2. Sự cần thiết phải áp dụng sáng kiến:
Việc giải bài tập toán là hình thức tốt nhất để củng cố, hệ thống hóa kiến thức và
rèn luyện kỹ năng, là một hình thức vận dụng kiến thức đã học vào những vấn đề cụ
thể, vào thực tế, vào những vấn đề mới, là hình thức tốt nhất để giáo viên kiểm tra về
năng lực, về mức độ tiếp thu và khả năng vận dụng kiến thức đã học.
Bản thân giáo viên cũng rất quan tâm đến vấn đề tạo nguồn bài tập tương tự
cho học sinh thực hành, tạo thư viện bài toán cho học sinh giải tự luận, kiểm tra trắc
nghiệm với các bài toán tương đương. Việc này cũng giúp giáo viên hạn chế được
sự sao chép bài làm lẫn nhau giữa các học sinh, góp phần phản ánh đúng trình độ
học sinh hơn.
Thực tiễn dạy học cho thấy: Việc sử dụng phần mềm Geogebra trong dạy học, giáo
viên có thể truyền đạt học sinh cách rèn luyện việc làm bài tập, đồng thời học sinh có thể
kiểm tra ngay kết quả bài làm của mình, từ đó có thể tự hình thành thói quen tự học tập và
nắm được kiến thức nhanh hơn.
Với những lí do trên, tôi chọn đề tài nghiên cứu “Một số ứng dụng của phần mềm
Geogebra trong dạy học chương 2 Đại số lớp 10”.
Giáo viên: Nguyễn Duy Khang Đơn vị: Trường THPT Chuyên Thoại Ngọc Hầu Bộ môn: Toán Một số ứng dụng của phần mềm Geogebra trong dạy học chương 2 Đại số lớp 10 Giáo viên: Nguyễn Duy Khang Trang 3 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO AN GIANG TRƯỜNG THPT CHUYÊN THOẠI NGỌC HẦU CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc An Giang, ngày 15 tháng 02 năm 2019 BÁO CÁO Kết quả thực hiện sáng kiến I- Sơ lược lý lịch tác giả: - Họ và tên: Nguyễn Duy Khang Nam, nữ: nam. - Ngày tháng năm sinh: 12/04/1985 - Nơi thường trú: 66 Tổ 33, Bình Khánh 4, Bình Khánh, Long Xuyên, An Giang - Đơn vị công tác: trường THPT Chuyên Thoại Ngọc Hầu - Chức vụ hiện nay: giáo viên - Trình độ chuyên môn: ĐHSP Toán - Lĩnh vực công tác: dạy lớp II. Sơ lược đặc điểm tình hình đơn vị: - Tình hình đơn vị: năm học 2018 - 2019, trường THPT Chuyên Thoại Ngọc Hầu có 36 lớp, trong đó giáo viên được phân công giảng dạy một lớp 10. - Thuận lợi: hè 2018. Giáo viên tổ toán được dự một lớp tập huấn dạy toán với giáo viên nước ngoài, qua đó được giới thiệu một số phần mềm giảng dạy, trong đó có phần mềm Geogebra. - Khó khăn: Khó khăn mà học sinh gặp phải đó là phải rèn luyện năng lực tự học. Khó khăn mà giáo viên gặp phải là phần mềm có nhiều chức năng, cần có thời gian để làm quen cách sử dụng. - Tên sáng kiến: Một số ứng dụng của phần mềm Geogebra trong dạy học chương 2 Đại số lớp 10. - Lĩnh vực: Toán học III- Mục đích yêu cầu của sáng kiến: 1. Thực trạng ban đầu trước khi áp dụng sáng kiến: Khi giải bài tập lớp 10, học sinh gặp phải một số khó khăn, và không tránh khỏi những sai lầm trong khi giải toán. Khó khăn mà học sinh gặp phải đó là lần đầu tiên làm quen với nhiều dạng bài tập, mỗi dạng bài tập lại có nhiều trường hợp, sử dụng các khái niệm, các phép toán khác nhau. Do đó học sinh cần hiểu rõ bản chất của các khái niệm, các phép toán. Một số ứng dụng của phần mềm Geogebra trong dạy học chương 2 Đại số lớp 10 Giáo viên: Nguyễn Duy Khang Trang 4 Trước đây giáo viên đã sử dụng phần mềm soạn bài giảng điện tử: phần mềm PowerPoint có thể sử dụng để trình chiếu tốt nhưng thiếu tính linh động trong việc cho bài toán, phần mềm GSP thì bị một số hạn chế trong việc trình chiếu các bước hướng dẫn học sinh. Phần mềm Geogebra sẽ khắc phục được nhược điểm của hai phần mềm nói trên. Đồng thời, tập tin được tạo ra có thể chia sẻ trên internet ngay lập tức. 2. Sự cần thiết phải áp dụng sáng kiến: Việc giải bài tập toán là hình thức tốt nhất để củng cố, hệ thống hóa kiến thức và rèn luyện kỹ năng, là một hình thức vận dụng kiến thức đã học vào những vấn đề cụ thể, vào thực tế, vào những vấn đề mới, là hình thức tốt nhất để giáo viên kiểm tra về năng lực, về mức độ tiếp thu và khả năng vận dụng kiến thức đã học. Bản thân giáo viên cũng rất quan tâm đến vấn đề tạo nguồn bài tập tương tự cho học sinh thực hành, tạo thư viện bài toán cho học sinh giải tự luận, kiểm tra trắc nghiệm với các bài toán tương đương. Việc này cũng giúp giáo viên hạn chế được sự sao chép bài làm lẫn nhau giữa các học sinh, góp phần phản ánh đúng trình độ học sinh hơn. Thực tiễn dạy học cho thấy: Việc sử dụng phần mềm Geogebra trong dạy học, giáo viên có thể truyền đạt học sinh cách rèn luyện việc làm bài tập, đồng thời học sinh có thể kiểm tra ngay kết quả bài làm của mình, từ đó có thể tự hình thành thói quen tự học tập và nắm được kiến thức nhanh hơn. Với những lí do trên, tôi chọn đề tài nghiên cứu “Một số ứng dụng của phần mềm Geogebra trong dạy học chương 2 Đại số lớp 10”. 3. Nội dung sáng kiến: 3.1. Ứng dụng soạn bài tập tương tự với hình thức tự luận: Bài toán giải bài toán viết phương trình hàm số có dạng đường thẳng y=ax+b. Cơ sở lý thuyết: - Đường thẳng y=ax+b đi qua điểm ( ; )o oM x y khi và chỉ khi o oy ax b . - Đường thẳng y=ax+b song song với đường thẳng y a x b khi và chỉ khi ,a a b b . - Đường thẳng y=ax+b vuông góc với đường thẳng y a x b khi và chỉ khi 1aa hay 1 a a . GV soạn chức năng tạo ra “Đề mới”, “Hướng dẫn giải”, “Lời giải” bằng cách sử dụng các hàm trong phần mềm Geogebra. GV hướng dẫn HS xem hướng dẫn giải bằng cách click chuột vào “Hướng dẫn giải” hoặc kéo thanh trượt bên trái. Một số ứng dụng của phần mềm Geogebra trong dạy học chương 2 Đại số lớp 10 Giáo viên: Nguyễn Duy Khang Trang 5 Đối với HS giỏi, GV có thể cho HS giải rồi xem lời giải bằng cách click chuột vào “Lời giải” hoặc kéo thanh trượt bên trái phần “Lời giải”. Đây là ưu điểm của phần mềm này, GV có thể hướng dẫn HS thao tác tùy theo đối tượng HS. Đề bài tập tương tự được tạo ra bằng phần mềm. Khi HS thao tác xong, lời giải được hiển thị toàn bộ: Một số ứng dụng của phần mềm Geogebra trong dạy học chương 2 Đại số lớp 10 Giáo viên: Nguyễn Duy Khang Trang 6 HS có thể tạo đề mới, đặc biệt có thể tạo đề mới bất cứ lúc nào. Đây là một chức năng rất linh hoạt. Một số ứng dụng của phần mềm Geogebra trong dạy học chương 2 Đại số lớp 10 Giáo viên: Nguyễn Duy Khang Trang 7 HS học trực tuyến bài tập trên tại https://www.geogebra.org/m/twatq94d Một số ứng dụng của phần mềm Geogebra trong dạy học chương 2 Đại số lớp 10 Giáo viên: Nguyễn Duy Khang Trang 8 Bài toán về hàm số bậc hai. 3.2. Ứng dụng soạn bài tập tương tự với hình thức trắc nghiệm: Cơ sở lý luận: nếu cho bài tập trắc nghiệm trực tuyến mà không có sự thay đổi đề bài hoặc xáo trộn công thức, HS sẽ dễ đoán được đáp án và mau chán. Vì vậy nên cần phải có một hình thức soạn câu trắc nghiệm mới. Một số ứng dụng của phần mềm Geogebra trong dạy học chương 2 Đại số lớp 10 Giáo viên: Nguyễn Duy Khang Trang 9 HS giỏi có thể chọn tự làm cho đến khi nắm vững kiến thức, không cần hiện đáp án khi làm sai. HS học trực tuyến bài tập trên tại https://www.geogebra.org/m/vmwnbfb9 Một số ứng dụng của phần mềm Geogebra trong dạy học chương 2 Đại số lớp 10 Giáo viên: Nguyễn Duy Khang Trang 10 HS học trực tuyến bài tập trên tại https://www.geogebra.org/m/kxjvnwqp 3.3. Xây dựng chuỗi bài tập trắc nghiệm: Một số ứng dụng của phần mềm Geogebra trong dạy học chương 2 Đại số lớp 10 Giáo viên: Nguyễn Duy Khang Trang 11 HS học trực tuyến bài tập trên tại https://www.geogebra.org/m/ggsesyjk IV- Hiệu quả đạt được: Sáng kiến này được áp dụng trong chương 2 Đại số 10 năm học 2018-2019. Khi thực hiện soạn bài bằng cách dùng phần mềm Geogebra như trên thì giáo viên soạn được nhiều bài tập tương tự, các bài tập trắc nghiệm được soạn với các phương án trả lời được sắp xếp linh động hơn, đồng thời có khả năng giảng dạy trực tuyến do các file được lưu trữ trên internet. Khi học sinh được ôn tập các kiến thức trong chương 2 Đại số 10 với phần mềm Geogebra như trên thì các em có hứng thú hơn trong học tập. Các em sử dụng công cụ do giáo viên soạn sẵn ngày càng linh hoạt, chịu khó làm nhiều bài tập hơn, làm bài cũng tốt hơn. Một số ứng dụng của phần mềm Geogebra trong dạy học chương 2 Đại số lớp 10 Giáo viên: Nguyễn Duy Khang Trang 12 V. Mức độ ảnh hưởng: - Khả năng áp dụng giải pháp: + Thuận lợi: 1. Có thể dùng phần mềm Geogebra để soạn bài tập để dạy với nhiều bài toán trong chương trình phổ thông. 2. Có thể giảng dạy nhiều đối tượng học sinh. + Khó khăn: 1. GV cần phải cẩn thận, tỉ mỉ, chịu khó tìm hiểu trong việc soạn bài, công việc này đòi hỏi nhiều thời gian. Đối với những bài toán khi trình bày có chia nhiều trường hợp thì thời gian soạn bài nhiều hơn nữa. 2. Học sinh phải làm quen với cách sử dụng công cụ, có thể bước đầu học sinh chưa nắm được, học sinh phải tự học nhiều, đồng thời phải kết nối internet. - Để ứng dụng phần mềm Geogebra trong dạy học thì cần phải kiên trì nhẫn nại, soạn một lần sử dụng nhiều lần. - Tuy nhiên phần mềm còn rất nhiều tính năng đòi hỏi giáo viên phải tìm tòi, sáng tạo để tạo ra nhiều công cụ mới. VI- Kết luận Qua những vấn đề trình bày trong sáng kiến này có thể rút ra một số kết luận: 1. Trong các nhiệm vụ của môn toán ở trường THPT, cùng với việc truyền thụ tri thức, rèn luyện kỹ năng giải toán là một nhiệm vụ quan trọng. Để rèn luyện kỹ năng giải toán, góp phần bồi dưỡng năng lực giải toán cho học sinh cần đưa ra một hệ thống bài tập hợp lí, đa dạng, được sắp xếp từ dễ đến khó nhằm giúp học sinh củng cố kiến thức, rèn luyện kỹ năng, phát triển tư duy, tính kiên trì nhẫn nại. 2. Sáng kiến đã hỗ trợ giáo viên soạn được nhiều bài tập tương tự, nâng cao khả năng giảng dạy trực tuyến phù hợp với yêu cầu mới. 3. Sáng kiến đáp ứng được nhu cầu tự học, tự nghiên cứu của học sinh, điều đó có tác dụng rèn luyện năng lực giải toán cho học sinh THPT. Sáng kiến đã góp được phần nào trong việc nâng cao chất lượng dạy và học ở trường THPT. 4. Phần mềm Geogebra còn rất nhiều tính năng hay mà giáo viên vẫn chưa khai thác hết. Trong tương lai, giáo viên sẽ tiếp tục nghiên cứu thêm để áp dụng trong giảng dạy. Với những ý kiến được trình bày trên đây hi vọng rằng sẽ là tài liệu tham khảo cho các Thầy cô giáo, góp phần nâng cao giảng dạy nói chung và bộ môn toán nói riêng. Với kinh nghiệm còn ít ỏi của mình chắc chắn sáng kiến này còn nhiều thiếu sót nên tác giả rất mong được sự đóng góp ý kiến của thầy cô và học sinh để sáng kiến được đầy đủ và có ý nghĩa thiết thực hơn. Đồng thời đây cũng là vấn đề mở cần được tiếp tục nghiên cứu mở rộng thêm. Một số ứng dụng của phần mềm Geogebra trong dạy học chương 2 Đại số lớp 10 Giáo viên: Nguyễn Duy Khang Trang 13 Tôi cam đoan những nội dung báo cáo là đúng sự thật. Xác nhận của đơn vị áp dụng sáng kiến Người viết sáng kiến Nguyễn Duy Khang Một số ứng dụng của phần mềm Geogebra trong dạy học chương 2 Đại số lớp 10 Giáo viên: Nguyễn Duy Khang Trang 14 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Hướng dẫn sử dụng phần mềm Geogebra, phiên bản 5.0. 2. Một số video trên internet của thầy Nguyễn Thanh Nhàn, THPT Ngô Gia Tự , tỉnh Tây Ninh. 3. Bài tập mẫu, công cụ mẫu của và trang web và trang Dạy và học với Geogebra https://www.facebook.com/DayVaHocGeogebra/ .
Tài liệu đính kèm: