SKKN Một số kinh nghiệm trong việc hướng dẫn học sinh biết được ứng dụng của môn Hóa học 9 vào thực tiễn

ng Giáo dục và Đào tạo huyện Krông Ana luôn triển khai công tác nghiệm thu bàn giao chất lượng giáo dục học sinh đầu năm học, cuối năm học giữa các lớp, giữa các khối lớp và giữa các cấp học. Nghiệm thu, bàn giao chất lượng giáo dục học sinh nhằm đảm bảo tính khách quan của kết quả đánh giá chất lượng học sinh cuối năm học hoặc cuối cấp học và đảm bảo trách nhiệm của giáo viên dạy lớp năm học trước và giáo viên nhận lớp ở năm học sau; giúp giáo viên nhận lớp trong năm học tiếp theo có đủ thông tin cần thiết về quá trình và kết quả học tập, mức độ hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất của học sinh để có kế hoạch, biện pháp giáo dục hiệu quả.
Thông qua GVBM hóa học lớp 8 của năm học 2016 - 2017 , tôi đã nắm bắt được học lực ở các lớp tôi được phân công giảng dạy bộ môn Hóa 9 vào năm học 2017-2018 như sau:
Lớp
9A2
9A3
9A4
9A5
Tổng số HS
36
25
25
27
Giỏi
8
1
1
2
Khá
20
10
8
10
Trung bình
7
10
11
14
Yếu
1
4
5
1
Biện pháp 2: Sử dụng một số câu hỏi trắc nghiệm về việc vận dụng kiến thức môn hóa học vào thực tế để đánh giá năng lực của học sinh ngay đầu năm học.
Bài trắc nghiệm
Câu 1: Những chất nào trong dãy những chất dưới đây chỉ chứa những chất tinh khiết?
Nước biển, đường kính, muối ăn.
Nước sông, nước đá, nước chanh.
Vòng bạc, nước cất, đường kính.
 Khí tự nhiên, gang, dầu hoả.
Câu 2: Hiện tượng nào là hiện tượng hoá học trong các hiện tương thiên nhiên sau đây ?
Sáng sớm, khi mặt trời mọc sương mù tan dần.
Hơi nước trong các đám mây ngưng tụ và rơi xuống tạo ra mưa.
Nạn cháy rừng tạo khói đen dày đặc gây ô nhiễm môi trường.
Khi mưa giông thường có sấm sét.
Câu 3: Trong các thí nghiệm sau đây với một chất, thí nghiêm nào có sự biến đổi hoá học?
Hoà tan một ít chất rắn màu trắng vào nước lọc để loại bỏ các chất bẩn không tan được dung dịch.
Đun nóng dung dịch, nước chuyển thành hơi, thu được chất rắn ở dạng hạt màu trắng.
Mang các hạt chất rắn nghiền được bột màu trắng.
Nung bột màu trắng này, màu trắng không đổi nhưng thoát ra một chất khí có thể làm đục nước vôi trong.
Câu 4: Lái xe sau khi uống rượu thường gây tai nạn nghiêm trọng. Cảnh sát giao thông có thể phát hiện sự vi phạm này bằng một dụng cụ phân tích hơi thở. Theo em thì dụng cụ phân tích hơi thở được đo là do
rượu làm hơi thở nóng nên máy đo được.
rượu làm hơi thở gây biến đổi hoá học nên máy ghi nhận được.
rượu làm hơi thở khô hơn nên máy máy ghi độ ẩm thay đổi.
rượu gây tiết nhiều nước bọt nên máy biết được.
Câu 5: Khi làm thí nghiệm trực tiếp với photpho trắng phải:
cầm bằng tay có đeo găng.
dùng cặp gắp nhanh mẩu photpho ra khỏi lọ và cho ngay vàop chậu đựng đầy nước khi chưa dùng đến.
tránh cho tiếp xúc với nước.
có thể để ngoài không khí. 
