Sáng kiến kinh nghiệm Công tác chủ nhiệm nhằm giáo dục toàn diện cho học sinh Tiểu học

o Sổ Chủ nhiệm. Và quan trọng hơn cả là tôi đã hiểu một phần về học sinh của mình, điều đó rất có lợi cho tôi trong công tác giảng dạy và giáo dục học sinh.   
Sau khi điều tra phân loại từng đối tượng học sinh đầu năm. Tôi đã trực tiếp trao đổi với phụ huynh về từng đối tượng học sinh và đồng thời nhân được những thông tin từ phía phụ huynh, từ đó kịp thơi có những kế hoạch cụ thể để tập trung cho từng học sinh.
* Đối với học sinh khó khăn văn hoá:
Trước hết cần biết các em khó khăn về môn gì? mức độ đọc – viết ra sao? Nguyên nhân nào dẫn đến việc học còn gặp khó khăn. Để giúp các em tiến bộ trong học tập, tôi luôn suy nghĩ tìm ra những cách dạy, luôn học hỏi đồng nghiệp đi trước để có những phương pháp dạy học hay nhất để giúp đỡ, chỉ dẫn cho học sinh gặp khó khăn. Bên cạnh đó, tôi thường xuyên kiểm tra và theo dõi việc học bài và làm bài tập của học sinh.
* Đối với học sinh nghịch ngợm trong lớp:
Việc giúp các đối tượng này, chấp hành tốt nội quy của lớp đòi hỏi phải tốn nhiều thời gian. Đối với những học sinh này, tôi luôn tạo sự gần gũi thân thiện, luôn phát huy và tuyên dương kịp thời, phát hiện những điều tốt, có tiến bộ để dần giúp các em có những thái đội đúng đắn hơn trong học tập. Mặt khác tôi thường xuyên liên lạc, thông báo với phụ huynh của những học sinh này để cùng theo dõi, nhắc nhở và tạo môi trường giáo dục chặt chẽ hơn giữa nhà trường và gia đình, bên cạnh việc quan tâm đến từng đối tượng học sinh, đội ngũ công tác đắc lực nhất giúp tôi hoàn thành tốt công tác chủ nhiệm lớp là ban cán sự lớp. Đây là lực lượng đóng vai trò quan trọng với chất lượng học tập cũng như nề nếp lớp học.
* Đối với học sinh năng khiếu:
Đối với  những em này, trong quá trình giảng dạy, tôi luôn kết hợp ra các câu hỏi, bài tập nâng cao hơn, khó hơn nhất là Toán và Tiếng Việt làm cho các em không nhàm chán và hứng thú học tập. Qua đó giáo viên phát hiện những nhân tài về chương trình nâng cao, tư vấn với phụ huynh mua thêm sách tham khảo giải các bào tập khó cho các em, nhằm trang bị những kiến thức cơ bản để tham gia thi học sinh giỏi các cấp.
Bên cạnh các môn học tôi luôn quan niệm rằng “ Nét chữ, nết người: ở lớp tôi luôn chú ý đến việc rèn chữ viết, giữ gìn sách vở của các em nên hàng tháng có chấm điểm, đánh giá xếp loại khen thưởng, những em có bộ vở sạch chữ đẹp để các em cùng nhau thi đua và có thói quen tự rèn luyện chữ viết, giữ gìn sách vở của mình đẹp hơn.
Hàng ngày, tôi giao nhiệm vụ cụ thể cho các em luyện viết từng bài rõ ràng. những em viết chữ đẹp tôi yêu cầu các em luyện viết nhiều kiểu chữ khác nhau.
Với những học sinh vẽ đẹp, hàng tuần tôi cho các em tìm hiều chọn các đề tài, từ đó các em hình dung và vẽ theo ý thích
* Đối với học sinh có hoàn cảnh kinh tế gia đình khó khăn:
Tôi luôn quan tâm gần gũi động viên để các em cố gắng học tập tốt như phát động phong trào “Giúp bạn nghèo vượt khó”, “Lá lành đùm lá rách”, gặp riêng phụ huynh để bàn bạc và khuyên họ khắc phục khó khăn tạo điều kiện cho com em học tập.
* Đối với những học sinh mồ côi.
– Bản thân tôi luôn gần gũi, chia sẻ cùng các về sự thiếu thốn tình cảm của gia đình. Luôn động viên, giúp đỡ các em cả về tinh thần lẫn vật chất chính bằng tình cảm của người mẹ “ Thứ hai” của các em để các em được yên tâm học tập.
– Tôi kêu gọi học sinh trong lớp ủng hộ vở, đồ dùng học tập quần áo cũ để các em có điều kiện học tập, trang phục phù hợp với các bạn trong lớp.
