Sáng kiến kinh nghiệm Giúp trẻ 5-6 tuổi cảm thụ truyện kể thông qua hệ thống câu hỏi

GIÚP TRẺ 5-6 TUỔI CẢM THỤ TRUYỆN KỂ THÔNG QUA
 HỆ THỐNG CÂU HỎI.
Nguyễn Thị Tuyết Sương
Trường mầm non Thanh An- Thị xã Vĩnh Long.
Khi dạy trẻ 5-6 tuổi kể chuyện , ngòai việc chuẩn bị đầy đủ tranh ảnh minh họa , đồ dùng dạy học , cô giáo kể diễn cảm gây hấp dẫn cho trẻ. Do trình độ các cháu ở lớp không đồng đều, nên các câu hỏi đưa ra cần có sự chuẩn bị cẩn thận để phù hợp với khả năng của từng trẻ nhằ phát huy tính tích cực của trẻ . Từ việc khảo xát chất lượng học sinh đầu năm , tôi nắm được khả năng lớp tôi phụ trách ( khỏang 40 % trả lời được câu hỏi tái tạo, 25 % trả lời được câu hỏi nâng cao và 35 % trẻ nhút nhát ). Nên tôi đã suy nghĩ và tự sọan được 1 số dạng câu hỏi cụ thể trong truyện “Ba cô gái”, với chủ đề gia đình, các loại câu hỏi nhu sau:
Dạng câu hỏi nhận biết:
Giúp trẻ tái tạo nội dung tuyện ,nhớ lại cách có hệ thống các việc diễn ra . Loại cau này dùng cho những trẻ yếu , trung bình trong lớp.
Các con vừa nghe cô kể chuyện gì? 
Trong câu chuyện cô vừa kể , bà mẹ sinh ra được bao nhiêu cô con gái ?
Bà mẹ thương các cô nhu thế nào?
Khi bà mẹ bị ốm, bà nhờ ai mang thư đến cho các con của bà?
Ngoài ra , tôi còn dùng dạng câu hỏi / nhận biết / nâng cao để buột trẻ phải suy nghĩ 
Vì sao chị Hai em bị sóc biến thành nhện ?
Vì sao chị Cả bị sóc biến thành rùa? 
Khi nghe sóc báo tin mẹ ố, chị út làm gì?
Dạng câu hỏi vận dụng kinh nghiệm 
Trẻ vận dụng khả năng hiểu biết của mình để trả lời nhằm giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng, sáng tạo. Loại câu hỏi này dành cho những trẻ khá hơn trong lớp:
Bà mẹ nhờ sóc mang thư , theo con có cách nào khác báo cho các con cùa bà không?
Khi bà ốm thì bà mong muốn điều gì ?
Con thử tưởng tượng xem chị cả trả lời như thế nào mà sóc giận dữ biến chị thành con rùa ?
Bên cạnh đó tôi dùng dạng câu hỏi vận dụng kinh nghiêm nâng cao để giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, kíck thích tư duy trẻ phát triển:
So với chị Cả, chị Hai và chị Út có đức tính gì nổi bậc?
Nếu cả 3 chị đều về thăm mẹ sẽ nhu thế nào ?
Con sẽ làm gì nếu mẹ mình bị ốm?
Dạng câu hỏi giải thích và phỏng đóan suy luận 
Đây là loại câu hỏi đòi hỏi trẻ phải dụng nhiều mẫu câu để trả lời . Dạng câu nàu giúp trẻ tăng vốn từ, phát triển trí tưởng tượng phong phú, kích thích tư duy phát triển. Lọai câu hỏi này thường dùng cho những cháu giỏi trong lớp.
Hành động nào con biết chị Út thật lòng thương mẹ?
Nếu chị Út không về thăm mẹ thì chuyện gì sẽ xảy ra ?
Chị út thương hai chi mình, theo con chị ut se làm gì khi thấy hai chị biến thành rùa, nhện?
Ngoài ra tôi dùng câu hỏi giải thích và phỏng đóan suy luận nâng cao.
Đây là những câu hỏi khó có tính thu hút trẻ:
Trong ba người con, con thích chị nào nhất?
Theo con , thế nào là người con hiếu thảo?
Con có thể thay đọan kêt câu chuyện nhu thế nào?
Con có thể đặt tên khác cho câu chuyện là gì?
Qua việc sử dụng hệ thống câu hỏi từ đơn giản đến phức tạp , từ thấp đến nâng cao, tôi nhận thấy:
Tất cả trẻ trong lớp đều tham gia tích cực, sôi nổi, khi tôi vừa đặt câu hỏi, các cháu trong lớp đều mạnh dạng giơ tay phát biểu(100%)
Những cháu khá giỏi trả lời câu hỏi nâng cao sẽ giúp cho các cháu yếu hơn học hỏi, đây chính là cách cho trẻ học qua bạn , dần dần trẻ bắt chước bạn chịu suy nghĩ trả lời , làm cho những cháu yếu ngày càng phat triển ngôn ngữ, mở mang kiến thức hơn, mạnh dạn hơn, và ngày càng tự tin hơn
Và chính qua hệ thống câu hỏi vùa nêu trên , trẻ 5-6 tuổi cảm thụ truyện kể tích cực hơn, sâu sắc hơn, trẻ nhờ nội dung caau chuyện lâu hơn và khi cho trẻ đóng kịch trẻ sẽ tái tạo tính cách nhân vật tự tin hơn, chân thật hơn
Ngoài ra trong giờ học kể chuyện , tôi luôn tạo bầu không khí vui tươi giúp trẻ có tâm trạng thoải mái, từ đó trẻ tích cực trả lời câu hỏi tôi đưa ra.
Khi trẻ trả lời câu hỏi, tôi không bao giờ áp đặt trẻ mà tôi để trẻ tự trả lời theo ý trẻ, để trẻ tự diễn đạt theo ý của mình, tạo cho trẻ tự tin, mạnh dạn khi diễn đạt, sau đó giáo viên hướng trẻ vào nội cung nhất định
Nếu trình độ các cháu trong lớp không đồng đều , khi đưa ra hệ thống câu hỏi, tỗie đua ra cả 3 dạng câu hỏi, từ câu hỏi nhận biết, đến câu hỏi vận dụng kinh nghiệm, rồi đến câu hỏi giả thích và phỏng đóan suy luận, làm sao cho tất cả trẻ trong lớp đều trả lời câu hỏi theo khả năng của trẻ.
Nếu các cháu trong lớp đều khá, tôi sẽ chọn những câu hỏi khó có tính chất suy luận và nâng cao, bên cạnh đó tôi còn tổ chức cho trẻ kể chuyện sáng tạo, có thể cho trẻ kể đọan truyện nào mà trẻ thích, trẻ có thể nói về nhân vật mà trẻ thích.