Chuyên đề Một số biện pháp giúp học sinh Lớp 1 thực hiện tốt Chủ đề 5: Màu cơ bản trong mĩ thuật

hông tránh khỏi những băn khoăn, khó khăn khi thực hiện. Nên đòi hỏi người GV phải học tập nghiên cứu chương trình Tổng thể CTGDPT 2018 và đặc biệt là chương trình môn Mĩ thuật lớp 1 qua các buổi tập huấn, bồi dưỡng và tự bồi dưỡng để có sự hiểu biết, nâng cao trình độ nghiệp vụ sư phạm góp phần đáp ứng yêu cầu đổi mới của GD.
2.Biện pháp thứ hai: Đổi mới việc sử dụng phương pháp và hình thức dạy học 
 Trong chương trình mới (CT 2018), các nội dung dạy học là nội dung mở, cho phép giáo viên lựa chọn trên cơ sở bảo đảm đạt được yêu cầu cần đạt quy định trong chương trình. Do vậy, dựa trên các nội dung lựa chọn, giáo viên căn cứ vào yêu cầu cần đạt của chương trình để lựa chọn nội dung dạy học cụ thể trên cơ sở bảo đảm các yếu tố như: phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi, khả năng nhận thức của học sinh ở từng thời điểm, giai đoạn học tập và điều kiện dạy học cụ thể của nhà trường; bảo đảm mức độ tăng dần từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, từ cụ thể đến khái quát.
Việc đổi mới phương pháp giáo dục Mĩ thuật theo định hướng hình thành, phát triển phẩm chất, năng lực HS là trọng tâm của chương trình môn Mĩ thuật. Do vậy, phương pháp giáo dục cần có cách tiếp cận mới, thể hiện ở một số điểm cơ bản sau:
Phương pháp dạy học Mĩ thuật 1 có tính kế thừa các phương pháp dạy học mĩ thuật trước đây. Theo đó, giáo viên vận dụng một cách có hiệu quả các phương pháp dạy học hiện có theo quan điểm dạy học tích cực kết hợp với các phương pháp mới cho phù hợp với nội dung, hướng tới mục tiêu đa dạng trong cách giải quyết vấn đề mà bài học nêu ra. Tóm lại có hai vấn đề trọng tâm về phương pháp: 
Một là, giáo viên bằng các kĩ năng dạy học nêu tình huống và giúp học sinh phát hiện vấn đề qua những sự vật, hiện tượng xung quanh mình. 
Hai là, với những vấn đề phát hiện được, giáo viên tạo điều kiện cho học sinh giải quyết vấn đề theo nhiều cách thông qua bài thực hành (không còn khuôn mẫu vào một cách nhất định) HS được làm việc cá nhân, hoặc nhóm, HS được trao đổi, khám phá, nói lên ý tưởng của mình để giải quyết vấn đề và mỗi cách giải quyết phản ánh nhận thức, kĩ năng của mỗi học sinh. Điều này tạo nên sự hứng khởi với môn Mĩ thuật khi mỗi học sinh hứng thú làm việc và có sản phẩm cho chính mình, phát triển năng lực của các em.
* Đổi mới cách thiết kế kế hoạch bài giảng của GV.
Chương trình môn Mĩ thuật được thể hiện ở nội dung chương trình thiết kế theo hướng mở, đặc điểm này cho phép giáo viên lựa chọn một số nội dung giáo dục mĩ thuật phù hợp với thực tiễn, với đặc điểm của HS để GV thiết kế kế hoạch dạy học. SGV, SHS chỉ mang tính chất tham khảo. GV có thể chủ động, linh hoạt cho việc tổ chức các hoạt động dạy học lựa chọn hình thức tổ chức, các phương pháp, kinh nghiệm giảng dạy trên lớp phù hợp với thực tế học sinh, phù hợp cơ sở vật chất của nhà trường. Từng hoạt động phù hợp với từng đối tượng học sinh.
 Ví dụ: Khi dạy chủ đề 5 “Màu cơ bản trong mĩ thuật” trong 4 tiết GV có thể thiết kế dự kiến các hoạt động bảo đảm mức độ tăng dần từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, từ cụ thể đến khái quát.
VD: -Hoạt động1: Quan sát ( Mục tiêu đạt được qua mỗi tiết)
Tiết 1: chỉ yêu cầu HS
a/ Nhận biết, gọi tên màu cơ bản(Đỏ, Vàng, Lam).
Tiết 2,3,4. HS nhận biết được các màu cơ bản ở mức độ cao hơn.
b/ Nhận biết màu cơ bản trong tranh vẽ.
c/ Quan sát, liên tưởng màu cơ bản với đồ vật trong cuộc sống.
d/ Quan sát, khi kết hợp màu cơ bản để tạo nên màu khác( Cam, Tím, Lá cây), GV thể hiện bằng màu dạng nước, đất nặn giúp HS thuận tiện quan sát.
Qua hoạt động quan sát, tuỳ vào điều kiện thực tế của lớp học, GV cho quan sát từng màu cơ bản và nói đồ vật có màu tương ứng. HS phát biểu đồ vật theo màu tương ứng.hình thành cho các em khái niệm về màu cơ bản và biết thể hiện vào Hoạt động thực hành tiếp theo.
Hoạt động 2: Thể hiện.( dự kiến)
GV tổ chức cho HS ở tiết 1 thể hiện ở mức cơ bản, tiết 2,3,4 mức độ thể hiện màu cơ bản ở mức độ cao hơn, biết kết hợp các màu tao ra các sản phẩm đẹp hài hòa hơn như:
- Vẽ/ xé dán/ nặn đồ vật có màu cơ bản tạo ra sản phẩm cho mình. 
 - Vẽ/ xé dán/ nặn 2 đồ vật/ 2 màu cơ bản hoặc 3 đồ vật/ 3 màu cơ bản, cũng như 1 đồ vật có cả 3 màu cơ bản tuỳ theo thực tế năng lực của HS để giao nhiệm vụ giúp HS hoàn thành ở các mức độ theo khả năng của HS.
Như vậy, qua 2 hoạt động Quan sát, thể hiện đã giúp HS có hiểu biết về nội dung cốt lõi của chủ đề này, đó là xác định được màu cơ bản trong mĩ thuật và liên hệ với đồ vật có màu cơ bản trong cuộc sống. 
Ở đây, GV cần lưu ý mức độ hoàn thành bài thực hành của HS.GV quan sát HS thực hành, gợi ý đối với từng trường hợp. HS khó khăn trong việc quan sát, liên tưởng đến đồ vật có màu cơ bản đã học, không làm thay bằng cách gọi tên, vẽ/ xé dán/ nặn đồ vật giúp HS.
Hoạt động 3: Vận dụng. 
GV giới thiệu cho HS các bước trang trí một món đồ chơi cũ, trong đó sử dụng yếu tố tạo hình đã học ở 4 chủ đề trước như: màu cơ bản, chấm màu, nét, hình, Điều này gợi mở cho HS chủ động lựa chọn yếu tố tạo hình mình yêu thích để trang trí một món đồ chơi cũ đã chuẩn bị từ trước theo cách vẽ, xé dán... Lúc này, GV quan sát và đưa ra những gợi ý cho từng HS, nhằm phát huy khả năng của từng cá nhân đối với những món đồ chơi cụ thể. 
Như vậy mỗi mục tiêu có thể được thực hiện bằng một hoặc một vài hoạt động của giáo và viên học sinh. Hoạt động dạy của thầy chủ yếu là nêu vấn đề, giao nhiệm vụ, gợi mở, tạo hứng thú,. và hỗ trợ học sinh khi cần thiết; đặc biệt giáo viên hạn chế làm thay học sinh (ví dụ: nói, chia sẻ suy nghĩ, cảm thụ thay; chọn nội dung, màu sắc, vật liệu thay; giải thích, phân tích thay,); nên coi trọng việc tạo cơ hội cho học sinh được quan sát, tự tìm hiểu, khám phá, trao đổi, thực hành, thử nghiệm và đánh giá, vận dụng,... Hoạt động học của học sinh chủ yếu là: quan sát, tìm hiểu, khám phá, phát hiện vấn đề; trao đổi, thảo luận, chia sẻ cảm nhận, ý tưởng; làm việc nhóm, trình bày kết quả, liên hệ vận dụng kết quả vào học tập và thực tiễn,. Đồng thời, giáo viên cần nêu được những đồ dùng, phương tiện dạy học, hỗ trợ học sinh thực hiện nhiệm vụ ở từng hoạt động dạy học cụ thể. Kết thúc mỗi hoạt động, giáo viên cần hệ thống những nội dung chủ yếu cần nhớ, cần nắm để giúp học sinh khắc sâu và vận dụng trong học tập, thực hành sáng tạo và đời sống thực tiễn.
*Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy, để giúp học sinh có những hình ảnh học tốt hơn môn Mĩ thuật. 
Với sự đổi mới của ngành giáo dục hiện nay, thì công nghệ thông tin không thể thiếu trong giáo dục, nhất là trong giảng dạy môn Mĩ thuật cũng như một số môn học khác. Với việc ứng dụng, công nghệ thông tin vào môn Mĩ thuật rất hiệu quả như: Giáo viên có thể có sử dụng rất nhiều hình ảnh phong phú, đa dạng và đẹp mắt tạo được sự chú ý cho học sinh để giúp học sinh có sự thích thú, say mê với tiết dạy. Thu hút các em cũng như sự truyền thụ của giáo viên rất hiệu quả. Giúp cho giáo viên cũng như học sinh thấy thoải mái, nhẹ nhàng tiếp thu bài một cách tự nhiên và hiệu quả.
* Khích lệ học sinh trong các tiết học đúng lúc và kịp thời. 
Giáo viên kịp thời động viên tinh thần học tập của các em trong tiết học, tạo cho học sinh có tính mạnh dạn hơn khi xung phong phát biểu, xây dựng bài. (VD: Khi học sinh nhận biết được 3 màu cơ bản, GV khích lệ các em bằng những lời khen và tràng pháo tay. Tránh tình trạng chê bai học sinh, mà giáo viên cần trao đổi riêng với học sinh đó, và chỉ ra những điểm HS còn lúng túng khi pha màu để sản phẩm của các em hài hòa và sáng tạo hơn. 
- Giúp học sinh có hứng thú trong học tập, cũng như có tinh thần hăng say phát biểu.Tạo được sự thoải mái trong khi vẽ, cũng như giúp học sinh có óc tư duy, sáng tạo, tưởng tượng nhằm giúp học sinh có những sản phẩm đẹp, cũng như sự tự tin trong các sản phẩm mà mình làm ra.
3.Biện pháp thứ ba:Tăng cường rèn kỹ năng quan sát cho HS
Kỹ năng quan sát đóng vai trò quan trọng trong các tiết học của HS Tiểu học nói chung và học sinh lớp 1 nói riêng, đặc biệt là môn Mĩ thuật sẽ giúp các em từ quan sát, nhận xét và nhận biết đến tư duy, tưởng tượng, sáng tạo để làm ra các sản phẩm đẹp và từ đó vận dụng một cách linh hoạt, hiệu quả vào các môn học khác.để làm được điều đó GV cần làm tốt 2 việc sau: 
	+Đối với GV là người định hướng đưa ra yêu cầu quan sát. 
+Đối với HS các em có nhiệm vụ tập trung quan sát, phân tích, nhận xét và trả lời các câu hỏi GV đưa ra để đạt được yêu cầu mà GV đưa ra. 
Cụ thể ở chủ đề 5: Màu cơ bản trong Mĩ thuật.
HĐ 1: Quan sát nhận biết được các màu cơ bản ở mức độ cao hơn.
GV yêu cầu HS QS nhận biết màu cơ bản
VD: Rèn cho HS tập trung khi GV đưa mẫu, màu cơ bản ra quan sát để nhận biết được 3 màu cơ bản.
 Rèn cho HS kỹ năng quan sát màu qua tranh
GV yêu cầu HS quan sát tranh để nhận ra 3 màu cơ bản được thể hiện trong tranh, 
Đỏ, vàng, xanh lam
HS quan sát kỹ vào tranh.
GV yêu cầu HS quan sát qua cuộc sống để các em nhận ra màu sắc của các đồ vật, sự vật xung quanh rất phong phú. 
Ngoài 3 giải pháp trên thì GV cần phải tuyên truyền tới các bậc phụ huynh về tầm quan trọng của môn Mĩ thuật trong giai đoạn đổi mới GD hiện nay, từ đó để có sự quan tâm và đầu tư giúp các em phát triển toàn diên theo kịp xu hướng đổi mới của GD hiện nay. 
PHẦN III. KẾT THÚC VẤN ĐỀ:
 	Qua một thời gian sử dụng sách Mĩ thuật và tiếp cận với Chương trình Giáo dục Phổ thông mới 2018. Tôi đã áp dụng các giải pháp trên vào giảng dạy tổ chức các hoạt động học tập, thực hành, trải nghiệm, sáng tạo đa dạng với sự tham gia tích cực, khích lệ học sinh sẵn sàng cho việc thực hành, sáng tạo và thảo luận nghệ thuật thông qua tự chuẩn bị, tìm kiếm, đánh giá, lựa chọn nguồn vật liệu, họa phẩm, chúng tôi thấy học sinh hào hứng với tiết học Mĩ thuật, khả năng sáng tạo của học sinh khá phong phú, sinh động. Các em rất thích môn học.
Trên đây là báo cáo chuyên đề môn Mĩ thuật về “Một số biện pháp nhằm giúp HS lớp 1 thực hiện tốt chủ đề 5: Màu sắc cơ bản trong mĩ thuật”. lớp 1 của tổ chuyên môn chúng tôi. Rất mong được sự góp ý của các đồng chí.
 Xin trân trọng cảm ơn!
Nguyệt Đức, ngày tháng 12 năm2020
DUYỆT CỦA B