Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giáo dục tính tự lập cho trẻ mẫu giáo 3 - 4 tuổi ở trường Mầm non

tự cởi và mặc quần áo; tự rửa 
mặt, rửa tay; tự đi dép, tự cất dép, lấy và cất đồ dùng cá nhân của mình khi đến 
lớp và khi ra về; tự ăn; tự đi lên xuống cầu thang; tự lấy và cất gối. 
 - Kỹ năng giữ gìn vệ sinh: Tự thay quần áo khi thấy bẩn; tự xúc miệng nước 
muối sau khi ăn; lau nước trên sàn, lau bụi trên bàn; xả nước sau khi đi vệ sinh, 
đi vệ sinh đúng nơi qui định; rửa tay bằng xa phòng khi tay bẩn, nhặt rác, bỏ rác 
vào đúng nơi qui định; tự rửa tay, chân khi thấy bẩn, biết tự đi vệ sinh khi thấy 
có nhu cầu. 
 - Kỹ năng hỗ trợ người khác: Lấy, cất đồ dùng học tập, chuẩn bị bàn ăn, 
giường ngủ cùng cô, lấy ly nước uống khi được nhờ, xách phụ đồ, tưới cây. 
 Việc xác định được những kỹ năng như trên đã giúp tôi định hướng được 
nhiệm vụ của mình trong công tác chăm sóc trẻ nói chung và việc thực hiện đề 
tài nghiên cứu nói riêng. Và nhờ xác định được những kỹ năng đó mà tôi đã rèn 
trẻ thông qua các hoạt động trong ngày. Tôi đã giúp trẻ hiểu được ý nghĩa của 
hành động, của công việc đó như thế nào, biết được việc nào nên làm và việc 
nào không nên làm, việc đó có ích lợi gì để từ đó giúp trẻ dần dần trở thành ý 
thức cần có trong cuộc sống hàng ngày. 
c) Khảo sát khả năng tự lập của trẻ: 
Từ những nhận thức của mình về vấn đề giáo dục tính tự lập cho trẻ mẫu 
giáo bé, tôi định hướng được nhiệm vụ của mình trong công việc nghiên cứu 
này. Và để gặt hái được nhiều kết quả tốt trong quá trình thực hiện, ngay từ đầu 
năm học tôi đã tiến hành khảo sát trẻ theo những kỹ năng cấn thiết để giáo dục 
tính tự lập cho trẻ mà tôi đã xác định ở trên. 
 Qua khảo sát tôi thấy trẻ lớp tôi đa số còn chưa biết cách tự phục vụ bản 
thân, chưa có ý thức giữ gìn vệ sinh thân thể, đặc biệt kỹ năng hỗ trợ người khác 
Một số biện pháp giáo dục tính tự lập cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi ở trường mầm non 
7/19 
còn rất ít trẻ đạt yêu cầu. Trẻ lớp tôi còn luôn ỉ lại, dựa dẫm vào cô giáo trong 
lớp, nếu không có cô giúp hoặc nhắc nhở thì trẻ không biết phải làm gì. Từ kết 
quả trên tôi đã cố gắng định hướng cho trẻ cần phải làm những gì đầu tiên sau 
đó dần dần đạt được kết quả mình muốn và nghiên cứu các biện pháp cụ thể để 
giáo dục tính tự lập cho trẻ. 
d) Luyện tập cho trẻ các công việc tự phục vụ vừa sức: 
 Ở tuổi lên ba trẻ đã hình thành và phát triển ý thức “Cái tôi” của mình, trẻ 
tích cực tìm hiểu các sự vật, hiện tượng xung quanh, trẻ rất muốn tự làm mọi 
việc để khẳng định mình. Ý thức này chi phối phần lớn các hoạt động trong 
ngày của trẻ. Vì vậy tôi luôn tôn trọng và thỏa mãn nhu cầu tự lập của trẻ kết 
hợp sử dụng phương pháp khích lệ động viên trẻ. 
● VD: Tôi thấy khi tới lớp trẻ rất thích được tự cởi giày, dép và tự cất đồ 
vào tủ của mình mà không cần đến sự giúp đỡ của người khác, mặc dù mỗi lần 
trẻ làm công việc đó rất lâu, nhưng những lần như vậy tôi luôn đứng bêncạnh 
chờ đợi trẻ kết hợp động viên trẻ. Hay một số trẻ lớp tôi rất thích được tự xúc 
cơm nhưng rất lâu mới xúc được một miếng vào miệng có khi còn rơi vãi ra bàn. 
Nhưng tôi không tỏ ra sốt ruột mà thường xuyên dùng lời nói động viên trẻ, 
khuyến khích trẻ xúc cơm vào miệng khi đã nhai hết cơm trong miệng. Ví dụ: 
Thi xem ai ăn nhanh, Thi xem miệng ai to, Thi xem ai xúc miếng to.....Tôi thiết 
nghĩ nếu tôi thấy sốt ruột khi trẻ làm lâu mà làm hộ trẻ, thì dẫn đến trẻ sẽ ỉ lại, 
không tự làm và luôn chờ đợi sự giúp đỡ của cô trong mỗi công việc. 
 Khi trẻ có nguyện vọng tự lập, mong muốn được làm việc có khi còn tỏ ra 
bướng bỉnh. Những lúc đó tôi rất thông cảm và hiểu được “bướng bỉnh” ở lứa 
tuổi này và không kìm hãm ý muốn tự lập của trẻ. Khi trẻ thực hiện công việc đó 
mất rất nhiều thời gian, không theo mong muốn của tôi, đôi khi còn bừa bãi, 
thậm chí còn hỏng việc. Song tôi vẫn luôn kiềm chế cảm xúc, kiễn nhẫn đợi trẻ 
làm xong tạo điều kiện để trẻ tự làm, tự trải nghiệm công việc. 
● VD: Như lớp tôi có một số trẻ rất thích giúp cô chia thìa vào khay và 
đặt vào các bàn, nhưng loay hoay mãi không biết chia như thế nào, có khi còn 
chia thiếu, rồi làm rơi hết thìa xuống sàn. Mỗi lần như vậy tôi không tỏ ra khó 
chịu mà nhẹ nhàng đến bên trẻ hướng dẫn trẻ đếm và chia thìa tương ứng với số 
bạn trong bàn đó, sau đó tôi cho trẻ chia tiếp các bàn tiếp theo. Sau mỗi lần được 
tôi hướng dẫn động viên trẻ của tôi giờ làm rất thành thạo và trẻ nào cũng muốn 
được giúp cô. 
 Được tự tay làm những công việc mình thích tôi thấy trẻ rất phấn khởi, có 
thể lần đầu trẻ làm rất lâu mới xong, nhưng các lần sau đó tôi thấy các thao tác 
Một số biện pháp giáo dục tính tự lập cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi ở trường mầm non 
8/19 
của trẻ thành thạo rất nhiều, trẻ mạnh dạn tự tin hơn. Qua đó những kiến thức tự 
trải nghiệm của trẻ sẽ được mở rộng và khắc sâu hơn rất nhiều. 
 Trong quá trình giáo dục cần hình thành ở trẻ những kỹ năng và thói quen 
tựlập. Trẻ 3 tuổi đã bắt đầu có khả năng tự mình làm một số công việc đơn giản, 
trẻ cũng có ý thức về điều đó và cũng có mong muốn được làm. Giáo dục tính tự 
lập cho trẻ bắt đầu từ thói quen tự phục vụ, thói quen vệ sinh cá nhân, thói quen 
giúp đỡ người khác, những thói quen đó đòi hỏi phải tác động đến trẻ một cách 
lâu dài, có hệ thống và nhất quán vì trẻ dễ nhớ nhưng cũng chóng quên. Vì vậy 
việc luyện tập thường xuyên các công việc tự phục vụ vừa sức cho trẻ là rất 
quan trọng và cần thiết. 
Để trẻ đạt được việc tự lập hoàn toàn, tôi đã thực hiện các quá trình 
“Cùng hành động” nghĩa là cho trẻ làm cùng cô. Khi cùng làm với trẻ tôi thường 
kết hợp giảng giải, giải thích cho trẻ biết lý do và cách thức hành động. 
 ● VD: Khi trẻ mới đến trường phải cất đồ dùng cá nhân vào đúng ngăn tủ 
có kí hiệu của mình, tôi đi cùng trẻ đến ngăn tủ đó, chỉ cho trẻ nhận ra đây là kí 
hiệu ở ngăn tủ của con để trẻ không cất nhầm vào tủ của bạn khác và chỉ cho trẻ 
biết đây là ngăn tủ con sẽ cất ba lô, quần áo của con vào trong đó, nhưng trước 
khi cất con phải gấp quần áo gọn gàng vào đã. Tôi còn giải thích cho trẻ khi cất 
đúng ngăn của mình thì khi đến giờ về lấy rất dễ dàng. Không những vậy ngày 
nào tôi cũng cho trẻ phải gấp quần áo gọn gàng rồi mới được cất vào ngăn tủ. 
Sau một, hai lần tôi nhắc nhở và ngày nào trẻ cũng được thực hành các thao tác 
đó nên trẻ cất và lấy đồ dùng rất thành thạo và không cần đến sự giúp đỡ của 
người lớn nữa. 
Để giúp trẻ thực hiện được các thói quen tự phục vụ một cách phấn khởi 
và nhớ lâu tôi đã kết hợp lồng ghép những bài thơ, bài hát có ý nghĩa giáo dục 
giữ gìn vệ sinh để trẻ dễ dàng thực hiện các kỹ năng đó. 
● VD: Trước giờ ăn tôi cho trẻ hát các bài hát hoặc đọc một số bài thơ: 
Rửa tay, rửa mặt, giờ ăn, giờ ngủ, giờ chơi 
Thời gian đầu năm tôi vừa làm mẫu kết hợp phân tích cách làm các kỹ 
năng cần thiết, sau đó tôi cho trẻ tự làm, chỉ nhắc nhở bằng lời đối với những trẻ 
nhút nhát, và tôi cho trẻ thường xuyên được thực hành các kỹ năng đó (Tự rửa 
tay, rửa mặt, xúc miệng nước muối, tự cởi và gấp quần áo, tự cất và lấy dép 
đúng nơi qui định) 
Đa số trẻ lớp tôi đều xung phong muốn làm giúp cô. Để trẻ nào cũng được 
làm mỗi ngày tôi nhờ một nhóm trẻ khác nhau giúp mình. Thế là cả lớp tôi trẻ 
Một số biện pháp giáo dục tính tự lập cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi ở trường mầm non 
9/19 
nào cũng thành thạo tất cả các kỹ năng cần thiết để hình thành nhân cách sau 
này cho trẻ. 
e) Tổ chức lồng ghép giáo dục tính tự lập vào các hoạt động học và chơi: 
 Tổ chức các hoạt động giáo dục cho trẻ theo hướng đổi mới thể hiện được 
mối quan hệ hợp tác giữa cô với trẻ, giữa trẻ với nhau, chúng phù hợp với đặc 
điểm tâm sinh lí, đặc biệt là nhu cầu và hứng thú của trẻ trong hoạt động. Trong 
suốt thời gian trẻ tham gia hoạt động cần duy trì tính hấp dẫn của nhiệm vụ, tạo 
cho trẻ có hứng thú và niềm say mê khám phá thế giới thông qua các trò chơi và 
các hoạt động tìm tòi khám phá. Trẻ chủ động tích cức tham gia các hoạt động 
trải nghiệm, các tình huống khác nhau của cuộc sống. Dần dần trẻ trở nên tích 
cực chủ động, linh hoạt và tự tin trong mọi hoàn cảnh. 
 Tính tự lập của trẻ được trải nghiệm trong các hoạt động, trong sinh hoạt 
hàng ngày ở gia đình và nhà trường. Đối với trẻ lên ba đã bắt đầu có khả năng 
làm một số việc đơn giản, trẻ đã có ý thức về điều đó và luôn chứng tỏ khả năng 
của mình trong sinh hoạt hàng ngày. Trong giờ học đối với các hoạt động cần 
đến đồ dùng của trẻ, tôi chỉ chuẩn bị đồ dùng đặt sẵn trên bàn sau đó cho trẻ tự 
lên lấy đồ dùng học tập về vị trí ngồi của mình, kết thúc tiết học cũng vậy tôi 
cho trẻ tự cất đồ dùng học tập đúng nơi qui định. 
● VD: Trong giờ học toán tôi đã chuẩn bị rổ đồ dùng và bảng trắng cho 
mỗi trẻ nhưng tôi đặt chung vào một bàn, tôi cho mỗi trẻ lên lấy một rổ và một 
bảng về chỗ của mình để học. Sau khi học xong tôi cũng cho trẻ cất đồ dùng về 
đúng vị trí. Hay trong giờ học tạo hình cần đến hộp màu tôi thường nhờ trẻ 
chuẩn bị bàn học và hộp màu cho các bạn. 
Được tự lấy đồ dùng học tập như vậy tôi thấy trẻ rất tích cực, hứng thú 
học và luôn muốn khám phá xem mình được học gì ở các đồ dùng đó, giờ học 
nào của lớp tôi đều thấy trẻ hứng thú từ đầu giờ học đến cuối giờ học. Qua đó tôi 
còn rèn luyện cho trẻ thói quen gọn gàng ngăn nắp, lấy đâu cất đấy. 
 Là một giáo viên mầm non chắc hẳn ai cũng biết mỗi khi đến giờ hoạt 
động góc và hoạt động ngoài trời trẻ đều tỏ ra rất thích thú, phấn khởi, mong 
chờ nhất. Không những vậy hoạt động vui chơi là hoạt động quan trọng nhất nó 
giữ vai trò chủ đạo ở lứa tuổi này, qua hoạt động này làm biến đổi về chất trong 
toàn bộ đời sống tâm lý của trẻ. Vì vậy đối với trẻ ở lứa tuổi này, đồ vật không 
phải là thứ để trẻ nghịch như trước đây mà bây giờ qua chơi với đồ vật, đồ chơi 
giúp trẻ khám phá chức năng và phương thức sử dụng tương ứng (như cái thìa 
dùng để xúc cơm ăn và có cách cầm thìa nhất định) Chính vì vậy tôi rất chú 
trọng việc tạo điều kiện cho trẻ được chơi với đồ vật, đồ chơi và chơi với bạn bè. 
Một số biện pháp giáo dục tính tự lập cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi ở trường mầm non 
10/19 
Ngoài ra trong quá trình chơi với đồ vật trẻ còn bắt chước thao tác của 
người lớn. Trò chơi phân vai chính là một hoạt động phản ánh thực cuộc sống xã 
hội thu nhỏ. Khi tham gia chơi thì trẻ được đứng ở vị trí chủ thể của hành động 
chơi, trẻ có thể được tự mình quyết định làm lấy những gì mà mình thích chứ 
không phải là những gì người khác ép buộc. Vì vậy, trong khi chơi xuất hiện ở 
trẻ sự tích cực tự nguyện. Hoạt động vui chơi đối với trẻ là hoạt động để rèn 
luyện các chức năng tâm lý, sinh lý. Chơi là để phát triển các mặt thể chất và 
tinh thần. Chơi là để học hỏi làm người là để phát triển nhân cách một cách toàn 
diện. Với những ý nghĩ to lớn đó, có thể khẳng định rằng: Chơi cũng lá cách để 
rèn luyện và phát huy khả năng tự lập. Hơn bất cứ hoạt động nào, trong trò chơi, 
trẻ được thể hiện khả năng tự lập của mình. Trẻ luôn luôn mong muốn mình 
được tự giải quyết lấy mọi tình huống, chúng có xu hướng tự hoạt động mà 
không cần sự giúp đỡ của ai. Trẻ có thể tự tiến hành trò chơi và chơi một cách 
vui vẻ, hăng say, thích thú. 
VD: Trong hoạt động góc có rất nhiều góc chơi, trong mỗi góc lại có nhiều 
nhóm chơi nhỏ. Khi cô giới thiệu các góc chơi, nhiệm vụ của từng vai chơi, trẻ 
bắt đầu tự chọn hoạt động của mình. Có trẻ chọn góc phân vai, có trẻ chọn góc 
xây dựngLần đầu tiên cháu được đóng làm chú công nhân, được đóng vai bố, 
mẹ, vai y tá, bác sĩ,Làm chú công nhân phải xây nhà, xây hàng rào và xây 
nhiều công trình khác. Khi đó trẻ sẽ nghĩ ra cách làm cho đẹp, cho nhanh. Được 
đóng vai bố, mẹ trẻ sẽ tự làm công việc của bố là đi làm hoặc là làm công nhân 
hoặc là một nông dân chăm sóc cây trong vườn hoặc đưa trẻ đi học, đi chơi công 
viên làm mẹ là biết bế em, cho bé ăn, quét dọn nhà cửa,nấu cơm Làm y tá, 
bác sĩ trẻ sẽ khám bệnh, kê đơn thuốc, tiêm thuốc Khi trẻ hoạt động cô giáo 
tạo tình huống để trẻ giải quyết. Đồng thời gợi ý, hướng dẫn thêm để mở rộng 
vốn hiểu biết cho trẻ trong lúc chơi. 
Từ những giai đoạn sau khi tổ chức cho trẻ chơi tôi không can thiệp quá 
sâu vào trò chơi của trẻ để trẻ bộc lộ khả năng tự lập của mình. Khi trẻ tự chơi 
với các đồ chơi thì trẻ cũng lĩnh hội được những qui tắc hành vi ứng xử trong xã 
hội ẩn chứa trong quá trình hành động đó. Từ đó trẻ học được cách tự lập trong 
các thao tác hành động với đồ vật, giúp trẻ tự tin, tự lập hơn trong cuộc sống. 
g) Giáo dục, rèn luyện tính tự lập cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi 
Phần lớn trẻ 3 tuổi tính tự lập đã phát triển. Trẻ thường thích tự làm mọi 
việc, Tuy nhiên các thao tác còn vụng về, lúng túng dễ làm hỏng việc, cần phải 
có sự hướng dẫn trẻ trong công việc để trẻ làm đúng theo yêu cầu của người lớn. 
Bản thân người lớn cần tạo điều kiện trẻ hoạt động một cách tự lập tức là tạo cho 
Một số biện pháp giáo dục tính tự lập cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi ở trường mầm non 
11/19 
trẻ tự tin thực hiện. Trẻ làm sai người lớn chỉ dẫn trẻ làm lại thì sẽ được, có như 
vậy trẻ mới được trải nghiệm công việc mình làm nó khó và dễ như thế nào. 
Người lớn ở đây là cô giáo, là cha mẹ và những người thân trong gia đình gần 
gũi với trẻ. Cô giáo có thể giúp đỡ bằng các câu hỏi gợi ý, khuyến khích trẻ tích 
cực hoạt động và sử dụng những kinh nghiệm sẵn có của mình vào trong quá 
trình hoạt động. Việc làm này được lặp đi, lặp lại trong ngày, dần dần khả năng 
tự lập của trẻ càng phát triển. 
Chính vì vậy tôi đặc biệt chú trọng đến rèn trẻ kỹ năng lao động tự phục 
vụ, kỹ năng vệ sinh môi trường thông qua hai buổi tổ chức hoạt động trong 
tháng. Hàng ngày tôi thường chú trọng dạy trẻ những hành vi văn hóa trong ăn 
uống qua đó rèn kỹ năng lao động tự phục vụ và kỹ năng giúp đỡ người khác 
như: Biết rửa tay sạch sẽ trước khi ăn, chỉ ăn uống tại bàn, biết cách sử dụng 
những đồ dùng vật dụng trong ăn uống một cách đúng đắn, biết mời trước khi 
ăn, ăn uống gọn gàng, không rơi vãi, nhai nhỏ nhẹ không gây tiếng ồn, ngậm 
miệng khi nhai thức ăn, ăn hết suất hoặc biết giúp cô giáo dọn dẹp, xếp đồ 
dùng đồ chơi đúng chỗ, ngồi ngay ngắn không làm ảnh hưởng đến người khác.... 
Khi ra sân trong giờ lao động phải biết nhặt rác bỏ vào thùng, tưới cây, nhặt cỏ, 
lau lá cây,.... Khi thực hiện các hoạt động này tôi cùng làm với trẻ và tôi thường 
giải thích cho trẻ hiểu ý nghĩa tác dụng của từng hoạt động. Từ đó trẻ sẽ hiểu và 
học tập theo cô, dần dần hoạt động có ý thức đó sẽ trở thành kỹ năng giúp trẻ 
thực hiện hoạt động một cách tự nguyện mà không có cảm giác ép buộc sai 
khiến. Trẻ còn cảm thấy vui vì đã làm được một việc nên làm giống như lời cô 
dạy. 
Trong quá trình trẻ thực hiện cô cùng làm với trẻ nhưng vẫn phải theo dõi, 
giám sát và cho trẻ tự giải quyết một số tình huống xảy ra như: có vài bạn không 
tự giác lao động, vứt rác không đúng nơi, thao tác vệ sinh không gọn gàngCô 
gợi ý cho trẻ giải quyết bằng cách nhắc nhở lẫn nhau nhưng tuyệt đối tránh tình 
trạng “Thủ lĩnh”. Nếu được bạn góp ý mà trẻ không xoay chuyển thì cô mới giải 
quyết. Từ đó hình thành cho trẻ bản lĩnh, sự linh hoạt giải quyết các tình huống 
xảy ra. 
h) Tuyên truyền, phối kết hợp với phụ huynh cùng giáo dục tính tự lập cho 
trẻ: 
Như chúng ta đã biết thời gian trẻ đến trường nhiều hơn rất nhiều so với 
thời gian ở nhà. Những bài học trẻ được học ở trường giúp trẻ phát triển đúng 
yêu cầu ở độ tuổi, giúp trẻ phát triển một cách toàn diện cả về thể chất lẫn tinh 
Một số biện pháp giáo dục tính tự lập cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi ở trường mầm non 
12/19 
thần và nhận thức, giúp trẻ tự tin, mạnh dạn, tích cực và chủ động khi tham gia 
các hoạt động cùng cô và bạn. 
Tuy nhiên để công tác chăm sóc giáo dục trẻ ở trường đạt kết quả tốt nhất, 
tránh trường hợp cô giáo ở lớp thì giáo dục trẻ tính tự lập, còn về nhà cha mẹ lại 
luôn làm giúp trẻ mọi việc. Chính vì không muốn tình trạng đó xảy ra nên tôi 
thường xuyên trao đổi với phụ huynh trong những giờ đón trả trẻ, trong các buổi 
họp phụ huynh về mọi vấn đề có liên quan đến trẻ ở trường và đặc biệt là giáo 
dục tính tự lập cho trẻ. Bởi không phải phụ huynh nào cũng có nhận thức đúng 
đắn về vấn đề đó. 
Đa số phụ huynh đều đã nhận thấy vai trò và tính quan trọng của việc giáo 
dục tính tự lập cho trẻ. Số phụ huynh nhận thấy tầm quan trọng của việc giáo 
dục tính tự lập cho trẻ bởi phụ huynh đã thường xuyên rèn luyện tính tự lập cho 
con mình tại gia đình, họ thấy trẻ rất mạnh dạn, tự tin trong mọi công việc hàng 
ngày trong gia đình cũng như ở những nơi công cộng khác. Bên cạnh đó có một 
số phụ huynh thì lại cho rằng 5-6 tuổi mới phù hợp để rèn tính tự lập vì ở lứa 
tuổi đó trẻ mới có thể tự làm được những kỹ năng tự phục vụ. 
Trong quá trình rèn tính tự lập cho trẻ, một số phụ huynh tâm sự rằng có 
nhiều vướng mắc khi giáo dục tính tự lập cho trẻ vì do thời gian dành cho trẻ 
còn hạn chế; nhiều gia đình thì không thống nhất được quan điểm giáo dục trẻ; 
bố, mẹ thì muốn con tự làm những công việc vừa sức, nhưng ông, bà sợ cháu 
mệt thì làm hộ trẻ dẫn đến kết quả của việc rèn tính tự lập cho trẻ chưa thành 
công. Một số phụ huynh khác thì có ý kiến hoàn toàn nhờ cô giáo chủ nhiệm, 
chứ về nhà bố, mẹ nói trẻ không nghe lời. 
Tôi luôn tuyên truyền với phụ huynh hiểu thế nào là cho trẻ tự lập, tự làm 
những việc trong khả năng của trẻ, bố mẹ chỉ là người làm mẫu và hướng dẫn trẻ 
làm không nên làm giúp trẻ, hay khi trẻ đã biết làm rồi thì người lớn nên khuyên 
khích động viên trẻ, cho trẻ rèn luyện tính tự lập đó nhiều lần để trở thành các 
kỹ năng cần thiết trong cuộc sống của trẻ. 
● VD: Tôi thấy một số trẻ lớp tôi rất được bố mẹ nuông chiều không bao 
giờ tự làm một việc gì, đến lớp thì đợi cô và bạn làm giúp. Tôi đã trò chuyện với 
phụ huynh để họ nắm bắt được tình hình của con mình và tôi tuyên truyền cho 
họ các phương pháp về giáo dục tính tự lập cho trẻ ngay từ nhỏ để phụ huynh có 
thể áp dụng tại gia đình. Tôi có thể gợi ý cho họ về cách giáo dục trẻ tự lập 
“Anh chị cứ để trẻ tự đi lên cầu thang mỗi khi tới lớp vì mỗi ngày ở trường trẻ 
phải tự lên xuống cầu thang mấy lần mà, hay các bé tự đi dép được đấy chị ạ, chị 
cứ để bé tự lấy và tự đi thử xem.” 
Một số biện pháp giáo dục tính tự lập cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi ở trường mầm non 
13/19 
Tôi cũng tuyên truyền với phụ huynh quan sát ý thức của trẻ trong các 
điều kiện và tình huống hàng ngày như quan sát xem trẻ có biết tự đi rửa tay 
bằng xà phòng khi thấy tay bẩn chưa, hay sau khi đi vệ sinh đã biết xả nước 
chưa, sau khi chơi xong có biết tự đi cất đồ chơi gọn gàng hay cần bố mẹ nhắc 
nhở, giúp đỡ, khi người lớn nhờ trẻ lấy giúp ly nước, bật ti vi, hay tắt quạt thì 
biểu hiện của trẻ ra sao. Trẻ có thích tự xúc cơm, tự mặc chuẩn bị quần áo 
khoác, khẩu trang khi đi ra đường hay không.để từ đó có những biện pháp rèn 
luyện và giáo dục trẻ thêm. 
Trong gia đình việc tạo môi trường tự lập cho trẻ là rất cần thiết. Vì vậy 
người lớn trong gia đình cần tạo ra các tình huống để thu hút trẻ làm nhiều hơn 
như: Dọn đồ chơi, nhặt rau cùng mẹ, tự xúc cơm ăn. Khi làm một việc gì cùng 
trẻ nên phân tích, giảng giải cho trẻ biết lý do và cách thức hành động. Tạo điều 
kiện cho trẻ tham gia vào bất kỳ việc gì trẻ muốn (phơi quần áo mẹ nhờ bé đưa 
dần cho mẹ tất, quần áo của bé để mẹ phơi lên dây,.) Tuy có mất thời gian 
một chút, nhưng sự kiên nhẫn của người lớn là chìa khóa thành công của trẻ, dần 
dần sẽ hình thành trẻ tính tự giác, tính tự quyết định, khả năng tự xoay sở của 
mình. Nhờ có sự phối kết hợp chặt chẽ giữa giáo viên với cha mẹ trẻ mà tôi thấy 
trẻ của lớp tôi luôn có tính tự lập cao, trẻ mạnh dạn tự tin, các kỹ năng tự phục 
vụ, kỹ năng giữ gìn vệ sinh, kỹ năng giúp đỡ người khác luôn thành thạo và rất 
vui vẻ nhiệt tình khi được tự lập. 
i) Phối hợp với đồng nghiệp nhận thức sâu sắc về việc rèn tính tự lập cho 
trẻ: 
 - Việc rèn tính tự lập cho trẻ nên bắt đầu từ khi còn nhỏ, ngay từ tuổi mầm 
non, rèn kỹ năng tự lập cho trẻ giúp trẻ tự tin, tích cực, sáng tạo trong cuộc sống. 
 - Giáo viên cần tạo cơ hội để trẻ được tư