Sáng kiến kinh nghiệm Dạy học Chủ đề thơ mới trong chương trình Ngữ văn 11 theo hướng phát triển năng lực học sinh

Sáng kiến kinh nghiệm Dạy học Chủ đề thơ mới trong chương trình Ngữ văn 11 theo hướng phát triển năng lực học sinh

1. Lí do chọn đề tài

- Ngành giáo dục Việt Nam hiện nay đang đặt ra mục tiêu chuyển từ dạy học theo

hướng tiếp cận tri thức sang hướng tiếp cận năng lực người học. Nghị quyết 29 của Đảng

đã nêu rõ “đối với giáo dục phổ thông, tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành

phẩm chất, năng lực công dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng nghề nghiệp

cho học sinh; nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo dục lý tưởng, truyền

thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học, năng lực và kĩ năng thực hành, vận dụng kiến

thức vào thực tiễn; phát triển khả năng sáng tạo, tự học, khuyến khích học tập suốt đời”[4].

Trong bối cảnh đổi mới của giáo dục phổ thông Ngữ văn là một môn học có tính đặc thù

và có ưu thế trong việc phát triển năng lực người học.

- Người thầy có vai trò truyền lửa, định hướnggiúp học sinh cảm nhận được vẻ đẹp

của tác phẩm, từ đó hiểu được giá trị và tinh thần, hình thành phẩm chất, năng lực cảm

thụvăn chương, giáo dục đạo đức, lối sống, tình yêu thương con người, yêu cái đẹp Với

những lí do trên tôi chọn vấn đề: “Dạy học Chủ đề thơ mới trong chương trình Ngữ văn

11 theo hướng phát triển năng lực học sinh” làm đề tài nghiên cứu

pdf 30 trang Người đăng phuongnguyen22 Ngày đăng 05/03/2022 Lượt xem 649Lượt tải 3 Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm Dạy học Chủ đề thơ mới trong chương trình Ngữ văn 11 theo hướng phát triển năng lực học sinh", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
n dặm ở Trung Quốc xa xôi, từng là nguồn cảm hứng cho biết bao lớp 
thi nhân. Trường Giang dài thăm thẳm, cảnh bát ngát, tình miên man. 
 - Nếu như Huy Cận mang nỗi sầu nhân thế, thì Hàn Mạc Tử mang nỗi đau thân phận. 
Tuy cuộc đời nhiều bi thương nhưng Hàn Mạc Tử là một nhà thơ có sức sáng tạo mạnh mẽ 
nhất trong phong trào thơ mới. Ông bắt đầu bằng thơ ca cổ điển Đường luật, sau chuyển 
sang sáng tác theo khuynh hướng thơ mới lãng mạn. Qua diện mạo hết sức phức tạp và đầy 
bí ẩn của thơ Hàn Mạc Tử, người ta vẫn thấy rõ một tình yêu đến đau đớn hướng về cuộc 
đời trần thế. “Đây thôn Vĩ Dạ” được sáng tác vào năm 1938, bài thơ được gợi cảm hứng từ 
mối tình của Hàn Mạc Tử với một cô gái vốn ở thôn Vĩ Dạ, một thôn nhỏ ở bên bờ sông 
Hương nơi xứ Huế thơ mộng và trữ tình. Nhan đề bài thơ khá độc đáo, như một lời mời 
gọi, một sự khẳng định, một lời giới thiệu và ngợi ca. Đây thôn Vĩ Dạ là một sáng tạo của 
Hàn Mạc Tử khi tài năng nhà thơ vừa tới độ chín, mà nỗi đau vì bệnh tật và bất hạnh khiến 
thơ ông quằn quại, đau thương điên loạn. Trong nỗi buồn và hoài nghi của một tâm hồn đã 
dự cảm được bất hạnh, ta nhận ra tấm chân tình của Hàn Mạc Tử gắn bó với cuộc đời thiết 
tha.[8] 
1.4.2. Vận dụng phương pháp dạy học theo hướng phát triển năng lực[6] 
1.4.2.1. Hoạt động chuẩn bị bài mới 
*Chuẩn bị ở nhà: 
- HS làm việc cá nhân:Bài tập chuẩn bị phần đọc hiểu văn bản:Vội vàng;Tràng giang; Đây 
thôn Vĩ Dạ 
+ Đọc ba văn bản trong sách giáo khoa 
+ Hoàn thành phiếu học tập cho bài Vội vàng 
8 
+Tìm kiếm những tranh ảnh với bài Đây thôn Vĩ Dạ? 
+Sử dụng kĩ thuật đọc và gạch chân những từ ngữ đáng chú ýtrong các bài thơ. 
+ Bài tập chuẩn bị phần: Tìm hiểu chung về thơ mới 
- HS làm việc theo nhóm: Tìm kiếm những tri thức về thể loạithơ mới 
GV giao nhiệm vụ học tập cho HS các nhóm với các nội dung sau: 
+ Đặc trưng của thơ mới Việt Nam. 
+ Phân biệt thơ cũ và thơ mới 
+ HS thực hiện nhiệm vụthảo luận hình thành kiến thức. 
+ HS trình bày trước lớp, GV nhận xét đánh giá. 
1.4.2.2. Trong tiến trình hoạt động trên lớp.[9] 
*Hoạt động khởi động 
 - Hoạt động này giúp GV xác định được HS có những hiểu biết về chủ đề và những 
vấn đề ngoài thực tiễn liên quan đến ba tác phẩm thơ mới như thế nào, đồng thời giúp HS 
phát huy vốn kiến thức, kĩ năng đã có để tiếp nhận kiến thức mới. Hoạt động nhằm tạo tâm 
thế hứng khởi để khởi đầu bài học. 
 - GV cho HSgiới thiệu những bức tranh mà các em sưu tầmvề sông Hương, thôn Vĩ 
Dạ, sông Hồng, con người xứ Huế và văn hoá Huế... Từ phần giới thiệu của HS, GV tạo 
không khí hồ hởi, phấn chấn cho HS tiếp nhận tri thức. 
*Hoạt động hình thành kiến thức 
 - GV cần tổ chức phương pháp phù hợp với chủ đề, giúp HS chiếm lĩnh tri thức mới, 
bằng các phương pháp kĩ thuật dạy học tích cực như: 
- Phương pháp đọc sáng tạo: 
 Phương pháp đọc sáng tạo nhằm nhấn mạnh đến vai trò tích cực của người đọc trong 
việc cảm thụ tác phẩm văn chương và đào sâu giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm 
trong quá trình đọc, giúp HS có năng lực tri giác ngôn ngữ, tưởng tượng, tái hiện hình 
tượng, năng lực cảm xúc thẩm mĩ. Trong quá trình đọcHS gạch chân những câu thơ miêu 
tả vẻ đẹp về thôn Vĩ Dạ, con người xứ Huế và ghi chú bên cạnh. [11] 
- Phương pháp vấn đáp và nêu vấn đề: 
Nêu vấn đề là phương pháp sử dụng câu hỏi chứa đựng mâu thuẫn giữa cái đã biết và 
cái chưa biết để tạo tình huống có vấn đề từ đó kích thích tính tích cực, chủ động, sáng tạo 
trong hoạt động cảm thụ văn học, đòi hỏi HS vận dụng những kiến thức sẵn có để giải quyết 
các tình huống mới. 
Ví dụ: Khi đọc hiểu về bức tranh thiên nhiên thôn Vĩ Dạ xứ Huế trongĐây thôn Vĩ 
Dạ,GV xây dựng chuỗi các câu hỏi theo các mức độ từ nhận biết đến vận dụng như 
9 
GV trình chiếu hoặc treo trên bảngcác hình ảnh và đặt câu hỏi: 
Hình 1. Cảnh sông Hương và thôn Vĩ Dạ (nguồn internet) 
(H) Tìm những câu thơ miêu tả hình ảnh trên? 
(H)Qua ngòi bút tài hoa của Hàn Mạc Tử, cảnh thiên nhiên và con người xứ Huế 
hiện lên như thế nào? 
(H) Điểm độc đáo trong nghệ thuật miêu tả các cảnh thiên nhiên của Hàn Mạc Tử 
là gì? 
(H) Thiên nhiên thôn Vĩ Dạ xứ Huế hiện qua ngòi bút tài hoa của Hàn Mạc Tử mang 
vẻ đẹp đặc trưng như thế nào? 
(H) Câu thơ:“Sao anh không về chơi thôn Vĩ?”tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật 
gì? Tác dụng của biện pháp ấy? 
(H) Nhận xét về nét độc đáo trong nghệ thuật miêu tả cảnh thiên nhiên xứ Huế của 
Hàn Mạc Tử? 
Qua chuỗi câu hỏi được thiết kết theo mức độ như trên HScó thể chủ động tìm kiếm, 
phát hiện nội dung cần đạt theo mục tiêu bài học. 
- Phương pháp dạy học theo nhóm: 
+ Là hình thức tổ chức dạy họclấy HS làm trung tâm. Trong hoạt động nhóm các thành 
viên không chỉ có trách nhiệm với việc học tập của mình mà còn có trách nhiệm quan tâm 
đến các thành viên khác của nhóm. Trong hoạt động hình thành kiến thức, GV đưa ra một 
số tình huống có vấn đề, chia nhóm và cho HS thảo luận các để rút ngắn thời gian, đồng 
thời để cho HS phát huy kĩ năng hợp tác, giải quyết vấn đề, thuyết trình.[9] 
10 
+ Sau khi học sinh trình bày nội dung thảo luận nhóm, các thành viên nhóm khác có ý kiến 
bổ sung hoặc phản biện, giáo viên nhận xét và định hướng nội dung bài học theo sơ đồ tư 
duy mà giáo viên chuẩn bị sẵn những ý trọng tâm. 
- Hoạt động nhóm tìm hiểu bài thơ “Vội vàng”. 
- GVnêu vấn đề:Xuân Diệu được xem là nhà thơ mới nhất trong các nhà thơ mới, ông đã 
đem đến cho thơ ca đương thời một sức sống mới, một nguồn cảm xúc mới. Bằng những 
