Báo cáo Sáng kiến kinh nghiệm Phương pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp 1

 CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
 Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
 Trung Hưng, ngày 7 tháng 01 năm 2017
BÁO CÁO
 SÁNG KIẾN HOẶC ĐỀ TÀI, GIẢI PHÁP, CÔNG TÁC,
 GIẢI PHÁP,TÁC NGHIỆ
 Tên sáng kiến: PHƯƠNG PHÁP RÈN CHỮ VIẾT CHO HỌC SINH LỚP 1
 Họ và tên: Phạm Ngọc Tím
 Đơn vị công tác: Trường Tiểu Học Trung Hưng
 Thời gian được triển khai áp dụng từ ngày 15 Tháng 10 năm 2016 đến ngày 07 tháng 01 năm 2017
ĐẶT VẤN ĐỀ:
1 Tên sáng kiến: PHƯƠNG PHÁP RÈN CHỮ VIẾT CHO HỌC SINH LỚP 1
2, Sự cần thiết, mục đích của việc thực hiện sáng kiến
 Sự cần thiết:
 Thực tế hiện nay chữ viết của các em học sinh đa phần chưa đẹp, đặc biệt ở bậc tiểu học, các em viết bừa, viết tháo, viết cho có viết, chữ viết chưa đúng mẫu, sự liên kết giữa các nét chữ hoặc liên kết từ âm đến vần chưa chuẩn, tốc độ viết còn chậm.
 Đứng trước hoàn cảnh đó tôi nhận thấy dạy viết ở lớp 1 là nền móng ở bậc tiểu học. Dạy tiếng việt ở lớp 1 có nhiệm vụ rất quan trọng, là trao cho các em chìa khóa để mở cửa tri thức, để các em biết đọc, biết viết và vận dụng chữ viết khi học tập giao tiếp. chữ viết là công cụ để các em sử dụng suốt đời.
 Đọc thông viết thạo gắn bó mật thiết với nhau không thể tách rời.
Nhận thức được tầm quan trọng đó tôi luôn trăn trở tìm cách để làm sao các em nắm được kiến thức đúng, để các em viết chữ đúng mẫu, đúng quy trình, viết nhanh, làm thế nào để tạo cho các em có tính cẩn thận, tính kỉ luật, làm sao cho việc viết chữ của các em trở thành kỹ năng, kỹ xảo và thành thói quen khi viết.
Vì vậy tôi bắt tay vào nghiên cứu đề tài: “ Phương pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp 1” Đây là vấn đề thiết thực giúp cho mỗi giáo viên rèn chữ viết cho học sinh đạt hiệu quả cao hơn
 Ttrong thời gian qua đã có nhiều người cho rằng rèn chữ viết phải đi đôi với các quy trình, các biện pháp tiến hành, nghĩa là giữa cách đọc và cách viết phải thống nhất với nhau, đọc như thế nào thì viết như thế ấy, đọc đúng thì mới viết đúng. Bản thân tôi cũng vậy, mấy năm trước, tôi luôn chú trọng luyện rèn cho học sinh luyện đọc đúng, luyện phát âm chuẩn xác để các em viết đúng. Cách làm này tốn rất nhiều thời gian, công sức nhưng hiệu quả đạt được vẫn không như mong muốn. Mặt khác nó còn làm cho giờ học nặng nề, học sinh căng thẳng và mệt mỏi. Tôi thừa nhận rằng cách phát âm theo địa phương là nguyên nhân chính dẫn đến việc học sinh viết sai. Là một giáo viên dạy lớp 1 nhiều năm liền, tôi luôn chú trọng và quan tâm rèn chữ viết cho học sinh . Thấy các em viết sai, tôi rất buồn lòng. 
 Bằng nhiều yếu tố, nhiều biện pháp, phương pháp và hình thức dạy học. Nhưng việc gì càng khó khăn thì nó lại càng quan trọng. Mà đã là quan trọng thì chúng ta lại càng phải làm và quyết tâm làm bằng được. Cũng vì những lí do trên mà tôi đã chọn đề tài Sáng kiến kinh nghiệm là:Phương pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp 1. Mong rằng những biện pháp mà tôi đã làm và đã thành công sẽ được nhiều thầy cô biết đến và cùng chia sẻ.
Mục đích:
 Tôi viết Sáng kiến kinh nghiệm này nhằm:
 . Giải quyết những khó khăn trong việc rèn luyện chữ viết đó cũng chính là, rèn cho học sinh ý thức, thói quen và hoàn thiện kĩ năng viết đúng, nhằm nâng cao chất lượng mônTiếng Việt.
 . Nâng cao nghiệp vụ chuyên môn, tích lũy thêm kinh nghiệm, giúp bản thân và các giáo viên trong khối dạy tốt hơn.
 . Làm cho tất cả các giáo viên Tiểu học thấy rõ tầm quan trọng của việc dạy viết, kiên trì rèn luyện cho các em viết ngay từ đầu.
 . Đẩy mạnh phong trào thi đua viết đúng , rèn luyện chữ viết sạch đẹp trong học sinh .
 .Trao đổi kinh nghiệm với đồng nghiệp về dạy rèn chữ viết cho học sinh Tiểu học.
 II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN
 A. Cơ sở lý luận:
 Trong những năm học qua, khi họp tổ để trao đổi tìm biện pháp làm thế nào để rèn chữ viết cho học sinh, giáo viên nào cũng than phiền chữ viết của học sinh lớp mình. Có những em, trong suốt một năm học không đạt nỗi một điểm 5 trong vở viết của mình.
 B. Biện pháp thực hiện
 Muốn đề ra biện pháp thực hiện, trước hết ta phải tìm ra các nguyên nhân dẫn đến việc học sinh viết sai . Theo tôi, học sinh viết sai hay viết chưa đẹp, chư đúng nhiều là do 5 nguyên nhân chính sau đây:
 - Học sinh ở lớp 1 còn rất nhỏ chưa có ý thức được vấn đề. Cụ thể là những tiếng, từ có sẵn trong SGK hoặc giáo viên đã ghi trên bảng và những từ thường xuyên sử dụng nhưng vẫn viết sai.
 - Học sinh đọc còn yếu, nhiều tiếng phải dừng lại đánh vần, tốc độ đọc còn rất chậm. Vì thế các em không nhớ chữ ghi âm, tiếng và từ, dẫn đến việc thông hiểu nội dung còn hạn chế.
 - Học sinh không nhớ các qui tắc viết như thế nào là đúng đã học nên viết tùy tiện, nghĩ sao viết vậy.
 - Học sinh không nắm các kĩ thuật viết, các em chưa phân biệt được đâu là đường kẻ, kỹ luật và tính thẫm mĩ khi viết. 
 - Hiện nay, với sự phát triển nhanh về kinh tế, văn hóa và xã hội; việc nghe, nói, đọc xem của học sinh thì rất nhiều nhưng viết thì ngày càng giảm. Học sinh chịu sự tác động của kênh hình trong học tập nhiều hơn kênh chữ và việc lạm dụng các vở bài tập, các câu hỏi trắc nghiệm trong kiểm tra, trong thi cử làm cho học sinh rất ít có cơ hội được viết, được rèn chữ viết.
 Căn cứ vào các nguyên nhân trên, tôi đề ra các biện pháp thực hiện sau đây:
 * Phát huy tính có ý thức trong phương pháp rèn chữ viết.
 * Rèn kĩ năng đọc đi đôi với luyện viết .
 * Vận dụng qui tắc viết đúng theo khu vực.
 * Hướng dẫn học sinh tự phát hiện lỗi và sửa lỗi khi viết.
 * Tuyên dương khen thưởng kịp thời những học sinh có nhiều tiến bộ trong học tập.
1) Phát huy tính có ý thức trong dạy học
 Sau khi học sinh viết xong, tôi hướng dẫn học sinh tìm hiểu kỹ thuật viết bằng các câu hỏi sau: 
 +Điểm đặt búp.
 + Điểm dừng búp ?
 Sau đó, tôi cho các em xem một số chữ mẫu cụ thể như sau:
Chữ e( Đặt búp trên đường kẻ thứ nhất) 1/3 dòng ke thứ nhất và dừng búp ngay trên đường kẻ 1, bằng ngang điểm đặt búp.
 2) Rèn kĩ năng khi giáo viên hướng dẫn học sinh viết.
 Như chúng ta đã biết: đọc thông thì mới viết thạo. Học sinh đọc còn chậm và sai nhiều thì không thể viết đúng .Vì đọc chưa thông nên khi viết các em thường mắc các lỗi do không nắm vững quy tắc viết và cấu trúc âm tiết Tiếng Việt. Vì vậy, đối với những học sinh này, trước hết tôi phải chú trọng khâu luyện cho các em.
 Hàng ngày trên lớp, tôi chú ý rèn đọc cho các em bằng cách: 
 - Gọi các em đọc bài nhiều lần không chỉ ở phân môn tập đọc mà cả ở các môn học khác, kiên trì sửa lỗi cho từng em.
 - Tổ chức cho các em đọc bài nhóm đôi trong 15 phút đầu giờ ( 2 lần/ tuần ).
 - Phân công học sinh giỏi đọc bài cùng các em khi luyện đọc trong nhóm.
 - Giao bài cho các em luyện đọc và viết bài ở nhà; ngày sau , tôi kiểm tra và nhận xét. 
 - Khuyến khích các em học thuộc lòng một đoạn văn hay một vài khổ thơ.
 Ngoài ra, mỗi tuần, tôi giành một buổi vào chiều thứ tư (cho học sinh lớp 1 luyện viết thêm. ) để tổ chức cho các em luyện đọc, luyện viết.
 3. Kết hợp gia đình nhà trường và xã hội.
Đây là bước rất quan trọng xây dựng một môi trường giáo dục hoài hòa giữa các lực lượng giáo dục, giúp phụ huynh xác định tầm quan trọng của chương trình dạy lớp 1.
 Ôn tập giúp học sinh nắm vững các qui tắc viết đúng, cung cấp cho học sinh một số mẹo luật viết đúng đơn giản, dễ nhớ
 Ở những lớp lá, các em đã được cung cấp một số qui tắc viết. Lên lớp 1, các em vẫn thường xuyên được ôn lại. Nhưng không phải em nào cũng nhớ và vận dụng để viết đúng chính tả. Việc ghi nhớ và vận đúng các qui tắc viết không phải là điều dễ dàng. Nếu cứ nói, cứ giảng mãi thì rồi các em cũng vẫn cứ quên. Để giúp các em nắm vững các qui tắc viết đã học một cách khái quát có hệ thống, tôi đã chọn lọc, tổng hợp các qui tắc và một số “mẹo” viết ở mức độ dơn giản để các em dễ nhớ, dễ thuộc, thậm chí khi nào quên các em có thể giở ra xem để viết đúng. Qui tắc và mẹo luật chính tả này chỉ nằm trong 2 mặt của một tờ giấy A4 nên học sinh rất dễ học, dễ nhớ và nhanh thuộc.
 4. Tuyên dương, khen thưởng những học sinh có tiến bộ trong học tập
 Học sinh Tiểu học rất thích được khen thưởng, tuyên dương. Các em rất thích được chấm điểm, rất thích được cô phê những lời khen vào vở để về nhà khoe với cha mẹ. Có thể, có em chưa ý thức được tầm quan trọng của việc học viết nhưng các em rất thích được thầy cô, cha mẹ khen. Nhờ những lời khen đó mà các em vui sướng, thích đến trường; tích cực, cố gắng, tự giác hơn trong học tập. Hiểu đặc điểm tâm lí của các em như vậy nên tôi luôn động viên, khuyến khích các em; tôi luôn theo dõi sát quá trình học tập của học sinh , dù chỉ một tiến bộ nhỏ của các em về thái độ học tập cũng như kết quả học tập , tôi đều khen ngợi kịp thời.
 - Đối với những học sinh khá, giỏi, bài viết sạch đẹp, tôi thường ghi nhận xét vào vở, và biểu dương các em trước lớp.
 - Đối với những học sinh viết sai chính tả nhiều, tôi luôn dành thời gian hướng dẫn các em sữa lỗi ngay tại lớp. Cứ nửa học kì, tôi chọn ra 5 em có tiến bộ nhất để khen thưởng. Phần thưởng chỉ là hai cuốn vở có chữ kí của tôi và được tôi bao bìa, dán nhãn cẩn thận hoặc một cây viết( loại có thể thay ngòi), hoặc một chiếc nón kết,Phần thưởng tuy nhỏ nhưng các em rất vui, rất hãnh diện. 
 III. ĐÁNH GIÁ TÍNH MỚI, HIỆU QUẢ, KHẢ THI
 1.Tính mới: 
 Bằng các biện pháp, các hình thức tổ chức phù hợp nói trên, tôi đã từng bước hình thành ở học sinh năng lực và thói quen viết đúng; các em viết một cách có ý thức chứ không tùy tiện như trước. 
 Tôi có được thành công trong phương pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp 1 là do các nguyên nhân chính sau đây;
 a. Tôi hiểu học sinh, nắm được đặc điểm tâm lí và nhu cầu sở thích của từng em.
 b. Tôi vận dụng những kiến thức về ngữ âm học Tiếng Việt và những kiến thức bản thân đã học được từ đó tôi tìm hiểu đặc điểm của từng loại lỗi trong khi các em viết, xác định được “ trọng điểm của việc dẫn đến viết sai của các em” cần dạy, và xây dựng được các qui tắc viết 
 c.Tôi đã mạnh dạn thay đổi nội dung và yêu cầu các bài tập trong sách giáo khoa phù hợp với yêu cầu” rèn chư viết cho học sinh lớp 1”.
 d.Tôi nghiên cứu thêm các tài liệu khác, tìm đọc các bài diễn đàn về Dạy viết trong cuốn” Sách Giáo dục &Thư viện trường học” và đã bắt gặp được những ý tưởng của đồng nghiệp trùng với ý tưởng của mình,
 đ.Tôi luôn ân cần chỉ bảo, động viên khích lệ học sinh làm cho các em tự tin, hứng thú , tạo ra động lực thúc đẩy sự tiến bộ của các em.
 2. Tính hiệu quả và khả thi:
 Bên cạnh sự cố gắng của bản thân, tôi còn nhận được sự ủng hộ của các bậc phụ huynh. Và đặc biệt là những tiến bộ hàng ngày của học sinh. Sự tiến bộ và chăm ngoan của các em đã làm tôi thêm vui, thêm phấn chấn và tự tin vào thành công của mình.
.Tôi tin rằng mỗi thầy cô giáo sẽ có những cách làm khác nhau, sẽ có những kinh nghiệm và phương pháp dạy hay, hiệu quả . Nhưng theo tôi, muốn rèn cho học sinh kĩ năng viết đúng, viết đẹp thì người giáo viên cần phải:
 a. Viết chữ đẹp, đúng mẫu hiện hành và luôn viết đúng chính tả.
 b. Xây dựng được môi trường học tập thân thiện, tạo ra sự hứng thú cho học sinh trong mỗi giờ học bằng nhiều hình thức thi đua.
 c. Phát huy tính có ý thức trong dtrong từng em học sinh coi nguyên tắc kết hợp giữa các nét viết là cơ bản, là nguyên tắc cơ bản, chủ đạo trong việc dạy rèn chữ viết cho học sinh lớp 1.
 d. Xác định và tập trung vào việc rèn chữ viết cho các em cần dạy, biết vận dụng những kiến thức về ngữ âm học Tiếng Việt vào việc phát hiện đặc điểm của từng loại lỗi, nhất là việc xây dựng các qui tắc chính tả các “ mẹo” chính tả, giúp học sinh ghi nhớ cách viết một cách khái quát, có hệ thống .
 đ.Tận tình dạy bảo, ân cần hướng dẫn và giúp đỡ những học sinh yếu; thường xuyên kiểm tra vở , nhắc nhở các em cách trình bày, cách sửa lỗi trong vở ; động viên, tuyên dương và khen thưởng những học sinh có nhiều tiến bộ.
3. Phạm vi áp dụng:
 Rèn chữ viết cho học sinh tiểu học đặc biệt là ở lớp 1. Mỗi vùng miền, mỗi địa phương có một” trọng điểm và phương pháp khác nhau” . Vì vậy, giáo viên cần chú ý vận dụng nguyên tắc theo khu vực, giáo viên cần khai thác tối đa phương pháp có ý thức trong rèn chữ viết đối với học sinh lớp 1.
 Vì vậy, nhiệm vụ quan trọng của người giáo viên Tiểu học là phải giúp các em hình thành năng lực và thói quen viết đúng, làm sao để các em có thể phát âm theo phương ngữ nhưng vẫn viết đúng các nét chữ cơ bản. Với cách làm này, chúng ta mới có thể vừa giúp học sinh học tập tốt phân môn tiếng việt vừa giúp các em bảo tồn được tiếng nói của địa phương vốn đã được gìn giữ và coi trọng từ bao đời nay.
 Là một giáo viên dạy lớp 1 nhiều năm liền, tôi luôn chú trọng và quan tâm rèn cho học sinh viết đúng. Thấy các em viết sai nhiều, tôi rất buồn lòng. Đặc biệt là khi chấm bài tập của các em thì thật là khổ sở. Các em viết thì không dài nhưng để đọc và sữa lỗi cho các em thì thật là vất vả. Chất lượng học tập, tỉ lệ các em lên lớp cao hay thấp phần lớn là dựa vào việc viết . Có viết đúng, viết đẹp thì các em mới học tốt môn Tiếng Việt cũng như các môn học khác. 
 IV. KẾT LUẬN:
 Rèn cho học sinh Tiểu học là một việc làm khó khăn và lâu dài. Nhưng đây là phân môn Tiếng Việt rất quan trọng, nó quyết định chất lượng học tập và tỉ lệ học sinh lên lớp cao hay thấp; nó không những giúp các em học tốt mà còn góp phần “ giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt”. Mặt khác, học sinh viết các kiểu chữ thì chắc chắn chữ viết cũng sẽ đẹp hơn; khi chấm bài, giáo viên sẽ có tâm lí thoải mái phấn chấn hơn. Nếu chỉ dùng các phương pháp, biện pháp, hình thức dạy học thông thường ; nếu chỉ cho học sinh làm các bài tập có sẵn trong SGK thì không thể khắc phục được lỗi mà các em thường mắc phải;
 Nhưng việc gì càng khó khăn thì nó lại càng quan trọng. Mà đã là quan trọng thì chúng ta lại càng phải làm và quyết tâm làm bằng được. Cũng vì những lí do trên mà tôi đã chọn đề tài Sáng kiến kinh nghiệm là: phương pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp 1. Mong rằng những biện pháp mà tôi đã làm và đã thành công sẽ được nhiều thầy cô biết đến và cùng chia sẻ.
 XÁC NHẬN 
 THỦ TRƯỞNG Người báo cáo
 Phạm Ngọc Tím