Sáng kiến kinh nghiệm Xây dựng sơ đồ tư duy trong tiết dạy Hóa học 8

t triển. Để phát triển giáo 
dục trước hết phải nâng cao chất lượng giáo dục, trong đó đổi mới phương pháp 
dạy và phương pháp học là một trong những con đường quan trọng và công cụ 
thiết yếu. Bên cạnh các phương pháp dạy học truyền thống được sử dụng ở các 
nhà trường trung học cơ sở (THCS) và trung học phổ thông (THPT), có nhiều 
trường đã và đang kết hợp sử dụng các phương pháp dạy học tích cực. 
1.2. Cơ sở thực tiễn: 
a. Thuận lợi : 
Hầu hết tất cả các giáo viên đều được đào tạo chính quy trong các trường 
CĐSP, ĐHSP nên có được nền tảng kiến thức, phương pháp giảng dạy vững 
 Xây dựng sơ đồ tư duy trong tiết dạy Hóa học 8 
 3/21 
chắc. Được tham gia tập huấn chương trình thay sách với đặc thù bộ môn, tham 
gia lớp bồi dưỡng thường xuyên về đổi mới phương pháp dạy học do sở giáo 
dục tổ chức. Được dự các chuyên đề thường xuyên để nâng cao kinh nghiệm và 
kiến thức, trong đó có các tiết dạy có sử dụng đến những phương pháp đổi mới 
đã được tập huấn. 
Môn Hóa học là một trong những môn học quan trọng trong hệ thống kiến 
thức của học sinh phổ thông, là môn học đặc thù có thể sử dụng kết hợp các 
phương pháp để nâng cao chất lượng dạy của giáo viên và chất lượng học của 
học sinh. Những năm qua, thực hiện chỉ đạo của Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội 
và phòng Giáo dục và Đào tạo quận Thanh Xuân, đội ngũ giáo viên trường 
THCS Phan Đình Giót đã từng bước áp dụng phương pháp dạy học bằng sơ đồ 
tư duy (mind map) vào một số môn như: Hóa học, Sinh học, Công nghệ, Vật lý, 
Ngữ Văn..., và đã thu được những kết quả khả quan. 
b. Khó khăn: 
Thứ nhất là làm sao giúp học sinh đang quen với cách học theo phương 
pháp truyền thống như đọc – chép, chuyển dần sang học theo các phương pháp 
mới, kĩ thuật mới như: mảnh ghép, nhóm, dự án... trong đó có sử dụng phương 
pháp xây dựng sơ đồ tư duy một cách hiệu quả nhất. 
Thứ hai là giáo viên cần lựa chọn phương pháp sơ đồ tư duy trong những 
bài học nào, phần học nào để khi giảng dạy sẽ tạo được hiệu quả cao, phát huy 
được tính tích cực sáng tạo của học sinh. 
Thứ ba là trình độ học sinh chưa đồng đều, một số học sinh còn kém về 
khả năng tổng kết, khái quát những nội dung đã học để hình thành kiến thức, 
học còn nặng tính hình thức, thành tích. 
Để giúp học sinh có thể tiếp cận và sử dụng có hiệu quả phương pháp sơ 
đồ tư duy trong bộ môn Hóa học, tiến đến đổi mới một cách tích cực trong hoạt 
động dạy và học ở trên lớp, tôi đã lựa chọn nội dung sáng kiến kinh nghiệm của 
mình là: 
 “Xây dựng sơ đồ tư duy trong tiết dạy Hóa học 8” 
 Xây dựng sơ đồ tư duy trong tiết dạy Hóa học 8 
 4/21 
PHẦN THỨ HAI 
GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 
1. Những nội dung lí luận liên quan trực tiếp đến vấn đề nghiên cứu. 
Trong đổi mới công tác giáo dục, ngoài vấn đề truyền đạt kiến thức cho 
học sinh, giáo viên cần hướng học sinh đến một phương pháp học tập tích cực 
và tự chủ để lĩnh hội tri thức, hệ thống hóa chuỗi kiến thức đã học thành một hệ 
thống logic dễ nhỡ, dễ vận dụng trong học và kiểm tra đánh giá. Việc xây dựng 
được một “hình ảnh” thể hiện mối liên hệ giữa các kiến thức, sẽ mang lại những 
lợi ích đáng quan tâm về các mặt: ghi nhớ, phát triển nhận thức, tư duy, óc 
tưởng tượng và khả năng sáng tạoMột trong những công cụ hết sức hữu hiệu 
để tạo nên các “hình ảnh liên kết” là Sơ đồ Tƣ duy. Đây được mệnh danh là 
“công cụ vạn năng cho bộ não” là phương pháp ghi chú đầy sáng tạo, hiện 
đang được ngành giáo dục khuyến khích đưa vào thực hiện trong giảng dạy và 
học tập. 
Sơ đồ tư duy là phương pháp được đưa ra như là một phương tiện mạnh 
để tận dụng khả năng ghi nhận hình ảnh của bộ não. Đây là cách để ghi nhớ chi 
tiết, để tổng hợp, hay để phân tích một vấn đề ra thành một dạng của lược đồ 
phân nhánh. Phương pháp này được phát triển vào cuối thập niên 60 (thế kỷ 20) 
bởi Tony Buzan, giúp ghi lại bài giảng mà chỉ dùng các từ then chốt và các hình 
ảnh. Cách ghi chép này nhanh, dễ nhớ và dễ ôn tập hơn. 
Phương pháp này khai thác khả năng ghi nhớ và liên hệ các dữ kiện lại 
với nhau bằng cách sử dụng màu sắc, một cấu trúc cơ bản được phát triển rộng 
ra từ trung tâm, chúng dùng các đường kẻ, các biểu tượng, từ ngữ và hình ảnh 
theo một bộ các quy tắc đơn giản, cơ bản, tự nhiên và dễ hiểu. Với một sơ đồ 
tư duy, một danh sách dài những thông tin đơn điệu có thể biến thành một bản 
đồ đầy màu sắc, sinh động, dễ nhớ, được tổ chức chặt chẽ. Nó kết hợp nhịp 
nhàng với cơ chế hoạt động tự nhiên của não chúng ta. Việc nhớ và gợi lại 
thông tin sau này sẽ dễ dàng, đáng tin cậy hơn so với khi sử dụng thủ thuật ghi 
chép truyền thống. 
 Xây dựng sơ đồ tư duy trong tiết dạy Hóa học 8 
 5/21 
MindMap 10 điều nên học từ Albert Einstein 
Sơ đồ tư duy là một phương pháp học hiệu quả trong giáo dục 
 Xây dựng sơ đồ tư duy trong tiết dạy Hóa học 8 
 6/21 
* Ƣu điểm: So với các cách thức ghi chép truyền thống, thì phương pháp 
bản đồ tư duy có những điểm vượt trội như sau: 
− Ý chính sẽ ở trung tâm và được xác định rõ ràng. 
− Quan hệ hỗ tương giữa mỗi ý được chỉ ra tường tận. Ý càng quan trọng 
thì sẽ nằm vị trí càng gần với ý chính. 
− Liên hệ giữa các khái niệm then chốt sẽ được tiếp nhận lập tức bằng thị giác. 
− Ôn tập và ghi nhớ sẽ hiệu quả và nhanh hơn. 
− Thêm thông tin (ý) dễ dàng hơn bằng cách vẽ chèn thêm vào bản đồ. 
− Mỗi bản đồ sẽ phân biệt nhau tạo sự dễ dàng cho việc gợi nhớ. 
− Các ý mới có thể được đặt vào đúng vị trí trên hình một cách dễ dàng, 
bất chấp thứ tự của sự trình bày, tạo điều kiện cho việc thay đổi một cách nhanh 
chóng và linh hoạt cho việc ghi nhớ. 
− Có thể tận dụng hỗ trợ của các phần mềm trên máy tính 
2. Thực trạng vấn đề 
Trong thời đại ngày nay, nguồn tài liệu học tập, nghiên cứu như: sách, 
tạp chí, báo, các kỷ yếu,rất phong phú. Thêm vào đó là sự phát triển mạnh mẽ 
của ngành công nghệ thông tin, chúng ta đang tiếp xúc với nguồn kiến thức 
mênh mông của thế giới. 
Bên cạnh đó, chúng ta thường xuyên phải ghi nhớ, tổng hợp hay phân tích 
một vấn đề bằng nhiều phương pháp như kẻ bảng, gạch đầu dòng các ý chính, 
vẽ sơ đồ tổng hợp,nhưng trước đây nó chưa được công nhận là một phương 
pháp cụ thể, chưa được đưa vào ứng dụng dạy và học trong giáo dục phổ thông 
mà chỉ được số ít học sinh dùng trước các mùa thi. 
Sơ đồ tư duy là công cụ lý tưởng cho việc giảng dạy và trình bày các 
khái niệm trong lớp học. Sơ đồ tư duy giúp giáo viên tập trung vào vấn đề 
cần trao đổi cho học sinh, cung cấp một cái nhìn tổng quan về chủ đề mà không 
có thông tin thừa. 
Sơ đồ tư duy chứa đựng thông tin ngắn gọn, màu sắc, hình ảnh cùng với 
cách bố trí trực quan hấp dẫn sẽ cuốn hút các học sinh ngay lập tức. Sơ đồ tư 
duy cung cấp cái nhìn tổng quan, ngắn gọn về một chủ đề, làm cho ngay cả 
những vấn đề phức tạp nhất cũng trở nên dễ hiểu và thú vị. 
 Xây dựng sơ đồ tư duy trong tiết dạy Hóa học 8 
 7/21 
Học sinh sẽ không phải tập trung vào việc đọc nội dung trên Slide,thay 
vào đó sẽ lắng nghe những gì giáo viên diễn đạt. Hiệu quả giảng bài sẽ được 
tăng lên. 
Hơn nữa trong quá trình giảng dạy giáo viên có thể thêm ngay vào bản đồ 
tư duy bài giảng của mình những ý tưởng hay, đột phá mà giáo viên chợt nghĩ ra 
hay từ sự đóng góp của học sinh. Giáo viên làm việc này bằng cách thêm từ 
khoá vào nhánh tương ứng hoặc tạo ra 1 nhánh mới. 
Sơ đồ tư duy hỗ trợ cho các cuộc thảo luận trong lớp. Sơ đồ tư duy 
khuyến khích các học sinh tập trung liên kết giữa các chủ đề, tư duy sáng tạo 
không giới hạn của học sinh, cũng như hình thành lan tỏa ý tưởng và ý kiến của 
học sinh. 
Sơ đồ tư duy khuyến khích học sinh thể hiện ý tưởng theo sự hiểu biết của 
cá nhân và tự đánh giá bản thân sau buổi học đạt kết quả học tập tốt hơn, cải 
thiện khả năng ghi nhớ. 
Hiện nay, trong các nhà trường việc đổi mới phương pháp dạy học trong 
đó có áp dụng các phương pháp, kĩ thuật dạy học mới đã dần trở thành một hoạt 
động quen thuộc với các giáo viên và học sinh, trong đó không thể không nói 
đến tác dụng rất lớn của phương pháp xây dựng “sơ đồ tư duy” trong các giờ 
học. Trong các tiết học mà học sinh được tự mình sáng tạo những sơ đồ kiến 
thức cho bản thân đã trở nên hào hứng và sôi nổi hơn nhiều, và đã có những sản 
phẩm ra đời cho thấy sức sáng tạo mạnh mẽ của học sinh. 
3. Các biện pháp đã tiến hành 
a. Các bước xây dựng sơ đồ tư duy 
Bước 1: Bắt đầu từ TRUNG TÂM của một tờ giấy trắng và kéo sang một 
bên để bắt đầu từ trung tâm cho bộ não, sự tự do để trải rộng một cách chủ động 
và để thể hiện phóng khoáng hơn, tự nhiên hơn. 
Bước 2: Dùng một HÌNH ẢNH hay BỨC TRANH cho ý tưởng trung tâm 
vì một hình ảnh có giá trị tương đương cả nghìn từ và giúp ta sử dụng trí tưởng 
tượng của mình. 
 Xây dựng sơ đồ tư duy trong tiết dạy Hóa học 8 
 8/21 
Bước 3: Luôn sử dụng MÀU SẮC vì màu sắc cũng có tác dụng kích thích 
não như hình ảnh. Màu sắc mang đến cho sơ đồ tư duy những rung động cộng 
hưởng, mang lại sức sống và năng lượng vô tận cho tư duy sáng tạo và nó cũng 
thật vui mắt. 
Bước 4: Nối các NHÁNH CHÍNH tới HÌNH ẢNH trung tâm, và nối các 
nhánh cấp hai, cấp ba với nhánh cấp một và cấp hai, v.v... vì như ta đã biết, bộ 
não làm việc bằng sự liên tưởng. Nếu ta nối các nhánh lại với nhau, sẽ hiểu và 
nhớ nhiều thứ dễ dàng hơn rất nhiều. 
Bước 5: Vẽ nhiều nhánh CONG hơn đường thẳng vì chẳng có gì mang lại 
sự buồn tẻ cho não hơn các đường thẳng. Giống như các nhánh cây, các đường 
cong có tổ chức sẽ lôi cuốn và thu hút được sự chú ý của mắt hơn rất nhiều. 
Bước 6: Sử dụng MỘT TỪ KHÓA TRONG MỖI DÒNG vì các từ khóa 
mang lại cho sơ đồ tư duy của ta nhiều sức mạnh và khả năng linh hoạt cao. Mỗi 
từ hay mỗi hình ảnh đơn lẻ giống như một cấp số nhân, mang đến cho những sự 
liên tưởng và liên kết của nó diện mạo đặc biệt. 
Bước 7: Dùng những HÌNH ẢNH xuyên suốt. Bởi vì giống như hình ảnh 
trung tâm, mỗi hình ảnh cũng có giá trị của một ngàn từ. Vì vậy, nếu ta chỉ có 
mười hình ảnh trong Sơ đồ tư duy của mình thì nó đã ngang bằng với mười 
nghìn từ. 
b. Xây dựng sơ đồ tƣ duy cho các tiết học cụ thể: 
Trong mọi tiết học có xây dựng nội dung kiến thức mới hay các bài luyện 
tập, ôn tập, tổng kết học sinh đều có thể xây dựng cho mình sơ đồ tư duy. Tuy 
nhiên trong các tiết luyện tập, ôn tập chương thì sơ đồ tư duy mang lại hiệu quả 
cao hơn. Trong chương trình hóa học lớp 8, tôi đã yêu cầu học sinh thực hiện 
xây dựng sơ đồ tư duy cho các tiết học. 
4. Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm: 
Với ý tưởng cho học sinh tự xây dựng sơ đồ tư duy sau các bài học 
trên lớp, tôi đã tiến hành áp dụng ở các lớp: 8A1; 8A7. 
Sau đây là sản phẩm do học sinh tự thiết kế và thực hiện sơ đồ tư duy sau 
khi học xong Bài luyện tập 6 - Hóa học 8 
 Xây dựng sơ đồ tư duy trong tiết dạy Hóa học 8 
 9/21 
Sơ đồ tư duy 
Bài luyện tập 6 – Nhóm 1 - Lớp 8A1 
Sơ đồ tư duy 
Bài luyện tập 6 – Nhóm 2 Lớp 8A1 
 Xây dựng sơ đồ tư duy trong tiết dạy Hóa học 8 
 10/21 
Sơ đồ tư duy 
Bài luyện tập 6 – Nhóm 1 Lớp 8A7 
Sơ đồ tư duy 
Bài luyện tập 6 – Nhóm 2 Lớp 8A7 
 Xây dựng sơ đồ tư duy trong tiết dạy Hóa học 8 
 11/21 
Qua những bài học có sử dụng sơ đồ tư duy, tôi nhận thấy: 
- Học sinh rất hào hứng tham gia các giờ học, đặc biệt là những giờ học 
có phần hoạt động trình bày về sơ đồ tư duy với nội dung có liên quan đến bài 
học. 
- Học sinh tích cực chủ động nắm bắt kiến thức để trình bày sơ đồ đầy đủ 
nội dung nhất trong các giờ học. 
- Học sinh được nâng cao kĩ năng diễn thuyết, trình bày một nội dung bài 
học trước lớp, giúp các em rèn luyện sự tự tin, linh hoạt trong ứng xử. 
- Một số nhóm khi xây dựng sơ đồ tư duy trình bày bằng đồ dùng như 
máy tính, xử lý bài thuyết trình trên các phần mềm như power point, word, 
movie maker rất thành thạo và tự tin, giúp các em nâng cao hơn khả năng ứng 
dụng công nghệ thông tin. 
- Phát huy khả năng tư duy logic và tư duy thẩm mỹ. 
KẾT QUẢ SO SÁNH 
Tiết học có sử dụng sơ đồ tƣ duy và chƣa sử dụng sơ đồ tƣ duy 
 Năng lực 
 hợp tác 
Năng lực 
 tƣ duy 
Năng lực 
sáng tạo 
Năng lực 
 trình bày 
Tiết học 
bình thƣờng 
(chƣa sử dụng 
sơ đồ tƣ duy) 
60% 70% 90% 30% 
Tiết học có 
sử dụng 
sơ đồ tƣ duy 
90% 98% 95% 65% 
 Xây dựng sơ đồ tư duy trong tiết dạy Hóa học 8 
 12/21 
PHẦN THỨ BA 
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 
1. Kết luận 
Qua một số năm học được nhà trường phân công công tác giảng dạy bộ môn 
Hóa học lớp 8, tôi đã áp dụng dạy phương pháp xây dựng sơ đồ tư duy trong dạy 
học Hóa học nêu trên và có được kết quả rất khả quan. Học sinh rất hứng thú với 
các tiết Hóa học có sử dụng phương pháp đổi mới, đặc biệt với các bài có sử dụng 
sơ đồ tư duy giúp học sinh thực sự hiểu bài, có hệ thống kiến thức vững vàng của 
bộ môn. Từ đó khả năng xây dựng và trình bày sơ đồ tư duy của học sinh ngày 
càng được củng cố, đầy đủ hơn. Từ nhận thức được học sinh đã tự hình thành 
thói quen xây dựng sơ đồ tư duy của các bài học khác, các môn học khác, hình 
thành tư duy sáng tạo, logic. 
Đây cũng là một nguồn động lực giúp học sinh trở nên yêu thích, ham học 
và học tốt bộ môn Hóa học - một môn học rất thú vị trong chương trình THCS. 
2. Kiến nghị 
* Đối với giáo viên: 
- Tiếp tục tự nghiên cứu, tự bồi dưỡng chuyên môn về các phương pháp 
dạy học khác để đổi mới hơn nữa trong các tiết dạy của mình 
- Tích cực đổi mới phương pháp theo hướng phát triển năng lực học của 
học sinh. 
- Tạo điều kiện về cơ sở vật chất, tiếp cận các mô hình sơ đồ tư duy của 
các môn học khác 
* Đối với học sinh: 
- Duy trì những phương pháp học chủ động, tích cực tự tìm hiểu nắm bắt 
kiến thức. 
- Hăng hái tham gia các hoạt động học, các buổi thuyết trình theo phương 
pháp xây dựng sơ đồ nhằm rèn luyện khả năng thuyết trình, rèn tính tự tin khi 
đứng trước đám đông. 
 Xây dựng sơ đồ tư duy trong tiết dạy Hóa học 8 
 13/21 
- Kết hợp với hoạt động nhóm rèn năng lực hợp tác nhằm giải quyết 
những vấn đề cụ thể trong nội dung bài học 
TIẾT 51 – BÀI 34 
BÀI LUYỆN TẬP 6 
I. MỤC TIÊU 
1. Kiến thức: 
Ôn tập lại những kiến thức cơ bản: 
- Tính chất vật lí, tính chất hóa học của hiđrô. 
- Điều chế, thu và ứng dụng của khí hiđrô trong đời sống và sản xuất. 
- Khái niệm phản ứng thế. 
2. Kỹ năng: 
- Rèn luyện khả năng viết phương trình về tính chất của hiđrô, các phản 
ứng điều chế hiđrô. 
- Phân biệt các loại phản ứng đã học. 
- Tiếp tục rèn kĩ năng làm bài tập theo phương trình. 
3. Thái độ: 
- Rèn luyện khả năng tư duy độc lập, cẩn thận, yêu thích bộ môn. 
- Có nhận thức đúng về vai trò của hiđro trong đời sống và sản xuất 
4. Định hướng phát triển năng lực học sinh: 
- Năng lực tư duy. 
- Năng lực hợp tác. 
- Năng lực trình bày. 
- Năng lực tự học. 
- Năng lực tính toán. 
- Năng lực quan sát. 
- Năng lực thẩm mỹ. 
II. PHƢƠNG PHÁP 
- Nêu vấn đề, vấn đáp tìm tòi. 
- Phương pháp hoạt động nhóm. 
- Lập sơ đồ tư duy. 
- Tổ chức chơi trò chơi. 
III. CHUẨN BỊ: 
1. Chuẩn bị của giáo viên: 
- Máy tính 
 Xây dựng sơ đồ tư duy trong tiết dạy Hóa học 8 
 14/21 
- Máy projector 
- Máy chiếu vật thể 
- Phiếu học tập, phấn màu, que chỉ, thước kẻ, nam châm, bút viết bảng... 
2. Chuẩn bị của học sinh: 
 Ôn lại các bài: 
- Tính chất - Ứng dụng của hidro. 
- Điều chế khí hidro - Phản ứng thế. 
- Đọc trước bài 34: Luyện tập 6 
- Các nhóm chuẩn bị sẵn giấy mô hình sơ đồ tư duy các kiến thức về hiđro 
IV. TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG: 
1. Ổn định tổ chức, giới thiệu đại biểu. 
2. Kiểm tra bài cũ: lồng ghép trong quá trình dạy bài mới. 
3. Dạy bài mới: 
TIẾT 51 – BÀI 34: BÀI LUYỆN TẬP 6 
 oạt động Trắc nghiệm kiến thức 
Mục tiêu: Ôn lại các kiến thức: tính chất vật lý; tính chất hóa học; điều chế; thu 
khí H2 bằng hình thức trắc nghiệm. 
Thời gian: 10 phút 
Hoạt động của GV Hoạt động 
của HS 
Nội dung 
bài học 
Định hƣớng PTNL 
học sinh 
- Chia lớp thành 3 đội chơi. 
Tổ chức trò chơi trắc 
nghiệm “Ai nhanh hơn” để 
ôn tập lại kiến thức về H2 
- Tổng kết đội thắng cuộc 
- GV yêu cầu các nhóm nhỏ 
(2 bàn/ nhóm) hoàn thành 
phần kiến thức liên quan 
trong trò chơi vào sơ đồ tư 
duy của nhóm mình. 
2 hs làm quản trò 
3 đội chơi theo 
hướng dẫn người 
quản trò. 
Chiếu câu 
hỏi trên 
máy tính 
- Năng lực tư duy 
- Năng lực hợp tác. 
- Năng lực trình 
bày. 
- Năng lực tính 
toán. 
- Năng lực quan sát. 
 Xây dựng sơ đồ tư duy trong tiết dạy Hóa học 8 
 15/21 
 t0 
Nội dung câu hỏi trắc nghiệm: 
Câu 1: Khí hiđro đƣợc bơm vào khí cầu, bóng thám không vì hiđro là khí: 
A. không màu . 
B. ít tan trong nước . 
C. có tác dụng với oxi trong không khí 
D. nhẹ nhất trong các chất khí . 
Câu 2: Trong những cặp chất sau; cặp chất nào đƣợc dùng để điều 
chế hiđrô trong phòng thí nghiệm. 
A. dd HCl và Zn 
B. dd H2SO4
 đặc và Fe 
C. dd H2SO4
loãng và Al 
D. dd HCl và Cu 
Câu 3: Trong các phản ứng sau, phản ứng nào là phản ứng thế: 
A. Zn + 2HCl  ZnCl2 + H2  
B. 2Na + 2H2O  2NaOH + H2 
C. CaO + H2O  Ca(OH)2 
D. CaCO3  CaO + CO2 
 Câu 4: Tính chất hoá học của hiđro (ở nhiệt độ thích hợp) là: 
A. tác dụng với đơn chất oxi và toả nhiệt . 
B. tác dụng với đơn chất oxi và một số oxit kim loại 
C. tác dụng với đơn chất oxi và tất cả oxit kim loại . 
D. tác dụng với nguyên tố oxi và một số oxit kim loại 
 Xây dựng sơ đồ tư duy trong tiết dạy Hóa học 8 
 16/21 
Câu 5: Cho dung dịch axit sunfuric loãng và kim loại nhôm, kèm các 
dụng cụ nhƣ hình vẽ. Hãy cho biết: 
A. Có thể dùng các hóa chất và dụng cụ đã cho để điều chế và thu khí oxi. 
B. Có thể dùng các hóa chất và dụng cụ đã cho để điều chế và thu không khí. 
C. Có thể dùng các hóa chất và dụng cụ đã cho để điều chế và thu khí hiđro. 
D. Có thể dùng để điều chế khí hiđro nhưng không thu khí hiđro. 
Câu 6: Đốt hỗn hợp gồm 10 ml khí H2 và 10 ml khí O2. Khí nào còn 
dƣ sau phản ứng? 