hiểu biết của em về thơ mới và nhà thơ Xuân Diệu em hãy làm sáng tỏ vấn đề? 
- HS thảo luận nhóm làm sáng tỏ vấn đề. 
- HS cử đại diện nhóm lên trước lớp trình bày. 
- Các HS khác lắng nghe, đặt câu hỏi hoặc bổ sung, phản biện; tranh biện. 
- GV nhận xét và định hướng nội dung, cho điểm khích lệ đối với nhóm trình bày và những 
HS có ý kiến phản biện, tranh biện hay. 
* Hoạt động luyện tập và vận dụng 
- Trong Chủ đề thơ mới, cần kết hợp đọc hiểu văn bản đọc thêm, GV có thể sử dụng phương 
pháp nêu vấn đề, làm việc nhóm và thuyết trình. Hình thức các nhóm làm việc ở nhà (đọc 
văn bản đọc thêm và xác định nội dung và nghệ thuật, trình bày kết quả trên lớp). GVcho 
các nhóm lên báo cáo kết quả, GV định hướng nội dung và cho điểm. 
*Hoạt động mở rộng, bổ sung, phát triển ý tưởng sáng tạo 
- Bài tập 1:Theo em phải làm gì để giữ được vẻ đẹp, lợi ích mà các dòng sông mang lại 
cho con người. 
- Ở bài tập này, GV sử dụng phương pháp nêu vấn đề. Cả lớp cùng tham gia phát biểu ý 
kiến cá nhân. 
- Bài tập 2:Thôn Vĩ Dạ, sông Hương một khung cảnh đẹp, trữ tình, gắn với thơ ca, nhạc 
họa, là chứng nhân lịch sử ), anh/ chị hãy tham quan và viết một bài viết về địa danh trên. 
- Hoạt động giúp HS vận dụng kiến thứcđã học vào cuộc sống, phát huy khả năng sáng 
tạo, tự học của HS. HS dựa vào những hiểu biết của bản thân để giải quyết một vấn đề 
trong cuộc sống thông qua bài học. Giúp HS có những trải nghiệm, gắn học lí thuyết với 
thực tiễn đời sống. 
1.5. Thiết kế giáo án dạy học theo chủ đề thơ mới(6 tiết) 
BƯỚC 1: XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ 
Đọc hiểu thơ mới hiện đại Việt Nam giai đoạn (1932 – 1945) theo hướng phát triển năng 
lực HS. 
BƯỚC 2: NỘI DUNG 
- Tìm hiểu các bài thơ:Vội vàng của Xuân Diệu; Tràng giang của Huy Cận; và Đây thôn 
Vĩ Dạ Hàn Mạc Tử). 
- Tìm hiểu đặc điểm của thơ mới. 
- Nội dung và nghệ thuật của các bài thơ 
11 
BƯỚC 3: MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 
1. Chuẩn kiến thức, kĩ năng 
* Kiến thức: 
- Hiểu và cảm nhận được những đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của các tác phẩm 
thơ mới trong chương trình Ngữ văn 11: Vội vàng; Tràng giang; Đây thôn Vĩ Dạ. 
- Hiểu được những nét đặc trưng của thơ mới, sự khác biệt giữa thơ mới và thơ trung 
đại. 
- Nắm được nghệ thuật, nội dung qua các tác phẩm.Thấy được sự đổi mới toàn diện 
của thơ mới so với thơ trung đại. 
* Kĩ năng: 
- Đọc hiểu văn bản theo đặc trưng thể loại. 
- Kĩ năng tự nhận thức 
+ Bài thơVội vàng của Xuân Diệu, giúp HS nhận thức về vẻ đẹp tâm hồn, tình yêu 
thiên nhiên, tình yêu cuộc sống thiết tha, mãnh liệt, thấy được tấm lòng nâng niu, trân trọng 
giá trị con người của tác giả, rút ra bài học cho bản thân về ý nghĩa công việc và giá trị 
con người. 
+ Bài thơTràng giang của Huy CậnHS nhận thức và trân trọng trước những vẻ đẹp 
tâm hồn, giá trị nghệ thuật, giá trị nội dung, bài thơ là một khúc ca về non sông, là tình yêu 
tổ quốc giang sơn. Rút ra bài học về sự gắn bó của mỗi cá nhân với quê hương, đất nước, 
con người Việt Nam. 
+ Bài thơĐây thôn Vĩ Dạ của Hàn Mạc Tử, giúp HS nhận thức về vẻ đẹp tâm hồn, 
tình yêu thiên nhiên, tình yêu cuộc sống thiết tha, mãnh liệt, thấy được tấm lòng nâng niu, 
trân trọng giá trị con người của tác giả. Cảm nhận được bài thơ là bức tranh phong cảnh và 
cũng là tâm cảnh. Đó là tấm lòng thiết tha của nhà thơ với thiên nhiên, cuộc sống và con 
người. 
- Kĩ năng tư duy sáng tạo: phân tích, bình luận về vẻ đẹp độc đáo, cách thể hiện 
hình tượng nhân vật trữ tình, trong trang thơ của các nhà thơ mới. 
- Kĩ năng hợp tác: HS biết bày tỏ ý kiến, tham gia xây dựng các hoạt động và nhiệm 
vụ được giao, phát huy năng lực bản thân để hoàn thành tốt nhiệm vụ. 
* Thái độ 
- Giáo dục HS tình yêu quê hương, đất nước, con người Việt Nam. 
- Thái độ trân trọng tài năng, nhân cách của tác giả. Biết yêu cái đẹp, biết hướng 
thiện. 
2. Các năng lực được hình thành sau khi dạy học chủ đề 
* Năng lực chung 
- Năng lực tự học: Tự giác chủ động thực hiện các nhiệm vụ học tập. 
12 
- Năng lực giải quyết vấn đề:HS biết vận dụng kiến thức, kĩ năng, thái độ để giải quyết 
các nhiệm vụ học tập mà GV đặt ra trong tiết học. Tự nhận thức về mục đích, giá trị cuộc 
sống đối với mỗi cá nhân. Cảm thông và sẻ chia cùng tâm trạng của tác giả 
- Năng lực quản lý bản thân:HS biết tự điều chỉnh hành vi, thái độ của bản thân trước các 
vấn đề trong cuộc sống như: biết nhận ra lối sống phù hợp để vừa phát triển cái tôi, vừa 
gắn bó với cộng đồng. 
- Năng lực hợp tác:biết lắng nghe chia sẻ, phối hợp với các bạn trong nhóm và trong lớp. 
- Năng lực sáng tạo: Sáng tạo trong việc đọc hiểu các bài thơ mới, cung cấp thêm cách 
hiểu mới về những chi tiết, hình ảnh đặc sắc trong bài thơ. Phân tích, bình luận về triết lí 
sống, khát vọng sống mạnh mẽ, cuồng nhiệt của các nhà thơ mới, về hình ảnh ngôn từ, giọng 
điệu trong mỗi bài thơ. 
- Năng lực vận dụng kiến thức liên môn: lịch sử, văn học, chính trị, văn học sử, thi ca... 
Tích hợp kiến thức sách vở và đời sống, kiến thức liên môn, phân môn Ngữ văn. 
* Năng lực chuyên biệt 
- Năng lực đọc diễn cảm theo đặc trưng thể loại: Do quan điểm giải phóng cái tôi cá nhân 
nên các bài thơ mới đều đọc với giọng tự do, thoái mái, theo dòng cảm xúc trào dâng 
mãnh liệt của thi nhân như bài Vội vàng và giọng buồn da diết khi đọc Tràng giang, giọng 
thay đổi theo tâm trạng buồn vui khi đọc Đây thôn vĩ dạ. Mỗi bài là một tâm trạng riêng 
biệt, phong phú, đa sắc màu của mỗi thi nhân. 
- Năng lực tạo lập văn bản:Biết vận dụng hiểu biết về thi pháp văn học hiện đại vào việc 
đọc hiểu thơ mới, làm bài nghị luận văn học. Đọc hiểu một tác phẩm trữ tình theo đặc trưng 
thể loại. 
- Năng lực sử dụng ngôn ngữ; Năng lực văn học; Năng lực cảm thụ thẩm mĩ.[11] 
BƯỚC 4:BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ ĐÁNH GIÁ CHỦ ĐỀ “THƠ MỚI” THEO 
HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰCHS 
 Nhận biết Thông hiểu Vận dụng/vận dụng cao 
- Nêu một số tác phẩm thơ 
mới trong và ngoài 
chương trình mà em đã 
được tiếp xúc, tìm hiểu? 
- Đặc trưng của thơ mới, 
phân biệt sự khác nhau giữa 
thơ mới và thơ cũ? 
- Đặc điểm của thể loại thơ 
mới được thể hiện trong 
trong chương trình Ngữ văn 
11. 
- Trình bàynhững nét 
chính về giả, tác phẩm? 
- Những biểu hiện vềphong 
cách tác giả qua tác phẩm 
thơ ? 
- Đặc trưng phong cách của 
các nhà thơ, đặc trưng đó 
được thể hiện như thế nào 
trong tác phẩm? 
- Biện pháp nghệ thuật 
chủ yếu được sử dụng để 
- Phân tích đặc sắc trong 
ngôn từ, biện pháp nghệ 
- Nhận xétchung về việc sử 
dụng ngôn ngữ của tác giả 
trong tác phẩm.Từ đó cho 
13 
nhà thơ xây dựng hình 
tượng nghệ thuật. 
thuật, giải thích một số từ 
ngữ, hình ảnh, nghệ thuật 
thấy được tài năng về ngôn 
ngữ của các nhà thơ. 
- Hình tượng nghệ thuật, 
hình tượng nhân vật trữ 
tình được nói đến trong 
bài thơ. 
- Phân tích những đặc điểm 
về nội dung. 
- Tác dụng nghệ thuật giúp 
tác giả thể hiện cái nhìn về 
bức tranh thiên nhiên, cuộc 
sống và con người. 
- Nhận xét chung cách xây 
dựng hình tượng nhân vật trữ 
tình. 
- Cảm nhận riêng của bản 
thân về hình tượng nhân vật 
trữ tình. 
- Tư tưởng của tác giả 
trong tác phẩm. 
- Thông điệp mà nhà thơ gửi 
gắm trong tác phẩm. 
- Bài học nhận thức và hành 
động được rút ra qua các tác 
phẩm đã học. 
BƯỚC 5: BẢNG CÂU HỎITHEO CÁC MỨC ĐỘ YÊU CẦU ĐÃ MÔ TẢ 
Văn bản: VỘI VÀNG - CỦA XUÂN DIỆU 
Nhận biết Thông hiểu Vận dụng /vận dụng cao 
- Trình bày những hiểu 
biết của em về tác giả 
Xuân Diệu? Kể tên các 
tập thơ, các tác phẩm 
tiêu biểu của ông? 
- Điểm độc đáo, nổi bật nhất 
của phong cách nghệ thuật thơ 
Xuân Diệu là gì ? 
- Qua bài thơ Vội vàng giúp 
em hiểu thêm gì về đặc trưng 
phong cách nghệ thuật độc 
đáo của Xuân Diệu? 
- Bài thơ Vội vàng được 
sáng tác trong hoàn 
cảnh nào? 
- Qua bài Vội vàng em hiểu 
biết gì về quan niệm sống của 
Xuân Diệu? Điều đó được thể 
hiện như thế nào trong bài 
thơ? 
- Sau khi đã được đọc bài thơ 
em có cảm xúc gì về vẻ đẹp 
của thiên nhiên và con 
người, cuộc sống trong thơ 
Xuân Diệu ? 
- Đọc và lí giải4 câu thơ 
đầu của tác phẩm. 
- Theo em, nhà thơ đã có 
những ước muốn gì? Nó có 
hợp với quy luật tự nhiên 
không? Ước muốn đó thể hiện 
khát vọng gì của ông? 
- Em đánh giá thế nào về sự 
tài hoa của Xuân Diệu khi 
nhìn nhận về thiên nhiên,con 
người và cuộc đời? 
- Nhân vật trữ tình trong 
tác phẩm là ai? 
- Những từ ngữ trong tác 
phẩm giúp em xác định được 
nhân vật trữ tình? 
- Em có nhận xét gì về tâm 
trạng, cảm xúc của cái tôi trữ 
tình trong bài thơ? 
- Tìm những câu thơ 
miêu tả đặc sắc về vẻ 
đẹp của bức tranh thiên 
nhiên về mùa xuân? 
- Nhận xét về cách miêu tả 
thiên nhiên sáng tạo, mới mẻ 
trong thơ Xuân Diệu? So sánh 
với thơ cũ để thấy được điều 
này? 
- Đánh giá về cách miêu tả 
thiên nhiên của Xuân Diệu 
trong bài thơ? Từ đó cho thấy 
tài năng về ngôn ngữ, sự sáng 
14 
tạo về bút pháp, quan niệm 
nghệ thuật của Xuân Diệu? 
- Bứcbức tranh thiên 
nhiên mùa xuân hiện 
lên với những nét đẹp 
nào? 
- Những câu thơ miêu tả 
vẻ đẹp tràn đầy sức 
sống của mùa xuân? 
- Câu thơ:“Tháng giêng ngon 
như một cặp môi gần” có phải 
đơn thuần là sự tưởng tưởng 
độc đáo của tác giả hay 
không? Vì sao? 
- Tác giả khắc họa vẻ đẹp của 
thiên nhiên nhằm mục đích 
gì? 
- Qua hình vẻ đẹp của bức 
tranh thiên nhiên mùa xuân, 
em cảm nhận gì về vẻ đẹp 
tâm hồn của tác giả? 
- Bài thơ đã thể hiện tài năng, 
phong cách, tư tưởng, sự đổi 
mới, sáng tạo của Xuân Diệu, 
hãy làm rõ nhận định trên? 
- Quan niệm sống mới 
mẻ của Xuân Diệu qua 
bài thơ? 
- Quan niệm sống đó có điều 
gì tích cực, tiêu cực? Em hiểu 
như thế nào cho đúng đắn về 
quan niệm sống mới mẻ của 
Xuân Diệu? 
- Bài học rút ra cho bản thân 
khi học xong tác phẩm? 
- Tình cảm em đối với 
nhà thơ Xuân Diệu ? 
- Trân trọng tài năng của tác 
giả, đó là sự ngưỡng mộ, bản 
thân em phải làm gì để phù 
hợp vơi quan niệm sống mới 
mẻ của nhà thơ? 
- Tác phẩm đã giáo dục cho 
em những tình cảm gì đối với 
tình yêu thiên nhiên, con 
người, quê hương đất nước 
và khát vọng gì trong học 
tập? 
Văn bản:TRÀNG GIANG – HUY CẬN 
Nhận biết Thông hiểu Vận dụng/ vận dụng cao 
- Nêu những nét chính 
về tác giả Huy Cận? 
- Tại sao nói Huy Cận là đại 
biểu tiêu biểu của phong trào 
thơ mới? Ông đã có những 
sáng tạo gì trong bài thơ 
Tràng giang? 
- Qua bài thơ giúp em hiểu 
thêm gì về tác giả Huy Cận? 
Về phong cách nghệ thuật 
của ông? 
- Tác phẩm “Tràng 
giang” được viết trong 
hoàn cảnh nào? 
-Xuất xứ của tác phẩm? 
- Qua một số hình ảnh trong 
bài thơ, em hiểu biết gì về 
dòng sông và bức tranh thiên 
nhiên? Điều đó được thể hiện 
như thế nào trong bài 
thơ“Tràng giang”? 
- Nhận xét về cách đặt nhan 
đề: “Tràng giang”? Nhan đề 
có ý nghĩa như thế nào? 
15 
- Cái tôi trữ tình trong 
tác phẩm được thể hiện 
như thế nào? 
- Những từ ngữ nào trong tác 
phẩm giúp em xác định được 
cái tôi trữ tình? 
- Cảm xúc chủ đạo cái tôi trữ 
tình trong bài thơ là gì? 
- Em có nhận xét gì về tâm 
trạng, cảm xúc của cái tôi trữ 
tình trong bài thơ? 
- Bức tranh thiên nhiên 
hiện lên qua bài thơ của 
Tràng giang của Huy 
Cận với những góc 
nhìn nào? 
- Qua bức tranh thiên 
nhiên đẹp mà buồn đó 
gợi lên tâm trạng gì của 
tác giả? 
- Ở khổ thơ mở đầu bài thơ 
bức tranh thiên nhiên hiện lên 
với những vẻ đẹp nào? Tác 
giả đã sử dụng bút pháp gì? 
Tác dụng của biện pháp nghệ 
thuật đó? Tìm những câu thơ, 
từ ngữ miêu tả vẻ đẹp đó? 
- Những từ ngữ: “Tràng 
giang”, “gợn”, buồn “điệp 
điệp”, nước “song song” 
Thuyền về, nước lại, sầu trăm 
ngãnói lên vẻ đẹp gì? 
Nhận xét về cách dùng từ của 
Huy Cận? 
- Đọc đọc câu thơ: “Củi 
một cành khô lạc mấy 
dòng” và nhận xét. 
- Câu thơ:“Củi một cành khô 
lạc mấy dòng” làm em liên 
tưởng đến điều gì? Hình ảnh 
cành củi khô nói về ai? 
- Khi đọc câu em có cảm xúc 
như thế nào? Lí giải vì sao? 
- Nhận xét về giọng thơ 
và bút pháp nghệ thuật 
của Huy Cận qua bài 
thơ? 
- Chất cổ điển và hiện đại của 
bài thơ được tác giả thể hiện ở 
cách sử dụng ngôn từ, các 
biện pháp nghệ thuật, trí 
tưởng tượng phong phú, Hãy 
chọn một vài từ ngữ, câu thơ 
để chứng minh. 
- Chất cổ điển và hiện đại của 
bài thơ được tác giả thể hiện 
qua những phương diện nào? 
- Tư tưởng, tình cảm 
của nhà thơ được thể 
hiện rõ nhất trong khổ 
thơ nào? 
- Lí giải tại sao nhân vật trữ 
tình lại mang tâm trạng buồn 
trước vẻ đẹp, sự bao la của 
thiên nhiên đất trời. 
- Tác phẩm đã giáo dục cho 
em những tình cảm gì đối với 
quê hương đất nước. 
Văn bản: ĐÂY THÔN VĨ DẠ - HÀN MẠC TỬ 
Nhận biết Thông hiểu Vận dụng /vận dụng cao 
- Nêu những nét chính 
về cuộc đời và sự 
nghiệp củaHàn Mạc 
Tử? 
- Tuy cuộc đời đầy bi thương, 
nhưng Hàn Mạc Tử đã có 
những đóng góp lớn lao cho 
nền văn học Việt Nam hiện 
đại, đặc biệt là phong trào thơ 
mới. Đóng góp đó là gì? 
- Bài thơ giúp em hiểu thêm 
gì về tác giả Hàn Mạc Tử? Về 
phong cách nghệ thuật độc 
đáo của ông? 
16 
- Tác phẩm “Đây thôn 
Vĩ Dạ” được viết trong 
hoàn cảnh nào? 
-Xuất xứ của tác phẩm? 
- Qua một số hình ảnh trong 
bài thơ, embiết gì về bức 
tranh thiên nhiên thôn Vĩ Dạ 
và xứ Huế? Điều đó được thể 
hiện như thế nào trong bài ? 
- Đánh giá vềcâu thơ mở đầu 
bài thơ: “Sao anh không về 
chơi thôn Vĩ”?Câu thơ có ý 
nghĩa như thế nào? 
- Cảm xúc chủ đạo của 
bài thơ là gì? 
- Qua vẻ đẹp tràn đầy sức 
sống của bức tranh thiên 
nhiên thôn Vĩ Dạ, ẩn sâu đằng 
sau là tâm trạng của nhân vật 
trữ tình. Đó là tâm trạng gì? 
- Em có nhận xét gì về tâm 
trạng, cảm xúc của cái tôi trữ 
tình trong bài thơ? 
- Bức tranh thiên nhiên 
hiện thôn Vĩ Dạ, xứ 
Huế hiện lên với những 
chi tiết, hình ảnh nào? 
- Ở khổ thơ mở đầu bài thơ 
bức tranh thiên nhiên hiện lên 
với những vẻ đẹp nào? Tác 
giả đã sử dụng bút pháp gì? 
Tác dụng của biện pháp nghệ 
thuật đó? Tìm những câu thơ, 
từ ngữ miêu tả vẻ đẹp đó? 
- Những từ ngữ: “Vườn ai; 
mướt qua; xanh như ngọc; 
mặt chữ điềnnói lên vẻ đẹp 
gì ? Nhận xét về cách dùng từ 
của Hàn Mạc Tử? 
- Đọc đọc câu thơ: Gió 
theo lối gió mây đường 
mây” và nhận xét. 
- Câu thơ “Gió theo lối gió 
mây đường mây”làm em liên 
tưởng đến điều gì? 
- Khi đọc câu thơ em có cảm 
xúc như thế nào? 
- Nhận xét về giọng thơ 
và bút pháp nghệ thuật 
của Hàn Mạc Tử qua 
bài thơ? 
- Chất tài hoa được tác giả thể 
hiện qua những phương diện 
nào? 
- Sự tài hoa của tác giả thể 
hiện ở cách sử dụng ngôn từ, 
các biện pháp nghệ thuật, trí 
tưởng tượng phong phú, Hãy 
c

Tài liệu đính kèm:

  • pdfsang_kien_kinh_nghiem_day_hoc_chu_de_tho_moi_trong_chuong_tr.pdf