SKKN Vận dụng phương pháp đóng vai trong dạy học Bài 11: Tây Âu thời hậu kỳ Trung đại (Tiết 1- Lịch sử 11) thuộc ban cơ bản

tối đa ưu điểm của 
PPĐV trong dạy học Lịch sử giáo viên cần phải nghiên cứu kỹ nội dung chương 
trình, các bài học cụ thể trong SGK để từ đó lựa chọn những bài học, nhân vật, 
tình huống lịch sử phù hợp cho PPĐV. 
2.4.2. Sự định hướng và quan tâm của giáo viên đối với học sinh 
- Giáo viên cần phải quan tâm và định hướng cho học sinh trong việc 
chuẩn bị kịch bản cũng như diễn xuất, kịp thời phát hiện những khó khăn, hạn 
chế của học sinh để có biện pháp khắc phục. 
- Giáo viên nên tôn trọng và khuyến khích khả năng sáng tạo, đưa ra ý 
tưởng của học sinh trong quá trình xây dựng kịch bản và đóng vai. Giáo viên 
không nên ép học sinh vào khuôn mẫu kịch bản và nhân vật mà mình định sẵn. 
 19
- Đối với những học sinh học sinh nhút nhát, ngại thể hiện mình trước 
đám đông, giáo viên nên động viên, khích lệ các em tham gia các vai nhỏ trong 
kịch bản để giúp các em mạnh dạn hơn trước tập thể. Khi các em vượt qua được 
chính bản thân mình, giáo viên có thể cho các em đảm nhận vai chính trong kịch 
bản của những tiết học sau.Nếu giáo viên tận tình chỉ dẫn, biết động viên, khích 
lệ học sinh kịp thời thì học sinh sẽ có kỹ năng tốt hơn trong các hoạt động nhóm, 
học sinh sẽ mạnh dạn, tích cực và chủ động hơn khi thực hiện PPĐV trong học 
tập. 
 - Trong quá trình thực hiện dạy học lịch sử bằng PPĐV, giáo viên nên 
quan sát kỹ lưỡng từng hành động, lời thoại của nhân vật mà học sinh đóng vai, 
khả năng diễn xuất của từng học sinh, cách lựa chọn trang phục, đạo cụ cho 
nhân vật trong kịch bản. Giáo viên cũng phải quan sát việc chú ý theo dõi của 
những học sinh còn lại trong lớp khi không tham gia vào kịch bản để đánh giá ý 
thức của học sinh trong giờ học. 
 Sau khi học sinh hoàn thành việc diễn xuất nhân vật và tình huống, giáo 
viên cần nhận xét một cách khách quan, rút ra những ưu điểm và hạn chế từ đó 
phát huy ưu điểm, khắc phục hạn chế cho các tiết học tiếp theo. 
- Để tạo hứng thú và động cơ học tập cho học sinh, sau khi kết thúc bài 
học có vận dụng PPĐV, giáo viên nên đánh giá học sinh bằng điểm số. Điều này 
sẽ có tác dụng khích lệ, động viên rất lớn đối với học sinh trong học tập, đặc biệt 
là khi học môn Lịch sử. 
 - Hiện nay, kết quả đầu vào, ý thức học tập cũng như chất lượng học tập ở 
mỗi lớp hoàn toàn khác nhau. Có nhiều lớp ý thức học tập rất tốt, học sinh có tư 
duy và sự sáng tạo nên khi thực hiện PPĐV trong dạy học giáo viên gặp rất 
nhiều thuận lợi, học sinh sẵn sàng hợp tác với giáo viên để thực hiện tốt bài 
giảng. Tuy nhiên, cũng có những lớp chất lượng văn hóa thấp hơn, ý thức tự 
giác và sự sáng tạo của nhiều học sinh còn hạn chế. Khi giáo viên thực hiện 
PPĐV tại những lớp học này gặp rất nhiều khó khăn, thậm chí, nhiều học sinh 
còn thiếu sự hợp tác với giáo viên. Để khắc phục tình trạng đó đòi hỏi giáo viên 
phải quan tâm, gần gũi, động viên học sinh từ đó nắm bắt được những ưu điểm 
và hạn chế của các em. Và khi thực hiện PPĐV tại những lớp này, giáo viên 
không nên ôm đồm mà chỉ cho các em đóng vai 1 nhân vật hay 1 tình huống 
ngắn trong 1 mục nhỏ của bài học. Sau khi các em quen dần với phương pháp 
này giáo viên sẽ tăng dần số lượng nhân vật, tình huống, bài học có sử dụng 
PPĐV. Để thực hiện điều đó đòi hỏi giáo viên phải kiên trì, nhẫn nại và phải 
thực sự quan tâm đến học sinh. 
2.4.3. Giáo viên cần phải có nhận thức đúng về phương pháp đóng vai trong 
dạy học 
Việc vận dụng PPĐV trong dạy học Lịch sử nên được sử dụng thường 
xuyên, tránh tình trạng dạy đối phó của giáo viên trong những tiết học có người 
 20
dự giờ, hay những tiết dạy phục vụ trong các kỳ thi giáo viên giỏi.Việc vận dụng 
thường xuyên phương pháp đóng vai trong dạy học Lịch sử có tác dụng to lớn 
trong việc tạo hứng thú và động cơ học tập cho học sinh. 
3. Vận dụng PPĐV trong dạy học bài 11 Tây Âu thời hậu kỳ trung đại (tiết 1). 
3.1. Xác định mục tiêu của bài 11 Tây Âu thời hậu kỳ trung đại trong chương 
trình Lịch sử lớp 10 – Ban cơ bản 
3.1.1.Về kiến thức 
- Học sinh giải thích được những nguyên nhân và điều kiện dẫn đến các 
cuộc phát kiến địa lý cuối thế kỷ XV – đầu thế kỷ XVI. 
- Học sinh biết trình bày những cuộc phát kiến địa lý lớn của người Bồ 
Đào Nha và Tây Ban Nha. 
- Từ đó rút ra được hệ quả của các cuộc phát kiến địa lý đối với nhân loại. 
3.1.2. Về kĩ năng 
-Học sinh biết mô tả các cuộc phát kiến địa lí trên bản đồ thế giới hoặc 
quả địa cầu, đồng thời biết tự vẽ bản đồ. 
- Nâng cao kĩ năng phân tích các sự kiện, từ đó khái quát rút ra kết luận. 
- Góp phần xây dựng năng lực trình bày một số nội sung lịch sử, năng lực 
so sánh, phân tích cho học sinh. 
- Học sinh được rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm, thuyết trình, hùng 
biện, đóng vai, kỹ năng làm việc với SGK, khai thác tư liệu lịch sử 
3.1.3. Về thái độ 
- Học sinh có thái độ khâm phục, trân trọng sự dũng cảm của các nhà 
hàng hải. 
- Giáo dục cho học sinh tinh thần dũng cảm, tìm tòi, khám phá cái mới. 
-Giáo dục tinh thần dũng cảm, khám phá cái mới; đồng thời giúp học sinh 
hiểu giá trị lao động và đấu tranh chống áp bức, bóc lột. 
3.2. Đề xuất những nội dung và hình thức vận dụng PPĐV trong bài 11 Tây 
Âu thời hậu kỳ trung đại (tiết 1) 
Trên cơ sở xác mục tiêu bài học, tôi xin đề xuất một số nội dung trong bài 
11 Tây Âu thời hậu kỳ trung đại (tiết 1) có thể vận dụng PPĐV trong dạy học 
như sau: 
TT Nội dung Hình thức vận dụng 
1 Nhân vật 
B. Đi-a-xơ - Bài cung cấp kiến thức mới. 
 21
- Bài ngoại khóa. 
Va- xcô đơ Ga-ma - Bài cung cấp kiến thức mới. 
- Bài ngoại khóa. 
C. Cô-lôm-bô - Bài cung cấp kiến thức mới. 
- Bài kiểm tra đánh giá. 
- Bài ngoại khóa. 
Ph. Ma-gien-lan. - Bài cung cấp kiến thức mới 
- Bài kiểm tra đánh giá. 
- Bài ngoại khóa. 
2 Sự kiện (tình huống) 
Cuộc phát kiến địa lý của B. Đi-a-
xơ (1487) 
- Bài cung cấp kiến thức mới. 
- Bài ngoại khóa. 
Cuộc phát kiến địa lý của C. Cô-
lôm-bô (8.1492) 
- Bài cung cấp kiến thức mới. 
- Bài kiểm tra đánh giá. 
- Bài ngoại khóa. 
Cuộc phát kiến địa lý của Va- xcô 
đơ Ga-ma (7.1497) 
- Bài cung cấp kiến thức mới. 
- Bài ngoại khóa. 
Cuộc phát kiến địa lý của Ph. Ma-
gien-lan (1519 – 1522) 
- Bài cung cấp kiến thức mới. 
- Bài kiểm tra đánh giá. 
- Bài ngoại khóa. 
3.3. Đề xuất một số biện pháp vận dụng phương pháp đóng vai trong dạy học 
bài 11 Tây Âu thời hậu kỳ trung đại (tiết 1) 
3.3.1. Vận dụng trong bài cung cấp kiến thức mới 
- Đóng vai nhân vật tiêu biểu, có vai trò và ảnh hưởng lớn trong lịch sử: 
Cụ thể: Khi tiến hành dạy học bài 11 Tây Âu thời hậu kỳ trung đại (tiết 1), 
tôi đã lựa chọn phương pháp đóng vai nhân vật lịch sử cho phần nội dung: 
“Những cuộc phát kiến địa lý”. Trong nội dung này các nhân vật được lựa chọn 
đóng vai là: B. Đi-a-xơ, C. Cô-lôm-bô, Va- xcô đơ Ga-ma, Ph. Ma-gien-lan. 
Giáo viên sẽ chia lớp học thành 4 nhóm, mỗi nhóm sẽ đảm nhận viết kịch bản và 
diễn xuất 1 nhân vật lịch sử: 
+ Nhóm 1: B. Đi-a-xơ 
 22
+ Nhóm 2: C. Cô-lôm-bô 
+ Nhóm 3: Va- xcô đơ Ga-ma 
+ Nhóm 4: Ph. Ma-gien-lan 
Giáo viên lưu ý học sinh khi viết kịch bản có thể tham khảo tư liệu qua 
sách báo, Iternettuy nhiên phải đảm bảo mục tiêu của bài học và thời gian 
diễn xuất cho mỗi nhóm là 3 - 5 phút. Để cho kịch bản thêm sinh động, học sinh 
có thể tự chuẩn bị thêm phục trang hoặc âm thanh (nếu có). Giáo viên nên 
khuyến khích học sinh tự làm trang phục từ những vật liệu sẵn có như giấy, bìa 
cứng, lá cây( Hạn chế thuê trang phục). 
- Đóng vai giải quyết tình huống: 
+ Cách 1: Giáo viên chia lớp thành 4 nhóm, các nhóm sẽ đảm nhận giải 
quyết tình huống sau: 
Sau khi Cô-lôm-bô tìm ra Châu Mỹ, rất nhiều người cho rằng chẳng qua 
là ông tình cờ nhìn thấy, người khác lại cho rằng ông gặp may. Vì vậy, trong 
một buổi yến tiệc long trọng, có một quý tộc hỏi vặn Cô-lôm-bô: “Thưa ngài, 
chúng ta ai cũng biết rằng Châu Mỹ vốn đã ở chỗ đó, ông chẳng qua chỉ là đi 
đến đó trước mà thôi, nếu đổi lại là chúng tôi thì cũng vẫn sẽ phát hiện ra Châu 
Mỹ”. 
Em hãy nhập vai Cô-lôm-bô và đáp lại câu nói trên của nhà quý tộc ? 
(Lưu ý: thời gian thảo luận 5 phút, thời gian trình bày 3 phút) 
Đây là tình huống chung cho cả 4 nhóm.Các nhóm sẽ phải thảo luận để tự 
xây dựng cho mình một kịch bản ngay trên lớp. Kịch bản và nhân vật trong tình 
huống phải bám sát với mục tiêu bài học để làm sao học sinh có thể nắm được 
cuộc phát kiến địa lý của Cô-lôm-bô, hướng đi và kết quả của chuyến đi đó.Giáo 
viên cho các nhóm cử đại diện lên đóng vai tình huống.Học sinh phải hóa thân 
vào nhân vật và sử dụng ngôn ngữ của nhân vật để chứng minh “kết quả của 
chuyến đi không phải là sự may mắn mà là sự nỗ lực vượt qua mọi khó khăn, 
gian khổ, lòng dũng cảm của Cô-lôm-bô và thủy thủ đoàn”. Sau khi các nhóm 
hoàn thành nội dung giáo viên cho đại diện nhóm tự nhận xét, đánh giá; các 
nhóm còn lại nhận xét, bổ sung, tranh luận, phản biện. Cuối cùng giáo viên tổng 
kết, đánh giá các nhóm và rút ra bài học nhận thức sau khi giải quyết tình huống 
bằng phương pháp đóng vai. 
+ Cách 2: Giáo viên sẽ cho học sinh xây dựng kịch bản: “Phỏng 
vấnnhững nhà thám hiểm lừng danh”. Cách thức được tiến hành như sau: 
 Giáo viên sẽ cho 4 học sinh trong lớp đảm nhận các nhân vật lịch sử: B. 
Đi-a-xơ, C. Cô-lôm-bô, Va- xcô đơ Ga-ma, Ph. Ma-gien-lan. Ngoài ra, giáo viên 
sẽ cử 1 học sinh đảm nhận vai diễn là phóng viên. Phóng viên sẽ đảm nhận 
nhiệm vụ phỏng vấn 4 nhà thám hiểm. Nội dung của cuộc phóng vấn sẽ xoay 
quanh các chuyến thám hiểm của B. Đi-a-xơ, C. Cô-lôm-bô, Va- xcô đơ Ga-ma, 
 23
Ph. Ma-gien-lan.Với cách thức này đòi hỏi học sinh đảm nhận nhiệm vụ phóng 
viên sẽ phải tìm tòi, suy nghĩ và sáng tạo trong cách đặt câu hỏi và cách thức 
điều khiển buổi phỏng vấn. Còn những học sinh được giao nhiệm vụ đóng vai 
nhân vật sẽ phải nắm được những kiến thức cơ bản của các cuộc phát kiến địa lý 
có liên quan đến vai diễn của mình. Gợi ý hệ thống câu hỏi phỏng vấn và câu 
trả lời như sau: 
* Câu hỏi dành cho nhân vật B. Đi-a-xơ 
1. Thưa ngài, ngài có thể kể lại cho những khán giả của chương trình 
chuyến đi biển của mình vào năm 1487? (Năm 1487, ta đã dẫn đầu đoàn thám 
hiểm đi vòng qua cực Nam Châu Phi, điểm đó được ta đặt tên là Mũi Bão Tố). 
2. Tại sao ngài lại đặt tên cho dải đất ở cực Nam của lục địa Châu Phi là 
mũi Bão Tố? (Năm 1487, khi đoàn thuyền của tôi đi đến vùng giáp của Ấn Độ 
Dương, Đại Tây Dương và mặt nam của Châu Phi thì trên mặt biển gió bão gào 
thét, sóng cuộn lên dữ dội. Đoàn thuyền lắc lư, chao đảo trong sóng to, gió lớn. 
May sao một cơn sóng lớn đã đẩy đoàn thuyền dạt vào một mũi đất vô danh ở 
cực nam Châu Phi. Để nhớ đến chuyến đi đầy kỷ niệm này, tôi đã đặt tên cho 
dải đất đó là mũi Bão Tố). 
3. Thưa ngài, vì sao sau này vua John I lại đổi tên mũi Bão Tố thành mũi 
Hảo Vọng? (Vua John I cho rằng nếu như vượt qua được mũi Bão Tố và đến 
vùng đất phương Đông thì sẽ có rất nhiều hy vọng. Vì vậy, nhà vua đã quyết 
định đổi tên mũi Bảo Tố thành mũi Hảo Vọng). 
4. Chuyến đi của ngài có ý nghĩa như thế nào đối với vương quốc Bồ Đào 
Nha? (Tìm ra con đường biển đến Châu Phi, mang lại nhiều của cải cho Bồ Đào 
Nha) 
* Câu hỏi dành cho nhân vật Cô-lôm-bô: 
1. Xin ngài kể lại chuyến hành trình đi biển của mình vào tháng 8.1492? 
(Tháng 8.1492, ta đã dẫn đầu đoàn thủy thủ Tây Ban Nha đi về hướng Tây. Sau 
hơn hai tháng lênh đênh trên biển, ta đã đến được một số đảo thuộc vùng biển 
Ca ri bê ngày nay). 
2. Khi thực hiện chuyến đi, ngài gặp phải những khó khăn gì không ạ ? 
(Ta đã vận động quốc vương Tây Ban Nha tài trợ cho chuyến đi nhưng bị từ 
chối, ta cùng đoàn thám hiểm đã lênh đênh trên biển hơn 2 tháng mà không thấy 
đất liền). 
3. Vậy, ngài đã vượt qua những khó khăn đó như thế nào? (Ta đã sang 
Tây Ban Nha và đã thuyết phục được Hoàng hậu Isabella I tài trợ cho chuyến 
đi. Bà đã cấp cho ta chiếc thuyề San ta Maria và các nhu yếu phẩm để thực hiện 
cho chuyến đi). 
4. Ngài là người đầu tiên tìm ra Châu Mỹ, nhưng sau này, người ta lại lấy 
tên của nhà thám hiểm Amerigo Vespucci để đặt tên cho châu lục này, ngài có 
 24
suy nghĩ gì về việc này? (Thực tế, khi tìm ra châu Mỹ, tôi lại tưởng đây là miền 
Đông Ấn Độ, tuy nhiên, tôi cũng không buồn vì nhờ có đoàn thám hiểm của tôi 
mà thế giới biết đến một châu lục mới). 
* Câu hỏi dành cho Va –x cô đơ Ga-ma: 
1. Ngài có thể chuyến đi biển của mình vào năm 1497-1498 ? (tháng 
7.1497, đức vua Bồ Đào Nha đã giao nhiệm vụ cho tôi và thủy thủ đoàn đi tìm 
xứ sở huyền thoại và vàng bạc ở phương Đông. Tôi đã dẫn đoàn thủy thủ trên 4 
chiếc thuyền lớn xuất phát từ cảng Lixbon và đi về hướng Đông. Đến tháng 
5.1498, chúng tôi đã đi đến Ca li cut thuộc bờ Tây Nam Ấn Độ). 
2. Chuyến đi biển này đã mang lại cho vương quốc Bồ Đào Nha điều gì ạ? 
(Nhờ có chuyến đi này, tôi đã hoàn thành tấm bản đồ mà những nhà thám hiểm 
Bồ Đào Nha đã phải vẽ trong suốt 80 năm và mang lại cho vương quốc Tây Ban 
Nha rất nhiều của cải, hương liệu, vàng bạc). 
* Câu hỏi dành cho Ma-gien-lan: 
1. Ngài có thể thuật lại chuyến đi vòng quanh thế giới bằng đường biển 
cho khán giả được biết không ạ? (Từ năm 1519-1522, được sự giúp đỡ của vua 
Tây Ban Nha, ta đã dẫn đầu đoàn thám hiểm xuất phát từ cảng Xan Lucac, vòng 
qua điểm cực Nam của Nam Mỹ, tiến vào Thái Bình Dương. Sau nhiều ngày 
lênh đênh trên biển, ta và đoàn thám hiểm đã đến được đảo Guam ngày nay). 
2. Ngài là người đã đặt tên cho biển Thái Bình Dương, vậy ngài có thể 
cho biết lý do vì sao ngài chọn cái tên đó không ạ? (Khi tôi và đoàn thám hiểm 
tiến vào đại dương, tôi thấy vùng biển này rất yên binh, sóng yên, gió lặng, khác 
với những vùng biển mà tôi đã đi qua, nên tôi đặt cho vùng biển này là Thái 
Bình Dương). 
Sau khi buổi phóng vấn kết thúc, giáo viên sẽ cho các học sinh còn lại 
cùng thảo luận, nhận xét và bổ sung, tranh luận, phản biện; cuối cùng giáo viên 
tổng kết, đánh giá các nhóm và rút ra bài học nhận thức sau khi giải quyết tình 
huống bằng phương pháp đóng vai. 
3.3.2. Đóng vai trong trò chơi “Đố vui lịch sử” 
- Cách thức này thường được vận dụng trong phần củng cố bài học và 
được vận dụng cho toàn thể học sinh trong lớp cùng tham gia. Tôi xin đề xuất 
cách tiến hành trò chơi “Đố vui lịch sử” chobài 11 Tây Âu thời hậu kỳ trung đại 
(tiết 1) – Lịch sử lớp 10 (Ban cơ bản) như sau: 
Giáo viên sẽ viết 4 lá thăm có ghi tên của 4 nhà thám hiểm (B. Đi-a-xơ, C. 
Cô-lôm-bô, Va- xcô đơ Ga-ma, Ph. Ma-gien-lan) . Giáo viên sẽ cho học sinh lên 
bốc thăm. Sau khi học sinh bốc thăm, giáo viên yêu cầu học sinh dùng hành 
động, lời nói (tuyệt đối không được nhắc tên nhân vật) để diễn tả trước lớp sao 
cho các học sinh còn lại đoán biết được đó là nhân vật nào. 
 25
3.3.2. Vận dụng trong bài kiểm tra, đánh giá 
PPĐVvận dụng trong bài kiểm tra đánh giá được thực hiện sau khi học 
sinh đã học xong bài 11 Tây Âu thời hậu kỳ trung đại (tiết 1),cụ thể như sau: 
- “Em hãy tưởng tưởng mình là 1 trong số 18 thủy thủ còn sống sót trong 
chuyến thám hiểm của Ph. Ma-gien-lan và kể lại cuộc hành trình vòng quanh 
thế giới bằng đường biển của Ph. Ma-gien-lan từ năm 1519 -1522”. 
Ở câu hỏi này, học sinh sẽ hóa thân vào nhân vật thủy thủ và sẽ kể lại 
hành trình đầy gian khổ của cuộc hành trình vòng quanh thế giới bằng đường 
biển cùng với Ph. Ma-gien-lan từ năm 1519 -1522. Học sinh sẽ thỏa sức tưởng 
tượng và sáng tạo trong bài làm của mình, đồng thời cũng nắm được những nét 
chính của chuyến hành trình vòng quanh thế giới bằng đường biển của Ph Ma-
gien-lan. 
- Hay:“Em hãy tưởng tượng mình là một hướng dẫn viên du lịch của đất 
nước Nam Phi và em hãy giới thiệu cho khách du lịch biết về mũi Hảo Vọng”. 
Với câu hỏi này, học sinh sẽ hóa thân vào nhân vật hướng dẫn viên du 
lịch người Nam Phi sẽ giới thiệu cho du khách về lịch sử ra đời và vai trò của 
mũi Hảo Vọng. Gợi ý sản phẩm như sau: “Mũi Hảo Vọng nằm ở rìa phía nam 
của bán đảo Cape, cách thành phố Cape Town của nước Cộng hòa Nam Phi 30 
km về phía Nam. Năm 1487, B. Đi-a-xơ (nhà hàng hải nổi tiếng của Bồ Đào 
Nha) đã thống lĩnh một đoàn thám hiểm xuất phát từ Lisbon và đi dọc theo bờ 
biển phía tây Châu Phi với ý đồ có thể khám phá một con đường mới thông với 
“đất nước vàng Ấn Độ”. Khi đoàn thuyền đi đến vùng giáp của Ấn Độ Dương, 
Đại Tây Dương và mặt nam của Châu Phi thì trên mặt biển gió bão gào thét, 
song cuộn lên dữ dội. Đoàn thuyền lắc lư, chao đảo trong sóng to, gió lớn. Các 
thuyền viên có cảm giác mình sắp rơi xuống biển làm mồi cho cá. Lúc này, một 
cơn sóng lớn đã đẩy đoàn thuyền dạt vào một mũi đất vô danh ở cực nam Châu 
Phi. B. Đi-a-xơ và các thủy thủ của mình vui mừng vì thoát chết, họ đã đặt tên 
cho mũi đất đó là mũi Bão Tố. Sau khi trở về Bồ Đào Nha, họ đã kể lại chuyến 
hành trình gian khổ cho nhà vua là John II nghe. Nhà vua nghĩ rằng, nếu như 
vượt qua được mũi Bão Tố và đến vùng đất phương Đông thì sẽ có rất nhiều hy 
vọng. Do đó, ông đã đổi tên mũi Bảo Tố thành mũi Hảo Vọng. 
Trước khi kênh đào Xuy- ê được xây dựng (năm 1869), mũi Hảo Vọng là 
con đường lưu thông duy nhất trên biển giữa Châu Âu và Châu Á. Hiện nay, mũi 
Hảo Vọng giống như “người lính” đứng canh nơi trọng yếu, trấn giữ tuyến 
đường xung yếu giữa Đại Tây Dương và Ấn Độ Dương.” 
Giáo viên cũng có thể đặt câu hỏi: “Hãy nêu nguyên nhân và hệ quả của 
các cuộc phát kiến địa lý ? Nếu là người dân sống ở thế kỷ XV, em có tán thành 
hướng đi tìm con đường sang Châu Á của các nhà thám hiểm hàng hải không? 
Tại sao?” Ở câu hỏi này,ngoài nắm vững kiến thức cơ bản (nguyên nhân, hệ quả 
của cuộc phát kiến địa lý), học sinh sẽ hóa thân vào vai người dân Tây Âu sinh 
 26
sống ở thế kỷ XV và bày tỏ quan điểm cá nhân của mình về việc có/không tán 
thành hướng đi tìm đường sang Châu Á của các nhà hàng hải và giải thích sao 
cho phù hợp với quan điểm của mình. 
3.3.3. Vận dụng trong bài ngoại khóa 
Phương pháp đóng vai được vận dụng trong bài Tây Âu thời hậu kỳ trung 
đại (tiết 1) như sau: 
Giáo viên tổ chức cho học sinh một buổi tọa đàm với chủ đề “Khám phá 
thế giới – Phát kiến địa lý” 
- Thời lượng cho buổi tọa đàm: 45 phút 
- Công tác chuẩn bị: 
+ Giáo viên lựa chọn 2 lớp trong khối 10 với nhiệm vụ xây dựng kịch bản 
và đóng vai. Cụ thể: 1 lớptiến hành viết kịch bản và đóng vai chủ đề “Cuộc phát 
kiến địa lý của C. Cô-lôm-bô”, lớp còn lại tiến hành viết kịch bản và đóng vai 
cho chủ đề: “Cuộc phát kiến của Ma-gien-lan”. 
+ Giáo viên lựa chọn 1 học sinh có khả năng thuyết trình tốt, tự tin trước 
đám đông đảm nhận nhiệm vụ dẫn chương trình và viết kịch bản tổng thể cho 
buổi tọa đàm. 
+ Giáo viên định hướng cho học sinh trang trí sân khấu cho phù hợp và 
chuẩn bị cơ sở vật chất cho buổi tọa đàm. 
+ Thành phần tham gia: học sinh toàn trường, giáo viên bộ môn và một số 
giáo viên trong trường 
- Dự kiến nội dung của buổi tọa đàm: Người dẫn chương trình sẽ giới 
thiệu khái quát về các cuộc phát kiến địa lý ở cuối thế kỷ XV – XVI, học sinh 
của 2 lớp sẽ tái hiện lại cuộc phát kiến địa lý của C. Cô-lôm-bô và Ma-gien-lan. 
Lưu ý: Trong buổi ngoại khóa, giáo viên có thể cho học sinh biểu diễn 
một số tiết mục văn nghệ phù hợp với tính chất của buổi ngoại khóa để góp 
phần làm cho hoạt động ngoại khóa thêm sinh động. 
4. Thực nghiệm sưphạm 
4.1.Mục đích và nguyên tắc tiến hành thực nghiệm sư phạm 
4.1.1. Mục đích 
 Thực nghiệm sư phạm là một khâu quan trọng của đề tài nhằm mục đích: 
- Kiểm chứng tính khả thi của đề tài, giúp tác giả đánh giá được hiệu quả 
của việc vậg PPĐV trong dạy học bài 11 Tây Âu thời hậu kỳ trung đại (tiết 1). 
- Rút ra được những bài học kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lượng dạy 
học môn Lịch sử, phù hợp với xu hướng đổi mới của phương pháp dạy học phát 
triển năng lực hiện nay. 
 27
4.1.2. Nguyên tắc tiến hành thực nghiệm 
Để đạt được mục đích của việc thực nghiệm sư phạm cho đề tài 
SKKN“Vận dụng phương pháp đóng vai trong dạy học bài 11 Tây Âu thời 
hậu kỳ trung đại (tiết 1) - (SGK Lịch sử 10 – Ban cơ bản)” giáo viên phải tuân 
thủ những nguyên tắc sau: 
- Thực nghiệm phải có nội dung phù hợp với chươn