A. H2 dư 
B. O2 dư 
C. Không có khí nào. 
 Xây dựng sơ đồ tư duy trong tiết dạy Hóa học 8 
 17/21 
 oạt động uyện tập 
Mục tiêu: Ôn lại các kiến thức về tính chất vật lý; tính chất hóa học; điều chế; 
thu khí H2 bằng cách luyện tập các dạng bài tập hóa học như viết PTHH, tính 
theo PTHH, nhận biết. 
Thời gian: 25 phút 
Hoạt động của GV 
Hoạt động 
của HS 
Nội dung bài học 
Định 
hƣớng 
PTNL học 
sinh 
- Chiếu bài tập 1, yêu 
cầu cá nhân học sinh 
hoàn thành bài tập 1 
vào vở. (thời gian 3 
phút) 
Bài tập 1: 
Viết phương trình hoá 
học biểu diễn phản 
ứng của H2 với các 
chất O2, Fe2O3, 
Fe3O4, PbO. Ghi rõ 
điều kiện phản ứng . 
Cho biết mỗi phản 
ứng trên thuộc loại 
phản ứng gì? 
- Chữa bài và đánh giá 
cho điểm 
- Thế nào là phản ứng 
thế? 
- GV yêu cầu các nhóm 
dựa vào bài tập bổ 
sung kiến thức trong sơ 
đồ tư duy của nhóm 
mình. 
Cá nhân học 
sinh làm bài 
tập. 
1 hs lên 
bảng làm 
bài, các hs 
làm bài và 
nhận xét bài 
của nhóm 
bạn. 
I. Luyện tập: 
1. Bài tập 1: 
(Dạng bài viết PTHH) 
a. OHOH
o
t
222
22  
b. OHFeOFeH
o
t
2322
323  
c. OHFeOFeH
o
t
2432
434  
d. OHPbPbOH
o
t
22
 
- Năng lực 
tư duy 
- Năng lực 
hợp tác. 
- Năng lực 
trình bày 
- Năng lực 
tính toán. 
- Năng lực 
quan sát. 
Yêu cầu nhóm nhỏ (2 Nhóm nhỏ 2. Bài tập 2: 
 Xây dựng sơ đồ tư duy trong tiết dạy Hóa học 8 
 18/21 
bàn/ nhóm) thảo luận, 
hoàn thành bài tập 2 
(thời gian: 2 phút) 
Bài tập 2: 
 Có 3 lọ đựng riêng 
biệt các khí sau: oxi, 
không khí , và hiđro . 
Bằng thí nghiệm nào 
có thể nhận ra chất 
khí trong mỗi lọ ? 
Nhận xét và chiếu đáp 
án 
học sinh 
thảo luận, 
suy nghĩ, đại 
diện nhóm 
trả lời. 
Nhóm khác 
nhận xét, bổ 
sung. 
(Dạng bài nhận biết) 
Dùng một que đóm cho vào 
mỗi lọ : 
+ Lọ làm cho que đóm cháy 
sáng bùng lên là lọ chứa khí 
oxi 
+ Lọ có khí cháy với ngọn 
lửa màu xanh là lọ chứa khí 
hiđro. 
+ Lọ không làm thay đổi 
ngọn lửa của que đóm đang 
cháy là lọ chứa không khí. 
Chiếu bài tập 3, yêu 
cầu các học sinh hoàn 
thành vào vở (thời gian 
10 phút) 
Bài tập 3: 
Cho khí hiđro sđi qua 
một ống đựng 32g 
đồng (II) oxit nung 
nóng, phản ứng xảy ra 
hoàn toàn . 
a. Viết phương 
trình phản ứng . 
b. Tính khối lượng 
chất rắ