5. Mô tả bản chất của sáng kiến
5.1. Tính mới của sáng kiến:
Giáo dục Tiểu học là bậc học nền tảng của hệ thống giáo dục quốc dân.
Muốn nền giáo dục phát triển vững chắc thì cần có nền móng vững chắc. Hiện
nay, ngành giáo dục đã từng bước thay đổi về nội dung, chương trình, phương
pháp và hình thức tổ chức dạy học. Giáo viên không còn bị ràng buộc vào những
nguyên tắc cứng nhắc như phải lựa chọn chung một nội dung cho tất cả học sinh2
trong lớp, phải sự dụng một biện pháp với tất cả học sinh. Giáo viên được quyền
lựa chọn những nội dung dạy học phù hợp với chương trình khung và phù hợp
với đối tượng học sinh. Phương pháp và hình thức tổ chức dạy học được sử dụng
một cách linh hoạt vì mục tiêu cuối cùng là sự phát triển các năng lực và phẩm
chất của người học.
Chính vì vậy việc lựa chọn nội dung, hình thức tổ chức dạy học phù
hợp với từng đối tượng học sinh là điểm mới trong đề tài này.
Năm học 2020-2021 tôi được phân công dạy lớp 2. Đây là lớp học 2
buổi/ngày duy nhất trong khối với sĩ số 40 học sinh, phần đông là con em các hộ
kinh doanh buôn bán, không có thời gian đưa đón con nên gửi học bán trú. Qua
một thời gian giảng dạy và nắm bắt tình hình học tập đầu năm của các em .Bản
thân tôi nhận thấy đa số các em học sinh trong qua trình học còn thụ động, các
em chưa khai thác hết khả năng tiềm ẩn trong nội dung bài học, vận dụng chưa
linh hoạt và nhanh nhẹn trong một số trường hợp đơn giản trong thực tế cuộc
sống.
Nâng cao chất lượng dạy học nói chung và nâng cao chất lượng dạy học
môn toán nói riêng là mong muốn của tất cả giáo viên đang trực tiếp giảng dạy
trong nhà trường phổ thông hiện nay. Vì vậy tôi chọn Nâng cao chất lượng học
tập môn Toán của học sinh lớp hai/để nghiên cứu và thực hiện, đồng thời cũng
là chia sẻ với đồng nghiệp nhắm góp phần nâng cao chất lượng dạy học
CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN Kính gửi: Hội đồng Sáng kiến ngành Giáo dục Đào tạo Thị xã Bình Long Tôi ghi tên dưới đây : Số TT Họ và tên Ngàytháng năm sinh Nơi công tác (hoặc nơi thường trú) Chức danh Trình độ chuyên môn Tỷ lệ (%) đóng góp vào việc tạo ra sáng kiến (ghi rõ đối với từng đồng tác giả ,nếu có) 1 LẠI THỊ KIM PHƯỢNG 17/2/1978 Trường Tiểu học An Lộc A Giáoviên Chủ nhiệm lớp 2/2 Cao đẳng Sư Phạm 100% 1. Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến: Nâng cao chất lượng học tập môn Toán của học sinh lớp Hai 2. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Tác giả đồng thời là chủ đầu tư tạo ra sáng kiến 3. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục (Môn Toán - Khối 2) 4. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu: Tháng 9 năm 2020 5. Mô tả bản chất của sáng kiến 5.1. Tính mới của sáng kiến: Giáo dục Tiểu học là bậc học nền tảng của hệ thống giáo dục quốc dân. Muốn nền giáo dục phát triển vững chắc thì cần có nền móng vững chắc. Hiện nay, ngành giáo dục đã từng bước thay đổi về nội dung, chương trình, phương pháp và hình thức tổ chức dạy học. Giáo viên không còn bị ràng buộc vào những nguyên tắc cứng nhắc như phải lựa chọn chung một nội dung cho tất cả học sinh 2 trong lớp, phải sự dụng một biện pháp với tất cả học sinh. Giáo viên được quyền lựa chọn những nội dung dạy học phù hợp với chương trình khung và phù hợp với đối tượng học sinh. Phương pháp và hình thức tổ chức dạy học được sử dụng một cách linh hoạt vì mục tiêu cuối cùng là sự phát triển các năng lực và phẩm chất của người học. Chính vì vậy việc lựa chọn nội dung, hình thức tổ chức dạy học phù hợp với từng đối tượng học sinh là điểm mới trong đề tài này. Năm học 2020-2021 tôi được phân công dạy lớp 2. Đây là lớp học 2 buổi/ngày duy nhất trong khối với sĩ số 40 học sinh, phần đông là con em các hộ kinh doanh buôn bán, không có thời gian đưa đón con nên gửi học bán trú. Qua một thời gian giảng dạy và nắm bắt tình hình học tập đầu năm của các em .Bản thân tôi nhận thấy đa số các em học sinh trong qua trình học còn thụ động, các em chưa khai thác hết khả năng tiềm ẩn trong nội dung bài học, vận dụng chưa linh hoạt và nhanh nhẹn trong một số trường hợp đơn giản trong thực tế cuộc sống. Nâng cao chất lượng dạy học nói chung và nâng cao chất lượng dạy học môn toán nói riêng là mong muốn của tất cả giáo viên đang trực tiếp giảng dạy trong nhà trường phổ thông hiện nay. Vì vậy tôi chọn Nâng cao chất lượng học tập môn Toán của học sinh lớp hai/để nghiên cứu và thực hiện, đồng thời cũng là chia sẻ với đồng nghiệp nhắm góp phần nâng cao chất lượng dạy học. 5.2. Nội dung sáng kiến. Sáng kiến tập trung vào nghiên cứu tìm ra những biện pháp và áp dụng các biện pháp đó nhằm nâng cao chất lượng học tập môn Toán của học sinh lớp 2 tại trường Tiểu học thị xã Bình Long tỉnh Bình Phước. Qua thời gian nhận bàn giao lớp từ giáo viên chủ nhiệm lớp 1 cũng như tìm hiểu thực tế, tôi nhận thấy đây là lớp học có điều kiện khá tốt, hầu hết phụ huynh đều là công chức, viên chức nhà nước, những gia đình có điều kiện về kinh tế để chăm sóc và giáo dục học sinh. Tuy nhiên, vẫn có những khó khăn nhất định như phụ huynh không có nhiều thời gian chăm sóc và dạy dỗ học sinh nên khoán hết cho thầy cô và nhà trường. Lớp học khá đông, trình độ của học sinh trong lớp không đồng đều. Một số em học khá tốt, nhưng còn nhiều em học rất chậm. Các em đọc chưa lưu loát 3 nên không hiểu được bài toán, chưa biết cộng trừ trong phạm vi 10 hoặc phải đếm ngón tay khi cộng, trừ. Nguyên nhân khách quan: Do năm học 2019-2020, dịch bệnh Covid-19 xảy ra làm gián đoạn việc học tập của học sinh. Các em mới qua giai đoạn học âm vần và tập làm quen với tính toán thì lại nghỉ học quá lâu nên bị quên kiến thức, mất căn bản. Nguyên nhân chủ quan: Một số phụ huynh khoán trắng việc dạy học cho giáo viên mà thiếu sự kèm cặp thêm ở nhà. Một số học sinh có khả năng tiếp thu chậm, lâu nhớ, mau quên. Cũng có thể do nguyên nhân vì chạy theo thành tích nên một số em chưa đạt cũng vẫn được cho lên lớp. Sau một thời gian nhận lớp tôi nhận thấy có khá nhiều học sinh chưa đọc tốt môn Tiếng Việt và môn Toán, cụ thể: Các em chưa đọc trơn được nên không thể đọc để hiểu được bài toán. Một số em còn đếm bằng ngón tay, dù chỉ là cộng trừ trong phạm vi 10 Một số em học trước quên sau, do chưa hiểu được ý nghĩa của việc cộng, trừ. Từ những thực trạng và nguyên nhân trên, tôi đã suy nghĩ, tìm cách khắc phục giúp các em học tốt hơn. 1. Xây dựng phiếu tổng hợp kiến thức hàng tuần để đánh giá kết quả học sinh mỗi tuần. Với chương trình lớp 2 buổi/ngày, giáo viên được chủ động sắp xếp, chọn lựa nội dung để thực hiện các tiết tăng thêm. Vì vậy hàng tuần tôi đều xây dựng phiếu khảo sát đánh giá kết quả học tập môn toán của học sinh trong tuần. Dựa vào nội dung kiến thức mà học sinh được học trong mỗi tuần, tôi xây dựng phiếu khảo sát chất lượng học sinh phù hợp với từng đối tượng học sinh và bám sát theo 4 mức độ trong thông tư 22/2016/TT-BGDĐT. ( đính kèm đề khảo sát minh họa tuần 2 ) 4 BÀI TẬP KHẢO SÁT CUỐI TUẦN 2 MÔN TOÁN Bài 1. Viết ( theo mẫu ) Chục Đơn vị Viết số Đọc số 4 7 47 bốn mươi bảy 2 5 tám mươi tư 60 Bài 2. Viết số thích hợp vào ô trống Số bị trừ 57 88 68 36 Số trừ 5 54 50 32 Hiệu Bài 3. Đặt tính rồi tính hiệu, biết số bị trừ và số trừ lần lượt là: a) 85 và 54 b) 45 và 22 c) 33 và 3 d) 43 và 23 ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. Bài 4. Điền dấu 15dm ...... 8dm 4dm + 3dm ....... 8dm 4dm ...... 40cm 6dm + 2dm ........ 70cm 4dm ...... 42cm 10dm - 4dm ....... 70cm Bài 5. Một mảnh vài dài 36dm, bác thợ may cắt ra 15dm để may áo. Hỏi mảnh vải còn lại dài bao nhiêu đề - xi - mét? Bài giải ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................ > < = 5 Bài 6. Điền chữ số thích hợp vào ô trống 4 6 5 7 3 7 5 2 3 5 9 4 3 5 5 2 Bài 7. Điền số thích hợp vào chỗ trống Số lớn nhất có hai chữ số là ...................... Số lớn nhất có hai chữ số khác nhau là ...................... Thứ sáu hàng tuần, tôi tổ chức cho học sinh làm phiếu khảo sát, sau đó nhận xét, sửa bài cho học sinh và phát bài để học sinh, phụ huynh được biết kết quả học tập. Qua việc kiểm tra phiếu khảo sát hàng tuần tôi nắm được những mặt mạnh, mặt yếu của mỗi học sinh. Từ đó, hàng ngày tôi thường gọi những em đó lên bảng làm bài và chỉ cụ thể cho em hiểu cách sắp xếp các số theo thứ tự từ bé đến lớn, cách cộng những dạng toán có nhớ, cách tìm số hạng. Đồng thời kết hợp với phụ huynh học sinh để cho phụ huynh hướng dẫn các em thêm ở nhà. Qua việc khảo sát đánh giá kết quả học tập của học sinh vào cuối mỗi tuần như vậy, tôi đánh giá được mức độ đạt được của mỗi học sinh một cách khá chính xác cũng như theo dõi được sự tiến bộ của học sinh. Thống kế kết quả khảo sát 3 tuần đầu ( từ tuần 2 đến tuần 4 như sau ) Tuần Kết quả đạt được của học sinh ở từng mức độ Ghi chú Mức 1 Mức 2 Mức 3 Mức 4 2 10 15 10 5 3 8 14 11 7 4 5 14 12 9 - + - + 6 Thống kê kết quả khảo sát trong 3 tuần đầu khi triển khai thực hiện có sự thay đổi theo hướng tiến bộ của học sinh ( tuy không nhiều ), nhưng điều đó cũng là động lực để tôi tiếp tục thực hiện biện pháp mình đề ra. Việc khảo sát hàng tuần cũng giúp phụ huynh theo dõi được kết quả học tập của con mình, từ đó phối hợp với giáo viên chủ nhiệm trong việc giáo dục học sinh học tập tốt hơn. 2. Sử dụng linh hoạt các tiết tăng cường Toán, Tiếng Việt buổi chiều để kèm cặp những học sinh chậm tiến bộ. Thực hiện chuyên đề của Phòng Giáo dục đào tạo Bình Long về việc dạy học phân hóa theo đối tượng học sinh, đặc biệt là đối với chương trình lớp học 2 buổi/ngày. Qua khảo sát kết quả học tập của học sinh hàng tuần, tôi chia học sinh trong lớp ra thành nhiều đối tượng để có những biện pháp, hình thức dạy học phù hợp. Đối với những học sinh tính toán chậm, tôi không yêu cầu các em làm hết các bài tập trong vở thực hành toán theo định hướng phát triển năng lực. Tôi chỉ yêu cầu các em làm lại những bài toán, dạng toán cơ bản trong chương trình chính khóa buổi sáng đồng thời thực hiện những bài tập buổi chiều ở mức chuẩn. Để phụ huynh hiểu rõ, tôi trao đổi với phụ huynh những em học nhận biết về khả năng học tập của con em họ và tôi chỉ giao cho các em những bài tập cơ bản, khác với những học sinh khác. Trong quá trình dạy học buổi chiều, tôi cũng dành khá nhiều thời gian để kèm cặp các em chậm tiến bộ, giúp các em biết đọc đề bài và biết thực hiện các phép tính đơn giản. Để giúp việc dạy học trên lớp không mất quá nhiều thời gian đối với những học sinh tiếp thu chậm, tôi trao đổi với phụ huynh, nhờ phụ huynh kèm cặp, chắc nhở thêm như học thuộc các bảng cộng, trừ có nhớ,. làm lại các bài tập đã làm trên lớp để nắm chắc hơn. 5.3. Khả năng áp dụng của sáng kiến Những biện pháp của tôi đưa ra đã được áp dụng tại lớp 2/2 do tôi chủ nhiệm và mang lại hiệu quả khá cao. Việc áp dụng sáng kiến này vào trong quá trình giảng dạy cũng không quá khó khăn và đạt kết quả tốt. Tỷ lệ học sinh cuối kì I đạt mức độ hoàn thành tốt và đạt điểm kiểm tra 9-10 khá cao. Các em học 7 sinh đều có khả năng tính toán khá tốt, một số em có thể làm được những bài toán yêu cầu mức độ 4. Những biện pháp tôi đưa ra