Ngoài ra để tăng cường chất lượng học tập đều khắp của lớp, tôi đã xây dựng các tổ học nhóm, đôi bạn cùng tiến, học sinh gỏi kèm học sinh yếu, yêu cầu học sinh cần tập trung học việc học tập của mình ở nhà.
Bên cạnh đó, tôi còn tổ chức cho các em tham gia các buổi sinh hoạt ngoại khoá như: “Đố vui để học”, “Trò chơi học tập” nhằm phát huy tính tích cực học tập của các học sinh. Qua đó học sinh có điều kiện học mà vui, vui mà học giảm bớt đi sự căng thẳng.
III. GIẢI PHÁP ĐÃ THỰC HIỆN
Mục tiêu của giải pháp – biện pháp
Xác định mục tiêu, nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm lớp.Tổ chức lớp học, hướng dẫn học sinh học tập nội quy học sinh, thực hiện 5 nhiệm vụ học sinh Tiểu học, thực hiện tốt kế hoạch công tác chủ nhiệm lớp và đạt các chỉ tiêu phấn đầu  trong các năm học nhằm giáo dục toàn diện cho học sinh. Tìm hiểu nguyện vọng, đề nghị chính đáng của phụ huynh học sinh. Điều tra điều kiện học tập của học sinh. Từ đó có biện pháp kết hợp, hợp tác, tạo điều kiện nhằm tìm hiểu nguyên nhân, điều kiện học tập, nguyện vọng, sở thích của học sinh, giáo viên có cơ sở, có điều kiện tốt để có định hướng, kế hoạch phân loại điều kiện học sinh và có phương pháp dạy học và giáo dục phù hợp với từng học sinh có hiệu quả.
Nội dung và cách thực hiện giải pháp, biện pháp
Với thực trạng về các mặt và chất lượng học sinh như trên, giáo viên đã thực hiện áp dụng một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục toàn diện học sinh  như sau:
Bản thân giáo viên chủ nhiệm là người phải có lập trường tư tưởng vững vàng. Không ngừng học tập tu dưỡng đạo đức, chính trị. Luôn luôn học tập, trau dồi chuyên môn nghiệp vụ, rèn luyện, đúc rút nhiều kinh nghiệm từ chính bản thân và đồng nghiệp trong quá trình công tác. Luôn thực hiện đúng kế hoạch của nhà trường đề ra, quy chế chuyên môn. Luôn luôn học hỏi, tìm tòi các phương pháp kĩ thuật dạy học mới, tích cực thực hiện đúng mục tiêu giáo dục nhằm nâng cao chất lượng hiệu quả giáo dục học sinh tại lớp mình phụ trách và góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện học sinh của nhà trường.
Giáo viên chủ nhiệm ở tiểu học cần học tập, nghiên cứu hiểu rõ các văn bản, quy định của ngành giáo dục, hiểu Luật giáo dục tiểu học và Điều lệ trường Tiểu học, Chuẩn nghề nghiệp giáo viên Tiểu học nhằm để có kế hoạch dạy học, giáo dục phù hợp với lứa tuổi, đúng với mục tiêu giáo dục tiểu học.
2.1. Tổ chức lớp, hướng dẫn học tập: Giáo viên chủ nhiệm tổ chức họp lớp đầu năm học, bầu cán bộ lớp, phân chia tổ hợp lí trong việc học tập và lao động của lớp. Nhắc nhở một số nề nếp của lớp, hướng dẫn chuẩn bị sách vở, đồ dùng học tập đầu năm học. Hướng dẫn học sinh cách sắp xếp thời gian học tập hợp lí trong ngày và học tập ở nhà.
2.2. Phân công nhiệm vụ: Giáo viên chủ nhiệm phân công, hướng dẫn cán bộ lớp, các tổ học sinh thực hiện nhiệm vụ hàng ngày, hàng tuần, tháng và suốt cả năm học.
2.3. Học sinh học tập nội qui học sinh, nhiệm vụ học sinh Tiểu học và các quy định khác: Giáo viên chủ nhiệm cần tổ chức, hướng dẫn cho học sinh học tập, thực hiện nội quy học sinh, 5 nhiệm vụ của học sinh tiểu học và một số quy định đầu năm học của nhà trường. (Thực hiện trong tiết sinh hoạt lớp cuối tuần).
2.4. Học sinh thực hiện kế hoạch công tác chủ nhiệm theo hướng dẫn của giáo viên: Giáo viên chủ nhiệm là người lên Kế hoạch công tác chủ nhiệm, cả giáo viên chủ nhiệm và học sinh của lớp đó đều phải thực hiện các nội dung cụ thể có liên quan trong kế hoạch công tác chủ nhiệm. Vì vậy giáo viên chủ nhiệm cần tổ chức triển khai, hướng dẫn cho học sinh học tập, nắm bắt được và thực hiện kế hoạch công tác chủ nhiệm lớp hàng tuần, hàng tháng, năm và các chỉ tiêu phấn đấu trong năm học bằng cách đọc nghe, hoặc cho ghi chép một số ý chính của kế hoạch, chỉ tiêu phấn đấu và hướng dẫn học sinh phấn đấu thực hiện. (Thực hiện trong tiết sinh hoạt lớp cuối tuần).
Ngoài điều tra theo sổ công tác chủ nhiệm thì giáo viên cần phải tìm hiểu nguyện vọng, đề nghị của phụ huynh học sinh, điều tra thêm về điều kiện học tập của học sinh theo phiếu điều tra bên dưới.
2.5.  Tìm hiểu nguyện vọng, đề nghị của phụ huynh học sinh.
Nhằm tìm hiểu những điều phụ huynh mong muốn, đề nghị đối với con em mình, đối với giáo viên chủ nhiệm, các thầy cô giáo chuyên trách, dạy thay  , để từ đó giáo viên chủ nhiệm có điều kiện, có kế hoạch và biện pháp thực hiện nhằm mục tiêu giáo dục học sinh. Những nội dung nào giáo viên có thể giải quyết được thì thực hiện ngay, nội dung nào cần sự kết hợp hoặc thuộc quyền của Ban giám hiệu nhà trường thì giáo viên sẽ kết hợp hoặc đề nghị Ban giám hiệu nhà trường xem xét giải quyết, nội dung nào chưa thể hoặc không thể đáp ứng được đề nghị, nguyện vọng của phụ huynh thì giáo viên chủ nhiệm sẽ gặp, trao đổi, giải thích để phụ huynh hiểu rõ và tạo điều kiện tốt cho con em học tập.
Mẫu phiếu: (Số lượng phiếu đủ cho số phụ huynh của lớp)
PHIẾU TÌM HIỂU MONG MUỐN, ĐỀ NGHỊ CỦA PHỤ HUYNH HỌC SINH(Lưu ý: Phụ huynh có hay không cần ghi họ tên phụ huynh cũng được, chỉ cần ghi điều muốn nói, muốn trao đổi, các mong muốn, đề nghị)
Họ tên phụ huynh học sinh: .
1
Đối với giáo viên chủ nhiệm: .
2
Đối với giáo viên dạy thay, chuyên trách : ..
3
Mong muốn, đề nghị khác của phụ huynh (nếu có): 
          2.6. Điều tra điều kiện học tập của học sinh.
Mẫu phiếu:
PHIẾU ĐIỀU TRA HỌC SINH1. Họ và tên học sinh: . 2. Chổ ở hiện nay: Thôn .. Xã: 
3. Số điện thoại của gia đình:  Di động: .. Nr: 
4. Họ tên cha: , tuổi: .., nghề nghiệp: ..
5. Họ tên mẹ: ..., tuổi: .., nghề nghiệp: 
6. Gia đình có bao nhiêu anh, chị em?..
7. Em là con thứ mấy trong gia đình?.
8. Hoàn cảnh sống, điều kiện kinh tế hiện nay của gia đình em thế nào? .
9. Ngoài giờ học em có làm gì để giúp đỡ gia đình không? .
10. Ở nhà, em học bài vào những lúc nào? Khoảng bao lâu thời gian? ..
11. Trong học tập và trong cuộc sống hằng ngày em có những khó khăn gì không? .
12. Em có nhiều bạn thân không? Bạn ở nhà hay bạn ở trường? Có bao nhiêu bạn? .
13. Em có mong muốn, ước mơ gì?  
2.7. Học sinh sinh hoạt 15 phút đầu giờ: Giáo viên chủ nhiệm tổ chức, hướng dẫn cho học sinh sinh hoạt 15 phút đầu giờ thường xuyên, sinh hoạt lớp hàng tuần có hiệu quả nhằm xây dựng tốt nề nếp lớp học, nề nếp đội viên và các kĩ năng cho học sinh.
2.8. Học sinh thực hiện các cuộc vận động và phong trào thi đua: Học sinh cần nắm được kế hoạch, nội dung, ý nghĩa của các cuộc vận động và phong trào thi đua trong trường học bằng cách giáo viên chủ nhiệm tổ chức cho học sinh học tập tại lớp và nắm được kế hoạch, nội dung, ý nghĩa của các cuộc vận động, phong trào thi đua, từ đó hướng dẫn học sinh tham gia tích cực vào các cuộc vận động và phong trào thi đua đ