Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn đọc cho học sinh yếu Lớp 1

Sáng kiến kinh nghiệm - Một số biện pháp rèn đọc cho học sinh yếu lớp 1A1
I. Điều Kiện hoàn cảnh tạo ra SKKN.
Bậc tiểu học nói chung và khối lớp một nói riêng, vấn đề giảng dạy và
truyền thụ kiến thức cho các em đó là cơ sở, là nền tảng ban đầu để học sinh tiếp
tục học lên các lớp khác. Ngày nay nhà nước ta rất trọng việc giáo dục. Coi giáo
dục là quốc sách hàng đầu. Trong những năm gần đây đã tiến hành cải cách giáo
dục, đầu tư cho giáo dục nhiều tiền của và công sức để tìm ra những biện pháp
mới, những phương pháp tối ưu nhằm nâng cao chất lượng dạy học lên một bước
theo quá trình phát triển của xã hội. Song trong quá trình giảng dạy theo chương
trình cải cách giáo dục của nền giáo dục nước nhà vẫn còn gặp nhiều khó khăn, bât
cập, một số vấn đề còn chưa giải quyết được. Đặc biệt ở học sinh lớp một, các kĩ
năng nghe nói đọc viết của các em còn rất hạn chế. Mà ngôn ngữ là phương tiện
giao tiếp vô cùng quan trọng. Vì vậy, để giúp các em rèn luyện kĩ năng đọc một
cách mạch lạc, trôi chảy, tôi mạnh dạn nghiên cứu, tìm tòi, rút kinh nghiệm qua
nhiều năm giảng dạy để viết lên đề tài này, nhằm góp phần nhỏ vào quá trình cải
cách giáo dục, nâng cao chất lượng học sinh khối lớp một (người chủ tương lai
của đất nước). Đáp ứng nguồn nhân lực kịp thời theo yêu cầu phát triển của xã hội
trong thời kì công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước .
Trong công cuộc đổi mới giáo dục và thực hiện nghiêm túc chủ trương,
chính sách của đảng và nhà nước nói chung của ngành giáo dục nói riêng về việc
nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục.Theo thống
kê trên toàn quốc nói chung và của các trường tiểu học nói riêng đã có biết bao học
sinh ở lại lớp và học sinh yếu kém ngồi nhầm chỗ. Học sinh bỏ học do quá yếu
không theo học được . Điều đó khiến tôi rất trăn trở làm thế nào để nâng cao chất
lượng học sinh yếu kém, giúp học sinh nắm được kiến thức cơ bản ngay từ đầu lớp
1. Bởi lớp 1 là nền móng cho sự phát triển của học sinh sau này, với lớp 1 điều
quan trọng nhất là đọc, viết được.Có đọc được tốt học sinh mới hiểu được nội dung
văn bản và lên lớp trên học sinh mới học tốt được các môn học khác .Mà từ xưa
các nhà trường nói chung trường tiểu học Nghĩa Hồng. nói riêng chú trọng tổ chức
bồi dưỡng thêm cho học sinh giỏi mà chưa tổ chức phụ đạo riêng cho đối tượng
học sinh yếu kém chính vì lẽ đó bản thân mỗi giáo viên chủ nhiệm phải có biện
pháp để phụ đạo học sinh yếu của lớp mình . Vì vậy tôi đã chọn đề tài này. 
1. Phạm vi và thời gian của đề tài 
2. Đề tài này được áp dụng trong tất cả các giờ tiếng việt ở lớp 1A1 . Trong
thời gian 1 năm tại trường tiểu học Nghĩa Hồng. Nghiên cứu các vấn đề có liên
quan đến rèn đọc cho học sinh lớp 1. 
3. Đề xuất 1 số biện pháp rèn đọc cho học sinh yếu lớp 1A1. 
4. Đối tượng nghiên cứu.
Nghiên cứu về rèn đọc cho học sinh yếu lớp 1A1. 
5. Các phương pháp nghiên cứu: 
 Phương pháp điều tra.
 Phương pháp tổng kết kinh nghiệm.
 Phương pháp thực nghiệm khoa học giáo dục.
 Phương pháp nghiên cứu sản phẩm. 
II: Mô tả giải pháp:
1. Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến.
Vào đầu năm học tôi đã tiến hành khảo sát nhỏ trong lớp 1A1 Trường tiểu
học Nghĩa Hồng. Với nội dung sau :
 Tìm hiểu số học sinh đi học mẫu giáo và số học sinh không đi học mẫu
giáo hoặc đi học không đều .tìm hiểu lý do học sinh không đi học mẫu giáo.
 Kiểm tra sự nắm bắt , nhận diện chữ cái đã học trong trường mầm non .
Kết quả thu được như sau
Lớp 1A1
Học sinh không
đi học mẫu giáo
Học sinh đi học
mẫu giáo
Học sinh đi học
không đều
15học sinh 1 11 3
Kết quả khảo sát nhận diện chữ cái:
Lớp 1A
Không biết chữ
cái nào
Biết 10-15 chữ Nhận biết hết
15 học sinh 8 4 3
Như vậy tỉ lệ học sinh nhận diện 1 cách chắc chắn chính xác bảng chữ cái
quá thấp dẫn đến kết qủa học còn chưa cao .
Một trong những lí do dễ thấy là vì các em chưa được sự quan tâm của gia
đình. Các em chưa chăm chỉ học. Vì vậy là giáo viên chúng ta phải biết được đặc
điểm tình hình của từng đối tượng phát huy những mặt tích cực của học sinh. Tổ
chức tiết dạy sao cho các em luôn luôn cảm thấy nhẹ nhàng và thích thú. Giáo viên
phải gần gũi, yêu thương động viên kịp thời để học sinh thích học.
Nhận thức rõ điều này, thấy rõ được những khó khăn cơ bản, tôi đã thực
hiện 1 số biện pháp: Rèn cho học sinh lớp 1 để cho học sinh học tốt.
I. Biện pháp:
A/ Biện pháp tác động giáo dục: 
- Từ những thực trạng trên, tôi đã tiến hành họp phụ huynh học sinh đề nghị
và yêu cầu thống nhất trang bị đủ sách vở đồ dung cần thiết phục vụ cho môn học.
- Yêu cầu, đề nghị phụ huynh nhắc nhở uốn nắn kịp thời việc học và làm bài
ở nhà của học sinh.
- Tham mưu với nhà trường để giáo viên có đủ đồ dùng tranh ảnh và tài liệu
tham khảo phục vụ bài dạy. Đồng thời mượn đồ dùng học tập,sách giáo khoa cho
học sinh có hoàn cảnh khó khăn.
- Xây dựng đôi bạn học giỏi- yếu kèm cặp nhau 
- Đưa ra các tiêu chuẩn thi đua cho từng nhóm. Đầu giờ truy bài các nhóm
kiểm tra chéo nhau.Cuối 1 tuần tổng kết thi đua vào giờ sinh hoạt. Hết tháng tổng
kết tháng và có trao thưởng bằng phấn màu , bút chì, vở ... 
B/Phần học các nét chữ cơ bản:
Ngay sau những buổi đầu rèn nề nếp, tôi cho học sinh học các nét chữ cơ
bản. Tôi đã dạy thật kỹ, thật tỉ mỉ tên gọi và cách viết các nét chữ đó. Để cho học
sinh dễ hiểu, dễ nhớ những nét chữ cơ bản tôi phân theo cấu tạo các nét có tên gọi
và cấu tạo gần giống nhau thành từng nhóm để học sinh dễ nhận biết và so sánh.
Dựa vào các nét chữ cơ bản này mà học sinh phân biệt được các chữ cái, kể cả các
chữ cái có hình dáng cấu tạo giống nhau. 
 Thí dụ: 
Các nét chữ cơ bản và tên gọi. 
 | Nét sổ thẳng 
 − Nét gạch ngang 
Nhóm 1. \ Nét xiên phải 
 / Nét xiên trái 
 Nét móc trên 
 Nhóm 2. Nét móc dưới 
 Nét móc hai đầu 
 Nét cong phải 
Nhóm 3. Nét cong trái 
 Nét tròn 
 Nét khuyết trên 
 Nhóm 4. Nét khuyết dưới 
 Nét thắt 
* Phần học âm: 
 Sau khi học sinh đã học thật thuộc tên gọi và cấu tạo các nét chữ cơ bản một
cách vững vàng thì tiếp theo là phần học âm (chữ cái). Giai đoạn học chữ cái là
giai đoạn vô cùng quan trọng. Trẻ có nắm chắc từng chữ cái thì mới ghép được các
chữ vào với nhau để thành tiếng, các tiếng đơn ghép lại với nhau tạo thành từ và
thành câu. 
 Giai đoạn này tôi dạy cho trẻ phân tích từng nét chữ cơ bản trong từng chữ
cái và nếu chữ cái đó có cùng một tên gọi song có nhiều kiểu viết khác nhau hay
gặp trong sách báo như: chữ a, chữ g thì tôi phân tích cho học sinh hiểu và nhận
biết đó là: chữ a, chữ g để khi gặp kiểu chữ đó trong sách báo trẻ dễ hiểu và không
bị lúng túng. 
 Thí dụ: 
Âm: a - a , g - g. 
+ Âm a gồm hai nét: nét tròn nằm bên trái và nét sổ thẳng nằm bên phải; a
cũng gồm nét tròn và nét móc trên. 
+ Âm g gồm : nét tròn và nét móc dưới; g gồm nối với nét cong phải. 
Từ việc học kỹ cấu tạo âm tạo bởi các nét chữ cơ bản thật kỹ và tỉ mỉ sẽ giúp
trẻ phân biệt được sự khác nhau cả về cấu tạo và tên gọi của bốn âm sau: d; b; p; q.
Thí dụ: 
+ Âm d gồm hai nét: nét tròn nằm ở bên trái và nét sổ thẳng nằm bên phải.
đọc là: “ dờ ”. 
+ Âm b gồm hai nét: nét tròn nằm ở bên phải và nét sổ thẳng nằm ở bên trái.
đọc là: “ bờ ”. 
Sang phần âm ghép nghĩa là âm gồm hai âm đơn ghép lại với nhau. Tôi cho
học sinh sắp xếp các âm có âm h đứng sau thành một nhóm để nói lên được sự
giống nhau và khác nhau của các âm đó. 
Thí dụ: 
+ Các âm ghép: 
ch - c nh - n 
th - t kh - k 
gh - g ph - p 
ngh - ng 
+ Còn lại các âm: gi, tr, q, ng, tôi cho học thật kỹ cấu tạo và cách ghép chữ. 
+ Phân từng cặp: ch-tr, ng-ngh, c-k, g-gh để phát âm chính xác và viết chính
tả phân biệt.... 
Trong từng ngày, từng bài ôn tôi đã nghĩ ra được một số bài để kiểm tra sự
nhận thức của trẻ thông qua các giờ chơi, các giờ nghỉ. Từ đó, củng cố thêm kiến
thức về từ ngữ, câu văn cho trẻ tránh sự đơn điệu của các bài ôn tập trong sách. Vì
những bài ôn này ở trong sách được lặp đi lặp lại bài nào cũng như bài nào làm
cho học sinh tiếp thu một cách nhàm chán nên tôi đã thay vào phần chơi trong tiết
hai của bài ôn là những bài mà tôi tự nghĩ và viết ra phiếu. Có thể phiếu chỉ là một
từ gồm 2 hoặc 3 tiếng cũng có thể là một câu văn. Song những từ và câu văn này
phải có nghĩa và mang tính giáo dục. 
Thí dụ: 
Góc sân nhà Học có cây ổi đào đâm chồi nảy lộc, lộc non mơn mởn. Cứ mỗi
ngày Học đều ra vun gốc để ổi mau ra quả. Cô Phúc khen Học chăm làm. 
Cả trong những khi kiểm tra bài có thể là bảng con cũng có khi là phiếu cho
học sinh lên bốc thăm rồi đọc lên. Bảng và phiếu là những từ chỉ có âm, vần mới
học xong, từ đó không lấy trong sách ra. Nếu học sinh đã thuộc mặt chữ rồi thì bất
kỳ một từ mới nào trẻ cũng đọc được. Đến khi học sinh viết chính tả vào bảng con,
tôi cũng không đọc cho học sinh viết những tiếng và từ đã có sẵn trong bài. Thông
qua phần xây dựng tiếng, từ mới trẻ được hiểu biết thêm nhiều từ và ý nghĩa của
các từ mà trẻ tìm đựơc của hôm trước nay viết vào bảng. Do đó phong trào tìm
tiếng, từ mới học sinh rất hào hứng và phấn khởi tham gia sôi nổi nhiệt tình.
Những đoạn văn hay bài văn mang tính chất: 
- Cung cấp kiến thức về âm, vần, tiếng. 
Thí dụ: 
o a c d đ 
 / \ ? ~ . 
giỏ đỏ có cà. 
cò đã có cá. 
- Cung cấp vốn từ, câu phong phú. 
 Thí dụ: 
u ư y n m l b 
dì nụ là y tá ở tổ y tế. 
bà tư bế bé lệ đi từ từ. 
bố tú đi mô tô đỏ. 
mẹ na mổ cá mè. 
ng ngh nh th. 
má ngà là ca sĩ 
ba tứ đi xe mô tô về nhà cô thu 
bé nhã khệ nệ bê ghế gỗ gụ ra ngõ để bà nghỉ 
- Hợp thành đoạn hay bài văn có nội dung mang tính giáo dục đạo đức, tư
tưởng cho học sinh theo chủ điểm các đợt thi đua như kỷ niệm các ngày lễ: 8/3,
26/3, 15/5, 19/5, 22/12... để xây dựng bài cho học sinh đọc. 
* Phần học vần: 
Sang đến phần học vần, học sinh đã được học chữ hoa nên trong các đoạn
văn hay bài văn tôi đã luyện cho học sinh biết nhận biết và đọc các chữ hoa sau
dấu chấm, các danh từ riêng, tên gọi riêng. 
- Bài: Ôn các vần có âm m cuối. 
am, ăm, âm, om, ôm, ơm, em, êm, im, um. 
. Bà Tám đã già quá nên đi lom khom. Khi bà bị ốm mẹ cho Thêm đến thăm
bà và đem cam đến. Bà nhận quà và cảm ơn bố mẹ Thêm. Bà còn khen em lớn quá.
 . Cô Thơm dẫn Trâm đi xem thú ở Thủ Lệ. Trâm nhìn rõ con nhím nằm thu
lu bên lùm cây tim tím. 
 - Hôm nay trời rất rét, mẹ nhắc Ngát đi học phải mặc thêm áo ấm. Giờ giải
lao, Ngát mải vui nhảy và hò hét nên ra lắm mồ hôi. Thấy vậy, cô giáo nhắc Ngát
và các bạn cởi bớt áo dày ra hít thở cho đỡ mệt, mồ hôi đã ráo, cô nhắc các em mặc
áo ấm. 
 * Vì thường xuyên phân loại chất lượng học tập của học sinh nên tôi đã chia
chất lượng của lớp ra làm 4 trình độ: Giỏi, Khá, Trung bình, Yếu. Và phân công: 
 - Giỏi kèm yếu. 
 - Khá kiểm tra trung bình. 
Hàng ngày tôi giao phiếu bài cho học sinh giỏi. Những ngày đầu, tôi trực
tiếp kiểm tra học sinh giỏi, biết được các em học giỏi đã đọc trơn tru, lưu loát rồi
thì khi nhận được phiếu là trẻ kiểm tra bạn một cách chính xác. Từ những điều học
sinh giỏi tiếp thu được các em sẽ in sâu và truyền thụ lại cho bạn. Lúc đó, học sinh
trung bình và yếu dễ tiếp thu hơn. Bởi vì ông cha ta đã dạy: 
“Học thầy không tày học bạn”.
Đúng thế trẻ dạy trẻ ngôn ngữ của trẻ dễ hòa đồng với nhau. Tuy nhỏ, song
trẻ cũng có lòng tự trọng thấy bạn hơn và lại dạy mình thì cũng phải cố gắng học
để đỡ thua kém bạn. Từ đó, chất lượng học sinh tương đối đồng đều. Song không ỷ
lại cho học sinh giỏi mà tôi vẫn thường xuyên kiểm tra và kèm cặp học sinh trung
bình và yếu nhằm củng cố cho các em về kiến thức một cách vững vàng hơn.
2. Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến kinh nghiệm mang lại. 
Hết phần học âm (chữ) 100% học sinh yếu lớp tôi dạy đều nắm vững chữ,
âm và đọc được tiếng, từ một cách chắc chắn. 
Đến phần vần: Học sinh nắm vần tốt. 
- Xây dựng tiếng, từ mới rất phong phú và dần dần đọc được các đoạn văn
hay bài văn dài. 
- Cuối học kì I số học sinh yếu bước đầu đã đọc trơn tốt. Song cũng còn 1-2
học sinh đôi lúc còn phải đánh vần .
III- Hiệu quả do sáng kiến kinh nghiệm mang lại.
 1.Hiệu quả về mặt kinh tế. 
Tóm lại, ở tất cả các trường hợp học sinh yếu đọc, việc quan tâm của giáo
viên đến từng học sinh và phương pháp giảng dạy sát đối tượng, kịp thời khích lệ
động viên, đáp ứng đúng những điều các em còn thiếu về kiến thức, kỹ năng nhận
chữ nhanh sẽ giúp các em dần theo kịp yêu cầu về chất lượng đọc ở cấp tiểu
học
Song nhiệm vụ chủ yếu của người giáo viên vẫn là sự tiến bộ chung của toàn
lớp. Vì thế tôi nghĩ, trong tất cả các khâu soạn, giảng, kiểm tra người giáo viên vẫn
phải lấy trình độ tiếp thu chung của lớp làm chuẩn mực để hướng tới. Vấn đề là,
trong cái chuẩn mực chung ấy người giáo viên thấy còn phải luôn luôn lưu tâm đến
những em học yếu (đọc, viết yếu) luôn dành cho các em một sự ưu ái, một thái độ
khích lệ, động viên, những lời chỉ bảo ân cần và sự tiến bộ của các em trong học
tập là phần thưởng vô giá đối với mỗi người giáo viên chúng ta.
2. Hiệu quả về mặt xã hội.
Để cuối năm xóa hết được số học sinh đọc yếu lớp 1 tôi có 1 số kiến nghị
như sau :
 Về phía nhà trường:Cần tổ chức phụ đạo riêng số học sinh đọc yếu ngay
từ đầu năm học .
 Về phía giáo viên:Phải thực sự quan tâm yêu thương gần gũi và tạo
không khí vui để học giúp các em học yếu yêu thích môn học .
 Về phía học sinh: Tham gia học thêm đầy đủ các buổi do nhà trường tổ chức.
Trên đây là một số kiến nghị của tôi. Rất mong các cấp lãnh đạo quan tâm
giúp đỡ tạo điều kiện để học sinh yếu học tốt hơn .
Thông tin chung về sáng kiến kinh nghiệm
1.Tên sáng kiến.
Một số biện pháp rèn đọc cho học sinh yếu lớp 1a1.
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến.
Học sinh lớp 1a1 Trường tiểu học Nghĩa Hồng.
3. Thời gian áp dụng sáng kiến.
 Từ ngày 05/9/2020 đến ngày 11/05/2021.
4. Tác giả.
Họ và tên: Vũ Thị Nụ
Năm sinh: 05/01/1972
Nơi thường trú: Nghĩa Hồng – Nghĩa Hưng Nam Định. 
Trình độ chuyên môn: Cao đẳng sư phạm.
Chức vụ công tác: Giáo viên 
Nơi làm việc: Trường tiểu học Nghĩa Hồng – Nghĩa Hưng – Nam Định.
Địa chỉ liên hệ: Trường tiểu học Nghĩa Hồng – Nghĩa Hưng – Nam 
Định.
Điện Thoại: 0394803951
Tỷ lệ đóng góp tạo ra sáng kiến:100%
5. Đơn vị áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
Tên đơn vị: Trường tiểu học Nghĩa Hồng. 
Địa chỉ: Trường tiểu học Nghĩa Hồng – Nghĩa Hưng – Nam Định.
Điện thoại: 02283 872 917
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN
Kính gửi: Hội đồng thi đua khen thưởng Trường Tiểu học Nghĩa Hồng.
Tôi tên là: Nuyễn Thị Na.
Số
TT Họ và
tên 
Ngày
tháng năm
sinh
Nơi
công 
tác
Chức
danh
Trình độ
Chuyên
môn
Tỷ lệ
(%)
Đóng
góp
 Vào
việc
tạo ra
sáng
kiến
1 Nguyễn
Thị Na
09/02/1971 Tiểu
học 
Giáo
viên
Cao
đẳng
100%
Nghĩa
Hồng
-Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến: Một số biện pháp rèn
luyện chữ viết cho học sinh lớp 1.
- Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Lớp 1a2. Trường Tiểu học Nghĩa Hồng.
-Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: Từ ngày 
15/9/2020 đến ngày 11/05/2021.
- Mô tả bản chất của sáng kiến:
- Những thông tin cần được bảo mật 
- Những điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến: Học sinh trường Tiểu
học Nghĩa Hồng 
- Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng
sáng kiến theo ý kiến tác giả: Kết quả thu được trong năm học 2020 -
2021 ‘Một số biện pháp rèn luyện chư viết cho học sinh lớp 1.
Học sinh lớp tôi các em thay đổi hoàn toàn, viết chữ đẹp hơn, rõ ràng
hơn, nhanh hơn.
- Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng 
sáng kiến theo ý kiến của tổ chức, cá nhân đã tham gia áp dụng sáng 
kiến lần đầu, kể cả áp dụng thử 
Tôi xin cam đoan mọi thông tin trong đơn là trung thực, đúng sự thật và
hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Nghĩa Hồng, ngày 15 tháng 05 năm 2021
Người nộp đơn
 Nguyễn Thị Na