Bước 1: Dạy cho trẻ những kỹ năng rèn luyện cần thiết
Trước hết, cô giáo phải dạy con tự lập sống dựa vào chính đôi tay của mình ngay từ khi còn nhỏ. Trẻ em từ 2 tuổi trở đi đã dần nhận thức được mọi thứ xung quanh và đây cũng là giai đoạn quan trọng để cô giáo áp dụng phương pháp dạy trẻ 2 tuổi hiệu quả nhất. Trẻ phải thành thục những kỹ năng cơ bản phù hợp với lứa tuổi như:
- Kỹ năng chăm sóc bản thân: Bé nên biết tự dọn dẹp đồ chơi, tự thay quần áo, tự đánh răng, tự đi, tự ăn
- Kỹ năng giữ gìn vệ sinh: Bé nên biết đi vệ sinh đúng nơi, xả nước sau khi đi vệ sinh, cho quần áo bẩn vào máy giặt, bỏ rác đúng nơi quy định
- Kỹ năng giúp đỡ người khác: là một trong những cách nuôi dạy trẻ 4 tuổi cô giáo nên cho trẻ biết giúp đỡ người khác là một việc tốt và nên được thực hiện thường xuyên. Những công việc nhẹ, bé có thể giúp được như bật quạt, bật tivi (vị trí thấp), lấy chén ăn cơm, xách phụ đồ đạc, tưới cây
Bước 2: Cô giáo phải kiên nhẫn khi học sinh của mình cố gắng tự lập
Khi học sinh cố gắng làm một điều gì đó vì tính tò mò hoặc cũng có thể là bắt chước người khác thì cô giáo phải kiên nhẫn chờ đợi xem con đã làm đúng hay chưa. Đó cũng là phương pháp nuôi dạy trẻ từ 0 đến 6 tuổi biết cách xử lý và giải quyết vấn đề theo hướng tích cực.
Ví dụ: Bé đang cố gắng mang giày vào chân, cô nên hướng dẫn cách mang giày nhưng không nên nóng vội mà trực tiếp làm thay bé.
Bước 3: Xây dựng tính tổ chức ngay tại lớp học
Mọi hoạt động và việc làm của cô giáo và các bạn đều có thể được bé ghi nhận lại và sẽ bắt chước làm theo. Cô giáo có thể chú ý hoặc nghe những câu hỏi từ trẻ và từ đó tìm ra cách dạy trẻ tự lập hợp lý nhất. Đó cũng chính là một phương pháp dạy trẻ 5 tuổi mà phụ huynh cần tham khảo.
Ví dụ: Khi cô giáo lau sàn lớp học, cô nên giải thích và hướng dẫn để học sinh có thể hiểu cách lau nhà và tại sao phải lau nhà, từ đó, bé hình thành suy nghĩ và hành động đúng đắn về các công việc phụ cô giáo và bố mẹ.
tưới cây Bước 2: Cô giáo phải kiên nhẫn khi học sinh của mình cố gắng tự lập Khi học sinh cố gắng làm một điều gì đó vì tính tò mò hoặc cũng có thể là bắt chước người khác thì cô giáo phải kiên nhẫn chờ đợi xem con đã làm đúng hay chưa. Đó cũng là phương pháp nuôi dạy trẻ từ 0 đến 6 tuổi biết cách xử lý và giải quyết vấn đề theo hướng tích cực. Ví dụ: Bé đang cố gắng mang giày vào chân, cô nên hướng dẫn cách mang giày nhưng không nên nóng vội mà trực tiếp làm thay bé. Bước 3: Xây dựng tính tổ chức ngay tại lớp học Mọi hoạt động và việc làm của cô giáo và các bạn đều có thể được bé ghi nhận lại và sẽ bắt chước làm theo. Cô giáo có thể chú ý hoặc nghe những câu hỏi từ trẻ và từ đó tìm ra cách dạy trẻ tự lập hợp lý nhất. Đó cũng chính là một phương pháp dạy trẻ 5 tuổi mà phụ huynh cần tham khảo. Ví dụ: Khi cô giáo lau sàn lớp học, cô nên giải thích và hướng dẫn để học sinh có thể hiểu cách lau nhà và tại sao phải lau nhà, từ đó, bé hình thành suy nghĩ và hành động đúng đắn về các công việc phụ cô giáo và bố mẹ. Bước 4: Phân công công việc cho bé Học sinh đến lớp là có nhiệm vụ học tập và vui chơi. Vì vậy, mỗi phương pháp giáo dục trẻ từ độ tuổi mầm non của cô giáo đều ảnh hưởng tới thói quen của học sinh mình. Ví dụ: Khi cô kê dọn bàn ghế để chuẩn bị cho các bạn ăn cơm thì bé có thể giúp cô xếp ghế gọn gàng và các hành động này nên được khuyến khích lặp lại thường xuyên. Đây là kỹ năng và là cách dạy trẻ 5 tuổi mà nhiều cô giáo áp dụng thành công. Bước 5: Dạy trẻ kỹ năng sống mầm non bằng cách khuyến khích trẻ làm việc Việc dạy trẻ kỹ năng sống mầm non bằng cách khen ngợi đem đến những biểu hiện tích cực cho bé. Bé sẽ vui mừng hơn khi được cô giáo khen ngoan, khen giỏi. Điều này sẽ khuyến khích những hành động tốt của bé trở thành thói quen, hình thành tính cách cho bé sau này. Cô giáo cũng nên khen thưởng bằng những món quà nho nhỏ để bé càng thích thú hơn. Tuyệt đối không nên thưởng tiền khi bé chưa hiểu hết được giá trị của nó. Hãy dạy kỹ năng sống cho trẻ mầm non từ sớm để bé biết có trách nhiệm với bản thân và với người khác. Ảnh minh họa 7.3. Biện pháp 3: Chỉ đạo giáo viên dạy giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non thông qua các hoạt động trong ngày cụ thể như : Thông qua giờ đón và trả trẻ : Việc dạy kỹ năng chủ yếu ở hoạt động này là kỹ năng tự phục vụ và kỹ năng giáo dục lễ giáo : Cất giầy dép, ba lô, chào cô, chào bố mẹ.Ngoài ra giáo viên trò chuyện hoặc kể cho trẻ nghe các câu chuyện thông qua đó giáo dục và khắc sâu các kĩ năng sống cho trẻ . Ví dụ : Kỹ năng tự phục vụ - cô cho trẻ tự cất ba lô, giày dép đúng nơi quy định. Ví dụ : Kĩ năng ứng xử: Cô hỏi trẻ lúc bố mẹ đón con như thế nào? chào những ai? Chào như thế nào? Khi đi trong trường gặp các cô bác trong trường con phải như thế nào? Khi đi thăm ông bà con phải như thế nào? Thông qua hoạt động học: Tôi đã lựa chon những bài thơ câu chuyện có mang tính giáo dục kỹ năng sống như: Tích Chu; Ai đáng khen nhiều hơn; Bông hoa cúc trắng; Ba chú lợn con, VD: Giáo dục trẻ kỹ năng hợp tác, chia sẻ, biết quan tâm giúp đỡ người khác, thông qua câu chuyện “Ba chú lợn con” . Thông qua hoạt động ngoài trời và tham quan dã ngoại: Thông qua hoạt động này tôi tận dụng các cơ hội để giáo dục kĩ năng sống cho trẻ. Ví dụ : Khi cho trẻ thăm quan khu di tích lịch sử Văn miếu Quốc Tử Giám Vĩnh Phúc, Bảo tàng Vĩnh Phúc tôi cung cấp cho trẻ biết tư liệu về lịch sử giáo dục, về những tên tuổi gắn bó với lịch sử dân tộc, quê quán, danh tính những bậc nhân tài được ghi cụ thể, chính xác thông qua đó có thể xác định tuổi cho nhiều di tích ở những nơi không ghi niên đại, giáo dục trẻ biết ơn và kính trọng Bác Hồ, tri ân các anh hùng liệt sĩ, yêu thiên nhiên, không vứt rác thải các nơi công cộng, không ngắt lá bẻ cành cây các khu vui chơi, khu di tích. Thông qua hoạt động ăn (chủ yếu sử dụng) : Kỹ năng tự phục vụ bằng cách tập cho trẻ những việc vừa sức như: Sắp bàn ăn, xếp ghế, lau bàn, biết tự rửa tay sạch sẽ trước khi ăn, chỉ ăn uống tại bàn ăn, biết cách sử dụng những đồ dùng, vật dụng trong ăn uống một cách đúng đắn, ăn uống gọn gàng, không rơi vãi, nhai nhỏ nhẹ không gây tiếng ồn, biết tự dọn, cất đúng chỗ, biết giúp người lớn dọn dẹp, ngồi ngay ngắn. không làm ảnh hưởng đến người xung quanh, biết giúp cô những công việc vừa sức. Đây là một trong những kỹ năng quan trọng nhất cần có ở trẻ vào giai đoạn này. Giáo viên cần hiểu rõ tâm lý của trẻ cũng như sử dụng nhiều biện pháp khác nhau để hình thành nơi trẻ kỹ năng sống. Cô giáo cần rèn cho trẻ khả năng tự phục, nhất là tự phục vụ trong ăn uống bằng cách: Tập cho trẻ cùng cô sắp bàn ăn, sắp thìa, sắp khăn lau tay, khăn lau miệng. Đồng thời tập cho trẻ cách sử dụng khăn lau miệng khi ăn như thế nào cho đẹp, đúng. Ăn xong cất Bát thìa ở vị trí nào, để như thế nào cho đúng, gọn gàng và tiện lợi nhất. Song song với việc tập cho trẻ khả năng tự phục vụ trong bữa ăn là tập cho trẻ tự vệ sinh cá nhân như rửa tay đúng quy trình, lau mặt đúng kỹ năng, biết thay quần áo, gấp quần áo. Thông qua hoạt động vui chơi : Trẻ mầm non chơi mà học – học bằng chơi . Hoạt động vui chơi mang tính tích hợp cao trong giáo dục kỹ năng sống cho trẻ trẻ. Hoạt động chơi được tổ chức đáp ứng nhu cầu của trẻ, đồng thời tích hợp nội dung giáo dục, trong đó có nội dung giáo dục kĩ năng sống nên giáo viên lồng ghép giáo dục các kĩ năng sống thông qua nội dung từng trò chơi. Ví dụ : Trò chơi phân vai: Trò chơi bác sĩ, qua trò chơi này cô giáo dạy trẻ biết cảm thông chia sẻ với người ốm, với bệnh nhân phải ân cần chăm sóc và động viên chia sẻ. Với trò chơi đóng vai, trẻ “nhập vai” và giải quyết tình huống giả định, giúp trẻ tập các kĩ năng sống một cách nhẹ nhàng, thú vị. Ví dụ: đi siêu thị mà bị lạc thì trẻ làm gì?, làm hỏng đồ chơi của bạn trẻ sẽ làm thế nào? Ví dụ: Góc xây dựng trẻ phải có sự phối hợp của nhóm chơi xây dựng với nhóm chơi lắp ráp để hoàn thành công trình xây dựng của mình từ đó hình thành ở trẻ kỹ năng làm việc nhóm,biết sáng tạo tưởng tượng ra các công trình. Ví dụ : Giáo viên tổ chức cho trẻ chơi ở góc thực hành cuộc sống, giáo viên chuẩn bị nhiều học liệu cho trẻ được trải nghiệm các kỹ năng sống thông qua việc chơi các học liệu cô chuẩn bị, cô hướng dẫn trẻ cách chơi. Thông qua các trò chơi trẻ được trải nghiệm giúp trẻ hình thành các vận động tinh, giúp tay trẻ khéo léo, khả năng nhanh nhạy phán đoán tình huống, dần các kinh nghiệm sau khi chơi được tích lũy tự nhiên rất có lợi cho cuộc sống của trẻ sau này. Trẻ rất hứng thú khi được tham gia chơi. Ví dụ: Trẻ chơi góc làm quen với toán: Giúp trẻ phát triển kỹ năng phán đoán, hợp tác cùng giải quyết công việc Thông qua hoạt động chiều gồm có: kỹ năng lao động - vệ sinh : Giáo dục trẻ đi đại tiện, tiểu tiện đúng chỗ và khi đi xong biết dội nước, các đồ dùng vệ sinh được dùng để ngăn nắp. Điều này giúp trẻ tự khẳng định mình, nhận thức được khả năng của mình, góp phần tham gia vào lao động thực sự của người lớn và các bạn cùng tuổi nhằm bảo vệ môi trường và trường mầm non sạch, đẹp. Kỹ năng lao động chăm sóc vật nuôi, cây trồng: đây chính là những việc làm tốt cho môi trường, ngoài ra còn hình thành lòng tự hào ở trẻ khi được góp công sức của mình vào việc làm cho môi trường Xanh - Sạch - Đẹp thông qua các hoạt động này Giáo viên giáo dục trẻ các kĩ năng tự phục vụ bản thân. 7.4. Biện pháp 4: Chỉ đạo giáo viên dạy giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non thông qua cách tuyên truyền cho các bậc cha mẹ và cộng đồng: Việc phối hợp giữa gia đình và nhà trường là một nhiệm vụ thiết thực, tạo sự liên kết và thống nhất giữa trường và cha mẹ trẻ về nội dung, phương pháp, cách thức tổ chức giáo dục trẻ ở lớp cũng như ở gia đình. Đây là điều kiện thuận lợi để nhà trường thực hiện công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức giáo dục trẻ cho các bậc cha mẹ và cộng đồng nhằm giúp trẻ có sự phát triển toàn diện cả về thể chất, tinh thần, nhận thức, tình cảm, thẩm mĩ, ngôn ngữ, giao tiếp ứng xử... góp phần thực hiện tốt mục tiêu giáo dục mà nhiệm vụ năm học đã đề ra. Tuyên truyền đến các bậc phụ huynh những văn bản chỉ đạo, những chính sách, chế độ liên quan đến công tác giáo dục mầm non. Trong đó đặc biệt quan tâm đến nội dung giáo dục kỹ năng sống cho trẻ. Giáo viên trao đổi với phụ huynh chương trình dạy kỹ năng sống tại lớp Trước hết, giáo viên, phụ huynh phải là tấm gương cho trẻ noi theo, luôn gương mẫu, yêu thương, tôn trọng và đối xử công bằng với trẻ, tạo điều kiện tốt nhất để trẻ được vui chơi, học tập với môi trường an toàn, thân thiện Cô giáo và cha mẹ cần thống nhất phương pháp để giáo dục trẻ như vậy trẻ mới học và áp dụng được các kỹ năng trong cuộc sống hàng ngày. Song song với việc thực hiện biện pháp giáo dục trên, là giáo viên chủ nhiệm lớp, cô giáo phải luôn ý thức được tầm quan trọng của việc phối kết hợp giữa gia đình và nhà trường. Việc dạy kỹ năng sống cho trẻ không phải là chuyện một sớm một chiều mà là cả một quá trình. Các kỹ năng sống phải được giáo dục, rèn luyện đồng nhất thì mới bền vững và thành kỹ xảo. Nếu chỉ dạy kỹ năng sống cho trẻ ở trường thôi thì chưa đủ. Bên cạnh đó, môi trường gia đình rất thích hợp để giáo dục kỹ năng sống cho trẻ. Trẻ được tiếp thu các kỹ năng thông qua gia đình một cách tự nhiên, nhẹ nhàng mà lại hiệu quả cao. Mặt khác, nuôi dạy con luôn là mối quan tâm hàng đầu của các bậc phụ huynh nhất là trong thời buổi hiện nay, ai cũng muốn con mình đạt thành tích cao trong học tập cũng như trưởng thành hơn về mặt nhân cách. Tuy nhiên việc làm thế nào để có thể giúp trẻ phát huy được khả năng tiềm ẩn? Làm thế nào để trẻ có những kỹ năng sống tốt nhất thì nhiều phụ huynh còn lúng túng trong vấn đề này. Trên thực tế nhiều phụ huynh chưa có kiến thức về kỹ năng sống, không biết kỹ năng sống bao gồm những kỹ năng nào? Cần giáo dục phụ huynh để họ hiểu tầm quan trọng của kỹ năng sống, những kiến thức cần dạy trẻ, phương pháp dạy trẻ như thế nào để trẻ tiếp thu một cách thoải mái, tự nhiên. Việc tuyên truyền đến các bậc phụ huynh được tiến hành trong giờ đón, trả
Tài liệu đính kèm: