Báo cáo Một số biện pháp hướng dẫn trẻ 3-4 tuổi phát triển thẩm mỹ qua hoạt động nặn trong trường Mầm non huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc

iáo cùng bé đang chơi...
+ Các góc hoạt động như góc gia đình tôi đặc biệt là “ Tổ ấm 3-4 tuổi A” trong đó có hình ảnh Mẹ và bé mặc tạp dề nấu cơm, có đồ dùng dụng cụ chế biến. Hay góc xây dựng tôi lấy tên: “Kiến trúc sư tí hon”, “công trình mơ ước”, “tôi là kĩ sư tương lai”...có hình ảnh các bé hoặc các con vật đang chuyển các vật liệu xây dựng, đang làm các bác thợ xây dựng, lắp ghép từ các hình ảnh ngộ nghĩnh ở phía trên mảng tường. Còn phía mảng tường tôi thường làm bằng nhựa trong hoặc thảm gai,trong đó có các sản phẩm do chính tay trẻ làm để gài vào làm tranh trang trí cho góc đó.
 	 Để phát huy tối đa tác dụng của môi trường hoạt động sau khi chuyển chủ đề ta cần thay đổi nội dung chủ đề mới. Tôi đã cùng trẻ thảo luận và đặt tên cho chủ đề mới và tên của góc chơi của mình. Nội dung của các góc tôi giới thiệu cho trẻ về các sản phẩm bằng các ngôn ngữ nghệ thuật để tích luỹ cho trẻ có vốn hiểu biết về nghệ thuật và say mê nghệ thuật. Từ đó kích thích lòng ham muốn thích tham gia tạo sản phẩm nghệ thuật để có sản phẩm trang trí lớp học của mình.
 Ví dụ: ở mảng hoạt động tạo hình :
Tôi đã trưng bày các sản phẩm mẫu tự làm và sưu tầm, cho trẻ quan sát nhằm kích thích khả năng sáng tạo và có nghệ thuật của trẻ.
 	 Tôi giới thiệu đây là ngôi nhà nghệ thuật. Chúng mình hãy cùng chọn một cái tên thật hay để đặt cho nó nhé. Nào ai có ý kiến, cô gợi ý các tên như sau: Hoạ sĩ nhí, bé khéo tay, bé làm hoạ sĩ, hoạ sĩ tí hon, ...Cho trẻ thảo luận và lựa chọn nếu trẻ nào nghĩ được tên khác hay hơn cô có thể chọn làm tên góc hoạt động.
 	Bây giờ ngôi nhà này đã có tên rồi: cô giới thiệu với chúng mình đây là hình ảnh bạn thỏ đang nặn... Đây là con Gà, con Vịt, quả Cam này là do cô tự làm lấy chúng mình thấy có đẹp không? Còn đây là quả chuối của bạn Yến năm trước học ở đây, đây là mâm ngũ quả của bạn Duy Đức...Bây giờ cô muốn mỗi bạn hãy làm thật nhiều những sản phẩm để trang trí cho ngôi nhà của chúng mình đẹp hơn nhé. Cô muốn trong lớp mình ai cũng có sản phẩm được trưng bày trong ngôi nhà nhỏ của chúng mình để cô thay các sản phẩm của các bạn cũ, chúng mình có đồng ý không? Từ lời gợi mở như vậy đã kích thích trẻ tạo ra sản phẩm mới.
 	Để gây hứng thú cho trẻ nặn thì tuỳ theo từng chủ đề tiến hành mà tôi có thể chuẩn bị mảng cung cấp kiến thức, các loại đất nặn phù hợp và phong phú.
 Ví dụ: Đất nặn các màu khác nhau, các loại đất nặn khác nhau, có thể cả đất thật.
 Ở đây các loại đất thì giáo viên luôn để ở trạng thái mở giúp trẻ dễ lấy để sử dụng khi vào hoạt động. Bên cạnh đó tôi chuẩn bị một sản phẩm nặn mà tôi đã cung cấp, hoặc sắp cung cấp trên hoạt động có chủ định để làm mảng cung cấp kiến thức cho trẻ thu hút sự chú ý của trẻ trong các hoạt động đón và trả trẻ, hoạt động góc, kết hợp với lời gợi ý trẻ vào góc chơi. Từ đó giúp trẻ được củng cố và làm quen kiến thức đó, giúp trẻ tăng thêm vốn kiến thức, kỹ năng hơn trong hoạt động chung.
 Ví dụ: Với chủ đề: “ Thế giới động vật” ở góc tạo hình tôi nặn một số con vật( gà, thỏ, mèo, trâu, voi...) bày ở giá để cung cấp kiến thức cho trẻ. Khi trẻ vào góc chơi hoặc giờ đón trả trẻ tôi thu hút gợi ý trẻ quan sát những sản phẩm đó:
 + Đây là con gì? Cô nặn như thế nào?
Nhờ đó khi thực hiện các đề tài “ Nặn con vật” trẻ đã có vốn kiến thức hiểu biết qua các sản phẩm thì trẻ sẽ tự tin hơn và thực hiện tốt hơn.
Khi trẻ vào góc chơi tôi gây hứng thú hoạt động nặn cho trẻ bằng cách:
- Đố trẻ cô nặn con gì?
- Các quả này được nặn như thế nào?
 Sau đó cho trẻ kể về các sản phẩm vừa nặn, cuối cùng cô khái quát về một số đặc điểm chung cơ bản của các sản phẩm đó và chất liệu cô đã sử dụng để làm.
 Với những nhóm trẻ chưa thể hiện được cô có thể hướng dẫn trẻ 1 cách tỉ mỉ hơn về cách nặn, kĩ năng nặn, sử dụng kĩ năng đó như thế nào? hoặc cô kết hợp làm chung với trẻ,cùng với lời động viên khuyến khích giúp trẻ vững tâm thế hơn.
 	Như vậy, với đề tài về “quả” khi tôi tiến hành cho trẻ thực hiện theo nhiều hình thức khác nhau sẽ tạo cho trẻ cảm giác thoải mái, không gò bó, chán nản giúp trẻ sẽ tích cực hoạt động sâu hơn trong góc chơi từ đó đối tượng cô định cung cấp hoặc củng cố cho trẻ sẽ dần dần được hình thành và khắc sâu trong tâm trí của trẻ. Từ đó sẽ giúp trẻ phát triển khả năng, kỹ năng nặn. Không những chỉ có góc tạo hình mới phát huy khả năng nặn của trẻ mà ở các góc chơi khác tôi cũng có thể rèn luyện kỹ năng về nặn cho trẻ. Cụ thể:
* Góc học tập:
 	Trong góc học tập luôn có nội dung cung cấp cho trẻ về toán và môi trường xung quanh thông qua các môn học đó giáo viên thiết kế lựa chọn các trò chơi, nội dung để củng cố, cung cấp cho trẻ. Từ đó giáo viên có thể lồng ghép rèn luyện kỹ năng nặn cho trẻ.
 Ví dụ: Với nội dung toán: “Nặn quả theo yêu cầu của cô” thì giáo viên kết hợp rèn luyện cho trẻ kỹ năng nặn.
 	Như vậy ở trong mỗi góc chơi, nhóm chơi chỉ có một nhóm trẻ hoặc một cá nhân tham gia hoạt động sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên muốn rèn luyện trẻ cá biệt, yếu kém hoặc củng cố kỹ năng cho trẻ. Từ đó giúp trẻ phát triển hơn về khả năng tạo hình.
 	Do phòng học hơi nhỏ tôi đã tận dụng không gian bên ngoài như hiên của phòng học làm nơi trưng bày sản phẩm của trẻ, ở đây trẻ được quan sát toàn bộ sản phẩm của mình và của bạn. Trẻ có thể tự so sánh sản phẩm của ai đẹp hơn, ai xấu hơn, nếu sản phẩm của bé chưa đẹp, thì bé phải cố lên lần sau cố gắng làm cho đẹp hơn để bằng bạn hoặc làm đẹp hơn để được trang trí trong các góc. Từ kết quả đó sẽ kích thích lòng ham muốn say mê học nặn của trẻ.
Ngoài ra tôi còn trang trí xen kẽ cây xanh, cây hoa, sắp xếp đồ dùng đồ chơi cho hợp lí để tạo môi trường thực sự phù hợp với tâm lý của trẻ để trẻ hứng thú tham gia hoạt động nặn.
Đồng thời thông qua hoạt động ngoài trời trẻ được chơi với lá cây nên tôi tận dụng luôn các lá cây đó giúp trẻ sáng tạo thể hiện các sản phẩm nặn để làm giàu vốn kinh nghiệm cho trẻ và kết hợp rèn luyện các kỹ năng nặn cho trẻ.
Tóm lại việc tạo môi trường hấp dẫn cho trẻ là một việc làm rất quan trọng góp phần nâng cao chất lượng tạo hình nói chung, hoạt động nặn nói riêng cho trẻ.
6.2.2. Biện pháp thứ hai: Rèn luyện kiến thức, kỹ năng óc sáng tạo thông qua hoạt động có chủ định.
 Thực tế đã chứng minh: Trẻ 3 tuổi tri giác sự vật hiện tượng bằng tư duy trực quan hành động nên rất cần sự hỗ trợ của cô nên dẫn tới kỹ năng nặn của trẻ còn yếu như: Kỹ năng sử dụng đất nặn , nhào đất còn ngượng, còn vụng về. 
Chính vì vậy mà cô phải đưa ra các biện pháp rèn kỹ năng cho trẻ.
 Từ việc tạo môi trường thẩm mỹ xung quanh lớp để gây ấn tượng, kích thích lòng ham muốn ở trẻ tạo ra sản phẩm để được trưng bày trang trí trong góc nghệ thuật để sản phẩm của trẻ đa dạng, phong phú vàsáng tạo.
Để giúp trẻ làm được sản phẩm vấn đề đặt ra là cần dạy trẻ 1 số kỹ năng cơ bản: Nhằm phát huy tính tích cực hoạt động ở trẻ, một trong những phương pháp của quá trình đổi mới là lấy trẻ làm trung tâm, trẻ phải được hoạt động. 
* Dạy trẻ kỹ năng nặn
Đối với trẻ 3 tuổi vận động tinh của trẻ phát triển ở mức độ thấp, vì vậy cần rèn luyện cho trẻ 1 số kỹ năng cơ bản sử dụng đất để tạo ra sản phẩm.
Ví dụ: Dạy trẻ làm các động tác xoay tròn, ấn bẹt, lăn dọc, uốn cong.
Khi nặn tôi dạy trẻ biết sử dụng các kĩ năng tạo hình sau đó mới dạy trẻ nặn, cho trẻ tập nặn từ đơn giản đến phức tạp ví dụ: dạy trẻ nặn quả tròn sau đó dạy kĩ năng lăn dài, uốn sao cho giống quả thật... dần dần dạy trẻ nặn những đồ vật khó hơn. Muốn kỹ năng nặn ở trẻ được thuần thục thì mỗi giáo viên cần phải thường xuyên rèn luyện cho trẻ các kỹ năng trên.
Để phát huy tính tích cực hoạt động ở trẻ, một trong những phương pháp của quá trình đổi mới là lấy trẻ làm trung tâm, trẻ phải được hoạt động.
- Với hoạt động nặn theo mẫu
Mẫu là hoạt động hướng dẫn kĩ năng mới, cô cần phải nắm kĩ yêu cầu của từng bài mẫu và giới thiệu mẫu rõ ràng, cụ thể, mẫu phải đẹp. Hướng dẫn trẻ quan sát cụ thể về màu sắc, hình dạng, đặc điểm cấu tạo của từng loại mẫu. 
Khi làm mẫu tôi chọn vị trí sao cho tất cả trẻ đều quan sát được, cô vừa nặn vừa giải thích ngắn gọn, rõ ràng, để trẻ dễ hiểu, dễ tiếp thu, đồng thời qua đó rèn các kĩ năng nặn cho trẻ.
Ví dụ: Nặn đèn giao thông
Trước tiên cho trẻ quan sát và đàm thoại theo vật mẫu để trẻ khắc sâu kiến thức về mẫu, qua đó cung cấp thêm vốn từ, phát triển ngôn ngữ phong phú cho trẻ, để trẻ chủ động giao tiếp trong quá trình học nặn. Sau đó tôi nặn mẫu cho trẻ quan sát. Vừa nặn tôi vừa hướng dẫn trẻ cách nặn.
Để nặn được chiếc đèn trước hết cô phải làm gì?
+ Cô nặn gì đây?
+ Nặn như thế nào?
+ Dùng kĩ năng gì để nặn?
+ Đèn màu gì, có dạng hình gì?
+ Cô chọn màu, nhào đất.
+ Cô đã nặn được gì rồi?
+ Còn thiếu những gì nữa?
 	Cứ như vậy sẽ giúp trẻ hình dung và phát hiện những điểm còn thiếu sót so với vật mẫu. Đồng thời khắc sâu kiến thức cho trẻ, giúp trẻ nặn đúng hình và đầy đủ chi tiết.
 	Song không lạm dụng làm mẫu và các sản phẩm làm mẫu, càng ít làm mẫu và sử dụng sản phẩm mẫu sẽ càng kích thích trẻ tư duy và tìm kiếm cách thể hiện.
- Hoạt động nặn theo đề tài
 	Với hoạt động nặn theo đề tài thì phải có vật mẫu (thường thì 3 vật để trẻ quan sát, tìm hiểu từ đó sáng tạo), cả 3 vật mẫu đều thể hiện một nội dung giống nhau nhưng cách nặn có sự sáng tạo dần, mỗi mẫu thêm một chi tiết, để khi trẻ quan sát tranh trẻ tìm ra những chi tiết khác biệt, từ đó hình thành ở trẻ tư duy, khả năng sáng tạo.
 	Giới thiệu và hướng dẫn trẻ các kĩ năng tỉ mỉ và theo trình tự từ đễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp. Cho trẻ nói lên sự khác nhau giữa 3 vật mẫu.
Ví dụ: Nặn một số loại quả.
Cho trẻ quan sát mẫu để phát hiện ra sự khác nhau của vật mẫu 1 với mẫu 2 và 3, mẫu 1 có quả nhưng không có lá, mẫu 2 thêm lá, mẫu 3 thêm quả màu sắc khác.. Sau đó cô cất vật mẫu để trẻ nặn theo ý tưởng và sự sáng tạo của trẻ.
- Hoạt động nặn theo ý thích
 	Đây là thể loại mà trẻ tự do lựa chọn đề tài của mình, tôi cho trẻ quan sát, đàm thoại về đề tài cần nặn bằng vật thật đa dạng. Sau đó tôi cho trẻ quan sát và trò chuyện về vật mẫu, vật thật đa dạng, phong phú để trẻ tự lựa chọn, tự đưa ra ý định nặn, đặc biệt cho