Sáng kiến kinh nghiệm Quản lý sử dụng sách thư viện trong trường tiểu học

S¸ng kiÕn kinh nghiÖm
Quản lý sử dụng sách thư viện trong trường tiểu học
§Æt vÊn ®Ò
C«ng t¸c th­ viÖn trong nhµ tr­êng phæ th«ng lu«n ®ãng mét vai trß hÕt søc quan träng ho¹t ®éng cña mçi nhµ tr­êng. §Æc biÖt lµ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nh»m ®¸p øng ®­îc ch­¬ng tr×nh d¹y häc míi vµ ®æi míi ph­¬ng ph¸p trong d¹y häc ë c¸c cÊp häc th× ch­¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa ®· cã mét sù thay ®æi lín ®ã lµ chÊt l­îng vµ sè l­îng s¸ch cña mçi th­ viÖn nhµ tr­êng ®iÒu kh«ng ngõng t¨ng lªn. §iÒu ®ã ®· hái ng­êi qu¶n lý vµ c¸n bé th­ viÖn ph¶i cã sù t×m tßi s¸ng t¹o nh»m qu¶n lÝ mét c¸ch khoa häc tµi s¶n thiÕt bÞ cña th­ viÖn còng nh­ ph¸t huy ®­îc tèi ®a hiÖu qu¶ nguån tµi s¶n v« gi¸ ®ã. Vµ muèn vËy th× viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch chØ ®¹o ho¹t ®éng cña th­ viªn ph¶i hÕt søc cô thÓ, khoa häc vµ cã kiÓm tra ®¸nh gi¸.
	Theo c¸c nhiÖm vô sau
1- Cung øng cho gi¸o viªn vµ häc sinh ®Çy ®ñ c¸c lo¹i s¸ch gi¸o khoa, s¸ch tham kh¶o, s¸ch nghiÖp vô, c¸c lo¹i tõ ®iÓn, t¸c phÈm kinh ®iÓn ®Ó tra cøu, vµ c¸c s¸ch b¸o cÇn thiÕt kh¸c, nh»m gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng gi¶ng d¹y, häc tËp vµ tù båi d­ìng th­êng xuyªn cña gi¸o viªn vµ häc sinh.
2. S­u tÇm vµ giíi thiÖu réng d·i trong c¸n bé, gi¸o viªn vµ häc sinh nh÷ng s¸ch b¸o cÇn thiÕt cña §¶ng, Nhµ n­íc vµ cña Ngµnh Gi¸o dôc vµ §µo t¹o, phôc vô gi¶ng d¹y, häc tËp, nghiªn cøu khoa häc gi¸o dôc, bæ sung kiÕn thøc cña c¸c bé m«n khoa häc, gãp phÇn vµo viÖc n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc toµn diÖn.
3. Tæ chøc thu hót toµn thÓ gi¸o viªn vµ häc sinh tham gia sinh ho¹t th­ viÖn th«ng qua c¸c ho¹t ®éng phï hîp víi ch­¬ng tr×nh vµ kÕ ho¹ch d¹y häc; t×m hiÓu nhu cÇu cña gi¸o viªn vµ häc sinh, gióp hä chän s¸ch, ®äc s¸ch cã hÖ thèng biÕt c¸ch sö dông bé m¸y tra cøu s¸ch, tra cøu th­ môc nh»m sö dông triÖt ®Ó kho s¸ch, nhÊt lµ c¸c s¸ch nghiÖp vô vµ s¸ch tham kh¶o.
4. Phèi hîp ho¹t ®éng víi c¸c th­ viÖn trong ngµy ( Th­ viÖn c¸c viÖn nghiªn cøu gi¸o dôc, c¸c tr­êng ®¹i häc, cao ®¼ng, THCN ) vµ c¸c th­ viÖn ®Þa ph­¬ng ( Th­ viÖn xa, ph­êng, thÞ trÊn, quËn, huyÖn, thÞ x·, tØnh, thµnh phè ) ®Ó chñ ®éng khai th¸c, sö dông vèn s¸ch b¸o, trang thiÕt bÞ chuyÖn dïng, gióp ®ì kinh nghiÖm, tæ chøc ho¹t ®éng ®µo t¹o vµ båi d­ìng vÒ nghiÖp vô; liªn hÖ víi c¸c c¬ quan ph¸t hµnh trong vµ ngoµi ngµnh, c¸c tæ chøc chÝnh trÞ, kinh tÕ, x· héi, c¸c nhµ tµi trî.........nh»m huy ®éng c¸c nguån kinh phÝ ngoµi ng©n s¸ch vµ c¸c lo¹i s¸ch b¸o, t¹p trÝ, t­ liÖu ®Ó ®¶m b¶o nguån bæ sung, lµm phong phó néi dung kho s¸ch vµ t¨ng c­êng c¬ së vËt chÊt th­ viÖn.
5. Tæ chøc qu¶n lÝ theo ®óng nghiÖp vô th­ viÖn, cã sæ s¸ch qu¶n lÝ trÆt chÏ, b¶o qu¶n gi÷ g×n s¸ch b¸o tr¸nh h­ háng, m¸t m¸t; th­êng xuyªn thanh läc s¸ch b¸o cò, r¸ch n¸t, l¹c hËu, kÞp thêi bæ sung c¸c lo¹i s¸ch, tµi liÖu, t­ liÖu míi ( KÓ c¶ b¨ng h×nh, b»n tiÕng, ®Üa CD – ROM, tranh ¶nh vµ b¶n ®å gi¸o dôc ); sö dông vµ qu¶n lÝ chÆt chÏ kinh phÝ th­ viÖn, thu ®­îc theo ®óng môc ®Ých; cã kÕ ho¹ch chñ ®éng ®ãn ®Çu tiÕp thu sù ph¸t triÓn cña m¹ng l­íi th«ng tin – th­ viÖn ®iÖn tö, tõng b­íc ®­a c¸c trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i phôc vô c«ng t¸c qu¶n lÝ th­ viÖn phôc vô b¹n ®éng.
Trong c¸c nhiÖm vô trªn th× b¶n th©n t«i nhËn thÊy cßn lóng tóng trong tæ chøc qu¶n lÝ theo ®óng nghiÖp vô th­ viÖn. chÝnh ®iÒu ®ã ®· th«i thóc t«i cÇn ph¶i cè g¾ng t×m tßi, häc hái vµ s¸ng t¹o. 
B – Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò
Víi mét c¸n bé th­ viÖn võa trÎ vÒ tuæi ®êi vµ trÎ c¶ tuæi nghÒ nh­ t«i th× thËt cßn kh¸ nhiÒu h¹n chÕ. Nh­ng kh«ng Ø l¹i, kh«ng tù ti t«i lu«n häc hái kinh nghiÖm vÒ tæ chøc qu¶n lÝ cña nh÷ng ng­êi ®i tr­íc vµ tù t×m tßi suy nghÜ ®Ó ph¶i lµm ®­îc mét c¸i g× míi trong c«ng t¸c qu¶n lý. Trong nh÷ng th¸ng ®Çu cña n¨m häc 2006 – 2007 ®­îc sù h­íng dÉn t¹o ®iÒu kiÖn cña ban gi¸m hiÖu, c¸c c« gi¸o, thÇy gi¸o t«i ®· chñ ®éng x©y dùng kÕ ho¹ch tr×nh ban gi¸m hiÖu vÒ kÕ ho¹ch “ M· sè th­ môc qu¶n lý s¸ch trong th­ viÖn”. Víi môc ®Ých lµ qu¶n lý mét c¸ch tèt nhÊt sè l­îng b¶n s¸ch, ®Çu s¸ch cã trong th­ viÖn qua ®ã cã sù s¾p xÕp ph©n chia c¸c lo¹i s¸ch mét c¸ch khoa häc h¬n. Víi mét khèi l­îng s¸ch rÊt lín nªn cÇn cã kÕ ho¹ch hÕt søc khoa häc, cô thÓ ®Ó tr¸nh nh»m lÉn, mÊt thêi gian trong khi ng­êi lµm chØ cã mét m×nh. V× vËy t«i nghÜ tíi mét ng­êi b¹n ®Ó trî gióp. Víi kiÕn thøc tin häc cßn h¹n chÕ song t«i ®· m¹nh d¹n ®Ò xuÊt trong kÕ ho¹ch lµ sö dông phÇn mÒm Excel ®Ó hîp t¸c. §©y lµ ý t­ëng ®· ®­îc ban gi¸m hiÖu hÕt søc ñng hé v× qua ®ã ban gi¸m hiÖu còng qu¶n lý trÆt chÏ ®­îc ho¹t ®éng th­ viÖn.
 Sau ®ã kÕ ho¹ch ®­îc thùc hiÖn theo c¸c b­íc sau:
B­íc 1: Ph©n lo¹i s¸ch: S¸ch cã trong th­ viÖn ®­îc tiÕn hµnh ph©n lo¹i theo
S¸ch gi¸o khoa:
 Líp 1: To¸n, TiÕng ViÖt, Tù nhiªn x· héi, TËp ViÕt, TËp VÏ.......
 Líp 2: To¸n, TiÕng ViÖt, Tù nhiªn x· héi, TËp ViÕt, TËp VÏ, TËp bµi h¸t...
 Líp 3: To¸n, TiÕng ViÖt, Tù nhiªn x· héi, TËp ViÕt, TËp VÏ, TËp bµi h¸t...
 Líp 4: To¸n, TiÕng ViÖt, Khoa häc, ¢m nh¹c, §¹o ®øc..........
 Líp 5: To¸n, TiÕng ViÖt, Khoa häc, ¢m nh¹c, §¹o ®øc..........
S¸ch nghiÖp vô: 
* Theo tõng khèi líp
Líp 1: ThiÕt kÕ to¸n, ThiÕt kÕ TiÕng ViÖt, ThiÕt kÕ tù nhiªn x· héi.......
Líp 2: ThiÕt kÕ to¸n, ThiÕt kÕ TiÕng ViÖt, ThiÕt kÕ §¹o ®øc............
Líp 3: ThiÕt kÕ to¸n, ThiÕt kÕ TiÕng ViÖt, ThiÕt kÕ NghÖ thuËt........
Líp 4: ThiÕt kÕ to¸n, ThiÕt kÕ TiÕng ViÖt, ThiÕt kÕ Khoa häc...........
Líp 5: ThiÕt kÕ to¸n, ThiÕt kÕ TiÕng ViÖt, ThiÕt kÕ ThÓ dôc..............
* S¸ch n©ng cao:
Líp 1: ¤n luyÖn kiÓm tra to¸n, Em giái to¸n..........
Líp 2: TuyÓn tËp to¸n hay vµ khã, Nh÷ng bµi v¨n chän läc.......
Líp 3: LuyÖn tõ vµ c©u, Bµi tËp tr¾c nghiÖm................
Líp 4: Bµi to¸n cã lêi v¨n, To¸n båi d­ìng häc sinh n¨ng khiÕu......
Líp 5: 500 bµi to¸n c¬ b¶n vµ n©ng cao, Nh÷ng bµi v¨n chän läc.....
S¸ch tham kh¶o:
+ TruyÖn cña Häc sinh - Gi¸o viªn Trong n­íc vµ ngoµi n­íc
+ Th¬ cña Gi¸o viªn vµ häc sinh
B­íc 2: NhËp tªn c¸c lo¹i s¸ch - §¸nh m· sè.
	§©y lµ mét kh©u hÕt søc quan träng ®ßi hái ng­êi lµm kh«ng ®­îc phÐp sai, nhÇm. V× nã liªn quan tíi toµn bé c¶ hÖ thèng qu¶n ý. Do ®ã cÇn lËp vµ rµ so¸t thËt cÈn thËt sau ®o míi ®¸nh m· sè tõng lo¹i. Song lo¹i nµo røt ®iÓm lo¹i ®ã
VD: 
S¸ch gi¸o khoa líp 1 vµ líp 2 sè l­îng ®­îc tr×nh bµy nh­ sau
TT
Tªn s¸ch
SL
M· sè chung
M· sè tõng quyÓn
QuyÓn 1
QuyÓn 2
QuyÓn 3
QuyÓn 4
QuyÓn 5
1
To¸n
05
SGK 
SGK 01
SGK 02
SGK 03
SGK 04
SGK 05
TViÖt
04
SGK 
SGK 01
SGK 02
SGK 03
SGK 04
2
To¸n
03
SGK 
SGK 01
SGK 02
SGK 03
...
TViÖt
02
SGK 
SGK 01
SGK 02
...
...........
....
..............
..................
...................
...................
..................
...................
...
...........
....
..............
..................
...................
...................
..................
...................
...
...........
....
..............
..................
...................
...................
..................
...................
Ghi chó: SGK: S¸ch gi¸o khoa 
 T1: To¸n 1
 05: Sè l­îng
 TV1: TiÕng ViÖt líp 1
 01,02,03.......: Sè thø tù quyÓn
SGK: S¸ch gi¸o khoa 
 T2: To¸n 2
 03: Sè l­îng
 TV2: TiÕng ViÖt líp 2
 01,02,03.......: Sè thø tù quyÓn
2. S¸ch nghiÖp vô líp 1
TT
Tªn s¸ch
SL
M· sè chung
M· sè tõng quyÓn
QuyÓn 1
QuyÓn 2
QuyÓn 3
QuyÓn 4
1
TKTo¸n
04
SNV 
SNV 01
SNV 02
SNV 03
SNV04
TKTViÖt
03
SNV 
SNV01
SNV02
SNV03
2
TKTo¸n
....
.....................
.....................
.....................
.....................
..................
...
TKTViÖt
....
.....................
.....................
.....................
.....................
..................
Ghi chó: STK: S¸ch thiÕt kÕ 
 TKT1: ThiÕt kÕ To¸n 1
 05: Sè l­îng
 TKTV1: ThiÕt kÕ TiÕng ViÖt líp 1
 01,02,03.......: Sè thø tù quyÓn
3. S¸ch Tham kh¶o
TT
Tªn s¸ch
SL
M· sè chung
M· sè tõng quyÓn
QuyÓn 1
QuyÓn 2
QuyÓn 3
1
Nh÷ng tÊm lßng cao c¶
STK 
STK 01
STK 02
STK 03
2
MÑ v¾ng nhµ
STK 
STK 01
STK 02
3
..............................
......
................
.................
.....................
...................
Ghi chó: STK: S¸ch tham kh¶o 
 TKTh 9: TKTh9 nh÷ng tÊm lßng cao c¶
 03: Sè l­îng
 TKTr 15: MÑ v¾ng nhµ
 01,02,03.......: Sè thø tù quyÓn
C¸c lo¹i cßn l¹i lµm t­¬ng tù
B­íc 3: KiÓm tra l¹i – in lµm 4 b¶n
B¶n 1: L­u th­ viÖn
B¶n 2: Giao qu¶n lý
B¶n 3, 4: C¾t c¸c m· sè ®· ®¸nh d¸n vµo g¸y s¸ch ( HoÆc mÆt tr­íc cña s¸ch )
B­íc 4: Tr×nh bµy s¾p xÕp s¸ch sau khi ®· hoµn tÊt
C – KÕt luËn:
	Tõ thùc tÕ cña c«ng t¸c nghiÖp vô cña ng­êi thu th­ qu¶n lý th­ viÖn trong nhµ tr­êng phæ th«ng, nhÊt lµ th­ viÖn tr­êng TiÓu häc. Sau khi thùc hµnh ý t­ëng t¹o “ M· sè th­ môc qu¶n lý s¸ch trong th­ viÖn” t«i ®· nhËn ®­îc sù ®¸nh gi¸ cao cña ban gi¸m hiÖu c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c em häc sinh. VÒ phÝa ng­êi qu¶n lý trùc tiÕp trong th­ viÖn t«i nhËn thÊy hÖ thèng s¸ch ®­îc ph©n lo¹i vµ s¾p xÕp khoa häc h¬n. Thêi gian t×m kiÕm s¸ch ®· ®­îc gi¶m xuèng thêi gian ng¾n nhÊt cã thÓ gióp cho ng­êi m­în kh«ng ph¶i chê ®îi l©u. Vµ t×m kiÕm ng­êi thñ th­ chØ cÇn nh×n vµo m· sè ®· ®¸nh th× ®· biÕt ®­îc sè l­îng b¶n s¸ch cña ®Çu s¸ch ®ã cßn hay hÕt vµ nÕu cßn th× cßn bao nhiªu quyÓn ( khi cho m­în víi nh÷ng cuèn s¸ch nhiÒu b¶n th× cÇn cho m­în theo thø tù ) ChÝnh yÕu tè nµy gióp cho thñ th­ dÔ dµng tÝnh ®­îc ®Çu s¸ch, b¶n s¸ch hiÖn cã hay sè l­îng ®Çu vµ b¶n s¸ch ®ang cho m­în. §©y chÝnh lµ ­u ®iÓm nhÊt cña s¸ng kiÕn cña t«i.
	Víi kinh nghiÖm cßn Ýt ái vµ thêi h¹n cña s¸ng kiÕn kh«ng cho phÐp nªn kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. §Ó s¸ng kiÕn ®­îc hoµn thiÖn vµ nh©n réng rÊt mong nhËn ®­îc sù tham gia ®ãng gãp gãp ý ®Ó s¸ng kiÕn hoµn thiÖn h¬n vµ ®i vµo thùc tÕ.
T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n
 Ng­êi viÕt