Mối quan hệ giữa các giải pháp và biện pháp:
Các giải pháp và biện pháp có mối quan hệ chặt chẽ bổ sung cho nhau.
Trình tự của các biện pháp:
- Thứ nhất: Luôn luôn bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn
- Thứ hai: Tìm hiểu và nắm vững đặc điểm lĩnh hội của trẻ Mầm non
- Thứ ba: Xây dựng kế hoạch, lựa chọn hình thức tổ chức hoạt động cho trẻ làm quen với văn học:
- Thứ tư: Đọc tác phẩm nghệ thuật, sử dụng phương tiện trực quan.
- Thứ tư: Phối kết hợp với phụ huynh để sưu tầm và chuẩn bị đồ dùng dụng cụ, trang phục cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học
- Thứ năm: Tạo môi trường văn học cho trẻ làm quen trước với tác phẩm văn học
- Thứ sáu: Phối kết hợp với phụ huynh để sưu tầm và chuẩn
chủ đề - Biện pháp 5: Phối kết hợp với cha mẹ giúp trẻ học tốt môn Làm quen văn học. - Biện pháp 6: Tự học, tự bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn của giáo viên giúp trẻ nâng cao chất lượng làm quen với tác phẩm văn học - Biện pháp 7: Phối hợp, đan xen, tích hợp văn học với các môn học khác và các hoạt động. 3.1. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp: - Đối với biện pháp 1: Tìm hiểu đặc điểm lĩnh hội của trẻ Mầm non qua việc học mà chơi: Đây là biện pháp lĩnh hội tác phẩm một cách tốt nhất vì đặc điểm học tập của trẻ ở lứa tuổi Mầm non là “ học mà chơi, chơi mà học” Khi lựa chọn biện pháp này trẻ như được chơi một trò chơi cho nên trẻ rất hứng thú, tiết học sẽ không khô khan, cứng nhắc nữa. Vui chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ Mầm non nên khi sử dụng biện pháp này thành công trẻ tự sử dụng ngôn ngữ nói của mình, tái hiện lại tác phẩm văn học, giúp trẻ phát triển được vốn từ và khắc sâu tác phẩm văn học vào trong trí nhớ. - Đối với biện pháp 2: Xây dựng kế hoạch, lựa chọn hình thức tổ chức hoạt động cho trẻ làm quen với văn học: Đây là biện pháp giúp giáo viên dựa vào thực tế của nhà trường, của từng lớp mà giáo viên tự xây dựng kế hoạch giảng dạy của lớp mình sao cho thực tế, phù hợp với trình độ nhận thức của học sinh lớp mình. Khi lựa chọn giải pháp này học sinh sẽ được tiếp cận với các tác phẩm phù hợp với khả năng nhận thức của mình.Trẻ sẽ không cảm thấy quá khó khăn trong việc lĩnh hội, từ đó tập trung chú ý hơn. Nếu sử dụng biện pháp này thành công trẻ sẽ hứng thú giúp các trẻ có sự phát triển đồng đều. -Đối với biện pháp 3: Đọc tác phẩm nghệ thuật và sử dụng phương tiện trực quan: Đây là biện pháp đặc thù của môn làm quen văn học, qua việc đọc diễn cảm khơi gợi nên những tâm trạng giúp trẻ cảm nhận được tính cách, hành động, tâm trạng của các nhân vật trong truyện. Từ đó bộc lộ thái độ, tình cảm, của mình trước các nhân vật. -Hình tượng trực quan rất quan trọng với trẻ, với trẻ thơ lời nói cụ thể và có hình ảnh trực quan minh họa của giáo viên giúp trẻ cảm nhận tác phẩm một cách dễ hiểu nhất. Khi lựa chọn giải pháp này trẻ sẽ hứng thú, chú ý quan sát, lắng nghe cô đọc và sử dụng đồ dùng. Nếu sử dụng biện pháp này thành công còn rèn cho trẻ có giọng đọc, kể lưu loát, biết luyến láy, đúng giọng điệu, ngữ điệu ngắt giọng, cường độ. Giúp trẻ cảm thụ được tác phẩm văn học . - Đối với biện pháp 4: Tạo môi trường cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học trong trường, lớp theo từng chủ đề: Đây là biện pháp quan trọng giúp giáo viên sưu tầm tranh ảnh, nội dung truyện, giúp trẻ có điều kiện tiếp cận với tác phẩm từ đó trẻ thích đọc truyện hơn. Khi sử dụng giải pháp này trẻ được tiếp xúc với với các tác phẩm ở tường, góc truyện thơ và góc chủ đề, trẻ sẽ có điều kiện tiếp cận nhiều hơn làm khắc sâu hình tượng và ghi nhớ tác phẩm văn học. -Đối với biện pháp 5: Phối kết hợp với cha mẹ giúp trẻ học tốt môn làm quen văn học: Qua biện pháp này giúp trẻ hiểu những bài thơ, câu truyện, cần cung cấp cho trẻ một cách dễ dàng hơn vì có sự phối hợp của phụ huynh. Biện pháp này giúp phụ huynh biết con mình đang được học chủ đề gì, có thể rèn thêm ở nhà, từ đó chất lượng được nâng cao. Ngoài ra biện pháp này còn giúp trẻ học mọi lúc mọi nơi, góp nguyên vật liệu, quyên góp đồ dùng cho tiết dạy sinh động, phong phú hơn. Nếu thực hiện tốt với những tác phẩm văn học khó có thể nhờ cha mẹ học sinh cho con em mình tìm hiểu thêm ở nhà và củng cố được kiến thức trẻ được học trên lớp. -Biện pháp 6: Tự học, tự bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn của giáo viên giúp trẻ nâng cao chất lượng làm quen với tác phẩm văn học: Biện pháp này giúp giáo viên tự bồi dưỡng trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, học hỏi được nhiều kinh nghiệm, sử dụng các hình thức tổ chức sinh động, sáng tạo, cách thức lên lớp lôi cuốn trẻ. Đây là biện pháp quan trọng mà giáo viên nào cũng cần tích lũy kinh nghiệm cho bản thân để giúp trẻ học tốt môn làm quen văn học. Khi thực hiện hình thức này tạo ra các giờ học sinh động, lôi cuốn trẻ. -Biện pháp 7: Phối hợp, đan xen, tích hợp văn học với các môn học khác và các hoạt động: Cô cần biết lồng ghép kiến thức văn học vào các bộ môn và các hoạt động, nhằm củng cố kiến thức đã học, đồng thời luyện khả năng phát âm, cách diễn đạt cho trẻ. Hơn nữa, tích hợp với các môn học khác sẽ làm cho tiết học trở nên sôi động, hấp dẫn và tránh đi sự nhàm chán, tẻ nhạt đối với trẻ .Biện pháp đó giúp trẻ ghi nhớ các tác phẩm văn học, trẻ sẽ nhớ lâu vì được nhắc lại ở các môn học khác, các hoạt động khác. Sử dụng tốt biện pháp này giúp tiết học lôi cuốn, phát triển ngôn ngữ và ghi nhớ tác phẩm. 3.2.Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp: -Biện pháp 1: Tìm hiểu đặc điểm lĩnh hội của trẻ Mầm non qua việc học mà chơi: Cho trẻ học thông qua hình thức này tái hiện lại các tác phẩm văn học thông qua trò chơi và dưới hình thức đóng kịch. Hoạt động này trẻ rất hứng thú vì đóng kịch cũng là hình thức để phát triển ngôn ngữ, trí nhớ, tư duy của trẻ. đồng thời còn có tác dụng giáo dục ý thức và tinh thần tập thể. Qua hoạt động đóng kịch, trẻ truyền đạt lại nội dung truyện, “Làm sống lại tâm trạng, hành động, ngôn ngữ hội thoại của các nhân vật trong tác phẩm. Đồng thời thể hiện tình cảm và sự đánh giá của trẻ đối với nhân vật”. Trước khi cho trẻ đóng kịch, cô cần giúp trẻ nhớ lại nội dung truyện, biết thể hiện tính cách, tâm trạng các nhân vật trong truyện, chuẩn bị phần kịch bản chu đáo, sáng tạo để nội dung thêm phong phú, hấp dẫn. Chú ý đến cách tổ chức, hình thức biểu diễn, những đồ dùng và trang phục sao cho phù hợp với nội dung từng truyện. Cũng có thể cô là người dẫn truyện, nhưng cũng có khi chỉ có trẻ tự cùng nhau biểu diễn. Hình : trẻ tự đóng kịch “Chú Dê Đen” *Trò chơi tích hợp: Với chương trình Mầm non mới hiện nay, các môn học luôn được đan xen, lồng ghép nhằm nâng cao tính hiệu quả, với đặc điểm của giáo dục mầm non, cho trẻ học mà chơi, thông qua chơi mà học, văn học không chỉ giúp trẻ được nghe kể chuyện, đọc thơ mà còn tích hợp được các môn học khác dưới hình thức tổ chức trò chơi. Qua trò chơi giáo viên có thể đánh giá được kiến thức mà trẻ thu lượm được ở mức độ nào, cao hay thấp. Đưa trò chơi vào lớp học là một sự lồng ghép khéo léo, làm sao cho giờ học thêm sinh động. Nên chú ý phối hợp giữa trò chơi động và tĩnh. Lựa chọn những trò chơi có thể tích hợp được nhiều môn học khác, tuy vậy, cũng cần nhớ: Trò chơi dù tổ chức dưới hình thức nào cũng phải đảm bảo tính vừa sức và hứng thú đối vởi trẻ, không lạm dụng, ôm đồm thái quá làm lu mờ nội dung chính của đề tài tiết học. Ví dụ: Với câu truyện “Chàng Rùa”, cô tổ chức trò chơi “Ai nhanh hơn”. Bằng cách: Chia trẻ thành 2 đội có số lượng người bằng nhau, cùng thi đua chuyển những cây gỗ (đồ chơi) về làm nhà cho Vua . Đếm số lượng gỗ mà mỗi đội chuyển được, so sánh số lượng nhiều hơn, ít hơn và gắn, đọc chữ số tương ứng với kết quả của đội mình phát âm các chữ cái có trên từng cây gỗ. Với bài tập đi theo đường hẹp cùng động tác của người vác gỗ. Sau 3 phút chơi, đội nào có kết quả cao hơn mà không phạm luật là thắng cuộc. Hình: Trẻ chơi trò chơi chuyển gỗ Hoặc giáo viên có thể cho trẻ chơi: Chọn những nhân vật gắn đúng vị trí; đoán tên nhân vật; gắn từ phù hợp với tranh; gắn chữ cái đúng với từ trong tranh.v.vCác trò chơi đều được tổ chức mang tính thi đua giữa các tổ, nhóm với nhau.Trẻ chơi một cách tự nguyện, hứng thú và thoải mái. Ngoài ra cô có thể tổ chức các trò chơi mang tính tích hợp tạo hình như: nặn, tô, vẽ hoặc ghép tranh các nhân vật chính trong truyện . Ví dụ: Nặn thỏ Mẹ, thỏ anh, thỏ em trong truyện “Ai đáng khen nhiều hơn” - Vẽ hình: cậu bé, quả bầu đối với truyện “ Quả bầu tiên” - Ghép các mảng tranh thành bức tranh hoàn chỉnh về nhân vật . Thỏ, Gấu, quả táo đối với chuyện “Quả táo”.v.v.. Cô cần thay đổi hình thức chơi một cách linh hoạt, chẳng hạn: Khi cho trẻ chơi ghép các mảng tranh trong chuyện Quả táo, trên nền nhạc, trẻ thực hiện bài tập bật qua vòng thể dục hoặc chui qua cổng, gắn từng mảng của bức tranh ghép thành bức tranh hoàn chỉnh. Sau mỗi lượt chơi, cô dừng lại kiểm tra, cho trẻ nhận xét, đánh giá kết quả trò chơi, cô cần khen ngợi, động