Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp hình thành kỹ năng sống cho trẻ 3 - 4 tuổi

uan trọng trong chương trình chăm sóc và 
giáo dục trẻ mầm non. Hiện nay, việc đưa giáo dục kỹ năng sống vào nhà trường, 
nhất là từ bậc học mầm non đã được thực hiện ở hầu hết các nước trên thế giới và 
mỗi nước có một phương thức giáo dục khác nhau. Tại Việt Nam thì việc đưa giáo 
dục kỹ năng sống vào lứa tuổi mầm non cũng được chú trọng vào các năm gần đây. 
 Trẻ cần phải được trang bị những kỹ năng để sống chung và ứng phó, xử lý 
những vấn đề nảy sinh trong cuộc sống hàng ngày. Vậy một số “Kỹ năng sống” 
cần thiết đối với trẻ 3-4 tuổi đó là: Kỹ năng tự phục vụ, kỹ năng tự tin, kỹ năng tự 
bảo vệ, kỹ sống hợp tác, kỹ năng giao tiếp ứng xử , để đưa vào dạy trẻ với mục 
đích nhằm giúp trẻ mạnh dạn, tự tin, độc lập, sáng tạo, linh hoạt, tự giác, dễ hòa 
5 
nhập, dễ chia sẻ hình thành nếp sống văn minh, có hành vi ứng sử, giao tiếp theo 
quy tắc, chuẩn mực phù hợp 
II. Cơ sở thực tiễn 
 Là giáo viên mầm non nhiều năm phụ trách lớp mẫu giáo bé, tôi nhận thức 
được tầm quan trọng của kĩ năng sống đối với sự phát triển của trẻ, tôi đã luôn trăn 
trở và suy nghĩ làm thế nào để giáo dục kĩ năng sống cho trẻ lớp tôi có hiệu quả. 
Việc xác định được các kĩ năng cơ bản phù hợp với lứa tuổi sẽ giúp tôi lựa chọn 
đúng những nội dung trọng tâm để dạy trẻ.Tôi nhận thấy rằng đối với trẻ 3-4 tuổi 
việc dạy trẻ những kĩ năng sống không phải là nói cho trẻ biết thế nào là đúng, thế 
nào là sai như ta thường làm. Các phương pháp như cũ như bài giảng theo những 
chuẩn mực, cô hỏi trẻ chủ động trả lời sẽ hoàn toàn thất bại vì chúng chỉ cung cấp 
thông tin, mà từ thông tin và nhận thức đến thay đổi hành vi khoảng cách còn rất 
lớn. Vì vậy dạy trẻ những kĩ năng sống là giúp trẻ nâng cao năng lực. Trên thực tế 
nhiều trẻ trong lớp mà tôi đang giảng dạy chưa có nhiều vốn kiến thức về kĩ năng 
sống vì phần lớn phụ huynh lớp tôi là lao động chân tay và làm nghề tự do, một số 
khác thì công nhân, một số phụ huynh chưa chú ý, một số phụ huynh còn nuông 
chiều con, thường hay làm thay cho trẻ, còn một số phụ huynh chưa hiểu biết và 
chưa quan tâm đến việc dạy kĩ năng sống cho trẻ. Trong những năm gần đây trường 
tôi cũng chưa có những sáng kiến về các kĩ năng sống để tôi học tập. 
 Vậy làm thế nào để giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 3 - 4 tuổi có hiệu quả và 
giúp trẻ phát triển một cách toàn diện nhất về mọi mặt, đó là câu hỏi luôn đặt ra 
trong tôi. Từ những trăn trở suy nghĩ trên tôi đã chọn đề tài:" Một số biện pháp 
giúp trẻ 3 - 4 tuổi có những kỹ năng sống cần thiết " 
 Kĩ năng sống thúc đẩy sự phát triển của cá nhân và xã hội và giáo dục kĩ năng 
sống chính là những nhịp cầu giúp con người biến kiến thức thành thái độ, hành vy 
và thói quen tích cực, lành mạnh. 
 Đối với trẻ mầm non trong quá trình phát triển nhân cách nếu trẻ được sớm 
hình thành và tôn vinh các giá trị đích thực của mình thì các em có một nhân cách 
phát triển toàn diện, bền vững, có khả năng thích ứng và chống chọi với mọi biến 
động xã hội, biết tự khẳng định mình trong cuộc sống. Trong quá trình thực hiện 
giáo dục kĩ năng sống cho trẻ tôi nhận thấy có một số thuận lợi và khó khăn như 
sau: 
1. Thuận lợi: 
 - Được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Ban giám hiệu nhà trường, phòng Giáo 
dục - Đào tạo Quận Hoàng Mai. 
6 
 - Trường lớp quy mô đạt chuẩn, phòng nhóm gọn gàng, sạch sẽ, đảm bảo hợp vệ 
sinh và an toàn cho trẻ. 
 - Bản thân tôi thường xuyên được tham gia các buổi sinh hoạt chuyên môn trong 
trường để trau dồi chuyên môn. Và cũng đã được kiến tập một số tiết mẫu ở trường 
nên cũng đã học tập được một số kinh nghiệm trong phương pháp giảng dạy. 
 - 80% học sinh đều học qua lớp nhà trẻ cho nên trẻ cũng có nề nếp. 
 - Các bậc phụ huynh luôn quan tâm tới các con và thường xuyên trao đổi thông tin 
với các cô giáo. 
 - Trẻ ở cùng độ tuổi nên mức độ nhận thức tương đối đồng đều chính vì vậy việc 
dạy trẻ cũng gặp nhiều thuận lợi. 
2. Khó khăn: 
 - Một số trẻ quá hiếu động, nghịch ngợm cho nên cũng gây ảnh hưởng tới các bạn 
khác trong lớp khi tham gia các hoạt động. 
 - Một số trẻ trong lớp còn nhút nhát chưa tự tin khi giao tiếp với cô và các bạn. 
 - Nhiều gia đình do ít con cho nên chiều chuộng và dẫn đến trẻ ngại hoạt động mà 
luôn có tính ỷ lại vào người khác. 
 - Một số trẻ chưa biết cách tự chăm sóc bản thân mình cho tốt 
 - Rất nhiều trẻ chưa biết cách phối hợp với các bạn chơi trong nhóm. 
Bảng khảo sát đầu năm 
Các mặt phát triển 
Đầu năm 
Trẻ đạt Tỉ lệ % Trẻ CĐ Tỉ lệ % 
Tổng 47 
trẻ 
1.Kỹ năng tự phục vụ 27 57% 20 43% 
2.Kỹ năng tự bảo vệ 30 64% 17 36% 
3.Kỹ năng hợp tác 25 53% 22 47% 
4.Kỹ năng giao tiếp- ứng xử 26 55% 21 45% 
5.Kỹ năng tự tin 25 53% 22 47% 
 Qua khảo sát, tôi đã nghiên cứu và lựa chọn, xây dựng một số biện pháp hình 
thành kỹ năng sống cho trẻ. 
III. CÁC BIỆN PHÁP 
1. Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch giáo dục kỹ năng sống phù hợp với khả 
năng và nhận thức của trẻ. 
7 
a. Mục đích: Xây dựng kế hoạch là một biện pháp quan trọng, là kim chỉ nam để 
giáo viên chủ động sắp xếp, chuẩn bị và thực hiện các hoạt động theo đúng kế 
hoạch đã đề ra nhằm đạt kết quả tốt nhất. Vì thế ngay từ đầu năm học 2019 – 2020 
tôi đã bám sát vào kế hoạch giáo dục kĩ năng sống của nhà trường để lên kế hoạch 
lựa chọn các kỹ năng sống phù hợp với điều kiện thực tế và khả năng nhận thức của 
trẻ. Khi lập kế hoạch tôi căn cứ vào mục tiêu giáo dục trẻ theo lứa tuổi, những kỹ 
năng sống trẻ chưa có hoặc chưa thành thạo ở lứa tuổi trước, điều kiện cơ sở vật 
chất của trường, lớp mình phụ trách. 
b. Cách tiến hành: 
 - Bước 1: Xác định các kỹ năng sống cần thiết của trẻ 
 - Bước 2: Xác định thời gian giáo dục kỹ năng giáo dục cho từng kỹ năng sống. 
 - Bước 3: Lựa chọn những phương pháp và hình thức giáo dục thích hợp với trẻ. 
 - Bước 4: Xác định các điều kiện thực hiện kỹ năng sống cho trẻ. 
 - Bước 5: Xác định những hoạt động phối hợp với các bậc cha mẹ và cộng đồng 
để rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ. 
 - Bước 6: Đưa các kỹ năng sống vào trong kế hoạch chăm sóc giáo dục trẻ hàng 
ngày 
.c. Kết quả: 
 Với kế hoạch xây dựng cụ thể như trên tôi đã lồng ghép các nội dung giáo dục 
trẻ vào các hoạt động giáo dục hàng ngày một cách hiệu quả. 100% trẻ lớp tôi đều 
được hướng dẫn những kỹ năng sống cần thiết. Trẻ có thể tiếp thu được từ những 
kỹ năng đơn giản rồi đến những kỹ năng khó hơn. 
2. Biện pháp 2: Giáo dục kĩ năng sống thông qua các hoạt động hàng ngày. 
a. Mục đích: 
 Thông qua các hoạt động khác của trẻ tôi khéo léo lông ghép tích hợp nhưng nội 
dung giáo dục kỹ năng sống cho trẻ một cách phù hợp nhằm mang lại những hiệu 
quả tốt nhất. 
b. Cách tiến hành: 
- Hoạt động đón trả trẻ: 
 Tôi lồng ghép giáo dục kĩ năng giao tiếp cho trẻ như biết lễ phép chào cô, chào 
bố mẹ, hỏi han bạn hoặc tôi lồng ghé kĩ năng tự phục vụ bản thân và chấp hành quy 
định của lớp như tự cất giầy dép, ba lô đúng nơi quy định. 
- Hoạt động góc: Chúng ta biết rằng “Trẻ học bằng chơi, chơi mà học” vì thế thông 
qua hoạt động này trẻ được đóng các vai khác nhau trong xã hội từ đó mà trẻ có tất 
cả những kiến thức và kinh nghiệm cuộc sống 
8 
 Ví dụ: Ở góc chơi phân vai mẹ con, trẻ học được các kĩ năng như kĩ năng giao 
tiếp giữa mẹ và con, trẻ biết nói nựng con, dặn dò con, kĩ năng chăm sóc như trẻ 
biết lấy nước cho con uống, xúc bột cho con ăn, kĩ năng hợp tác như trẻ học được 
cách chơi trong nhóm như biết trò chuyện chia sẻ với bạn.sau khi chơi xong trẻ 
cất đồ dùng đồ chơi đúng nơi quy định. 
- Hoạt động ngoài trời: Thông qua hoạt động ngoài trời tôi đã lồng ghép dạy trẻ 
nhiều kĩ năng khác nhau 
 Ví dụ: Qua việc trò chuyện san sát cầu trượt, trẻ nhận biết được một số nguyên 
nhân gây ra ngã, tai nạn và biết cách phòng tránh nguy cơ gây ngã. Các kĩ năng tôi 
dạy trẻ đó là 
- Kĩ năng giao tiếp: Trẻ lắng nghe cô và các bạn, nêu ý kiến, chia sẻ thông tin - Kĩ 
năng sử lí tình huống: Khi ngồi trên cầu trượt trẻ cần phải làm gì? 
- Kĩ năng ra quyết định: Làm gì hay không làm gì để phòng tránh ngã? 
- Hoạt động giờ ăn: Trong giờ ăn tôi dạy trẻ những nghi thức văn hóa trong ăn 
uống qua đó dạy trẻ những kĩ năng lao động, phục vụ, rèn tính tự lập như biết đi 
chia cơm cho bàn của mình, biết ăn uống lịch sự, không nói chuyện trong khi ăn, ăn 
hết xuất, không làm rơi vãi, biết mời khi ăn, biết dọn, cất bát thìa đúng nơi quy 
định. 
- Hoạt động lao động: Trẻ biết lau dọn các góc chơi và sắp xếp lại đồ dùng gọn 
gàng nhằm phát triển kĩ năng hợp tác và rèn thói quen sống ngăn nắp gọn gàng 
 Trẻ biết tưới nước cho cây giúp cô, biết nhặt lá rụng trong sân trường, bồn cây 
luôn sạch sẽ. 
- Hoạt động vệ sinh: Tôi dạy trẻ các kĩ năng tự phục vụ như: Rửa mặt, rửa tay bằng 
xà phòng, cách chải tóc, cách gấp quần áo và đi vệ sinh đúng nơi quy định 
c. Kết quả: 
 Khi trẻ dược chải nghiệm những kỹ năng sống thông qua các hoạt động hàng 
ngày đã giúp trẻ dần dần hình thành những thói quen sống, những đức tính cần thiết 
để xử lỹ các tình huống trẻ gặp trong cuộc sống. 
3. Biện pháp 3: Lựa chọn nội dung, những kỹ năng cơ bản phù hợp với khả 
năng của trẻ lớp mình. 
a. Mục đích: 
 Giúp trẻ của lớp tôi có thể tiếp thu được tất cả những kiến thức về những kỹ 
năng cơ bản nhất để trẻ có thể tự tin, mạnh dạn hơn. Biết sử lý các tình huống trong 
cuộc sống hàng ngày, dần tạo cho trẻ những đức tính cần thiết của một người có 
nhân cách, đạo đức, có ích cho xã hội. 
9 
b. Cách tiến hành: 
- Dạy trẻ biết cách tự phục vụ, chăm sóc: Dạy cho trẻ biết các kĩ năng tự phục vụ 
thì trẻ ý thức được sự cần thiết của việc tụ phục vụ bản thân, tăng cường tính độc 
lập cho trẻ, trẻ có trách nhiệm sống hơn với chính mình. 
 Đầu năm, trẻ lớp tôi còn rất nhiều trẻ chưa có kỹ năng tự phục vụ bản thân như: 
chưa biết cách thay quần áo, chưa biết cách gấp quần áo và còn để đồ dùng không 
đúng theo quy định, còn có một số trẻ khi xúc cơm còn rơi vãi, có những trẻ không 
tự xúc mà chỉ chờ đợi cô xúc cho thì mới ăn thậm trí trẻ bị sổ mũi thì ngay lập tức 
trẻ lấy tay quệt ngang mặt chứ không cần nghĩ phải làm gì. Là một giáo viên điều 
đầu tiên là tôi cần tập cho trẻ những kỹ năng nhỏ nhất giúp trẻ biết cách chăm sóc 
và giữ gìn sức khỏe cho chính mình. Thời gian trẻ ở trường là đa phần cho nên trẻ 
cần phải học cách chăm sóc bản thân mình và ai sẽ là người dạy trẻ những kỹ năng 
đó, không ai khác ngoài cô giáo của trẻ và để trẻ có được kỹ năng đó thì chúng ta 
phải thường xuyên cho trẻ thực hiện. 
 Trong chế độ sinh hoạt một ngày của trẻ bao gồm những công việc mà trẻ phải 
tự làm như: trẻ phải biết tự mình rửa tay trước khi ăn cơm và sau khi đi vệ sinh, khi 
tay bẩn, rèn cho trẻ biết tự rửa tay dưới vòi nước bằng xà phòng đúng quy trình, 
phải biết xúc cơm như thế nào cho đúng, biết lấy khăn lau miệng, biết xúc miệng 
nước muốiĐây là công việc trẻ phải tự làm chứ không thể nhờ ai làm hộ mình 
được và đó là kỹ năng không thể thiếu trong mỗi trẻ vì nó còn giúp trẻ hình thành 
hành vi và thói quen tốt cho trẻ sau này. 
( Minh chứng 1: Hình ảnh trẻ lau mặt trước khi ăn) 
 Hàng ngày, nhất là vào mùa đông, trẻ lớp tôi thường mặc nhiều áo đi lớp, trước 
khi đi ngủ trẻ phải cởi bớt áo ra, trẻ thường để quần áo lộn xộn dẫn đến việc giáo 
viên chúng tôi mất nhiều thời gian để gấp quần áo cho trẻ. Chính vì vậy vào giờ 
hoạt động góc, hoạt động chiều tôi đã dạy trẻ kỹ năng gấp quần, áo, cách cởi áo, 
mặc áo. Để dạy trẻ có hiệu quả, ở góc kỹ năng tôi đã làm một số bộ sách về kỹ 
năng cho trẻ được tập luyện: Tập cài cúc áo, cởi cúc áo, mặc áo, kéo khóa, gấp áo, 
gấp quầnđể từ đó trẻ có thể ứng dụng vào thực tế một cách hiệu quả. 
( Minh chứng 2: Hình ảnh trẻ đang học cách gấp quần áo) 
- Kĩ năng tự bảo vệ bản thân: Xã hội hiện đại mang đến cho cuộc sống con người 
nhiều tiện ích, sự thoải mái nhưng cũng tiềm ẩn nhiều mối nguy hiểm, đặc biệt là 
đối với con trẻ. Điều này đòi hỏi mỗi trẻ đều phải có những kỹ năng để xử lý cũng 
như bảo vệ chính bản thân mình. Trẻ có kỹ năng bảo vệ bản thân sẽ biết cách làm 
thế nào để tránh xa những mối nguy hiểm. 
10 
 Trên thực tế, lớp tôi có rất nhiều trẻ chưa phân biệt được những gì là nguy hiểm 
hay không nguy hiểm đối với mình. Chính vì vậy nên việc giúp trẻ phân biệt những 
mối nguy hiểm luôn được tôi quan tâm, lồng ghép vào để giáo dục trẻ qua những 
câu chuyện, qua hoạt động học, qua tranh ảnh, videoĐể việc giáo dục trẻ kỹ năng 
tự bảo vệ được tốt, tôi đã lựa chọn ra những mối nguy hiểm thường xảy ra trong 
cuốc sống hàng ngày đối với trẻ để lồng ghép vào các thời điểm trong ngày cho 
thích hợp. Cụ thể: 
 Với tình huống: Khi sảy ra hỏa hoạn. Tôi dạy cho trẻ những kĩ năng cơ bản cần 
thiết để bảo vệ bản thân mình khi thoát ra khỏi đám cháy một cách an toàn như hô 
hoán cho mọi người cùng biết, lấy khăn ẩm bịt mũi miệng 
 Các mối nguy hiểm trong gia đình: Ổ điện, quạt điện, bếp ga, phích nước nóng, 
bàn làtôi sẽ lồng vào hoạt động khám phá để dạy trẻ. Tôi cho trẻ kể tên về những 
đồ dùng trong gia đình nhà mình, sau đó cho trẻ xem tranh về những đồ dùng đó, 
hỏi trẻ xem những đồ dùng này các con có được sử dụng không? Vì sao? Sau khi 
trẻ được khám phá về đồ dùng gia đình tôi tổ chức cho trẻ chơi trò chơi trên bảng 
các trò chơi: “Gạch chéo vào những đồ dùng gây bỏng cho trẻ”. 
 Các mối nguy hiểm ngoài xã hội: bắt cóc, lạc đường, những nơi nguy hiểm gần 
ao hồ, cột điện, nơi công trường đang thi côngvới những mối nguy hiểm này tôi 
sẽ truyền đạt cho trẻ bằng các câu hỏi tình huống, cho trẻ xem những đoạn 
videocô và trẻ cùng nhau thảo luận để trẻ hiểu được đó là những mối nguy hiểm 
mà cần phải tránh xa. 
 Từ đó tôi sẽ dạy trẻ các kĩ năng sử lý tình huống khi bị bắt cóc như: hét to cầu 
cứu, bám dính hoặc bám chặt vào các đồ vật, quay cánh tay, đập đạp vào kẻ bắt cóc 
 Kỹ năng tự bảo vệ bản thân là thật sự cần thiết dạy cho con trẻ, xã hội đang 
phát triển đồng nghĩa với với những tện nạn xã hội một nhiều, trang bị cho trẻ 
những kỹ năng tự bảo vệ bản thân chính là trang bị cho trẻ những hành trang để trẻ 
có thể sống an toàn, lành mạnh hơn. 
- Tạo sự tự tin cho trẻ khi tham gia hoạt động: 
 Người ta thường nói: chỉ cần tự tin là giành được 50% thành công. Tự tin là 
điều hết sức cần thiết để có thể thành công trong cuộc sống, sự nghiệp. Tuy nhiên 
không phải ai cũng có thể luôn đạt được sự tự tin cần thiết trong nhiều tình huống. 
Do đó tự tin là một trong những yếu kỹ năng quan trọng mà chúng ta cần từng bước 
xây dựng cho trẻ từ khi còn nhỏ tuổi. Sự tự tin sẽ giúp trẻ dám nỗ lực, không ngại 
thử thách; trẻ tự tin sẽ có khả năng sống độc lập, hòa nhập xã hội tốt và dễ thành 
công hơn trong cuộc sống. 
 Ví dụ: Giờ hoạt động góc trẻ được đóng vai làm ca sĩ, lúc đầu tôi sẽ để tự trẻ 
đóng vai đó và xem trẻ thể hiện vai chơi đó như thế nào? Tôi sẽ đứng bên cạnh 
11 
quan sát, nếu thấy trẻ đóng không được lúc đó tôi mới nhập vai khán giả và cùng 
trò chuyện để trẻ hiểu vai chơi của mình. 
( Minh chứng 3: Hình ảnh trẻ đóng vai bác sĩ) 
 Tôn trọng cũng chính là động lực tâm lý đầu tiên sinh ra sự tự tin, trẻ không 
được tôn trọng thì trẻ sẽ mất dần sự tự tin vào chính bản thân trẻ. Nắm bắt được 
tâm lý này cho nên tôi luôn tôn trọng trẻ, khích lệ trẻ để tạo thêm sự tự tin cho trẻ 
nhưng bên cạnh đó tôi không quá tán dương trẻ để dẫn đến việc trẻ kiêu ngạo. Khi 
trẻ đã tự tin rồi thì mọi hoạt động sẽ đều đạt kết quả cao. 
 Ví dụ: Khi tôi giao bài cho trẻ làm và mỗi bài có một yêu cầu khác nhau, lúc 
này nếu có trẻ không làm theo yêu cầu của tôi mà trẻ làm theo ý thích của trẻ thì tôi 
cũng không thể mắng trẻ mà tôi hỏi trẻ, tại sao trẻ không làm theo yêu cầu đó. Đây 
tuy là một chuyện rất nhỏ nhưng cũng nói lên được sự tôn trọng của tôi đối với trẻ. 
( Minh chứng 4: Hình ảnh trẻ làm bài theo yêu cầu của cô) 
 Kích thích sự tò mò ở trẻ cũng là một cách hay để giúp trẻ trở nên tự tin hơn. 
Bởi vì đó chính là lúc bé khám phá thế giới xung quanh và kiểm nghiệm xem mình 
có thể làm gì. Để phát triển lòng tự tin của trẻ, tôi quan sát kỹ lưỡng những đặc tính 
nổi bật ở mỗi trẻ và khuyến khích trẻ tham gia vào các hoạt động thích hợp với 
năng khiếu của bản thân. Rất nhiều trẻ thích khám phá thế giới xung quanh và tìm 
hiểu về sự vật hiện tượng đó như: Tại sao cây lại héo, tại sao thìa nhựa lại nổi trên 
mặt nướccó những trẻ lớp tôi chỉ thích chơi trò lắp ghép và sau một thời gian trẻ 
đã biết lắp ghép ra các đồ dùng có ý nghĩa. 
- Tạo môi trường giao tiếp cho trẻ: 
 Dạy trẻ mầm non kỹ năng giao tiếp là rất cần thiết nhưng ta cần xác định được 
sẽ dạy trẻ các kỹ năng giao tiếp nào cho trẻ. Trẻ đến trường thì việc đầu tiên là trẻ 
phải giao tiếp với cô, rồi đến các bạn trong lớp và mọi người trong trường học. 
Hình thành kỹ năng giao tiếp cho trẻ không phải là tôi dạy trẻ nói nhiều mà dạy trẻ 
cách giao tiếp và ứng xử như thế nào cho đúng. 
 Môi trường giao tiếp mà luôn an toàn, thân thiện thì sẽ tạo cho trẻ sự yên tâm, 
hưng phấn khi tham gia vào các hoạt động. Trong lớp học việc xây dựng các góc 
chơi cũng rất quan trọng vì khi trẻ tham gia vào các góc chơi cũng chính là lúc trẻ 
đang học cách giao tiếp với các bạn. 
Đầu tiên tôi cần tạo một môi trường giao tiếp thật tốt để trẻ có cảm giác thật thoải 
mái khi trẻ đến lớp và trẻ có nhu cầu giao tiếp bằng lời. Có nghĩa là trong tất cả mọi 
hoạt động một ngày của trẻ ở lớp, tôi luôn dùng nhiều trò chơi câu đố để khích lệ 
trẻ tham gia, qua đó sẽ giúp trẻ tự nhiên hơn và cởi mở hơn trong giao tiếp. 
12 
 Ví dụ: Lớp tôi có cháu Ngọc Trâm. ngọc Thiện, Minh Tú các cháu này rất ít 
nói và ít tham gia vào các hoạt của lớp, do cháu nhút nhát. Với những trẻ nhút nhát, 
trẻ ít tham gia vào các hoạt động thì tôi thường xuyên gọi trẻ trả lời trong các hoạt 
động và cho trẻ nhập vào các nhóm chơi như: bán hàng, nấu ăn, xây dựng vì các 
nhóm chơi này yêu cầu trẻ phải giao tiếp nhiều hơn. 
 Giờ hoạt động ngoài trời trẻ tham gia rất sôi nổi vì trẻ được chơi theo ý thích 
trẻ, nhiều trẻ có thể rủ nhau cùng chơi xích đu và kể cho nhau nghe những câu 
chuyện trẻ biết, có nhiều trẻ thì thích vẽ phấn và vẽ các hình theo ý tưởng của riêng 
trẻ. Lúc này tôi thường quan sát xem các trẻ giao tiếp với nhau như thế nào và cách 
nói chuyện của trẻ đã đúng chưa, nếu chưa đúng thì tôi nhẹ nhàng nhắc nhở trẻ để 
trẻ nhận ra cách nói của mình là không đúng và tôi giúp trẻ sửa sai. 
( Minh chứng 5: Hình ảnh trẻ trổ tài theo ý thích) 
- Hướng dẫn trẻ cách hợp tác với các bạn trong nhóm: 
 Hợp tác là mọi người cùng nhau hoàn thành một việc gì đó hay cùng nhau 
làm việc vì một mục đích và nó còn mang ý nghĩa cùng nhau vui vẻ làm việc. 
Chính vì thế, hợp tác là quan trọng vì có những công việc trẻ cần sự chia sẻ của các 
bạn mới hoàn thành được, qua đó trẻ thấy vui hơn, có tình cảm với bạn bè và tạo 
được niềm vui cho mình và cho cả bạn mình nữa. Kỹ năng hợp tác với các bạn 
trong nhóm của trẻ được phát triển qua nhiều hoạt động như: 
 Trẻ tham gia chơi trò chơi đóng vai (Bán hàng, nấu ăn, bác sỹ) thì tôi gợi ý 
cho trẻ tự phân vai nhau và theo thứ tự lần lượt đóng các vai như: người bán hàng, 
người thu tiền, người làm mẹ, người làm con, người làm bệnh nhân, người làm bác 
sỹ Khi trẻ chơi tôi luôn đứng bên ngoài quan sát và xem trẻ giải quyết các tình 
huống xung đột giữa các bạn trong nhóm như thế nào, nếu trẻ giải quyết tốt rồi tôi 
để trẻ chơi tiếp còn chưa giải quyết được tôi sẽ là người giúp đỡ trẻ. 
( Minh chứng 6: Hình ảnh trẻ cùng chơi góc nấu ăn) 
 Khi trẻ tham gia chơi góc âm nhạc, tôi chuẩn bị cho nhóm trẻ đó một số dụng 
cụ âm nhạc cần thiết như: Xắc xô, trống nhỏ, phách tre Việc còn lại tôi cho trẻ tự 
thiết lập một ban nhạc theo ý trẻ và trong ban nhạc đó sẽ tự bầu ra một ban nhạc 
trưởng. Tôi đứng quan sát xem trẻ làm như thế nào, nhưng tôi thấy trẻ. 
đã biết kết hợp với nhau và cùng chơi để tạo thành một âm thanh riêng cho chính 
trẻ sáng tác. 
 Giờ hoạt động góc các nhóm trẻ thường được giao lưu lẫn nhau và cùng nhau 
chơi cho nên lúc này mới cần đến sự hợp tác giữa các trẻ để trẻ không tranh giành 
nhau