SKKN Một vài kinh nghiệm giải quyết các tình huống sư phạm thường gặp trong công tác chủ nhiệm

vấn hoạt động tập thể của lớp, phát triển phong trào tập thể lớp ngày càng vững mạnh.
GVCN đóng vai trò chủ đạo trong việc tổ chức, phối hợp và thống nhất các lực lượng tác động tới việc giáo dục học sinh.
Vì vậy, để thực hiện tốt những vai trò trên của GVCN thì bản thân mỗi người cần phải nắm rõ hoàn cảnh, hiểu được cá tính của từng em học sinh. Và trong mỗi trường hợp cụ thể đưa ra cách giải quyết tình huống thật đúng đắn để học sinh “ tâm phục khẩu phục” mình. Có như vậy, mới trở thành chỗ dựa vững chắc và dìu dắt các em ngày càng tiến bộ về mọi mặt cũng như hạn chế tình trạng chán học dẫn đến suy giảm về sĩ số..
 Tình huống sư phạm
Tình huống là toàn thể những sự việc xảy ra tại một địa điểm, trong một thời gian cụ thể, buộc người ta phải suy nghĩ, hành động, đối phó, tìm cách giải quyết.
Trong quá trình giáo dục nảy sinh vô vàn những tình huống và gọi đó là tình huống sư phạm. Tình huống sư phạm có thể là xảy ra giữa học sinh với học sinh, hay giữa học sinh với giáo viên và xảy ra ở trong Nhà trường hay trong cộng đồng. Và dù xảy ra ở đâu hay xảy ra như thế nào, với ai thì những tình huống ấy đều rất bất ngờ. Và người GVCN sẽ là người trực tiếp cùng với các bộ phận giáo dục khác giải quyết tình huống ấy. Nhưng để giải quyết tình huống thì không có một tài liệu hay sách vở nào hướng dẫn cho người GVCN thực hiện điều đó cả mà chỉ bằng kinh nghiệm, kỹ năng họ đưa ra cách giải quyết vấn đề. Vì tình huống sư phạm nảy sinh từ thực tế dạy học nên trong các trường đào tạo sư phạm chỉ nêu lý thuyết và hướng giải quyết chung chứ không đặt ra tình huống cụ thể. Nói như vậy có nghĩa là mỗi GVCN sẽ có cách để giải quyết một vấn đề theo hướng khác nhau.Vì thế, “Tình huống sư phạm  là những câu chuyện ẩn chứa trong mình những thông điệp. Đó không phải là những câu chuyện  đơn thuần mà  là những câu chuyện để giáo dục”.
Đặc điểm của sự phát triển trí tuệ của lứa tuổi học sinh trung học cơ sở	
Ở lứa tuổi này các hoạt động thay đổi nhiều về:
+ Tri giác: Các em đã có khả năng phân tích, tổng hợp các sự vật, hiên tượng phức tạp hơn khi tri giác sự vật, hiện tượng. Khối lượng tri giác tăng lên, tri giác trở nên có kế hoạch, cơ trình tự và hoàn thiện hơn.
+ Trí nhớ của thiếu niên cũng được thay đổi về chất: Đặc điểm cơ bản của trí nhớ ở lứa tuổi này là sự tăng cường tính chấtchủ định, năng lực ghi nhớ có chủ định được tăng lên rõ rệt, cách thức ghi nhớ được cải tiến, hiệu suất ghi nhớ cũng được nâng cao.
Học sinh Trung học Cơ sở có nhiều tiến bộ trong việc ghi nhớ tài liệu trừu tượng, từ ngữ. Các em có những kỹ năng tổ chức hoạt động tư duy, biết tiến hành các thao tác như so sánh, hệ thống hóa, phân loại nhằm ghi nhớ tài liệu. Kỹ năng nắm vững phương tiện ghi nhớ của thiếu niên được phát triển ở mức độ cao, các em bắt đầu biết sử dụng những phương pháp đặc biệt để ghi nhớ và nhớ lại. Tốc độ ghi nhớ và khối lượng tài liệu được ghi nhớ tăng lên. Ghi nhớ máy móc ngày càng nhường chỗ cho ghi nhớ logic, ghi nhớ ý nghĩa. Hiệu quả của trí nhớ trở nên tốt hơn. Các em thường phản đối các yêu cầu của giáo viên bắt học thuộc lòng từng câu, từng chữ có khuynh hướng muốn tái hiện bằng lời nói của mình. 
+ Tư duy : 
Hoạt động tư duy của học sinh trung học cơ sở có những biến đổi cơ bản: 
- Tư duy nói chung và tư duy trừu tượng nói riêng phát triển mạnh là một đặc điểm cơ bản của hoạt động tư duy ở thiếu niên. Nhưng thành phần của tư duy hình tượng - cụ thể vẫn được tiếp tục phát triển, nó vẫn giữ vai trò quan trọng trong cấu trúc của tư duy.
- Các em hiểu các dấu hiệu bản chất của đối tượng nhưng không phải bao giờ cũng phân biệt được những dấu hiệu đó trong mọi trường hợp. Khi nắm khái niệm các em có khi thu hẹp hoặc mở rộng khái niệm không đúng mức.
- Ở tuổi thiếu niên, tính phê phán của tư duy cũng được phát triển, các em biết lập luận giải quyết vấn đề một cách có căn cứ. Các em không dễ tin như lúc nhỏ, nhất là ở cuối tuổi này, các em đã biết vận dụng lí luận vào thực tiễn, biết lấy những điều quan sát được, những kinh nghiệm riêng của mình để minh họa kiến thức.
 2. Thực trạng của vấn đề. 
Do đặc thù địa phương có cả thôn, buôn cả người Kinh và người dân tộc thiểu số nên lượng học sinh vào học tại trường có một số đối tượng không ngang bằng nhau về học lực và hạnh kiểm, có một số học sinh không màng đến việc học mà chỉ về xếp lớp, với hình thức đại trà, số lượng học sinh là người đồng bào dân tộc thiểu số tương đối nhiều... Sự giao thoa văn hóa giữa người kinh và người Ê đê tạo điều kiện để tâm lí muốn thể hiện mình, tập làm người lớn của HS THCS phát triển. Về phía gia đình, có một số gia đình vì hoàn cảnh kinh tế khó khăn nên phải gửi con cho ông bà, người thân để đi làm ăn xa ở Sài Gòn, Đồng Nai vì vậy các em được “thả lỏng ” nên dễ bị sa ngã. Bố mẹ không dạy bảo con ngay từ nhỏ trong gia đình, không có mặt bên cạnh con trong thời gian chuyển từ trả con sang người lớn. Các em dễ mang tâm lí bị bỏ rơi hoặc không ai quản lí nên sa ngã. Về học sinh sau một thời gian các em nắm được đặc điểm, tính cách của giáo viên một số em bắt đầu có sự phân biệt qua cách giảng dạy kiểm tra của từng giáo viên. Từ đó những học sinh này có những biểu hiện học tập đối phó. Dần dần sa sút về học lực lẫn hạnh kiểm do nhiều tác động dẫn đến những tình trạng như: thường xuyên không học bài, không làm bài tập, bỏ học cúp tiết, mê chơi game, không chấp hành nội quy trường học, quậy phá trong giờ học gọi chung là “học sinh cá biệt ”, từ đó dẫn đến những tiêu cực khác. Hoặc do trong quá trình học tập do tiếp cận với cuộc sống không lành mạnh dẫn đến việc các em bị sa ngã. Những đối tượng nêu trên mặc dù không nhiều nhưng đối với giáo viên làm công tác chủ nhiệm đây là vấn đề không ít khó khăn trong công tác quản lý lớp, nếu làm không tốt sẽ ảnh hưởng đến học sinh khác, ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng chung của nhà trường. Hướng giải quyết những tình huống sư phạm quá khắt khe và áp đặt sẽ khó phù hợp vì độ tuổi học sinh THCS khá đặc biệt- thay đổi nhiều về tâm sinh lý. Vì vậy, giáo viên ngoài kiến thức chuyên môn giỏi đòi hỏi phải có kỹ năng trong công tác chủ nhiệm, kịp thời giáo dục học sinh cá biệt, đưa các học sinh nghỉ học trở lại trường lớp, tạo môi trường giáo dục thân thiện, tích cực, đầy ý nghĩa. 
Năm 2016 – 2017 tôi được phân công chủ nhiệm lớp 9A3 nhưng qua tìm hiểu ở năm học trước (2015 – 2016 ) tôi nhận thấy lớp khá nhiều học sinh cá biệt và học lực khá yếu. 
Về học lực Giỏi: 0 học sinh; Khá: 7 học sinh; Trung bình: 8 học sinh ; Yếu:5 học sinh ; Kém: 3 học sinh. 
Về hạnh kiểm Tốt: 15 ; Khá: 5; Trung bình: 3; Yếu: 0 học sinh. Tỷ lệ học sinh bỏ học: 3 học sinh. 
Về phía học sinh trong lớp một trong những yếu tố sau làm ảnh hưởng đến kết quả học tập cũng như rèn luyện hạnh kiểm của các em dẫn đến việc các em trở thành học sinh cá biệt: 
Một số em vì hoàn cảnh kinh tế gia đình khó khăn nên bố mẹ phải đi làm ăn xa, gửi các em cho ông bà, họ hàng nuôi dưỡng.
Có những em bố mẹ li dị dẫn đến không có điều kiện quan tâm chăm sóc con cái.
Những gia đình có hoàn cảnh kinh tế khó khăn, các em phải nghỉ học thường xuyên để đi làm thuê kiếm tiền dẫn đến kết quả học tập sa sút, chán học.
Một số gia đình người đồng bào dân tộc thiểu số nhận thức còn hạn chế muốn con nghỉ học sớm lập gia đình dẫn đến các em chán học và trở thành học sinh cá biệt.
Một bộ phận các em đua đòi theo bạn bè, a dua theo những thói hư, tật xấu.
Có em gia đình khá giả nhưng bố mẹ lo làm ăn, chỉ biết dùng tiền để giáo dục con.
Về phía GVCN lớp: Trong quá trình làm công tác chủ nhiệm lớp tôi gặp những tình huống sau đây: Học sinh chán học, lười học, bỏ học đi chơi; học sinh nghiện game; học sinh đánh nhau vì nhiều nguyên nhân; học sinh đua đòi bắt bố mẹ mua xe máy; học sinh không chấp hành nội quy của lớp, của nhà trường; học sinh tham gia vào các buổi lao động không nhiệt tình; học sinh bỏ nhà đi Đứng trước mỗi vấn đề người GVCN cần phải thật sáng suốt để giải quyết vấn đề có như vậy chúng ta mới giành được niềm tin từ phía học sinh và phụ huynh, và khi đã có niềm tin chúng ta sẽ thành công trong việc giáo dục các em. Và để làm tốt những việc ấy thì bản thân tôi thiết nghĩ bản thân cần phải: 
+ Nhìn nhận vấn đề từ nhiều phía khác nhau, tránh những suy nghĩ áp đặt.
+ Cởi mở, chân thành với các em cho dù khi các em có vi phạm khuyết điểm cũng kiềm chế bản thân không la mắng, trách móc nhưng phải giữ thái độ nghiêm khắc.
3. Nội dung và hình thức của giải pháp
a. Mục tiêu
Giáo dục ý thức đạo đức học sinh, nâng cao chất lượng học tập trong lớp chủ nhiệm có nhiều học sinh cá biệt. 
b. Nội dung
Ngay từ khi nhận lớp GVCN cần nắm được lý lịch của học sinh, trao đổi với thầy (cô ) GVCN lớp ở năm học trước để hiểu thêm về từng hoàn cảnh học sinh.
