong thế 
kỷ 21, ngoài ra việc làm việc theo nhóm sẽ giúp học sinh được đặt vào môi 
trường thúc đẩy các nhu cầu giao tiếp chia sẻ ý tưởng và cùng nhau phát triển 
giải pháp. 
Hình 1.2 Tiêu chí của chủ đề STEM 
2.1.4. Phân loại chủ đề STEM: 
- Dựa trên các lĩnh vực STEM tham gia giải quyết vấn đề 
Kiến thức thuộc 
lĩnh vực STEM 
Giải quyết vấn 
đề thực tiễn 
Định hướng hoạt 
động- thực hành 
Làm việc theo 
nhóm 
Tiêu chí chủ 
đề STEM 
10 
 Chủ đề STEM đầy đủ: học sinh vận dụng kiến thức của cả bốn lĩnh vực STEM 
để giải quyết vấn đề. 
 Chủ đề STEM khuyết: học sinh vận dụng kiến thức ít nhất hai trong bốn lĩnh 
vực STEM để giải quyết vấn đề. 
 Dựa trên phạm vi kiến thức để giải quyết vấn đề STEM 
 Chủ đề STEM cơ bản: được xây dựng trên cơ sở kiến thức thuộc phạm vi các 
môn học Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật, Toán học trong chương trình giáo 
dục phổ thông. Các sản phẩm của chủ đề STEM này thường đơn giản, bám sát 
nội dung sách giáo khoa và thường được xây dựng trên cơ sở các nội dung thực 
hành, thí nghiệm trong chương trình giáo dục phổ thông. 
 Chủ đề STEM mở rộng: có những kiến thức nằm ngoài chương trình giáo dục 
phổ thông và sách giáo khoa. Những kiến thức đó học sinh phải tự tìm hiểu và 
nghiên cứu từ tài liệu chuyên ngành. Sản phẩm STEM của loại hình này có độ 
phức tạp cao hơn. 
 Dựa vào mục đích dạy học 
 Chủ đề STEM dạy học kiến thức mới : được xây dựng trên cơ sở kết nối kiến 
thức của nhiều môn học khác nhau mà học sinh chưa được học (hoặc đã học 
một phần). Học sinh sẽ vừa giải quyết được vấn đề và vừa lĩnh hội được tri 
thức mới. 
 Chủ đề STEM dạy học vận dụng: được xây dựng trên cơ sở những kiến thức 
học sinh đã được học. Chủ đề STEM dạng này sẽ bồi dưỡng cho học sinh năng 
lực vận dụng lý thuyết vào thực tiễn. Kiến thức lý thuyết được củng cố và khắc 
sâu. 
2.1.5. Phát triển năng lực sáng tạo của học sinh thông qua dạy học chủ đề 
STEM: 
2.1.5.1. Khái niệm sáng tạo của học sinh: 
Sáng tạo là một đặc trưng nổi bật nhất của tâm lý con người, đây không 
phải là hoạt động rập khuôn, có sẵn hay lập lại một cách máy móc mà là tạo ra 
những sản phẩm cần thiết cho cuộc sống của con người và xã hội. Sáng tạo là 
11 
quá trình diễn ra từ ý tưởng, suy nghĩ của chủ thể cho đến lúc tạo ra kết quả 
sáng tạo, đó là sản phẩm. 
Sáng tạo của học sinh được hiểu là một quá trình hoạt động của học sinh 
trong việc phát hiện ra vấn đề và tìm ra cách thức để giải quyết được vấn đề đó 
đạt hiệu quả. Kết quả của nó là một sản phẩm tinh thần hay vật chất có tính 
mới, có ý nghĩa xã hội, có giá trị. 
2.1.5.2. Biểu hiện năng lực sáng tạo của học sinh trong dạy học chủ đề 
STEM: 
- Căn cứ vào sơ đồ cấu trúc năng lực sáng tạo, đặc điểm tâm lý nhận 
thức của học sinh trung học phổ thông, các tiêu chí của chủ đề STEM có thể 
chỉ ra một số biểu hiện sáng tạo trong hoạt động nhận thức của học sinh như 
sau: 
+ Tự lực phát hiện vấn đề mới, tình huống mới từ những tình huống 
quen thuộc 
 + Nghiên cứu tổng quan các giải pháp kỹ thuật có sẵn, sau đó đưa ra 
bình luận, trao đổi, thảo luận với các học sinh khác, với giáo viên, với các 
chuyên giaTừ đó đề xuất giải pháp kỹ thuật mới, tối ưu trên cơ sở thừa kế 
các giải pháp kỹ thuật đã có. 
 + Tự đề xuất giải pháp kỹ thuật phù hợp đem lại hiệu quả cao mà không 
tham khảo các giải pháp đã có. 
 + Tự truyền tải tri thức và kỹ năng từ lĩnh vực quen thuộc sang tình 
huống mới, vận dụng kiến thức đã học trong điều kiện mới, hoàn cảnh mới. 
 + Nhìn thấy cấu trúc kỹ thuật, chức năng, bản chất của đối tượng kỹ 
thuật. Thực chất là bao quát nhanh chóng đôi khi tức khắc, các bộ phận kỹ 
thuật, các yếu tố bản chất của đối tượng kỹ thuật trong mối tương quan giữa 
chúng. 
 + Đề xuất mô hình giả thuyết, đưa ra phương án thực nghiệm để kiểm tra 
giải thuyết hay hệ quả suy ra từ giả thuyết với hiệu quả cao nhất có thể được 
trong những điều kiện đã cho. 
12 
 + Tự thiết kế sơ đồ nguyên lý, bản vẽ kỹ thuật thể hiện cấu tạo, chức 
năng của đối tượng kỹ thuật đang nghiên cứu. 
2.1.5.3. Biện pháp phát triển năng lực sáng tạo của học sinh trong dạy học 
chủ đề STEM: 
Tổ chức học sinh vận dụng kiến thức lĩnh vực STEM để giải quyết các 
vấn đề thực tiễn. 
 Tổ chức cho học sinh luyện tập phỏng đoán, dự đoán, xây dựng giả 
thuyết trong quá trình thực hiện chủ đề STEM. 
 Tổ chức cho học sinh luyện tập đề xuất phương án thí nghiệm kiểm tra 
dự đoán trong quá trình thực hiện chủ đề STEM. 
 Tổ chức cho học sinh tiến hành các thí nghiệm đề kiểm tra kết quả theo 
các tiêu chí đã đặt ra. 
2.1.5.4. Tiêu chí đánh giá tính sáng tạo của học sinh trong dạy học chủ đề 
STEM: 
Các tiêu chí Mức độ thể hiện 
Rất rõ 
ràng 
Rõ 
ràng 
Không 
rõ ràng 
Không 
có 
(1) Tự tìm ra vấn đề mới, tình huống mới 
trong thực tiễn và đề xuất phương án giải 
quyết đúng, mang lại hiệu quả; tương ứng 
với biểu hiện sáng tạo. 
(2) Tìm ra giải pháp khảo sát thiết kế mới 
đảm bảo tính hiệu quả nhưng dễ thực hiện, 
chính xác, tương ứng với tính biểu hiện 
sáng tạo. 
(3) Tiến hành các thí nghiệm, thực nghiệm 
nhằm mang lại ích lợi và có ý nghĩa trong 
đời sống, tương ứng với biểu hiện sáng tạo. 
(4) Vận dụng kiến thức được học để giải 
13 
quyết vấn đề mới, tình huống mới trong 
thực tiễn 
(5) Kết hợp các thao tác tư duy (so sánh, 
phân tích, đánh giá) và các phương pháp 
phán đoán, mô hình giả thuyết, từ đó đưa 
kết luận chính xác cho vấn đề, tương ứng 
với biểu hiện sáng tạo. 
(6) Lập được nhiều phương án giải quyết 
cho một vấn đề thực tiễn và mang lại kết 
quả tối ưu. 
2.1.6. Quy trình thiết kế chủ đề STEM: 
 Dựa trên mục tiêu giáo dục STEM và các tiêu chí của một chủ đề STEM, 
quy trình thiết kế chủ đề dạy học STEM cho học sinh trung học phổ thông 
được thực hiện: 
Hình 1.3. Quy trình thiết kế chủ đề STEM 
Vấn đề thực tiễn: được hiểu là các tình huống xảy ra có vấn đề đối với học 
sinh, có tính chất kỹ thuật. Nó có thể là các ứng dụng trong cuộc sống hằng 
ngày, con người cần giải quyết một công việc nào đó, thôi thúc học sinh tìm 
hiểu và thực hiện để đáp ứng nhu cầu. Nó cũng có thể là yêu cầu định hướng 
nghề nghiệp, đòi hỏi học sinh giải quyết nhằm trải nghiệm một số nhiệm vụ 
của nghề nghiệp nào đó trong thực tế. 
 Ý tưởng chủ đề STEM: là bài toán mở được hình thành có tính chất kỹ 
thuật nhằm giải quyết vấn đề thực tiễn mà học sinh gặp phải. 
Vấn đề 
thực tiễn 
Ý tưởng 
chủ đề 
STEM 
Xác định 
kiến thức 
STEM cần 
giải quyết 
Xác định 
mục tiêu 
chủ đề 
STEM 
Xây dựng 
bộ câu hỏi 
định 
hướng chủ 
đề STEM 
14 
 Xác định kiến thức STEM cần giải quyết: là các kiến thức trong chủ đề 
có liên quan đến Vật lý, Hóa học, Sinh học, Công nghệ, Kỹ thuật, Toán học. 
 Xác định mục tiêu chủ đề STEM: là các kiến thức, kỹ năng, thái độ học 
sinh sẽ đạt được sau khi thực hiện chủ đề. 
 Xây dựng bộ câu hỏi định hướng chủ đề STEM: là các câu hỏi được đặt 
ra cho học sinh nhằm gợi ý để giúp học sinh đề xuất các giải pháp, nhiệm vụ 
nhằm đạt được mục tiêu của chủ đề. Bộ câu hỏi này rất cần thiết đối với chủ đề 
STEM phát triển năng lực sáng tạo, trong thời gian ngắn thì giáo viên cần định 
hướng thường xuyên cho học sinh qua câu hỏi định hướng hoạt động học tập. 
2.2. Thực trạng của vấn đề: 
2.2.1. Thực trạng ở Việt Nam: 
Mô hình giáo dục tích hợp STEM được đưa vào Việt Nam từ năm 2010 
thông qua Liên doanh DTT – EDUSPEC phối hợp với Trường Icarnegie – Hoa 
K trên nền tảng là 2 môn học CNTT và Robotics cho khối phổ thông từ lớp 1 
đến lớp 12. Mô hình đã được mở rộng triển khai thí điểm tại các trường phổ 
thông thuộc 3 thành phố Hà Nội, Đà Nẵng và Thành phố Hồ Chí Minh. 
Thực hiện chủ trương đổi mới đồng bộ hình thức dạy học, phương pháp 
dạy học (PPDH) và kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục; để tăng cường việc 
gắn liền dạy học trong nhà trường với thực tiễn cuộc sống và góp phần hình 
thành năng lực giải quyết vấn đề của học sinh trung học. Từ năm 2012, Bộ 
Giáo dục và Đào tạo hàng năm đã tổ chức cuộc thi “Vận dụng kiến thức liên 
môn để giải quyết các tình huống thực tiễn dành cho học sinh trung học” và 
cuộc thi “Dạy học theo chủ đề tích hợp dành cho giáo viên trung học”. Cuộc thi 
là cơ hội khuyến khích học sinh vận dụng kiến thức của các môn học khác 
nhau để giải quyết các tình huống thực tiễn; tăng cường khả năng vận dụng 
tổng hợp, khả năng tự học, tự nghiên cứu của học sinh; thúc đẩy việc gắn kiến 
thức lí thuyết và thực hành trong nhà trường với thực tiễn đời sống; đẩy mạnh 
thực hiện dạy học theo phương trâm "học đi đôi với hành"; góp phần đổi mới 
15 
hình thức, phương pháp dạy học và đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả học tập; 
thúc đẩy sự tham gia của gia đình, cộng đồng vào công tác giáo dục. 
Đối với giáo viên, đây cũng là cơ hội khuyến khích sáng tạo, thực hiện 
dạy học theo chủ đề, chủ điểm có nội dung liên quan đến nhiều môn học và gắn 
liền với thực tiễn; tăng cường hiệu quả sử dụng thiết bị dạy học; tạo cơ hội giao 
lưu, trao đổi kinh nghiệm giữa các giáo viên trung học trên toàn quốc và thế 
giới. Đặc biệt, cuộc thi “Sáng tạo Khoa học Kĩ thuật” do Bộ Giáo dục và Đào 
tạo tổ chức dành cho học sinh phổ thông đã trở thành điểm sáng tích cực trong 
giáo dục định hướng năng lực. Cuộc thi thu hút được sự quan tâm rất lớn, tích 
cực cả về nhận thức và hành động từ các cấp lãnh đạo quản lí, các giáo viên, 
học sinh và cả các phụ huynh. Các đề tài được triển khai thực hiện thuộc các 
lĩnh vực cơ khí, môi trường, sản phẩm nhúng Về cơ bản, đây là một hình 
thức của giáo dục STEM. Các cuộc thi này là ví dụ cho mục tiêu giáo dục 
nhằm phát triển năng lực cho HS hình thành những kĩ năng học tập và lao động 
trong thế kỉ 21 của Bộ Giáo dục và Đào tạo và đó cũng là mục tiêu mà giáo dục 
STEM hướng tới. 
Nhận thấy vai trò của giáo dục STEM như là một giải pháp quan trọng 
và hiệu quả trong việc đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dục Việt Nam sau 
năm 2015. Trong hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ Giáo dục Trung học năm học 
2014 – 2015, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã nhấn mạnh việc vận dụng dạy học 
giải quyết vấn đề, các phương pháp thực hành, dạy học theo dự án trong các 
môn học; tích cực ứng dụng CNTT phù hợp với nội dung bài học. Quán triệt 
tinh thần giáo dục tích hợp giáo dục STEM trong việc thực hiện chương trình 
giáo dục phổ thông ở những môn học liên quan. 
Song song với các hoạt động triển khai giáo dục STEM ở Việt Nam 
các nghiên cứu về giáo dục STEM cũng được các nhà nghiên cứu trong nước 
quan tâm. Các nghiên cứu về lĩnh vực này hiện nay tập trung theo hướng 
nghiên dạy học các môn thuộc lĩnh vực khoa học, môn Công nghệ theo định 
hướng giáo dục STEM hay theo hướng nghiên cứu xây dựng các chủ đề tích 
16 
hợp trong các môn khoa học tự nhiên, tích hợp công nghệ trong dạy học các 
môn khoa học. 
2.2.2. Thực trạng tại trƣờng THCS Nguyễn Tất Thành: 
 Bộ GD&ĐT đã có văn bản triển khai thực hiện giáo dục STEM trong 
giáo dục trung học. Nhà trường tăng cường bồi dưỡng cho giáo viên về đổi mới 
phương pháp giáo dục, triển khai tập huấn giáo dục STEM tích cực hơn cho 
đông đảo đội ngũ giáo viên trong các nhà trường. 
Để tìm hiểu về thực trạng dạy học theo chủ đề STEM, chúng tôi sử dụng 
phiếu trưng cầu ý kiến của GV giảng dạy của tổ Khoa học tự nhiên tại trường 
(tổng số 22 GV), đặc biệt là các giáo viên đảm nhiệm bộ môn sinh học 9 
Bảng. Kết quả điều tra về mức độ hiểu biết về giáo dục STEM của GV 
Nội dung Hiểu rõ (%) Biết(%) Chưa biết(%) 
STEM 53,1% 46,9% 0% 
Giáo dục STEM 40,1% 59,9% 0% 
Ngày hội STEM 18,5% 81,5% 0% 
Nghề nghiệp STEM 28,3% 71,7% 0% 
Nhân lực STEM 27,9% 72,1% 0% 
Cuộc thi Robotics 21,0% 79% 0% 
Bảng. Kết quả điều tra về mối quan tâm của GV về STEM 
Mức độ Tỷ lệ (%) 
Rất muốn tìm hiểu 39,0% 
Đang tìm hiểu 32,1% 
Đang nghiên cứu 20,2% 
Đang dạy về STEM 8,7% 
2.3. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề: 
Việc chọn những nội dung phù hợp là rất quan trọng trong việc triển 
khai các chủ đề STEM vì để đảm bảo được mục tiêu, thời gian đồng thời tạo 
cho học sinh tính tự tìm hiểu tri thức, phát huy khả năng sáng tạo và trải 
17 
nghiệm thực tế. Trên cơ sở đó tôi đề nghị một số chủ đề STEM áp dụng trong 
nội dung chương trình Sinh học THCS như sau: 
2.3.1. Chủ đề STEM: Ánh sáng và thực vật: 
2.3.1.1. Đặt vấn đề: 
Ánh sáng là nguồn năng lượng lớn nhất của Trái đất, có vai trò quan trọng đối 
với các cơ thể sống. Dưới tác động của ánh sáng thực vật tiến hành quang hợp 
để tổng hợp các chất hữu cơ, cung cấp oxy,. cho con người và môi trường 
sống. Do đó việc tham gia trồng cây xanh, bảo vệ rừng ở đô thị, nhà ở, lớp học 
để tạo không gian xanh là một việc làm có ý nghĩa mang lại nhiều lợi ích cho 
con người. Vì vậy cần tổ chức các hoạt động dạy học liên quan đến cây xanh 
như quang hợp ở thực vật, các yếu tố ảnh hưởng đến quang hợp và năng suất 
cây trồng,trong đó cần xây dựng thí nghiệm khảo sát ảnh hưởng của ánh 
sáng đến thực vật, tạo điều kiện để học sinh lĩnh hội các kiến thức cơ bản trước 
khi thực hiện các dự án lớn liên quan tới thực vật. 
2.3.1.2. Đối tượng và thời gian tổ chức: 
Sản phẩm Đối tượng Thời gian 
Thí nghiệm khảo sát ảnh 
hưởng của ánh sáng đến 
thực vật 
Khối 9 Học kỳ 1 
2.3.1.3. Hình thành ý tưởng cho chủ đề: 
Hình 1.4 Sơ đồ hình thành ý tưởng chủ đề STEM ánh sáng và thực vật 
2.3.1.4 Kiến thức STEM trong chủ đề: 
Ánh sáng 
và thực vật 
Ánh sáng ảnh hưởng 
đến màu của lá cây 
như thế nào? 
Phát hiện hiện tượng 
hướng sáng ở thực vật 
Ánh sáng ảnh hưởng 
đến sự nảy mầm của 
hạt như thế nào? 
Ánh sáng ảnh hưởng 
đến sự sinh trưởng của 
thân cây như thế nào? 
18 
Sản phẩm Khoa học Công nghệ Kỹ thuật Toán học 
Thí nghiệm 
khảo sát ảnh 
hưởng của 
ánh sáng đến 
thực vật 
Ánh sáng ảnh 
hưởng đến tỷ 
lệ nảy mầm 
của thực vật. 
Ánh sáng ảnh 
hưởng đến 
sắc tố của lá. 
Hiện tượng 
hướng sáng 
của thực vật. 
Hộp nhựa, đất 
trồng, hạt đậu 
đen và cải 
mầm. 
Quy trình 
gieo hạt đậu 
đậu đen và cải 
mầm. 
Quy trình 
chăm sóc và 
khảo sát quá 
trình sinh 
trưởng của 
thực vật trong 
bóng tối và 
ánh sáng. 
Thống kê số 
lượng cây 
hướng sáng 
khi đặt ở các 
điều kiện môi 
trường khác 
nhau 
Thống kê số 
hạt nảy mầm 
2.3.1.5 Mục tiêu và bộ câu hỏi trong chủ đề: 
Mục tiêu của chủ đề 
* Kiến thức 
- Nhận biết được sự nảy mầm của hạt và phân tích được các yếu tố ảnh hưởng 
đến sự nảy mầm của hạt. 
- Nhận biết hiện tượng hướng sáng của cây 
- Chỉ ra được ánh sáng không phải là nhân tố duy nhất quyết định đến sự vận 
động của cây. 
* Kỹ năng 
- Thiết kế được thí nghiệm khảo sát ảnh hưởng của ánh sáng với sự hướng 
sáng, đến sinh trưởng của thực vật. 
- Tiến hành được thí nghiệm khảo sát sự ảnh hưởng của ánh sáng với thực vật. 
- Chăm sóc và quan sát được quá trình sinh trưởng của thực vật. 
- Báo cáo được kết quả thí nghiệm khảo sát sự ảnh hưởng của ánh sáng 
với thực vật. 
19 
- Lắng nghe đóng góp ý kiến, bảo vệ chính kiến và kết quả thực hiện của 
nhóm. 
- Có sự phân công thành viên chăm sóc theo dõi quá trình sinh trưởng của 
cây đậu xanh. 
* Thái độ 
- Có trách nhiệm đối với nhiệm vụ chung của nhóm. 
- Biết quan tâm chăm sóc bảo vệ cây trồng. 
- Yêu thiên nhiên và có ý thức bảo vệ thực vật 
* Định hướng năng lực được hình thành: 
- Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực 
hợp tác và năng lực nghiên cứu, năng lực sử dụng ngôn ngữ 
- Năng lực chuyên biệt: Năng lực đọc hiểu và xử lí thông tin, năng lực vận 
dụng kiến thức, năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tư duy 
sáng tạo. 
* Bộ câu hỏi định hướng 
Câu hỏi khái quát: Các yếu tố nào ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát 
triển của thực vật? 
Câu hỏi bài học: Ánh sáng ảnh hưởng như thế nào đến sự sinh trưởng và 
phát triển của thực vật? 
2.3.2. Chủ đề STEM Phòng học xanh: 
2.3.2.1. Đối tượng và thời gian tổ chức: 
Sản phẩm Đối tượng Thời gian 
Phòng học xanh Khối 9 Học kỳ 1, kỳ 2 
2.3.2.2. Đặt vấn đề: 
 “Mỗi ngày đến trường là một ngày vui”, làm thế nào học sinh có thể có 
không gian thoải mái khi đến trường đó chính là thiết kế phòng học xanh vận 
dụng quy trình trồng thủy canh tạo lập một không gian gần gũi với thiên nhiên 
nhằm giảm bớt tính đơn điệu của không gian học tập. 
20 
2.3.2.3. Hình thành ý tưởng: 
2.3.2.4. Kiến thức STEM trong chủ đề: 
Sản phẩm Khoa học Công nghệ Kỹ thuật Toán học 
Phòng học 
xanh 
Hiện tượng 
hướng nước; 
vận chuyển 
nước và muối 
khoáng trong 
cây, tính 
hướng hóa 
Vỏ chai, kẽm, 
xơ dừa, vải. 
Quy trình 
trồng cây 
thủy canh 
Tính mật độ 
trồng cây phù 
hợp. 
2.3.2.5. Mục tiêu của chủ đề: 
* Kiến thức 
- Trình bày được quy trình trồng cây thủy canh. 
- Vận dụng kiến thức hiện tượng hướng nước, hướng hóa, các yếu tố ảnh 
hưởng đến đời sống thực vật,để trồng cây thủy canh nhằm xây dựng góc 
xanh trong lớp học. 
* Kỹ năng 
- Xây dựng và thực hiện được phương án phòng học xanh. 
Phòng học xanh 
Quy trình trồng cây 
thủy canh 
Công nghệ đơn giản: 
xơ dừa, vỏ chai nhựa, 
vải 
Hiện tượng hướng 
nước và hướng sáng 
của thực vật 
Gần gũi với thiên 
nhiên, không gian 
học tập thoải mái 
21 
- Tự tin giới thiệu phòng học xanh do nhóm thực hiện. 
- Phân công các thành viên chăm sóc, theo dõi quá trình sinh trưởng của cây 
trong phòng học xanh. 
* Thái độ 
- Yêu thiên nhiên và biết bảo vệ cây xanh. 
- Có trách nhiệm và hoàn thành tốt nhiệm vụ chăm sóc và bảo vệ phòng học 
xanh. 
* Định hướng nă

Tài liệu đính kèm:

  • pdfsang_kien_kinh_nghiem_nang_cao_tinh_sang_tao_cua_hoc_sinh_th.pdf