Sáng kiến kinh nghiệm Rèn luyện kĩ năng nghe tiếng Anh cho học sinh THPT qua việc dạy bài hát tiếng Anh trong các tiết tự chọn

A. PHẦN MỞ ĐẦU
LÝ DO VIẾT SÁNG KIẾN
 Hiện nay, tiếng Anh đã trở thành ngôn ngữ phổ biến nhất trên toàn thế giới và là công cụ đắc lực trong quá trình hội nhập toàn cầu. Tại Việt Nam Tiếng Anh được coi là một môn văn hoá cơ bản, ngày càng được chú trọng trong chương trình học phổ thông. Tuy nhiên trong quá trình học Tiếng Anh, các em học sinh thường gặp không ít khó khăn trong các giờ luyện kỹ năng, đặc biệt đối với các em học sinh miền núi vì điều kiện khó khăn và không được tiếp xúc nhiều với ngôn ngữ quốc tế này. Trong đó kĩ năng Nghe và Nói thật sự là một thách thức không chỉ đối với học sinh mà còn cả giáo viên. Đặc biệt tôi nhận thấy trong những giờ học Nghe, hầu hết các em đều không có hoặc rất ít hứng thú học vì các em không thể bắt kịp tốc độ nói và quen với cách phát âm của người bản địa. 
 Vì thế tính hiệu quả của các giờ học và luyện kỹ năng Nghe chưa cao và không đồng đều giữa các đối tượng học sinh. 
 Là giáo viên dạy bộ môn Tiếng Anh, chúng tôi luôn mong muốn học sinh của mình có thể hiểu bài một cách nhanh nhất, chủ động nhất, đặc biệt các em có thể vận dụng những kiến thức đã học vào giao tiếp thực tế. 
Điều này đã khiến tôi trăn trở và quyết định thực hiện đề tài: 
 “Rèn luyện kĩ năng nghe tiếng Anh cho học sinh THPT qua việc dạy bài hát tiếng Anh trong các tiết tự chọn”.
B. NỘI DUNG
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ
 Như chúng ta đã biết, Nghe là một trong bốn kỹ năng quan trọng, không nằm ngoài mục đích giao tiếp, nó xuyên suốt trong các phần của bài học từ lớp 10 đến lớp 12, được phối kết hợp nhuần nhuyễn, không tách rời với các kỹ năng khác. Trong giao tiếp Nghe và Nói liên quan mật thiết với nhau. chúng ta nói, truyền đạt ý kiến của mình, đồng thời cũng nghe và tiếp nhận ý kiến của người khác.
 Vì vậy chúng ta cần phải giúp học sinh luyện nghe càng nhiều càng tốt trong điều kiện có thể và giúp các em thoải mái, tự tin tham gia vào các hoạt động nghe không chỉ giới hạn qua các bài học, mà còn nghe qua thực tế cuộc sống giao tiếp, nghe qua các bản nhạc, bài hát... hỗ trợ cho khả năng nghe của học sinh phát triển tự nhiên và đầy hứng khởi.
 Trên cơ sở đó tôi đã ra một số hoạt động nghe thông qua các bài hát Tiếng Anh phù hợp với lứa tuổi và chương trình Tiếng Anh lớp 10 có tính chất vui nhộn, dễ hát, dễ thuộc áp dụng trong các tiết học tự chọn đối với các lớp khối 10 do tôi phụ trách giảng dạy, để giúp các em dễ nhớ, phát âm đúng từ vựng, cấu trúc, luyện tập thuần thục kỹ năng nghe ngay từ năm học đầu cấp. Đồng thời giúp các em tự tìm tòi, khám phá, vận dụng kiến thức kỹ năng, hỗ trợ thực hiện tốt các hoạt động nghe trên lớp và yêu thích bộ môn.
 Vào ®Çu học kì I năm học 2013 - 2014 tôi đã ra một bài kiểm tra, khảo sát kĩ năng Nghe đối với các lớp 10A2, 10A3, 10A6 để làm cơ sở và mục tiêu cho sáng kiến của mình.
 Bảng 1 : KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG 
LỚP
SỐ LƯỢNG
HS
KẾT QUẢ
YÊÚ
TB
KHÁ
GIỎI
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
10A2
41
11
26,8
24
58,5
4
9,8
2
4,9
10A3
37
15
40,6
20
54
1
2,7
1
2,7
10A6
36
11
30,6
22
61,1
2
5,5
1
2,8
CỘNG
114
37
32,5
66
57,9
7
6,1
4
3,5
Chương 2
CÁC HOẠT ĐỘNG CỤ THỂ ÁP DỤNG KHI DẠY NGHE 
QUA BÀI HÁT TIẾNG ANH.
 Sau đây là một số hoạt động áp dụng mang tính chất “học vui - vui học”kèm theo các bài hát Tiếng Anh phù hợp với mỗi hoạt động, sau các hoạt động, học sinh được nghe lại và luyện tập các bài hát dưới sự điều khiển của giáo viên (giáo viên đọc/hát/ nghe đài - học sinh luyện tập): 
 2.1. HOẠT ĐỘNG 1: Listen and do the gap - filling: (Nghe và điền từ thích hợp vào chỗ trống).
 */ Mục tiêu của hoạt động:
 Hoạt động này giúp học sinh nghe - hiểu và điền từ vào chỗ trống đồng thời giúp các em củng cố cách phát âm của từ vựng qua nghe phát âm, luyện kỹ năng nghe.
*/ Hình thức hoạt đông:
 Sau bước giới thiệu từ mới, giáo viên phát handout có nội dung bài hát và các chỗ trống được viết sẵn, yêu cầu học sinh đọc lướt qua nội dung bài hát để có dự đoán ban đầu về từ vựng.
 - Học sinh nghe rồi điền từ.
*/ Nội dung hoạt động.
1 Listen and fill in the gaps with words you hear.
There comes a time when we (1). a certain call
When the (2). must come together as one
There are (3) dying
Oh, and it's time (4). a hand to life
The (5). gift of all
We can't (6) pretending day by day
That someone, somehow will soon make a (7)
We're all a part of God's great big family
And the truth - you know love is all we (8).
*/ Đáp án:
 1 - hear 5 - greatest
 2 - world 6 – go on
 3 - people 7 - change
 4 – to lend 8 - need
 */ Bài hát áp dụng: “We are the world"
There comes a time when we hear a certain call
When the world must come together as one
There are people dying
Oh, and it's time to lend a hand to life
The greatest gift of all
We can't go on pretending day by day
That someone, somehow will soon make a change
We're all a part of God's great big family
And the truth - you know love is all we need
2.2. HOẠT ĐỘNG 2: Listen and do the Matching (nghe và nối):
 */ Mục tiêu của hoạt động:
 Thông qua hoạt động, giáo viên bổ sung từ vựng cho học sinh. Quan trọng hơn, giúp các em phát âm, đồng thời hiểu và nối các cụm từ (vế câu) tương ứng với nhau.
*/ Hình thức hoạt động: 
 + Giáo viên viết các câu của hoạt động nối vào bảng phụ, giải thích yêu cầu.
 + Học sinh thực hiện hoạt động.
 + Luyện phát âm rồi hát đồng thanh.
*/ Nội dung hoạt động: Listen and match half of sentence in column A with suitable one in column B.
A
B
1. Miss Polly had a dolly
a. at the dolly
2. she called
b. with his bag
3. The doctor came
c. for the doctor
4. He looked
d. who was sick
*/ Đáp án: 1- d 3 – b
 2 - c 4 - a.
*/ Bài hát áp dụng: "Miss Polly had a dolly".
 Miss Polly had a dolly
 Miss Polly had a dolly who was sick, sick, sick.
So she called for the doctor to come quick, quick, quick.
The doctor came with his bag and his hat
And he knocked on the door with a rat-a-tat-tat.
He looked at the dolly and he shook his head
And he said “Miss Polly, put her straight to bed!”
He wrote on a paper for some pills, pills, pills
“I’ll be back in the morning with my bill, bill, bill.”
*/ Trong khi giới thiệu một số từ mới, giáo viên có thể nhấn mạnh về hình thức quá khứ của động từ 
2.3. HOẠT ĐỘNG 3: Listen and cirlcle the best answer (Nghe và khoanh tròn đáp án đúng).
 */ Mục tiêu của hoạt động:
 Hoạt động này giúp học sinh nghe hiểu và lựa chọn hoặc khoanh tròn phương án đúng nhất để điền vào chỗ trống.
*/ Hình thức thực hiện:
 Sau khi giới thiệu một số từ mới, Giáo viên viết các câu đã chuẩn bị vào bảng phụ mỗi câu đưa ra ba phương án A,B hoặc C, giải thích yêu cầu bài tập. Giáo viên đọc chậm 3 lần rồi yêu cầu học sinh Nghe - khoanh tròn - sửa lỗi.
*/ Nội dung hoạt động:
1. Listen and circle the best answer:
a. A little bird is on the.........................
 A. mountain B. roof C.. tree 
b. It sings........................ song (s)
 A. one B. two C. three
c. It is a............................... bird.
 A. good B. pretty C. beautiful
d. When the bird sings, I feel................................
 A. happy B. funny C. sad.
*/ Đáp án:
a - C c - B
b - A d - A
*/ Bài hát áp dụng: “LITTLE BIRD"
 A little bird is on the tree. It sings a song. It sings a song. Little one, pretty one. When she sings I feel happy. My darling, my darling. Please, stay here. Please, stay here. Little one, pretty one. When she sings I feel happy.
2.4. HOẠT ĐỘNG 4: Listen – sing about some festivals and holidays. (Nghe, hát và hiểu về một số lễ hội và ngày lễ của các nước nói tiếng Anh)
*/ Mục tiêu của hoạt động:
 Hoạt động này giúp học sinh nghe hiểu và biết thêm về các ngày lễ, đồng thời giới thiệu về văn hoá, phong tục tập quán của các nước nói Tiếng Anh trên thế giới như bài hát: “I wish you a merry christmas", “Mary had a little lamb", “Old Mac Donald had a farm".... để các em có thêm hiểu biết cho bản thân.
I wish you a merry christmas
We wish you a Merry Christmas
We wish you a Merry Christmas
We wish you a Merry Christmas and a Happy New Year
We wish you a Merry Christmas
We wish you a Merry Christmas
We wish you a Merry Christmas and a Happy New Year
Good tidings to you and all of your kin
Good tidings for Christmas and a Happy New Year
Good tidings to you wherever you are
Good tidings for Christmas and a Happy New Year
We wish you a Merry Christmas
We wish you a Merry Christmas
We wish you a Merry Christmas and a Happy New Year
Good tidings to you and all of your kin
Good tidings for Christmas and a Happy New Year
Good tidings to you wherever you are
Good tidings for Christmas and a Happy New Year
We wish you a Merry Christmas
We wish you a Merry Christmas
We wish you a Merry Christmas and a Happy New Year
We wish you a Merry Christmas
We wish you a Merry Christmas
We wish you a Merry Christmas and a Happy New Year
Chương 3
HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN.
 Chuyên đề "dạy nghe qua các bài hát Tiếng Anh” tôi đã áp dụng giảng dạy trong các tiết học tự chọn ở lớp 10A2, A3, A6 năm học 2013 - 2014 đối với đối tượng học sinh trung b×nh, khá giỏi. Tôi đã theo dõi, quan sát, kiểm tra và thu được kết quả khả quan. Vào những giờ có hoạt động nghe các em không còn có biểu hiện rụt rè, sợ mắc lỗi. thay vào đó các em trở nên tự tin, sôi nổi, tham gia vào hoạt động một cách tự nhiên, có hiệu quả. Hơn nữa các em trở nên hào hứng mỗi khi đến giờ tiếng Anh.
 - Đối tượng học sinh khá, giỏi không những nghe đúng, viết chính xác những từ cần nghe mà còn có thể nghe được cả cụm từ, biết giải thích chứng minh cho phương án mà bản thân đã lựa chọn, đưa ra các bằng chứng cụ thể, phân biệt chính xác phát âm giữa các từ vựng. Học sinh làm bài nhanh gọn, đạt kết quả tốt. Các em được làm quen với nhiều hoạt động nghe phong phú và đa dạng.
 - Đối tượng học sinh trung bình nắm vững mục tiêu của các hoạt động nghe để vận dụng khi làm bài. củng cố cách phát âm, phân biệt rõ sự khác nhau khi nghe phát âm các từ vựng. 
 - Đối tượng học sinh lớp 10A6 là đối tượng không được vận dụng chuyên đề các hoạt động nghe mà các em được tiếp cận là các hoạt động cơ bản trong sách giáo khoa. Mặc dù sau gần một năm học, các em có sự tiến bộ nhưng kết quả chưa cao.
 */ Kết quả khảo sát sau khi áp dụng các hoạt động (ở lớp 10A2 và 10A3) so sánh với lớp không vận dụng chuyên đề (lớp 10A6) như sau:
Bảng 2 : KẾT QUẢ
LỚP
SỐ LƯỢNG
HS
KẾT QUẢ
YÊÚ
TB
KHÁ
GIỎI
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
10A2
41
0
0
10
24,4
16
39
15
36,6
10A3
37
0
0
12
32,4
15
40,6
10
27
10A6
36
5
13,9
15
41,7
11
30,6
5
13,8
 Với kết quả đã đạt được tôi sẽ vận dụng chuyên đề này cho những năm học tiếp theo, và hy vọng sẽ đạt được kết quả cao hơn.
C. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT
 I. KẾT LUẬN CHUNG
 Nghe là một trong các kỹ năng quan trọng để giúp học sinh đạt được mục đích giao tiếp. Theo tôi chỉ áp dụng mỗi các phần nghe trong sách giáo khoa là không đủ, không thể khơi lên hứng thú học tập cho học sinh bởi đôi khi nó còn gò bó, ép buộc các em. Vậy bằng cách này hay cách khác, giáo viên có thể mở rộng các hoạt động nghe sao cho đa dạng và phong phú hơn.
 Để đạt được yêu cầu này, giáo viên cần phải thường xuyên tự học, nghiên cứu các kỹ năng, phương pháp, đổi mới tư duy giúp các em học tập một cách nói cởi mở mà hiệu quả.
 Với những suy nghĩ và việc làm của mình có thể chuyên đề này còn có mặt hạn chế nên những vấn đề tôi nêu ra mong muốn được trao đổi, rút kinh nghiệm với các đồng chí giáo viên dạy Tiếng Anh cấp THPT trong huyện Bảo Thắng nói riêng và tỉnh Lào Cai nói chung. Rất mong nhận được ý kiến đóng góp quý báu của các bạn đồng nghiệp, đồng môn để có phương pháp luyện kỹ năng nghe cho học sinh, cũng như phương pháp dạy bộ môn Tiếng Anh ngày một tốt hơn.
 Tôi xin chân thành cảm ơn!
 II. ĐỀ XUẤT
 Tiếng Anh đã trở nên phổ biến và cần thiết trong cuộc sống hiện đại ngày nay. Do đó nó là một môn học rất quan trọng đối với học sinh các cấp trong đó có cấp THPT. Vì vậy tôi mong các cấp lãnh đạo có thẩm quyền, các cơ quan ban ngành quan tâm hơn nữa tới cơ sở vật chất cũng như những trang thiết bị thiết yếu cho bộ môn Tiếng Anh từ khối 10 đến khối 12 như: bổ sung đồ dùng dạy học, tranh ảnh... để nhà trường có một cơ ngơi trường lớp phù hợp với điều kiện dạy học hiện nay. Học sinh phấn khởi đến trường yên tâm học tập cũng như có phương tiện hỗ trợ để học tốt bộ môn hơn.
 Qua chuyên đề “Dạy nghe qua các bài hát Tiếng Anh”Tôi rất mong các bạn đồng môn giành thời gian tham khảo đồng thời áp dụng chuyên đề này vào quá trình giảng dạy là cơ sở để cùng trao đổi, rút kinh nghiệm, tìm ra phương pháp dạy bộ môn Tiếng Anh ngày càng hiệu quả hơn.
 Bảo Thắng, ngày 20 tháng 02 năm 2014
 Người viết
MỤC LỤC
 A. PHẦN MỞ ĐẦU
 Lý do viết sáng kiến
 B. NỘI DUNG
 Chương 1 : Cơ sở lý luận và thực trạng của vấn đề.
 Chương 2 : Các hoạt động cụ thể áp dụng khi dạy nghe qua 
bài hát Tiếng Anh.
 Chương 3 : Hiệu quả của sáng kiến
 C. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT
 I. Kết luận chung
 II. Đề xuất