viên trẻ kịp thời, kích thích sự cố gắng, tích cực và sự hưng phấn của trẻ. Sau mỗi lượt chơi, trò chơi nên thay đổi số trẻ chơi, tạo điều kiện cho nhiều cháu được tham gia và có thể nâng yêu cầu của trẻ chơi với những lượt chơi sau. Như vậy kết quả giờ học sẽ cao hơn . Giờ học sẽ được kết thúc sau phần chơi là một bài hát, câu thơ hay một trò chơi nhẹ như “chim bay, cò bay, tạo dáng”.v.v.. -Biện pháp 2: Xây dựng kế hoạch, lựa chọn hình thức tổ chức hoạt động cho trẻ làm quen với văn học: - Như chúng ta đã biết: Sự phát triển tâm lý của trẻ phụ thuộc vào sự phát triển ngôn ngữ và trí tuệ của trẻ chỉ phát triển hoàn thiện khi trẻ lĩnh hội được ngôn ngữ. Do dó, việc phát triển ngôn ngữ, giúp trẻ phát âm đúng rất là quan trọng. Điều đó cho chúng ta thấy rằng cần phát triển ngôn ngữ đúng lúc, phù hợp với từng lứa tuổi. Môi trường ngôn ngữ là điều kiện không thể thiếu được và không đâu khác, Trường Mầm Non chính là nơi tổ chức môi trường giao tiếp tích cực giúp cho ngôn ngữ của trẻ phát triển tốt hơn. Đối với trẻ, tuy cùng độ tuổi nhưng sự phát triển tâm sinh lý trẻ sẽ không đồng đều, có cháu thì nhanh nhẹn, hoạt bát, nói năng lưu loát và tiếp thu nhanh. Trái lại, có trẻ lại chậm chạp, e dè, nhút nhát trong giao tiếp nói năng chưa biết diễn đạt ý nghĩ của mình rõ ràng bằng ngôn ngữ, thể hiện chưa trọn câu, trọn nghĩa. Do vậy, đòi hỏi cô giáo phải hiểu được đặc điểm tâm lý từng trẻ. Từ đó lựa chọn những biện pháp hướng dẫn, rèn luyện sao cho phù hợp với từng đối tượng. Ví dụ : Với những trẻ thông minh nhanh nhẹn, chỉ bằng lời nói, câu đố, câu hỏi gợi mở hoặc hình ảnh trên màn hình trẻ đã hiểu ra. Nhưng đối với trẻ chậm chạp, nhút nhát, e dè cô cần chuẩn bị những câu hỏi ngắn gọn, đơn giản, dễ hiểu và dành nhiều thời gian quan tâm đến trẻ hơn. Đặc biệt chú ý đến việc sửa sai đối với những trẻ nói ngọng, nói lắp. Ví dụ: Có trẻ hay sai dấu ngã nói thành dấu hỏi (“Mũ” nói thành “mủ”- “cái mủ”). “Sữa” trẻ nói thành “sửa” – ( uống sửa). Lại có trẻ hay ngọng nguyên âm: L phát âm thành N, S phát âm thành X. Cô có thể sửa tật của trẻ bằng cách: cô phát âm câu mẫu nhiều lần những câu có chứa thanh nguyên âm hay phụ âm đầu mà trẻ hay sai, trẻ thực hành nói theo mẫu của cô. Cho trẻ phát âm những từ nói về đồ vật, cảnh vật, con vật v.v.có chứa những âm liên quan đến lỗi của trẻ như: cái mũ, bé ngã, lá xanh, con sâu. Với những trẻ hay e dè, nói năng không lưu loát, một phần do đặc điểm cá tính, nhưng một phần có lẽ cũng vì vốn từ của trẻ còn nghèo. Với những trẻ này, cô nên rèn luyện và cung cấp vốn từ cho trẻ bằng cách tạo cơ hội cho trẻ được giao tiếp nhiều với cô, với bạn như: Thường xuyên cho trẻ được trả lời những câu hỏi từ đơn giản đến phức tạp của cô trong giờ học, giờ chơi. Bên cạnh đó cần tạo tình huống và điều kiện cho trẻ được giao tiếp với bạn thông qua hoạt động vui chơi, học tập, qua trò chơi phân vai, vận động, dân gian từ đây trẻ sẽ nghe bạn đọc, cô đọc và đọc theo. Như vậy sẽ giảm đi phần nào những lời nói ngọng. Bé chơi “Dung dăng dung dẻ” Hoặc, đối với những trẻ hiếu động, nghịch ngợm, ít chú ý, cô cần có biện pháp thu hút sự chú ý của trẻ bằng cách hướng trẻ vào những câu hỏi kích thích trẻ trả lời, sử dụng công nghệ thông tin, tranh ảnh, mô hình lôi cuốn sự hấp dẫn, chú ý của trẻ, Với cử chỉ âu yếm nhẹ nhàng, lời nói ân cần động viên khen ngợi khéo léo, kịp thời sẽ giúp trẻ cố gắng vươn lên trong học tập . - Biện pháp 3: Đọc tác phẩm nghệ thuật và sử dụng phương tiện trực quan Trẻ mẫu giáo rất thích được nghe cô kể chuyện, đặc biệt là truyện cổ tích . Nhưng muốn giờ kể chuyện đạt kết quả tốt giáo viên cần nắm vững phương pháp, biết sử dụng các thủ thuật kể chuyện diễn cảm và vận dụng phương pháp một cách linh hoạt trong giờ dạy . Trước hết giáo viên cần nghiên cứu soạn giảng cho kĩ, xác định tác phẩm đó cung cấp kiến thức gì cho trẻ, chuẩn bị đồ dùng ra sao, giới thiệu bài như thế nào, trẻ ứng dụng nhu thế nào trong cuộc sống * Giới thiệu bài: Vào đầu tiết học, cô cần khéo léo thu hút trẻ tham gia hoạt động bằng nhiều hình thức như dùng câu đố, ca dao, tục ngữ, bài hát có nội dung gần gũi liên quan đến truyện kể. Hoặc bằng hình ảnh, vật thật đại diện cho nhân vật chính nào đó trong truyện, tạo sự bất ngờ và gây sự chú ý đặc biệt đối với trẻ. Ví dụ: Với câu truyện “Ai đáng khen nhiều hơn”, cô có thể sử dụng câu đố: “Mắt hồng lông trắng, tai dài, bạn ăn cà rốt đó là con chi?”. Hay với chuyện “Chàng rùa” cô có thể dẫn dắt: “Chúng ta ai cũng có mẹ, có cha. Cha mẹ là người đã sinh ra, nuôi dạy chúng ta khôn lớn, trưởng thành. Biết ơn cha mẹ, nhiều người đã biết sống yêu thương, hiếu thảo với cha mẹ, chàng Rùa là một người con sống như thế đó. Để hiểu rõ về chàng Rùa, hôm nay cô sẽ kể cho các cháu nghe câu chuyện “Chàng Rùa” nhé. Hoặc với truyện “Tấm Cám”, cô có thể đọc: “Bống bống bang bang, lên ăn cơm vàng cơm bạc nhà ta, chớ ăn cơm hẩm cháo hoa nhà người”. Đó là lời của ai? Trong truyện gì ?...Có rất nhiều hình thức giới thiệu. Song, giáo viên cũng phải khéo léo lựa chọn sao cho phù hợp với từng tác phẩm, lôi cuốn được sự tập trung chú ý và hứng thú của trẻ ngay từ những phút giây đầu tiên của tiết học . Sử dụng đồ dùng đơn giản, ngộ nghĩnh, gần gũi để thu hút trẻ nhất là những đồ dùng đồ chơi tự tạo do trẻ làm ra ví dụ như dùng ống chỉ, lõi giấy, hộp giấy, chai lọđể tạo thành một số nhân vật, vẽ thêm mắt mũi, gắn râu tóc, quần áo làm thành một số nhân vật cho trẻ lồng vào ngón tay làm rối rồi đóng vai nhân vật đó. Sử dụng hình ảnh trên powerpoint và sưu tầm tranh ảnh, chọn nhứng hình ảnh có cùng chủ đề tạo thành những bức tranh có nội dung rồi cho trẻ kể theo trí tưởng tượng của trẻ. Khi sử dụng đồ dùng phải kết hợp với lời nói một cách linh hoạt, không đưa ra trước hoặc đưa ra sau làm giảm hứng thú của trẻ và không sử dụng quá nhiều đồ dùng làm trẻ bị phân tán sự chú ý. * Kể truyện: - Để các cháu hiểu được nội dung câu chuyện, giáo viên cần cảm nhận được câu chuyện, hiểu nội dung truyện, nhớ được các lời thoại, không chỉ nắm vững phương pháp mà còn phải biết sử dụng các thủ thuật của giọng điệu. Đó là việc sử dụng đúng: + Cường độ âm thanh phù hợp với ngưỡng thính giác của trẻ. + Tốc độ (nhịp điệu trong giọng đọc lời kể): cường độ và tốc độ đi đôi với nhau, nếu cường độ to thì nhịp điệu nhanh và ngược lại cường độ nhỏ thì nhịp điệu chậm. + Ngắt giọng: Ở mỗi đoạn truyện thì có 1 cách ngắt giọng riêng nếu không sử dụng thì ý nghĩa của tác phẩm văn học sẽ bị phá vỡ. -Thông qua những ngôn ngữ, giọng điệu của cô sẽ giúp trẻ cảm nhận được tính cách, hành động, tâm trạng của các nhân vật trong truyện . Sau khi giới thiệu bài, cô có thể kể cho trẻ nghe 1 lần. Lời kể rõ ràng mạch lạc và diễn cảm (Không nói ngọng, nói lắp, không dùng từ địa phương ). Chú ý sử dụng ngôn ngữ, giọng kể phù hợp với tính cách nhân vật . Ví dụ: Với truyện “Chú Dê Đen”: Dê Trắng là con vật nhút nhát, cô kể giọng nhỏ, chậm, yếu ớt và ngắt quãng. Dê đen dũng cảm, thông minh, cô kể với giọng bình tĩnh, cường độ âm thanh mạnh mẽ, thể hiện sự đanh thép. Giọng Sói thì hách dịch, quát nạt, sau chuyển dần sang lo lắng, ngần ngừ. Hoặc với truyện “Ba cô gái” cô kể, giọng bà mẹ chậm rãi, yếu ớt, run rẩy. Giọng Sóc con thì hối hả, lo âu khi báo tin người mẹ cho các cô gái, tỏ thái độ giận dữ khi Sóc con không bằng lòng với chị Cả, chị Hai, nét mặt cau có nhíu mày, tay vung mạnh, đồng thời chân dậm mạnh “phình phịch” xuống đất và giọng kể nhẹ nhàng, vui sướng, thể hiện sự đồng tình của Sóc với chị Út khi thấy chị Út sốt sắng về thăm mẹ (cùng với nét mặt tươi cười rạng rỡ của cô ). Khi kể, không đòi hỏi cô phải thuộc lòng từng câu trong truyện ( ngoại trừ những câu đối thoại). Song dù thêm hay bớt, nhưng nhất thiết phải đảm bảo nội dung cốt truyện, biết kết hợp hài hoà ánh mắt, nét mặt, cử chỉ, điệu bộ và khéo léo sử dụng giáo cụ trực quan. Thống nhất giữa lời nói và hành động. Nghĩa là đồ dùng trực quan phải được đưa ra đúng lúc, khớp với lời kể, động tác thuần thục, chính xác và khéo léo . Ví dụ: Với câu chuyện “Chàng Rùa”, cô kể: Ngày xưa có hai vợ chồng nhà kia (các nhân vật Bố và Mẹ rùa xuất hiện trên bức phông )mãi mới sinh được một người con nhưng lại là một chàng Rùa bé tí ti (nhân vật rối rùa xuất hiện). Như vậy tất cả đều vừa trùng khít với lời kể. Rồi các nhân vật Vua, cô bác nông dân lần lượt xuất hiện với màn trình diễn khéo léo mang tính nghệ thuật cao, các nhân vật cứ lúc ẩn lúc hiện (theo trình tự nội dung truyện) đã cuốn hút trẻ say xưa theo dõi. Vừa được nghe kể, lại vừa nhìn thấy những hình ảnh cụ thể, trẻ sẽ tiếp thu một cách dễ dàng, và tác phẩm ấy sẽ khắc sâu, in đậm trong trí nhớ của trẻ. Trẻ sẽ biết nhận xét, phân biệt, đánh giá đúng tính cách của từng nhân vật, tiết học trở nên sinh động, hấp dẫn và không tẻ nhạt. Sau khi kể lần 1 cô có thể tóm tắt nội dung truyện một cách ngắn gọn, chọn những nét chính làm toát lên nội dung, không diễn giải dài dòng, có thể kết hợp giảng giải từ khó có trong tác phẩm, nhưng cũng có thể kết hợp gỉảng từ, giảng ý khi cô kể lần 2. Ở lần 2, cô kể truyện kết hợp minh hoạ bằng tranh ảnh, mô hình. Tranh minh hoạ, mô hình hay vật thật, với màu sắc đẹp, hài hoà sẽ làm cho câu chuyện trở nên sinh động, thu hút sự tập trung chú ý cao độ của trẻ. Trẻ dễ thuộc, dễ nhớ nội dung tác phẩm. Điều đó sẽ thuận lợi rất nhiều khi tiến hành đàm thoại cùng với trẻ. Các câu hỏi phải ngắn ngọn, dễ hiểu, giúp trẻ diễn đạt được ý tưởng của mình, không gò bó để trẻ trả lời rập khuôn, với trẻ nhút nhát cô thường xuyên gọi để trẻ phát biểu, câu hỏi phải sát với nội dung đề tài. Đàm thoại sẽ giúp trẻ đồng cảm với tác giả, và nếu muốn trẻ đồng cảm với tác giả thì ở phía cô phải hiểu được nội dung của tác phẩm, phải hiểu và nói lại được những điều mà tác giả muốn gởi đến trẻ. Đàm thoại có thể tiến hành dưới nhiều hình thức: Đặt câu hỏi để trẻ suy nghĩ trả lời, hoặc dùng tranh ảnh, mô hình để cùng đàm thoại về nội dung cốt truyện. Cô chú ý đặt câu hỏi ngắn gọn, rõ ràng đảm bảo tính hệ thống và logic từ đầu đến cuối, không dùng câu hỏi mà trẻ chỉ trả lời có hoặc không. Ví dụ: Với câu chuyện “Quả bầu tiên”, nội dung câu hỏi đàm thoại có thể là : + Trong truyện quả bầu tiên có những nhân vật nào? + Chú bé là người như thế nào? + Chú bé đã làm gì khi chim én bị thương? + Khi mùa xuân đến, én đã mang gì về cho chú bé? + Vì sao chú bé được hưởng quả bầu tiên đầy vàng bạc?...... + Nếu con là chú bé, con sẽ làm thế nào? + Quá trình đàm thoại, cô có thể yêu cầu trẻ thể hiện tính cách nhân vật bằng ngữ điệu, cử chỉ giống như thể hiện một vai diễn. Như vậy đã góp phần giảm bớt sự gò bó, căng thẳng, tạo không khí sôi nổi, nhẹ nhàng, thoải mái cho phần đàm thoại. Khi trẻ đã cảm nhận được truyện, sau phần kể chuyện, để tạo cơ hội cho trẻ được thể hiện khả năng của mình, cô tổ chức cho trẻ kể lại truyện dưới nhiều hình thức: + Cô kể, cháu tham gia, thực hiện bằng cách trả lời những đoạn đối thoại + Cháu kể lại truyện hoặc từng đoạn truyện với sự giúp đỡ của cô + Kể chuyện kết hợp minh hoạ tranh .v.v Và dù kể dưới hình thức nào, cô cũng cần lưu ý việc sửa sai kịp thời cách phát âm, cách diễn đạt của trẻ. Cũng có thể tổ chức cho trẻ kể truyện dưới hình thức đóng kịch. Hoạt động này trẻ rất hứng thú. + Đối với thơ: Các cháu mẫu giáo thích đọc thơ, đặc biệt là những bài thơ có vần điệu dễ nhớ, biểu lộ tình cảm êm ái, vui tươi. Để giúp trẻ hứng thú hơn trong hoạt động đọc thơ tôi luôn thay đổi hình thức tổ chức, lồng ghép xen kẽ các nội dung tích hợp và các trò chơi nhẹ nhàng. Trẻ đọc thơ dưới nhiều hình thức: Đọc luân phiên theo tổ, nhóm, thi đua xem tổ nào đọc hay, đọc đối đáp giữa cô và trẻ Cũng như truyện để tạo hứng thú và sự tập trung cao độ của trẻ, khi vào bài, cô có thể sử dụng phương pháp trực quan để giúp trẻ đồng cảm, cảm thụ tác phẩm như: sử dụng công nghệ thông tin tranh ảnh, vật thật, đàm thoại với trẻ bằng những câu hỏi ngắn gọn, cho trẻ hát những bài hát có nội dung gần gũi để dẫn dắt trẻ đến với bài thơ. Ví dụ: Cô bật màn hình với nhiều loạ
Tài liệu đính kèm: