Kinh nghiệm giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Bán trú

 thể và trong cả nề nếp sinh hoạt tại khu bán trú trong nhà trường. Đứng trước thực trạng đó tôi thấy rằng việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh bán trú là vô cùng cần thiết. Vì nó sẽ giúp cho công tác giáo dục toàn diện và các hoạt động khác tại đơn vị được thuận lợi và đạt được những kết quả cao hơn. 
2. Nội dung kinh nghiệm.
2.1. Giải quyết vấn đề:
Với việc đánh giá đúng thực trạng học sinh bán trú trong học kì I của năm học 2013-2014. Ngay từ đầu học kì II năm học 2013-2014 và trong năm học này bản thân tôi và ban giám hiệu nhà trường đã xác định việc rèn kỹ năng sống cho học sinh bán trú trong nhà trường là hết sức quan trọng và cần thiết, đồng thời đã cùng nhau thảo luận đưa ra một số giải pháp nhằm tăng cường công tác rèn kỹ năng sống cho học sinh nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, làm chuyển biến đạo đức học sinh giúp các em có nhận thức đúng về các hành vi và có thể đưa ra cách ứng xử một cách khoa học hợp lý dẫn đến đạt được những điều mà bản thân các em và thầy cô mong muốn.
Ngay sau khi được Ban giám hiệu ủng hộ bản thân đã tôi đã dưa ra những kinh nghiệm được đúc rút từ bản thân và cùng một số đồng nghiệp có kinh nghiệm trong công tác giáo dục kĩ năng sống cho học sinh trong những năm vừa qua như là các đồng chí: Tổng phụ trách đội, nguyên là Tổng phụ trách đội, giáo viên giảng dạy bộ môn Giáo dục công dân, cán bộ phụ trách phối hợp với Chương trình phát triển vùng Văn Yên (ADP),..phân tích, tổng hợp và khắc phục những hạn chế nhằm rút ra được kinh nghiệp quý báu, bổ ích và phù hợp.
Qua những tài liệu giáo dục kĩ năng sống đã được đưa vào giảng dạy hiện nay tôi thấy rằng các kĩ năng sống bao gồm 21 kĩ năng cơ bản
	Qua bản thân và thông qua thảo luận cùng đồng nghiệm tôi thấy rằng việc tổ chức giáo dục toàn diện các kĩ năng trên đòi hỏi phải có một khoảng thời gian dài và cần nhận được sự ủng hộ nhất trí cao từ Ban giám hiệu, đồng nghiệp và gia đình học sinh. Qua đó, thông qua kinh nghiệm này tôi chỉ đưa ra những kĩ năng thực sự cần thiết và cấp bách với các em học sinh bán trú trường PTDTBT THCS Viễn Sơn lúc này và chia chúng ra thành các nhóm kĩ năng cơ bản:
- Nhóm kĩ năng nhận thức:
+ Kĩ năng nhận thức.
+ Kĩ năng lắng nghe tích cực.
+ Kĩ năng tư duy sáng tạo.
- Nhóm kĩ năng xã hội:
+ Kĩ năng giao tiếp.
+ Kĩ năng hợp tác.
+ Kĩ năng giải quyết vấn đề.
+ Kĩ năng đảm nhận trách nhiệm.
- Nhóm kĩ năng quản lí bản thân:
+ Kĩ năng kiểm soát cảm xúc.
+ Kĩ năng thể hiện sự tự tin.
+ Kĩ năng quản lí thời gian.
Sau khi chia nhóm các kĩ năng trên mà tôi đưa ra những giải pháp thiết thực phù hợp với thực tiễn, đặc điểm tâm lí lứa tuổi của của học sinh bán trú trường PTDTBT THCS Viễn Sơn nhằm tiến hành việc rèn kĩ năng sống cho các em mới đạt được kết quả cao.
 	Rèn kĩ năng sống cho học sinh bán trú, đây là một vấn đề mới với thời gian thực hiện nghiên cứu đề tài không nhiều chắc chắn cần được bổ sung nhiều hơn nữa thì đề tài mới mang lại hiệu quả cao. 
a. Giải pháp thứ nhất: Trang bị kiến thức kĩ năng sống cho giáo viên và học sinh bán trú.
- Đối với giáo viên:
+ Cung cấp những tài liệu liên quan đến vấn đề cần nghiên cứu để nắm chắc cơ sở lí luận cho việc rèn kĩ năng sống đối với học sinh bán trú về mọi mặt. Qua đó hướng dẫn giáo viên nghiên cứu, hiểu được những vấn đề cơ bản của tài liệu, biết cách chắt lọc thông tin và lên kế hoạch cụ thể cho việc giảng dạy kĩ năng sống, lồng ghép giáo dục kĩ năng sống vào các tiết dạy có tích hợp.
+ Bố trí cán bộ, giáo viên, nhân viên, thưỡng xuyên tham gia các lớp tập huấn về giáo dục kĩ năng sống của phòng, của sở và các dự án THCS vùng khó khăn nhất.
+ Tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên môn, thực hiện các chuyên đề về giáo dục kĩ năng sống cho học sinh bán trú ngay tai đơn vị.
+ Nắm bắt được tình hình địa phương: xã Viễn Sơn – huyện Văn Yên.
+ Tìm hiểu các phong tục tập quán của các dân tộc thiểu số tại địa phương đặc biệt là các nét văn hóa đặc trưng của dân tộc Dao Viễn Sơn.
- Đối với học sinh:
+ Rèn luyện kĩ năng sống học sinh bán trú trường PTDTBT THCS Viễn Sơn được thực hiện trong các giờ học, giờ chơi, các buổi hoạt động ngoại khóa, sinh hoạt ngoài giờ, trong chính cuocj sống hàng ngày tại khu bán trú,... để tìm ra các giải pháp tác động vào học sinh giúp các em hình thành các nhóm nhận thức.
+ Bố trí các giáo viên, nhân viên có khả năng, có kinh nghiệm hướng dẫn giáo dục rèn luyện kĩ năng sống cho các em thông qua các giờ giáo dục kĩ năng sống buổi tối. Các buổi lao động vệ sinh, tăng gia sản xuất. Các buổi tuyên truyền chăm sóc sức khỏe bản thân. Các buổi giáo dục giới tính đặc biệt là giáo dục sức khỏe sinh sản vị thành niên cho các em học sinh nữ. Các hoạt động thể dục thể thao, chiếu phim,.để tìm ra các giải pháp tác động vào học sinh giúp các em hình thành nhóm kĩ năng xã hội.
+ Quan sát và hướng dẫn cụ thể việc rèn luyện kĩ năng sống của các em trong các hoạt động thường ngày tại khu bán trú: Tự học, ngủ nghỉ, lao động vệ sinh, thể dục thẻ thao, văn hóa văn nghệ, tăng gia sản xuất, ..để tìm ra các giải pháp tác động vào học sinh giúp các em hình thành nhóm kĩ năng quản lí bản thân.
b. Giải pháp thứ hai: Phối hợp các phương pháp giáo dục và linh hoạt sử dụng các kĩ năng sư phạm trong công tác giáo dục kĩ năng sống tại trường PTDTBT THCS Viễn Sơn.
- Bằng các giờ lên lớp giảng dạy về kĩ năng sống. Giáo viên đứng lớp cùng các kĩ năng sư phạm và kinh nghiệm thực tế sẽ tìm hiểu các các vấn đề thường xuyên nảy sinh trong cuộc sống hàng ngày: Các nề nếp học tập, sinh hoạt, vui chơi giải trí, các mối quan hệ trong nhà trường và trong xã hội. Khi đó người giáo viên cần gần gũi, có sự sẻ chia và biết lắng nghe các tâm tư tình cảm của học sinh và biết cách phản hồi tích cực nhưng không mang tính áp đặt.
- Thông qua các hoạt động trực bán trú trong ngày. Nhóm giáo viên trực sẽ tiến hành công việc 24/24 thông qua đó họ sẽ là người nắm bắt được các hiện tượng trong khu vực nội trú. Đồng thời các giáo viên trực sẽ phải là người cầm tay chỉ việc, hướng dẫn nhiệt tình cụ thể các em khi gặp các vấn đề khó khăn. Đồng thời phải ghi chép cụ thể mọi hoạt động, mọi tình hình của khu bán trú để ban quản lí học sinh bán trú nắm bắt được và có thể đưa ra các biện pháp kịp thời.
- Thông qua việc giảng dạy các bộ môn trên lớp hàng ngày giáo viên có thể đánh giá được các hành vi của học sinh và chỉ ra cho học sinh các hành vi cho là đúng, sai thông qua đó giúp các em hình thành những kỹ năng tối thiểu trong nhận thức phạm trù đạo đức, từ đó hình thành cho các em những thói quen cần thiết hằng ngày như thói quen thực hiện nề nếp, chào hỏi, giúp bạn ...Việc làm này chúng ta có thể tiến hành ngay trong các tiết dạy trên lớp, giờ sinh hoạt lớp với các câu hỏi phù hợp.
- Thông qua việc giao tiếp với học sinh trên lớp, tại khu bán trú,.giáo viên có thể đánh giá được các em đã nhận thức các nhóm kĩ năng sống đã nêu ở trên như thế nào. Từ đó tìm giải pháp thích hợp giúp các em có được kĩ năng sống tốt hơn.
- Bằng việc giữ mối liên lạc thường xuyên với phụ huynh để nắm bắt được tình hình thực tế gia đình góp phần định hướng tốt các giải pháp rèn luyện kĩ năng sống cho các em.
- Thường xuyên thực hiện các buổi trao đổi giữa các thành viên trong nhóm giáo dục kĩ năng sống để tổng hợp, đánh giá, so sánh việc xử lí các tình huống của học sinh bán trú trường PTDTBT THCS Viễn Sơn. Từ đó phân ra các nhóm đối tượng và đưa ra giải pháp cho từng nhóm một cách thích hợp nhằm nâng cao hiệu quả rèn kĩ năng sống cho các nhóm đối tượng.
c. Giải pháp thứ 3: Tăng cường tổ chức các hoạt dộng giáo dục kĩ năng sống.
- Thông qua các giờ lên lớp giáo dục kĩ năng sống. Giáo viên tiến hành lên lớp với mỗi giờ là một chủ đề. Mồi tháng là một chủ điểm. Thông qua các giờ học đó, ngoài việc trang bị cho các em các kiến thức, kĩ năng như: Vệ sinh cá nhân, tập thể; lên thời gian biểu; tự học tập; tham gia nhóm trong các hoạt đong vui chơi giải trí;giáo viên còn phải là người trực tiếp giải đáp các thắc mắc của học sinh. Trong các giờ học cần tạo được không khí vui vẻ thoải mái bằng các hoạt động văn hóa văn nghệ. Cuối mỗi chủ điểm có tổ chức thi giữa các phòng nhằm đánh giá kết quả giáo dục đạt được.
- Giáo viên trực bán trú cần sát sao như là cha mẹ các em ở nhà. Đồng thời cần như những người bạn để các em có thể tin tưởng tìm đến mình. Cần giúp đỡ các em trực tiếp đồng thời giáo dục các kĩ năng giải quyết các vấn đề đó thông qua hành động cụ thể.
- Có biện pháp giúp các em điều chỉnh lại hành vi sửa chữa thói quen không tốt, giải quyết các tình huống nảy sinh một cách đúng đắn qua quan sát học sinh trong giờ lên lớp, đặc biệt giờ ra chơi và các buổi hoạt động ngoài giờ lên lớp, các buổi giao lưu văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao,.... Qua đó các thầy, cô phải tạo ra được uy tín, tình cảm thân thiện với học sinh, tạo cho em niềm tin, và trở thành người tư vấn tin cậy của các em qua đó giúp các em khẳng định bản thân dám nghĩ, dám làm, dám đấu tranh với sai trái của các bạn và có kỹ năng chia sẻ niềm vui, nỗi buồn, sự thành công của mình và của bạn. 
d. Giải pháp thứ tư: Giáo dục kĩ năng sống thông qua các hoạt động thực tiễn.
- Tổ chức cho các em ăn ở, học tập, sinh hoạt theo tập thể. Rèn luyện lối sống văn minh, biết đoàn kết giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Rèn luyện cho các em lối sống sinh hoạt có nề nếp, có kĩ năng lên thời gian biểu và tự giải quyết các công việc đó. Học sinh còn biết cách phân chia công việc theo nhóm một cách hiệu quả thuận lợi.
- Tổ chức học tập buổi hai trên lớp dưới sự hướng dẫn của các thầy cô giáo nhằm rèn luyện cho các em nhóm các kĩ năng nhận thức.
- Tổ chức lao động vệ sinh trong toàn khuân viên nhà trường và khu vực quanh nhà trường. Thông qua các hoạt động này giáo dục các em biết bảo vệ môi trường, giữ gìn môi trường sống, cảnh quan môi trường sư phạm. Có kĩ năng lao động cần thiết giúp các em hiểu thêm về giá trị của sức lao động. Đồng thời rèn luyện kĩ năng hợp tác làm việc theo nhóm.
- Tổ chức các hoạt động thể dục thể thao: tập thể dục buổi sáng; Chơi bóng đá, bóng chuyền, bóng rổ, đá cầu,..theo thời gian biểu. Làm tăng khả năng giao tiếp, sự nhanh nhẹn trong các hoạt động. Rèn luyện sức khỏe bản thân và tăng cường các kĩ năng xã hội.
- Tổ chức các cuộc thi về việc rèn luyện kĩ năng sống, các buổi tuyên truyền giáo dục sức khỏe, các buổi chiếu phim cho học sinh. Qua đó giúp các em bớt căng thẳng trong học tập. Rèn luyện tốt các kĩ năng sống. Thêm yêu trường lớp và gắn bó với thầy cô bạn bè.
- Tổ chức cho các em hoạt động xã hội mang tính cộng đồng: Vệ sinh khu vưc ngoài nhà trường; tham gia các lễ, hội tại địa phương; ủng hộ xây dựng đường liên thôn; xây phòng học mầm non; nghe các buổi nói chuyện truyền thống; các em thấy được ý nghĩa của việc mình làm cho địa phương từ đó hình thành cho các em kỹ năng lao xã hội, đồng thời cố gắng vươn lên thành người công dân có trách nhiệm với cộng đồng. 
e. Giải pháp thứ năm: Tổ chức cho học sinh thực hành kĩ năng sống. 
- Thông qua các công việc hàng ngày: Vệ sinh cá nhận, vệ sinh môi trường, lao động tăng gia sản xuất, tham gia các hoạt động thể dục thể thao, văn hóa văn nghệ, giải trí, ..Với những kiến thức được trang bị cùng với sự chỉ bảo của thầy cô các em sẽ biết cách vận dụng các kiến thức đó một cách chủ động, sáng tạo và hiệu quả.
- Tổ chức cho học sinh thi thực hành các kĩ năng cơ bản mà các em đã được giáo dục qua các tiết giảng về kĩ năng sống như: Kĩ năng giao tiếp; Kĩ năng hợp tác; Kĩ năng quản lí thời gian;.Thông qua đó giáo viên đánh giá được kết quả dạt được của học sinh qua quá trình giáo dục, đồng thời chỉ ra cho học sinh những hạn chế cần khắc phục. Cuối mỗi buổi thi có tổ chức trao thưởng cho những nhóm xuất sắc nhằm khích lệ, động viên và thu hút các em vào các hoạt động giáo dục kĩ năng sống nhiệt tình, thường xuyên hơn.
2.2. Khả năng áp dụng kinh nghiệm.
	Trải qua nghiên cứu và kinh nghiệm bản thân. Tôi thấy rằng việc giáo dục và rèn luyện kĩ năng sống cho các em học sinh trong trường Nội trú, PTDTBT nói chung và các em học sinh bán trú trong trường PTDTBT nói riêng là vô cung cần thiết. Vì ngoài việc trang bị kiến thức cho các em ra thì việc rèn luyện các kĩ năng sống mang ý nghĩ quan trọng trong sự nghiệp phát triển giáo dục vùng cao. Việc rèn luyện các kĩ năng giúp các em cứng cáp hơn, bạo dạn hơn và mau trưởng thành hơn. Để sau khi rời khỏi ghế nhà trường các em có tiếp tục học lên cao hay trở về địa phương tham gia lao động sản xuất thì các em cũng đã có đủ những kiễn thức cả về tri thức cũng như các kĩ năng sống. Giúp cho các em có thể đạt được những thành công trong cuộc sống sau này. 
	Ngay từ đầu học kì hai năm học 2013-2014, khi đưa ra đề tài này Ban giám hiệu nhà trường Hội đồng sư phạm nhà trường đã cùng nhau thảo luận và đã thống nhất sẽ áp dụng kinh nghiệm này tại đợn vị. Qua một năm triển khai tôi nhận thấy kinh nghiệm đang mang lại những kết quả đáng mừng. Nếu thêm thời gian kiểm chứng và hoàn thiện tôi tin rằng kinh nghiệm này sẽ áp dung tốt tại đơn vị và các trường PTDTBT khác trong địa bàn toàn huyện.
2.3. Phạm vi, đối tượng áp dụng kinh nghiệm.
- Phạm vi áp dụng kinh nghiệm: Trường PTDTBT THCS Viễn Sơn.
- Đối tượng áp dụng kinh nghiệm: Học sinh bán trú trường PTDTBT THCS Viễn Sơn; Cán bộ, giáo viên, nhân viên trường PTDTBT THCS Viễn Sơn.
2.4. Hiệu quả, lợi ích thu được từ kinh nghiệm.	
 Qua nghiên cứu của bản thân về kĩ năng sống của học sinh bán trú trường PTDTBT THCS Viễn Sơn và góp ý của đồng nghiệp tôi đã đưa ra được 3 nhóm kĩ năng sống cần phải rèn luyện cho học sinh bán trú: Nhóm kĩ năng nhận thức; Nhóm kĩ năng xã hội; Nhóm kĩ năng quản lí bản thân
Trên cơ sở đó bản thân cùng Ban giám hiệu đã chỉ đạo sát sao Ban quản lí học sinh bán trú lên kế hoạch rèn luyện giáo dục kĩ năng sống cho các em thông qua các giờ lên lớp vào buổi tối, thông qua các hoạt động cụ thể tại khu bán trú, các giờ học chính khóa và các hoạt động ngoài giờ lên lớp. Qua các hoạt động đó các em đã có lối sống nề nếp hơn, phòng ở gọn gàng ngăn nắp, mọi sinh hoạt tuân theo thời gian biểu quy định, biết giữ gìn vệ sinh chung và vệ sinh các nhân.
Thông qua việc tổ chức các hoạt động vui chơi giải trí, văn nghệ thể dục thể thao đã lôi kéo các em vào các hoạt động chung. Các em tham gia các hoạt động một cách nhiệt tình, biết tổ chức nhóm, phân công công việc. Các kĩ năng giao tiếp dần được nâng cao. Các em có sự hòa đồng với thầy cô bạn bè không còn nhút nhát như trước kể cả với những người lạ. Thông qua các trò chơi lành mạnh giáo viên giúp cho mọt số học sinh nam bỏ được những trò chơi vô bổ như: bi a, xèng, điện tử..Giúp cho các em có lối sống lành mạnh trong sáng.
Nhà trường luôn xác định rõ chăm sóc sức khỏe cho học sinh bán trú là ưu tiên hàng đầu nên thường xuyên chỉ đạo cán bộ y tế trường học túc trực 24/24. Đồng thời tuyên truyền bảo vệ sức khỏe giưa gìn vệ sinh cá nhân tới từng học sinh. Các em học sinh nữ luôn được các cô giáo có chuyên môn, kinh nghiệp gần gũi hướng dẫn các em chăm sóc tốt sức khỏe sinh sản vị thành niên. Do đó trong năm vừa qua số các ca bệnh trong học sinh bán trú tại trường giảm hẳn. 
Vì đa số các em là người dân tộc thiểu số nên khả năng giao tiếp bằng tiếng phổ thông còn hạn chế. Qua cách phát ngôn cửa miệng, qua việc nói chuyện tiếp xúc thì thấy rằng ở địa phương thường hay nói bậy, chửi thề, nhiều gia đình có hoàn cảnh khó khăn mải việc làm ăn không có người lớn ở nhà cho nên dẫn đến việc các em phát ngôn tự do, trống không là rất lớn. Với việc đánh giá học sinh còn nhiều thiếu sót trong kỹ năng cư xử, sinh hoạt hàng ngày, nhà trường đã tích cực chỉ đạo các đồng chí giáo viên trong toàn trường giáo dục học sinh thông qua các giờ lên lớp chính khóa lồng ghép các chương trình giáo dục ngoại khóa để giúp các em bỏ thói quen xấu, rèn kỹ năng ứng xử giao tiếp sao cho có văn hóa. Công việc này nhà trường đã tiến hành thường xuyên liên tục ở mọi nơi mọi lúc khi thấy các em có hành vi nói năng không phù hợp ở mọi nơi mọi lúc đều được các thầy cô nhắc nhở phân tích do đó học sinh đã ngoan hơn việc nói tục nói bậy giảm hẳn trong nhà trường. Thông qua các hoạt động ngoại khóa phù hợp với tâm sinh lý học sinh, qua việc sinh hoạt nhóm tập thể đã giúp các em nhận thức được bản thân tự đánh giá được điểm mạnh, điểm yếu của mình và có hướng phấn đấu để sửa chữa, nhiều em đã từ học sinh trung bình trở thành học sinh khá, nhiều em từ mang tính tự kỷ đã dần dần hòa nhập được cộng đồng Một số học sinh chưa ngoan đã có ý thức tu dưỡng hơn.
Qua những việc hàng ngày tia khu bán trú, dưới sự chỉ đạo tận tình của các thầy cô giáo các em hình thành kỹ năng làm việc theo nhóm để tạo cơ hội cho các em khắc phục khó khăn làm việc đạt hiệu quả và đạt được mục tiêu của công việc. Thông qua những việc làm đó các em được trao đổi với bạn bè thầy cô được phát biểu ý kiến của mình, được đề đạt phương án giải quyết công việc mà khả năng tư duy của các em.
Đối với học sinh trường PTDTBT THCS và đặc biệt là các em học sinh dân tộc ít người với tâm sinh lý đang phát triển, sự nhận thức về xã hội còn nhiều vấn đề cần phải quan tâm. Để giúp các em hiểu thêm về xã hội nhà trường đã chú trọng vấn đề rèn kỹ năng giao tiếp bằng ngôn ngữ, lời nói và giao tiếp không lời bằng ánh mắt cử chỉ. 
Bằng việc cho các em tham gia vào các hoạt động xã hội như: Vệ sinh khu vưc ngoài nhà trường; tham gia các lễ, hội tại địa phương; ủng hộ xây dựng đường liên thôn; xây phòng học mầm non; nghe các buổi nói chuyện truyền thống;các em ý thức được vai trò của mình trong cộng đồng, giúp các em thúc đẩy sự tiến bộ của bản thân hơn. 
Thông qua việc hoạt động ngoài giờ lên lớp, các phong trào thi đua của Liên đội của nhà trường, các buổi giao lưu văn hóa văn nghệ,. làm cho các em phải suy nghĩ vận động và phải ra quyết định, phải đồng ý hay không đồng ý, từ chối hay hợp tác một cách nhanh nhẹn và dứt khoát. Thông qua sự phân công chịu trách nhiệm của trưởng nhóm của thành viên trong nhóm để các em thể hiện vai trò của bản thân.
Song song với việc chỉ đạo thực hiện việc rèn kĩ năng sống cho học sinh bán trú tôi nhận thấy cần phải đổi mới phương pháp dạy học một cách tích cực giúp học sinh phát huy được tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo, rèn luyện thói quen và có khả năng tự học, tinh thần tự giác từ đó luôn có ý thức vận dụng kĩ năng, kiến thức vào các tình huống trong học tập cũng như trong thực tiễn. Từ đó các em biết cách khắc phục khó khăn, tạo được niềm vui và hứng thú trong học tập. 
Với việc các em đều là học sinh bán trú nên công tác giáo dục thể chất của nhà trường cũng hết sức quan trọng trong việc rèn kĩ năng sống cho bản thân. Thông qua việc hướng dẫn các em tập thể dục buổi sáng, tham gia vào các hoạt đọng TDTT buổi chiều hàng ngày đã có tác động mạnh mẽ đến việc hình thành các kĩ năng vận động khéo léo, kìm nén bản thân và ý tưởng vươn lên đạt được kết quả tốt hơn đồng thời hình thành cho các em kĩ năng quản lý thời gian biết cách thư giãn nghỉ ngơi phù hợp mang lại hiệu quả cao trong cuộc sống. 
Trong những năm gần đây nhà trường đã bắt đầu chú trọng việc hướng nghiệp nghề cho học sinh được các em hứng thú tìm hiểu nghề và học tập tích cực các nghề phổ biến tại địa phương. Hiểu đ