Sáng kiến kinh nghiệm Công tác chủ nhiệm lớp

ổng số 30 học sinh. Trong đó có một học sinh khuyết tật, thường xuyên gây lộn với các bạn, một học sinh hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, mẹ mất sớm, bố đi làm ăn xa, các em tự lo cho bản thân nên thường xuyên đi học muộn; nhiều em có hoàn cảnh khó khăn nên không có góc học tập ở nhà, đi học về là vứt sách vở lung tung, đến lớp thì thường xuyên quên vở, quên bútBao nhiêu chuyện rắc rối, bao nhiêu tình huống khó xử khiến tôi phải suy nghĩ.
	Ở trường tôi, các em được học 2 buổi/ngày Vì vậy, giáo viên chủ nhiệm là người theo sát các em trong suốt thời gian các em học ở trường. 
 	 Những ngày đầu khi nhận lớp, tôi phải cùng đội ngũ cán bộ lớp xây dựng lại nội quy lớp học, quy định rõ về các quy định của lớp, các em đang tuổi ham chơi, giáo viên nhiều khi phải xử lí vô vàn các tình huống diễn ra nên thường xuyên phải kéo dài buổi học so với qui định, gây căng thẳng, mệt mỏi cho học sinh và làm một số phụ huynh bực bội vì phải chờ đợi lâu khi đi đón con em mình tan học. Một vài giáo viên dù đã dạy lâu năm nhưng vẫn chưa làm tốt công tác chủ nhiệm lớp, thường hay than phiền về học sinh, về phụ huynh mà chưa tìm được biện pháp giáo dục học sinh nên nề nếp lớp học và chất lượng học tập của học sinh chưa cao, làm ảnh hưởng đến chất lượng chung của toàn trường.
 	Đã nhiều năm làm giáo viên chủ nhiệm lớp, phần nào đã có chút ít kinh nghiệm nhưng tôi vẫn thấy công việc của một giáo viên chủ nhiệm lớp ở tiểu học là rất nặng nhọc, rất phức tạp. Mỗi giáo viên muốn làm tốt công tác chủ nhiệm thì phải vừa là một giáo viên giỏi về chuyên môn, vừa phải là một nhà tâm lí giỏi để hiểu học sinh, để xử lí các tình huống rắc rối sao cho khéo léo, tế nhị và đạt hiệu quả giáo dục cao. Nếu giáo viên không tâm huyết với nghề, không có tinh thần trách nhiệm cao thì khó mà hoàn thành nhiệm vụ. Chất lượng học tập của học sinh, nhân cách, đạo đức, lối sốngcủa học sinh rồi sẽ ra sao? Chính vì hiểu rõ điều đó nên trong những năm học qua, song song với việc giảng dạy tốt các môn học theo qui định, tôi luôn cố gắng phấn đấu làm tốt vai trò, nhiệm vụ của một giáo viên chủ nhiệm lớp. 
	3. Các giải pháp thực hiện sáng kiến 
 	Để làm tốt công tác chủ nhiệm lớp, tôi tập trung đi sâu vào 3 giải pháp sau:
	 3. 1. Giải pháp thứ nhất: Xây dựng nề nếp lớp học
 	 3.1.1. Nắm thông tin về học sinh
 	Mỗi giáo viên chủ nhiệm lớp, muốn hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, muốn đề ra các biện pháp giáo dục học sinh phù hợp, đạt hiệu quả thì trước hết giáo viên phải hiểu học sinh, phải nắm được đầy đủ các thông tin cần thiết về từng học sinh. Do vậy, ngay từ ngày đầu nhận lớp, tôi bắt tay vào tìm hiểu thông tin học sinh qua giáo viên chủ nhiệm lớp trước. 
	Qua hồ sơ, sổ theo dõi chất lượng học sinh, tôi tìm hiểu về khả năng nhận thức, kết quả học tập của từng em, nắm được sở trường sở đoản, năng lực của từng học sinh. 
	Gặp gỡ, trao đổi với các em, tôi năm thông tin về hoàn cảnh học sinh trong lớp. Với những em có hoàn cảnh đặc biệt, tôi chủ động đến thăm gia đình để hiểu rõ hơn về gia cảnh các em và trao đổi với phụ huynh để phối hợp giúp đỡ các em trong học tập. 
 	 3.1.2. Tổ chức bầu Ban Cán sự lớp 
 	 Việc bầu chọn và xây dựng đội ngũ Ban Cán sự lớp là một công việc rất quan trọng mà người giáo viên chủ nhiệm nào cũng cần phải làm ngay sau khi nhận lớp mới. Ngay từ đầu năm học tôi luôn tạo dựng và rèn luyện cho các em thể hiện tinh thần dân chủ và ý thức trách nhiệm đối với tập thể, và tôi tổ chức cho các em ứng cử và bầu cử để chọn lựa ban cán sự của lớp. Tiến trình bầu chọn Ban Cán sự lớp được diễn ra như sau:
 	 - Trước hết, tôi phân tích để các em hiểu rõ về vai trò và trách nhiệm của người lớp trưởng, lớp phó.
 	 - Tôi khuyến khích các em xung phong ứng cử. Sau đó chọn 5 học sinh tiêu biểu để cả lớp bầu chọn.
 	 - Tổ chức cho học sinh bỏ phiếu: tôi lập phiếu trống (phiếu chỉ có chữ kí của tôi) và tôi hướng dẫn học sinh cách bầu: ghi tên 3 bạn mình chọn vào phiếu. 
 	 - 3 học sinh đạt số phiếu cao nhất sẽ được bốc thăm để nhận “chức vụ” của mình (lớp trưởng, lớp phó học tập và lớp phó phụ trách lao động, văn thể )
 Khi các em được bỏ phiếu, được thể hiện quyền “dân chủ’ của mình, tôi thấy các em rất vui, rất hào hứng, và 3 em được bầu chọn cũng cảm thấy “oai”, thấy tự hào.
	Định kỳ 2 tháng một lần lớp tổ chức bầu cử các chức danh lớp trưởng, lớp phó, tổ trưởng, tổ phó để các em trong lớp được luân phiên nhau giữ các chức vụ quản lý tổ, hay lớp học.
 	 3.1.3. Phân công nhiệm vụ cụ thể cho Ban Cán sự lớp:
 Sau khi đã bầu chọn được Ban Cán sự của lớp, tôi giao nhiệm vụ cụ thể cho từng em như sau: 
	 * Nhiệm vụ của lớp trưởng:
 	- Theo dõi, kiểm tra mọi hoạt động của lớp.
 	- Điểm danh và báo cáo sĩ số của lớp vào góc trên (bên phải bảng) ngay sau khi xếp hàng vào lớp.
 	 - Điều khiển các bạn xếp hàng vào lớp, xếp hàng chào cờ đầu tuần, xếp hàng tập thể dục.
 	 - Giữ trật tự lớp khi giáo viên chấm bài, khi giáo viên có việc phải ra khỏi lớp và khi lớp dự lễ chào cờ đầu tuần.
 	 - Đề nghị giáo viên tuyên dương, phê bình cá nhân hoặc tập thể.
 	 * Nhiệm vụ của lớp phó học tập: 
 	 - Tổ chức lớp truy bài 15 phút đầu giờ; giúp đỡ các bạn còn yếu học bài, làm bài.
 	 - Điều khiển các bạn trao đổi, thảo luận hoặc trả lời câu hỏi trong tiết học khi giáo viên yêu cầu.
 	 - Theo dõi việc học tập của lớp trong các tiết chuyên.
 	 - Làm mọi việc của lớp trưởng khi lớp trưởng vắng mặt hoặc nghỉ học.
 	 * Nhiệm vụ của lớp phó lao động, văn thể:
 	 - Phân công, theo dõi và kiểm tra các tổ trực nhật, theo dõi trang phục và chịu trách nhiệm nhắc nhở tắt đèn, tắt quạt khi ra khỏi lớp.
 	 - Phân công các bạn tưới cây trong lớp, chăm sóc, làm vệ sinh vườn trường khu vực lớp được phân công phụ trách.
 	- Theo dõi, kiểm tra các bạn khi tham gia các hoạt động tập thể “Một phút làm sạch trường, đẹp lớp ” do trường, lớp tổ chức.
 	 - Phối hợp với lớp trưởng, lớp phó học tập giữ trật tự lớp. 
 Nhiệm vụ của mỗi em, tôi ghi rõ ràng trong một cuốn sổ, sau đó phát cho các em. Tôi hướng dẫn từng em cách ghi chép trong sổ một cách khoa học, cụ thể, rõ ràng. Mỗi em sẽ làm đúng các nhiệm vụ của mình. Ngoài ra, lớp trưởng và 2 lớp phó phải đoàn kết và hợp tác chặt chẽ với nhau trong công việc chung. 
 	 Cuối mỗi tuần, vào tiết sinh hoạt lớp ngày thứ sáu, lớp trưởng, lớp phó báo cáo các mặt hoạt động của lớp. Căn cứ vào báo cáo của từng em, tôi nắm được khả năng quản lí lớp của từng em. Và cứ cuối mỗi tháng, tôi tổ chức họp Ban Cán sự lớp một lần để tổng kết các mặt làm được của lớp, động viên khen ngợi những việc các em đã làm tốt, đồng thời chỉ rõ những thiếu sót và hướng dẫn các em cách khắc phục. 
 	 3. 2. Giải pháp thứ hai: Xây dựng “lớp học thân thiện, học sinh tích cực”
 	 Năm học 2014 - 2015, năm học tiếp tục thực hiện phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đặc biệt là giáo dục đạo đức, nhân cách và kĩ năng sống cho học sinh. Qua 5 năm thực hiện, phong trào đã có sức lan tỏa mạnh mẽ cả chiều sâu lẫn chiều rộng, mang lại hiệu quả thiết thực cho ngành giáo dục và cho xã hội. Ngay từ năm đầu tiên Bộ phát động phong trào, tôi đã tích cực hưởng ứng. Muốn phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” ở mỗi trường đạt hiệu quả thì mỗi giáo viên chủ nhiệm phải tích cực “Xây dựng lớp học thân thiện, học sinh tích cực”. Có nhiều “lớp học thân thiện, học sinh tích cực” thì mới có “trường học thân thiện, học sinh tích cực”.
 	 “Xây dựng lớp học thân thiện” là tạo ra môi trường học tập thân thiện, an toàn, gần gũi với học sinh, làm cho học sinh cảm thấy “mỗi ngày đến trường là một niềm vui”. Xây dựng được “lớp học thân thiện” thì sẽ có “học sinh tích cực”. Xây dựng được lớp học thân thiện, học sinh tích cực thì sẽ hạn chế được tỉ lệ học sinh lưu ban, bỏ học, sẽ nâng cao được chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh.
 	 Công việc “xây dựng lớp học thân thiện, học sinh tích cực” được tôi tiến hành từng bước như sau: 
 	3.2.1. Trang trí lớp học xanh- sạch- đẹp
 	 Lớp học thân thiện phải có cây xanh, phải luôn sạch sẽ, ngăn nắp và được trang trí đẹp, đảm bảo tính thẩm mĩ và tính giáo dục cao. Do vậy, tôi hướng dẫn và cùng với học sinh thực hiện các công việc sau đây: 
 	 Trồng cây xanh trong lớp bằng cách: cho học sinh sưu tầm một số cây cảnh có thể trồng ở trong lớp như cây trầu bà và cây trường sinh, hai loài cây chỉ sống bằng nước và rất ưa rợp, lại không có lá úa, rụng nên rất sạch. Tổ chức cho học sinh trồng vào các lọ nhựa, lọ sành rồi treo ở lớp. Hằng ngày phân công tổ trực nhật đổ nước thường xuyên là cây sống, dây trầu bà lá xanh rủ xuống từng dây dài trông rất đẹp.
	Các bức tường xung quanh lớp học, tôi bố trí cho các em trưng bày các sản phẩm của các môn học do tự tay các em thể hiện: Góc “khéo tay” trương bày sản phẩm môn Thủ công, gọc “em yêu khoa học” trưng bày các sản phẩm do các em sưu tầm từ thiên nhiên dựa vào các bài học môn Tự nhiên và xã hội. Góc “ Nhà phát minh tí hon” trưng bày các hình ảnh do các em vẽ ra...
 	 Trang trí lớp đẹp, hài hòa đảm bảo tính thẩm mĩ và tính giáo dục cao. Phần trang trí lớp, tôi giao trực tiếp cho từng tổ: mỗi tổ sưu tầm tranh ảnh liên quan đến các môn học và chọn 5 bài vẽ đẹp nhất để trưng bày. Tranh, ảnh các em sưu tầm được dán vào giấy khổ lớn theo từng môn học Tự nhiên và Xã hội, Thủ công, Mĩ thuật và được bao bên ngoài bằng giấy bóng trong suốt. Sau đó đóng lên vách tường xung quanh lớp.
 Khi nhận xét về năng lực, phẩm chất của học sinh, tôi căn cứ vào những biểu hiện về từng năng lực và phẩm chất của các em thể hiện hàng ngày trong học tập, vui chơi, trong giải quyết các nhiệm vụ học tập cũng như khi tham gia các hoạt động tập thể ở lớp, ở trường, khi giao tiếp, hợp tác với bạn bè, thầy cô và mọi người. Để học sinh biết được mình cần phải rèn luyện những năng lực, phẩm chất nào, trong phần trang trí lớp học, tôi dành riêng một góc rèn luyện, viết các năng lực, phẩm chất của học sinh lên tờ giấy khổ A0 đóng khung thật đẹp treo lên tường để hàng ngày các em đọc, nhớ và rèn luyện các kỹ năng cần thiết. Ngoài ra, tôi cùng với học sinh đề ra 10 yêu cầu cơ bản đối với học sinh của một lớp học thân thiện, học sinh tích cực.
10 YÊU CẦU CƠ BẢN CỦA MỘT “LỚP HỌC THÂN THIỆN, 
HỌC SINH TÍCH CỰC”
 	 1. Không có học sinh chán học, bỏ học và nghỉ học không có lí do.
 	 2. Lớp học phải được trang trí đẹp, phù hợp, có tính thẩm mĩ và tính giáo dục cao.
 	 3. Phải sử dụng có hiệu quả và bảo quản tốt các thiết bị, đồ dùng dạy học; sử dụng tiết kiệm điện, nước.
 	4. Lớp học phải sạch sẽ trong suốt buổi học, bàn ghế phải ngay ngắn, không có học sinh xả rác bừa bãi. 
 	 5. Có tập thể bạn học thân thiện: không nói tục, chửi bậy; phải luôn hòa nhã với bạn bè và giúp đỡ nhau trong học tập.
 	 6. Lớp học phải an toàn, không có nguy hiểm, không có tai nạn xảy ra.
 	 7. Học sinh phải tích cực tham gia các hoạt động tập thể, rèn luyện kĩ năng sống, giữ gìn vệ sinh môi trường, cam kết không vi phạm luật giao thông.
 	8. Học sinh học đủ các môn học theo qui định, chất lượng học tập ngày càng được nâng cao và vượt trội so với năm học trước.
 	9. Học sinh tích cực tham gia các hoạt động từ thiện như: thăm hỏi bạn khi đau ốm, động viên chia sẻ với những bạn có hoàn cảnh khó khăn, tặng sách cũ cho thư viện trường,
 	 10. Lớp học là môi trường bình đẳng nam nữ, không phân biệt giàu 
nghèo, không có học sinh bị phạt, bị kiểm điểm phê bình trước toàn trường.
 	Hằng ngày, tôi nhắc nhở các em thực hiện theo 5 nhiệm vụ của người học sinh và 10 yêu cầu của “lớp học thân thiện, học sinh tích cực”. Khi có học sinh chưa hoàn thành nhiệm vụ, tôi yêu cầu em đó đọc lại 5 nhiệm vụ của người học sinh và nêu rõ nhiệm vụ nào mình chưa làm được để sửa chữa, khắc phục. Nhờ vậy, các em mới tự giác thực hiện, số lượng học sinh vi phạm nội qui của nhà trường, của lớp ngày càng giảm dần.
 	 Số học sinh của lớp, tôi chia thành 3 tổ ứng với 3 dãy bàn học trong lớp, mỗi tổ có một tổ trưởng. Lớp phó theo dõi các tổ làm trực nhật hàng ngày. Tổ trưởng chịu trách nhiệm phân công, điều khiển các bạn trong tổ làm trực nhật. Những tuần đầu, tôi phải đi sớm để hướng dẫn các em làm vệ sinh lớp như: quét lớp từ trong ra ngoài, từ trên cửa sổ, trên bục giảng xuống dưới; cách cầm chổi và đưa chổi sao cho nhanh sạch nhưng không bụi; cách trải khăn bàn, cách lau bảng, cách sắp xếp bàn ghế,... Sau một đến hai tháng, tôi mới giao cho lớp phó lao động kiểm tra công việc trực nhật hàng ngày. Tổ nào không làm tốt, lớp phó lao động có quyền phạt tổ đó làm trực nhật thêm một ngày. Trong mỗi tiết học, học sinh phải thể hiện tinh thần “tự quản” - tự theo dõi lẫn nhau, nhắc nhở nhau giữ sạch lớp trong suốt buổi học. 
 	 Để tránh tình trạng các em mua nước ngọt hoặc mang quà bánh vào lớp để trong ngăn bàn hoặc để ngay trên mặt bàn làm đổ gây ướt sách vở, làm lớp học dơ bẩn, gây mất trật tự và mất thời gian quét dọn, tôi quy định các em không được mang nước uống hoặc quà vào lớp; khuyến khích các em ăn sáng ở nhà và uống nước sạch ở trường. 
 	 3.2.2. Xây dựng mối quan hệ thầy- trò và bạn bè trong lớp
 	 * Xây dựng mối quan hệ thầy- trò:
 	 Trước đây, quan hệ thầy - trò là quan hệ chịu ơn - ban ơn; bề trên - kẻ dưới; giảng giải - ghi nhớ. Ngày nay, quan hệ này được thay bằng quan hệ phân công - hợp tác. Thầy thiết kế - trò thi công. Thầy làm mẫu, giao việc - trò làm theo mẫu của thầy. Mỗi lời thầy nói ra phải là một “lệnh” (một lời giao việc). Do vậy, mọi yêu cầu tôi đưa ra, học trò phải thi hành thật nghiêm. Ngay từ đầu, tôi yêu cầu các em cố gắng làm cho đúng. Nếu chưa đúng thì làm lại cho đúng mới thôi. Đúng là đúng từ việc làm, nghiêm là nghiêm trong việc làm chứ không phải ở thái độ khắt khe, gay gắt. Quan hệ cơ bản nhất của tôi và học trò là quan hệ hợp tác làm việc: tôi giao việc - học trò làm; tôi hướng dẫn - học trò thực hiện.
 	 Khi giao việc, tôi chỉ nói khi lớp trật tự. Với cách làm này, tự nhiên thầy sẽ nói ít, học trò sẽ làm nhiều. Làm việc như thế nào thì đạo đức, ý thức sẽ kèm theo như thế ấy.
 	 Hành vi của giáo viên sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lí cũng như sự hình thành tính cách của trẻ. Vì vậy, khi lên lớp, tôi luôn chú ý đến cả cách đi đứng, nói năng, cách ăn mặc, cách cầm sách, chữ viết, thái độ,...để học trò noi theo. Không vì bất cứ lí do gì mà tôi cho phép mình cẩu thả hoặc xuề xòa, qua loa trước mặt học sinh. 
 	 Khi có học sinh chưa hiểu bài, tôi ân cần giúp đỡ, hướng dẫn các em giúp các em hiểu bài ngay tại lớp. Khi có học sinh mắc sai lầm, thiếu sót, tôi luôn cố gắng kiềm chế và tôn trọng học sinh, tìm hiểu cặn kẽ thấu đáo nguyên nhân để có biện pháp giúp đỡ các em sửa chữa. Tôi không bao giờ có những lời nói, cử chỉ xúc phạm các em. Ở tuổi này, lòng tự trọng của các em rất cao, chỉ một lời nói xúc phạm sẽ làm tổn thương tâm hồn trẻ thơ. Thậm chí có em sẽ oán hận, căm ghét thầy cô và không muốn đến trường.
 	 Qua nhiều năm làm công tác chủ nhiệm lớp, tôi biết rằng có những em học yếu hoặc có hôm không học bài, làm bài nhưng lỗi không phải hoàn toàn là do các em. Do ham chơi nên quên học bài, gia đình của các em đâu phải lúc nào cũng đầm ấm, hạnh phúc; đâu phải em nào cũng may mắn được bố mẹ, ông bà động viên trong mỗi bước học tập. Và có biết bao nhiêu bố mẹ phải lo đi làm kiếm sống hoặc vì ốm đau bệnh hoạn,...nên không quan tâm đến việc học của con cái,... Những sóng gió đó đã tác động đến tâm lí trẻ thơ, cản trở việc học tập của các em. Nếu như giáo viên không biết được những nguyên nhân đó thì rất dễ nổi giận, rồi la mắng, trừng phạt các em. Điều đó rất bất lợi cho quan hệ thầy - trò sau này. Vì vậy, đứng trước một học sinh quậy phá, hay lơ đãng không học bài, làm bài, tôi không kết án trừng phạt ngay mà bình tĩnh chờ đến hết buổi học gặp riêng các em để hỏi cho rõ nguyên nhân. Lần đầu các em vi phạm, tôi nhẹ nhàng nhắc nhở. Nếu lần thứ hai, các em vẫn tái phạm, tôi đến nhà tìm hiểu nguyên nhân để có biện pháp giúp đỡ, giáo dục các em.
 	 Hàng ngày, tôi luôn khích lệ và biểu dương các em kịp thời, khen ngợi những ưu điểm của các em nhiều hơn là phê bình khuyết điểm. Nhưng trong khi khen, tôi cũng không quên chỉ ra những thiếu sót để các em khắc phục và ngày càng hoàn thiện hơn. 
 	 Khi trò chuyện, khi giảng bài, cũng như khi nghiêm khắc phê bình lỗi lầm của học sinh, tôi luôn thể hiện cho các em thấy tình cảm yêu thương của một người thầy đối với học trò. Theo qui luật phản hồi của tâm lí, tình cảm của thầy trước sau cũng sẽ được đáp lại bằng tình cảm của học trò. Lòng nhân ái, bao dung, đức vị tha của người thầy luôn có sức mạnh to lớn để giáo dục và cảm hóa học sinh. “Lớp học thân thiện” chỉ có được khi người thầy có tấm lòng nhân hậu, bao dung, hết lòng vì học sinh thân yêu của mình. Có một người thầy như vậy thì chắc chắn học sinh sẽ chăm ngoan, tích cực và ham học, thích đi học.
 	 * Xây dựng mối quan hệ bạn bè:
 	 Trong cuộc sống của mỗi con người, ngoài những người thân trong gia đình ra, ai cũng cần có bạn bè để chia sẻ. Học sinh tiểu học cũng vậy. Nếu các em có nhiều bạn bè thân thiết trong lớp thì các em sẽ hợp tác vui vẻ với nhau và sẽ giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Em học giỏi sẽ giúp những em học yếu; ngược lại, em học yếu cũng dễ dàng nhờ bạn giúp đỡ mình học tập mà không phải e ngại, xấu hổ (Học thầy không tày học bạn). Nhưng trong thực tế, một lớp học thường xuất hiện nhiều nhóm học trò. Những em nữ thì hay dỗi hờn. Các em nam thì trêu trọc đánh nhau. Tuy các em chưa gây ra chuyện gì nghiêm trọng nhưng nó vẫn ảnh hưởng xấu đến tình cảm bạn bè và chất lượng học tập của lớp. Là một giáo viên chủ nhiệm, tôi luôn quan tâm đến vấn đề này. Để xây dựng mối quan hệ bạn bè thân thiết, đoàn kết, gắn bó, sẵn sàng giúp đỡ nhau trong học tập, tôi luôn tạo ra các hoạt động, các vấn đề đòi hỏi sự hợp tác của nhiều học sinh. Cách làm cụ thể như sau:
 	 Trong mỗi tiết học, tôi thường xuyên chia nhóm ngẫu nhiên. Tiết học này, các em chung nhóm với bạn này, nhưng tiết sau, các em lại chung nhóm với bạn khác. Lúc đầu có em chưa chịu, tuy ngồi chung nhóm nhưng có em lại quay mặt ra chỗ khác, hoặc ngồi im không tham gia, ai muốn làm gì thì làm; có nhóm lại cãi nhau, không ai chịu làm nhóm trưởng hoặc đùn đẩy nhau báo cáo kết quả thảo luận. Trước tình trạng đó, tôi tuyên bố sẽ lấy kết quả của từng nhóm làm kết quả chung cho tất cả các thành viên của nhóm. Do đó, những em khá, giỏi buộc phải tích cực. Còn những em không tích cực hợp tác, tôi sẽ cho ngồi riêng một mình và phải làm toàn bộ công việc của một nhóm, làm đến đâu được cô công nhận đến đó. Bị ngồi một mình nên không thể hoàn thành công việc, trong khi các bạn ở các nhóm đều được cô giáo khen. Cứ như vậy, dần dần việc hợp tác của học sinh trong lớp đã được cải thiện.
 	 Hộp thư góp ý của lớp được theo dõi từng ngày. Tôi khuyến khích học sinh tự nói ra những điều em chưa đồng ý ‎về việc làm, cách cư xử của lớp trưởng, lớp phó hoặc của một bạn nào đó trong lớp chứ không nói xấu, không xa lánh bạn. Căn cứ vào đó, nếu là những điều tốt thì tôi cho cả lớp nghe rồi tuyên dương ngay trước lớp. Còn những điều các em phê bình thì tôi phải điều tra nắm rõ đúng hay sai. Sau đó mới góp ý riêng với những học sinh bị bạn phê bình, yêu cầu các em phải xin lỗi bạn và phải sửa chữa.
 	 Khi có chuyện xích mích giữa em này với em kia, tôi kịp thời can thiệp không để mâu thuẫn kéo dài gây ảnh hưởng xấu đến tình bạn. Tôi gặp gỡ trao đổi riêng với từng học sinh hoặc nhóm học sinh để biết rõ đầu đuôi. Sau đó phân tích rõ ai đúng, ai sai. Ai sai thì phải nhận lỗi và xin lỗi bạn. Sau đó giảng hòa và bắt tay nhau vui vẻ trở lại.
 	 Đầu năm học, tôi thỏa thuận với cả lớp rằng nếu trong lớp mình có bạn nào đau ốm phải nằm viện thì cô giáo trích tiền quỹ lớp để mua quà đến thăm bạn, động viên bạn an tâm chữa bệnh; những em ở gần nhà sẽ thay nhau chép bài cho bạn. Khi bạn khỏi bệnh, những học sinh giỏi sẽ giúp đỡ bạn học tập để theo kịp chương trình.
 	 Để tạo dựng cho các em một tình bạn bền đẹp với những kỉ niệm sâu sắc của tuổi học trò, tôi tổ chức sinh nhật cho học sinh ngay tại lớp học trong giờ ra chơi. Hình thức tổ chức do các em trong ban cán sự quyết định. Nhưng chủ yếu chỉ là múa hát, là những lời chúc mừng và một món quà