SKKN Một số biện pháp nâng cao công tác quản lý và sử dụng thiết bị dạy học môn Giáo dục quốc phòng an ninh tại trường THPT Hà Huy Tập

 các giáo viên không được đào tạo đúng chuyên ngành kiêm nhiệm, được đào tào ngắn hạn, nên chất lượng giảng dạy còn nhiều hạn chế.
Phần lớn các giáo viên trong nhóm đều có ý thức cao trong việc sử dụng các thiết bị dạy học, có sự chuẩn bị và đầu tư, nghiên cứu kỹ các nội dung trước khi lên lớp với các tiết phải sử dụng thiết bị dạy học. Giáo viên bộ môn được tập huấn thường xuyên về công tác chuyên môn và cách sử dụng thiết bị dạy học; nhiều giáo viên tự học tự trao đổi kiến thức về thiết bị dạy học nên sử dụng rất thành thạo thiết bị dạy học phục vụ cho bài giảng, tạo sự hứng thú học tập cho học sinh. Các tiết học có sử dụng thiết bị dạy học được giáo viên triển khai thực hiện, đảm bảo nội dung giảng dạy.
Bên cạnh việc sử dụng các thiết bị sẵn có, một số giáo viên còn đầu tư nghiên cứu để cải tiến, chế tạo các loại đồ dùng dạy học để phù hợp với điều kiện nhà trường hoặc còn tự tạo ra những đồ dùng dạy học rất sáng tạo, tự làm những loại vật chất mà trong danh mục thiết bị dạy học không có.
* Về phía học sinh
 Đa phần học sinh đều rất say mê, hứng thú khi được tiếp xúc với các thiết bị dạy học môn Giáo dục quốc phòng – an ninh. Vì khi được tiếp xúc trực tiếp với trang thiết bị, vật chất, vũ khí sẽ giúp cho các em ngoài việc khắc sâu kiến thức bài giảng còn giúp cho các em rút ra nhiều bài học bổ ích khác nữa. Đặc biệt hơn khi được học các tiết thực hành ngoài thao trường bãi tập, học sinh rất hào hứng vì được học các các trang thiết bị, vật chất vũ khí thực tế sẽ giúp các em được làm quen với vũ khí trang bị, hình thành ý thức bảo vệ tổ quốc, ngoài ra còn khơi dậy cho học sinh niềm đam mê khám phá khoa học. Chính vì điều đó trường THPT Hà Huy Tập hàng năm đều đã tổ chức các đợt hội thao GDQPAN cấp trường, thu hút đông đảo học sinh toàn trường tham gia và ngoài ra tuyển chọn bồi dưỡng những học sinh có năng khiếu về Quốc phòng, an ninh tham gia hội thi hội thao Giáo dục quốc phòng – an ninh các trường THPT cấp Tỉnh do sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức. Và các em đã đạt nhiều thành tích cao trong đợt hội thao.
 b. Những khó khăn
 * Về phía nhà trường
 Thiết bị dạy học của nhà trường đã được trang bị nhưng một số thiết bị được cấp từ những năm trước đến nay đã kém chất lượng. Một số thiết bị còn thiếu so với danh mục thiết bị tối thiểu của môn học. Có những thiết bị được cấp có hạn sử dụng ngắn. Nguồn kinh phí dành cho mua sắm, bổ sung thiết bị dạy học còn hạn hẹp tuy nhiên nhà trường đã cố gắng khắc phục và tiến hành xây dựng để đặt phòng kho quốc phòng vào một vị trí an toàn, đảm bảo đúng theo yêu cầu. Có những thiết bị do tính đặc thù nên tìm mua một số bộ phận là rất khó vì vậy khi hỏng một bộ phận nào đó thì cả thiết bị đó không sử dụng được nữa. Phòng kho chưa có hệ thống quạt lọc gió để hạn chế ẩm mốc phòng, ảnh hưởng trực tiếp đến các thiết bị dạy học như: súng tiểu liên AK hoán cải; súng CKC hoán cải; máy bắn tập MBT-03...
* Về phía giáo viên
Bên cạnh các giáo viên tích cực sử dụng thiết bị thì còn có một số giáo viên có ý thức sử dụng và khai thác thiết bị dạy học chưa đồng đều. Để có tiết dạy tốt, giáo viên phải đầu tư công sức, trí tuệ và thời gian, nhưng không phải giáo viên nào cũng đồng tình hưởng ứng. Với các loại thiết bị công nghệ cao hoặc khó sử dụng, cách sử dụng mới lạ, giáo viên ngại sử dụng hoặc sử dụng không thành thạo các chức năng của thiết bị do kiến thức và trình độ còn hạn chế.
 Một số thiết bị có cấu tạo phức tạp nên yêu cầu giáo viên phải có thời gian để tìm hiểu và lắp ráp vận hành đúng quy trình tránh việc lúng túng khi thực hành. Cũng chính vì vậy mà nhiều giáo viên còn chưa say mê hứng thú với việc sử dụng thiết bị dẫn đến việc còn đối phó khi nhà trường kiểm tra. Giáo viên quản lý phòng kho quốc phòng là giáo viên vừa tham gia giảng dạy bộ môn, vừa kiêm phụ trách phòng thiết bị nên việc quản lí thiết bị, vật chất vũ khí còn nhiều hạn chế. 
* Về phía học sinh
Vẫn còn một số học sinh có tính tò mò chưa có ý thức chấp hành nội quy thực hành ở ngoài thao trường bãi tập chưa tốt, dẫn đến làm hư hỏng thiết bị, đùa nghịch với thiết bị. Bên cạnh đó còn có những học sinh chưa có kỹ năng, hoặc tiếp thu kiến thức chậm về việc học thực hành, làm việc với các thiết bị. Mỗi lần có tiết học thực hành, đặc biệt là các tiết có sử dụng súng, máy bắn tập, lựu đạn...học sinh tò mò với các loại vũ khí,vật chất nên công tác quản lý của giáo viên với nội dung thực hành luyên tập của học sinh khó khăn, vất vả, dẫn đến một số tiết học chưa đạt được hiệu quả cao.
2.2. Thực trạng về công tác quản lý và sử dụng thiết bị dạy học môn Giáo dục quốc phòng – an ninh tại các trường THPT trên địa bàn tỉnh Nghệ An nói chung và tại trường THPT Hà Huy Tập nói riêng. 
2.2.1. Thực trạng về công tác quản lý và sử dụng thiết bị dạy học môn Giáo dục quốc phòng – an ninh ở các trường THPT trên địa bàn tỉnh Nghệ An.
a. Ưu điểm: 
- Ban giám hiệu các trường đã kiểm tra chỉ đạo, quán triệt đến nhân viên phụ trách thiết bị và các giáo viên bộ môn GDQP đối với công tác quản lý, sử dụng thiết bị dạy học môn GDQP- AN. Các trường đã xây dựng quy chế, kế hoạch sử dụng và bảo đảm cơ sở vật chất hàng năm, chỉ đạo tổ bộ môn xây dựng kế hoạch dạy học môn GDQPAN cụ thể, đảm bảo nội dung theo quy định. Kế hoạch, giáo án giảng dạy được Ban giám hiệu phê duyệt trước khi giáo viên lên lớp.
- Công tác bảo quản được thực hiện khá nghiêm túc: Có phòng bảo quản thiết bị bộ môn GDQPAN riêng; có tủ; giá đựng trang thiết bị; có tủ sắt bảo quản súng tiểu liên AK cấp 5 (súng đã được hoán cải) đảm bảo chắc chắn.
- Việc bảo dưỡng thiết bị, nhất là súng tiểu liên AK cấp 5 do nhóm GDQP đảm nhiệm và được tiến hành thường xuyên. Việc mượn trả thiết bị đã được quản lý ghi chép vào sổ đúng quy định.
- Hằng năm, các trường có tổ chức kiểm tra thiết bị dạy học môn GDQPAN. Nhiều trường có thiết bị khá đầy đủ, đảm bảo điều kiện tốt cho việc giảng dạy và học tập môn GDQPAN.
b. Tồn tại:
- Đa số kế hoạch của nhà trường còn chung chung, chưa quy định cụ thể về công tác quản lý, bảo quản sử dụng thiết bị bộ môn GDQPAN, nhất là súng tiểu liên AK cấp 5. Ban giám hiệu chưa phê duyệt giáo án dạy môn GDQPAN của giáo viên.
- Công tác bảo quản, sử dụng thiết bị ở một số trường chưa thực hiện đúng quy định nhất là đối với súng tiểu liên AK cấp 5: 
+ Chưa có phòng bảo quản thiết bị môn GDQPAN riêng mà còn để ở phòng thực hành bộ môn, không đảm bảo điều kiện an ninh, an toàn.
+ Tủ đựng súng mới có 01 ổ khóa, chưa có khóa vòng cò liên kết giữa các súng với nhau.
+ Quy trình mượn thiết bị chủ yếu do giáo viên dạy GDQP và nhân viên thiết bị thực hiện, chưa có lệnh của Hiệu trưởng.
+ Việc bảo quản, sử dụng súng tiểu liên AK cấp 5 chưa thể hiện vào sổ theo dõi .
+ Súng cấp về chưa được sử dụng để giảng dạy.
- Công tác kiểm kê về thiết bị môn GDQPAN của đa số các trường chưa bám sát vào Danh mục được quy định tại Thông tư 01/2018/TT-BGD&ĐT nên tại thời điểm kiểm tra nhiều loại thiết bị GDQPAN còn thiếu, chưa tiến hành mua sắm, bổ sung kịp thời.
2.2.2. Thực trạng về công tác quản lý và sử dụng thiết bị dạy học môn Giáo dục quốc phòng – an ninh tại trường THPT Hà Huy Tập.
a. Ưu điểm:
- Nhà trường có 1 phòng để bảo quản thiết bị dạy học môn Giáo dục quốc phòng an ninh, phòng được trang bị giá để, tủ đựng, hòm chứa thiết bị, đảm bảo các yêu cầu về chống ẩm, ánh sáng, phòng cháy nổ. Các thiết bị được sắp xếp ngăn nắp, khoa học tiện cho việc bảo quản và sử dụng. Thiết bị được làm sạch, bảo quản ngay sau khi sử dụng, hàng năm có kiểm kê theo đúng quy định của nhà nước.
- Ban giám hiệu nhà trường hàng năm đã kiểm tra chỉ đạo, quán triệt đến các giáo viên bộ môn GDQP đối với công tác quản lý, sử dụng thiết bị dạy học môn GDQPAN. Nhà trường đã yêu cầu nhóm bộ môn xây dựng quy chế, kế hoạch sử dụng và bảo đảm cơ sở vật chất hàng năm, chỉ đạo nhóm bộ môn xây dựng kế hoạch dạy học môn GDQPAN cụ thể, đảm bảo nội dung theo quy định. Kế hoạch, giáo án giảng dạy phải được Ban giám hiệu phê duyệt trước khi giáo viên lên lớp.
- Trước yêu cầu thực hiện đổi mới chương trình, sách giáo khoa hiện nay, việc sử dụng thiết bị trong quá trình dạy học là một điều kiện quan trọng, để việc đổi mới phương pháp dạy học đạt hiệu quả. Nhóm chuyên môn Giáo dục quốc phòng có sổ theo dõi nhập kho, sổ theo dõi mượn trả các thiết bị dạy học. Ban giám hiệu thường xuyên kiểm tra việc sử dụng thiết bị của giáo viên theo từng tháng, kịp thời nhắc nhở cán bộ giáo viên khai thác đảm bảo hiệu quả. Hàng năm nhà trường đều cử giáo viên tham gia các lớp tập huấn về sử dụng thiết bị môn giáo dục quốc phòng – an ninh, những giáo viên được tập huấn khi về trường sẽ phát huy và vận dụng tốt những kiến thức, kỹ năng đã tiếp thu và làm nòng cốt trong tổ chuyên môn, nhóm bộ môn. Đồng thời bồi dưỡng, hướng dẫn cho giáo viên sử dụng thiết bị nhất là các thiết bị mới. Xây dựng tốt nội quy giữ gìn TBDH, đảm bảo tốt các điều kiện về cơ sở vật chất để bảo quản thiết bị, phân công trách nhiệm rõ ràng cho một đồng chí phó hiệu trưởng phụ trách cơ sở vật chất phụ trách việc kiểm tra theo dõi sử dụng thiết bị dạy học môn Giáo dục quốc phòng – an ninh.
- Tuy có sẵn các thiết bị được cung cấp mua sắm hằng năm, nhưng đó mới chỉ là các TBDH tối thiểu. Việc đổi mới phương pháp dạy học còn đòi hỏi giáo viên phải làm thêm các TBDH phù hợp, đem lại hiệu quả tối đa cho từng bài giảng, nên hằng năm nhà trường kết hợp với nhóm bộ môn đều tổ chức cho cán bộ giáo viên tự làm đồ dùng dạy học, thành lập hội đồng chấm và có cơ cấu giải thưởng hợp lí. Chọn những đồ dùng có chất lượng cao để áp dụng vào dạy học thực tế và tham dự các cuộc thi cấp trường, cấp tỉnh. 
- Về công tác bảo quản được thực hiện nghiêm túc: Có phòng bảo quản thiết bị bộ môn GDQPAN riêng; có tủ; giá đựng trang thiết bị; có tủ sắt và khóa vòng cò liên kết bảo quản súng tiểu liên AK cấp 5 và súng trường CKC (súng đã được hoán cải) đảm bảo chắc chắn.
- Việc bảo dưỡng thiết bị, nhất là súng tiểu liên AK cấp 5 và súng trường CKC hoán cải do nhóm GDQP đảm nhiệm và được tiến hành thường xuyên. Việc mượn trả thiết bị đã được quản lý ghi chép vào sổ đúng quy định.