Phân loại học sinh giỏi, khá, trung bình, yếu và học sinh ngoan, chưa ngoan để có sự sắp xếp chỗ ngồi hợp lý. Tránh tạo điều kiện những em hay nói chuyện, hay nghịch ngồi gần nhau gây ảnh hưởng những em khác.
Đầu năm khi họp phụ huynh trao đổi thẳng thắn về tình hình lớp, tiếp thu ý kiến của phụ huynh để đưa ra cách giải quyết tình huống có hiệu quả.
Thông báo cho phụ huynh về việc sử dụng phiếu liên lạc hàng tuần để phụ huynh tiện theo dõi.
Chọn ra đội ngũ ban cán sự lớp, tổ trưởng, tổ phó có tinh thần trách nhiệm cao.
Tạo điều kiện cho những em có hoàn cảnh kinh tế gia đình khó khăn bằng cách trích quỹ lớp, hoặc đưa lên liên đội để đề nghị được tặng quần áo, sách vở hay được mượn xe đạp
Có mối liên hệ chặt chẽ giữa GVCN và cha mẹ học sinh.
Có hình thức xử lí kịp thời với những em vi phạm nội quy.
Thường xuyên lắng nghe ý kiến của Ban giám hiệu nhà trường, Tổng phụ trách Đội, Ban nề nếp, giáo viên bộ môn về tình hình lớp.
Xây dựng tiết sinh hoạt lớp có nội dung phong phú để tránh suy nghĩ của các em đó là: “Giờ sinh hoạt lớp là giờ xử tội ” mà thay vào đó là tổ chức các trò chơi, lồng ghép nội dung giáo dục. 
Luôn sâu sát, lắng nghe và phân tích cho các em về việc làm của bản thân dù tốt, dù xấu để phát huy hay sửa chữa.
Động viên kịp thời cho dù đó là tiến bộ nhỏ để các em có động lực cố gắng hơn trong học tập và tu dưỡng đạo đức.
Trong các hoạt động phong trào mà lớp tham gia GVCN cũng nên “hòa mình “vào với các em để các em cảm thấy được quan tâm nên sẽ cố gắng và sẽ đạt kết quả cao.
c. Hình thức của giải pháp ( Giải quyết một số tình huống thường gặp trong công tác chủ nhiệm)
Tình huống 1: Khi tôi được phân công chủ nhiệm lớp 9A3 thì việc đầu tiên là tôi tìm hiểu tình hình lớp thông qua GVCN cũ, qua tìm hiểu tôi biết được trong lớp có một số em hay cúp tiết, nghỉ học để đi chơi game.
Giải quyết: Đầu năm học, khi được nhận lớp tôi sẽ tìm hiểu để tìm được một số em ngoan, có ý thức tốt là nguồn thông tin kịp thời để tôi nắm bắt tình hình lớp nhanh chóng. Vào buổi họp phụ huynh đầu tiên, tôi sẽ yêu cầu CMHS cho số điện thoại thật chính xác, địa chỉ nhà và yêu cầu khi con em họ nghỉ học ngoài việc viết giấy xin phép thì cần phải gọi điện trực tiếp cho GVCN để tránh trường hợp HS giả mạo chữ ký. Tôi cũng ghi rõ lịch học trái buổi cũng như thời khóa biểu trên lớp để CMHS quản lí con em họ chặt hơn. Ngoài ra tôi còn triển khai việc dùng sổ liên lạc để liên lạc với gia đình hàng tháng, đánh giá hai mặt giáo dục của con em trong tháng. Hơn nữa, bất kì một sự việc nào xảy ra tôi cũng tìm cách giải quyết kịp thời chứ không cộng dồn vào tiết sinh hoạt lớp. Trong tiết sinh hoạt lớp, tôi cũng lồng ghép giảng giải giúp HS hiểu việc chơi game hay sử dụng mạng xã hội là cuộc sống ảo, có ý kiến thì nói chơi game là cách tiếp cận sự tiến bộ của công nghệ thông tin nhưng ta đừng nên giành quá nhiều thời gian cho nó, mà chỉ dùng để giải trí và thời gian còn lại nên sử dụng cho việc học và làm việc 
Tình huống 2: Không chỉ lớp 9A3 mà ở các lớp mà tôi đã từng chủ nhiệm hay ở những lớp khác, khi lớp tổ chức buổi lao động thì số học sinh nhiệt tình tham gia là số ít còn lại đa số các em đều lẩn tránh, đùn đẩy việc cho các em khác . 
 Giải quyết: Thông qua buổi lao động mục đích là giáo dục học sinh ý thức tự giác, làm chủ tập thể, xem thành tích của lớp cũng là của bản thân vì vậy để khắc phục tình trạng trên trước tiên cần phân công hợp lý giữa các em học sinh. Phân công về dụng cụ lao động, về công việc trong buổi lao động cụ thể. Có một số em học sinh cá biệt nhưng trong lao động thì rất nhiệt tình nên tôi mạnh dạn đưa em ấy vào làm lớp phó lao động phần vì khích lệ em, phần vì những em ấy chỉ đạo thì các em khác sẽ chấp hành. Ngoài ra, trong buổi lao động ấy GVCN cùng các em thực hiện công việc, có như vậy thì các em ấy mới “noi gương” và làm theo.
Tình huống 3: Có trường hợp em học sinh ấy không được gia đình quan tâm nhiều, tuy bản thân có bản chất tốt nhưng lại không quá xuất sắc về mọi mặt nên vì muốn gây sự chú ý, muốn “nổi” trong mắt bạn bè em ấy không chấp hành nội quy, tỏ thái độ ngang bướng.
Giải quyết: Trong trường hợp này, vì được biết em học sinh ấy là người có bản chất tốt nên để giải quyết vấn đề này tôi sẽ tuyệt nhiên không để ý đến em trong khoảng thời gian nhất định mặc cho em tỏ thái độ ngang bướng. Sau đó em lại quay sang phát biểu nhiều hơn trong giờ học của tôiđể gây sự chú ý từ tôi. Đến lúc này, tôi sẽ gặp riêng em nói về việc em không chấp hành nội quy là không tốt và đã vi phạm vào bản cam kết kí từ đầu năm học. Sau đó tôi còn đến gặp gia đình với mong muốn gia đình nên quan tâm đến em hơn vì đội tuổi các em đang có sự thay đổi nhiều về tâm sinh lý!
Tình huống 4: Đầu năm học 2016-2017 em Võ Phúc Lộc Nghĩa lấy lí do nhà xa trường, đi học vất vả đòi gia đình mua xe máy để đi học nếu không thì em sẽ nghỉ học.
Giải quyết: Gặp riêng em để nói chuyện, phân tích cho em thấy được sự vất vả của gia đình em đã cố gắng lao động dành dụm mua được chiếc xe máy phục vụ cho cuộc sống của gia đình như thế nào đó là vị mặn của mồ hôi, là vị đắng chát của nước mắt bố mẹ trong đó và tôi cũng phân tích cho em thấy được trách nhiệm quyền lợi và niềm vui của em khi đi học. Cho em thấy được sự đồng cảm, quan tâm của GVCN với em. Sau đó em hứa sẽ cố gắng học tốt và không đòi gia đình mua xe. 
Tình huống 5: Bước vào lớp, tôi thấy không khí lớp hôm ấy thật lạ. Các em mất trật tự và cười nghiêng ngả. Thì ra trong giờ giải lao các em đùa nghịch nhau và em Lợi bị rách đũng quần.Trong khi em Lợi thì đang đỏ mặt túm lấy quần, thì em Kiều lại cứ theo chọc bạn cho xem bên trong mặc quần màu gì (dù là nữ nhưng em này rất nghịch ).
Giải quyết: Đứng trước tình huống này bản thân tôi cũng rất tức cười tuy nhiên tôi vẫn giữ thái độ nghiêm túc sau đó yêu cầu HS ổn định chỗ ngồi và giữ trật tự. Tôi tiến về chỗ em Lợi cởi áo khoác ra và buộc xuống dưới che phần quần bị rách và cho em về thay quần tiết sau lên học tiếp. Khi em Lợi ra về tôi phê bình cả lớp, khuyên các em nên tế nhị, ý tứ hơn, cười trên sự đau khổ, khó khăn của người khác là hành động đáng lên án. Ông bà ta đã có câu: “Cười người hôm trước hôm sau người cười ”!
Tình huống 6: Lớp tôi chủ nhiệm có em Nguyễn Đức Khánh là một học sinh nghiện game, vì bố mẹ lo làm ăn, không có thời gian quan tâm đến con cái nên em còn thường xuyên tụ tập tập chơi với bạn bè xấu hay nghỉ học không lí do. Bình thường mỗi khi em nghỉ học tôi gọi điện là phụ huynh hay nghe máy hoặc gọi lại cho tôi. Nhưng hôm đó sau cả ngày không liên lạc được, đến tối gọi lại thì nhận được tin nhắn “cảm ơn cô giáo đã quan tâm, tôi sẽ nhắc nhở em đi học đều đặn”.
Giải quyết: Sau khi nhận được tin nhắn thì tôi đã đóan ra người nhắn tin cho tôi không phải là phụ huynh của em mà chính là em đã nhắn tin cho tôi. Ngay lập tức tôi nhắn tin lại nghiêm khắc nói về việc em đã giả danh bố mẹ và đã nghỉ học không lí do. Em xin lỗi tôi và thừa nhận em đã nghỉ học để đi chơi game và bố mẹ em đi làm chưa về nên em lấy điện thoại trả lời tôi. Tôi yêu cầu em nói bố mẹ gọi điện để tôi trao đổi khi bố mẹ về . Gặp phụ huynh tôi đã trao đổi về việc em giả danh, em nghỉ học đi chơi game và mong gia đình nên quan tâm tới em hơn đặc biệt giữ mối liên hệ mật thiết với GVCN để em không có cơ hội giả danh như vừa rồi.
Tình huống 7: Giờ ra chơi khi tôi đang nghỉ giải lao trong phòng hội đồng thì cô giáo bộ môn Toán (đang còn rất trẻ mới ra trường ) đến gặp tôi và có trao đổi về việc khi cô ấy chuẩn bị bước vào lớp thì em Khánh đi ngang qua mặt với thái độ ngông nghênh và lấy tay vuốt qua má của cô. Giờ học ấy cô cho lớp giờ C và đề nghị tôi xử lý.
Giải quyết: Nghe sự việc xảy ra dù biết rằng em Khánh là một em học sinh cá biệt không chỉ ở trong lớp mà là học sinh cá biệt của trường nhưng tôi vẫn cảm thấy shock. Tiết học sau tôi trống tiết nên tôi gọi ngay em ấy lên phòng hội đồng. Biết tôi gặp lên vì chuyện gì nên em không dám nhìn thẳng vào mắt tôi. Tôi hỏi: “Em biết lý do vì sao cô gặp em rồi chứ ? Cô yêu cầu em tường trình lại toàn bộ sự việc ”. Em kể lại sự việc như trao đổi của cô giáo bộ môn. Tôi tiếp tục nói: Em nghĩ gì về hành động của mình? Em lí nhí xin lỗi tôi nhưng tôi đáp. Khánh ạ! Cô không phải là người để em xin lỗi mà người em cần xin lỗi là cô giáo dạy bộ môn Tóan kia em ạ. Ông bà ta vẫn có câu “ Không thầy đố mày làm nên”. Cô ấy tuy là một giáo viên trẻ nhưng khi đã đứng trên bục giảng thì các em phải tuyệt đối kính trọng coi như cha, như mẹ, như người anh, người chị của mình. Dù hành động ấy của em thật sự là vô tư nhưng đó là biểu hiện của sự thiếu tôn trọng. Ngay bây giờ cô yêu cầu em viết bản kiểm điểm sau đó xin lỗi cô ấy. Và nhắc em phải biết sửa chữa lỗi lầm của mình bằng cách thay đổi thái độ với tất cả thầy cô chứ không riêng gì cô ấy! Hôm sau đến lớp, tôi phê bình hành động của Khánh trước lớp và thông báo sẽ hạ một bậc hạnh kiểm của em vào học kì ấy. Trường hợp này là do tâm lí muốn thể hện mình của tuổi mới lớn. GVCN giải thích cho HS hiểu các em không còn trẻ con nhưng chưa phải là người lớn, cần học cách sống lịch sự, tôn trọng người khác. Thể hiện mình bằng cách sống có trách nhiệm với tập thể, gia đình và với chính bản thân mình.
Tình huống 8: Em H’ Ngơn là một trong những học sinh dân tộc thiểu số trong lớp, lực học của em yếu hơn nhiều so với các bạn trong lớp và khoảng thời gian từ tuần 10 tôi thấy em nghỉ học nhiều, không có giấy xin phép, tôi có gọi cho phụ huynh thì chỉ nhận được một số lí do không cụ thể. Nhận thấy em có nguy cơ bỏ học cao nên tôi phải giải quyết vấn đề kịp thời.
Giải quyết: Tôi nhờ một bạn trong lớp đưa đến gặp gia đình em, trước mắt tôi là một ngôi nhà sàn nhỏ, tạm bợ với 3 thế hệ chung sống. Mẹ tôi tiếp chuyện tôi bằng những giọt nước mắt kể về những khó khăn trong gia đình và dự định sẽ cho em nghỉ học để theo mẹ sang Gia Lai làm thuê. Trong hoàn cảnh ấy, tôi đã phân tích cho gia đình hiểu: Thứ nhất, em H’ Ngơn không phải học yếu vì em không có khả năng tiếp thu bài mà bởi vì em chưa có điều kiện học như các bạn về quỹ thời gian Thứ hai, trong gia đình em mấy thế hệ đều không học hết cấp 2, cuộc sống chỉ dựa vaò sức lao động bằng cách cày thuê cuốc mướn vì thế gia đình hãy tạo điều kiện cho em học ít nhất là lấy được bắng tốt nghiệp THCS để sau này em có cơ hội tìm một việc làm nào đó mà không phải là đi cày thuê cuốc mướn thêm vào đó tôi cũng phân tích về những chính sách ưu tiên dành cho người DTTS nên gia đình cần có hi vọng khi em tiếp tục tới trường. Sauk hi chia tay gia đình em, tôi có đề nghi với đồng chí Tổng phụ trách đội tạo điều kiện cho em mượn chiếc xe đạp từ quỹ heo đất của Nhà trường. Nhận được xe và dường như thấu hiểu những điều mà tôi trao đổi, gia đình em tiếp tục cho đến trường. 
 Gia đình em H’ Ngơn	 Em H’ Ngơn được tặng xe đạp
Tình huống 9: Em Nguyễn Quốc Đạt là một học sinh có học lực khá trong lớp nhưng những tuần cuối học kì I tôi nhận thấy có sự thay đổi ở em, em “ giao du”với những học sinh có ý thức đạo đức kém nhiều hơn. Và vào ngày thứ 3 của tuần 15 khi lên lớp kiểm tra sĩ số học sinh tôi thấy em nghỉ học. Ngay lập tức tôi có gọi điện cho phụ huynh và trao đổi thì được bố em kể lại là em có lấy cắp của bố mẹ một số cà phê để đem đi chơi cùng bạn. Thấy vậy, nên bố em giận và bắt em nghỉ học.
Giải quyết: Khi nhận được thông tin trên, ngay chiều hôm ấy tôi đã đến nhà để gặp phụ huynh em Đạt và em. Bố mẹ em kể lại sự việc em đã lấy cắp cà phê