đã mang lại những lợi ích thiết thực, nó giúp giáo viên nắm bắt được khả năng học tập của mỗi học sinh một cách chính xác, kịp thời để có những điều chỉnh về phương pháp và hình thức tổ chức dạy học. Sáng kiến này đã được áp dụng và có hiệu quả trong phạm vi lớp học, trường học nhất định ( đặc biệt là với lớp học 2 buổi/ngày ). Khi áp dụng trên những đối tượng học sinh khác nhau cần có những điều chỉnh phù hợp với môi trường và điều kiện học tập. Việc thường xuyên có những bài kiểm tra khảo sát không chỉ giúp giáo viên nắm bắt điều chỉnh nội dung dạy học mà còn tạo không khí thi đua học tập trong lớp của học sinh. Đồng thời giúp phụ huynh nắm bắt tình hình học tập của con em mình kịp thời. Với những biện pháp tôi đưa ra cũng có thể áp dụng cho ở các lớp khác và các trường khác đều đem lại kết quả cao. 6. Những thông tin cần được bảo mật (Nếu có): không có 7. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến Để áp dụng sáng kiến này thành công đòi hỏi: Giáo viên phải có niềm đam mê trong công việc. Nếu không có niềm đam mê, giáo viên chỉ dạy cho đạt chỉ tiêu nhà trường giao, khi đó sẽ không có sự đầu tư nghiên cứu sâu, không tìm tòi được những phương pháp, cách thức dạy và đặc biệt là không truyền lửa được cho học sinh và phụ huynh. Giáo viên phải chủ động trong việc xây dựng kế hoạch và thực hiện kế hoạch, không thụ động chờ đợi sự chỉ đạo. Đặc biệt là chủ động lựa chọn phương pháp và hình thức tổ chức dạy học, chủ động lựa chọn nội dung dạy học buổi thứ hai phù hợp với tình hình của học sinh trong lớp. Tri thức là mênh mông, không phải ai cũng biết hết mọi điều. Chính vì vậy đòi hỏi người giáo viên phải luôn có ý thức tự học, trao đổi để tích lũy kinh nghiệm và kiến thức, có như vậy mới có thể hướng dẫn học sinh. Trong quá trình hướng dẫn học sinh, đòi hỏi giáo viên phải kiên nhẫn, tìm tòi nhiều cách để giúp học sinh tiếp cận làm quen và không gây áp lực đối với các em. 8 Sĩ số học sinh không quá đông vì nếu đông quá giáo viên sẽ không thể nào quán xuyến được toàn bộ hoạt động của học sinh. Các cấp quản lý cũng cần tạo điều kiện để giáo viên phát huy năng lực khả năng của mình, nên tập trung vào việc đánh giá kết quả học tập của học sinh chứ không nên đi sâu vào hình thức. 8. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả: a. Kết quả đáng ghi nhận là đã làm chuyển biến trong suy nghĩ của phụ huynh; phụ huynh học sinh đã quan tâm hơn đến kết qủa học tập của học sinh và sẵn sàng hỗ trợ giáo viên chủ nhiệm. Kết quả thu được ở học kì I năm học 2020 – 2021 - Đánh giá định kì cuối kì I đối với môn Toán : TSHS Điểm 9-10 Điểm 7-8 Điểm 5-6 Điểm dưới 5 Ghi chú 40 31 5 4 0 ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. b. Bài học. Giáo viên phải có tinh thần, trách nhiệm trong công việc, phải thực sự yêu nghề, mến trẻ. Nếu không yêu nghề, mến trẻ, không có tinh thần trách nhiệm, giáo viên chỉ dạy cho đạt chỉ tiêu nhà trường giao, khi đó sẽ không có sự đầu tư nghiên cứu sâu, không tìm tòi được những phương pháp, cách thức dạy và đặc biệt là không truyền lửa được cho học sinh và phụ huynh. Trong một lớp học, có nhiều đối tượng học sinh khác nhau, đòi hỏi phải có sự linh hoạt trong lựa chọn phương pháp và hình thức tổ chức. 9 9. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tổ chức, cá nhân đã tham gia áp dụng sáng kiến lần đầu, kể cả áp dụng thử (nếu có) ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. Tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn là trung thực, đúng sự thật và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật. An Lộc , ngày 22 tháng 2 năm 2021 Người nộp đơn (Ký và ghi rõ họ tên) Lại Thị Kim Phượng 10
Tài liệu đính kèm: