Chuyên đề Dạy học tích hợp để phát triển năng lực cho học sinh tiểu học

Chuyên đề Dạy học tích hợp để phát triển năng lực cho học sinh tiểu học

- Trước hết ban giám hiệu và đội ngũ giáo viên cần đổi mới theo nếp nghĩ phát triển. Cần có sự quyết tâm và thấm nhuần sự cần thiết phải đổi mới dạy học môn Toán cho học sinh Tiểu học theo hướng tích hợp và gắn Toán học vào thực tiễn đời sống.

- Ban giám hiệu cần định hướng một cách cụ thể, chi tiết giúp giáo viên hình dung ra những công việc cần phải làm và bắt tay vào thực tế như:

- Cung cấp tài liệu để giáo viên nghiên cứu, trao đổi, thảo luận để hiểu rõ các kiến thức về tích hợp cũng như sự cần thiết phải gắn toán học với thực tế đời sống. Làm thế nào để gắn Toán học với thực tế đời sống.

- Phân công giáo viên nghiên cứu nội dung chương trình môn Toán của lớp mình đang giảng dạy, lựa chọn nội dung kiến thức nào có thể vận dụng dạy học theo hướng tích hợp gắn với thực tiễn, từ đó xây dựng các tiết dạy cụ thể.

- Chỉ đạo các tổ khối, trong các buổi sinh hoạt tổ khối chuyên môn các cá nhân sẽ trình bày những tiết dạy đã được nghiên cứu chuẩn bị. Ban giám hiệu, tổ chuyên môn đóng góp bổ sung xây dựng giáo án.

- Chỉ đạo các tổ khối và giáo viên chuẩn bị chu đáo cho tiết dạy về nội dung, địa điểm tiến hành, các cá nhân hoặc bộ phận nào liên quan phối hợp thực hiện. Khi mọi điều kiện đã hoàn tất mới thực hiện tiết dạy. Sau đó cần tổ chức rút kinh nghiệm và điều chỉnh tiết dạy nhằm đạt hiệu quả tốt nhất cho tiết dạy.

 

doc 13 trang Người đăng Bằng Khánh Ngày đăng 21/03/2024 Lượt xem 87Lượt tải 0 Download
Bạn đang xem tài liệu "Chuyên đề Dạy học tích hợp để phát triển năng lực cho học sinh tiểu học", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
t cách tường minh sẽ đơn điệu. Chúng ta có thể giới thiệu và hình thành mối quan hệ của đơn vị đo này với Kg một cách trực quan sinh động. Ngoài ra, bài học này còn có thể tích hợp với việc dạy kỹ năng ước lượng hay mua những thực phẩm cần đến việc cân.
Bước 2: Tìm các tình huống có liên quan đến thực tiễn tương thích với các bài toán đã xác định ở bước đầu tiên.
Cần chọn đại lượng liên quan đến thực tiễn tương thích. 
Quá trình tìm các tình huống thực tiễn cần phải gắn liền với một bối cảnh nhất định. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý, không phải mọi chủ đề hay mọi đơn vị kiến thức đều có thể tìm được các bối cảnh tương ứng để thiết kế các tình huống thực tiễn.
Bước 3: Xác định điều kiện các đại lượng và điều chỉnh các yếu tố để phù hợp với tình huống thực tiễn.
Trong việc xác định điều kiện các đại lượng cần chú ý đến điều kiện trong thực tiễn. Việc điều chỉnh các yếu tố cần chú ý đến điều chỉnh các số và đơn vị cho phù hợp với tình huống có liên quan đến thực tiễn.
Về mặt lý thuyết Toán học, các bài toán có thể có các điều kiện tối ưu. Tuy nhiên, khi gắn với bối cảnh thực tiễn, nó cần phải phù hợp với điều kiện thực tế.
Bước 4: Phát triển bài toán có liên quan đến thực tiễn: Sau khi đã tìm ra điều kiện phù hợp với bối cảnh, chúng ta có thể phát triển dưới dạng các tình huống mà học sinh cảm thấy quen thuộc trong đời sống hàng ngày.
Bên cạnh việc xây dựng các bài toán có liên quan đến thực tiễn xuất phát từ các bài toán đã có, chúng ta cũng đề cập đến việc thiết kế các hoạt động học tập.
Ngoài ra, giáo viên cần dự kiến câu trả lời sai của học sinh để có phương án giải quyết. Khi giảng dạy, giáo viên cần đưa ra những ví dụ cụ thể, quen thuộc và dễ hiểu để giúp học sinh hiểu kiến thức.
Ban đầu, giáo viên yêu cầu học sinh giải bài tập có liên quan đến thực tiễn. Sau đó, học sinh sẽ phải xác định nội dung toán học trong bài tập này và đề xuất các bài tập có liên quan đến thực tiễn từ bài toán trên.
b) Một số lưu ý khi dạy Toán tích hợp, gắn với thực tiễn
- Lựa chọn nội dung tích hợp phù hợp: Giáo viên cần xem xét để đưa vào nội dung tích hợp theo mức độ phù hợp để không bị sa đà vào việc dạy môn học khác mà kiến thức môn Toán lại trở thành phần phụ. Giáo viên phải nghiên cứu kỹ nội dung bài học và chọn, thay đổi dữ liệu phù hợp gần gũi với học sinh đồng thời tìm phương thức truyền tải phù hợp (đổi mới PPDH). Có hai mức độ tích hợp:
+ Mức độ toàn phần: Khi mục tiêu, nội dung của bài phù hợp hoàn toàn với mục tiêu, nội dung của một số bộ môn khác.
+ Mức độ bộ phận: Khi chỉ có một bộ phận bài học có mục tiêu, nội dung phù hợp với việc tích hợp các môn khác.
- Dạy học tích hợp khác với dạy học theo môn học: dạy học tích hợp không đồng nghĩa với thay thế dạy học theo từng môn; dạy học tích hợp không đồng nghĩa với việc dạy nhiều môn học đồng thời. Khái niệm “tích hợp” bản thân nó không mang nghĩa phép cộng đơn giản, mà là một sự hợp nhất làm thay đổi về chất. 
- Tích hợp liên môn không phải là tích hợp đa môn.
VD: Khi đưa ra số liệu là tích hợp được môn Toán, trình chiếu bài giảng trên máy tính là tích hợp Tin học, dùng các từ khóa tiếng Anh là tích hợp ngoại ngữ, thông tin cảnh báo là tích hợp giáo dục công dân
- Không phải bài nào cũng phải dạy tích hợp liên môn.
- Không phải dạy theo từng bài mà giáo dục theo chủ đề xuyên suốt nhiều bài.
2. Các biện pháp thực hiện 
- Trước hết ban giám hiệu và đội ngũ giáo viên cần đổi mới theo nếp nghĩ phát triển. Cần có sự quyết tâm và thấm nhuần sự cần thiết phải đổi mới dạy học môn Toán cho học sinh Tiểu học theo hướng tích hợp và gắn Toán học vào thực tiễn đời sống. 
- Ban giám hiệu cần định hướng một cách cụ thể, chi tiết giúp giáo viên hình dung ra những công việc cần phải làm và bắt tay vào thực tế như: 
- Cung cấp tài liệu để giáo viên nghiên cứu, trao đổi, thảo luận để hiểu rõ các kiến thức về tích hợp cũng như sự cần thiết phải gắn toán học với thực tế đời sống. Làm thế nào để gắn Toán học với thực tế đời sống. 
- Phân công giáo viên nghiên cứu nội dung chương trình môn Toán của lớp mình đang giảng dạy, lựa chọn nội dung kiến thức nào có thể vận dụng dạy học theo hướng tích hợp gắn với thực tiễn, từ đó xây dựng các tiết dạy cụ thể.
- Chỉ đạo các tổ khối, trong các buổi sinh hoạt tổ khối chuyên môn các cá nhân sẽ trình bày những tiết dạy đã được nghiên cứu chuẩn bị. Ban giám hiệu, tổ chuyên môn đóng góp bổ sung xây dựng giáo án. 
- Chỉ đạo các tổ khối và giáo viên chuẩn bị chu đáo cho tiết dạy về nội dung, địa điểm tiến hành, các cá nhân hoặc bộ phận nào liên quan phối hợp thực hiện. Khi mọi điều kiện đã hoàn tất mới thực hiện tiết dạy. Sau đó cần tổ chức rút kinh nghiệm và điều chỉnh tiết dạy nhằm đạt hiệu quả tốt nhất cho tiết dạy.
- Chỉ đạo giáo viên sử dụng các vật liệu gần gũi, dễ tìm và tiết kiệm để làm đồ dùng dạy học. Soạn giáo án điện tử với những hình ảnh minh họa, đoạn phim sát với bài học,giúp HS say mê, hứng thú với bài học.
- Chỉ đạo các tổ khối và giáo viên đảm bảo những nguyên lý cơ bản của dạy học là: Học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp với lao động sản xuất, lí luận gắn liền với thực tiễn khi xây dựng các tiết học. Đồng thời ở mỗi tiết học khi xây dựng các hoạt động cho học sinh cần chú ý tạo điều kiện để học sinh phát huy được sự hứng thú, tính chủ động sáng tạo chiếm lĩnh và vận dụng kiến thức một cách nhẹ nhàng, vận dụng linh hoạt kiến thức đã có để giải quyết các vấn đề trong thực tế đời sống.
3. Các bước triển khai thực hiện
Để đẩy mạnh việc dạy tích hợp và gắn với thực tiễn đối với các bộ môn nói chung, môn Toán nói riêng, Trường Nhựt Tân đã thực hiện những bước sau:
1. GV nghiên cứu bài để tìm bài có phần tích hợp và gắn với thực tiễn. 
2. GV lập kế hoạch bài giảng có phần tích hợp và gắn với thực tiễn (Giáo viên cần chú ý đến hình thức, phương pháp thực hiện, đồ dùng dạy học, thời gian thực hiện,).
3. Ban giám hiệu duyệt kế hoạch bài dạy (điều chỉnh, hỗ trợ,).
4. Giáo viên điều chỉnh lại giáo án (nếu có).
5. Thực hiện giảng dạy trên lớp.
6. Gửi phiếu theo dõi hay trao đổi với phụ huynh về nội dung bài dạy (nếu bài dạy có liên quan đến việc rèn luyện ở nhà).
7. GV báo cáo với BGH hay trong giáo viên (qua buổi tập huấn hay sinh hoạt chuyên môn). Từ đó rút ra bài học kinh nghiệm (những điều cần phát huy hay cần điều chỉnh).
IV. KẾT QUẢ THỰC HIỆN
Những biện pháp mà Trường Tiểu học áp dụng trong thời gian qua đã phát huy tác dụng. Chỉ qua thời gian ngắn thực hiện, nhiều kĩ năng của học sinh tiến bộ rất rõ rệt: HS năng động hơn, tư duy được mở rộng, đặc biệt là khả năng vận dụng một cách sáng tạo các kiến thức Toán học vào thực hành cũng như vào cuộc sống thường nhật của các em và sự lan tỏa đến mọi người xung quanh, gia đình và xã hội Hơn thế nữa, các em có niềm tin vào bản thân mình, ghi nhớ lâu và chắc chắn đối với những kiến thức đã học. Ngoài ra, môi trường học tập cũng thuận lợi hơn khi kích thích được niềm ham thích học tập trong mỗi học sinh.
V. KẾT LUẬN
Thời gian qua, Trường Tiểu học đã đẩy mạnh việc dạy học môn Toán theo hướng tích hợp và gắn Toán học vào thực tiễn đời sống cho học sinh. Việc làm này đã giúp cho học sinh thực sự hứng thú, tiếp thu và vận dụng kiến thức hiệu quả. Nó làm cho các em cảm nhận được Toán học không khô khan, cao siêu mà nó rất gần gũi và hữu ích cho cuộc sống thường nhật của các em. Đồng thời với giáo viên cũng phát huy được khả năng nghiên cứu, sự sáng tạo trong việc vận dụng thực hiện dạy học theo hướng tích cực hiệu quả.
Chúng tôi sẽ tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa trong việc dạy học môn Toán theo định hướng này. Tập thể sư phạm nhà trường sẽ cùng tập trung khai thác những nội dung dạy học có thể tích hợp và gắn với thực tế đời sống hơn nữa để nâng cao chất lượng và tính ứng dụng cho học sinh./. 
KIẾN THỨC VỀ DẠY HỌC TÍCH HỢP
1. Khái niệm về dạy học tích hợp
Dạy học tích hợp được hiểu là những hoạt động của học sinh, dưới sự tổ chức, hướng dẫn của GV, huy động đồng thời kiến thức, kĩ năng thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau nhằm giải quyết các nhiệm vụ học tập, thông qua đó hình thành những kiến thức, kĩ năng mới, từ đó phát triển những năng lực cần thiết.
2. Các hình thức dạy học tích hợp
2.1. Tích hợp trong nội bộ môn học
Trong môn học, tích hợp là tổng hợp trong một đơn vị học, thậm chí trong 1 tiết học hay trong một bài tập nhiều mảng kiến thức, kĩ năng liên quan đến nhau nhằm tăng cường hiệu quả giáo dục và tiết kiệm thời gian cho người học. Có thể tích hợp theo chiều ngang hoặc theo chiều dọc.
a) Tích hợp theo chiều ngang là tích hợp các mảng kiến thức, kĩ năng trong môn học theo nguyên tắc đồng quy: Tích hợp các kiến thức, kĩ năng thuộc mạch, phân môn này với mạch/ phân môn khác.
b) Tích hợp theo chiều dọc là tích hợp một đơn vị kiến thức, kĩ năng mới với những kiến thức, kĩ năng trước đó theo nguyên tắc đồng tâm. Cụ thể là: Kiến thức của lớp trên, bậc học trên bao hàm kiến thức, kĩ năng của lớp dưới, cấp học dưới.
 2.2.  Tích hợp liên môn (Interdisciplinary Integration)
Tích hợp liên môn là phương án, trong đó nhiều môn học liên quan được kết lại thành một môn học mới với hệ thống những chủ đế nhất định xuyên suốt qua nhiểu cấp lớp. Ví dụ:
Trong chương trình hiện hành (và cả chương trình dự kiến) có khá nhiều môn được xây dựng theo hình thức tích hợp liên môn và hiệu quả của hình thức tích hợp này đã được khẳng định trong thực tế.
-  Các môn học Tìm hiểu tự nhiên và Tìm hiểu xã hội được thể hiện thành môn học Tự nhiên - Xã hội ở tiểu học.
-   Hoạt động giáo dục được dự kiến trong chương trình tương lai sẽ tích hợp các nội dung Thể dục, Âm nhạc, Mĩ thuật (bao gồm cả Thủ công) và Hoạt động tập thể,
2.3.  Tích hợp xuyên môn (Transdisciplinary Integration)
Trong cách tiếp cận tích hợp xuyên môn, giáo viên tổ chức chương trình học tập xoay quanh các vấn đề và quan tâm của người học. Với tích hợp xuyên môn, học sinh có thể học và hình thành kiến thức, kĩ năng ở nhiều thời điểm và thời gian khác nhau, theo sự lựa chọn của người dạy hoặc người học.
Qua tích hợp xuyên môn, học sinh phát triển các kĩ năng sống khi họ áp dụng các kĩ năng môn học và liên môn vào ngữ cảnh thực tế của cuộc sống. Hai phương pháp thường được sử dụng trong tích hợp xuyên môn là học theo dự án (project - based learning) và thương lượng chương trình học (negotiating the curriculum).
Học theo dự án là phương pháp họe tập trong đó giáo viên giao một “dự án cho người học, người học cẩn hợp tác với nhau để cùng thiết kế một chương trình hoạt động, cùng hoạt động và cùng đánh giá kết quả hoạt động. Học theo dự án giúp người học làm chủ các hoạt động học tập của mình và phát triển kĩ năng lập chương trình, hiện thực hoá chương trình, tự nhận thức, thương lượng, giải quyết vấn để,...
Thương lượng chương trình học là phương pháp học tập trong đó có sự “thỏa thuận” giữa người dạy và người học, người học có quyền lựa chọn ương trình phù hợp với trình độ và sở thích của họ, thậm chí họ có quyển tham gia vào quá trình thiết kế chương trình học. Thương lượng ương trình học giúp người học tự tin và hứng thú hơn trong học tập, giúp người day chọn nội dung, học liệu và phương pháp giảng dạy phù hợp rười học, giúp người quản lí thấy được chất lượng và hiệu quả của hoạt động đào tạo.
3. Sự cần thiết phải tích hợp trong dạy học
3.1. Ý nghĩa của dạy học tích hợp
- Mỗi tình huống xảy ra trong cuộc sống đểu có mối liên hệ nào đó với tiững tình huống khác. Do vậy, cần phối hợp kiến thức, kĩ năng của nhiều ih vực khác nhau để giải quyết một vấn đề cụ thể nào đó trong đời sống hằng ngày.
- Sự phát triển của khoa học ngày càng nhanh, nhiều vấn để mới cần hải đưa vào nhà trường như: bảo vệ môi trường, giáo dục sức khỏe, an toàn giao thông..., nhưng quỹ thời gian có hạn, không thể tăng số môn học. Tích hợp nội dung một số môn học là giải pháp có thể thực hiện ược nhiệm vụ giáo dục nhiều mặt cho học sinh mà không gây quá tải.
- Dạy học tích hợp không gây xáo trộn vẽ sổ lượng và cơ cấu giáo viên, không nhất thiết phải đào tạo lại mà chỉ cần bồi dưỡng một số chuyên đề dạy học tích hợp, không đòi hỏi phải tăng cường quá nhiều về cơ sở vật hất và thiết bị dạy học.
- Dạy học tích hợp tạo động lực để học sinh tích cực học tập, giúp học sinh học tập thông minh, vận dụng sáng tạo kiến thức, kĩ năng một cách toàn diện, hài hoà và hợp lí để giải quyết các tình huống mới mẻ, đa dạng rong cuộc sống hiện đại.
- Các bài dạy theo hướng tích hợp góp phấn làm cho hoạt động dạy 1ỌC trong nhà trường gắn liền với thực tiễn cuộc sống, làm cho học sinh có nhu cầu học tập để giải đáp được những thắc mắc, phục vụ cho cuộc sống ủa bản thân và cộng đổng.
-   Tích hợp góp phấn giúp đào tạo những người học có đầy đủ phẩm chất và năng lực để giải quyết các vấn đê' của cuộc sống hiện đại. Tích hợp củng góp phần đào tạo giáo viên biết cách xử lí các tình huống giáo dục một cách linh hoạt và hiệu quả.
Thực tiễn dạy học và tổ chức các hoạt động giáo dục ở tiểu học là minh chứng cho những điều đã được trình bày trên đây.
 3.2 Ưu điểm của dạy học tích hợp
Dạy học tích hợp có những ưu điểm chính sau đây:
-   Mục tiêu học tập được người học xác định rõ ràng ngay tại thời điểm học.
-  Tránh những kiến thức, kĩ năng trùng lặp; phân biệt được nội dung trọng tâm và nội dung ít quan trọng; các kiến thức hình thành trong bài học gắn liển với kinh nghiệm sống của học sinh.
Phương diện
Dạy học tích hợp
Dạy học một môn
Mục tiêu
Hướng đến mục tiêu chung của một số   nội dung thuộc nhiều môn học khác nhau.
Phạm vi rộng, Ưu tiên các mục tiêu chung của nhiều môn học.
Hướng đến mục tiêu riêng của mỗi môn học.
Phạm vi hẹp, thường tập trung vào việc hình thành các kiến thức và kĩ năng, thái độ đặc thù của môn học.
Kế hoạch dạy học
Kết nối những tình huống có liên quan thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau với lợi ích và sự quan tâm của học sinh, của cộng đồng.
Xuất phát từ một tình huống có liên quan tới nội dung của một môn học.
Tổ chức dạy học
Hoạt động học xuất phát từ vấn đế cần giải quyết hoặc một dự án cẩn thực hiện, việc tự chủ giải quyết vấn đê' cẩn dựa trên các kiến thức, kĩ năng thuộc các môn học khác nhau. Học sinh có thể cùng giáo viên thiết kế kế hoạch hoạt động.
Hoạt động học diễn ra theo tiến trình đã dự kiến. Người thiết kế kế hoạch hoạt động thường là giáo viên.
Trung tâm của việc dạy
Nhấn mạnh đặc biệt đến sự phát triển và làm chủ mục tiêu lâu dài như là các phương pháp, kĩ năng và thái độ của người học.
Đặc biệt nhắm tới việc làm chủ mục tiêu ngắn hạn như kiến thức, kĩ năng đặc thù của môn học.
Kết quả của việc học
Hình thành, phát triển kiến thức và kĩ năng, thái độ gắn với một chủ đề có liên quan đến nội dung của nhiều môn học, nhiễu lĩnh vực xã hội khác nhau.
Hình thành, phát triển kiến thức và kĩ năng, thái độ gắn với nội dung bài học cụ thể.
-   Tạo điều kiện để hình thành và phát triển năng lực cho học sinh một cách hài hoà ở nhiều lĩnh vực khác nhau.
-   Dạy học tích hợp làm cho người học cảm thấy việc học có ý nghĩa vì họ giải quyết được một tình huống, một vấn đế trong thực tiễn cuộc sống, từ đó có điều kiện hình thành và phát triển kiến thức, kĩ năng liên quan.
-  Dạy học tích hợp làm cho người học cảm thấy việc học thú vị vì hoạt động học nhẹ nhàng, nội dung học gần gũi với kinh nghiệm sổng của bản thân.
4. Sự khác biệt giữa dạy học tích hợp và dạy học một môn
Thực ra, không cần thiết và không thể phân biệt một cách tuyệt đối dạy học tích hợp và dạy học một môn. Bởi vì một trong các hình thức tích hợp là tích hợp trong nội bộ môn học. Điểu đó cũng có nghĩa là trong nội dung mỗi môn học, ở mức độ nhất định, đều có sự tích hợp. Do vậy, những khác biệt giữa dạy học tích hợp và dạy học một môn được nhăc đến ở đây chỉ là tương đối, không phủ nhận sự tích hợp trong nội bộ mỗi môn học.
5. Quy trình lựa chọn, xây dựng nội dung tích hợp: Hoạt động lựa chọn và xây dựng bài học tích hợp cần thực hiện theo các bước cơ bản sau:
Buớc 1: Rà soát chương trình, sách giáo khoa để tìm ra các nội dung dạy học liên quan đến nhau hoặc liên quan đến một vấn đề của đời sống cần giáo dục cho HS.
(Bước này có thể thực hiện từ đầu năm học với sự phối hợp của nhiều giáo viên.)
Bước 2: Dựa trên kết quả bước 1 để xác định bài học chủ đề tích hợp bao gồm môn học và tên bài học.
Bước 3: Xác định mục tiêu của bài học / chuyên đề tích hợp, bao gồm:
-  Kiến thức.
-   Kĩ năng.
-  Thái độ.
-   Định hướng năng lực.
Bước 4: Dự kiến thời lượng (số tiết) cho bài học tích hợp và thời điểm thực hiện bài học tích họp.
Bước 5: Xây dựng nội dung cùa bài học tích hợp. Căn cứ vào mục tiêu, thời gian dự kiến (thậm chí cả đặc điểm tâm sinh lí của học sinh và yếu tố địa bàn) để xây dựng nội dung dạy học tích họp.
Bước 6: Xây dựng kế hoạch bài học tích hợp (chú ý tới các phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực của người học), bao gồm cả kế hoạch và /hoặc công cụ đánh giá. Dưới đây là một số thông tin bổ sung về các bước được trình bày ở trên:
5.1 Lựa chọn nội dung tích hợp
Các công việc chính mà giáo viên cần thực hiện trong bước lựa chọn nội dung tích hợp là rà soát, đối sánh chuẩn kiến thức, kĩ năng, chương trình các môn học để tìm kiếm và chọn lọc các bài học, các nội dung học vấn có liên quan, từ đó xây dựng thành bài học tích hợp.Công việc này không quá khó khăn nhưng cũng không hề đơn giản, bởi để tìm ra sự liên hệ giữa các bài học, các nội dung học vấn từ các nôn học khác nhau đòi hỏi người giáo viên vừa phải am tường vẽ chuyên nôn (nắm chắc chuẩn kiến thức, kĩ năng, chương trình các môn học; hiểu sâu sắc nội dung học vấn từng môn học), đồng thời phải có ít nhiểu kinh Ìghiệm nghề nghiệp (tức là năng lực sư phạm).
Tìm kiếm ỷ tưởng để xây dựng bài học tích hợp có ý nghĩa hết sức quan rọng vì chỉ khi có ý tưởng thì mới có bài học và ý tưởng có hay, có sáng tạo thì mới có bài học hấp dẫn và hiệu quả. Để thực hiện thành công bước láy giáo viên cần liên kết các bài học, các nội dung đã được chọn lựa để ích hợp với các sự kiện, hiện tượng trong thực tiễn cuộc sống xung quanh học sinh, từ đó hình thành nên ý tưởng trung tâm về bài học tích hợp. Nếu chông có ý tưởng trung tâm để triển khai bài học thì nội dung của mỗi nôn học dù có được đặt chung, xếp kê' nhau cũng vẫn thiếu sự “kết dính” :ần thiết để tạo thành một vấn để có tính chỉnh thể và thông suốt trong một bài học.
5.2 Xác định mục tiêu dạy học
Khi xác định mục tiêu cho bài học tích hợp, giáo viên cần xuất phát từ các nội dung được chọn lựa để tích hợp và từ ý tưởng chính để thiết kế bài học tích hợp, cần lượng hoá được các mục tiêu (các đích cụ thể) mà người học cần đạt được sau bài học. Những mục tiêu này cần phải bao quát được nhiều lĩnh vực học tập, nhiều môn khoa học khác nhau.
Ngoài những mục tiêu về kiến thức, kĩ năng và giá trị thuộc các lĩnh vực khoa học được chọn để tích hợp, giáo viên cần xác định thêm những mục tiêu hình thành và phát triển năng lực, kĩ năng xã hội... cho học sinh.
Thông thường, bài học tích hợp không đặt quá cao mục tiêu trang bị kiến thức, mà chú trọng các mục tiêu hình thành và phát triển kĩ năng sống, năng lực hoạt động xã hội cho HS.
Đối với bài học tích hợp thì mục tiêu dạy học cũng là mục tiêu tích hợp. Sự tích hợp trong mục tiêu dạy học được thể hiện ở việc tích hợp các kiến thức của các lĩnh vực khoa học, tích hợp các kĩ năng và năng lực học sinh cần đạt được, tích hợp những giá trị nhân văn định hướng cho sự phát triển của học sinh.
Khi thiết kế mục tiêu cho bài học tích hợp, giáo viên cần lưu ý:
+ Không nên đưa quá nhiều mục tiêu về kiến thức thuộc nhiểu lĩnh vực khoa học khác nhau mà cân chắt lọc các mục tiêu trọng tâm nhất.
+ Nên thể hiện rành mạch nội dung đặc thù của bài học “chính” và mục tiêu tích hợp.
+ Tập trung vào các mục tiêu phát triển năng lực cho người học, nhất là các mục tiêu vế kĩ năng sống, năng lực xã hội.
5.3 Dự kiến thời lượng, thời điểm học
-   Xác định thời lượng cho bài học tích hợp là việc rất cần thiết. Bởi lẽ, dự kiến được thời lượng cho hoạt động học tập của học sinh một cách phù hợp cũng có nghĩa là giáo viên đã lượng hoá được các hoạt động tương úng với khả năng thực hiện của học sinh. Công việc này đảm bảo cho học sinh có thể thực hiện được các hoạt động học tập tích hợp đúng với tính chất của nó chứ không phải là gắng “nhồi” cho

Tài liệu đính kèm:

  • docchuyen_de_day_hoc_tich_hop_de_phat_trien_nang_luc_cho_hoc_si.doc