Câu 6: Để bảo quản kim loại Na trong phòng thí nghiệm, người ta dùng cách nào sau đây:
A. Ngâm trong nước. B. Ngâm trong rượu.
C. Ngâm trong dầu hỏa. D. Bỏ vào lọ. 
Câu 7: Khi dùng nhiệt kế đo nhiệt độ của một chất lỏng, người ta thường
nhúng nhanh nhiệt kế vào cốc đựng chất lỏng.
cho chạm nhanh đầu nhiệt kế vào bề mặt chất lỏng.
nhúng ngập bầu thuỷ ngân của nhiệt kế vào cốc đựng chất lỏng, sau đó lấy ra ngay.
nhúng ngập bầu thuỷ ngân của nhiệt kế vào cốc đựng chất lỏng và ngâm trong đó một thời gian cho đến khi mức thuỷ ngân ổn định.
Câu 8: Khí CO2 được coi là ảnh hưởng đến môI trường vì
A. rất độc. B. tạo bụi cho môi trường.
C. làm giảm lượng mưa. D. gây hiệu ứng nhà kính.
Sau khi thực hiện giải pháp trên tôi nhận định: Đa số học sinh trong lớp tôi giảng dạy bộ môn Hóa học đều nắm vững kiến thức của năm lớp 8. Tuy nhiên, các em chưa biết nhiều về các ứng dụng của Hóa học trong thực tế.
Giải pháp 2: Liên hệ thực tế ở từng phần cụ thể trong nội dung của mỗi bài học
Tùy vào nội dung của mỗi bài học cũng như nội dung kiến thức để lồng ghép trong bài mà tôi định hướng đưa nội dung cần lồng ghép vào từng phần của bài học. Cụ thể bằng những biện pháp như sau: 
Biện pháp 1 : Liên hệ thực tế khi mở đầu bài giảng
Ví dụ: Vì sao bôi vôi vào chỗ ong, kiến đốt sẽ đỡ đau?
Giải thích: Do trong nọc của ong, kiến, nhệncó chứa axit hữu cơ là axit fomic (HCOOH). Vôi có thành phần là bazơ nên sẽ trung hòa thành phần axit có trong nọc của ong, kiếndo đó ta sẽ cảm thấy đỡ đau.
Bài 3: Tính chất hóa học của axit.
Ví dụ : Vì sao nước rau muống đang xanh khi vắt chanh vào thì chuyển sang màu đỏ ?
Giải thích: Có một số chất hóa học gọi là chất chỉ thị màu, chúng làm cho màu của dung dịch thay đổi khi độ pH của dung dịch thay đổi. Trong rau muống (và vài loại rau khác) có chất chỉ thị màu này, trong chanh có 7% axit xitric. Vắt chanh vào nước rau làm dung dịch có tính axit, do đó làm thay đổi màu của nước rau. Khi chưa vắt chanh nước rau muống màu xanh là chứa chất kiềm.
Ví dụ: Chảo, muôi, dao đều được làm từ sắt. Vì sao chảo giòn, muôi dẻo còn dao lại sắc?
Giải thích: Chảo, muôi, dao đều được làm từ sắt nhưng sắt để chế tạo chúng lại không giống nhau.
Sắt được dung để làm chảo là gang. Gang có tính chất rất giòn.
Muôi múc canh được chế tạo từ thép non. Thép non không giòn như gang. Người ta thường dùng búa để rèn, biến thép thành những đồ dùng khác nhau.
Dao được chế tạo từ thép nhưng không phải là thép non. Thép vừa dẻo, vừa dát mỏng được, có thể rèn, mài được nên rất sắc.
Ví dụ: Trong y học, axit axetic được sử dụng như thế nào?
Giải thích: Một trong những phương pháp tiên tiến chữa và điều trị bệnh ung thư gan là tiêm axit axetic trực tiếp vào khối u. Axit axetic sẽ có tác dụng làm hoại tử khối u. Thao tác tiêm sẽ được hỗ trợ, hướng dẫn bởi thiết bị siêu âm, giúp xác định chính xác vị trí, kích thước của khối u để việc tiêm đạt độ chính xác cao. 
Ưu điểm của phương pháp này là có thể tiêu diệt được hoàn toàn khối u có kích thước nhỏ hơn 5cm. Ngoài ra, axit axetic ít vào máu, do đó hạn chế được phạm vi lan tràn, gây hoại tử các tế bào lành.
