Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Địa lí Lớp 5

 Địa lí
là quá thấp.
3. Các biện pháp cụ thể: 
3.1. Nghiên cứu tìm hiểu SGK, SGV để nắm bắt chương trình nội dung
phần địa lý 5.
Sách giáo khoa, sách giáo viên môn Địa lý đã định hướng cho giáo viên rất
nhiều về kiến thức, kỹ năng cần đạt được mỗi bài trong phần mục tiêu. Nhưng
nếu người giáo viên không xây dựng cho mình một kế hoạch giảng dạy cụ thể
thì chắc chắn tiết học sẽ nhàm chán, đơn điệu, rời rạc, trùng lặp kiến thức (giảng
cả những điều học sinh đã biết) không gây hứng thú cho học sinh, mục tiêu giờ
học không đạt được. Học sinh chỉ học "vẹt" mà không hiểu sâu kiến thức bài
học đó vào cuộc sống. Chính vì vậy, trước khi bước vào năm học tôi đã nghiên
cứu nắm vững chương trình môn địa lý lớp 5 về quan điểm xây dựng chương
trình, hệ thống kiến thức, mức độ yêu cầu về kiến thức, kỹ năng, tính hệ thống
và mối liên hệ giữa các bài, giữa kiến thức lớp 5 với kiến thức học sinh tiếp thu
được ở các lớp trước. Nghiên cứu sự thể hiện cụ thể của chương trình ở các bài
học trong sách giáo khoa, sách giáo viên, sau đó lên kế hoạch, bố trí thời gian
cho các hoạt động dạy học đã xác định. Trước mỗi bài học, tôi cố gắng đọc, tìm
hiểu kỹ càng để xây dựng các hoạt động phù hợp với mục tiêu của bài, phù hợp
với đặc thù học sinh của trường tôi.
Nhờ đọc kỹ mục tiêu, tôi rút ra được nội dung địa lý lớp 5 gồm các bài về 2
phần; Địa lí Việt Nam và Địa lí Thế giới 
Trong phần lại chia thành các nhóm đó là:
- Phần 1: Địa lí Việt Nam
+ Nhóm 1: Các bài về các đặc điểm thiên nhiên và tài nguyên; địa hình;
khí hậu; sông ngòi; đất và rừng, vùng biển (chỉ chọn và trình bày một số đặc
điểm tiêu biểu nhất).
Bài 1: Việt Nam – đất nước chúng ta
Bài 2: Địa hình và khoáng sản
Bài 3: Khí hậu 
 Bài 4: Sông ngòi
4/16
Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Địa lí lớp 5
 Bài 5: Vùng biển nước ta
Bài 6: Đất và rừng
Bài 7: Ôn tập
+ Nhóm 2: Các bài về con người và hoạt động kinh tế, đề cập tới dân cư,
dân tộc, kiểu quần cư và các hoạt động sinh hoạt, sản xuất.
Bài 8: Dân số nước ta
Bài 9: Các dân tộc, sự phân bố dân cư
Bài 10: Nông nghiệp
Bài 11: Lâm nghiệp và thủy sản
Bài 12: Công nghiệp
Bài 13: Công nghiệp (tiếp theo)
Bài 14: Giao thông vận tải
Bài 15: Thương mại và du lịch
Bài 16: Ôn tập
Phần II – Địa lí Thế giới
+ Nhóm 1: Các bài tìm hiểu về địa lí tự nhiên, đặc điểm và con người châu Á
Bài 17: Châu Á
Bài 18: Châu Á ( tiếp theo )
 Bài 19: Các nước láng giềng của Việt Nam
+ Nhóm 2: Các bài tìm hiểu về địa lí tự nhiên, đặc điểm và con người châu Âu
Bài 20: Châu Âu
Bài 21: Một số nước ở châu Âu
+ Nhóm 3: Các bài tìm hiểu về địa lí tự nhiên, đặc điểm và con người châu Phi
Bài 23: Châu Phi
Bài 24: Châu Phi ( tiếp theo )
+ Nhóm 4: Các bài tìm hiểu về địa lí tự nhiên, đặc điểm và con người châu Mĩ
Bài 25: Châu Mĩ
Bài 26: Châu Mĩ ( tiếp theo )
+ Nhóm 5: Các bài tìm hiểu về địa lí tự nhiên, đặc điểm và con người châu Đại
Dương, châu Nam Cực
Bài 27: Châu Đại Dương và châu Nam Cực
+ Nhóm 6: bài tìm hiểu về các đại dương trên thế giới
Bài 29: Các đại dương trên thế giới
Đặc điểm chung cho các dạng bài là cần phải xác định vị trí trên bản đồ;
vùng đó; thành phố đó nằm ở đâu? Xác định phạm vi; giới hạn; sau đó tiếp tục
nghiên cứu các đặc điểm khác.
5/16
Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Địa lí lớp 5
Qua nghiên cứu tìm hiểu tài liệu, bằng thực tế giảng dạy bước đầu tôi đã rút
ra một số phương pháp trong khi dạy các nhóm bài trên.
* Nhóm các bài về đặc điểm thiên nhiên và tài nguyên:
- Tôi kết hợp đồ dùng dạy học trực quan với mô tả, hướng dẫn học sinh
khai thác tri thức qua bản đồ, lược đồ, tranh ảnh kèm theo bài viết để hình thành
các biểu tượng địa lý. Nếu bản đồ hoặc tranh ảnh không thể hiện được hết các sự
vật và hiện tượng địa lý, tôi sử dụng phương pháp truyền đạt để mô tả, giải
thích.
VD: Sông ở đồng bằng nước chảy hiền hoà, bờ thấp, khúc uốn lượn, hai
bền bờ có các bãi bồi phù sa.
Để học sinh hứng thú học tập, ở nhiều bài, tôi cho học sinh hoạt động theo
các nhóm nhỏ với phiếu học tập; các em sẽ cùng nhau đọc SGK; hoặc khai thác
tri thức qua bản đồ; tranh ảnh rồi cùng nhau trao đổi thống nhất ý kiến, rồi cử
đại diện báo cáo trước lớp.
Khi ôn tập hay khi học sang một vùng mới tôi còn hướng dẫn học sinh so
sánh giữa các vùng rút ra những điểm chung, riêng để bài học không nhàm chán
và bị lặp lại.
* Nhóm bài về con người và hoạt động kinh tế: vì nội dung các bài này
thường có các nội dung gắn với thực tiễn và hiện thực của các bài ở lớp dưới
(chủ đề xã hội) vì vậy tôi thường đặt các câu hỏi khai thác các kiến thức đã có ở
học sinh, kết hợp với việc quan sát tranh ảnh SGK hoặc tranh ảnh sưu tầm để
hình thành các biểu tượng về hoạt động sản xuất và phong tục, tập quán của
nhân dân ở vùng mà bài học đề cập. Để học sinh nắm bài chắc ở nhiều bài tôi
còn liên hệ với địa phương và học sinh đang sinh sống hoặc so sánh giữa các
vùng khác nhau để học sinh nắm bài chắc hơn.
VD: Dạy bài "Công nghiệp”
 Khi dạy tôi liên hệ thêm các làng nghề và sản phẩm thủ công nổi tiếng của
người dân ở Bắc Bộ rất gần gũi với các em như gốm Bát Tràng; dát vàng Kiêu
Kỵ (những làng nghề có nghề sản xuất thủ công nổi tiếng ở huyện Gia Lâm)
bằng các câu hỏi trước giờ học, về sưu tầm tìm hiểu các làng nghề truyền thống
của quê em hay gần nơi em ở, sưu tầm một số sản phẩm của làng nghề đó 
(hiện vật hoặc tranh ảnh). Ngoài ra tôi còn hướng dẫn học sinh bước đầu xây
dựng mối liên hệ giữa các sự vật và hiện tượng địa lý để giải thích một số hiện
tượng, sự vật như:
Vì sao trồng cây công nghiệp ở các vùng đồi hoặc cao nguyên?
Vì sao trâu bò được nuôi nhiều ở vùng núi, lợn và gia cầm được nuôi nhiều
ở đồng bằng?
6/16
Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Địa lí lớp 5
* Nhóm bài về các châu lục: Sau khi học sinh xác định vị trí trên bản đồ,
xem châu lục đó nằm ở đâu? cho HS đọc bài viết, kết hợp với tranh ảnh học sinh
sưu tầm được để rút ra những thông tin cần thiết về những đặc điểm đặc trưng
của châu lục đó.
Bên cạnh đó, tôi còn phát huy sự tìm tòi ham học của học sinh trong việc tự
khám phá kiến thức, bằng điều tra, quan sát các điều kiện địa lý gắn liền với quê
hương nhằm giáo dục lòng yêu quê hương đất nước, tinh thần ham hiểu biết về
mọi vật xung quanh và các ý thức tham gia quản lý, bảo vệ, cải tạo môi trường
và phát triển kinh tế xã hội của học sinh. Để làm được điều này giáo viên cần
thiết kế phiếu.
bài dạy
Nội dung gắn phù hợp khả năng học sinh
phù hợp đặc điểm địa phương
Ví dụ: dạy bài địa lý "Công nghiệp"
Tôi định hướng cho HS nghiên cứu tìm hiểu trước, chuẩn bị trước các
thông tin về ngành Công nghiệp
Phiếu: 
- Em hiểu Công nghiệp là: ..
- Công nghiệp bao gồm những ngành: 
- Nêu tên một số ngành công nghiệp mà em biết:..
- Vị trí của quận Thanh Xuân trên bản đồ Hà Nội.
- Tìm và ghi lại tên các nhà máy xí nghiệp lớn ở khu vực nơi em ở.
- Nhà máy đó sản xuất gì?
* Bài: "Các đại dương trên thế giới"
-Trên thế giới có mấy đại dương?
3 4 5
- Đại dương nào lớn nhất thế giới?
 Ấn Độ Dương Đại Tây Dương 
 Thái Bình Dương Bắc Băng Dương
- Sắp xếp các đại dương theo thứ tự có diện tích từ bé đến lớn: 
Ấn Độ Dương, Đại Tây Dương, Thái Bình Dương, Bắc Băng Dương
Ở các nhóm bài tôi tổ chức trò chơi cho HS dưới hình thức thi hướng dẫn
viên du lịch giỏi.
Kết luận: Nhờ tìm hiểu kỹ SGK, SGV tôi đã nắm bắt được rõ chương trình,
phương pháp, kỹ năng và chủ động xây dựng được kế hoạch dạy học cho môn
học.
7/16
Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Địa lí lớp 5
3.2. Sử dụng đồ dùng dạy học trong dạy Địa lý:
Đồ dùng có vai trò quan trọng trong dạy học ở tất cả các phân môn, góp
phần quyết định sự đổi mới phương pháp dạy học. Đặc biệt trong môn Địa lý, đồ
dùng không chỉ là phương tiện khai thác kiến thức (hoàn thành biểu tượng, kiến
khái niệm địa lý) mà còn có tác dụng gây hứng thú học tập cho HS. Vì vậy khâu
chuẩn bị - lựa chọn đồ dùng phù hợp với mỗi bài dạy và sử dụng sao cho có hiệu
quả là điều rất cần thiết tạo nên sự thành công của tiết học.
 * Chuẩn bị - lựa chọn đồ dùng phù hợp.
Đồ dùng dạy học môn Địa lý 5 rất đa dạng, có từ nhiều nguồn: đồ dùng do
Bộ GD cấp, tranh ảnh đồ dùng do GV - HS sưu tầm, tự làm. Tranh ảnh, lược đồ
trong SGK. Ngay từ đầu năm học, tôi đã lập kế hoạch chuẩn bị lựa chọn cho
từng bài học qua bảng thống kê đồ dùng:
TT Tên bài
Thời
gian sử
dụng
Đồ dùng đã có
Kế hoạch tự sưu tầm
HS sưu tầm GV sưu tầm
1
Việt Nam – đất
nước chúng ta
Tuần
Bản đồ địa lý tự
nhiên Việt Nam
Bản đồ châu lục
Bản đồ hành chính
Việt Nam
2
Địa hình và
khoáng sản
Tuần.
Lược đồ địa hình
Việt Nam
Hình ảnh khai
thác các loại
khoáng sản
Video hoạt động
khai thác
khoáng sản
Lược đồ một số
khoáng sản Việt Nam
3 Khí hậu Tuần. Lược đồ khí hậu
Tranh ảnh về
các mùa
Tranh, ảnh lũ
lụt, hạn hán
4 Sông ngòi Tuần Lược đồ sông ngòi
Tranh ảnh các
con sông
Hình ảnh, video
về các con sông
vào mùa lũ, vào
mùa sông cạn
5
Vùng biển
nước ta
Tuần
Lược đồ khu vực
Biển Đông
Tranh ảnh về
các vùng biển
Việt Nam
Tranh ảnh, video
về hoạt động
làm muối
6 Đất và rừng Tuần
Lược đồ phân bố
rừng ở Việt Nam
tranh ảnh về
các khu rừng
nổi tiếng : Cúc
Phương, Bạch
Mã
Tranh ảnh phân
biệt các loại
rừng
8/16
Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Địa lí lớp 5
- Chuẩn bị và lựa chọn đồ dùng cho từng môn học là một việc làm tốn
nhiều thời gian, công sức. Nhưng nếu người giáo viên dành nhiều thời gian tâm
huyết thì sẽ mang lại hiệu quả rất cao cho môn học.
3.3. Hướng dẫn sử dụng bản đồ, lược đồ, bảng thống kê, tranh ảnh:
Sau khi đã chuẩn bị và lựa chọn đồ dùng cho phù hợp, công việc tiếp theo
là phải biết khai thác và sử dụng đồ dùng thật tốt một cách tối đa. Điều này tôi
luôn quan tâm, chú trọng.
3.3.1. Hướng dẫn học sinh sử dụng bản đồ:
- Bản đồ: Là hình vẽ thu nhỏ bề mặt trái đất hay bộ phận bề mặt trái đất
trên mặt phẳng theo một tỷ lệ nhất định.
- Bản đồ là ngôn ngữ, là công cụ đặc biệt sử dụng phổ biến trong dạy học
địa lý.
- Lược đồ: Mang tính ước lệ, khái quát cao, xong lại giúp học sinh nghiên
cứu - đọc - hiểu khá cụ thể các kiến thức trong bài.
Bản đồ, lược đồ được sử dụng nhiều đối với việc giảng dạy địa lý lãnh thổ
ở lớp 5. Nếu học sinh biết cách sử dụng bản đồ để khai thác, tìm tòi kiến thức sẽ
giúp kiến thức thu nhận được bền vững hơn. Đồng thời trong quá trình tìm tòi
kiến thức, kỹ năng học Địa lý của học sinh cũng được rèn luyện và củng cố. Vì
vậy tôi luôn chú ý thực hiện.
 a. Chọn lược đồ, bản đồ phù hợp vào nội dung từng bài:
VD: Dạy bài "Châu Á ( tiếp theo )", tôi chuẩn bị các Lược đồ: Lược đồ
các châu lục và đại dương (để học sinh chỉ trên bản đồ - tìm được vị tríchâu Á),
lược đồ các khu vực châu Á(để học sinh tìm ra những điều kiện tự nhiên để châu
Á phát triển nông nghiệp).
 b. Hướng dẫn học sinh cách sử dụng 
Ngay từ nhưng bài học đầu tiên tôi đã dạy rất kỹ và sâu nhằm trang bị cho
học sinh một số hiểu biết về những yếu tố cơ bản của bản đồ, cách sử dụng bản
đồ để tìm kiến thức như: Tên bản đồ, phương hướng trên bản đồ, nắm ký hiệu
trong bảng chú giải, các bước sử dụng bản đồ).
Khi soạn bài, tôi soạn kỹ các hệ thống câu hỏi, yêu cầu học sinh khai thác
kiến thức trên bản đồ, lược đồ. Trên lớp, tôi luôn đưa "lệnh" theo 3 bước sử
dụng bản đồ để học sinh dần dần hình thành kỹ năng kỹ xảo xem bản đồ.
- Đọc tên bản đồ để biết bản đồ đó thể hiện nội dung gì.
- Xem bảng chú giải để biết ký hiệu đối tượng lịch sử hoặc địa lý.
- Tìm đối tượng lịch sử hoặc địa lý trên bản đồ dựa vào ký hiệu.
VD: Bài "Việt Nam – đất nước chúng ta"
9/16
Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Địa lí lớp 5
Tìm hiểu nội dung 1: Vị trí địa lí và giới hạn. Trước hết, học sinh cần xác
định vị trí của Việt Nam trên Lược đồ Việt Nam trong khu vực Đông Nam Á
Tôi đưa lệnh:
+ Đọc tên bản đồ (Lược đồ Việt Nam trong khu vực Đông Nam Á).
+ Xem bảng chú giải cho biết Thủ đô Hà Nội được ký hiệu bằng gì (hình
ngôi sao đỏ).
+ Dựa vào ký hiệu, tìm vị trí Hà Nội trên bản đồ (Học sinh tìm được vị trí
của Hà Nội).
Ngoài ra, tôi còn phối hợp việc sử dụng bản đồ với tranh, ảnh, phim băng
hình hoặc mô tả bằng lời.
VD: Bài giảng về Vùng biển nước ta, tôi phối hợp cho học sinh sử dụng
lược đồ với tìm hiểu kiến thức qua tranh - SGK và các tranh, ảnh khác do giáo
viên, học sinh sưu tầm được về vùng biển nước ta.
Tôi mô tả thêm:
- Khi nói về nguồn tài nguyên của nước ta, nhân dân ta có câu: Rừng vàng
biển bạc.
- Vùng biển nước ta tạo nhiều điều kiện để phát triển kinh tế
3.3.2. Hướng dẫn học sinh sử dụng số liệu:
- Hầu hết bài học địa lý nào trong SGK Lịch sử - Địa lý (hay bảng thống
kê) có tác dụng làm sáng tỏ kiến thức chứ không phải là kiến thức. Vì vậy tôi
không bắt buộc học sinh thuộc tất cả các số liệu, trừ số liệu có tính chất làm
mốc. Để học sinh biết cách phân tích, so sánh đối chiếu các số liệu tôi hướng
dẫn học sinh:
+ Đọc tiêu đề của bảng.
+ Vận dụng cách đọc bảng thống kê: Có mấy hàng? Tên từng hàng? Có
mấy cột? Tên từng cột? Số liệu tương ứng hàng và cột? Sau đó phân tích, so
sánh đối chiếu, tổng hợp và rút ra kiến thức.
VD bài 28: Các đại dương trên thế giới
Ở nội dung 2 của bài: Một số đặc điểm của các đại dương
STT Đại dương
Diện tích
(triệu km2)
Độ sâu trung
bình (m)
Độ sâu lớn
nhất (m)
1 Ấn Độ Dương 75 3963 7455
2 Bắc Băng Dương 13 1134 5449
3 Đại Tây Dương 93 3530 9227
4 Thái Bình Dương 180 4279 11034
Để giúp học sinh nhận xét về diện tích các đại dương, tôi hướng dẫn học
sinh.
+ Đọc kỹ tiêu đề của bảng: Bảng số liệu về các đại dương
10/16
Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Địa lí lớp 5
+ Đọc kỹ để thấy: Bảng có 5 cột 5 hàng, hàng 1 ghi số thứ tự, hàng 2 ghi
tên các đại dương, hàng 3 ghi diện tích, hàng 4 ghi độ sâu trung bình, hàng 5 ghi
độ sâu lớn nhất
+ Bảng số liệu cho thấy Thái Bình Dương là đại dương có diện tích và độ
sâu trung bình lớn nhất.
3.3.3. Sử dụng tranh, ảnh, băng hình:
- Tranh ảnh dạy địa lý có trong sách giáo khoa và do bộ Giáo dục cấp đều
đã được in, vẽ với màu sắc đẹp, được chọn lựa kỹ đưa vào phục vụ các nội dung
bài dạy. Ngoài ra, tôi cũng như học sinh còn sưu tầm thêm tranh ảnh, có thể sử
dụng được vào bài dạy trên các tờ lịch, tờ hoa báo, báo chí, tạp chí nhất là các
tạp chí khoa học, các tạp chí giáo dục.
Ví dụ: Tìm kiếm, sưu tầm trên tạp chí.
"Nông thôn ngày nay"; "Nông nghiệp"; "Khoa học và giáo dục", tôi tìm
được các ảnh về hoạt động sản xuất của nông nghiệp(thu hoạch lúa, cày ruộng,
cấy lúa .). Tranh ảnh về hoạt động sản xuất công nghiệp (khai thác quặng,
than đá.).
- Cùng với sưu tầm tranh ảnh là băng hình. Hằng năm, trường tôi có tổ
chức cho giáo viên và học sinh đi thăm quan ngoại khoá. Mỗi chuyến đi như vậy
đều là những chuyến tìm hiểu thực tế hữu ích và cũng là dịp để tôi cùng các bạn
đồng nghiệp trong tổ, khối sưu tầm tài liệu bằng cách quay chụp các cảnh sắc,
hoạt động, cuộc sống của người dân ở các miền khác nhau trên đất nước. Khi
dạy học đến vùng nào, những cuốn phim, bức ảnh đó trở thành đồ dùng để khai
thác kiến thức và thay đổi không khí học tập cho các em.
- Với số lượng tranh ảnh, băng hình có được tôi sử dụng để giới thiệu bài:
Ví dụ: Dạy bài "Nông nghiệp", tôi sử dụng tranh để giới thiệu bài như
sau:
- Tôi đưa ảnh chụp một số sản phẩm của ngành Nông nghiệp
? Ảnh chụp cảnh gì? (Học sinh trả lời)
Giới thiệu: Đây là những sản phẩm thuộc ngành nông nghiệp. Vậy nông
nghiệp bao gồm những ngành gì, sản xuất ra những sản phẩm gì chúng ta tìm hiểu
trong bài học này.
Trong phần tìm hiểu bài mới, tranh ảnh băng hình được tôi sử dụng để
hình thành biểu tượng, khái niệm địa lý cho học sinh: Đưa tranh học sinh quan
sát tranh thật ký, kết hợp với trí tưởng tượng của mình để có được biểu tượng
đúng về sự vật, hoạt động.
11/16
Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Địa lí lớp 5
- Ngoài ra, tranh ảnh còn được tôi sử dụng trong phần củng cố bài học
dưới hình thức một cuộc thi giới thiệu về những địa điểm với mỗi bài học làm
cho tiết học sinh động, hấp dẫn lôi cuốn tất cả các em hào hứng tham gia dự thi. 
Kết luận: Đồ dùng không phải chỉ để minh hoạ mà quan trọng hơn là để
khai thác kiến thức. Vì vậy với loại đồ dùng nào giáo viên cũng cần nắm chắc
mục đích yêu cầu sử dụng để phát huy tối đa tác dụng của chúng
3.3.4. Hướng dẫn học sinh sử dụng sách giáo khoa và phát huy trí lực của
học sinh 
* Hướng dẫn học sinh sử dụng sách giáo khoa 
Sách giáo khoa là tài liệu cụ thể hoá nội dung của chương trình, đảm bảo
việc cung cấp cho học sinh hệ thống kiến thức, kỹ năng địa lý phù hợp với mục
đích, yêu cầu dạy học ở nhà trường phổ thông. 
Nội dung sách giáo khoa biểu hiện bằng 2 kênh : Kênh hình và kênh chữ. 
- Kênh chữ là cơ sở để giáo viên chuẩn bị giáo án, xác định mục đích, yêu
cầu, nội dung của bài dạy cụ thể, lựa chọn phương pháp dạy học thích hợp và
những đồ dùng dạy học học cần thiết. 
- Kênh hình bao gồm: hệ thống bản đồ, lược đồ, tranh ảnh  bổ sung cho
kênh chữ. Có thể coi kênh hình như những nguồn thông tin kiến thức trực
quan, ngoài ra còn có giá trị minh họa cho bài học. Chính vì vậy, sách giáo khoa
là tài liệu chủ yếu để học sinh học tập, khai thác tri thức. Trong các giờ dạy trên
lớp, tôi hướng dẫn các em khai thác, nội dung bài qua cả kênh hình và kênh
chữ. 
+ Với kênh chữ : Yêu cầu học sinh đọc kỹ để hiểu các vấn đề chính của
bài bằng lệnh " rõ ràng" rõ nhiệm vụ : 
- Đọc từ đâu đến đâu ?
- Đọc để tìm thông tin gì? 
+ Với kênh hình: Chuẩn bị kỹ hệ thống câu hỏi hướng dẫn học sinh quan
sát tìm hiểu. 
Nêu yêu cầu quan sát : Quan sát cái gì? để làm gì? rồi tuỳ từng bài tổ chức
cho học sinh hoạt động theo nhóm hoặc cá nhân để học sinh tự khai thác kiến
thức. Học sinh làm xong, báo cáo, giáo viên chốt ý, ghi bảng. 
=> Dưới sự hướng dẫn của giáo viên học sinh lớp tôi đã tự mình khai thác
tìm hiểu được tri thức qua sách giáo khoa một cách chủ động. 
- Một điểm nữa là tôi luôn có ý thức phát huy trí lực của học sinh. Môn
địa lý không phải là môn học độc lập với các môn học khác và tách biệt với các
môn học khác với các khối lớp và tách biệt với thực tế cuộc sống. 
12/16
Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Địa lí lớp 5
Vì vậy với nội dung nào có thể khai thác kiến thức của học sinh đã học ở
các lớp trước có thể liên hệ với kiến thức thực tế của học sinh hay vốn hiểu biết
ở các môn học khác tôi dự đoán trước và trong khi dạy trên lớp tôi khai thác
giúp cho các tiết học mang tính hệ thống, thực tế và thật sôi nổi.
4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
Qua gần một năm học thực hiện tốt và đúng kế hoạch các tiết Địa lí tôi
thấy đã thu được nhiều kết quả tích cực :
 Về phía học sinh :
 Các em học sinh đã trang bị cho mình hiểu biết về địa lí Việt Nam và địa lí
Thế giới......Tiết học chính là sân chơi lành mạnh cho học sinh. Qua đó các em
phát huy được tính chủ động, sáng tạo, lĩnh hội, bổ sung thêm nhiều kiến thức
mới. Đồng thời nhằm nâng cao ý thức kỷ luật và động cơ thúc đẩy học tập cho
mình.
Tổng số học sinh trong lớp 50 em 100%
Số học sinh yêu thích môn Địa lí 45 em 90 %
Số học sinh không yêu thích môn Địa lí 5 em 10 %
 Không chỉ các em được tự tin hơn mà trong học tập, các em cũng tiến bộ
hơn rất nhiều. Do vậy có thể khẳng định Địa lí là môn học lí thú giúp các em có
thể phát huy hết trí lực. Qua đó cũng khẳng định vai trò môn Địa lí là rất quan
trọng.
 Về phía giáo viên:
 - Có cơ hội nghiên cứu nhiều lĩnh vực để dạy tốt hơn.
 - Gần gũi và hiểu được học sinh hơn qua việc hướng dẫn các em bộc lộ tài
năng cá nhân, thế mạnh của lớp.
-Tổ chức các hoạt động dạy - học phong phú hơn.
C – KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
13/16
Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Địa lí lớp 5
 1. Kết luận
 Đề tài này, tôi tập trung đi sâu vào nghiên cứu những kinh nghiệm, 
phương pháp để tổ chức tốt tiết Địa lí. Các phương pháp dạy học mới, sáng tạo 
cho học sinh sẽ giúp các em hứng thú hăng say trong các tiết học. Và đây cũng 
là một trong các tiêu chí đánh giá công tác giảng dạy của giáo viên. Vì thế, khi 
áp dụng những biện pháp này trong quá trình giả