Sáng kiến kinh nghiệm Rèn viết đúng, đẹp cho học sinh Lớp 1

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM 
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc 
ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN 
Kính gửi: Hội đồng Sáng kiến ngành Giáo dục thị xã Bình Long 
 Tôi ghi tên dưới đây: 
Số 
TT 
Họ và tên 
Ngày tháng 
năm sinh 
Nơi công 
tác 
Chức 
danh 
Trình độ 
chuyên 
môn 
Tỷ lệ (%) 
đóng góp 
vào việc tạo 
ra sáng 
kiến 
1 
NGUYỄN 
THỊ LOAN 
01/01/1974 
Trường 
TH An 
Lộc A, thị 
xã Bình 
Long, tỉnh 
Bình 
Phước 
Giáo 
viên 
giảng 
dạy lớp 
1/5 
Đại học 
Sư phạm 
Tiểu học 
100% 
1/ Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến: “Rèn viết đúng, đẹp cho 
học sinh lớp 1”. 
2/ Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Tác giả đồng thời là chủ đầu tư tạo ra 
sáng kiến. 
3/ Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục (Phân môn Tập viết) 
4/ Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: Ngày 
25/03/2020. 
5/ Mô tả bản chất của sáng kiến: 
5.1. Tính mới của sáng kiến: 
Đề tài đưa ra một số biện pháp rèn viết đúng phù hợp với từng đối tượng 
học sinh của lớp nhằm giúp các em nhận ra sai sót và sửa chữa. Phối kết hợp 
nhịp nhàng với các thành phần giáo dục trong và ngoài nhà trường, nâng cao ý 
thức viết đúng, từng bước cải thiện chất lượng viết đúng, đẹp cho học sinh lớp 1. 
Sáng kiến còn cho thấy việc rèn viết đúng cho học sinh lớp 1 phải thực 
hiện thường xuyên, liên tục. Giáo viên và học sinh kết hợp chặt chẽ, nhịp nhàng 
trở nên quen thuộc, thuần thục trong suốt quá trình dạy - học. 
2
 5.2. Nội dung sáng kiến: 
5.2.1. Lí do chọn đề tài: 
Từ xưa đến nay, chúng ta thường nghe câu nói: nét chữ thể hiện tính cách 
của con người. Chữ đều đặn, rõ ràng, đúng và sạch đẹp thể hiện đức tính cẩn 
thận của con người, và còn thể hiện tính kiên trì, bền bỉ, óc thẩm mĩ của con 
người. 
Tập viết là một trong những phân môn có tầm quan trọng đặc biệt ở Tiểu 
học nói chung và lớp 1 nói riêng. Vì thế, đi học lớp 1 là một bước ngoặt lớn 
trong cuộc đời của trẻ. Năm đầu tiên cắp sách đến trường, trẻ vô cùng bỡ ngỡ 
với việc chuyển hoạt động chủ đạo từ vui chơi sang học tập: học làm toán, học 
đọc, học viết, Bởi vậy vấn đề rèn luyện chữ viết cho học sinh Tiểu học là vô 
cùng quan trọng và cấp thiết, đặc biệt là đối với học sinh lớp 1. 
 Xuất phát từ tầm quan trọng của chữ viết trong trường tiểu học nói trên và 
thực trạng chữ viết của học sinh lớp tôi đang dạy, tôi quyết định chọn đề tài 
“Rèn viết đúng, đẹp cho học sinh lớp 1”. 
5.2.2. Phân tích thực trạng, nguyên nhân: 
a. Thực trạng: 
 - Chữ viết chưa đúng cỡ chữ độ cao, độ rộng, điểm đặt bút, dừng bút chưa 
đúng. 
 - Chữ viết chưa liền mạch. 
 - Dấu thanh, dấu phụ ghi chưa đúng vị trí đa số viết dấu quá to, dấu đặt xa 
chữ, có em dấu chạm vào chữ, dấu không đặt đúng chữ ghi âm chính. 
 - Chữ viết xấu, các nét nghiêng ngả, méo, khoảng cách các chữ không 
đều. 
 - Tư thế ngồi, cách cầm bút sai, đa số các em ngồi cúi mặt với vở, người 
cong vẹo, vai thấp vai cao, rất nhiều em cầm bút bằng 4 ngón tay, có em cầm cả 
5 ngón tay, thậm chí cầm 3 ngón tay nhưng chưa chụm cả 3 ngón tay vào giữ 
bút, cán bút vuông góc với mặt vở, có em cầm bút ngả về phía trước. 
 b. Nguyên nhân: 
 - Do học sinh chưa nắm các nét cơ bản và cấu tạo các chữ ghi âm, vần, 
tiếng, dấu thanh; chưa nắm vững quy trình viết chữ cái, quy trình nối các nét 
trong chữ cái, nối các chữ cái trong chữ ghi tiếng nên chữ viết mới sai độ cao, 
độ rộng, các nét chữ rời rạc, không đều. 
 - Do nhận thức hạn chế của đa số các bậc phụ huynh học sinh về mẫu chữ 
và tầm quan trọng của môn Tập viết, sự thiếu quan tâm kèm cặp các em trong 
thời gian học ở nhà cũng như chuẩn bị dụng cụ học tập cho các em. 
 - Do học sinh chưa được hướng dẫn, uốn nắn một cách tỉ mỉ, kịp thời 
thường xuyên từ việc cầm bút, ngồi viết và cách viết theo đúng quy định ngay từ 
khi các em mới bắt đầu đi học. 
3
 - Do tâm lý lứa tuổi học sinh lớp 1, các em chóng nhớ nhưng lại mau 
quên, các em còn phải chuyển từ hoạt động chính là vui chơi sang hoạt động 
chính là học tập nên các em nhanh chán, không luyện tập theo đúng yêu cầu của 
giáo viên. Tốc độ viết nhanh, viết ngoáy cũng là nguyên nhân các em viết xấu, 
viết sai. 
 Từ những nguyên nhân trên, tôi nghĩ nó đã ảnh hưởng trực tiếp đến chất 
lượng dạy – học tập viết cho học sinh lớp 1. Trên cơ sở đó tôi đã nghiên cứu đưa 
ra biện pháp khắc phục trong quá trình giảng dạy tại lớp của mình. 
5.2.3. Giải pháp thực hiện: 
 a. Nắm chắc kiến thức, viết tốt mẫu chữ quy định: 
 Muốn viết chữ đúng mẫu, đẹp. Giáo viên phải nắm được những yêu cầu 
cơ bản của môn Tập viết. 
 Trước hết, giáo viên phải giúp học sinh nắm chắc cấu tạo, quy trình chữ 
viết theo đúng mẫu chữ viết trong trường Tiểu học. 
 Cụ thể: 
 * Về mẫu chữ: 
- Mẫu chữ cái viết thường: 
 + Các chữ cái được viết với độ cao 2 ô li rưỡi: b, l, h, k, g, y. 
 + Các chữ cái được viết với độ cao 2 ô li: d, đ, q, p. 
+ Các chữ cái được viết với độ cao 1 ô li rưỡi: t. 
+ Các chữ cái được viết với độ cao 1,25 ô li: r, s. 
 + Các chữ cái còn lại được viết với độ cao 1 ô li: o, ô, ơ, a, ă, â, u, ư, i, c, 
e, ê, n, m. 
 + Các dấu thanh được viết trong phạm vi nửa ô li. 
 - Mẫu chữ cái viết hoa: 
+ Các chữ cái được viết với độ cao 2 ô li rưỡi, riêng hai chữ cái được viết 
với độ cao 4 ô li là: Y, G. 
 * Mẫu chữ số: Tất cả các chữ số được viết với độ cao 2 ô li. 
 b. Cách cầm bút và tư thế ngồi viết đúng: 
 Để học sinh có thể tránh được bệnh cong vẹo cột sống, bệnh cận thị thì 
giáo viên phải luyện cho học sinh có một tư thế ngồi thật đúng, thật thoải mái. 
Vào đầu tiết tập viết, tôi đều nhắc học sinh ngồi đúng tư thế, lưng thẳng, ngực 
không áp vào bàn, hai chân đặt song song vuông góc với mặt đất, tay phải cầm 
bút, tay trái giữ mép vở, vai ngang bằng, đầu hơi cúi để cách mắt với vở khoảng 
25 – 30 cm. Cách cầm bút tôi cũng làm mẫu và hướng dẫn tỉ mỉ: Ngón cái và 
ngón trỏ đặt ở phía trên, ngón giữa đặt ở phía dưới đỡ đầu bút. Khi học sinh đã 
nắm được các cách cầm bút, cách ngồi. Trước lúc viết tôi thường cho học sinh 
nhắc lại: “Tay phải cầm bút bằng 3 ngón tay, tay trái giữ mép vở, lưng thẳng, 
4
đầu hơi cúi, ngực không tì vào bàn”. Trong quá trình học sinh viết rất hay quên, 
thay đổi tư thế ngồi đúng, lúc đó tôi lại phải kiên nhẫn chỉnh sửa cho từng em. 
Lặp đi lặp lại nhiều lần, các em cũng dần dần ngồi đúng, cầm bút đúng. 
 c. Kỹ thuật viết đúng: 
 Vậy để việc rèn chữ viết đúng của từng học sinh lớp 1 có hiệu quả, trước 
tiên cần xây dựng được nề nếp và kĩ thuật viết chữ đúng. Đó là cơ sở để viết chữ 
đẹp và cũng chính là yếu tố có tính quyết định việc rèn chữ viết đẹp của các em 
trong quá trình học tập. 
 Ngay từ đầu, giáo viên hướng dẫn cho học sinh nắm chắc, viết tốt các nét 
cơ bản của chữ viết về tên gọi, điểm đặt bút, điểm dừng bút. 
 Học sinh nắm chắc cách viết các nét sẽ nắm được cấu tạo của từng chữ cái 
và việc nối chữ cái thành chữ sẽ dễ dàng hơn. 
 Để học sinh viết không bị rời rạc, đứt nét phải nhấn mạnh hơn chỗ nối nét, 
nối chữ nhất là chỗ rê bút, lia bút, nhắc các em viết liền mạch đến đâu mới được 
nhấc bút. Ở phần đầu học chữ ghi âm, học âm nào học sinh nắm chắc độ cao, độ 
rộng, từng nét, từng chữ. Khi dạy sang phần vần tuy không cần hướng dẫn quy 
trình viết từng chữ, song tôi vẫn thường xuyên cho học sinh nhắc lại độ cao các 
chữ cái, những chữ cái nào có độ cao bằng nhau khoảng cách giữa các chữ cái 
trong một chữ, giữa chữ với chữ. 
 d. Khắc sâu những chi tiết học sinh thường gặp khó khăn: 
 Đó là, giáo viên cần nhấn mạnh chỗ ghi dấu thanh với vần, từng loại vần, 
cái khó với học sinh là không biết ghi dấu thanh ở vị trí nào nhất là những chữ 
có từ 2, 3 chữ cái trở lên. Khi dạy mỗi vần mới, cuối cùng tôi đều cho học sinh 
nhận xét chốt lại những chữ ghi vần đó thì viết dấu thanh ở chữ cái ghi âm gì. 
Các em luôn ghi nhớ đặt dấu ngay trên đầu hoặc dưới âm chính của chữ. Ví dụ: 
Khoảng, loại, bước, lửa, quý, miệng Đặc biệt ở bài ôn tập mỗi loại vần tôi đều 
khắc sâu vị trí ghi dấu thanh. Với chữ có dấu phụ là dấu mũ như ô, ơ, ê thì thanh 
sắc, huyền, hỏi phải ghi ở bên phải dấu mũ còn thanh ngã thì ghi ở giữa, phía 
trên của dấu mũ, các dấu thanh phải ngay ngắn, cân đối nằm đúng dòng li quy 
định và không được chạm vào chữ cái hay dấu phụ. 
 e. Xây dựng phương pháp dạy học cụ thể cho mỗi tiết học tập viết: 
 Với mỗi giờ Tập viết, tôi đều thực hiện đầy đủ các bước hướng dẫn học 
sinh quan sát, nhận xét; giáo viên viết mẫu; học sinh viết tập viết bảng con, bảng 
lớp; hướng dẫn học sinh viết vào vở đến bước nhận xét và sửa lỗi. 
 Khi hướng dẫn học sinh thực hành luyện viết, tôi luôn quan tâm theo dõi 
hoạt động viết chữ của học sinh để kịp thời nhắc nhở và uốn nắn, giúp đỡ để học 
sinh viết đúng hoặc biểu dương những học sinh viết đẹp. Giúp học sinh thấy rõ 
thành công hay hạn chế trong bài tập viết của các em. Trong quá trình dạy viết, 
tôi còn để học sinh tự nhận xét chữ viết, tự sửa chữa cho nhau khi cần thiết. 
Những em viết yếu, ngoài sự kèm cặp của cô giáo còn được sự giúp đỡ của các 
bạn trong nhóm, trong lớp. 
5
 Tốc độ viết cũng ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng chữ viết. Thời gian đầu 
tôi cho các em viết chậm. Khi viết đúng, đẹp tôi mới cho tăng dần tốc độ viết. 
Tạo cho các em thói quen khi viết xong mỗi chữ, mỗi từ phải nhẩm lại kiểm tra 
độ chính xác. 
 Một phương pháp không thể thiếu khi rèn chữ viết là phương pháp luyện 
tập, mỗi học sinh ngoài vở tập viết bắt buộc ra tôi còn cho các em chuẩn bị 2 
loại vở nữa là vở ô li và vở thực hành luyện viết để hướng dẫn tập viết ở nhà. 
Mỗi loại vở tôi đều thường xuyên nhận xét sửa lỗi, nêu cái được và chưa được 
cho từng em. Việc luyện viết theo nhóm nét tôi thấy rất hiệu quả để các em viết 
đúng, nắm chắc mẫu chữ. Tôi chia chữ viết thành các nhóm để rèn luyện như 
sau: 
- Nhóm nét cong gồm các chữ: o, ô, ơ, c, x. 
- Nhóm nét móc gồm các chữ: m, n, u, ư, I, t, v. 
- Nhóm nét khuyết gồm các chữ: b, l, h, k, g, y. 
- Nhóm nét thắt gồm các chữ: r, s, e, ê. 
- Nhóm nét cong và nét móc gồm: a, ă, â, d, đ. 
- Nhóm nét cong và nét sổ gồm : p, q. 
 Khi dạy học sinh cỡ chữ nhỏ tôi cũng thường xuyên luyện theo cách đó 
giúp các em nhớ lâu viết đều nét, đúng độ cao các chữ cái. 
 Ngoài việc rèn cho học sinh viết đúng, đẹp, giáo viên còn phải luyện cho 
các em biết viết chữ nét thanh, nét đậm. Muốn vậy, đầu tiên giáo viên cho học 
sinh viết chữ theo kiểu chữ đứng nét đều rồi tăng dần đến luyện cách viết chữ 
theo kiểu nghiêng nét thanh, nét đậm. Đồng thời giáo viên phải hướng dẫn học 
sinh mua bút mài (nét thanh, nét đậm) của các cơ sở tin cậy. 
 f. Phối kết hợp với cha mẹ học sinh 
Để dạy – học tập viết đúng cho học sinh thành công phải có sự hướng dẫn 
tỉ mỉ, từng li từng tí của giáo viên. Mặt khác, giáo viên còn phải hiểu tâm lý lứa 
tuổi học sinh. Không nên cho các em ngồi viết liền trong một thời gian dài dễ 
gây mỏi tay và chán. Cần thường xuyên tổ chức các trò chơi thi viết chữ đẹp 
trong mỗi tiết học. Tổ chức thi “Giữ vở sạch – viết chữ đẹp” trong từng tháng. 
Động viên khen ngợi kịp thời những tổ hay cá nhân thực hiện tốt. 
Ngoài ra, việc rèn viết đúng cho học sinh lớp 1 không thể thiếu sự quan 
tâm, kèm cặp sát sao của phụ huynh. Tôi thường xuyên phối hợp với phụ huynh 
học sinh của lớp để giúp đỡ các em. Ngay từ buổi họp phụ huynh đầu năm tôi đã 
bàn bạc, thống nhất về sự chuẩn bị và cách dạy các em. Tôi in mẫu chữ viết hiện 
hành trong trường Tiểu học cho từng phụ huynh nắm để rèn viết đúng cho học 
sinh khi ở nhà, giúp nâng cao dần chất lượng chữ viết. 
5.3. Khả năng áp dụng của sáng kiến: 
6
Đề tài này đã áp dụng rộng rãi trong toàn trường và đạt hiệu quả cao và có 
thể nhân rộng trong toàn thị xã. 
6. Những thông tin cần được bảo mật: Không có 
7. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến: 
Trong quá trình áp dụng sáng kiến “Rèn viết đúng, đẹp cho học sinh 
lớp 1”. Giáo viên cần lưu ý một số vấn đề sau: 
 - Phòng học đủ ánh sáng. 
 - Bảng lớp đẹp, chất lượng, có kẻ các dòng li phóng to như vở tập viết để 
viết mẫu và hướng dẫn viết vở. 
 - Bàn ghế học sinh: rộng rãi, đủ khoảng cách 2 học sinh ngồi 1 bàn. 
 - Học sinh có bảng kẻ ô vuông 1 mặt, ô li 1 mặt. Sử dụng phấn không bụi, 
mềm, bút viết mực tím có nét thanh, nét đậm. 
 - Vở luyện viết chữ đẹp. 
 - Mẫu chữ cái trong khung chữ phóng to theo bảng mẫu chữ hiện hành. 
 - Bộ chữ rời viết thường và bộ chữ viết hoa. 
8. Đánh giá lợi ích thu được do áp dụng sáng kiến: 
a. Kết quả. 
 Với các biện pháp nêu trên, tôi đã thực hiện và trong quá trình giảng dạy 
tôi thấy chất lượng Tập viết lớp tôi được nâng lên rõ rệt: không còn học sinh viết 
sai độ cao các chữ, sai vị trí dấu thanh, sai khoảng cách giữa các con chữ. 
Đề tài giúp các em nhận ra sai sót và sửa chữa. Phối kết hợp nhịp nhàng 
với các thành phần giáo dục trong và ngoài nhà trường, nâng cao ý thức viết 
đúng, cải thiện chất lượng viết đúng, đẹp cho học sinh lớp 1. 
 * Kết quả xếp loại chữ đẹp của lớp tôi trong năm học 2019 – 2020 và 
học kỳ I vừa qua như sau: 
Tổng số học sinh 
Viết chưa 
đúng 
Viết đúng Viết đúng 
đẹp 
TS % TS % TS % 
Cuối học kì II năm học 
2019 - 2020 
40 1 2,5 27 67,5 12 30 
Đầu năm học 2020 - 
2021 
34 6 17,6 21 61,8 7 20,6 
Cuối học kì I năm học 
2020 - 2021 
34 2 5,9 22 64,7 10 29,4 
7
b. Bài học. 
Với những thành công trên tôi rút ra được một số kinh nghiệm cho bản 
thân: 
 - Giáo viên cần có sự dạy dỗ kiên trì, tỉ mỉ, nhiệt tình, sâu sát học sinh. 
 - Giáo viên phải tự rèn chữ, viết chữ mẫu mực khi viết lời phê ở vở học 
sinh khi chấm bài, viết trên bảng lớp. 
- Giáo viên lập kế hoạch khảo sát trên thực tế đưa ra danh sách luyện viết 
chữ cho từng giờ luyện viết chấm vở chữ theo tháng cho học sinh. 
- Giáo viên cần chủ động tập trung xây dựng kế hoạch cũng như biện 
pháp rèn chữ viết đúng ngay từ đầu năm học cho phù hợp với lứa tuổi, đối tượng 
học sinh để các em tiếp thu được một cách vững chắc. 
 Đánh giá lợi ích thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tổ 
chức, cá nhân đã tham gia áp dụng sáng kiến lần đầu, kể cả áp dụng thử 
(nếu có). 
 Tôi cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn là trung thực, đúng sự thật và 
hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật. 
 Bình Long, ngày 19 tháng 02 năm 2021 
 Người nộp đơn 
 Nguyễn Thị Loan