Sáng kiến kinh nghiệm Rèn kỹ năng sống cho học sinh Lớp 6 trong giờ sinh hoạt chủ nhiệm: kỹ năng ra quyết định

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM 
Độc lập –Tự do –Hạnh phúc 
ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN 
 Kính gửi: Hội đồng sáng kiến ngành Giáo dục Thị xã Bình Long 
 Tôi ghi tên dưới đây: 
Số 
TT 
Họ và tên Ngày tháng 
năm sinh 
Nơi công 
tác 
Chức 
danh 
Trình 
độ 
chuyên 
môn 
Tỷ lệ (%) 
đóng góp 
vào việc 
tạo ra 
sáng kiến 
1 LÊ 
ĐƯỜNG 
PHƯƠNG 
16/03/1979 Trường 
TH- 
THCS An 
Phú- Bình 
Long- 
Bình 
Phước 
Giáo 
viên dạy 
môn 
Ngữ văn 
khối 
6 
ĐHSP 
Ngữ 
văn 
100% 
 1. Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến : “ RÈN KỸ NĂNG SỐNG CHO 
HỌC SINH LỚP 6 TRONG GIỜ SINH HOẠT CHỦ NHIỆM: KỸ NĂNG RA 
QUYẾT ĐỊNH”. 
 2. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Tác giả đồng thời là chủ đầu tư 
 3. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến : 
 - Phạm vi: học sinh lớp 6 trường TH-THCS An Phú, thị xã Bình Long 
 - Đối tượng: Học sinh lớp 6A năm học 2020 - 2021 
 4. Ngày sáng kiến được áp dụng thử lần đầu: Tháng 9 năm 2020 
 5 . Mô tả bản chất của sáng kiến: 
 5.1. Tính mới: 
 Sống trong xã hội phát triển với xu thế toàn cầu hoá, con người cần phải 
sớm được trang bị những kỹ năng cần thiết để hoà nhập với cộng đồng. Rèn kỹ 
năng sống lại càng cần thiết với thế hệ trẻ vì các em là những chủ nhân tương lai 
của đất nước. Kỹ năng sống tốt sẽ giúp cho các em sẵn sàng đối diện với mọi 
 2
hoàn cảnh, là chìa khoá để các em mở ra cánh cửa thành công. Rèn kỹ năng 
sống cho học sinh đòi hỏi một quá trình lâu dài và liên tục. Nhằm góp phần nâng 
cao kỹ năng sống cho các em tôi quyết định rèn kỹ năng sống cho các em lồng 
ghép vào tiết sinh hoạt chủ nhiệm đặc biệt là đối với các em học sinh lớp 6, vì 
các em mới từ bậc Tiểu học chuyển lên do vậy các em còn rất nhiều bỡ ngỡ với 
cách học của chương trình THCS. Đồng thời có rất nhiều em nhút nhát chưa 
mạnh dạn. Nên tôi chọn một trong những kỹ năng để rèn cho học sinh đó là: 
RÈN KỸ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH LỚP 6 TRONG GIỜ SINH HOẠT 
CHỦ NHIỆM: “KỸ NĂNG RA QUYẾT ĐỊNH”. Kỹ năng ra quyết định cho 
học sinh lớp 6 góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện nhân cách cho 
học sinh hiện nay. 
 5.2. Nội dung sáng kiến: 
 1. Rèn kỹ năng ra quyết định tôn trọng ý kiến tập thể. 
 Mục tiêu: Quyết định cho một tập thể, thì mục tiêu của nhóm chứ không 
phải của cá nhân. Cần lắng nghe và tôn trọng ý kiến những người có liên quan. 
 a. Phương pháp thảo luận nhóm: 
 Lợi ích là của tập thể nên những bên liên quan có quyền và nghĩa vụ đóng 
góp ý kiến và nên có tác động trực tiếp đến quyết định đó. Lắng nghe thể hiện 
sự tôn trọng đối với các thành viên trong nhóm, cũng như để nhận lại sự ủng hộ 
của họ, cho dù quyết định là đúng hay sai. Học sinh sẽ được tham gia thảo luận 
đóng góp ý kiến về kế hoạch theo chủ đề của mỗi tháng. Đó là lấy ý kiến chung 
nhất theo số đông và mỗi thành viên phải lựa chọn quyết theo tập thể. 
 */ Ví dụ : 
 Học sinh đóng góp ý kiến vào dự thảo kế hoạch tham gia ngày hội sắc màu 
tuổi thơ để chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam 20/11. Tập thể thống nhất sẽ 
làm gì và làm như thế nào, phân công từng thành viên thực hiện nhiệm vụ. Tất 
cả đều được sự nhất trí quyết định lựa chọn trên tinh thần tập thể. 
 b. Phương pháp xử lí tình huống: 
 Học sinh tham gia thảo luận để xử lí tình huống: Phương pháp giáo dục này 
để cho người học trong một thời gian ngắn nảy sinh được nhiều ý định, nhiều 
 3
giả định về một vấn đề nào đó. Đây là một phương pháp để “lôi ra” một danh 
sách thông tin và ý tưởng. Khích lệ người học phát biểu ý kiến và đóng góp càng 
nhiều ý kến càng tốt. 
 Áp dụng phương pháp này giáo viên chủ nhiệm sẽ huy động khả năng động 
não, khả năng tư duy, khả năng giải quyết vấn đề và ra quyết định của học sinh, 
đưa các em vào những tình huống có thực và bắt buộc các em phải giải quyết. 
Tuy nhiên để thành công khi áp dụng phương pháp này giáo viên chủ nhiệm 
phải đưa ra những tình huống sát thực với cuộc sống của các em, đang đựơc các 
em quan tâm và suy nghĩ, các em phải quyết định. Tất nhiên đó phải là tình 
huống giáo dục, để đem lại kết quả giáo dục. 
 */ Ví dụ: 
 Khi giáo dục kỹ năng ra quyết định, kỹ năng học tập. Giáo viên chủ nhiệm 
ra tình huống cho học sinh. 
 “Giả sử em rất muốn thi vào lớp bồi dưỡng môn Ngữ văn mà em thích, 
nhưng bố mẹ muốn em học lớp bồi dưỡng môn Toán”. 
 Em sẽ làm gì ? Tại sao em quyết định như vậy? Học sinh suy nghĩ trong 
vòng 5 phút. Sau đó, cử đại diện các tổ đưa ra ý kiến tranh luận của mình trong 
vòng 10 phút. Vào các buổi sinh hoạt tiếp theo, giáo viên chủ nhiệm tổng kết và 
đưa ra nhận xét, hướng dẫn trong cách lựa chọn môn học phải căn cứ vào các 
yếu tố: Năng lực, sở trường của mình, nhu cầu và sự phát triển của xã hội. 
 2. Rèn kỹ năng ra quyết định lựa chọn đúng cho bản thân. 
 Mục tiêu: Kỹ năng ra quyết định cho bản thân thật ra là quá trình bạn cân 
nhắc những lợi ích và thiệt hại. 
 a. Phương pháp tổ chức trò chơi: 
 Tổ chức tốt phương pháp này, giáo viên chủ nhiệm sẽ tạo cơ hội cho học 
sinh tự tin, thoải mái chia sẻ sự hiểu biết của mình về một vấn đề, biểu hiện thái 
độ hay thực hiện hành động, việc làm. Qua đó giúp học sinh có khả năng trình 
bày trước lớp về quyết định lựa chọn cho mình cách ứng xử đúng đắn. Vấn đề 
được đưa ra để học sinh thảo luận phải phù hợp với lứa tuổi, phải khơi gợi được 
khả năng tư duy, khả năng sáng tạo của học sinh. 
 4
 */Ví dụ: 
 Trò chơi: Lựa chọn nghề nghiệp cho mình trong tương lai. 
 - Trên mỗi mảnh giấy viết tên một nghề nghiệp theo danh sách ( kế toán, 
nông dân, bác sĩ, luật sư, công nhân, giáo viên, ) 
 - Mỗi học sinh bốc thăm chọn lấy một phiếu, mở ra và đọc tên nghề nhiệp 
được ghi trong mảnh giấy. 
 Câu hỏi: Bạn có thích nghề mà bạn đã bốc thăm được không? 
 Giả sử chắc chắn là nghề bạn phải làm trong tương lai, bạn thấy nghề đó có 
gì tốt đẹp và có gì không hay? 
 Bạn nghĩ gì nếu tương lai của bạn lại do người khác hoặc do số phận quyết 
định? 
 Mỗi em tự suy nghĩ trong vòng 5 phút, sau đó trình bày những quan điểm . 
Giáo viên để cho học sinh thoải mái trả lời câu hỏi không gò ép. 
 Kết thúc trò chơi giáo viên định hướng cho học sinh biết lựa chọn quyết định 
dựa vào nhiều yếu tố và lợi ích của nó để từ đó học sinh hiểu được và vận dụng 
vào thực tiễn. Qua phần trò chơi này học sinh đã phần nào có được những kỹ 
năng ra quyết định đúng đắn. 
 Qua đây các em có thể tự quyết định theo hướng nào là quyền lựa chọn của 
các em. Như vậy giáo viên đã hướng dẫn cho học sinh biết khi lựa chọn hoặc 
quyết định làm một việc gì cũng phải căn cứ vào hai chiều hướng đó là hướng 
tích cực và hướng tiêu cực. Đây là một kỹ năng rất cần thiết cho mỗi con người 
chúng ta, đặc biệt là học sinh cần phải có quyết định đúng đắn trong việc học 
của mình. 
 b. Phương pháp phân tích và cảm nhận: 
 Giáo viên cho học sinh xem một đoạn phim ngắn về chủ đề “Quà tặng 
cuộc sống” hoặc cho học sinh nghe một câu chuyện. Sau đó giáo viên đưa ra 
một số câu hỏi, học sinh sẽ suy nghĩ đưa ra quyết định của mình. Cuối cùng học 
sinh phải rút ra được bài học từ đoạn phim hay từ câu chuyện trên. 
 */ Ví dụ: Với chủ đề: “Lòng hiếu thảo” Giáo viên cho học sinh nghe câu 
chuyện: “ Sự tích hoa cúc trắng”. 
 5
 Ngày xưa có một em bé gái đi tìm thuốc chữa bệnh cho mẹ. Em được Phật 
trao cho một bông cúc. Sau khi dặn em cách làm thuốc cho mẹ, Phật nói thêm: 
“Hoa cúc có bao nhiêu cánh, người mẹ sẽ sống thêm bấy nhiêu năm”. Vì muốn 
mẹ sống thật lâu, cô bé dừng lại bên đường tước các cánh hoa ra thành nhiều 
cánh nhỏ. Từ đó hoa cúc có rất nhiều cánh. Người mẹ đã được chữa lành bệnh 
và sống rất lâu với người con gái hiếu thảo của mình. Ngày nay, hoa cúc vẫn 
được dùng chữa bệnh. 
 (Theo Người mẹ và phái đẹp, NXB Văn hóa, Hà Nội, 1990) 
 Câu hỏi: 
 Em có cảm nhận gì về cô bé trong câu chuyện trên? 
 Theo em tác giả muốn gửi đến bạn đọc chúng ta thông điệp gì? 
 Em sẽ làm gì để thể hiện lòng hiếu thảo, sự kính trọng, biết ơn đối với mẹ? 
 Giáo viên để cho học sinh tự do cảm nhận theo ý hiểu. Cuối cùng giáo viên 
sẽ hướng cho các em nhận ra được vai trò to lớn của người mẹ đối với mỗi 
chúng ta. Thông qua câu chuyện giúp các em trở nên hoàn thiện cả về nhân cách 
lẫn tâm hồn. Lòng hiếu thảo là một trong những đức tính cần có của mỗi con 
người. 
 “ Không ai, kể cả thi sĩ có thể đo lường được sức chứa trong trái tim của 
người mẹ”. Có lẽ không có bất kì ngôn từ nào có thể diễn tả được sự hi sinh cao 
cả mà những người mẹ dành cho những đứa con của mình. Người ta vẫn thường 
nói, người phụ nữ thì rất yếu đuối, nhưng người mẹ lại vô cùng mạnh mẽ. Tình 
cảm của mẹ tựa như một phần của không khí, không thể nhìn thấy, giản đơn 
song không thể thiếu. Dù cả thế giới có mắng nhiếc bạn, chửi bới bạn, quật ngã 
bạn, nhưng bạn vẫn luôn tìm thấy sự bình yên trong tình yêu của mẹ. Qua câu 
chuyện quà tặng cuộc sống về mẹ, để ta biết được rằng, mẹ tuyệt vời đến 
nhường nào. 
 Những phim ngắn “Quà tặng cuộc sống” có nhiều ý nghĩa giáo dục. Giáo 
viên có thể chọn chiếu một đoạn phim phù hợp với mục đích của giờ sinh hoạt. 
 Phương pháp này đem lại hiệu quả giáo dục rất lớn mà giáo viên không phải 
“nói nhiều”, “giáo huấn nhiều”. Nên lựa chọn sử dụng những phim gần gũi liên 
 6
quan với những kỹ năng sống mà giáo viên đang lựa chọn giáo dục cho học 
sinh. Điều này là rất quan trọng vì nếu chọn sai nội dung thì việc giáo dục sẽ 
giống như “râu ông nọ cắm cằm bà kia”. Giáo viên chỉ cần chiếu một đoạn video 
không nên chiếu quá nhiều mà không để thời gian cho học sinh suy nghĩ, thảo 
luận. 
 Một giờ sinh hoạt lớp có sự đầu tư kỹ lưỡng với tính mới mẻ, sáng tạo sẽ tạo 
ra hiệu quả bất ngờ. Một trong những hướng thay đổi “kịch bản” giờ sinh hoạt 
lớp là tăng tính chủ động của học sinh, nâng cao vai trò của tập thể lớp. Với 
hướng này, có thể kết hợp trong giờ sinh hoạt lớp thành một trò chơi tập thể 
mang đầy tính giáo dục. Đây là một kỹ năng cơ bản “Kỹ năng ra quyết định” 
một trong 10 nhóm kỹ năng mà tôi đã vận dụng để lồng ghép vào tiết sinh hoạt 
một cách có hiệu quả. 
 5.3. Về khả năng áp dụng của sáng kiến: 
 Kỹ năng này áp dụng cho tất cả các học sinh khối lớp từ 6 đến 9 nhưng 
tuỳ từng đối tượng, lứa tuổi để lựa chọn nội dung câu chuyện, đoạn phim hay 
câu hỏi cho phù hợp. 
 6. Những thông tin bảo mật: Không có 
 7. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến: 
 Về giáo viên : Phải nhiệt tình, có tâm với nghề, có kỹ năng, nghiên cứu 
kỹ và sử dụng những tài liệu phù hợp theo từng chủ đề và phương pháp để tổ 
chức tiết sinh hoạt cho phù hợp. Giáo viên luôn tạo môi trường thoải mái cho 
các em , động viên khuyến khích các em tham gia, tránh gây áp lực cho học 
sinh. 
 Thư viện – thiết bị nhà trường nên có thêm nhiều sách kỹ năng sống, sách 
quà tặng cuộc sống để cho giáo viên và học sinh tham khảo . 
 Cơ sở vật chất tại nhà trường: Ti vi, máy tính, bàn ghế, đèn điện
 Về học sinh: Số lượng học sinh vừa đủ không quá đông 
 Về Ban giám hiệu: Quan tâm và chỉ đạo, sự giúp đỡ về kinh nghiệm, 
chuyên môn của bạn bè đồng nghiệp. 
 8. Đánh giá lợi ích thu được do áp dụng sáng kiến: 
 7
 Rèn kỹ năng sống cho học sinh thực sự có tác dụng tốt đến việc giáo dục 
đạo đức học sinh trong nhà trường không những giúp cho các em có được những 
kỹ năng ứng xử, giao tiếp mà còn tạo thành thói quen phân tích đánh giá tình 
hình, thói quen vươn lên xử lý tình huống một cách hợp lí. Từ đó, các em có 
nhận thức đúng đắn trong việc thực hiện nội qui, qui định của nhà trường và tự 
giác thực hiện. Tôi nhận thấy rằng 100% học sinh hào hứng tham gia rèn kỹ 
năng sống trong giờ sinh hoạt. 
 Kết quả khảo sát lớp chủ nhiệm đến hết HKI năm học: 2020 - 2021 
 Lớp 6A- Sĩ số: 40 HS 
Mức độ Đầu năm Giữa HKI Kết thúc HKI 
Chưa có kỹ năng 
18 (45 %) 10 (25 %) 06 ( 15%) 
Kỹ năng ở mức độ thấp 
13 (32,5%) 15 (37,5%) 09 (22,5%) 
Kỹ năng ở mức độ khá 
07 (17,5%) 08 (20 %) 15 (37,5%) 
Kỹ năng ở mức độ cao 
04 (10 %) 06 ( 15%) 10 ( 25% ) 
 Bài học kinh nghiệm: 
 Trong quá trình thực hiện tôi đã rút ra được những bài học quý giá để bổ 
sung cho kinh nghiệm thực hiện nhiệm vụ của mình như sau: 
 Theo phương pháp từng “bước nhỏ” không vội vàng cần chủ động, đổi mới, 
sáng tạo trong việc tổ chức các tiết sinh hoạt lồng ghép kỹ năng sống. Nhưng 
cần chú ý đến tâm lý lứa tuổi học sinh để đạt được hiệu quả cao nhất. Đồng thời 
khi giúp đỡ học sinh trong việc thực hành rèn kỹ năng sống chúng ta cần lắng 
nghe ý kiến của học sinh. Tóm lại, rèn kỹ năng sống cho học sinh THCS là một 
yêu cầu quan trọng và thiết yếu trong công tác giáo dục hơn nữa giáo viên được 
xem là người quan trọng trong công tác định hướng cho các em. 
 8
9. Đánh giá lợi ích thu được do áp dụng sáng kiến 
* Đánh giá của Hội đồng sáng kiến trường TH- THCS An Phú: 
.................................................................................................................................
................................................................................................................................ 
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
................................................................................................................................ 
 An Lộc, ngày tháng 02 năm 2021 
 TM HỘI ĐỒNG 
Tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn là trung thực, đúng sự thật 
và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật.
 An Lộc, ngày 24 tháng 02 năm 2021 
 Người nộp đơn 
 Lê Đường Phương