SKKN Phát huy năng lực tự chủ và tự học trong dạy và học môn Lịch sử lớp 9 thông qua việc khai thác tích cực kênh hình

huận lợi: 
 Từ năm học 2019-2020, phòng Giáo dục huyện Gia Lâm đã tổ chức nhiều 
chuyên đề để tạo điều kiện cho giáo viên có cơ hội trao đổi phương pháp giảng 
dạy, học tập, rút kinh nghiệm lẫn nhau trong công tác chuyên môn giữa các giáo 
viên cùng bộ môn trong toàn huyện. 
Phát huy năng lực tự chủ và tự học trong dạy và học môn Lịch sử lớp 9 thông 
qua việc khai thác tích cực kênh hình 
7/24 
 Đại đa số giáo viên đều tích cực tìm kiếm những thông tin bổ ích có liên 
quan đến nội dung bài dạy như tranh ảnh, tư liệu, phim tài liệu, truyện kể về lịch 
sử... Giáo viên đều cố gắng thay đổi phương pháp giảng dạy của mình theo 
hướng phát huy tính tích cực của học sinh thông qua các phương pháp dạy học 
như phương pháp trực quan, phương pháp nêu tình huống và giải quyết vấn đề, 
phương pháp vấn đáp thông qua sự trình bày sinh động giàu hình ảnh của giáo 
viên trong tường thuật, miêu tả, kể chuyện, hoặc nêu đặc điểm của nhân vật lịch 
sử.... 
 Đa số học sinh đều tích cực hào hứng muốn được tự mình khám phá nội 
dung của bản đồ, lược đồ, muốn được nêu ý nghĩa hoặc phân tích nội dung các 
bức tranh nên đã đưa lại hiệu quả cao trong quá trình lĩnh hội kiến thức thông 
qua các kênh hình trong sách giáo khoa và những kênh hình mà giáo viên sưu 
tầm được. 
 2. Khó khăn: 
 Ở trường Trung học cơ sở một số học sinh còn lười học và chưa có sự 
say mê môn học Lịch sử, cho nên việc ghi nhớ các sự kiện, hiện tượng, nhân vật 
lịch sử.... còn yếu. Nhiều em chưa độc lập suy nghĩ để trả lời một câu hỏi mà chỉ 
đọc nguyên si trong sách giáo khoa hay chỉ nêu được diễn biến sự việc mà 
không lí giải được vì sao nó lại diễn ra, như thế hay sự kiện đó nói lên điều gì. 
Bởi vậy, bản thân các em nên có một phương pháp học tích cực để chiếm lĩnh 
kiến thức từ bài giảng của giáo viên. Mặt khác, giáo viên giảng dạy bộ môn Lịch 
sử ở trường một phần nào đó chưa gây được sự hứng thú, tìm tòi và khám phá 
cho học sinh trong việc học bộ môn, cho nên nhiều học sinh chán ghét bộ môn 
và học chỉ để đối phó dẫn đến chất lượng kiểm tra một số em ở một số lớp còn 
thấp. Nhằm giảm bớt số lượng học sinh yếu kém, nâng cao chất lượng dạy và 
học của của bộ môn, bản thân tôi đã thấy được điều đó cố gắng đưa ra các 
phương pháp học tập tích cực mà cụ thể là: tích cực sưu tầm tranh ảnh tư liệu, 
tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong soạn giảng và luôn tìm tòi 
những phương pháp để khai thác kênh hình một cách hiệu quả nhất. Để các em 
luôn phát huy được năng lực tự chủ và tự học của mình. 
III. Giải pháp, biện pháp 
1. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp: 
Nhiều năm qua, cá nhân tôi bức xúc trước vấn đề học sinh không hiểu gì 
về lịch sử nhân loại cũng như lịch sử dân tộc mình và đặc biệt những năm gần 
đây tình trạng học sinh thi vào các trường đại học tỉ lệ điểm thấp ở bộ môn Lịch 
sử là rất nhiều. Điều này không chỉ riêng tôi mà rất rất nhiều giáo viên nói chung 
và giáo viên bộ môn Lịch sử nói riêng, các cấp quản lí phải lưu tâm và suy nghĩ. 
Do đó tôi mạnh dạn đưa ra một vài kinh nghiệm của bản thân để góp phần nhỏ 
bé của mình vào sự nghiệp chung. Việc vận dụng các phương pháp, kỹ năng 
khai thác kênh hình vào giảng dạy Lịch sử, theo kinh nghiệm của bản thân tôi 
cùng nhiều đồng nghiệp khác đã được tham khảo ý kiến là một việc làm rất có 
hiệu quả nhằm gây hứng thú cho học sinh, nhất là trong giai đoạn hiện nay, khi 
Phát huy năng lực tự chủ và tự học trong dạy và học môn Lịch sử lớp 9 thông 
qua việc khai thác tích cực kênh hình 
8/24 
việc học Lịch sử, tìm hiểu Lịch sử, nhận thức Lịch sử đang có chiều hướng giảm 
sút, xuống cấp. 
Các kênh hình về bản đồ lịch sử, về nhân vật lịch sử với ưu thế của nó: rõ 
ràng, sinh động, dễ nhớ, dễ ấn tượng, dễ đi vào lòng người sẽ là một thế mạnh 
trong việc hỗ trợ đắc lực cho việc truyền thụ kiến thức lịch sử thông qua đó góp 
phần giáo dục đạo đức, lòng biết ơn đối với truyền thống tổ tiên, với các lãnh tụ, 
các danh nhân cũng như những anh hùng liệt sĩ đã hi sinh, đã đóng góp xương 
máu của mình để làm rạng rỡ thêm lịch sử nước nhà cũng như lịch sử văn minh 
nhân loại. 
2. Nội dung và cách thức thực hiện: 
Để đạt hiệu quả cao trong việc nâng cao năng lực tự học và tự chủ trong 
dạy và học môn sử 9 khi khai thác kênh hình trong sách giáo khoa trong các tiết 
học Lịch sử nhằm phục vụ cho hoạt động dạy và học, giáo viên nên yêu cầu học 
sinh quan sát và tìm hểu thông tin liên quan đến kênh hình của bài học mới ở 
nhà. Đồng thời phải có kế hoạch cụ thể công việc của thầy và trò trong quá trình 
làm việc trên lớp. 
Trước hết để khai thác tốt kênh hình trong SGK phục vụ cho việc giảng 
dạy bộ môn lịch sử, bằng những kinh nghiệm thực tế, tôi xin trình bày một số kĩ 
năng cơ bản sau: 
 Trước tiên, tôi thống nhất các bước cụ thể và hướng dẫn học sinh khi khai 
thác nội dung kênh hình trong sách giáo khoa (bản đồ - lược đồ, tranh ảnh): 
Giúp học sinh có thể chủ động chuẩn bị tìm hiểu nội dung trước ở nhà: 
 ( *) Khai thác nội dung lược đồ (bản đồ): 
 - Bước 1: Học sinh quan sát lược đồ (chú ý quan sát cả nội dung, ranh giới và 
các kí hiệu của lược đồ) 
 - Bước 2: Giáo viên đặt câu hỏi nêu vấn đề và gợi ý học sinh tìm hiểu nội dung 
lược đồ . 
- Bước 3: Học sinh trình bày kết quả tìm hiểu nội dung lược đồ . 
- Bước 4: Giáo viên nhận xét, bổ sung, hoàn chỉnh nội dung lược đồ (gắn liền 
với nội dung bài học ). 
( Thông thường trước khi tìm hiểu bài học mới có bản đồ minh hoạ giáo viên 
yêu cầu học sinh tìm hiểu hoặc vẽ chuẩn bị trước.) 
 (*) Khai thác nội dung tranh ảnh : 
- Bước 1: Học sinh quan sát tranh ảnh để xác định một cách khái quát nội dung 
tranh ảnh cần khai thác. 
 - Bước 2: Giáo viên nêu câu hỏi, nêu vấn đề, tổ chức hướng dẫn học sinh tìm 
hiểu nội dung tranh ảnh . 
 - Bước 3: Học sinh trình bày kết quả tìm hiểu nội dung tranh ảnh. 
 - Bước 4: Giáo viên nhận xét, bổ sung, hoàn thiện nội dung khai thác tranh ảnh, 
cung cấp kiến thức cho học sinh . 
Các bước khai thác nội dung kênh hình trong SGK trên đây nếu được thực 
hiện đều đặn trong các tiết dạy sẽ phát huy rất hiệu quả năng lực tự chủ và tự 
Phát huy năng lực tự chủ và tự học trong dạy và học môn Lịch sử lớp 9 thông 
qua việc khai thác tích cực kênh hình 
9/24 
học cho học sinh. Làm thế nào để hệ thống kênh hình trong SGK Lịch sử 9 thể 
hiện được tối đa giá trị của nó? 
Tôi xin đi vào hai vấn đề cơ bản: 
 Khai thác kênh hình vào lúc nào ? 
 Khai thác kênh hình như thế nào ? 
 3. Ứng dụng cụ thể: 
 3.1. Khai thác kênh hình vào lúc nào? 
 Việc khai thác kênh hình, gần như song hành với kênh chữ - khai thác kênh 
hình có thể đi trước mở đường, có thể đi sau kênh chữ để hoàn thiện nội dung 
kiến thức và kênh hình được khai thác khi kênh chữ đề cập tới. 
 Tôi xin đưa ra các phương án, ở 28 kênh hình trong học kì một (từ bài 1 
đến bài 17). 
 Các kênh hình được khai thác vào đầu mục của bài (từ khai thác kênh hình, 
sẽ định hướng kiến thức cho học sinh khi khai thác kênh chữ ): 
 Hình 2 (bài1) , 
 Hình 3 (bài 2) 
 Hình 5 (bài 4) 
 Hình 9 (bài 5) 
 Hình 10, hình 11 (bài 5) 
Hình 12 (bài 6) 
Hình 14 (bài 7) 
Hình 17 (bài 9) 
Hình 21 (bài 10) 
Hình 22, hình 23 (bài 11)
 Các kênh hình khai thác vào cuối mục (để hoàn thiện nội dung ): 
 Hình 4 (bài 2), hình 6 (bài 4 ) 
 Khai thác kênh hình khi kênh chữ đề cập tới (kênh hình cụ thể hoá nội dung 
kênh chữ ): 
 Hình 1 ( bài 1) ; 
 Hình 7, hình 8 (bài 4) ; 
 Hình 13 (bài 6 ) ; 
 Hình 15 (bài7); 
 Hình 16 (bài 8) ; 
 Hình 18, hình 19, hình 20 (bài 9); 
 Hình 24 hình 25 , hình 26 (bài 12), 
 Hình 27 (bài 14) ; 
 Hình 28 (bài 16). 
Trên đây là những phương án bản thân đã thể nghiệm qua nhiều năm 
thực hiện phương pháp dạy học mới, ở chương trình Lịch sử lớp 9 - sự sắp xếp 
và bố trí nằy không phải là một quy định bắt buộc, mà nó hoàn toàn phụ thuộc 
vào sự chủ động về kiến thức, khả năng linh hoạt, sáng tạo của mỗi giáo viên. 
 Tuy nhiên, dù khai thác kênh hình ở thời điểm nào chăng nữa, thì điều 
quan trọng nhất vẫn là: Khai thác theo hướng thể hiện phương pháp mới- nghĩa 
là: Giáo viên phải hướng dẫn học sinh định hướng được kiến thức, tập trung sự 
suy nghĩ của các em vào trọng tâm của vấn đề. 
3.2. Khai thác kênh hình như thế nào ? 
Việc khai thác kênh hình vào lúc nào là hợp lý và đúng lúc trong bài 
giảng, là điều hết sức quan trọng. Nhưng bên cạnh xác định đúng thời điểm khai 
thác, giáo viên phải biết được mình sẽ khai thác nội dung gì? Khai thác như thế 
nào để kênh hình "Bật lên tiếng nói" của chính nó - Tức là nội dung kiến thức 
của kênh hình sẽ được thể hiện rõ qua lời giảng của giáo viên - lúc này, chính 
kênh hình là “nguồn cung cấp kiến thức”. Nếu giáo viên khai thác tốt, kênh hình 
Phát huy năng lực tự chủ và tự học trong dạy và học môn Lịch sử lớp 9 thông 
qua việc khai thác tích cực kênh hình 
10/24 
không chỉ có giá trị cung cấp kiến thức, mà kênh hình còn có giá trị rất lớn trong 
việc giáo dục đạo đức, tư tưởng, tình cảm cho các em học sinh. 
(*) Ví dụ: (Bài 5: III. Từ “ASEAN 6” Phát triển thành “ASEAN 10”) 
 Hình 11. Hội nghị cấp cao ASEAN VI họp tại Hà Nội 
Ở phần 3.1 (khai thác kênh hình vào thời điểm nào?), chúng ta đưa ra phương 
án: Khai thác hình 11 ngay từ đầu mục III . 
 Giáo viên cho học sinh quan sát hình 11 và hướng dẫn các em khai thác: 
Hỏi: Các em nhận biết gì từ hình 11?  Các em trả lời được ngay: Đây là hội 
nghị cấp cao ASEAN VI họp tại Hà Nội. Như thế chưa đủ, ta hướng học sinh 
khai thác vào trung tâm của bức ảnh: 9 nguyên thủ của 9 Quốc gia Đông Nam 
Á, với gương mặt rạng rỡ nụ cười, đang nắm chặt tay trong tay  9 nguyên thủ 
- 9 quốc gia đang kết thành một khối vững vàng tiến tớiđây chính là hội nghị 
cấp cao ASEAN VI họp tại Hà Nội, ngày 15,16/12/1998 -> một mốc lịch sử đặc 
biệt quan trọng trong quá trình phát triển của tổ chức ASEAN. 
=> Từ việc khai thác một kênh hình cụ thể sẽ rèn cho học sinh năng lực tự học 
rất cao. Kích thích sự tìm tòi, lòng say mê đối với môn học, học sinh sẽ dễ dàng 
ghi nhớ được những kiến thức trọng tâm của bài mới. 
=> Từ việc khai thác kênh hình tích cực giáo viên sẽ hướng dẫn học sinh kết 
hợp vơi nội dung của kênh chữ, để tiết dạy vừa hiệu quả, nhẹ nhàng phát huy 
được những năng lực và phẩm chất của học sinh. 
Phát huy năng lực tự chủ và tự học trong dạy và học môn Lịch sử lớp 9 thông 
qua việc khai thác tích cực kênh hình 
11/24 
GIÁO ÁN MINH HỌA 
Tiết 16: Chương I: VIỆT NAM TRONG NHỮNG NĂM 1919 - 1930 
Bài 14 : VIỆT NAM SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT 
I. MỤC TIÊU: 
1. Kiến thức: Giúp học sinh nắm được. 
 - Nguyên nhân, mục đích, nội dung, đặc điểm của chương trình khai thác 
thuộc địa lần thứ hai của thực dân Pháp ở Việt Nam. 
 - Những thủ đoạn của thực dân Pháp về chính trị, văn hoá, giáo dục phục 
vụ cho chương trình khai thác lần này. 
 - Tình hình phân hóa xã hội Việt Nam sau chương trình khai thác thuộc địa 
lần thứ 2 của thực dân Pháp và thái độ chính trị, khả năng cách mạng của các 
giai cấp chiến tranh thế giới thứ nhất. 
2. Kỹ năng: 
 - Bước đầu làm quen với phương pháp tư duy, phân tích, suy luận và tổng 
hợp. 
 - Rèn luyện kĩ quan sát bản đồ, hình ảnh, tập phân tích đánh giá và nhận xét 
hình ảnh, năng phân tích, đánh giá, khả năng thuyết trình, làm việc nhóm và khả 
năng tương tác kiến thức giữa học sinh với học sinh. 
3. Thái độ: 
 - Giáo dục cho Hs lòng căm thù đối với bọn thực dân Pháp áp bức, bóc lột 
nhân dân ta. Hs có sự đồng cảm với sự vất vả, cực nhọc của người lao động sống 
dưới chế độ Thực Dân phong kiến. 
4. Phát triển năng lực, kĩ năng sống cơ bản 
 - Định hướng phát triển một số năng lực của học sinh: Năng lực tự chủ và 
tự học, giao tiếp và hợp tác... 
 - Kĩ năng tự nhận thức, kĩ năng suy nghĩ tích cực, kĩ năng tư duy sáng tạo. 
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC. 
1. Giáo viên: 
 - Máy chiếu, bảng nhóm, bút chỉ 
 - Tranh ảnh: 
 + Lược đồ về nguồn lợi của tư bản Pháp ở Việt Nam trong cuộc khai thác lần 
thứ hai. (Hình 27 sách giáo khoa trang 56) 
 + Tranh ảnh người dân Việt Nam trồng cao su, khai thác than, giao thông vận 
tải và tài chính 
 + Tranh ảnh về đời sống các giai cấp, tầng lớp của xã hội Việt Nam sau chiến 
tranh thế giới thứ nhất. 
 + Bảng biểu về cuộc khai thác lần thứ hai của thực dân Pháp 
 2. Học sinh 
 - Tìm hiểu trước bài, sgk, vở ghi 
 - Học sinh sưu tầm tranh ảnh và tư liệu liên quan đến bài học. 
 - Các nhóm chuẩn bị bài theo sự phân công của Giáo viên. 
 III. PHƯƠNG PHÁP 
Phát huy năng lực tự chủ và tự học trong dạy và học môn Lịch sử lớp 9 thông 
qua việc khai thác tích cực kênh hình 
12/24 
 - Đặt giải quyết vấn đề, đàm thoại gợi mở, thảo luận cặp, nhóm, khai thác kiến 
thức từ lược đồ, tranh ảnh lịch sử, thuyết trình, làm phóng viên 
IV. HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC: 
1/ Ổn định tổ chức: 1’ 
2/ Kiểm tra bài cũ: (không kiểm tra) 
3/ Bài mới: 
HOẠT ĐỘNG 
CỦA THẦY 
HOẠT ĐỘNG 
CỦA TRÒ 
NỘI DUNG BÀI HỌC 
Hoạt động 1: Khởi 
động (1’) 
Mục tiêu: Giúp Hs 
có tâm thế tiếp thu 
bài học mới 
GV dẫn dắt: 
GV: Hướng dẫn 
nhanh về bố cục của 
chương I. 
GV: Chiếu slide giao 
nhiệm vụ của từng 
nhóm ở nhà. 
Hoạt động 2: (18’) 
Tìm hiểu chương 
trình khai thác lần 
thứ 2 của thực dân 
Pháp. 
MT: Trình bày được 
nguyên nhân và các 
chính sách khai thác 
thuộc địa của Pháp 
tại Việt Nam sau 
Thế Chiến I. 
GV dẫn dắt: 
Ngay sau chiến 
tranh thế giới thứ 
nhất kết thúc (1918) 
Pháp thực hiện 
chương trình khai 
thác lần thứ hai ở 
Việt Nam. 
GV: Chiếu slide: 
Các thành phố của 
Pháp sau chiến 
tranh. 
Hs: Lắng nghe 
Hs: Quan sát trên 
hình chiếu để thực 
hiện. 
I/ Chương trình khai thác lần thứ 
hai của thực dân Pháp: 
Phát huy năng lực tự chủ và tự học trong dạy và học môn Lịch sử lớp 9 thông 
qua việc khai thác tích cực kênh hình 
13/24 
GV hỏi: Vậy 
nguyên nhân nào 
dẫn đến việc thực 
dân Pháp tiến hành 
khai thác thuộc địa 
lần thứ hai? 
- Thực dân Pháp 
mặc dù thắng trận 
nhưng vẫn bị thiệt 
hại nặng nề sau 
chiến tranh. 
GV chốt ý => 
-GV bổ sung: Tổn 
thất về người và của 
của Pháp (Năm 
1920 số nợ quốc gia 
là 300 tỉ, là con nợ 
lớn của Mĩ riêng nợ 
Mĩ là 13 tỉ ) 
GV: Tích hợp với 
môn GDCD để giáo 
dục tinh thần hòa 
bình không gây 
chiến tranh. 
GV: Dẫn dắt 
chuyển ý 
=> Dù thắng hay 
thua nhưng tất cả 
các nước tham gia 
chiến tranh đều chịu 
tổn thất nặng nề về 
mọi mặt. 
? Như vậy thực dân 
Pháp tiến hành khai 
thác thuộc địa lần 
thứ hai tại Việt Nam 
với mục đích gì ? 
? Ai là người khởi 
xướng ra chương 
trình khai thác 
thuộc địa lần thứ 
hai? 
 GVchiếu slide: 
Hs: Lắng nghe câu 
hỏi và trả lời cá 
nhân 
Hs: Lắng nghe 
Hs: Phải giữ gìn 
nền hòa bình 
không gây chiến 
tranh. 
Hs: Trả lời cá 
nhân 
1. Nguyên nhân: 
- Sau chiến tranh thế giới thứ nhất 
nước Pháp bị tàn phá nặng nề, kinh 
tế kiệt quệ. 
2. Mục đích 
- Vơ vét bóc lột để bù đắp thiệt hại. 
Phát huy năng lực tự chủ và tự học trong dạy và học môn Lịch sử lớp 9 thông 
qua việc khai thác tích cực kênh hình 
14/24 
Hình ảnh nhân vật 
An be Xa rô 
GV: Tích hợp với 
môn địa lý. 
?Tại sao Việt Nam 
được Anbe Xa rô 
chọn để đẩy mạnh 
chương trình khai 
thác ngay sau chiến 
tranh? 
?Thực dân Pháp đã 
tiến hành khai thác 
thuộc địa trong 
những lĩnh vực nào 
về kinh tế? 
GV: Dựa trên sự 
chuẩn bị cô đã phân 
công ở nhà và dựa 
vào hình 27( Nguồn 
lợi của Tư bản Pháp 
ở Việt Nam trong 
cuộc khai thác lần 
thứ 2) cho 2 nhóm. 
Cô giáo mời các 
nhóm lên trình bày 
về nội dung của 
chương trình khai 
thác. 
 GV: Tổ chức cho 
các nhóm tìm hiểu 
nội dung của 
chương trình khai 
Hs: Quan sát hình 
ảnh. 
Hs: Trả lời 
-Việt Nam là vùng 
đất tài nguyên 
phong phú khoáng 
sản, đất đai thích 
hợp trồng cây công 
nghiệp, dân đông, 
trình độ dân trí 
thấp. 
Hs: Trả lời 
Hs: Lắng nghe để 
thực hiện 
*Nhóm 1: 
+ Nhóm trưởng 
lên bảng: 
- Thuyết trình về 
nông nghiệp, công 
nghiệp và thương 
nghiệp (dựa vào 
3. Nội dung 
Lược đồ kinh tế: 
Hình 27. Nguồn lợi của tư bản 
Pháp ở Viêt Nam trong cuộc khai 
thác lần thứ hai. 
(Giáo viên dùng bản đồ trống Việt 
Nam, để phóng to lược đồ hình 27, 
hoặc chiếu trên máy.) 
Phát huy năng lực tự chủ và tự học trong dạy và học môn Lịch sử lớp 9 thông 
qua việc khai thác tích cực kênh hình 
15/24 
thác. 
GV: Nhận xét và 
đánh giá phần trình 
bày và đặt câu hỏi 
tương tác giữa 2 
nhóm.. 
Để khắc sâu kiến 
thức. 
GV hỏi: Em hãy 
khái quát lại nội 
dung của cuộc khai 
thác? 
GV: Chốt kiến 
thức => 
tranh tư liệu đã 
chuẩn bị ở nhà). 
+ Một thành viên 
trong nhóm 1: 
Lên bảng gắn các 
nội dung vào bản 
đồ nguồn lợi của tư 
bản Pháp ở Việt 
Nam (theo hình 27 
sgk) 
* Nhóm 2: Nhận 
xét và đặt câu hỏi 
tương tác với 
nhóm 1: 
- Nhóm 1: Trả lời 
và các thành viên 
nhóm nhận xét. 
* Nhóm 2: 
- Nhóm phó lên 
bảng: 
 Thuyết trình về 
giao thông vận tải, 
ngân hàng và thuế 
khóa (dựa vào tư 
liệu đã sưu tầm 
chuẩn bị lưu trong 
USB) 
* Các thành viên 
trong nhóm 2: 
Đặt câu hỏi tương 
tác với nhóm 1. 
Hs trả lời cá nhân 
- Nông nghiệp: Pháp đã tăng cường 
đầu tư vốn, chủ yếu vào đồn điền 
cao su. 
- Công nghiệp: Pháp chú trọng 
khai thác mỏ (than), đầu tư vốn vào 
công nghiệp nhẹ. 
- Thương nghiệp: Pháp độc 
quyền, đánh thuế nặng hàng hóa 
các nước nhập vào Việt Nam. 
- Giao thông vận tải: Đầu tư phát 
triển thêm, đường sắt xuyên Đông 
Dương được nối liền nhiều đoạn, 
cầu, đường bộ. 
- Tài chính: Ngân hàng Đông 
Phát huy năng lực tự chủ và tự học trong dạy và học môn Lịch sử lớp 9 thông 
qua việc khai thác tích cực kênh hình 
16/24 
GV hỏi: Các em 
vừa được tìm hiểu 
nội dung của cuộc 
khai thác thuộc địa 
lần 2. 
? Vậy em có nhận 
xét gì về quy mô 
của chương trình 
khai thác thuộc địa 
lần thứ 2 so với 
chương trình khai 
thác lần thứ nhất 
của Pháp? 
GV: Chốt kiến 
thức => 
GV hỏi: Theo các 
em Pháp tập trung 
đầu tư vào công 
nghiệp và giao 
thông vận tải có 
phải để phát triển 
kinh tế nước ta hay 
không? 
GV tích hợp với 
môn Ngữ văn 
? Hãy kể tên tác 
phẩm văn học, 
những câu ca dao 
phản ánh số phận 
người dân Việt Nam 
trong những năm 
thực dân Pháp đẩy 
mạnh tăng cường 
khai thác cao su ? 
Hs: Trả lời 
Hs: Trả lời nhanh 
Hs: Lắng nghe và 
trả lời câu hỏi liên 
hệ 
+ Truyện ngắn 
“Lão Hạc”của nhà 
văn Văn Nam Cao. 
+Trong ca dao đã 
từng viết: 
- Cao su xanh tốt 
lạ thường 
Mỗi cây bón một 
xác người công 
Dương nắm quyền chỉ huy các 
ngành kinh tế Đông Dương. 
- Thuế khóa: Đánh nặng thuế 
thân, thuế điền và tăng các loại thuế 
khác. 
=> Quy mô rộng lớn, nền kinh tế 
nước ta bị phụ thuộc vào nền 
kinh tế của thực dân Pháp. 
Phát huy năng lực tự chủ và tự học trong dạy và học môn Lịch sử lớp 9 thông 
qua việc khai thác tích cực kênh hình 
17/24 
GV: Chuyển ý sang 
mục II: Kinh tế Việt 
Nam có những 
chuyển biến nhất 
định ( ngoài ý muốn 
chủ quan của thực 
dân Pháp) những 
thay đổi về kinh tế 
dẫn tới thay đổi về 
chính trị, văn hóa, 
xã hội 
Hoạt động 3: (10’) 
Tìm hiểu về các 
chính sách chính trị, 
văn hóa, giáo dục. 
MT: Biết được các 
nét chính về chính 
trị, văn hóa , giáo 
dục của Pháp 
GV: Tổ chức cho Hs 
thực hiện tìm hiểu 
kiến thức qua việc 
thuyết trình của các 
nhóm. (Dựa trên các 
hình ảnh mà các em 
sư u tầm được) 
GV: Nhận xét hoạt 
động của các nhóm . 
GV: Chốt kiến thức 
trên bảng => 
GV hỏi: Em có nhận 
xét gì về những chính 
sách chính trị, văn 
hóa, xã hội? 
GV hỏi: Mục đích 
của những chính 
sách về văn hoá, giáo 
dục? 
GV: Chuyển ý sang 
mục III 
 Chương trình khai 
thác lần 2 của thực 
dân Pháp đã ảnh 
nhân... 
Các nhóm lên 
thuyết trình và đặt 
câu hỏi tương tác. 
Hs trả lời: Rất 
thâm độc. 
II. Các chính sách chính trị . văn 
hóa, giáo dục. 
1. Về chính trị: Pháp thực hiện 
chính sách “chia để trị”, thâu tóm 
mọi quyền hành. 
2. Về văn hóa, giáo dục: 
+ Thực hiện chính sách văn hóa nô 
dịch, ngu dân. 
+ Tuyên truyền chính sách k