1.1. Thành phố Lào Cai là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa xã hội của tỉnh Lào Cai. Đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân ngày càng được nâng cao; trình độ dân trí phát triển, phần lớn cha mẹ học sinh quan tâm đến việc học tập của con em. Các cấp quản lý luôn quan tâm chăm lo cho sự nghiệp giáo dục của thành phố. Người dân tin tưởng gửi gắm con em, tạo mọi điều kiện để cho con em được học tập trong môi trường giáo dục tốt nhất.
1.2. Các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Lào Cai đã triển khai nhiều mô hình dạy học theo các phương pháp đặc trưng của dự án: phương pháp CCM (tích cực hóa hoạt động của học sinh), phương pháp VNEM (trường học mới Việt Nam),.đã thúc đẩy học sinh tích cực tham gia các hoạt học tập. Học sinh cấp Trung học cơ sở kế thừa và phát triển những kết quả đã có của học sinh tiểu học (Tính tích cực, tự tin, kỹ năng chia sẻ, hợp tác, chỉ đạo điều hành trong hoạt động nhóm,.).
1.3. Hiệu trưởng các trường THCS cơ bản đều nhận thức đúng ý nghĩa vai trò của việc đổi mới phương pháp dạy học và tích cực chỉ đạo công tác này. Việc tích cực hóa hoạt động học tập của học sinh trong giờ học trên lớp đã được cải thiện, thể hiện thông qua việc tăng cường tổ chức cho học sinh được hoạt động theo nhóm, học sinh được thực hành trên phiếu học tập, được tự làm thí nghiệm,.
1.4. Vấn đề liên thông giữa cấp tiểu học và cấp trung học cơ sở được các trường quan tâm chú ý, đẩy mạnh giao lưu các hoạt động giữa 2 cấp học, chú trọng các hoạt động gắn với việc dạy và học, đặc biệt việc đổi mới PPDH.
giáo dục, điều 24 khoản 2 quy định: "Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học. Bồi dưỡng phương pháp tự học rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh". Định hướng phương pháp dạy học ở trường THCS là phương pháp dạy học tích cực với những đặc trưng cơ bản: + Giáo viên là người tổ chức, hướng dẫn với vai trò trọng tài, cố vấn. Học sinh là chủ thể nhận thức, được phát triển trong hoạt động, được giáo viên hướng dẫn, khuyến khích, động viên học sinh học tập bằng hành động tùy theo hứng thú và khả năng của mình. + Sử dụng ngày càng nhiều phương pháp và phương tiện kỹ thuật để có thể cá thể hóa, phân hóa việc học tập của học sinh. + Quan tâm tới việc hướng dẫn học sinh học tập cá nhân. Để xây dựng hệ thống giải pháp "Chỉ đạo đổi mới PPDH theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh trên cơ sở hướng dẫn học sinh tự học” chúng tôi căn cứ vào: 1. Các văn bản quan trọng chỉ đạo về thực hiện tinh giản, giảm tải nội dung chương trình sách giáo khoa, chỉ đạo về đổi mới PPDH do Bộ Giáo dục và Đào tạo, Sở Giáo dục và Đào tạo đã ban hành, đặc biệt các văn bản chỉ đạo về đổi mới PPDH của sở GD&ĐT trong những năm học gần đây như: - Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên chu kì III (2004-2007) của Bộ Giáo dục và Đào tạo xuất bản năm 2005. - Công văn số 1304/SGD&ĐT-GDTrH ngày 29/10/2010 của Sở Giáo dục và Đào tạo Lào Cai về việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy học năm học 2010-2011; Công văn số 1262/SGD&ĐT-GDTrH ngày 20/9/2013 của Sở Giáo dục và Đào tạo Lào Cai về việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy học năm học 2013-2014; Công văn số 1542/SGD&ĐT-GDTrH ngày 11/11/2013 của Sở Giáo dục và Đào tạo Lào Cai về việc tích cực triển khai thực hiện các nội dung bồi dưỡng chuyên môn trong năm học 2013-2014; - Công văn số 1247/SGD&ĐT-GDTrH ngày 16/9/2013 của Sở GD&ĐT về việc đổi mới, nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động tổ chuyên môn; công văn số 194/SGD&ĐT - GDTrH ngày 03/3/2014 của Sở GD&ĐT v/v tích cực chỉ đạo, thực hiện đổi mới sinh hoạt tổ chuyên môn theo NCBH. 2. Xã hội ngày càng phát triển, đặc biệt với sự phát triển của công nghệ thông tin và internet, học sinh được tiếp nhận nhiều nguồn thông tin đa dạng phong phú từ nhiều mặt của cuộc sống, có hiểu biết về kiến thức thực tế nhiều hơn, tự các em có thể giải quyết được nhiều vấn đề có liên quan đến kiến thức thực tế và các hiểu biết xã hội. 3. Đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi học sinh cấp THCS: Các em tò mò, thích khám phá kiến thức mới; muốn được tự khẳng định mình. II. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ 1. Thuận lợi 1.1. Thành phố Lào Cai là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa xã hội của tỉnh Lào Cai. Đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân ngày càng được nâng cao; trình độ dân trí phát triển, phần lớn cha mẹ học sinh quan tâm đến việc học tập của con em. Các cấp quản lý luôn quan tâm chăm lo cho sự nghiệp giáo dục của thành phố. Người dân tin tưởng gửi gắm con em, tạo mọi điều kiện để cho con em được học tập trong môi trường giáo dục tốt nhất. 1.2. Các trường tiểu học trên địa bàn thành phố Lào Cai đã triển khai nhiều mô hình dạy học theo các phương pháp đặc trưng của dự án: phương pháp CCM (tích cực hóa hoạt động của học sinh), phương pháp VNEM (trường học mới Việt Nam),...đã thúc đẩy học sinh tích cực tham gia các hoạt học tập. Học sinh cấp Trung học cơ sở kế thừa và phát triển những kết quả đã có của học sinh tiểu học (Tính tích cực, tự tin, kỹ năng chia sẻ, hợp tác, chỉ đạo điều hành trong hoạt động nhóm,...). 1.3. Hiệu trưởng các trường THCS cơ bản đều nhận thức đúng ý nghĩa vai trò của việc đổi mới phương pháp dạy học và tích cực chỉ đạo công tác này. Việc tích cực hóa hoạt động học tập của học sinh trong giờ học trên lớp đã được cải thiện, thể hiện thông qua việc tăng cường tổ chức cho học sinh được hoạt động theo nhóm, học sinh được thực hành trên phiếu học tập, được tự làm thí nghiệm,... 1.4. Vấn đề liên thông giữa cấp tiểu học và cấp trung học cơ sở được các trường quan tâm chú ý, đẩy mạnh giao lưu các hoạt động giữa 2 cấp học, chú trọng các hoạt động gắn với việc dạy và học, đặc biệt việc đổi mới PPDH. 2. Khó khăn 2.1. Một bộ phận CBQL, nhận thức về sự cần thiết phải đổi mới PPDH của chưa cao, hiểu biết về đổi mới PPDH còn hạn chế, chưa quyết liệt trong chỉ đạo thực hiện. Vì vậy việc giảng dạy theo phương pháp truyền thống vẫn còn ảnh hưởng lớn. 2.2. Việc thực hiện đổi mới PPDH với yêu cầu tích cực hóa “bên trong” thông qua việc học sinh được tự tìm hiểu, tự nghiên cứu tự giải quyết vấn đề, đặc biệt là vấn đề gắn với tình huống thực tiễn còn chưa thật sự được quan tâm chú ý. 2.3. Tổ chuyên môn chưa thực hiện triệt để các giải pháp hữu ích làm thay đổi căn bản phương pháp dạy học. Nội dung sinh hoạt chưa dành nhiều cho việc bàn biện pháp nâng cao hiệu quả giờ dạy theo hướng đổi mới. 2.4. Nhiều giáo viên hiểu chưa đúng bản chất về ĐMPPDH theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của học sinh. Trong giờ học chưa quan tâm đến mọi đối tượng, đặc biệt là đối tượng học yếu và không mạnh dạn, chỉ chú trọng đối tượng học sinh khá và năng động. Nhiều giáo viên đã nghĩ sử dụng phương pháp dạy học mới là việc thay đọc chép bằng việc hỏi đáp, hỏi đáp càng nhiều thì càng đổi mới! Có thầy, cô thay việc “đọc, chép” bằng việc hỏi quá nhiều mà phần nhiều các câu hỏi không tạo được “tình huống có vấn đề”, thậm chí có giáo viên hiểu chỉ cần dạy khác trước là đổi mới. 2.5. Việc học sinh tự học ở nhà - Phần lớn vẫn chủ yếu là lo học và làm bài tập của bài học giờ trước để trả bài cho giáo viên trong giờ học ngày hôm sau ở nội dung kiểm tra bài cũ, mà không quan tâm đến việc tìm hiểu nội dung của bài học mới. - Một bộ phận học sinh có tư duy nhận thức tốt, không mất nhiều thời gian trong việc học bài cũ; có ý thức ham học hỏi, muốn tự tìm tòi khám phá kiến thức mới nhưng lại khó khăn trong việc tự học, không biết học như thế nào, thời gian rảnh rỗi thường dành cho việc giải trí hơn là việc học. - Giáo viên chưa quan tâm định hướng nội dung, hướng dẫn học sinh tự học, tự nghiên cứu. Một số giáo viên quan tâm nhưng chưa biết lựa chọn nội dung, đặt vấn đề để hướng dẫn học sinh tự học, tự nghiên cứu. III. CÁC BIỆN PHÁP ĐÃ TIẾN HÀNH ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ Trên cơ sở triển khai và đẩy mạnh mô hình trường học mới Việt Nam (VNEN) ở bậc Tiểu học đã khẳng định được tính hiệu quả, đổi mới phương pháp dạy học ở bậc Tiểu học làm cho học sinh tích cực hơn, tự tin hơn và tham gia tốt hơn vào các hoạt động học tập, nhất là việc tự học, và học theo nhóm. Phần nào giúp các trường khắc phục những tồn tại nêu trên, thực hiện có hiệu quả việc đổi mới PPDH theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của các em học sinh, Phòng GD&ĐT thành phố Lào Cai đã thực hiện một số giải pháp sau: 1. Tăng cường công tác quản lý chỉ đạo, hướng dẫn của Phòng GD&ĐT 1.1. Yêu cầu CBQL, GV các trường nghiên cứu kỹ văn bản chỉ đạo về đổi mới PPDH để hiểu đúng, nắm rõ bản chất về đổi mới PPDH theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh. 1.2. Chỉ đạo các trường công tác “Hướng dẫn học sinh tự học” (Công văn số 373/PGD&ĐT-CM ngày 21/11/2012 v/v “Đổi mới PPDH theo hướng phát huy tính tích cực học tập của học sinh trên cơ sở hướng dẫn học sinh tự học” ) để cụ thể hóa yêu cầu cần thực hiện trong quá trình tổ chức giờ học trên lớp đối với giáo viên. Tạo cơ hội để các em được thể hiện, được khẳng định, được phát huy tính sáng tạo; được tìm tòi, được khám phá, phát hiện kiến thức mới. Tập cho các em có thói quen suy nghĩ tìm tòi cách giải quyết trước một vấn đề mới đang đặt ra, cụ thể: - Trong mỗi giờ học trên lớp giáo viên phải chủ động phân phối thời gian hợp lý, dành thời lượng nhất định vào cuối tiết học để hướng dẫn học sinh tự học ở nhà, nội dung hướng dẫn không được qua loa cho xong, phải đảm bảo gồm hai phần: + Phần thứ nhất: Học bài cũ (củng cố kiến thức của bài học trên lớp) qua việc làm bài tập, trả lời câu hỏi theo yêu cầu của giáo viên. Việc học bài cũ không mất nhiều thời gian, vì bài tập áp dụng, củng cố kiến thức của bài học, cơ bản được giải quyết trên lớp, ngay trong giờ học. + Phần thứ hai: Nghiên cứu trước bài học mới (chú trọng vào kiến thức cơ bản trọng tâm) bằng hệ thống câu hỏi, bài tập, bảng biểu; tập trung vào những nội dung có liên quan nhiều đến kiến thức thực tế, kiến thức học sinh đã được học, những kỹ năng học sinh đã có. - Trên cơ sở học sinh đã được nghiên cứu trước nội dung bài học ở nhà theo định hướng của giáo viên (như đã nêu trên), trong giờ học trên lớp, giáo viên không mất thời gian vào những vấn đề học sinh đã biết, dành thời gian tập trung cho việc tổ chức các hoạt động học tập của học sinh, chú ý quan tâm khai thác những nội dung học sinh đã được nghiên cứu, chuẩn bị trước ở nhà: Giáo viên định hướng, nêu vấn đề, tổ chức điều hành học sinh hoạt động giải quyết vấn đề để đạt mục tiêu bài học. Giáo viên là người chỉ đạo, tổ chức hướng dẫn, giúp đỡ, tháo gỡ khó khăn vướng mắc cho học sinh khi cần thiết. Đảm bảo mọi học sinh trong lớp đều được cuốn hút vào các hoạt động học tập do giáo viên tổ chức và chỉ đạo. Sao cho những học sinh tốt nhất cũng được thoả mãn nhu cầu tri thức, không thấy bị nhàm chán vì những điều mình đã biết, còn những học sinh hạn chế cũng thấy mình không bị bỏ rơi, các em đều được tham gia vào quá trình khám phá kiến thức mới. Giáo viên tạo điều kiện tốt nhất để học sinh không chỉ trả lời, tranh luận với giáo giáo viên, mà còn được trao đổi tranh luận với bạn học để tìm ra kiến thức mới, để giải quyết vấn đề của giáo viên nêu ra. Các em được thầy cô, bạn bè hỗ trợ tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thông qua đó tự lực khám phá những điều mình chưa rõ, chưa có chứ không phải thụ động tiếp thu những tri thức đã được giáo viên sắp đặt sẵn. Điều này khiến các em hào hứng tích cực, chủ động, chứ không còn bị động, bị nhồi nhét trong việc tiếp thu kiến thức. Giáo viên chốt lại kiến thức cơ bản trong từng phần, từng đơn vị kiến thức giúp các em dễ dàng ghi nhớ nội dung cơ bản trọng tâm của bài học. - Trong mỗi giờ học, giáo viên phải tăng cường yêu cầu thực hành đối với học sinh ngay tại lớp về vận dụng kiến thức vào giải quyết bài tập và các tình huống thực tế, trên cơ sở nội dung kiến thức vừa được cung cấp trang bị. Vì vậy các bài tập mang tính luyện tập để củng cố kiến thức của bài học được giải quyết ngay trong tiết học. Học sinh sẽ hiểu bài và nắm chắc kiến thức ngay tại lớp. Về nhà các em chỉ phải giải quyết các bài tập, các tình huống thực tế có yêu cầu vận dụng ở mức độ cao hơn và dành thời gian chủ yếu cho việc tìm hiểu nội dung của bài học sau, theo yêu cầu định hướng của giáo viên. Điều đó đòi hỏi giáo viên phải có sự nghiên cứu, chuẩn bị cùng lúc nội dung của cả hai bài (cho cả nội dung bài của giờ học sau). 1.3. Chỉ đạo thực hiện tốt công tác bồi dưỡng giúp đỡ giáo viên - Phát huy vai trò “thầy giúp thầy trong chuyên môn”, yêu cầu trong năm học mỗi giáo viên cốt cán chịu trách nhiệm giúp đỡ từ 1 đến 3 giáo viên, trong đó có 1 giáo viên chuyển biến rõ nét. (công văn số 392/PGD&ĐT ngày 11/12/2013 của Phòng GD&ĐT tăng cường giúp đỡ giáo viên trong chuyên môn). - Tổ chức Hội thảo, Hội giảng chuyên đề cấp thành phố với yêu cầu có tiết dạy minh họa trên đối tượng học sinh cụ thể về các nội dung đã chỉ đạo thực hiện (hướng dẫn học sinh tự học, khai thác việc tự học của học sinh, tổ chức các hoạt động học tập cho học sinh trong giờ học, quan tâm giúp đỡ tháo gỡ cho học sinh khi gặp khó khăn, đổi mới sinh hoạt tổ chuyên môn theo NCBH, dạy học theo hướng tinh giản, góp ý nhận xét giờ dạy,...; Các tiết chuyên đề, tiết dạy minh họa cho hội thảo được chuẩn bị kỹ lưỡng, lãnh đạo, chuyên viên phụ trách chuyên môn của Phòng GD&ĐT cùng các cốt cán tham gia xây dựng, rút kinh nghiệm trước khi thực hiện để đảm bảo tiết dạy thể hiện được đầy đủ các nội dung đổi mới phương pháp đặc biệt là các điểm mới trong chỉ đạo của Phòng GD&ĐT) Qua đó giáo viên, các trường tự đối chiếu, điều chỉnh, rút kinh nghiệm và rút ra bài học cho riêng mình áp dụng trong quá trình chỉ đạo thực hiện tại đơn vị đảm bảo theo yêu cầu của đổi mới PPDH; (Nội dung 3 phần I công văn số 268/PGD&ĐT-CM ngày 16/9/2013 về hướng dẫn công tác bồi dưỡng giáo viên; Công văn số 15/PGD&ĐT ngày 10/4/2013 về tổ chức Hội giảng chuyên đề cấp thành phố; công văn 313/PGD&ĐT-CM ngày 22/10/2013 về tổ chức Hội thảo “Đổi mới sinh hoạt tổ chuyên môn theo NCBH”). 1.4. Tăng cường kiểm tra, dự giờ giáo viên để điều chỉnh uốn nắn những sai lệch kịp thời. (Công văn số 91/PGD&ĐT ngày 15/4/2013; Thông báo đánh giá qua Hội nghị giao ban Hiệu trưởng thường kỳ, qua thông báo kết quả kiểm tra gửi đến các trường) 1.5. Gắn việc thực hiện có hiệu quả đổi mới PPDH với trách nhiệm của người đứng đầu, với việc đánh giá xếp loại thi đua cuối kỳ, cuối năm đối với giáo viên và các trường. 2. Phát huy vai trò nòng cốt chuyên môn của Lãnh đạo trường trong chỉ đạo thực hiện - Tổ chức cho cán bộ giáo viên nghiên cứu, học tập, thảo luận các văn bản chỉ đạo về đổi mới PPDH của sở GD&ĐT, phòng GD&ĐT để hiểu đúng, nắm rõ bản chất về đổi mới PPDH theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh. - Hiệu trưởng, phó hiệu trưởng phải là nòng cốt chuyên môn, tham gia giảng dạy đúng chuyên môn được đào tạo; gương mẫu đi đầu trong các hoạt động đổi mới về chuyên môn. - Tăng cường kiểm tra, dự giờ giáo viên để điều chỉnh uốn nắn những sai lệch kịp thời. 3. Thực hiện có hiệu quả sinh hoạt tổ chuyên môn - Sinh hoạt tổ chuyên môn được coi là một giải pháp quan trọng để bồi dưỡng chuyên môn, bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho giáo viên, đặc biệt phương pháp giảng dạy. Nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn cần tập trung theo hướng tăng cường giúp đỡ vì sự tiến bộ của các thành viên trong tổ thông qua trao đổi, thảo luận về các chủ đề, nội dung giảng dạy, rút kinh nghiệm, tháo gỡ những khó khăn vướng mắc trong giảng dạy. - Thực hiện nghiêm túc việc đổi mới sinh hoạt tổ chuyên môn theo nghiên cứu bài học. Qua buổi SHCM, GV tự suy ngẫm về bài dạy minh họa, những vấn đề mình cần học hỏi, cần điều chỉnh trong quá trình giảng dạy; vận dụng những suy ngẫm đó vào quá trình dạy học hàng ngày nhằm phát huy cao hoạt động học tập của học sinh để nâng cao chất lượng hiệu quả giờ học. Những điều suy ngẫm, học hỏi được qua buổi SHCM theo NCBH phải được ghi chép lại, coi đây là một trong những nội dung bồi dưỡng và tự bồi dưỡng của giáo viên trong công tác bồi dưỡng thường xuyên. (Thực hiện theo chỉ đạo nêu tại mục 2 trong phần III công văn số 359/PGD&ĐT ngày 15/11/2013 của Phòng GD&ĐT thành phố Lào Cai) - Đổi mới cách góp ý nhận xét, đánh giá xếp loại giờ dạy của giáo viên trên tinh thần chia sẻ, trao đổi giúp nhau cùng tiến bộ và lấy hiệu quả học tập của học sinh trong giờ học làm tiêu chí chính để xếp loại giờ dạy. Nhận xét góp ý giờ dạy quan tâm đến đối tượng người học là chủ yếu. Trong quá trình dự giờ, chú trọng quan sát hoạt động học tập của học sinh, xem học sinh được tham gia hoạt động học tập như thế nào, học sinh được làm gì, học được gì, biết làm gì,... qua tiết học; học sinh gặp khó khăn vướng mắc được giáo viên giúp đỡ, tháo gỡ như thế nào? (Thực hiện theo chỉ đạo nêu tại mục 2.2 công văn số 66/PGD&ĐT ngày 13/3/2014 về tích cực chỉ đạo thực hiện có hiệu quả một số quy định trong chuyên môn cấp THCS” ). 4. Giáo viên thực hiện nghiêm túc từ khâu chuẩn bị bài - Xác định mục tiêu bài học, giáo viên cần phải bám sát chuẩn kiến thức kỹ năng. Việc xác định mục tiêu trên chuẩn (cao hơn chuẩn kiến thức kỹ năng) chỉ thực hiện khi tiết học đó có điều kiện về thời gian và trên đối tượng học sinh cho phép, tránh tình trạng tham kiến thức dẫn đến gây quá tải cho học sinh trong tiết học. Tổ chức các hoạt động học tập cho học sinh trong tiết học phải bám sát mục tiêu bài học đã được xác định. Khi xác định mục tiêu bài học, giáo viên cần phải trả được các câu hỏi: Học sinh đạt được điều gì, biết làm gì, có kỹ năng gì qua tiết học? Có như vậy mới biết trong tiết học đó giáo viên phải làm gì, hướng dẫn học sinh tự học ra sao, phần nào học sinh có thể tự học tự nghiên cứu, tổ chức hoạt động học tập cho học sinh như thế nào để phát huy tính tích cực, khả năng tự học tự sáng tạo của các em . (Thực hiện theo chỉ đạo nêu tại mục III công văn số 359/PGD&ĐT ngày 15/11/2013 của Phòng GD&ĐT thành phố Lào Cai) - Thực hiện có hiệu quả việc dạy học tinh giản sẽ giúp giáo viên khắc phục được tình trạng quá tải nội dung chương trình sách giáo khoa, giáo viên tổ chức các hoạt động học tập cho học sinh trên lớp không còn phải lo “cháy giáo án” Tinh giản nội dung chương trình sách giáo khoa phải được thực hiện một cách linh hoạt, tùy thuộc vào nội dung của từng bài, trên từng đối tượng học sinh, đảm bảo học sinh tiếp cận kiến thức cơ bản trọng tâm của bài bằng con đường ngắn nhất, đơn giản nhất. Nội dung tinh giản thường là những phần trình bày trong sách giáo khoa mang tính lý thuyết hàn lâm, lý luận trừu tượng khó hiểu, thay vào đó là những ví dụ cụ thể đơn giản dễ hiểu, gần gũi giúp các em dễ tiếp cận, dễ phát hiện chân lý kiến thức mới. Nội dung tinh giản còn là những nội dung kiến thức các em đã được biết, được học ở lớp dưới (SGK trình bày theo hướng đồng tâm, nhiều nội dung viết lặp lại), thay vào đó là các yêu cầu cần được giải quyết nhằm củng cố, khắc sâu kiến thức, rèn kỹ năng cho học sinh. - Nội dung cho học sinh ghi vở, cũng cần phải được lựa chọn, bám sát kiến thức trọng tâm cơ bản của bài học, học sinh chỉ ghi những nội dung kiến thức cơ bản cần thiết đã được chắt lọc. Nghiêm cấm tình trạng cho học sinh ghi quá dài, ghi tràn lan kiến thức khiến học sinh khó học, khó nhớ. Những kiến thức cơ bản trọng tâm, cần thiết như các quy tắc, định lý, định nghĩa, khái niệm hay những ví dụ, phần chứng minh rõ ràng có trong sách giáo khoa không yêu cầu học sinh phải ghi vở (các em học và xem trong SGK). (Thực hiện theo chỉ đạo nêu tại mục III công văn số 359/PGD&ĐT ngày 15/11/2013 của Phòng GD&ĐT thành phố Lào Cai) - Lựa chọn nội dung hướng dẫn học sinh tự học ở nhà phù hợp đối với nội dung từng bài, đảm bảo đủ hai phần hướng dẫn học sinh học bài cũ và chuẩn bị cho bài học mới theo đúng tinh thần chỉ đạo công văn số 373/PGD&ĐT-CM ngày 21/11/2012 về “Đổi mới PPDH theo hướng phát huy tính tích cực học tập của học sinh trên cơ sở hướng dẫn học sinh tự học” 5. Một số giải pháp khác - Tổ chức Hội giảng chuyên đề cấp tổ, cấp trường, cấp cụm trường để triển khai nhân rộng, rút kinh nghiệm trong quá trình tổ chức thực hiện. - Làm tốt công tác phối hợp với cha mẹ học sinh thông qua các cuộc họp cha mẹ học sinh, tổ chức hội nghị tư vấn cha mẹ học sinh về hướng dẫn học sinh phương pháp học. IV. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Sau hai năm học (học 2012-2013 và 2013-2014) chỉ đạo đổi mới PPDH trên cơ sở “hướng dẫn học sinh tự học” cùng với các biện pháp quyết liệt trong chỉ đạo thực hiện, việc thực hiện đổi mới PPDH ở các trường đã đi đúng hướng. Giáo viên đã hiểu bản chất, nắm đúng tinh thần chỉ đạo, thực hiện có hiệu quả ở nhiều trường, nhiều giáo viên. Trong năm học 2013-2014, tại Hội thảo về “Đổi mới PPDH và đổi mới sinh hoạt tổ chuyên môn theo NCBH” cấp tỉnh do Sở GD&ĐT tổ chức, thành phố Lào Cai được sở GD&ĐT lựa chọn giáo viên dạy thực hành minh họa. Tiết học do cô giáo Nguyễn Thị Sự giáo viên trường THCS Lê Quý Đôn thực hiện tại trường THCS Ngô Văn Sở được sở GD&ĐT cũng như đại biểu các huyện trong tỉnh về dự đánh giá cao về thực hiện đổi mới PPDH của thành phố Lào Cai. Học sinh thực sự là trung tâm của tiết học, được thường xuyên chia sẻ với bạn với thầy cô, các em được tự mình tìm tòi khám phá, phát hiện kiến thức mới; được giúp đỡ bạn trong học tập; được rèn luyện kỹ năng trình bày, lập luận, diến đạt qua ngôn ngữ nói và viết, đôi khi được thay giáo viên chỉ đạo, điều hành các hoạt động học tập. Vì vậy các em phấn khởi, năng động bạo dạn tự tin hơn (đặc biệt với đối tượng học sinh hạn chế). Do học sinh có sự chuẩn bị trước bài ở nhà (theo định hướng của giáo
Tài liệu đính kèm: