I. Điều kiện hoàn cảnh tạo ra sáng kiến:
1. Cơ sở lí luận:
1.1 Khái niệm giáo dục, vai trò của ngƣời giáo viên chủ nhiệm trong việc giáo
dục học sinh
Giáo dục là quá trình hình thành nhân cách, được tổ chức có mục đích, có kế
hoạch, thông qua hoạt động và quan hệ giữa nhà giáo dục và người được giáo dục
nhằm chiếm lĩnh kinh nghiệm xã hội của loài người. Giáo dục là quá trình tác động
tới thế hệ trẻ về đạo đức, tư tưởng, hành vi nhằm hình thành niềm tin, lý tưởng, động
cơ, thái độ, hành vi, thói quen ứng xử đúng đắn trong xã hội. Khi bàn về vai trò yếu
tố giáo dục trong sự phát triển nhân cách con người, Bác Hồ đã viết :
“ Hiền dữ đâu phải là tính sẵn
Phần nhiều do giáo dục mà nên”
Theo quan niệm của Chủ tịch Hồ Chí Minh con người ta khi mới sinh ra vốn
bản chất là tốt, nhưng chỉ do ảnh hưởng của giáo dục và môi trường sống cùng sự
phấn đấu, rèn luyện của mỗi cá nhân mà hình thành những con người thiện, ác khác
nhau. Câu nói của người xưa trong Tam Tự Kinh: “Nhân chi sơ, tính bản thiện” đã
từng được Người nhắc lại nhiều lần trong các bài viết, bài nói chuyện. Theo Người
con người sinh ra bản chất là tốt, song trong xã hội luôn có thiện và có ác nên trong
bản thân mỗi con người cũng có thiện và ác. Cái ác có là do ảnh hưởng của xã hội và
sự biến đổi của mỗi người. Do đó, giáo dục làm một nhiệm vụ vô cùng cần thiết là
rèn luyện, biến đổi dần dần tính cách con người, hướng người ta đến sự hoàn thiện
của một nhân cách tốt đẹp, xây dựng một xã hội với những con người có ích và
hướng thiện.
lý thoải mái gần gũi sẵn sàng chia sẻ với giáo viên những vướng mắc khó khăn của mình trong quá trình học tập và cuộc sống. - Khích lệ động viên học sinh và chuẩn bị một tâm thế sẵn sàng học tập, sẵn sàng tiến bộ. - Hướng dẫn thêm kỹ năng sống, kỹ năng học tập. - Tự nhận ra các lý do nguyên nhân yếu kém của mình và sẵn sàng khắc phục, sửa chữa. - 19 - Vì vậy, ở tiết sinh hoạt lớp chủ nhiệm tôi thực hiện đổi mới nội dung sinh hoạt lớp: tổng kết ưu điểm , khuyết điểm; quy số ưu ra phần thưởng tặng cho 5 bạn nhiều ưu nhất để tạo động lực cho các em cùng phấn đấu. Đánh giá việc học tập của lớp cũng như đề ra những biện pháp khắc phục khuyết điểm , phát huy ưu điểm, từ đó xây dựng phương hướng cho tuần tới. Tiết sinh hoạt lớp chủ nhiệm không nặng nề mà rất cần sự góp ý phê bình, góp ý chân tình trên tinh thần xây dựng làm cho tập thể lớp tốt hơn, điều cần nhất là làm cho các em cảm nhận được sự thân thiện, gần gũi. Cho nên tôi thực hiện nghiêm túc các hoạt động sau: Hoạt động 1: Tự kiểm điểm (5 phút). Hoạt động này nhằm thể hiện tính tự giác , tự phê bình của học sinh vì có ý thức được cái sai , cái xấu, cái hại cũng có nghĩa là họ c sinh biết được cái lỗi vi phạm từ đó có hướng khắc phục sửa chữa. Hoạt động 2: Chủ tịch đồng tự quản tổng hợp đánh giá từng mặt mạnh yếu của các nhóm, tuyên dương những bạn có ý thức, việc làm tốt, nhắc nhở những học sinh vi phạm nội quy, mắc lỗi, chưa hoàn thành nhiệm vụ học tập. (5 phút). Hoạt động 3: Nhận xét của giáo viên chủ nhiệm (5 phút). - Nêu ưu điểm. - Nêu khuyết điểm. - Nhắc nhở học sinh vi phạm khuyết điểm , kiểm điểm đối với từng học sinh vi phạm tùy theo mức độ năng nhẹ mà nhắc nhở, khiển trách, cảnh cáo, Hoạt động 4: Xây dựng kế hoạch cho tuần tới (10 phút). - Nhắc lại nội quy, nêu kế hoạch của Nhà trường, của Đoàn, Đội, ... - Phân công cụ thể (Có ghi chép cẩn thận). Hoạt động 5: Giải đáp thắc mắc của học sinh (5 phút) Giáo viên chủ nhiệm giải đáp những thắc mắc, xem xét những yêu cầu của học sinh và có thể giải quyết nhu cầu cho các em nếu nhu cầu đó là chính đáng. Hoạt động 6: Mỗi tuần nói theo một chủ đề (15 phút): - Chia sẻ với học sinh : Tôi hỏi thăm trong gia đình em nào có sự kiện đặc biệt như ốm đau, tai nạn, hiếu hỉ,... - Hoặc chỉ vẽ cho các em về phương pháp học: khi làm bài tập: đọc kỹ đầu bài dành một vài phút hồi tưởng lại các kiến thức kỹ năng đã được nghe giảng rồi mới tiến hành làm bài => xem lại lý thuyết nếu không thể nhớ ra => đọc bài mới, tìm hiểu bài mới, học tập cần kết hợp với nghỉ ngơi tích cực, cách ghi nhớ những bài học gắn liền với hình ảnh... - Ngoài ra tôi còn khuyến khích các em học sinh giỏi trình bày phương pháp học tập của mình để các bạn học tập. - 20 - Biện pháp của giáo viên chủ nhiệm đối với tập thể lớp. Để lớp đi vào nề nếp , chăm chú học tập , tham gia hoạt động tốt tôi đã bám sát kế hoạch g iảng dạy từng học kì , kế hoạch Đội để đề ra kế hoạch hoạt động cho lớp chủ nhiệm. Lớp tiến hành hoạt động theo sự quản lí và theo dõi của Hội đồng tự quản có sự kiểm tra đôn đốc của giáo viên chủ nhiệm. Ở mỗi tuần, mỗi tháng tôi đều có lời khen đúng lúc cũng như kịp thời uốn nắn những hành vi sai trái. Việc làm này tôi thực hiện thường xuyên liên tục , kiên trì không hề bỏ qua dù bất cứ lí do nào . Tôi luôn luôn giữ uy tín đối với học sinh , nói và làm luôn đi đôi với nhau, việc làm phải tới nơi tới chốn . Là giáo viên chủ nhiệm lớp , tôi luôn ứng dụng phương pháp mới . Sử dụng thường xuyên đồ dùng dạy học trực quan , đầu tư giáo án điện tử để thu hút học sinh , tạo hứng thú học tập cho các em . Bởi giáo viên không có trình độ cao kiến thức rộng thì khó mà thành công trong công tác giáo dục. Ngoài ra, tôi còn sắp xếp thời gian để đọc nhiều tài liệu, thường xuyên theo dõi thời sự , tin tức, nhằm làm phong phú kiến thức cho bản thân từ đó giúp cho việc giáo dục học sinh đạt hiệu quả cao hơn. Giáo viên chủ nhiệm phải là một người khéo léo , ứng xử và giao tiếp tốt . Nghĩa là giáo viên phải có kĩ thuật sư p hạm trong mọi tình huống , phải nhẹ nhàng, tế nhị, phải tôn trọng danh dự của học sinh . Đến lớp giáo viên luôn tạo sự vui vẻ lạc quan nhiệt tình không nên nên để tâm trạng của bản thân ảnh hưởng đến lớp học, đối với học sinh. Khi vào lớp phải ăn mặc chỉnh tề , gọn gàng, lịch sự nhằm tạo ấn tượng tốt đẹp cho học sinh cũng như phụ huynh học sinh vì muốn người khác tôn trọng ta thì trước hết ta phải tôn trọng người, đặc biệt phải tôn trọng chính mình. Như vậy, giáo viên chủ nhiệm là đại diện cho quyền lợi chính đáng c ủa học sinh, bảo vệ học sinh về mọi mặt một cách hợp lí. Giáo viên chủ nhiệm còn là cầu nối để phản ánh những tâm tư , tình cảm , nguyện vọng của h ọc sinh đến với Ban G iám hiệu nhà trường, giáo viên bộ môn, gia đình và các đoàn thể xã hội khác. Để đạt được hiệu quả của công tác chủ nhiệm ở trường Tiểu học cần có sự phối hợp tốt giữa các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trườn g cộng với ý thức trách nhiệm , sự khéo léo tinh tế của giáo viên chủ nhiệm. 2.2. Giải pháp 2: Xây dựng “ Lớp học Xanh – Sạch - Đẹp - Thân thiện - An toàn” Qua những năm thực hiện, phong trào xây dựng “ Lớp học Xanh - Sạch - Đẹp - Thân thiện - An toàn” cùng với phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” của Bộ giáo dục và Đạo tạo phát động đã có sức lan tỏa mạnh mẽ cả - 21 - chiều sâu lẫn chiều rộng, mang lại hiệu quả thiết thực cho ngành giáo dục và cho xã hội. Ngay từ năm đầu tiên Bộ phát động phong trào, tôi đã tích cực hưởng ứng. Muốn phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” ở mỗi trường đạt hiệu quả thì mỗi giáo viên chủ nhiệm phải tích cực“ xây dựng lớp học thân thiện, học sinh tích cực”. Có nhiều “lớp học thân thiện, học sinh tích cực” thì mới có “trường học thân thiện, học sinh tích cực”. “Xây dựng lớp học thân thiện” là tạo ra môi trường học tập thân thiện, an toàn, gần gũi với học sinh, làm cho học sinh cảm thấy “mỗi ngày đến trường là một ngày vui”. Xây dựng được “lớp học thân thiện” thì sẽ có “học sinh tích cực”. Xây dựng được lớp học thân thiện, học sinh tích cực thì sẽ hạn chế được tỉ lệ học sinh lưu ban, bỏ học, nâng cao được chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh. Công việc “Xây dựng lớp học thân thiện, học sinh tích cực” và “Lớp học Xanh - Sạch - Đẹp - Thân thiện - An toàn” được tôi tiến hành từng bước như sau: 2.2.1 Trang trí lớp học xanh - sạch - đẹp - an toàn Lớp học thân thiện có cây xanh, luôn sạch sẽ, ngăn nắp và được trang trí đẹp, đảm bảo tính thẩm mĩ và tính giáo dục cao. Do vậy, tôi hướng dẫn và cùng với học sinh thực hiện các công việc sau đây: - Trồng cây xanh trong lớp: Các em tự tái chế chậu cây bằng các vỏ chai coca hay các lọ sữa bột. Sau đó, tôi cho các em tự trồng cây các em sưu tầm được ở gia đình vào các lọ mà các em đã chuẩn bị. Nhờ thế mà góc thiên nhiên lớp tôi rất phong phú về chủng loại. - Sắp xếp cây xanh khoa học, hợp lí để vừa có tính thẩm mĩ vừa là nơi thuận lợi cho cây xanh có đủ điều kiện để sinh trưởng phát triển tốt. - Tôi gợi ý cho ban Lao động vệ sinh tổ chức phong trào thi đua trồng và chăm sóc cây xanh. Hai bạn sẽ phụ trách chăm sóc một cây đến cuối mỗi kì sẽ đánh giá cây nào được chăm sóc tốt nhất, xanh tươi nhất, đẹp nhất sẽ được tuyên dương và thưởng "sao công hiến". Nhờ vậy, tất cả các em đều hăng hái, tích cực lao động và trở nên "yêu thiên nhiên" hơn. - 22 - Một số hình ảnh góc thiên nhiên của lớp 4A - Trang trí lớp đẹp, hài hòa đảm bảo tính thẩm mĩ và tính giáo dục cao. Phần trang trí lớp, tôi giao trực tiếp cho từng nhóm: mỗi nhóm phải sưu tầm tranh ảnh liên quan đến các môn học và chọn 5 bài vẽ đẹp nhất để trưng bày. Tranh, ảnh các em sưu tầm được dán vào giấy khổ lớn theo từng môn học ( Khoa học, Lịch sử và Địa lí, HĐGD Đạo đức, HĐGD Âm nhạc, HĐGD Mĩ thuật) và được bao bên ngoài bằng giấy bóng trong suốt. Sau đó đóng lên vách tường xung quanh lớp. Một số hình ảnh về các góc hỗ trợ học tập - 23 - - Với 32 học sinh của lớp tôi chia thành 8 nhóm, mỗi nhóm có một nhóm trưởng. Trưởng ban LĐVS phân công theo dõi các nhóm làm trực nhật hàng ngày. Nhóm trưởng chịu trách nhiệm phân công, điều khiển các bạn trong nhóm làm trực nhật. Nhưng một tuần đầu, tôi phải đi sớm để hướng dẫn các em làm vệ sinh lớp như: quét lớp từ trong ra ngoài, trên bục giảng xuống dưới; cách cầm chổi và đưa chổi sao cho nhanh sạch nhưng không bụi; cách trải khăn bàn, cách lau bảng, cách sắp xếp bàn ghế,... Cứ sau mỗi giờ ra chơi, nhóm trực phải đổ rác và chà rửa sạch sọt rác rồi cất vào lớp. Sang tuần thứ hai, tôi mới giao cho Trưởng ban LĐVS kiểm tra công việc trực nhật hàng ngày. Nhóm nào không làm tốt, Trưởng ban LĐVS có quyền nhắc nhở nhóm đó làm trực nhật cho tốt hơn hoặc làm thêm một ngày. Và trong mỗi tiết học, học sinh phải thể hiện tinh thần “tự quản” - tự theo dõi lẫn nhau, nhắc nhở nhau giữ sạch lớp trong suốt buổi học. - Đối với khu trải nghiệm trồng cây của lớp, mỗi nhóm sẽ chăm sóc một tuần. Quy định vườn cây phải sạch cỏ, đất không khô trắng, không có cành gãy và lá khô. Công việc kiểm tra, nhắc nhở là của Trưởng ban LĐVS. Nhóm nào không làm tốt sẽ bị phê bình hoặc chăm sóc bồn hoa thêm một tuần. Một buổi trải nghiệm nhặt cỏ chăm sóc vườn cây của học sinh lớp 4A - 24 - 2.2.2 Xây dựng mối quan hệ thầy- trò và bạn bè trong lớp Xây dựng mối quan hệ thầy- trò Trước đây, quan hệ thầy, trò là quan hệ chịu ơn - ban ơn; bề trên - kẻ dưới; giảng giải - ghi nhớ. Ngày nay, quan hệ này được thay bằng quan hệ phân công - hợp tác. Thầy thiết kế - trò thi công. Thầy làm mẫu, giao việc - trò làm theo mẫu của thầy. Mỗi lời thầy nói ra phải là một “lệnh” (một lời giao việc). Do vậy, mọi yêu cầu tôi đưa ra, học trò phải thi hành thật nghiêm. Ngay từ đầu, tôi yêu cầu học trò phải cố gắng làm cho đúng. Nếu chưa đúng thì phải làm lại cho đúng mới thôi. Đúng là đúng từ việc làm, nghiêm là nghiêm trong việc làm chứ không phải ở thái độ khắt khe, gay gắt. Quan hệ cơ bản nhất của giáo viên và học trò là quan hệ hợp tác làm việc: giáo viên giao việc - học trò làm; giáo viên hướng dẫn - học trò thực hiện. - Khi giao việc, giáo viên chỉ nói một lần, nhưng chỉ nói khi lớp trật tự. Với cách làm này, tự nhiên thầy sẽ trở nên nói ít, học trò sẽ làm nhiều. Làm việc như thế nào thì đạo đức, ý thức sẽ kèm theo như thế ấy. Làm đến nơi đến chốn thì ý thức kỉ luật cũng đến nơi đến chốn. - Hành vi của giáo viên sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lí cũng như sự hình thành tính cách của trẻ. Vì vậy, khi lên lớp, tôi luôn chú ý đến cả cách đi đứng, nói năng, cách ăn mặc, cách cầm sách, chữ viết, thái độ,...để học trò noi theo. Không vì bất cứ lí do gì mà tôi cho phép mình cẩu thả hoặc xuề xòa, qua loa trước mặt học sinh. - Khi có học sinh mắc sai lầm, thiếu sót, tôi luôn cố gắng kiềm chế và tôn trọng học sinh, tìm hiểu cặn kẽ thấu đáo nguyên nhân để có biện pháp giúp đỡ các em sửa chữa. Tôi không bao giờ có những lời nói, cử chỉ xúc phạm các em. Qua mấy năm làm công tác chủ nhiệm lớp, tôi biết rằng có những em học yếu hoặc có hôm không học bài, làm bài nhưng lỗi không phải hoàn toàn là do các em. Có em ham chơi nên quên học bài, có em do bị hổng kiến thức từ các lớp dưới. Nhưng cũng có em học yếu, hoặc không học bài làm bài là do những điều kiện khách quan. Gia đình của các em đâu phải lúc nào cũng đầm ấm, hạnh phúc; đâu phải em nào cũng may mắn được bố mẹ, ông bà động viên trong mỗi bước học tập.Và có biết bao nhiêu bố mẹ phải lo làm thuê, làm mướn kiếm sống hoặc vì ăn chơi cờ bạc hay ốm đau... nên không ngó ngàng gì đến việc học của con cái, thậm chí các em còn bị mắng chửi, bị đánh đập ... Những sóng gió đó đã tác động đến tâm lí trẻ thơ, cản trở việc học tập của các em. Nếu như giáo viên không biết được những nguyên nhân đó thì rất dễ nổi giận đùng đùng, rồi la mắng, trừng phạt các em. Điều đó rất bất lợi cho quan hệ thầy - trò sau này. Vì vậy, đứng trước một học sinh quậy phá, hay lơ đãng không - 25 - học bài, làm bài, tôi không kết luận ngay mà bình tĩnh chờ đến hết buổi học gặp riêng các em để hỏi cho rõ nguyên nhân. Lần đầu các em vi phạm, tôi nhẹ nhàng nhắc nhở. Nếu lần thứ hai, các em vẫn tái phạm, tôi phải đến nhà tìm hiểu nguyên nhân để có biện pháp giúp đỡ, giáo dục các em. - Hàng ngày, tôi luôn khích lệ và biểu dương các em kịp thời, khen ngợi những ưu điểm của các em nhiều hơn là phê bình khuyết điểm. Tôi cố tìm ra những ưu điểm nhỏ nhất để khen ngợi động viên các em. Nhưng trong khi khen, tôi cũng không quên chỉ ra những thiếu sót để các em khắc phục và ngày càng hoàn thiện hơn. - Khi nói chuyện, khi giảng, cũng như khi nghiêm khắc phê bình lỗi lầm của học sinh, tôi luôn thể hiện cho các em thấy tình cảm yêu thương của một người thầy đối với học trò. Theo quy luật phản hồi của tâm lí, tình cảm của thầy trước sau cũng sẽ được đáp lại bằng tình cảm của học trò. Lòng nhân ái, bao dung, đức vị tha của người thầy luôn có sức mạnh to lớn để giáo dục và cảm hóa học sinh. “Lớp học thân thiện” chỉ có được khi người thầy có tấm lòng nhân hậu, bao dung, hết lòng vì học sinh thân yêu của mình. Có một người thầy như vậy thì chắc chắn học sinh sẽ chăm ngoan, tích cực và ham học, thích đi học. Xây dựng mối quan hệ bạn bè: Trong cuộc sống của mỗi con người, ngoài những người thân trong gia đình ra, ai cũng cần có bạn bè để chia sẻ. Học sinh Tiểu học cũng vậy. Nếu các em có nhiều bạn bè thân thiết trong lớp thì các em sẽ hợp tác vui vẻ với nhau và sẽ giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Em học giỏi sẽ giúp những em học yếu; ngược lại, em học yếu cũng dễ dàng nhờ bạn giúp đỡ mình học tập mà không phải e ngại, xấu hổ (Học thầy không tày học bạn). Xây dựng được mối quan hệ bạn bè đoàn kết, gắn bó thì tôi sẽ xây dựng được nề nếp lớp học, tiến tới xây dựng môi trường học tập thân thiện. Từ môi trường học tập thân thiện đó, chất lượng học tập của lớp chắc chắn sẽ được nâng cao. Để xây dựng mối quan hệ bạn bè thân thiết, đoàn kết, gắn bó, sẵn sàng giúp đỡ nhau trong học tập, tôi luôn tạo ra các hoạt động, các vấn đề đòi hỏi sự hợp tác của nhiều học sinh. Cách làm cụ thể như sau: - Trong mỗi tiết học, tôi thường xuyên chia nhóm ngẫu nhiên. Tiết học này, các em chung nhóm với bạn này, nhưng tiết sau, các em lại chung nhóm với bạn khác. Lúc đầu có em chưa chịu, tuy ngồi chung nhóm nhưng có em lại quay mặt ra chỗ khác, hoặc ngồi im không tham gia; có nhóm lại cãi nhau, không ai chịu làm nhóm trưởng hoặc đùn đẩy nhau không chịu ghi kết quả thảo luận vào phiếu, dẫn đến không hoàn thành nhiệm vụ. Trước tình trạng đó, tôi quyết định cuối buổi học họp riêng những học sinh thuờng xuyên không hợp tác trong nhóm học tập. Tôi nhẹ - 26 - nhàng phân tích để các em hiểu trong một tập thể điều cần thiết nhất là tinh thần đoàn kết, quan tâm, hợp tác, chia sẻ, giúp đỡ lẫn nhau. Tôi cũng khéo léo khen ngợi những ưu điểm của các em nhưng cũng nghiêm túc nhắc nhở những điều các em còn mắc phải khi tham gia các hoạt động trên lớp. Sau lần đó, dần dần việc hợp tác của học sinh trong lớp đã được cải thiện. - Tôi khuyến khích học sinh tự viết ra những điều em chưa đồng ý về việc làm, cách cư xử của chủ tịch HĐTQ, phó chủ tịch HĐTQ hoặc của một bạn nào đó trong lớp chứ không nói xấu, không xa lánh bạn. Căn cứ vào những điều các em viết ra, nếu là những điều tốt thì tôi đọc cho cả lớp nghe rồi tuyên dương ngay trước lớp. Còn những điều các em phê bình thì tôi phải điều tra nắm rõ đúng hay sai. Sau đó mới góp ý riêng với những học sinh bị bạn phê bình, yêu cầu các em phải xin lỗi bạn và phải sửa chữa. - Khi có chuyện xích mích giữa em này với em kia, tôi kịp thời can thiệp không để mâu thuẫn kéo dài gây ảnh hưởng xấu đến tình bạn. Tôi gặp gỡ trao đổi riêng với từng học sinh hoặc nhóm học sinh để biết rõ đầu đuôi. Sau đó phân tích rõ ai đúng, ai sai. Ai sai thì phải nhận lỗi và xin lỗi bạn. Sau đó giảng hòa và bắt tay nhau vui vẻ trở lại. - Để tạo dựng cho các em một tình bạn bền đẹp với những kỉ niệm sâu sắc của tuổi học trò, tôi tổ chức sinh nhật cho học sinh ngay tại lớp học. Hình thức tổ chức do các em trong Hội đồng tự quản lên chương trình, tôi chỉ góp ý cho các em cách thức tổ chức. Sau đó, ban Đối ngoại sẽ phân công nhau mời đại diện hội phụ huynh, Ban giám hiệu nhà trường và thầy cô giáo trong tổ chuyên môn. Ban văn nghệ chọn các tiết mục văn nghệ để phân công nhau luyện tập. Địa phương là xã thuần nông, gia đình học sinh chủ yếu làm nghề nông. Có nhiều gia đình do điều kiện kinh tế còn nghèo nên phải đi làm ăn ở xa. Có rất nhiều em chưa bao giờ được cha mẹ tổ chức sinh nhật, chưa bao giờ được nhận một món quà mang ý nghĩa sâu sắc. Vì vậy, khi được cả lớp tổ chức sinh nhật, các em rất vui và xúc động. - 27 - Một số hình ảnh sinh nhật của các bạn học sinh lớp 4A - 28 - - 29 - 2.3 Giải pháp 3: Tổ chức các hoạt động tập thể và các trò chơi vui tƣơi lành mạnh Thích sinh hoạt tập thể và tham gia các trò chơi bổ ích là nhu cầu, là sở thích của hầu hết các học sinh tiểu học. Vì vậy, khi tổ chức cho các em sinh hoạt tập thể và tham gia các trò chơi là giáo viên đã giúp các em “học mà chơi, chơi mà học”, kiến thức và kĩ năng ở mỗi em sẽ được hình thành và rèn luyện một cách nhẹ nhàng, tự nhiên, không gây căng thẳng, gò bó đối với các em. Ngoài ra, tổ chức sinh hoạt tập thể và vui chơi còn giúp các em phát triển và hoàn thiện nhân cách, bồi dưỡng năng khiếu và tài năng sáng tạo. Ngoài ra, việc tổ chức các hoạt động tập thể còn là sợi dây gắn bó, kết nối, đoàn kết các em lại với nhau. Các hoạt động sinh hoạt tập thể và một số trò chơi đơn giản, gọn nhẹ, tôi có thể tổ chức ngay trong mỗi buổi học chính khóa và cả các buổi sinh hoạt ngoài giờ lên lớp. 2.3.1 Tổ chức sinh hoạt tập thể và vui chơi trong buổi học chính khóa Giữa 2 tiết học căng thẳng, tôi thường tổ chức cho các em múa hát tập thể, biểu diễn văn nghệ, hát dân ca, diễn hài,... Trong các tiết Khoa học, Lịch sử và Địa lí, Đạo đức, tôi tổ chức cho các em chơi các trò chơi; sắm vai xử lí các tình huống. Thông qua các hoạt động này, các em còn được hình thành và rèn luyện nhiều kĩ năng sống cần thiết. - 30 - Căn cứ vào phiếu điều tra đầu năm, tôi nắm được khả năng của từng em nên tôi phân công vai diễn, múa hát hoặc giao việc phù hợp với từng em, khuyến khích động viên các em tự tin bộc lộ năng khiếu của mình. Nhờ vậy, các tiết học chính khóa trở nên sôi nổi, các em rất hào hứng tham gia. Thông qua các hoạt động vui chơi, các em được “làm”, “được trải nghiệm” như trong cuộc sống thực, điều đó sẽ giúp các em lĩnh hội kiến thức và rèn luyện kĩ năng sống một cách nhẹ nhàng, nhưng lại hiệu quả. 2.3.2 Tổ chức các họat động sinh hoạt tập thể và vui chơi thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp Tổ chức các HĐGDNGLL linh hoạt, hiệu quả HĐGDNGLL đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển năng lực phẩm chất cho học sinh. Tuy nhiên để các HĐGDNGLL phát huy được vai trò của nó đòi hỏi người giáo viên phải nắm vững các yêu cầu chung khi tổ chức một HĐGDNGLL đồng thời hiểu rõ học sinh lớp mình. Các em còn đang yếu, thiếu năng lực phẩm chất nào. Trên cơ sở đó, người giáo viên tiến hành lập kế hoạch và tổ chức HĐGDNGLL một cách linh hoạt, sáng tạo và phù hợp. Các yêu cầu chung khi tổ chức một HĐGDNGLL tôi đã rút ra được như sau: - Nội dung hoạt động cần bám sát vào chủ điểm tháng, triển khai theo các nhiệm vụ trọng tâm trong tháng kết hợp cả với kế hoạch hoạt động Đội, đảm bảo vừa sức với học sinh. - Hình thức tổ chức cần khoa học, gọn
Tài liệu đính kèm: