SKKN Một số giải pháp chỉ đạo dạy lồng ghép tích hợp giáo dục tài nguyên và môi trường biển, hải đảo trong tiết hoạt động tập thể cho học sinh trường Tiểu học

ên
Có thể liên hệ về môi trường sống gắn bó với biển đảo của HS những vùng biển đảo
- Trò chuyện, xem hình ảnh môi trường sạch, môi trường bị ô nhiễm.
- Trò chơi: Phân loại môi trường sạch, bẩn, ô nhiễm.
	
* Cần lưu ý rằng ,trong từng thời điểm diễn ra hoạt động, giáo viên luôn có ý thức lồng ghép các hoạt động có nội dung giáo dục về tài nguyên và môi trường biển, hải đảo một cách hợp lý, tự nhiên nhằm giúp trẻ hình thành thái độ, thói quen và kĩ năng sống tích cực. 
+ Giúp học sinh tìm hiểu tên một biển và hải đảo nổi tiếng của địa phương nói riêng và của Việt Nam nói chung
Như chúng ta đã biết sự thiếu hiểu biết về môi trường biển đảo chính là một trong các nguyên nhân chính gây nên suy thoái và ô nhiễm môi trường. Đặc biệt, các em học sinh tiểu học nhất là học sinh lớp 3 chưa có cơ hội được làm quen , tìm hiểu về biển và hải đảo . Do đó , ý thức ,thói quen, hành vi bảo vệ môi trường biển đảo chưa được hình thành trong cộng động học sinh. Cho nên việc cần làm đầu tiên của chúng ta là làm sao giúp các em hiểu biết nhiều hơn về biển đảo . Tuy nhiên với học sinh lớp 3 không thể giáo dục cho các em bằng những lời giảng suông mà cần kết hợp bằng những hình ảnh cụ thể, dễ hiểu sẽ làm cho các em tiếp thu nhanh và dễ nhớ. Vì vậy , đối với học sinh lớp 3, sử dụng kênh hình là chủ yếu và phải hướng dẫn từng bước một . Nên có thể chia ra từng phần nhỏ để giới thiệu . Chẳng hạn . khi hướng dẫn các em về tên các đảo cần hướng dẫn theo từng vùng, miền và tỉnh thành. Mỗi ngày giáo dục một ít .
a .Nhận biết vùng biển Việt Nam thông qua tên gọi, vị trí địa lí và một vài đặc điểm nổi bật của một số bãi biển nổi tiếng ở Việt Nam 
Việt Nam là một quốc gia biển với đường bờ biển dài 3260km, có 28 trong số 63 tỉnh và thành phố trực thuộc Trung ương trực tiếp giáp với biển và có vùng biển rộng hơn 1 triệu km2. Từ bao đời nay, biển và hải đảo đã gắn bó chặt chẽ với các hoạt động sản xuất và đời sống của dân tộc ta.
Trên nhiều tấm bản đồ cổ của nước ta cũng như của nước ngoài đều thể hiện chủ quyền biển đảo của Việt Nam :
Giáo viên giúp học sinh tìm hiểu một số biển thông qua một số hình ảnh cụ thể:
b. Nhận biết đảo nổi tiếng Việt Nam thông qua tên gọi, một vài đặc điểm nổi bật, vị trí địa lý của một số đảo lớn của Việt Nam
	GV có thể cho học sinh kể về tên một đảo ở Quy Nhơn mà các em biết .Sau đó cho các em xem một số hình ảnh đảo ở địa phương.
 Đảo Nhơn Lý- Quy Nhơn	 Đảo Nhơn Châu- Quy Nhơn
Điều quan trọng nhất ở phần này là giáo viên phải cho học sinh nhận biết Hoàng Sa và Trường Sa là hai quần đảo thuộc chủ quyền của Việt Nam . 
Quần đảo Hoàng Sa là một quần đảo san hô nằm giữa Biển Đông. Từ lâu Hoàng Sa cũng như Trường Sa đã thuộc lãnh thổ Việt Nam với tên Bãi Cát Vàng, Hoàng Sa. 
Quần đảo Trường Sa cách quần đảo Hoàng Sa khoảng 200 hải lý về phía Nam. Quần đảo Trường Sa bao gồm hơn 100 đảo nhỏ, bãi ngầm, bãi san hô nằm trải rộng trong một vùng biển khoảng 180.000 km2 
Hiện nay, đang có sự tranh chấp của các nước trong khu vực về chủ quyền trên Biển Đông và về các quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa. Quan điểm của chúng ta là vừa quyết tâm đấu tranh giữ vững độc lập chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, vừa giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển. 
	Sau khi các em đã tìm hiểu và biết về một số biển đảo nổi tiếng ở Việt Nam ,giáo viên có thể kiểm tra lại kiến thức của các em bằng một số hình thức sau:
+Giáo viên còn có thể cho các em tìm hiểu tên gọi và vị trí đại lý của một số bãi biển , đảo một số tỉnh thành bằng cách giáo vien cho các em chơi trò chơi “tinh mắt , nhanh tay”. 
Với trò chơi này , giáo viên chuẩn bị 2 bản đồ Việt Nam, một số mảnh giấy màu xanh ( tượng trưng cho biển) màu nâu ( tượng trưng cho đảo quần đảo )
 Cách chơi : Giáo viên cho hai đôi chơi đứng vạch xuất phát . Cô giáo cho các bạn còn lại hát một bài hát và hai đội bắt đầu chơi. Các em ở 2 đội lên chọn mảnh giấy màu xanh nước biển dán vào vị trí tỉnh thành có biển , mảnh giấy màu nâu vào vị trí tỉnh có đảo hoặc quần đảo. dán xong học sinh thứ nhất về vị trí để học sinh thứ 2 của đội tiếp tục lên chơi. Hết bài hát cả hai đội đề dừng lại .
	Sau đó giáo viên và học sinh cùng kiểm tra kết quả bằng cách : Giáo viên chỉ vào tỉnh, thành phố học sinh dán lên bản đồ , học sinh phải nói được tên biển hoặc tên đảo / quần đảo của tỉnh đó. Ví dụ : Giáo viên chỉ vào thành phố Đà Nẵng học sinh đọc Đà Nẵng có bãi biển Đà Nẵng và quần đảo Hoàng Sa
Như vậy , sau trò chơi học sinh nhận biết được tên gọi , vị trí một số bãi biển , đảo ở một số tỉnh thành một cách nhanh chóng và nhớ lâu 
+ Giáo viên cho học sinh điền tên các tỉnh/thành có các huyện đảo theo bảng dưới đây :
STT
Tên đảo
Tỉnh/thành phố
1
Vân Đồn

2
Cô Tô

3
Bạch Long Vĩ

4
Cồn Cỏ

5
Hoàng Sa

6
Lý Sơn

7
Trường Sa

8
Phú Quý

9
Côn Đảo

10
Phú Quốc 

ĐÁP ÁN
STT
Huyện đảo
Tỉnh/thành phố
1
Vân Đồn
Quảng Ninh
2
Cô Tô
Quảng Ninh
3
Bạch Long Vĩ
Hải Phòng
4
Cồn Cỏ
Quảng Trị	
5
Hoàng Sa
Đà Nẵng
6
Lý Sơn
Quảng Ngãi
7
Trường Sa
Khánh Hòa
8
Phú Quý
Bình Thuận
9
Côn Đảo
Bà Rịa - Vũng Tàu
10
Phú Quốc 
Kiên Giang

+ Giúp học sinh tìm hiểu lợi ích của biển và hải đảo
  Vùng biển và hải đảo nước ta có vị trí chiến lược hết sức to lớn, có ảnh hưởng trực tiếp đến sự nghiệp bảo vệ nền độc lập dân tộc và xây dựng chủ nghĩa xã hội, có liên quan trực tiếp đến sự phồn vinh của đất nước, đến văn minh và hạnh phúc của nhân dân. Có tài nguyên sinh vật và khoáng sản phong phú, đa dạng, quý hiếm. 
a. Cung cấp tài nguyên sinh vật biển
Ở vùng biển nước ta đến nay có khoảng 2.040 loài cá gồm nhiều bộ, họ khác nhau, trong đó có giá trị kinh tế cao khoảng 110 loài. Trữ lượng cá ở vùng biển nước ta khoảng 3 triệu tấn/năm.
- Rong biển: Trên biển nước ta có trên 600 loài rong biển là nguồn thức ăn có dinh dưỡng cao và là nguồn dược liệu phong phú.
b. Lợi ích về du lịch: 
Bờ biển dài có nhiều bãi cát, vụng, vịnh, hang động tự nhiên đẹp, là tiềm năng du lịch lớn của nước ta.
c. Lợi ích về giao thông hàng hải biển :
Bờ biển nước ta chạy dọc từ Bắc tới Nam theo chiều dài đất nước, với 3.260km bờ biển có nhiều cảng, vịnh rất thuận liện cho giao thông, đánh bắt, hải sản. Nằm liên trục giao thông đường biển quốc tế từ Thái Bình Dương sang Đại Tây Dương, trong tương lai sẽ là tiềm năng cho ngành kinh tế dịch vụ trên biển (đóng tàu, sửa chữa tàu, tìm kiếm cứu trợ, thông tin dẫn dắt...).
d. Lợi ích về phát triển một số nghề
-Khi học sinh đã biết lợi ích của biển đối với con người giáo viên tổ cho các em thảo luận theo nhom để đưa ra ý kiến của mình đối với nguồn tài nguyên này. Các em dần dần hiểu được cần phải làm gì và không nên làm gì để nguồn tài nguyên này trở thành phong phú, không cạn kiệt để từ đó giúp ích cho cuộc sống của các em.
Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường biển , hải đảo cho học sinh
Giáo dục bảo vệ môi trường biển trở thành một nội dung thiết yếu, làm tăng sự hiểu biết của học sinh đối với thế giới tự nhiên và xã hội, về mối quan hệ tác ðộng qua lại giữa con ngýời với tự nhiên trong sinh hoạt và trong lao ðộng sản xuất, góp phần hình thành thế hệ trẻ thái độ và hành động tích cực, đúng đắn với môi trường.
	Do vậy, cần phải giáo dục cho học sinh hiểu tầm quan trọng của môi trường biển trong sự phát triển bền vững và những yêu cầu ,cách thức để bảo vệ môi trường cũng như có hiểu biết, thái độ đúng đắn, có năng lực phát hiện và xử lí các vấn đề môi trường trong thực tiễn. Do đó việc giáo dục bảo vệ môi trường biển đảo không chỉ giúp học sinh tiểu học phát triển toàn diện mà còn thúc đẩycác em có những hành động tích cực đối với môi trường để chuẩn bị cho một cuộc sống phát triển ổn định, bền vững trong tương lai.
Giáo viên cần giáo dục, tuyên truyền những hiểu biết về môi trường biển đảo cho học sinh. Ở độ này, trẻ thường hiếu động, nếu không được giáo dục sẽ rất dễ dẫn tới những hành động phá hoại môi trường. Nếu giáo dục ý thức bảo vệ môi trường trong giờ lên lớp chủ yếu là truyền thụ kiến thức thiên về lí thuyết thì tuyên truyền ý thức bảo vệ môi trường trong tiết sinh hoạt tập thể sẽ là hoàn thiện khả năng hoạt động thực tiễn, biến nhận thức của học sinh thành hành động, giúp cải tạo môi trường xung quanh. Vì vậy giáo dục cho các em biết về vai trò của môi trường đối với cộng đồng, gia đình và cả tương lai của các em, dưới các hình thức sau:
a. Phát tờ rơi cho các em học tập và tìm hiểu về môi trường và cách bảo vệ môi trường biển đảo	
 Hãy tìm hiểu môi trường biển nơi em đang ở ?
Em làm gì để bãi biển Quy Nhơn sạch đẹp? 
	Ví dụ: 
Bãi biển Quy Nhơn đã sạch đep chưa? Vì sao? 
Nếu ai đó có hành động không tốt làm hại môi trường biển em sẽ làm gì?
Ngoài ra , giáo viên và học sinh có thể trò chuyện với nhau thông qua một số tình huống giả định Điều gì sẽ xảy ra nếu môi trường biển ,đảo bị ô nhiễm ngày càng nặng? Khi ra biển chơi nếu em thấy nhiều rác ở đó thì các em sẽ làm gì? Nếu thấy một bạn nhỏ đang vứt rác ra biển , các em sẽ nói gì với bạn ?
	Trên cơ sở các câu trả lời của các em giáo viên giải thích để các em hiểu tại sao cần phải tham gia bảo vệ tài nguyên và môi trường biển và hải đảo: Vì nếu có hành động đúng với môi trường thì biển , hải đảo sẽ sạch đẹp không bị ô nhiễm, con người có thể đi đến những vùng biển và hải đảo để du lịch, tham quan , nghỉ ngơi, tắm mát mà không sợ bị bẩn. Các loại động thực vật trên biển sẽ không bị chết mà sinh sôi ,phát triển cung cấp nhiều thức ăn dinh chất và nguyên liệu làm thuốc chữa bệnh cho con người.
 b. Cho các em xem một số hình ảnh một số nguyên nhân gây ô nhiễm/làm ảnh hưởng biển, hải đảo .Từ đó giáo viên liên hệ giáo dục ý thức bảo vê môi trường cho học sinh.
 MỘT SỐ HÌNH ẢNH THỰC TRẠNG Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG
- Sau khi học sinh đã được xem một số hình ảnh trên. Giáo viên giúp học sinh tìm hiểu một số nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường biển, hải đảo. Các em đã thảo luận theo nhóm và đưa ra được một số nhận xét như sau :
+ Do con người khai thác cạn kiệt tài nguyên biển: đánh bắt cá tùy tiện, khai thác các loài rong, tảo biển quá mức
+ Do rác thải từ hoạt động của các nghề đánh bắt cá, nuôi tôm, cá, chế biến hải sản thành nước mắm, tôm, cá đông