Sáng kiến kinh nghiệm Giúp học sinh học tập và làm bài thi môn Lịch sử 12

iều sự kiện có liên quân đến nhau .
 Ví dụ: Giữa hai sự kiện là ký kết Hiệp định Gơnevơ và Hiệp định Pari, ta thấy Hiệp định Giơnevơ ký ngày 21 tháng 7 năm 1954, chỉ cần đảo lại ngày tháng ta sẽ có thời gian ký Hiệp định Pari 27 tháng 01 năm 1973.
 Ngày 02 tháng 9 năm 1945 Bác Hồ đọc tuyên ngôn độc lập, đảo lại ngày 09 tháng 02 năm 1930 khởi nghĩa Yên Bái. Ngày 03 tháng 02 năm 1930 được coi là ngày thành lập Đảng, đảo lại ngày 02 tháng 03 năm 1946 Quốc hội khoá I họp phiên đầu tiên.
 * Giữa các sự kiện có trùng ngày tháng
 Ví dụ: Ngày 19 tháng 12 năm 1946 kháng chiến toàn quốc bùng nổ. Ngày 19 tháng 12 năm 1947 chiến dịch Việt Bắc kết thúc thắng lợi. Ngày 06 tháng 01 năm 1930 bắt đầu diễn ra Hội nghị thành lập Đảng. Ngày 06 tháng 01 năm 946 bầu cử Quốc hội đầu tiên. 
 Như vậy bằng cách này, chỉ cần chú ý một chút các em sẽ dễ dàng nhớ được nhiều sự kiện có “liên quan “ đến nhau.
3.1.5. Học lịch sử thông qua giải trí.
 Thông qua xem phim, có thể là phim tài liệu hoặc phim truyện có nội dung lịch sử. Những cuốn phim tài liệu về chiến tranh ở Việt Nam như “Cuộc chiến mười ngàn ngày”, Phim về chiến dịch Điện Biên Phủ, về chiến dịch Hồ Chí Minh... và nhiều cuốn phim tài liệu cũng như phim truyện khác. Đây là cách tiếp cận kiến thức thông qua hình ảnh trực quan sinh động và âm thanh. Với cách này, vừa giúp các em có thể thư giãn, giải trí vừa làm cho Lịch sử đi vào trí nhớ của các em một cách nhẹ nhàng nhưng có ấn tượng mạnh. Vì khi xem phim, tâm trạng được thoải mái, não không phải căng thẳng sẽ tạo điều kiện để dễ dàng nhớ mọi thứ. Đồng thời hình ảnh và âm thanh cũng sẽ là một kênh để khắc sâu kiến thức. Bên cạnh xem phim, các em có thể sưu tầm, tìm đọc các loại truyện tranh hoặc các truyện khác có nội dung lịch sử. Đây cũng là phương pháp kết hợp giữa hình thức học và giải trí, giúp các em nắm bắt và mở rộng được kiến thức của mình.
3.2. Phương pháp ôn và làm bài thi.
3.2.1. Phương pháp ôn.
 Nên chọn và phân bố thời gian học ôn hợp lý nhằm giúp quá trình tự học đạt kết quả cao và làm cho trí óc bớt căng thẳng. 
 Ví dụ: 
 Buổi tối nên bắt đầu học từ 19h 30 tới 23h là đi ngủ. Buổi sáng khoảng 5 giờ thức dậy và học khoảng 1 tiếng đến 6h thì nghỉ. Đây là hai mốc thời gian quan trọng mà các em dễ tự bổ sung kiến thức nhất. Thời gian còn lại trong ngày, nếu học không vào thì nhất thiết phải thay đổi địa điểm, có thể tìm những nơi yên tĩnh để học hoặc thư giãn một chút cho khuây khoả rồi học tiếp. Khi ôn cần bám sát sách giáo khoa, cấu trúc đề thi, chuẩn kiến thức kỹ năng của Bộ Giáo dục và bài giảng của thầy, cô trên lớp. 
 Ngoài việc ôn theo các tài liệu trên, đối với các em có điều kiện có thể dành thời gian ôn thi qua mạng Internet. Đây là kênh ôn thi có nhiều thông tin phong phú, rất bổ ích nếu biết khai thác và tận dụng. Qua kênh này có thể khai thác các đề thi thử trực tuyến hoặc xem các cẩm nang hướng dẫn ôn tập của các thủ khoa hay giáo viên bộ môn chia sẻ trên trang mạng.
** Những lưu ý để học sinh ôn tập tốt:
a. Ôn theo từng chủ đề Lịch sử cụ thể
 Việc nhóm các vấn đề lịch sử cùng đặc điểm, liên quan với nhau thành một chủ đề là một cách giúp học sinh ôn tập hiệu quả hơn, có thể kể đến một số chủ đề như sau: “Quá trình thành lập Đảng: Nguyễn Tất Thành ra đi tìm đường cứu nước, truyền bá chủ nghĩa Mác – Lê nin vào Việt Nam, sự xuất hiện của 3 tổ chức cộng sản, thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam”; “Các hiệp định trong giai đoạn từ 1945 đến 1975: Hiệp định Sơ bộ, Hiệp định Giơ-ne-vơ và Hiệp định Pa-ri”; Phong trào yêu nước theo xu hướng dân tộc dân chủ từ 1919 đến 1930.
b. Lập sơ đồ hóa kiến thức theo chủ đề các sự kiện lịch sử có liên hệ với nhau
 Đặc điểm của lịch sử là diễn ra liên tục, kết quả của sự kiện trước có liên hệ đến sự kiện sau. Do đó, nếu học sinh học cả một chuỗi sự kiện có liên hệ với nhau trong cùng một giai đoạn lịch sử, thì sẽ thấy hấp dẫn, thú vị và nhớ có hệ thống hơn như: Diễn biến của cách mạng Việt Nam từ 1939 đến 1945 xoay quanh 4 sự kiện lớn là: Hội nghị Trung ương 6 (11/1939), Hội nghị Trung ương 8 (5/1941), Hội nghị Ban thường vụ TW Đảng 12/3/1945 (ra chỉ thị Nhật – Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta) và cuối cùng là Hội nghị toàn quốc của Đảng (13-15/8/1945). Giai đoạn:
 Trong giai đoạn 1954 – 1975, ở miền Nam Việt Nam lập sơ đồ hóa kiến thức theo chủ đề: 
Thời gian
Các chiến lược Chiến tranh
Dưới thời tổng thống
1954- 1960
Chiến tranh đơn phương
Eisenhower
1961-1965
Chiến tranh đặc biệt
Kennedy+ Johnson
1965- 1968
Chiến tranh cục bộ
Johnson
1969-1975
Việt Nam hóa chiến tranh
Nixon+ Ford
 Trong giai đoạn từ 1946 đến 1954, các bạn cần chú ý đến 4 kế hoạch của thực dân Pháp: Bôlae (1947), Rơ-ve (1949), Đờ-lát-đơ Tát-xi-nhi (1950) và Nava (1953). Nếu nhóm 4 kế hoạch trên và quá trình ta đánh bại từng kế hoạch của địch bằng những sự kiện lịch sử cụ thể, các bạn sẽ thấy được một thực trạng thú vị là các kế hoạch của Pháp đề ra theo kiểu “thua keo này, bày keo khác”, sau một lần thất bại của kế hoạch trước, thực dân Pháp thay tướng và đưa ra một kế hoạch mới, nhưng cuối cùng đều bị quân và dân ta đánh bại, buộc phải kí hiệp định Giơ-ne-vơ rút quân về nước
 Đối với các chiến dịch: Tây Nguyên, Huế - Đà Nẵng, Hồ Chí Minh, các bạn bắt đầu từ chủ trương và kế hoạch giải phóng hoàn toàn miền Nam. Lúc đầu, Đảng ta đề ra kế hoạch giải phóng hoàn toàn miền Nam trong 2 năm, nhưng sau khi chiến dịch Tây Nguyên diễn ra, Đảng ta đã liên tục điều chỉnh rút ngắn kế hoạch giải phóng miền Nam. Cuối cùng, trong chưa đầy 3 tháng, ta đã giải phóng hoàn toàn miền Nam. Vấn đề còn lại chỉ là nhớ những sự kiện chính của Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân năm 1975.
c. Lưu ý 
 Đối với giai đoạn 1930 – 1931 và giai đoạn 1936 – 1939, các bạn chú ý đến cấu trúc: bối cảnh, chủ trương của Đảng, diễn biến, ý nghĩa và kết quả.
3.2.2. Phương pháp làm bài thi .
 Để bài thi sử đạt điểm cao, khi làm bài trước hết học sinh phải đảm bảo ba nguyên tắc sau: một là đúng, hai là đủ và ba là rõ ràng. Xác định một số dạng câu hỏi thường gặp trong đề thi trắc nghiệm Trung học phổ thông quốc gia môn lịch sử
 Để giúp học sinh không bị lúng túng khi làm bài, giáo viên hướng dẫn học sinh cần chú ý một số dạng câu hỏi thường gặp trong đề thi Trung học phổ thông quốc gia môn Lịch sử dưới đây:
a. Dạng câu hỏi yêu cầu thí sinh chọn câu trả lời đúng: Trong 4 phương án gây nhiễu (A, B, C, D) chỉ có một phương án đúng các phương án còn lại đều sai.
Ví dụ 1:
 Trong cuộc chiến tranh xâm lược của Mĩ ở Việt Nam 1954-1975, lực lượng nào chỉ xuất hiện trong chiến lược “chiến tranh cục bộ” và “Việt Nam hóa chiến tranh”?
A. Quân đội Sài Gòn
B. Quân Mĩ
C. Quân Mĩ và quân chư hầu của Mĩ
D. Quân Bắc Phi
b. Dạng câu hỏi yêu cầu thí sinh lựa chọn câu trả lời đúng nhất: Trong 4 phương án gây nhiễu (A, B, C, D) chỉ có một phương án đúng nhất, đầy đủ nhất, quan trọng nhất, quyết định nhất.
 Ví dụ 2:
 Thuận lợi cơ bản nhất của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa sau khi cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công là
 A. Hệ thống xã hội chủ nghĩa trên thế giới đang hình thành, là nguồn cổ vũ to lớn cho cuộc đấu tranh của nhân dân.
 B. Có Đảng cộng sản Đông Dương và chủ tịch Hồ Chí Minh lãnh đạo nên nhân dân rất tin tưởng.
 C. Nhân dân đã giành được quyền làm chủ nên rất phấn khởi, sẽ ủng hộ cách mạng.
 D. Phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới đang lên cao.
c. Dạng câu hỏi yêu cầu thí sinh phải hoàn thành câu (điền vào chỗ trống): Trong câu đề dẫn của câu hỏi sẽ thiếu một số cụm từ, 4 phương án gây nhiễu (A, B, C, D) sẽ cho sẵn để thí sinh chọn một phương án đúng.
Ví dụ 3:
 Cho dữ liệu: Hãy lựa chọn phương án thích hợp để hoàn thiện đoạn dữ liệu sau:
“ Phương hướng cơ bản của cách mạng miền Nam là khởi nghĩa giành chính quyền về tay nhân dân bằng”
A. con đường đấu tranh chính trị của quần chúng lật đổ ách thống trị của Mĩ- Diệm
B. “Phong trào hòa bình” của trí thức và các tầng lớp nhân dân
C. con đường bạo lực cách mạng lật đổ ách thống trị của Mĩ- Diệm
D. con đường đấu tranh chính trị là chủ yếu kết hợp với đấu tranh vũ trang đánh đổ ách thống trị của Mĩ- Diệm
 Hay cho dữ liệu: “ Trước chiến tranh thế giới thứ hai, các nước Đông Bắc Á ( trừ Nhật Bản(1)..) đều bị chủ nghĩa thực dân nô dịch. Sau chiến tranh, khu vực này có sự biến đổi to lớn (2)Đây là khu vực duy nhất ở châu Á có (3).
 Chọn các dữ liệu cho sẵn để điền vào chỗ trống
 A. (1) Hàn Quốc; (2) địa- chính trị và kinh tế; (3) Ủy viên không thường trực của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc
 B. (1) Nhật Bản; (2) địa- chính trị ; (3) Trung tâm kinh tế- tài chính lớn.
 C. (1)Trung Quốc; (2) địa- chính trị ; (3) Trung tâm vũ trụ.
 D. (1) Hàn Quốc; (2) địa- chính trị; (3) Trung tâm kinh tế- tài chính lớn .
d. Dạng câu hỏi yêu cầu thí sinh phải kết nối đúng hoặc sắp xếp đúng trật tự (thứ tự) logic của các sự kiện, hiện tượng lịch sử.
 Ví dụ 4:
 Cho các dữ kiện sau: 
1) Việt Nam và Lào tuyên bố độc lập
2) Nước Cộng hòa Inđônêxia thống nhất ra đời; 
3) Việt Nam hoàn thành thống nhất đất nước về mặt nhà nước; 
4) Philippin và Miến Điện( Mianma) được công nhận độc lập;
 Hãy sắp xếp các sự kiện trên theo trình tự thời gian về quá trình sụp đổ của chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô.
A. 1, 4, 3, 2
B. 2, 4, 3, 1
C. 2, 1, 4, 3
D. 1, 4, 2, 3
 Ví dụ 5: Cho các dữ liệu sau
Nội dung giải quyết
1. Chính quyền cách mạng
2. Nạn đói
3. Nạn dốt
4. Khó khăn về tài chính

Biện pháp cụ thể
a.“Hũ gạo cứu đói”, “ngày đồng tâm”
b. Bầu cử Quốc hội và hội đồng nhân dân các cấp
c.“Quỹ độc lập”, “tuần lễ vàng”
d.“Nha bình dân học vụ”

 Nối nội dung giải quyết của Chính phủ nước Việt Nam dân chủ cộng hòa những năm đầu sau cách mạng tháng Tám với biện pháp cụ thể.
A.1-b, 2- a, 3- c, 4 - d
B.1- c, 2- a, 3-b, 4-d
C.1-b, 2-a, 3- d, 4-c
D.1- a, 2- c, 3-b, 4- d
e. Dạng câu hỏi yêu cầu thí sinh đọc hiểu 1 đoạn văn bản:
 Ví dụ 6: Cho đoạn tư liệu sau: “ Cuộc kháng chiến rất lâu dài và đau khổ, dù phải hi sinh bao nhiêu và thời gian kháng chiến đến bao giờ, chúng ta cũng nhất định chiến đấu đến cùng, đến bao giờ nước Việt Nam hoàn toàn độc lập và thống nhất”. (Trích thư chủ tịch Hồ Chí Minh gửi