GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
Chương 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
1.1. Lí luận về dạy học
1.1.1. Quá trình dạy học
Theo PGS. TS Trần Thị Tuyết Oanh khi đưa ra khái niệm về quá trình dạy
học trong giáo trình Giáo dục học (tập 1): “Quá trình dạy học là sự thống nhất
biện chứng của hai thành tố cơ bản trong quá trình dạy học – hoạt động dạy và
hoạt động học. Quá trình dạy học là một quá trình dưới sự lãnh đạo tổ chức,
điều khiển của người giáo viên, người học tự giác, tích cực, chủ động tự tổ
chức, tự điều khiển hoạt động nhận thức – học tập của mình nhằm thực hiện
những nhiệm vụ dạy học.”
Thật vậy, quá trình dạy học phải là quá trình được hình thành bởi hai thành
tố cơ bản đó là hoạt động dạy và hoạt động học. Nếu thiếu một trong hai hoạt
động thì quá trình dạy học không thể diễn ra. Ví dụ, nếu thiếu hoạt động dạy
của người giáo viên thì quá trình dạy học chuyển thành quá trình tự học của
người học. Còn nếu thiếu hoạt động học của người học thì hoạt động dạy không
thể diễn ra. Do đó, có thể khẳng định hoạt động dạy và hoạt động học liên quan
mật thiết với nhau, diễn ra đồng thời, hỗ trợ và phối hợp chặt chẽ với nhau, từ
đó tạo nên quá trình dạy học.
ạy học thực hành, bao gồm phương pháp luyện tập. Và cuối cùng là phương pháp thực hành thí nghiệm. Mỗi nhóm phương pháp và mỗi phương pháp mang những đặc điểm riêng biệt, phù hợp với từng nhiệm vụ, yêu cầu được đặt ra đối với từng môn học, lĩnh vực... sự khác nhau đó thể hiện ở các khâu chuẩn bị, tiến hành thực hiện, đến kết quả đạt được Mặc dù, mỗi nhóm đều có những đặc điểm riêng biệt, nhưng cái chung cuối cùng đều sử dụng để phục vụ mục đích truyền tải kiến thức tới học sinh, cùng hướng tới kết quả cao trong quá trình dạy học. 1.1.4. Dạy học âm nhạc 1.1.4.1. Bản chất của việc dạy âm nhạc Theo như đã nói ở trên, bản chất của quá trình dạy học nói chung chính là quá trình nhận thức độc đáo của học sinh dưới vai trò chủ đạo của giáo viên. Hay nói cách khác, chính là cách thức, là con đường truyền thụ và tiếp thu tri thức nhân loại đã tích lũy trước đó. Đối với môn học âm nhạc cũng không phải là ngoại lệ, bản chất của việc dạy học âm nhạc chính là cách thức, là con đường mà người giáo viên sử dụng để truyền tải những tri thức, nội dung liên quan đến lĩnh vực âm nhạc tới quá trình tiếp thu kiến thức của học sinh qua cách của riêng mình. Thông qua những kiến thức đó, người giáo viên sẽ liên hệ, kết nối với nhiều kênh thông tin thuộc các lĩnh vực khác nhau (bao gồm cả giáo dục đạo đức) để đem đến cho học sinh những giờ học bổ ích, thú vị và phát triển toàn diện năng lực hoạt động của học sinh. SKKN: “Nâng cao hiệu quả sử dụng các phương tiện dạy học trong đổi mới phương pháp dạy học môn Âm nhạc” 6/19 Lộc Thị Liên Trường THCS Thái Thịnh, Quận Đống Đa 1.1.4.2. Hệ thống phương pháp dạy âm nhạc Âm nhạc là một môn học đặc thù nên ngoài những đặc điểm chung của hệ thống các môn học khác thì nó còn có những đặc điểm riêng biệt. Trong đó, phải kể đến việc xây dựng hệ thống các phương pháp dạy học âm nhạc. Theo Với đặc thù là môn nghệ thuật và mang tính thực tiễn, nên môn học âm nhạc sẽ sử dụng một số các phương pháp dạy học sau: Phương pháp trình diễn tác phẩm âm nhạc, đó là phương pháp thể hiện nội dung, ý nghĩa, thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm bằng các kỹ năng biểu diễn thông qua ca từ, giai điệu, tiết tấu, tình cảm Phương pháp dùng lời, cũng giống như các môn học khác, nhóm phương pháp dùng lời ở đây cũng được phân thành hai phương pháp đó là phương pháp thuyết trình và phương pháp vấn đáp. Phương pháp này được sử dụng trong các trường hợp: cung cấp các thông tin về tác giả, tác phẩm, trao đổi với học sinh một cách trực tiếp thông qua các câu hỏi để xác định được mức độ hiểu biết của học sinh, từ đó đưa ra những cách thức phù hợp với các đối tượng học sinh. Phương pháp hướng dẫn thực hành luyện tập, giáo viên hướng dẫn cho học sinh lặp đi, lặp lại cách thức trình diễn tác phẩm, cách đọc nhạc, nghe nhạc Phương pháp sử dụng đồ dùng dạy học âm nhạc, đó là cách thức giáo viên sử dụng nhạc cụ (đàn organ, ghita) để trình diễn tác phẩm cho học sinh nghe hoặc đệm hát cho học sinh biểu diễn các bài học chính khóa và các hoạt động ngoại khóa. Đó là, giáo viên sử dụng các loại mô hình, tranh ảnh, giáo án điện tử để hỗ trợ cho công tác giảng dạy, nhằm truyền tải tới cho học sinh những nguồn tri thức phong phú, đa dạng. Phương pháp kiểm tra, đánh giá, là phương pháp giáo viên sử dụng để theo dõi quá trình phát triển năng lực bộ môn của học sinh, đồng thời giúp đỡ học sinh hoàn thiện hơn trong lĩnh vực đó. 1.2. Thực trạng việc dạy học âm nhạc tại cơ sở được nghiên cứu 1.2.1. Hiện trạng cơ sở vật chất của nhà trường Nhà trường hiện có 28 lớp là trường THCS loại I, tổng số học sinh là 1368 em. Với phương châm đi trước đón đầu trong phương hướng, nhiệm vụ giáo dục, trường THCS mà tôi chọn để nghiên cứu đề tài này đã sớm triển khai việc sử dụng hiệu quả các phương tiện trong đổi mới phương pháp dạy học và coi đây là một nhiệm vụ trọng tâm của nhà trường và là tiêu chí đánh giá mỗi giáo viên. Được sự ủng hộ của các cấp, ban ngành, phụ huynh toàn trường hỗ trợ SKKN: “Nâng cao hiệu quả sử dụng các phương tiện dạy học trong đổi mới phương pháp dạy học môn Âm nhạc” 7/19 Lộc Thị Liên Trường THCS Thái Thịnh, Quận Đống Đa cơ sở vật chất cho nhà trường và đặc biệt là sự quan tâm đầu tư các trang thiết bị hiện đại của Ban giám hiệu nhà trường trong những năm học vừa qua. Tuy nhiên, hệ thống cơ sở vật chất của nhà trường vẫn chưa thực sự đầy đủ. Cụ thể như sau: - Nhà trường có trang bị máy chiếu Projector, nhưng số lượng chỉ khoảng 30% lớp học đã được lắp máy chiếu. - Hệ thống máy vi tính hiện đại được nối mạng Internet, nhưng chỉ tập trung tại phòng chức năng (Phòng Tin học). Hệ thống mạng Wifi đã được lắp đặt, tuy nhiên chưa phủ rộng toàn trường và chất lượng còn chưa cao. - Đàn organ điện tử đã được trang bị từ lâu và đa phần đã lỗi thời, chỉ có 01 chiếc đàn organ Yamaha 2100 là đáp ứng được nhu cầu sử dụng theo hướng hiện đại của giáo viên mong muốn. - Ngoài ra còn có thêm các nhạc cụ khác phục vụ dạy học âm nhạc (thanh phách, song loan, - Phòng học bộ môn âm nhạc: Nhà trường đã có phòng học bộ môn, tuy nhiên, mới chỉ có 01 phòng dành cho tất cả các môn chứ chưa có phòng học âm nhạc riêng biệt. Do vậy, không phải giờ học âm nhạc nào cũng được tổ chức tại phòng bộ môn, dẫn đến việc khó khăn trong khâu di chuyển các dụng cụ hỗ trợ cho giờ học âm nhạc. 1.2.2. Phương pháp dạy học của giáo viên Nhà trường hiện có 02 giáo viên dạy môn âm nhạc và 01 giáo viên Tổng phụ trách Đội có chuyên ngành đào tạo là Sư phạm Âm nhạc. Hầu hết các giáo viên đều yêu nghề, nhiệt tình, có tinh thần trách nhiệm trong công tác giảng dạy; có ý thức trau dồi nâng cao trình độ chuyên môn và nghiệp vụ sư phạm; có nhận thức đúng dắn về nghề nghiệp và lý tưởng vững vàng. Bên cạnh những thuận lợi vừa nêu còn tồn tại một số khó khăn nhất định đối với việc dạy học môn âm nhạc tại trường như: giáo viên âm nhạc tại trường là viên trẻ có trình độ chuyên môn cao, được đào tạo đúng chuyên ngành và nghiệp vụ sư phạm nhưng còn thiếu kinh nghiệm trong giảng dạy, cách vận dụng các phương pháp dạy học chưa linh hoạt, sáng tạo khiến cho việc thực hiện các mục tiêu đề ra trong dạy học đôi khi chưa thực sự đem lại hiệu quả. Học sinh sẽ rất say mê và hứng thú học tập môn âm nhạc, nếu các tiết học đó có sử dụng, khai thác các phương tiện, thiết bị hỗ trợ dạy học. Tuy nhiên việc sử dụng có hiệu quả các phương tiện, thiết bị trong đổi mới phương pháp giảng dạy bộ môn âm nhạc đòi hỏi người giáo viên phải đầu tư nhiều hơn về thời gian SKKN: “Nâng cao hiệu quả sử dụng các phương tiện dạy học trong đổi mới phương pháp dạy học môn Âm nhạc” 8/19 Lộc Thị Liên Trường THCS Thái Thịnh, Quận Đống Đa và các điều kiện phục vụ tiết dạy, trước giờ dạy phải chuẩn bị lâu hơn để tiến trình tiết học diễn ra theo dự kiến về mặt thời gian, nội dung kiến thức Giờ học còn bị chi phối và phụ thuộc vào các điều kiện như: nguồn điện, các đồ dùng dạy học cần thiết khác nếu những điều này chưa được khắc phục thì hiệu quả của tiết học còn chưa cao. 1.2.3. Tình hình học tập bộ môn âm nhạc của học sinh Nhìn chung, học sinh tại cơ sở giáo dục được lựa chọn để nghiên cứu đều rất yêu thích và có hứng thú môn âm nhạc. Tuy nhiên, xã hội hiện nay phát triển theo hướng hiện đại hóa về mọi mặt, điều đó ảnh hưởng không nhỏ đến tâm sinh lí của con người. Giờ đây học sinh không quan tâm nhiều đến các bài học âm nhạc trong sách giáo khoa mà dành nhiều hơn sự quan tâm của mình cho âm nhạc hiện đại. Ngoài ra, trình độ nhận thức và thẩm mĩ về cái đẹp trong âm nhạc của các con tại đây cũng chưa đồng đều. Điều đó dẫn đến việc làm giảm đi sự hiệu quả trong các giờ học âm nhạc. Ngay từ khi lựa chọn nghiên cứu đề tài này, tôi đã triển khai khảo sát tình hình học tập âm nhạc trên tổng số học sinh của 4 lớp 7A0, 7A1, 7A2, và 7A3, kết quả nhận được như sau: Lớp Sĩ số Con có yêu thích môn âm nhạc không? Con có thuộc hết các bài TĐN lớp 6 không? Con có thuộc các bài hát trong SGK âm nhạc lớp 6 không? Con có hiểu rõ về kiến thức nhạc lí ở nội dung học âm nhạc lớp 6 không? Con có nhớ tên những Nhạc sĩ được nhắc đến trong phần âm nhạc lớp 6 không? C K BT C K BT C K BT C K BT C K BT 7A0 51 18 16 17 12 31 7 16 19 16 8 31 10 19 18 14 7A1 56 16 21 19 10 32 14 14 26 16 6 42 8 17 25 14 7A2 49 15 22 12 14 26 9 11 25 14 3 31 15 13 21 15 7A3 50 17 23 10 9 28 13 10 23 17 5 29 16 9 24 17 Tổng 206 66 82 58 45 117 43 51 93 63 22 133 49 58 88 60 (%) 100% 32 % 39,9 % 28,2 % 21,8 % 56,8 % 20,9 % 24,8 % 45,1 % 30,6 % 10,7 % 64,6 % 23,8 % 28,2 % 42,7 % 29,1 % Chú thích: C: Có ; K: Không ; BT: Bình thường. SKKN: “Nâng cao hiệu quả sử dụng các phương tiện dạy học trong đổi mới phương pháp dạy học môn Âm nhạc” 9/19 Lộc Thị Liên Trường THCS Thái Thịnh, Quận Đống Đa Kết quả này cho ta thấy rõ một điều: học sinh chưa thực sự yêu thích và chưa thực sự có hứng thú với bộ môn âm nhạc. Vậy, làm thế nào thu hút được đông đảo học sinh chú ý đến những tiết dạy âm nhạc? Làm thế nào để các con yêu thích hơn nữa và dành nhiều sự quan tâm hơn nữa cho các giờ học âm nhạc? Một phần không nhỏ chính là nhờ phương pháp dạy học của giáo viên âm nhạc. Mà cách làm cụ thể chính là việc ứng dụng hiệu quả các phương tiện và tích cực đổi mới phương pháp dạy học để khơi gợi cảm hứng, tìm mọi cách thu hút sự quan tâm của học sinh, khuyến khích các em tham gia tích cực vào giờ học âm nhạc. SKKN: “Nâng cao hiệu quả sử dụng các phương tiện dạy học trong đổi mới phương pháp dạy học môn Âm nhạc” 10/19 Lộc Thị Liên Trường THCS Thái Thịnh, Quận Đống Đa Chương 2: GIẢI PHÁP THỰC HIỆN Chúng ta có thể thấy được việc giáo viên sử dụng chưa hiệu quả các phương tiện thiết bị trong đổi mới phương pháp dạy học bộ môn âm nhạc, đã dẫn đến việc chưa thực sự thu hút được sự tham gia của học sinh, hoạt động tích cực của học sinh chưa cao, điều này cũng ảnh hưởng khả năng nhận thức thẩm mĩ của học sinh về âm nhạc. Trước những tồn tại về việc sử dụng các phương tiện dạy học chưa hiệu quả, sau một vài năm thử nghiệm, tìm tòi, học hỏi, tôi đã mạnh dạn tìm ra giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng các phương tiện dạy học, nhất là việc sử dụng hiệu quả các trang thiết bị theo phương pháp đổi mới và kết hợp các phương tiện dạy học trong giảng dạy các phân môn thuộc bộ môn âm nhạc. 2.1. Sử dụng hiệu quả trang thiết bị dạy học theo phương pháp đổi mới 2.1.1. Phòng học bộ môn Để giờ học âm nhạc thực sự hiệu quả, điều kiện đầu tiên là: tiết học đó phải được tổ chức trong phòng học bộ môn âm nhạc. Khi tổ chức lớp học âm nhạc tại phòng học bộ môn riêng biệt sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên và học sinh, tạo không khí vui vẻ, thoải mái cho cả người dạy và người học, không làm ảnh hưởng đến các lớp khác. Thêm vào đó, phòng học bộ môn âm nhạc là nơi có đầy đủ các phương tiện dạy học giúp giáo viên không phải vất vả trong việc mang, di chuyển các phương tiện dạy học: đàn organ, máy tính, máy chiếu, các nhạc cụ khác đến từng lớp học. Do đó, việc nhà trường có được phòng học bộ môn âm nhạc riêng biệt là rất cần thiết. 2.1.2. Công nghệ thông tin trong nhà trường Giáo viên cần phải khai thác triệt để lượng thông tin hữu ích phục vụ cho bộ môn có từ mạng Internet: thông tin của tác phẩm, thông tin các nhạc sĩ, thông tin về các sinh hoạt âm nhạc của các vùng miền đẩy mạnh việc sử dụng các phương tiện công nghệ: máy tính, máy chiếu Projector, sử dụng thành thạo các phần mềm tạo bài giảng điện tử, tạo giáo án điện tử: Microsoft Powerpoint, Articulate Present 09, Violet 1.8. để bài dạy mang tính trực quan sinh động cao, các phần mềm thuộc chuyên ngành Âm nhạc hỗ trợ: Encore 4.5, Fenale 2009, Sibelius thông qua đó tạo điều kiện cho học sinh được học bằng nhiều giác quan: nghe, nhìn, vận động, cảm nhận tạo cho học sinh sự hứng thú, tiếp thu lượng kiến thức nhanh hơn, hoạt động dạy học của giáo viên trở nên nhẹ nhàng nhưng hiệu quả. SKKN: “Nâng cao hiệu quả sử dụng các phương tiện dạy học trong đổi mới phương pháp dạy học môn Âm nhạc” 11/19 Lộc Thị Liên Trường THCS Thái Thịnh, Quận Đống Đa Ví dụ: Dạy bài hát mới: - Về phần giới thiệu tác giả tác phẩm: Giáo viên khai thác thêm một số thông tin ở Internet mà các tư liệu khác chưa có. - Cho học sinh nghe giai điệu bài hát: Bài hát được giáo viên soạn trên phần mềm Fenale 2009 được trình diễn trực tiếp trên máy tính không cần mang theo băng đĩa. - Dạy và ôn TĐN: Bài TĐN được giáo viên soạn trên phần mềm Encore 4.5 hoặc phần mềm Sibelius, học sinh được theo dõi trực tiếp phần mềm trình bày cao độ tiết tấu một cách chính xác, thay cho bảng phụ - Dạy âm nhạc thường thức: Giáo viên khai thác từ Internet các thông tin cần thiết cho bài giảng: hình ảnh, các đoạn video mang tính minh họa cao và cho các em theo dõi trực tiếp bằng hệ thống máy tính và projector sau khi đã được biên tập bằng phần mềm : Powerpoint, Violet 2.1.3. Nhạc cụ được trang cấp Hiện nay các trường THCS đã được trang cấp các loại nhạc cụ: Đàn organ, đàn ghita.. đây là những nhạc cụ vừa hiện đại vừa thông dụng tập trung khá đầy đủ các chức năng của một dàn nhạc thu nhỏ. Qua giảng dạy cho thấy học sinh rất hứng thú khi học môn âm nhạc nhưng cũng dễ nhàm chán nếu người giáo viên không vận dụng linh hoạt các kĩ năng cơ bản vào tiết dạy: phương pháp truyền đạt, kĩ năng ca hát, sử dụng nhạc cụ, chỉ huy nhịp Ví dụ: Khi dạy bài hát mới cho học sinh, ngoài việc cho học sinh nghe băng đĩa đòi hỏi người giáo viên phải hát mẫu và biểu diễn bài hát đó trên nhạc cụ. Điều này sẽ giúp cho học sinh bước đầu nhớ giai điệu bài hát và quan trọng hơn là làm cho học sinh hứng thú với tiết học. Ví dụ: Trong tiết dạy có nội dung giới thiệu về một số loại nhạc cụ phương Tây (Âm nhạc 7 - Tiết 6) nếu muốn tạo hiệu quả cho nội dung giảng dạy này thì ngoài việc cho các em xem tranh ảnh thì đồng thời cho các em nghe tiếng các loại nhạc cụ đó thông qua một số trích đoạn âm nhạc bằng việc khai thác nhạc cụ điện tử (đàn organ). Như thế không những vừa để cho các em vừa thấy, vừa nghe còn tạo cho học sinh thêm sôi động hứng thú. Hoặc trong tiết dạy bài TĐN mới giáo viên sử dụng nhạc cụ đánh mẫu bài đọc một hoặc hai lần sau đó phân câu đánh từng câu ngắn cho học sinh nghe và tự tập luyện. Thông qua tiếng SKKN: “Nâng cao hiệu quả sử dụng các phương tiện dạy học trong đổi mới phương pháp dạy học môn Âm nhạc” 12/19 Lộc Thị Liên Trường THCS Thái Thịnh, Quận Đống Đa nhạc cụ, ngoài việc giúp cho học sinh chủ động tập luyện, rèn luyện tai nghe còn giúp cho giáo viên đỡ tốn công sức vì phải đọc đi đọc lại nhiều lần nhưng vẫn mang lại hiệu quả cao. 2.1.4. Nhạc cụ tự làm: Thanh phách, song loan Với mục đích hình thành trong các em kĩ năng giữ và đánh nhịp, đây là hai nhạc cụ đơn giản, giáo viên có thể hướng dẫn cho các em tự làm để phục vụ tốt cho việc học. 2.2. Kết hợp các phương tiện dạy học trong giảng dạy các phân môn Chắc chắn khi ứng dụng một cách triệt để các phương tiện dạy học vào trong các giờ học âm nhạc sẽ đem lại hiệu quả cao. Nhưng không phải giờ học âm nhạc nào cũng đưa vào tất cả các ứng dụng, các phương tiện dạy học sẵn có. Vậy, người giáo viên có tiết dạy hiệu quả là người biết lựa chọn các phương tiện phù hợp với các nội dung cần truyền tải tới học sinh khiến cho học sinh cảm thấy hứng thú và muốn học. 2.2.1. Phân môn học hát Trong trường phổ thông dạy âm nhạc cho học sinh là dạy đại trà, nó khác với cách dạy ở các trường âm nhạc chuyên biệt. Khả năng âm nhạc ở học sinh còn hạn chế, không đồng đều nên việc dạy hát cho các em phải từ từ và tiến hành theo các bước nhất định và hợp lí. Việc sử dụng phương tiện để dạy cho học sinh chính vì thế lại có ý nghĩa quan trọng, nó giúp cho các em nghe được âm thanh chuẩn xác của đàn, tạo sự hứng thú, sôi nổi trong giờ học. Ví dụ: Các bước trong tiết dạy bài dân ca Đi cắt lúa (Âm nhạc 7 – tiết 20), giáo viên nên sử dụng các phương tiện như sau: • Bước 1: Giới thiệu bài hát. Giáo viên có thể sử dụng tranh, ảnh hay bản đồ được sưu tầm từ Internet để chiếu lên màn hình giới thiệu về bài hát. Giáo viên chiếu tranh ảnh của núi rừng và đồng bào các dân tộc ở Tây Nguyên, bản đồ Việt Nam để giới thiệu cho học sinh. • Bước 2: Tìm hiểu bài hát Chuẩn bị bản nhạc bài Đi cắt lúa bằng phần mềm Fenale 2009 chiếu to qua màn hình, cho học sinh xem, tìm hiểu bài hát thông qua việc đọc lời ca và tìm hiểu các kí hiệu âm nhạc được sử dụng trong bài. SKKN: “Nâng cao hiệu quả sử dụng các phương tiện dạy học trong đổi mới phương pháp dạy học môn Âm nhạc” 13/19 Lộc Thị Liên Trường THCS Thái Thịnh, Quận Đống Đa • Bước 3: Nghe, trình bày bài hát: Giáo viên mở nhạc bằng băng đĩa cho học sinh nghe mẫu bài hát hoặc đệm đàn và hát cho học sinh nghe bài hát. • Bước 4: Luyện thanh Giáo viên dùng nhạc cụ đàn mẫu âm hay một chuỗi âm ngắn, đơn giản để học sinh nghe và đọc theo. • Bước 5: Tập hát từng câu: Giáo viên dùng nhạc cụ đàn giai điệu từng câu hát ngắn cho học sinh nghe, mỗi câu khoảng 2,3 lần sau đó học sinh tập hát theo. Trong khi học sinh tập hát từng câu, giáo viên có thể dùng đàn đệm theo để tạo hưng phấn cho học sinh • Bước 6: Tập hát cả bài Khi học sinh đã thuộc từng câu hát, giáo viên cho học sinh ghép cả bài. Lúc này việc sử dụng nhạc cụ là rất cần thiết, giáo viên sử dụng nhạc cụ để đệm cho học sinh hát. • Bước 7: Củng cố bài: Giáo viên dùng nhạc cụ đánh một số giai điệu ngắn cho học sinh nghe, học sinh đoán câu hát và trình bày lại. 2.2.2. Phân môn nhạc lí Dạy nhạc lí trong nhà trường phổ thông - một trong những phân môn mà nhiều giáo viên thường thấy khó, khô khan khi dạy. Để tránh tình trạng dạy chay việc đưa các phương tiện để dạy phân môn nhạc lí là điều hết sức cần thiết: Đàn Organ, thanh phách, máy chiếu, vi tính. * Cách sử dụng các phương tiện: + Khi cần minh họa các kiến thức bằng âm thanh để giúp học sinh nhận ra vai trò của nội dung nhạc lí, việc sử dụng nhạc cụ là hết sức cần thiết. + Khi học về các loại gam trưởng, giọng trưởng, gam thứ, giọng thứ, quãng giáo viên có thể cho học sinh nghe hiệu quả âm thanh qua nhạc cụ hoặc lấy từ nguồn Internet một số bài nhạc khác nhau để học sinh phân biệt được đặc điểm và tính chất của gam trưởng, gam thứ, giọng trưởng, giọng thứ và quãng. 2.2.3. Phân môn tập đọc nhạc Để tránh việc dạy theo phương pháp cũ tức là dạy truyền khẩu giáo viên rất cần phải sử dụng nhạc cụ để luyện cho học sinh nghe cao độ, tiết tấu. SKKN: “Nâng cao hiệu quả sử dụng các phương tiện dạy học trong đổi mới phương pháp dạy học môn Âm nhạc” 14/19 Lộc Thị Liên Trường THCS Thái Thịnh, Quận Đống Đa Phương tiện để dạy tập đọc nhạc: Các bài tập đọc nhạc được viết bằng phần mềm chuyên dụng: Fenale 2009, Encore 4.5, Sibelius. Đàn organ, thanh phách, máy vi tính, đĩa nghe nhạc, máy chiếu. Ví dụ: Cách sử dụng các phương tiện trong bài TĐN số 8 “Chú chim nhỏ dễ thương” (Âm nhạc 7 – tiết 29) + Giáo viên chiếu bài TĐN số 8 lên màn hình để giới thiệu bài và để học sinh nhìn rõ bản nhạc đầy đủ và tìm hiểu về: các trường độ, cao độ, nhịp, sắc thái, những ký hiệu âm nhạc được sử dụng trong bài TĐN Bài TĐN được viết bằng phần mềm Fenale 2009, Encore 4.5 hoặc Sibelius. + Giáo viên dùng đàn phím điện tử đánh từng câu nhạc ngắn để học sinh luyện cao độ, đọc từng câu. + Giáo viên dùng nhạc cụ gõ (thanh phách, song loan) hướng dẫn học sinh luyện tập tiết tấu. + Cho học sinh nghe bài TĐN số 8 bằng phần mền chuyên dụng để học sinh củng cố lại bài học. 2.2.4. Phân môn âm nhạc thường thức Dạy âm nhạc thường thức ở trường THCS cung cấp cho học sinh những thông tin về tác giả tác phẩm, những hiểu biết về âm nhạc mang tính phổ thông. Những phương tiện cần thiết: + Tranh ảnh sưu tầm từ internet + Đàn organ + Máy chiếu + Máy vi tính Ví dụ: Với
Tài liệu đính kèm: