SKKN Tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh

h: Toàn tập, Sđd, t.13, tr.452. 
19 
- Công đoàn phải thật sự trở thành trường học quản lý nhà nước, quản lý 
kinh tế và văn hóa của giai cấp công nhân nước ta. 
- Hội Liên hiệp Phụ nữ phải là lực lượng mạnh mẽ giúp Đảng động viên, tổ 
chức và lãnh đạo phụ nữ tiến lên chủ nghĩa xã hội”58. 
- Hội Nông dân có nhiệm vụ: “Làm cho nông dân hiểu rõ quyền lợi của dân 
tộc và của giới mình, làm cho nông dân vào Hội nông dân cứu quốc cho đông để 
phấn đấu cho mục đích của mình và tích cực tham gia công cuộc kháng chiến kiến 
quốc”59. 
3. Đạo đức Hồ Chí Minh trong xây dựng Đảng 
Hồ Chí Minh suốt một đời phấn đấu cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, 
quan tâm rèn luyện Đảng, xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh. 
Trong quá trình chuẩn bị các điều kiện thành lập Đảng, Người không chỉ 
quan tâm đến việc truyền bá chủ nghĩa Mác-Lênin, mà còn rất quan tâm giáo dục, 
rèn luyện đội ngũ cán bộ nòng cốt của Đảng về đạo đức, tư cách người cách mạng. 
Từ năm 1927, trong 23 điểm nêu trong cuốn Đường Kách mệnh, Hồ Chí Minh đã 
chỉ ra nhiều phẩm chất đạo đức cần có đối với người cách mạng, như: Cần kiệm; 
Hòa mà không tư; Cả quyết sửa lỗi mình; Cẩn thận mà không nhút nhát; Nhẫn nại 
(chịu khó); Vị công vong tư; Không hiểu danh, không kiêu ngạo; Nói thì phải làm; 
Hy sinh; Ít lòng tham muốn về vật chất; Khoan thứ; Có lòng bày vẽ cho người; 
Trực mà không táo bạo; Quyết đoán; Dũng cảm... 
Xác định đúng đắn đường lối chiến lược giải phóng dân tộc để Đảng hoàn 
thành nhiệm vụ lãnh đạo nhân dân đấu tranh lật đổ ách thống trị của thực dân, 
phong kiến, xây dựng chính quyền dân chủ nhân dân, trong giai đoạn 1930-1945, 
Người đã kiên định thực hiện đường lối chiến lược đó, mang lại thắng lợi của Cách 
mạng Tháng Tám năm 1945, giành lại nền độc lập cho dân tộc. Sau khi thành lập 
chính quyền dân chủ nhân dân, với cương vị người đứng đầu, Người cùng với 
Đảng chèo lái con thuyền cách mạng trong điều kiện cực kỳ khó khăn, phức tạp 
những năm 1945-1946, bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền cách mạng. 
Với đường lối “kháng chiến, kiến quốc”, “thực hiện đồng thời hai nhiệm vụ 
chiến lược”, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta lãnh đạo nhân dân đánh thắng chiến 
tranh xâm lược của thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, xây dựng và bảo vệ miền Bắc, 
giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, hoàn thành sự nghiệp cách mạng dân 
tộc dân chủ nhân dân trong phạm vi cả nước; cả nước xây dựng chủ nghĩa xã hội. 
Trong cuộc đấu tranh cách mạng lâu dài, gian khổ đó, có lúc Đảng gặp sai 
lầm, Hồ Chí Minh đã nhận trách nhiệm trước Đảng, trước dân. Người đặt mình 
trong tập thể, nguyện trung thành với sự nghiệp cách mạng của Đảng “cả khi phải 
ẩn nấp nơi núi non, ra vào nơi tù tội không bao giờ xa rời mục tiêu đó”, “nguyện đi 
cùng với đồng bào, dù phải hy sinh tính mạng cũng không nề”... 
58 Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.12, tr.420. 
59 Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.6, tr.249. 
20 
Tấm gương mẫu mực của Người về phẩm chất, tư cách, suốt đời phấn đấu, 
hy sinh cho sự nghiệp cách mạng của Đảng được thể hiện nổi bật ở các điểm sau: 
Một là, tuân thủ các nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt Đảng. 
Là người thành lập, rèn luyện và lãnh đạo Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn 
gương mẫu, trung thực, trách nhiệm, thực hiện nghiêm các nguyên tắc tổ chức, 
sinh hoạt Đảng, coi kỷ luật Đảng là kỷ luật nghiêm minh và tự giác, quan tâm đến 
việc thực hành dân chủ trong Đảng. Người xác định rõ trách nhiệm cá nhân, nêu 
cao tinh thần “phụ trách” trước Đảng, trước dân tộc và nhân dân. 
Hai là, tấm gương luôn tự rèn luyện, trau dồi phẩm chất, năng lực, đạo đức, 
lối sống, tác phong của một đảng viên. 
Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn giữ vững, rèn luyện ý chí, quyết tâm thực hiện 
nhiệm vụ với tinh thần “Không có gì quý hơn độc lập, tự do!”60; trách nhiệm trung 
thành với Đảng, Nhà nước, hiếu với nhân dân. 
Khổ luyện, tiếp thu các giá trị văn hóa, tự hoàn thiện nhân cách, không 
ngừng học tập để có tri thức, nâng cao tầm trí tuệ, Hồ Chí Minh đã được Tổ chức 
Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) tôn vinh là Anh 
hùng giải phóng dân tộc, Danh nhân văn hóa kiệt xuất của Việt Nam. 
Rèn luyện, giữ vững đạo đức cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư; tấm 
lòng nhân ái, thủy chung, son sắt; lối sống giản dị, thiết thực, hòa đồng, làm chủ 
bản thân và luôn hướng tới những chuẩn mực của chân, thiện, mỹ. 
Rèn luyện để có tác phong gần dân, hiểu dân, vì dân; gương mẫu trong cuộc 
sống hàng ngày. 
Chăm lo xây dựng Đảng ta thành một Đảng đạo đức, văn minh với những 
chuẩn mực được xây dựng từ mỗi tổ chức đảng cho đến từng cán bộ, đảng viên, 
theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân tố quyết định hệ thống chính trị trong sạch, vững 
mạnh là Đảng Cộng sản cầm quyền phải trong sạch, vững mạnh. “Đảng không 
phải chỉ đại biểu lợi ích của đảng viên, mà đại biểu lợi ích của toàn giai cấp công 
nhân, toàn thể dân tộc và loài người”61. Đảng phải kiên định bảo vệ nền tảng tư 
tưởng là chủ nghĩa Mác-Lênin. Cán bộ, đảng viên phải học tập lý luận Mác-Lênin 
mới củng cố được đạo đức cách mạng, giữ vững lập trường, nâng cao sự hiểu biết 
và trình độ chính trị, mới làm được tốt công tác Đảng giao phó cho mình. Người 
căn dặn, mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật 
sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tư, “Đảng ta là một đảng cầm quyền... Phải 
giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ 
thật trung thành của nhân dân”62. 
Người cũng nêu rõ, chuẩn mực đạo đức đầu tiên cần có của cán bộ, đảng 
viên là trung với Đảng, với Nước, hiếu với Dân. “Quyết tâm suốt đời đấu tranh cho 
Đảng, cho cách mạng. Đó là điều chủ chốt nhất... Đặt lợi ích của Đảng và của nhân 
60 Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.15, tr.130. 
61 Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.6, tr.290. 
62 Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.15, tr.611-612. 
21 
dân lao động lên trên, lên trước lợi ích riêng của cá nhân mình. Hết lòng hết sức 
phục vụ nhân dân”63. Điểm cốt lõi trong đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên 
là cần kiệm liêm chính, chí công vô tư. “Quyết tâm tẩy bỏ cho kỳ hết bệnh quan 
liêu, tham ô, lãng phí”64. 
Cán bộ, đảng viên cũng cần có phẩm chất yêu thương, quý trọng con người, 
phát huy truyền thống yêu nước thương nòi của dân tộc, sống có tình có nghĩa, “tối 
lửa tắt đèn có nhau”. Hồ Chí Minh khẳng định: “Từ khi có Đảng ta lãnh đạo và 
giáo dục, tình nghĩa ấy càng cao đẹp hơn, trở thành tình nghĩa đồng bào, đồng chí, 
tình nghĩa năm châu bốn biển một nhà. Hiểu chủ nghĩa Mác-Lênin là phải sống với 
nhau có tình có nghĩa”65. 
Để các tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên tu dưỡng, rèn luyện được các phẩm 
chất đạo đức cách mạng nói trên, Chủ tịch Hồ Chí Minh định ra 3 nguyên tắc: 
Một là, xây đi đôi với chống. Xây cái tốt, nâng cao đạo đức cách mạng. 
Chống cái xấu, quét sạch chủ nghĩa cá nhân. “Xây tốt thì chống mới tốt. Chống tốt 
thì xây mới tốt”66. 
Hai là, nói đi đôi với làm, gương mẫu đạo đức. Từ mỗi tổ chức đảng cho 
đến mỗi cán bộ, đảng viên đều cần đã nói thì phải làm. “Nói cái gì phải cho tin - 
nói và làm cho nhất trí”67. 
Ba là, tu dưỡng đạo đức hàng ngày, suốt đời. “Đạo đức cách mạng không 
phải trên trời sa xuống. Nó do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hàng ngày mà phát triển 
và củng cố. Cũng như ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong”68. 
 4. Đạo đức Hồ Chí Minh trong xây dựng hệ thống chính trị 
4.1. Kết hợp đạo đức với pháp luật xây dựng bộ máy nhà nước liêm chính 
phục vụ Tổ quốc và nhân dân có hiệu quả 
Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ, cách mạng đã xóa bỏ kiểu chính phủ cai trị 
dân của đế quốc, phong kiến. Nay Đảng phải xây dựng chính phủ kiểu mới hoạt 
động theo pháp luật và trên cơ sở những chuẩn mực đạo đức cách mạng. “Chính 
phủ là công bộc của dân vậy. Các công việc của Chính phủ làm phải nhằm vào một 
mục đích duy nhất là mưu tự do hạnh phúc cho mọi người. Cho nên Chính phủ 
nhân dân bao giờ cũng phải đặt quyền lợi dân lên trên hết thảy. Việc gì có lợi cho 
dân thì làm. Việc gì có hại cho dân thì phải tránh”69. 
 Chính phủ phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân thì phải liêm chính, biết 
làm việc. Được Quốc hội giao trách nhiệm thành lập Chính phủ mới, Chủ tịch Hồ 
Chí Minh tuyên bố: “Tuy trong quyết định không nói đến, không nêu lên hai chữ 
liêm khiết, tôi cũng xin tuyên bố trước Quốc hội, trước quốc dân và trước thế giới: 
Chính phủ sau đây phải là một Chính phủ liêm khiết. Theo lời quyết nghị của Quốc 
63 Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.11, tr.603. 
64 Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.8, tr.35. 
65 Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.15, tr.668. 
66 Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.14, tr.457. 
67 Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.5, tr.260. 
68 Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.11, tr.612. 
69 Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.4, tr.21. 
22 
hội, Chính phủ sau đây phải là một Chính phủ biết làm việc, có gan góc, quyết tâm 
đi vào mục đích trong thì kiến thiết, ngoài thì tranh thủ độc lập và thống nhất của 
nước nhà”70. 
Để xây dựng Chính phủ liêm chính, hành động có hiệu quả, Người nêu rõ: 
“Cán bộ phải thực hành chữ LIÊM trước, để làm kiểu mẫu cho dân. “Quan tham vì 
dân dại”. Nếu dân hiểu biết, không chịu đút lót, thì “quan” dù không liêm, cũng 
phải hóa ra LIÊM. Vì vậy, dân phải biết quyền hạn của mình, phải biết kiểm soát 
cán bộ, để giúp cán bộ thực hiện chữ LIÊM. Pháp luật phải thẳng tay trừng trị 
những kẻ bất liêm, bất kỳ kẻ ấy ở địa vị nào, làm nghề nghiệp gì”71. 
Nhà nước cần biết cách làm cho người dân thực sự có quyền lực, mở rộng 
dân chủ để dân tham gia hoạch định chính sách, pháp luật của Nhà nước, chống 
tham ô, lãng phí, quan liêu. Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ, Hiến pháp nước ta cần 
có nội dung: “Nhà nước ta phải phát triển quyền dân chủ và sinh hoạt chính trị của 
toàn dân, để phát huy tính tích cực và sức sáng tạo của nhân dân, làm cho mọi 
người công dân Việt Nam thực sự tham gia quản lý công việc Nhà nước”72. 
Để bộ máy nhà nước trong sạch, thật sự phục vụ nhân dân, mỗi công dân 
cần phải kiên quyết đấu tranh chống tham ô, lãng phí và nâng cao cảnh giác đề 
phòng địch phá hoại. “Các cơ quan phụ trách cần phải nghiêm khắc ngăn ngừa 
tham ô, lãng phí và kịp thời thi hành kỷ luật đối với những kẻ ngoan cố không chịu 
sửa đổi”73. 
4.2. Định hướng xây dựng đạo đức trong Mặt trận dân tộc thống nhất và các 
đoàn thể chính trị - xã hội 
Chủ tịch Hồ Chí Minh vạch rõ định hướng phấn đấu của các cán bộ, đảng 
viên, đoàn viên trong Mặt trận và các đoàn thể, đó là: Cán bộ, đảng viên của Mặt 
trận phải thông suốt và thực hiện đúng chính sách của Đảng, Nhà nước, đồng thời 
phải giải thích cho mọi người hiểu thật thấu và làm cho đúng. Phải đi đường lối 
nhân dân, không được quan liêu, mệnh lệnh và gò ép nhân dân. 
“Công đoàn phải giáo dục cho công nhân về đạo đức vô sản, đạo đức cách 
mạng công nhân phải hiểu mình là chủ xí nghiệp, chủ nước nhà, hiểu lao động là 
vẻ vang, phải giữ gìn của công, chống tham ô lãng phí, phải bảo vệ kỷ luật lao 
động, phải thi đua làm tốt, nhiều, mau, rẻ. Cải thiện sinh hoạt phải dựa trên cơ sở 
tăng gia sản xuất và thực hành tiết kiệm”74. 
Hội Nông dân thì phải tổ chức nông dân thật chặt chẽ. Đoàn kết nông dân 
thật khăng khít. Huấn luyện nông dân thật giác ngộ. “Lãnh đạo nông dân hăng hái 
đấu tranh cho lợi ích của nông dân, của Tổ quốc”75. 
Đoàn Thanh niên cần làm đầu tàu, làm gương mẫu trong phong trào thi đua 
yêu nước. Phải thực hiện khẩu hiệu “Đâu Đảng cần thì thanh niên có, việc gì khó 
70 Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.4, tr.478. 
71 Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.6, tr.127. 
72 Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.12, tr.374. 
73 Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.9, tr.298. 
74 Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.10, tr.477-480. 
75 Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.6, tr.248. 
23 
thì thanh niên làm”76. “Nhiệm vụ của thanh niên là ra sức giúp Đảng xây dựng chủ 
nghĩa xã hội”77. “Đoàn Thanh niên Lao động cần phải phụ trách: Việc tổ chức và 
giáo dục cho tốt các cháu nhi đồng, chuẩn bị cho các cháu ấy mai sau trở nên 
những đoàn viên tốt. Việc đẩy mạnh phong trào đời sống mới một cách thiết thực 
và liên tục, từ việc nhỏ đến việc to”78. 
Hội Phụ nữ thực hiện các nhiệm vụ là: (1) Thắt chặt mối đoàn kết giữa các 
tầng lớp phụ nữ trong nước, giữa phụ nữ Việt Nam và phụ nữ các nước bạn cùng 
phụ nữ dân chủ thế giới. (2) Thi đua tăng gia sản xuất và tiết kiệm, hăng hái tham 
gia phong trào chống tham ô, lãng phí và bệnh quan liêu. (3) Hăng hái tham gia 
chính quyền. (4) Giúp đỡ bộ đội. (5) Bảo vệ nhi đồng79. 
5. Phong cách Hồ Chí Minh trong xây dựng Đảng và hệ thống chính trị 
trong sạch vững mạnh 
 Để phát huy vai trò lãnh đạo của Đảng trong hệ thống chính trị, Chủ tịch 
Hồ Chí Minh chú trọng xây dựng phong cách lãnh đạo dân chủ, quần chúng và 
phong cách lãnh đạo nêu gương cho cán bộ, đảng viên. 
Về phong cách lãnh đạo dân chủ, quần chúng, Người chỉ rõ: “Chúng ta cần 
phải nâng cao mở rộng dân chủ ra, khuyên gắng cán bộ và đảng viên, bày cho họ 
suy nghĩ, bày cho họ học hỏi quần chúng, cổ động họ tìm tòi, đề nghị, làm những 
việc ích lợi cho quần chúng. Khi họ đã có ít nhiều sáng kiến, thì giúp đỡ họ phát 
triển, khen ngợi cho họ thêm hăng hái”80. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, “Dân chủ, 
sáng kiến, hăng hái” ba điều này có mối quan hệ gắn bó với nhau. Có dân chủ mới 
làm cho cán bộ và quần chúng đề ra sáng kiến. Những sáng kiến đó được khen 
ngợi, thì những người đó càng thêm hăng hái, và người khác cũng học theo. Cán 
bộ lãnh đạo không nên tự tôn, tự đại, mà phải nghe, phải hỏi ý kiến của cấp dưới 
và nhân dân. Phong cách lãnh đạo dân chủ, quần chúng là khiến cho cấp dưới và 
nhân dân cả gan nói, cả gan đề ra ý kiến. Khiến cho cán bộ có gan phụ trách, có 
gan làm việc. Toàn Đảng cũng như mỗi cán bộ, đảng viên muốn đoàn kết, phục vụ 
nhân dân phải gần dân, được lòng dân, nghe theo dân. Lãnh đạo là dìu dắt nhân 
dân. Xa nhân dân thì không đoàn kết, lãnh đạo được nhân dân. 
Về phong cách lãnh đạo nêu gương cho cán bộ, đảng viên, Chủ tịch Hồ Chí 
Minh coi đây là một phong cách lãnh đạo nhân văn và hiệu quả. Là tấm gương 
sáng nhất, Người chỉ dẫn: Mỗi đảng viên là một người thay mặt cho Đảng trước 
quần chúng, để giải thích chính sách của Đảng và của Chính phủ cho quần chúng 
hiểu rõ và vui lòng thi hành. “Mà muốn cho quần chúng hăng hái thi hành, thì 
người đảng viên ắt phải xung phong làm gương mẫu để quần chúng bắt chước, làm 
theo. Mà muốn cho quần chúng nghe theo lời mình, làm theo mình, thì người đảng 
viên, từ việc làm, lời nói cho đến cách ăn ở, phải thế nào cho dân tin, dân phục, 
76 Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.13, tr.90, 89. 
77 Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.13, tr.90, 89. 
78 Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.13, tr.90. 
79 Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.7, tr.340. 
80
 Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.5, tr.285. 
24 
dân yêu. Thế là làm cho dân tin Đảng, phục Đảng, yêu Đảng và làm theo chính 
sách của Đảng và của Chính phủ”81. 
Để làm cho bộ máy Nhà nước Việt Nam thật sự phục vụ nhân dân, Chủ tịch 
Hồ Chí Minh chú trọng xây dựng phong cách tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách 
và phong cách ứng xử chân thành cho cán bộ, đảng viên. 
Về phong cách tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, đây là phong cách lãnh 
đạo cơ bản nhất của chính quyền dân chủ. Việc xây dựng phong cách này nhằm 
đảm bảo thực hiện hiệu quả nguyên tắc tập trung dân chủ, đoàn kết thống nhất 
trong Đảng. Mỗi cá nhân, tập thể đều phải nêu cao nguyên tắc, xây dựng phong 
cách tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, mọi việc đều đặt quyền lợi của Tổ quốc 
lên trên, có như vậy mới phát huy được khối đại đoàn kết toàn dân tộc. 
Về phong cách ứng xử chân thành cho cán bộ, đảng viên, đây là phong cách 
để phát huy tinh thần đoàn kết, cán bộ, công chức nhà nước. Theo đó, mỗi cá nhân 
cần phải học và làm theo phong cách ứng xử Hồ Chí Minh: Khiêm tốn, nhã nhặn, 
tôn trọng nhân dân. Chân tình, nồng hậu, tự nhiên với nhân dân như trong một đại 
gia đình. Xóa đi bức tường ngăn cách giữa cán bộ lãnh đạo với nhân dân. Từ đó, 
mới đoàn kết được toàn Đảng, toàn dân. 
Toàn bộ hệ thống chính trị: Đảng lãnh đạo, chính quyền tổ chức thực hiện, 
Mặt trận, đoàn thể làm công tác tham mưu, thực hiện dân vận khéo, tăng cường 
mối quan hệ gắn bó giữa Đảng và nhân dân, thực hiện đại đoàn kết toàn dân tộc. 
 Chủ tịch Hồ Chí Minh phân tích: Dân vận không thể chỉ dùng báo chương, 
sách vở, mít tinh, khẩu hiệu, truyền đơn, chỉ thị mà đủ. Dân vận và công tác dân 
vận là nhiệm vụ có ý nghĩa chiến lược đối với toàn bộ sự nghiệp cách mạng nước 
ta; là điều kiện quan trọng bảo đảm cho sự lãnh đạo của Đảng và củng cố, tăng 
cường mối quan hệ máu thịt giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân. Chủ tịch Hồ Chí 
Minh chỉ rõ, công tác dân vận bao gồm những nội dung sau: 
Trước hết, là phải tìm mọi cách giải thích cho người dân hiểu rõ ràng: Việc 
đó là lợi ích cho họ và nhiệm vụ của họ, họ phải hăng hái làm cho kì được. 
Thứ hai, là bất cứ việc gì đều phải bàn bạc với dân, hỏi ý kiến và kinh 
nghiệm của dân, cùng với dân đặt kế hoạch cho thiết thực với hoàn cảnh địa 
phương, rồi động viên và tổ chức toàn dân ra thi hành. 
Trong lúc thi hành phải theo dõi, đôn đốc, khuyến khích dân. Thi hành xong, 
phải cùng dân kiểm tra lại công việc, rút kinh nghiệm, phê bình, khen thưởng. 
Cán bộ chính quyền, đoàn thể địa phương phải cùng nhau bàn tính kỹ càng, 
phân chia công việc rõ rệt, giải thích cho dân hiểu, cổ động dân, giúp dân lên kế 
hoạch tổ chức, sắp xếp việc làm, theo dõi, giúp đỡ dân giải quyết những khó khăn, 
vướng mắc. Hội viên của các đoàn thể phải xung phong thi đua, làm mẫu cho dân, 
giúp dân làm theo. 
81 Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.7, tr.55. 
25 
Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định, phong cách dân vận khéo có vai trò 
quyết định thành công trong công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong 
sạch, vững mạnh, phát huy được sức mạnh của khối đại đoàn kết dân tộc trong sự 
nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Người nhấn mạnh: “Những người phụ trách 
dân vận cần phải óc nghĩ, mắt trông, tai nghe, chân đi, miệng nói, tay làm. Chứ 
không phải chỉ nói suông, chỉ ngồi viết mệnh lệnh. Họ phải thật thà nhúng tay vào 
việc Lực lượng của dân rất to. Việc dân vận rất quan trọng. Dân vận kém thì 
việc gì cũng kém. Dân vận khéo thì việc gì cũng thành công”82. 
Để xây dựng Đảng và hệ thống chính trị thực sự trong sạch, vững mạnh, 
quần chúng nhân dân đóng vai trò quan trọng. Nói về mối quan hệ giữa Đảng ta 
với nhân dân, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh: “Xây dựng về tư tưởng, về 
chính trị, về tổ chức, đó là đường lối xây dựng Đảng. Đó không những là công việc 
của Đảng và của đảng viên mà cũng là của toàn dân ta. Nhân dân giúp xây dựng 
Đảng bằng cách: hiểu rõ Đảng, ủng hộ Đảng, hưởng ứng những lời kêu gọi của 
Đảng, ra sức cho Đảng rõ tình hình trong nhân dân, đối với công tác của Đảng thì 
thật thà phê bình và nêu ý kiến của mình. Đảng viên thì phải dựa vào nhân dân mà 
xây dựng Đảng”83. 
 Thực tế, ở nơi nào niềm tin của người dân vào chính quyền, cấp ủy đảng 
mạnh mẽ thì ở đó vai trò, trách nhiệm của quần chúng nhân dân trong xây dựng 
Đảng được phát huy cao độ. Vì vậy, cần đặc biệt chú trọng vai trò, trách nhiệm của 
quần chúng nhân dân tham gia xây dựng Đảng thông qua Mặt trận Tổ quốc và các 
đoàn thể. Thực hiện hiệu quả Quy định về Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn 
thể chính trị - xã hội và nhân dân tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính 
quyền, ban hành kèm theo Quyết định số 218-QĐ/TW, ngày 12/12/2013 của Bộ 
Chính trị khóa XI ban hành Quy định về việc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các 
đoàn thể chính trị - xã hội tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền; 
Quy định số 124-QĐ/TW, ngày 02/02/2018 của Ban Bí thư khóa XII về giám sát 
của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân đối với 
việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của người đứng đầu, cán bộ chủ chốt và 
cán bộ đảng viên. 
III. Bài học lịch sử của cách mạng Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng 
về đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng Đảng, hệ thống chính trị trong sạch, 
vững mạnh 
1. Bài học v