Biện pháp 2: Liên hệ thực tế trong bất kì một nội dung nào đó của bài học
Ví dụ: Ứng dụng của bari sunfat và canxi sunfat trong y học?
Bari sunfat là một chất cản quang, nghĩa là hấp thụ tia X mạnh hơn nhiều so với các mô xung quanh, hiện rõ sự tương phản giữa các mô trên phim chụp X- Quang nên được sử dụng để chụp đường tiêu hóa.
Canxi sunfat khi hút nước tạo thành chất bột nhão và hóa rắn (CaSO4) sau một vài giờ nên được dùng để cố định xương gẫy (bó bột).
Ví dụ: Em biết gì về kim loại nhôm?
Nhôm là nguyên tố phổ biến thứ 3 trên (sau oxi và silic) và là kim loại phổ biến nhất trên vỏ Trái Đất. Ngày nay nhôm được sử dụng rất nhiều trong đời sống nhưng ít ai biết rằng đến thế kỉ XIX nhôm vẫn đắt hơn vàng, bạc và đồ dùng làm bằng nhôm là đồ dung xa xỉ của các bậc đế vương.
Vào năm 1825, nhà hóa học người Đan Mạch tên là Hans – Christian là người đầu tiên điều chế thành công nhôm tinh khiết từ quặng. Năm 1889, kĩ sư người Áo tên là Karl Josef Bayer đã sản xuất được nhôm với chi phí thấp – hiệu quả bằng cách điện phân từ quặng boxit. Phương pháp này còn được sử dụng tới ngày nay.
Ví dụ: Những lưu ý khi sử dụng nước Gia – ven?
Nước Gia – ven có tác dụng tẩy các vết bẩn rất tốt, tuy nhiên hóa chất này có độc tính cao nên khi sử dụng cần lưu ý: 
- Để cách xa đồ ăn và nơi sinh hoạt chung của gia đình.
- Sử dụng loại có nhãn mác và nồng độ thấp.
- Cất vào nơi an toàn khi không sử dụng.
- Chọn chai có nắp an toàn, khó mở.
- Hoạt tính hóa học của nước Gia – ven bị mất dần theo thời gian, đặc biệt là ngày hè, nắng nóng. Vì vậy, nước Gia – ven chỉ nên sử dụng trong khoảng 6 tháng.
Khi uống nhầm nước Gia – ven cần phải súc miệng liên tục với nước. Sau đó cần phải rửa ruột tại bệnh viện ngay lập tức. Tuyệt đối không được uống sữa hay nôn vì làm như vậy sẽ bỏng, cháy màng nhầy.
Biện pháp 3: Liên hệ thực tế khi kết thúc bài học
Ví dụ: Sau khi học xong bài oxit, giáo viên có thể nêu ứng dụng của một số oxit trong đời sống và sản xuất như: CO2 hòa tan trông nước ngọt làm tăng vị ngon của đồ uống, khí SO2 được dùng để bảo quản thực phẩm, ZnO có trong thành phần của kem chống nắng, Al2O3 được dùng làm giấy ráp. 
Ví dụ: Vì sao muối NaHCO3 được dùng để chế thuốc đau dạ dày?
Giải thích: Trong dạ dày, có chứa dung dịch HCl. Người bị đau dạ dày là người có nồng độ dung dịch HCl cao làm dạ dày bị bào mòn. NaHCO3 dùng để chế thuốc đau dạ dày vì nó làm giảm hàm lượng dung dịch HCl có trong dạ dày nhờ phản ứng:
 NaHCO3 + HCl NaCl + H2O + CO2
Ví dụ: Em biết gì về thành phần của gói chống ẩm có trong các gói bánh kẹo..?
Trả lời: Silicagel thực chất là SiO2 . nH2O (n<2), tồn tại ở dạng hạt, cứng, có vô số khoang rỗng li ti. Silicagel được điều chế từ natri silicat và axit sunfuric.
Silicagel được sử dụng để: làm chất xúc tác trong tổng hợp hữu cơ hóa dầu, lọc nước. Ngoài ra còn được biết đến là chất hút ẩm, giúp bảo quản thiết bị, bảo quản lương thực, thực phẩm và nhiều đồ dùng thiết yếu khác.
Ví dụ: Hợp chất hữu cơ nào thúc đẩy trái cây nhanh chín?
Giải thích: Etilen là một loại hormon thực vật tự nhiên, thúc đẩy quá trình chín của rất nhiều loại quả như: chuối, cà chua, đu đủ quá trình vàng lá ở hoa và rau.
Để hoa quả được tươi lâu thì cần phải có các chế phẩm hạn chế sự hình thành etilen. Các chất oxi hóa mạnh như ozon (O3), thuốc tím (KMnO4), tia cực tím (UV) sẽ oxi hóa etilen ngay lập tức. Theo kết quả nghiên cứu cho thấy, khi sử dụng KMnO4 để hấp thụ etilen trong bảo quản chuối thì thời gian bảo quản tăng lên 3 lần so với khi không sử dụng KMnO4. Ngoài ra có thể sử dụng những biện pháp khác như: thông gió để giảm nồng độ etilen hay bảo quản rau quả ở nhiệt độ thấp để ngăn không cho etilen được hình thành.
Ví dụ: Rượu bia ảnh hưởng đến sức khỏe con người như thế nào?
Giải thích: Hiện nay người dân Việt Nam tiêu thụ khoảng 3 tỉ lít bia/năm, đứng thứ 3 châu Á và đứng đầu Đông Nam Á.
Ảnh hưởng của rượu (C2H5OH) lên thần kinh trung ương phụ thuộc vào nồng độ rượu trong máu. Ở nồng độ thấp, rượu có tác dụng an thần, làm giảm stress. Tuy nhiên với nồng độ cao hơn khoảng >5mg/100ml, rượu gây rối loạn tâm thần, khiến người dùng rối loạn tâm thần và có thể dẫn đến hôn mê. Người dùng rượu sẽ bị tử vong nếu nồng độ rượu vượt quá 35mg/100ml. Uống rượu thường xuyên sẽ làm giảm sự trao đổi chất, gia tăng axit uric dẫn đến bệnh gout, xơ gan
Ví dụ: Vì sao đốt xăng, cồn thì cháy hết sạch, còn khi đốt gỗ, than đá thì còn lại tro?
Giải thích: Bởi vì so với gỗ và than đá thì xăng và cồn là những chất hữu cơ có độ thuần khiết cao. Khi đốt xăng và cồn chúng sẽ cháy hoàn toàn thành CO2 và hơi H2O sau đó tất cả chúng bay vào không khí. 
Với than đá và gỗ thành phần của chúng gồm: xenlulozơ, nhựa là những chất hữu cơ dễ cháy và có thể cháy hết. Tuy nhiên trong gỗ còn có khoáng vật,vì vậy không thể cháy hết được và còn lại tro.
Than đá cũng vậy, ngoài thành phần là cacbon và các hợp chất hữu cơ than đá còn chứa muối silicat. Vì vậy, khi đốt than đá thì so với gỗ than đá sinh ra tro nhiều hơn.
Giải pháp 3: Liên hệ thực tế bằng những mẩu chuyện lịch sử hoặc những mẩu chuyện hài hước nhằm gây hứng thú cho học sinh.
Ví dụ: Sherlock Homes đã phát hiện cách lấy vân tay của tội phạm lưu trên đồ vật ở hiện trường như thế nào?
Shelock Homes tìm ra cách lấy vân tay
Giải thích: Cách thực hiện như sau: lấy một trang giấy sạch, ấn một đầu ngón tay lên trên mặt giấy rồi nhấc ra, sau đó đem phần giấy có dấu vân tay đặt đối diện với ống nghiệm có chứa cồn iot và dùng đèn cồn để đun nóng phần đáy ống nghiệm. Khi xuất hiện một luồng khí màu tím phát ra từ miệng ống nghiệm, ta sẽ thấy trên phần giấy trắng dần dần hiện lên dấu vân tay màu nâu, rõ đến từng nét. Nếu ấn đầu ngón tay vào tờ giấy trắng rồi cất đi vài tháng sau đó làm lại thí nghiệm như ở trên thì dấu vân tay vẫn hiện lên rõ ràng. Trên đầu ngón tay của chúng ta có dầu béo, dầu khoáng và mồ hôi. Khi ấn ngón tay lên mặt giấy thì những thứ đó sẽ lưu lại trên mặt giấy, tuy mắt thường rất khó nhận ra.
Khi đem tờ giấy có vân tay đặt đối diện với mặt miệng ống nghiệm chứa cồn iốt thì do bị đun nóng iốt “thăng hoa” bốc lên thành khí màu tím (chú ý là khí iốt rất độc), mà dầu béo, dầu khoáng và mồ hôi là các dung môi hữu cơ mặt khác khí iốt dễ tan vào chúng tạo thành màu nâu trên các vân tay lưu lại. Vậy là vân tay được hiện ra.
Giải pháp 4: Phối hợp với các tổ chức, Đoàn thể trong nhà trường tạo điều kiện để học sinh thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tế.
Trong các tiết hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp hay các tiết học ngoại khóa, tôi sẽ chủ động phối kết hợp với giáo viên chủ nhiệm lớp cũng như các tổ chức, Đoàn thể trong nhà trường. Chúng tôi sẽ tổ chức lồng ghép thực hiện các tiết thực hành vận dụng kiến thức đã được học để bước đầu các em học sinh làm ra những sản phẩm được ứng dụng trong học tập cũng như trong cuộc sống. Thông qua đó giúp các em say mê, yêu thích môn học hơn. Sau đây là một số nội dung mà tôi đưa vào những tiết học ấy:
Làm giấy chỉ thị màu từ quả nho tím, râu bắp màu tím.
- Cách thực hiện: Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện theo nhóm. Chia nhóm theo tổ.
- Thời gian thực hiện: 1tiết học (45 phút).
- Nguyên liệu gồm: Nho có vỏ màu tím, phần râu bắp màu tím.
Nguyên liệu dùng cho tiết thực hành
-Cách tiến hành:
Lấy vỏ quả nho hay phần râu bắp màu tím cắt nhỏ, đem giã rồi sau đó cho vào nồi cùng với 300ml nước, đun sôi khoảng 5 phút.
Lấy mẩu giấy lọc, ngâm vào dung dịch trên sau đó phơi khô.
 Học sinh thuyết trình về quy trình tạo ra sản phẩm
Xác định môi trường của một số dung dịch bằng giấy chỉ thị từ nước vỏ quả nho và râu bắp màu tím theo bảng sau: 
STT
Dung dịch
Màu sắc giấy chỉ thị từ nước vỏ quả nho chín
Màu sắc giấy chỉ thị từ nước râu bắp màu tím
Môi trường axit hay bazơ
1
Nước chanh
Màu đỏ
Màu đỏ
Axit
2
Nước cam ép
Màu đỏ
Màu đỏ
Axit
3
Nước rửa chén
Màu xanh
Màu xanh
Bazơ
4
Nước bột giặt
Màu xanh
Màu xanh
Bazơ
-Giáo viên nhận xét, đánh giá sản phẩm, cách làm việc theo nhóm của học sinh. Hướng dẫn học sinh rút ra ưu, nhược điểm khi sử dụng giấy chỉ thị màu từ nước vỏ quả nho chin và nước râu bắp màu tím.
Nhận xét
Màu sắc giấy chỉ thị từ nước vỏ quả nho chin
Màu sắc giấy chỉ thị từ nước râu bắp màu tím
Ưu điểm
Phương pháp đơn giản, dễ làm.
Tỉ lệ thành công cao 95% – 98%.
Phương pháp đơn giản, dễ làm.
Tỉ lệ thành công cao 95% – 98%.
Nhạy cảm với môi trường axit, bazơ.
Nguyên liệu dễ tìm và rất phổ biến ở địa phương.
Nhược điểm
Khi thử trong môi trường bazơ từ 1- 5 phút màu giấy nhạt dần.
Khi thử trong môi trường bazơ từ 2- 4 phút màu giấy nhạt dần.
Phát hiện giò chả có hàn the bằng giấy tẩm nghệ
Giáo viên hướng dẫn học sinh làm giấy tẩm nghệ 
- Cách thức thực hiện: Tổ chức theo nhóm, tổ.
- Chuẩn bị: Nghệ, cồn, nước, mẫu giò chả hoặc bánh đúc, xoong, bếp
- Quá trình thực hiện:
+ GV hướng dẫn học sinh cách làm giấy tẩm nghệ như sau:
Giã nhỏ nghệ, ngâm trong cồn từ 3 – 4 giờ, sau đó gạn lấy dung dịch nghệ.
Tiếp đến ngâm giấy lọc trong dung dịch nghệ khoảng 1 giờ. Sau đó vớt ra để se mặt và ngâm tiếp giấy lọc trong dung dịch nghệ khoảng 1 – 2 giờ rồi vớt ra phơi khô trong gió. Cắt nhỏ thành từng miếng 1,5 – 2 cm.
Để thử xem thực phẩm bánh đúc, giò chả có hàn the không, ta lấy miếng giấy nghệ ấn vào bề mặt sản phẩm cần thử, ví dụ như giò. Nếu mặt giò quá se, ta có thể tẩm ướt nhẹ giấy nghệ bằng dung dịch axit loãng trước khi đặt vào bề mặt giò. Sau một phút quan sát nếu thấy mẩu giấy nghệ chuyển sang màu đỏ thì kết luận mẫu sản phẩm có hàn the.
 Giấy tẩm nghệ Mẫu giấy nghệ thử mẫu giò có hàn the và không có hàn the
Giáo viên nhận xét sản phẩm, tinh thần hợp tác nhóm trong quá trình hoàn thành sản phẩm của các em.
Giải pháp 5: Giáo viên đưa ra các bài tập mang tính thực tiễn cao 
Việc hướng dẫn học sinh biết ứng dụng của hóa học trong thực tiễn không chỉ lồng ghép về mặt lí thuyết mà tôi còn lồng ghép những bài tập mang tính thực tiễn cao để rèn luyện kĩ năng tính toán của các em.
Ví dụ: Em hãy giải thích các cách làm sau: 
a) Người ta không bón phân urê cùng với vôi bột.
b) Người ta bón tro bếp cho cây trồng thay cho việc dùng phân hóa học.
c) Nếu bón thừa đạm thì lúa bị “lốp” và năng suất kém.
d) Người ta thường dùng phân lân tự nhiên để bón cho cây trồng ở ruộng chua.
Hướng dẫn trả lời: 
a) Người ta không bón phân urê cùng với vôi bột vì:
Khi phân urê gặp nước sẽ có phản ứng: (NH2)2CO + 2H2O → (NH4)2CO3
Khi vôi bột gặp nước sẽ có phản ứng: CaO + H2O → Ca(OH)2
Sau đó sẽ có phản ứng: (NH4)2CO3 + Ca(OH)2 → 2NH3 + 2H2O + CaCO3
Phản ứng trên làm mất tác dụng của urê vì tạo ra khí NH3 thoát ra ngoài đồng thời làm rắn đất lại. Vì vậy không bón urê cùng vôi.
b) Người ta bón tro bếp cho cây trồng thay vì việc dùng phân hóa học vì:
- Tro cung cấp dưỡng chất cho cây, có thể thay thế cho phân lân, kali.
- Tro giúp phòng sâu bệnh.
- Tro còn làm hạt nẩy mầm đều hơn, cây con cứng cáp hơn.
- Ngoài ra việc sử dụng tro ít tốn kém chi phí hơn.
c) Nếu bón thừa đạm thì lúa bị “lốp” và năng suất kém vì: Nếu thừa đạm thì tốt cho lá do đó việc tập trung chất dinh dưỡng cho đòng và kết bông bị hạn chế.
d) Người ta thường dùng phân lân tự nhiên để bón cho cây trồng ở ruộng chua vì: Phân lân tự nhiên (phân lân nói chung) bón vào ruộng chua (có axit) để tạo ra muối dễ tan như Ca(H2PO4)2
Ví dụ: Hãy giải thích lí do cho các việc làm dưới đây:
a) Hiện nay cấm khai thác san hô.
b) Khi tôi vôi phải dùng dư nhiều nước so với lượng nước cần thiết.
c) Đá dùng để nung vôi chỉ nên đập nhỏ vừa phải.
Hướng dẫn trả lời: 
a) Hiện nay người ta cấm khai thác san hô vì: Khi san hô bị suy thoái đồng nghĩa với việc các nguồn lợi thủy sinh bị suy giảm nghiêm trọng và mất đi con đê chắn sóng tự nhiên mỗi khi gió bão hay sóng thần đánh vào bờ.
b) Khi tôi vôi phải dung dư nhiều nước so với lượng nước cần thiết vì: phản ứng giữa vôi sống với nước xảy ra mãnh liệt và tỏa nhiều nhiệt nên để đảm bảo an toàn người ta sẽ dung lượng nước nhiều hơn so với lượng nước cần thiết nhằm giàm lượng nhiệt tỏa ra.
c) Đá dùng để nung vôi chỉ nên đạp nhỏ vừa phải vì: Khi nung đá vôi sẽ xảy ra phản ứng CaCO3 → CaO + CO2
Phản ứng trên là phản ứng thuận nghịch nên để tăng hiệu suất của phản ứng ta phải đập đá nhỏ để tăng diện tích bề mặt được cung cấp nhiệt trực tiếp. Mặt khác nó sẽ tạo ra những kẽ hở để khí CO2 được thoát ra ngoài làm cản trở phản ứng nghịch xảy ra. 
Ngược lại nếu đá vôi bị đập quá nhỏ thì dưới tác dụng của nhiệt đá vôi sẽ bị tơi ra, làm bít kín lò và ngăn không cho CO2 thoát ra ngoài do đó sẽ làm cho cân bằng chuyển sang chiều nghịch.
Ví dụ: Phân dơi có trong hang đá chứa nhiều Ca(NO3)2. Thành phần của tro bếp chứa K2CO3. Trong kháng chiến chống Pháp, quân ta đã chế được thuốc súng bằng cách trộn tro bếp với phân dơi rồi dùng nước dội nhiều lần để thu lấy KNO3.
a) Viết phương trình hóa học của quá trình trên.
b) Để được 1kg KNO3 phải lấy bao nhiêu kg phân dơi và bao nhiêu kg tro bếp (giả thiết trong phân dơi có 40% Ca(NO3)2 và tro bếp chứa 5% K2CO3)?
Hướng dẫn trả lời: 
a) Dùng nước dội nhiều lần để hòa tan Ca(NO3)2 và K2CO3 sau đó sẽ xảy ra phản ứng giữa hai dung dịch như sau:
Ca(NO3)2 + K2CO3 → 2KNO3 + CaCO3
KNO3 tan trong nước lọc, làm bay hơi nước thu được KNO3 khan.
b) Khối lượng phân dơi gần bằng 2 kg, khối lượng tro bếp gần bằng 13,7 kg. 
Ví dụ: Trong quá trình lên men tinh bột sản xuất rượu etylic có một lượng lớn khí cacbonic sinh ra. Khí cacbonic là một trong các khi gây nên hiệu ứng nhà kính làm cho Trái Đất nóng lên, gây nhiều hậu quả nặng nề. Em hãy đề xuất một giải pháp thu hồi, sử dụng lượng khí cacbonic này?
Hướng dẫn trả lời: 
Thu hồi khí CO2 để sản xuất xô-đa Na2CO3, NaHCO3 dùng để: pha chế đồ uống, sản xuất bột nở.
Thu hồi khí CO2 để sản xuất “nước đá khô”, tuyết cacbonic.
Ví dụ: Công nghiệp mía đường của nước ta đang ngày càng phát triển. Nhưng cũng chính vì vậy mà lượng bã mía sinh ra cũng một ngày nhiều thêm, nếu không có biện pháp kịp thời sẽ gây ra ô nhiễm môi trường. Hãy nêu ý kiến của em (Đ/S) đối với các giải pháp ghi trong bảng dưới đây:
1
Dùng sản xuất giấy
2
Làm phân bón vi sinh
3
Làm nhiên liệu sản xuất “điện bã mía”
4
Mang ra đốt
5
Không trồng mía
Hướng dẫn trả lời: 
1
Dùng sản xuất giấy
Đ
2
Làm phân bón vi sinh
Đ
3
Làm nhiên liệu sản xuất “điện bã mí