Nghe nhạc- nghe hát
Nghe các bài hát, bản nhạc (sau đây gọi là nghe nhạc) vốn dĩ từ trước đến nay đã được coi là một hoạt động độc lập, là một phần không thể thiếu của một tiết hoạt động giáo dục âm nhạc. Tuy nhiên, để tổ chức một tiết mà nghe nhạc là hoạt động chủ đạo thì lại là khá mới mẻ và khiến không ít giáo viên còn lúng túng khi triển khai nội dung này.
Để tổ chức hoạt động này hiệu quả, giáo viên cần thực hiện như sau:
- Lựa chọn bài hát, bản nhạc: Việc chọn bài hát mới hay đã quen thuộc với trẻ cần được cân nhắc kỹ lưỡng. Nếu là bài hát mới, chưa hề được nghe thì trẻ sẽ có sự hứng thú, tò mò và muốn khám phá. Kết quả trên trẻ có thể thấy rõ khi triển khai thực hiện hoạt động. Tuy nhiên, giáo viên lại phải chuẩn bị nhiều hơn, công phu hơn mới có thể giúp trẻ cảm nhận được bài hát và gợi cho trẻ hiểu được nội dung của bài, cũng như phải có khả năng "vỡ bài" bằng cách xướng âm hay đánh giai điệu trên đàn. Với các bài quen thuộc thì trẻ sẽ có thể "hòa nhập" với bài ngay bằng cách hát theo, làm điệu bộ theo. Tuy nhiên, nó cũng rất dễ gây cho trẻ sự nhàm chán, mất tập trung.
Bé cưng Thiên đàng búp bê Con nít con nôi Ngày vui của bé Chúc mừng sinh nhật Anh Tí Sún Cả tuần đều ngoan Năm ngón tay ngoan Em bé khỏe em bé ngoan Tay thơm tay ngoan Hoa bé ngoan Gia đình Cả nhà thương nhau Bàn tay mẹ Ba ngọn nến lung linh Bà Còng đi chợ trời mưa Cái Bống Hôm nay mẹ trực đêm Gánh gánh gồng gồng Cô và mẹ Bố là tất cả Chiếc khăn tay Biết vâng lời mẹ Cho con Ngành nghề Bông hồng tặng cô Làm chú bộ đội Màu áo chú bộ đội Cháu yêu cô chú công nhân Cô thợ dệt Cô giáo em Cô giáo miền xuôi Bác đưa thư vui tính Tía má em Cháu yêu cô thợ dệt Anh phi công ơi Em đi giữa biển vàng Thực vật Chặt cây dừa Cây đa Lý cây bông Lý cây xanh Lý đất giồng Quả Xòe hoa Màu hoa Cây trúc xinh Bầu và bí Vườn cây của ba Hoa trong vườn Bèo dạt mây trôi Hoa thơm bướm lượn Mùa hoa phượng nở Động vật Ếch muốn bằng bò Họ nhà kì nhông Phi ngựa Chú gà chú vịt Gọi bướm Con ếch ộp Con cào cào Câu ếch Chú mèo con Con chim vành khuyên Chú khỉ con Con chuồn chuồn Chú voi con ở Bản Đôn Mấy chú ngan con Tôm, cua, cá thi tài Chim sáo Giao thông Đường em đi Đoàn tàu nhỏ xíu Đường và chân Em đi chơi thuyền Đèn giao thông Đèn xanh đèn đỏ Em đi qua ngã đi đường phố Nhớ lời cô dặn Âm thanh đường phố Tàu chú lại ra khơi Anh phi công ơi Đoàn tàu nhỏ Đi đâu mà vội mà vàng Hiện tượng tự nhiên Đập chang chang Gánh gánh gồng gồng Trồng cây Bé và trăng Ông mặt trời óng ánh Mưa phùn Gọi nắng Ngôi sao nhỏ Đếm sao Thằng cuội Quê hương- Bác Hồ Ông tiên Bác Hồ Đêm qua em mơ gặp Bác Hồ Ai yêu nhi đồng bằng Bác Hồ Chí Minh Nhớ giọng hát Bác Hồ Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng Em nhớ Tây Nguyên Múa với bạn Tây Nguyên Ánh trăng hòa bình Mời bạn vui múa ca Tôi chú ý lựa chọn các bài hát phù hợp để dạy trẻ. Để chuẩn bị dạy hát cho trẻ tôi tìm hiểu và phân tích bài hát trên cơ sở đó luyện hát diễn cảm, thể hiện sắc thái tình cảm phù hợp nội dung bài hát. Đối với đầu năm học, tôi chọn bài hát ngắn, nội dung, tiết tấu đơn giản để dạy cho trẻ. Tôi cho trẻ làm quen bài hát ở mọi thời điểm trong ngày. Để trẻ khắc sau bài hát hơn tôi cho trẻ luyện tập, củng cố bằng nhiều hình thức như: hát theo đàn, hát theo giai điệu, hát theo băng- đĩa kết hợp vận động. Đặc biệt, cần chú ý sửa sai cho trẻ. - Những lỗi cháu hay mắc phải: + Sai về tiết tấu, giai điệu + Sai về âm điệu luyến láy + Sai về lời ca + Sai về âm thanh, phong cách thể hiện. VD1: Bài ''Con cào cào'', khi trẻ hát thường sai về tiết tấu bởi bài này có tiết tấu nhanh hơn so với các bài hát. Nên khi sửa sai cho trẻ tôi vừa hát vừa vỗ tay đệm theo tiết tấu nhanh để trẻ hát theo cho đúng. VD2: Bài ''Cô và mẹ''. Câu hát ''Cô là mẹ và các cháu là con'' thì trẻ hát thành ''Cô và mẹ và các cháu là con''. Tôi đọc lại câu đó cho trẻ nghe 2 - 3 lần sau đó hát lại kết hợp với đàn để cho trẻ hát theo cho đúng. VD3: Khi cho trẻ hát ''Bông hồng tặng cô'' thì tôi trò chuyện với trẻ nội dung bài hát. Từ đó giúp trẻ thể hiện được phong cách khi biểu diễn phải tình cảm, trìu mến vì đó là tình cảm mà trẻ dành cho cô giáo của mình. - Lựa chọn bài hát tùy thuộc vào chủ đề, thời gian dạy và mức độ tiếp thu của trẻ VD4: Đối với chủ đề “Bản thân”, do việc thực hiện chủ đề này vào khoảng tháng 10 nên cần chọn bài hát có độ dài vừa phải và tiết tấu cũng khá đơn giản, pù hợp với trẻ ở thời điểm này như bài “Cả tuần đều ngoan” VD5: Khi dạy bài hát “Bàn tay mẹ” ở chủ đề gia đình, tôi chọn hoạt động trọng tâm là dạy hát “Bàn tay mẹ”. Hoạt động nghe nhạc - nghe hát: Ba ngọn nến lung linh. Trò chơi âm nhạc: Ghép tranh “Gia đình bên mâm cơm”. Đầu tiên, tôi sẽ cho cả lớp chơi trò chơi Ghép tranh từ những mảnh ghép chuẩn bị sẵn bằng các que kem để tạo hình bức tranh về cảnh “gia đình bên mâm cơm”. Trẻ chơi trên nền nhạc giai điệu các bài hát trong chủ đề. Tiếp theo, là hoạt động dạy hát. Tôi cho trẻ trực tiếp nghe trọn vẹn bài hát kết hợp với nhạc đàn để trẻ có ấn tượng về bài hát. Cùng trẻ tìm hiểu về tên và nội dung của bài hát. Chú ý nói tính chất “nhẹ nhàng, tình cảm” của bài hát cho trẻ biết để hướng trẻ thể hiện tình cảm của mình khi hát. Đối với bài này cô nên dạy trẻ hát thuộc từng câu. Sau khi cháu tương đối thuộc cô có thể cho trẻ luyện tập bằng hình thức hát karaoke. - Cách dẫn dắt vào bài hát cũng rất quan trọng. Nếu cô chọn lựa cách giới thiệu bài hát bình thường cháu sẽ không thấy hấp dẫn, lôi cuốn ngay từ đầu buổi hoạt động, nhưng nếu cô chú ý thay đổi cách dẫn dắt sẽ làm cho buổi học trở nên sinh động hơn.Với bài hát VD6: “Cái mũi” (Chủ đề Bản thân), cô hóa trang thành chú hề với điểm nhấn vào hình tượng chiếc mũi của mình trẻ sẽ rất hứng thú chú ý vào hoạt động tiếp theo của cô. 3.2.2. Nghe nhạc- nghe hát Nghe các bài hát, bản nhạc (sau đây gọi là nghe nhạc) vốn dĩ từ trước đến nay đã được coi là một hoạt động độc lập, là một phần không thể thiếu của một tiết hoạt động giáo dục âm nhạc. Tuy nhiên, để tổ chức một tiết mà nghe nhạc là hoạt động chủ đạo thì lại là khá mới mẻ và khiến không ít giáo viên còn lúng túng khi triển khai nội dung này. Để tổ chức hoạt động này hiệu quả, giáo viên cần thực hiện như sau: - Lựa chọn bài hát, bản nhạc: Việc chọn bài hát mới hay đã quen thuộc với trẻ cần được cân nhắc kỹ lưỡng. Nếu là bài hát mới, chưa hề được nghe thì trẻ sẽ có sự hứng thú, tò mò và muốn khám phá. Kết quả trên trẻ có thể thấy rõ khi triển khai thực hiện hoạt động. Tuy nhiên, giáo viên lại phải chuẩn bị nhiều hơn, công phu hơn mới có thể giúp trẻ cảm nhận được bài hát và gợi cho trẻ hiểu được nội dung của bài, cũng như phải có khả năng "vỡ bài" bằng cách xướng âm hay đánh giai điệu trên đàn. Với các bài quen thuộc thì trẻ sẽ có thể "hòa nhập" với bài ngay bằng cách hát theo, làm điệu bộ theo. Tuy nhiên, nó cũng rất dễ gây cho trẻ sự nhàm chán, mất tập trung. + Nên chọn bài phù hợp với chủ đề, lứa tuổi và thực tế địa phương; độ dài của bài vừa phải. + Không chọn các bài quá dài, bài có tiết tấu, giai điệu khó; bài hát có nội dung nói về chuyện yêu đương của người lớn, bạo lực ... + Lựa chọn các bài nghe trong một năm học khác nhau về nội dung, hình thức và thể loại. - Lựa chọn hoạt động kết hợp: Các hoạt động kết hợp nhằm hỗ trợ, bổ sung thêm cho việc tiếp cận, tìm hiểu bài hát, bản nhạc mà trẻ được nghe và giúp cho tiết hoạt động phong phú hơn. Có thể dạy cho trẻ hát chính bài các cháu vừa được nghe; tổ chức trò chơi hướng vào nội dung của bài hoặc sử dụng làm nhạc nền cho trò chơi; vận động theo bài hát, bản nhạc đó. Phần mở rộng có thể cho trẻ nghe thêm một bài hát, bản nhạc cùng thể loại, cùng vùng miền hoặc khác thể loại, khác vùng miền cho trẻ có những khái niệm so sánh ban đầu. Giáo viên cần xác định rõ mọi hoạt động kết hợp luôn hỗ trợ cho nội dung chính là nghe nhạc. Điều này rất cần thiết bởi sẽ tránh được sự ôm đồm hàng loạt các hoạt động tản mạn và sẽ tạo được điểm nhấn trong tiết hoạt động. - Xây dựng hoạt động chi tiết: Với mỗi bài hát, bản nhạc cụ thể, giáo viên chọn các hình thức cho trẻ tiếp cận như cô hát, mở băng đĩa tiếng/hình, vừa hát vừa múa, vận động. Ở lứa tuổi mầm non, việc bắt trẻ ngổi ngay ngắn từ đầu đến cuối để nghe là không hợp lý bởi sức tập trung chú ý có chủ đích của trẻ có giới hạn về thời gian. Do đó, toàn bộ tiết hoạt động chỉ nên lựa chọn thời điểm thích hợp để cho trẻ nghe trọn vẹn tác phẩm khoảng 2 đến 3 lần. Còn lại, sau mỗi lần nghe hoặc thậm chí sau từng đoạn (nếu như bài hát có nhiều lời hoặc bản nhạc có độ dài đáng kể), giáo viên nên dừng lại trò chuyện với trẻ về bài, để trẻ tham gia vào những hoạt động cụ thể nào đó. Các hoạt động này đều phải có sự tính toán, chuẩn bị từ trước và có những giả thiết xử lý tình huống ngoài chuẩn bị mà có thể bất ngờ xảy ra trên lớp. Ví dụ như trong những lúc nghe giáo viên hát, xem băng hình, nghe đàn, chơi trò chơi trên lớp, trên máy tính thì trẻ có thể rất hứng thú với việc xem giáo viên vừa hát vừa biểu diễn và chạy lên cùng múa hát với giáo viên. Lúc đó giáo viên sẽ phải dành thời gian cho hoạt động đó nhiều hơn so với giáo án đề ra và có thể giảm thời gian hay cắt bớt đi hoạt động khác; đồng thời mở rộng hình thức đó như thị phạm cho trẻ làm theo các động tác, rồi cùng hát theo v.v... - Tổ chức cho trẻ nghe nhạc: Việc chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi cho trẻ nghe nhạc sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ cảm nhận được bài tốt hơn. Lớp học được trang trí một vài thứ khác với mọi ngày, có một vài đồ dùng, vật dụng, tranh ảnh phác họa nội dung bài; giáo viên mặc trang phục phù hợp nếu có thể. Trong quá trình cho trẻ nghe nhạc, tất cả các hoạt động đều phải được triển khai một cách liên hoàn, nhịp nhàng và linh hoạt. Giữa mỗi hoạt động nhỏ cần có sự liên kết hợp lý tránh nhàm chán, đơn điệu, tẻ nhạt. Ví dụ sau khi cô hát cho trẻ nghe 1-2 lần, giáo viên cho trẻ đọc lời ca của bài hát, rồi hỏi về nội dung bài, cho trẻ tự đặt tên bài, cho nghe lại, tiếp đến trò chơi, rồi nghe lại bài theo hình thức khác. - Tất cả các hình thức thể hiện đều phải để âm lượng vừa phải, không quá to, không quá nhỏ. Khi giáo viên biểu diễn cần có khoảng cách không gian nhất định giữa giáo viên và trẻ để trẻ đủ tầm quan sát các động tác, cử chỉ, nét mặt của giáo viên. - Khi trẻ nghe nhạc từ băng, đĩa cũng như từ cô biểu diễn, giáo viên luôn quan sát, chú ý thái độ của trẻ, hướng trẻ vào bài, cùng trẻ vận động, múa hát theo nếu trẻ muốn cùng tham gia. Nếu nhiều trẻ miễn cưỡng nghe hoặc bỏ ra khỏi vị trí, giáo viên có thể chuyển đổi sang hình thức khác chứ không nhất thiết phải cho nghe đủ số lần, như đã chuẩn bị. VD: Nghe hát: Cò lả (Dân ca Bắc Bộ). Kết hợp: Vận động theo nhạc “Em nhớ Tây Nguyên”, trò chơi ghép tranh “Cánh đồng quê hương”. Yêu cầu: Cho trẻ làm quen với làn điệu dân ca Bắc Bộ, nhớ tên bài hát Cò lả - dân ca Bắc Bộ, biết chú ý nghe nhạc, nghe hát. Chuẩn bị: - Bức tranh cánh đồng lúa với những cánh cò chao lượn. - Đàn organ - Đĩa nhạc hòa tấu, đơn ca, tốp ca bài Cò lả. - Đĩa nhạc “Em nhớ Tây Nguyên”, các dây kim tuyến trang trí, trang phục dân tộc Tây Nguyên - Khoảng 10-20 con cò nhỏ nhắn gấp bằng giấy hoặc vật liệu khác. Gợi ý tổ chức hoạt động * Hoạt động 1: Vận động theo nhạc “Em nhớ Tây Nguyên” Cô dẫn dắt xuất hiện với trang phục dân tộc Tây Nguyên, cho trẻ nói lên bài hát đã được học nói về vùng đất Tây Nguyên. Cô cho trẻ ôn lại bài hát sau đó dạy trẻ vận động múa minh họa theo hình thức đơn, múa đôi. * Hoạt động 2: Trò chơi ghép tranh Trò chơi có tên gọi Cánh đồng quê hương. Hai bức tranh giống hệt nhau được chia thành các mảnh. Số lượng mảnh nhiều hay ít, khó hay dễ tùy thuộc vào lứa tuổi và khả năng của trẻ. Các mảnh có nam châm để đính được lên bảng. Các mảnh của từng bức tranh được đựng vào hai giỏ hoặc khay, rổ. Chia lớp thành hai nhóm. Hướng dẫn và làm hiệu lệnh cho trẻ lên ghép tranh trên bảng. Có thể dùng nhạc của các bài đã học để làm nền cho thêm phần sôi động. Hết nhạc thì tất cả dừng lại. Giáo viên nhận xét, trao thưởng các chú cò nhỏ cho trẻ. Sau đó hỏi gợi mở cho trẻ nhận xét về bức tranh và hướng vào bài nghe. * Hoạt động 3: Nghe nhạc “Cò lả” Trước tiên cho trẻ nghe đĩa hát đơn ca bài Cò lả một lần. Sau đó hỏi 1-2 trẻ nhận xét. Sau đó giáo viên giới thiệu đôi nét về bài hát: "là dân ca đồng bằng Bắc Bộ; là điệu hát dân ca được nhiều người biết đến; có giai điệu nhẹ nhàng, êm ái; nội dung bài nói về một số hình ảnh của nông thôn Việt Nam như con cò, cửa Phủ, cánh đồng". Tiếp theo giáo viên chơi giai điệu bài hát trên đàn organ. Giáo viên khích lệ, trao thưởng những chú cò giấy cho trẻ. Lưu ý trò chơi này chỉ giúp cho hoạt động thêm phong phú và trẻ biết giai điệu của bài chứ không nhằm mục đích dạy trẻ chơi đàn. Trò chơi này có thể kéo dài hay ngắn thời gian tùy thuộc vào khả năng của trẻ. Tiếp theo giáo viên vừa múa vừa hát cho trẻ nghe. Giáo viên luôn quan sát, chú ý thái độ của trẻ. Bất cứ trẻ nào muốn tham gia, giáo viên cũng đều khích lệ và hướng cho trẻ cùng múa hát với mình. Sau đó mở nhạc hòa tấu. Trước đó gọi một vài trẻ xung phong lên vận động theo nhạc của bài Cò lả. Giáo viên khích lệ, trao thưởng. Cuối cùng cho trẻ xem video bài Cò lả. 3.2.3. Vận động theo nhạc a. Làm mẫu chuẩn vận động theo nhạc và có sáng tạo. Âm nhạc là trừu tượng nhưng có tính giáo dục nghệ thuật sâu sắc. Vì vậy việc sớm tư duy trực quan và kích thích những yếu tố ban đầu là rất cần thiết. Vai trò của cô giáo trong vấn đề này là phải tạo được sự hướng thú để trẻ say mê, ham thích hoạt động nghệ thuật. Vì vậy trước khi cho trẻ hoạt động nghệ thật cô cần có những hình thức gợi mở, dẫn dắt giới thiệu và được xem cô biểu diễn mẫu với mức độ hoàn thiện nhất. * Làm mẫu là biện pháp quan trọng nhằm mục đích cho trẻ tri giác toàn vẹn (Tri giác âm nhạc và vận động trong một khối thống nhất) - Dạy trẻ vỗ tay hoặc sử dụng đồ chơi âm nhạc gõ đệm theo hát cũng có nhiều cách dạy. Giáo viên cần căn cứ vào loại nhịp, cấu trúc hình tiết tấu của bài hát để chọn hình thức vỗ tay, gõ đệm và cách dạy cho phù hợp. + Dạy vỗ tay (hoặc gõ) theo nhịp: Vỗ tay hoặc gõ một tiếng vào phách mạnh, (đầu ô nhịp) phách yếu nghỉ. Ví dụ: Trong bài Thật là hay có câu: Nghe véo von trong vòm cây hoạ mi với sơn ca. Vỗ nghỉ vỗ nghỉ vỗ nghỉ vỗ nghỉ + Dạy vỗ tay (hoặc gõ) tiết tấu chậm: Vỗ tay hoặc gõ 3 tiếng, mỗi tiếng bằng một nốt đen, rồi nghỉ bằng một tiếng(Vỗ tay hoặc gõ vào phách mạnh ở đầu ô nhịp) Ví dụ: Trong bài Hoa trường em có câu: Em ngắm chiếc lá, em ngắm cánh hoa. Vỗ vỗ vỗ nghỉ vỗ vỗ vỗ nghỉ Để tạo sự hứng thú cho trẻ và trẻ tích cực vận động theo nhạc tôi có thể linh hoạt, làm đa dạng các cách học thuộc. - Dạy cả lớp vận động theo nhạc. - Nối tiếp theo tổ. ( Cô nói: Cô giả làm con chim, khi chim bay về phía tổ nào thì tổ đó vừa hát vừa gõ đệm theo nhịp) + Theo nhóm bạn trai, nhóm bạn gái. (Cô nói: Khi cô bắt nhip cao tay thì các bạn trai vừa hát vừa gõ đệm theo nhịp, khi thấy cô bắt nhịp thấp tay thì các bạn gái thực hiện. + Nhóm hát, nhóm vận động. (Cô nói: Các bạn trai làm các nhạc công gõ đệm theo nhịp cho các bạn gái cầm micro làm ca sĩ). + Theo tốp nhỏ. + Cá nhân. Khi cô cho trẻ tập sử dụng một loại nhạc cụ nào đó để đệm cho bài hát, cô cần nói rõ cách gõ cho âm thanh phát ra như thế nào thì phù hợp. Ví dụ: Dạy trẻ cách sử dụng nhạc cụ là trống: Tay trái cầm trống, tay phải cầm dùi, khi gõ thì gõ vào giữa mặt trống, sau đó đưa ra gõ vào thành trống. Hoặc dạy trẻ sử dụng nhạc cụ là xắc xô thì tay phải cầm xắc xô (úp xắc xô vào trong lòng bàn tay) khi gõ thì gõ xắc xô vào lòng bàn tay trái sau đó đưa hai tay rộng ra nghỉ bằng một phách. * Trong tổ chức có nhiều người tham gia vận động, di chuyển đội hình, múa động tác cháu trai khác động tác cháu gáiMuốn thể hiện toàn vẹn trong sự kết hợp với âm thanh âm nhạc cùng một lúc là không thể được. Vì vậy để đảm bảo tính toàn vẹn của tri giác, tôi cần sử dụng biện pháp trình bày cùng với lời giải thích động tác của các cháu trai trước, động tác của các cháu gái sau. Có thể giải thích dưới hình thức dựng hình ảnh mô phỏng hoặc chỉ dẫn ngắn gọn, dễ hiểu. Ví dụ khi dạy trẻ vận động minh hoạ bài: Chú bộ đội có động tác hai tay vung tự nhiên chân dậm mạnh, cô có thể nói: “Hai tay các con vung tự nhiên, chân dậm mạnh như như chú bộ đội đang hành quân đấy các con ạ.” Trong chương trình một số bài múa đã có biên soạn động tác múa gợi ý, song cô có thể dạy trẻ phối hợp các động tác tay chân, thân hình và thể hiện qua nét mặt kết hợp với âm nhạc. Để tạo sự hứng thú cho trẻ và trẻ tích cực luyện tập múa, tôi có thể cho trẻ múa dưới các hình thức và sắp xếp di chuyển đội hình như sau: + Cô cho cả lớp múa. (Đội hình đứng vòng tròn, cô cũng đứng ở vòng tròn múa cùng trẻ). + Trẻ múa theo nhóm các bạn trai và các bạn gái đứng riêng theo từng vòng tròn. (hai vòng tròn đồng tâm) + Trẻ múa từng đôi. (Hai trẻ quay mặt vào nhau hoặc tự chọn bạn để múa) + Trẻ múa theo nhóm nhỏ. + Cá nhân múa. Do trẻ học thông qua bắt chước nên tôi phải làm mẫu nhiều lần. Trẻ bắt chước có thể không như giáo viên nhưng những gì nghe nhìn qua mẫu giúp trẻ khắc sâu ấn tượng, nhận biết một cách xúc cảm các động tác, bài múa. Như vậy bằng nhiều hình thức sinh động, cô sẽ hình thành tư duy trực quan, tạo được những yếu tố ban đầu cho mọi cảm nhận nghệ thuật. b. Tăng cường luyện tập vận động theo nhạc cho trẻ. Cũng giống như học hát, trẻ phải bắt chước và luyện tập nhiều lần các động tác mới một cách chính xác và chi tiết. Tôi cần sử dụng một số biện pháp sau: - Làm mẫu lại các động tác có sự kết hợp của âm nhạc với mục đích khôi phục lại trong trí nhớ, tri giác thính giác và trình tự động tác. Khi luyện tập cô phải cùng làm với trẻ nhiều lần từ đầu đến cuối bài hát ( Bản nhạc). Những động tác khó, cô có thể cho trẻ múa lại kết hợp với lời ca (tiết nhịp) trọn vẹn câu hát. - Chỉ dẫn trẻ thực hiện động tác cùng với âm nhạc. Chỉ dẫn chi tiết, chính xác, đặc điểm động tác cùng với âm nhạc, đồng thời khích thích trẻ hoạt động độc lập. - Sửa chữa dần những chi tiết không chính xác (Tách ra để tập riêng) Ví dụ: Trẻ múa sai câu “Lúc lên bờ vẫy cái cánh cho khô” Trong bài Một con vịt của tác giả Kim Duyên. Có rất nhiều cách sửa sai như là cô cho trẻ múa riêng động tác Hoặc có thể cô nói “Khi cô đưa tay về phía các con thì các con múa, khi cô chỉ vào cô thì cô múa” Trong khi cô múa thì trẻ tri giác toàn bộ động tác và trẻ tự điều chỉnh động tác của mình cho đúng. - Tổ chức linh hoạt, đa dạng cách học thuộc các động tác để gây hứng thú và trẻ tích cực hoạt động dưới các hình thức cả lớp, tổ, nhóm trẻ luyện tập, tổ hát, tổ vận động. Cô khuyến khích trẻ tự vận động để tạo khả năng theo dõi, và giúp trẻ làm chính xác lại. - Căn cứ vào hình thức vận động theo nhạc như vỗ tay hoặc gõ đệm theo tiết tấu, vận động minh hoạ, múaCô luôn chú ý tới đội hình của trẻ, sao cho cô làm mẫu, tất cả nhìn thấy cô và cô quan sát được trẻ. - Đa dạng hoá các vận động: Để khi trẻ đỡ chán và nâng cao khả năng của trẻ tôi nghiên cứu và thấy cần phải đa dạng hoá các vận động. Tôi có thể tạo thành trò chơi cho trẻ. Ví dụ: Dạy trẻ vận động gõ đệm theo tiết tấu chậm Tôi có thể tạo thành trò chơi cho trẻ. Mời 3 trẻ lên chơi cùng cô: Trẻ gõ đệm, cô vỗ tay: | | | | ì ì ì ì Trẻ1 Trẻ2 Trẻ 3 Cô vỗ tay. Hoặc cho các cháu hai tay chống hông, dậm chân 3 phách đầu, phách 4 dậm gót chân. | | | | ì ì ì ì dậm dậm dậm dậm chân chân chân gót Có thể thay đổi làm động tác đánh cồng của dân tộc Tây nguyên. | | | | ì ì ì ì gõ gõ gõ vuốt tay Khi nghe các thể loại âm nhạc khác nhau, trẻ có thể bộc lộ cảm xúc bằng các hoạt động hình thể một cách ngẫu hứng nhưng mọi trẻ không nhất thiết phải vận động giống nhau. Đây là xúc cảm tự nhiên thể hiện bằng hành động theo tính chất giai điệu, nhịp điệu âm nhạc. Ở đây, giáo viên là người gợi ý giúp trẻ cảm thụ các tính chất âm nhạc khác nhau. Trẻ nghe nhạc, vận động theo không cần hát. - Củng cố và hoàn thiện kỹ năng là bước tiếp theo giúp trẻ thể hiện độc lập, sáng tạo, truyền cảm, đồng cảm với hình tượng nghệ thuật, tôi có thể yêu cầu trẻ nhớ lại trình tự các động tác, biết phối hợp với các bạn sẵn sàng thực hiện bài tập. Sự hình thành các kỹ năng vận động theo nhạc cần phải tăng cường luyện tập, vận dụng các phương pháp, biện pháp linh hoạt, sáng tạo. 3.2.4. Trò chơi âm nhạc Để giúp trẻ trở nên thoái mái hơn với các giờ học âm nhạc thì việc tạo ra những trò chơi âm nhạc mới lạ, sáng tạo sẽ góp phần củng cố tình yêu âm nhạc cho trẻ Một số loại trò chơi âm nhạc cần tăng cường cho trẻ chơi: + Trò chơi cho trẻ làm quen cao độ VD: Nghe giai điệu đoán tên bài hát, + Trò chơi cho trẻ làm quen trường độ (nhịp độ, tiết tấu) VD: Tiết tấu vui nhộn, Nốt nhạc vui + Trò chơi cho trẻ làm quen với màu sắc âm thanh (phân biệt các loại nhạc cụ, tiếng hát) VD: Nghe tiếng hát tìm đồ vật, Nghe âm thanh đoán tên nhạc cụ, Ai đoán giỏi + Trò chơi tìm hiểu kiến thức âm nhạc (tên bài hát, tên tác giả, nội dung bài hát VD: Đi tìm xuất xứ bài hát, Xem hình đoán tên bài hát, Ô cửa bí mật Sau đây là một số trò chơi âm nhạc tôi đã sưu tầm và cải biên lại để phù hợp hơn với điều kiện trường, lớp: Trò chơi: Ghi nhớ dấu chân - Mục đích: trò chơi phát triển tai nghe, trẻ phản ứng nhanh vớ
Tài liệu đính kèm: