Sáng kiến kinh nghiệm về việc giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 4

ểm tra xem các em có lĩnh hội được các tri thức đạo đức hay 
không? 
- Điều tra tình cảm đạo đức của học sinh xem các em có thấy các 
chuẩn mực đạo đức là tốt đẹp không? có niềm tin đạo đức không? các em 
có thấy dung động trước những cử chỉ, hành vi của các bạn trong lớp 
không? có noi theo và phấn đấu theo những gương người tốt đó không? 
Quan sát những cử chỉ hành vi và thói quen đạo đức của học sinh 
trong đời sống hàng ngày (học tập, giao tiếp, gia đình...) có bao nhiêu phần 
trăm đạo đức tốt khá - cần cố gắng. 
Từ việc điều tra trên, rút ra những ưu điểm và nhược điểm của việc 
thực hiện chương trình giáo dục đạo đức của lớp đó, trường đó. Đặc biệt 
phải tìm ra những nguyên nhân cơ bản làm cho họ thực hiện chương trình 
giáo dục đạo đức chưa tốt. 
3. Đề ra một số biện pháp và hình thức trong việc giáo dục đạo đức 
cho học sinh lớp đó nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho các 
em, nhằm khắc phục những tồn tại ở lớp đó. 
4. Rút ra một số kết luận sơ bộ của mình về công tác giáo dục đạo 
đức của lớp, trường. 
IV. Đối tượng nghiên cứu 
 Giáo viên và học sinh khối 4 trường tiểu học Tho Sơn - VT -PT 
V. Khách thể và phạm vi nghiên cứu 
 Nghiên cứu nội dung giáo dục đạo đức cho học sinh ở bậc tiêu học 
có thể là một lớp, một khối hoặc cả bậc tiểu học. 
 7
 Nghiên cứu học sinh, giáo viên, phụ huynh học sinh và các đoàn thể 
cùng có trách nhiệm giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 4 Trường tiểu học 
Tiên Cát - Việt Trì - Phú Thọ. 
VI. Giả thiết sáng kiến 
1. Giả thiết thứ nhất 
 Giáo viên và học sinh lớp 4 Trường tiểu học Tiên Cát - Việt Trì - 
Phú Thọ thực hiện tốt chương trình giáo dục đạo đức cho học sinh. Trước 
khi đến lớp giáo viên soạn bài đầy đủ, giành đủ thời gian quy định cho môn 
đạo đức. Chú trọng giáo dục đạo đức thông qua các môn học khác: Toán, 
tiếng việt, giáo dục sức khoẻ...Vì vậy chất lượng giáo dục đạo tạo cao đáp 
ứng được mục tiêu giáo dục và đào tạo ở bậc tiểu học. 
2. Giả thiết thứ 2: 
 Có thể giáo viên và học sinh lớp 4 trường tiểu học Tiên Cát - VT -
PT thực hiện chưa tốt công tác giáo dục đạo đức, còn nhiều tồn tại chẳng 
hạn việc kết hợp với gia đình phụ huynh học sinh và các lực lượng giáo dục 
khác chưa tốt, thậm chí đến lớp giáo viên còn không soạn giáo án, dạy học 
không đủ thời gian qui định... 
VII. Thời gian và kế hoạch nghiên cứu 
 Một thánh đầu: Thu thập tài liệu - Điều tra cơ bản 
 - Thăm lớp dự giờ 
 Tháng tiếp theo: - Kiểm tra tài liệu đã thu thập 
 - Viết đề cương sơ lược 
 Tháng cuối: Kiểm nghiệm lại đề tài và viết chi tiết. 
VIII. Các phương pháp nghiên cứu 
1. Phương pháp đọc sách 
 Sư dụng phương pháp này nhằm mục đích xây dựng khái niệm đạo 
đức. Hiểu rõ hơn thế nào là tình cảm đạo đức, tình cảm thẩm mĩ, tình cảm 
trí tuệ. Đồng thời thông qua việc đọc sách giúp chúng ta hình thành tình 
cảm đạo đức cho học sinh. Hiểu khái niệm giáo dục đạo đức cho học sinh 
trong nhà trường, biết đặc điểm nội dung giáo dục đạo đức cho học sinh 
tiểu học bao gồm những gì? 
2. Phương pháp điều tra 
 Để thực hiện nhiệm vụ chính của đề tài này, tôi phải tiến hành 
phương pháp điều tra. Tôi sẽ điều tra giáo viên và học sinh qua các câu hỏi, 
các mẫu phiếu điều tra như sau: 
 8
 2.1. Điều tra giảng dạy môn đạo đức 
 Giáo viên tổ 4 Dạy lớp 4 
 Trường Tiểu học Tiên Cát 
SST Tuần Tên bài dạy Nội dung bài dạy Hình thức dạy Ghi chú 
1 1 Kiên trì, bền bỉ học 
tập 
Kiên trì, bền bỉ học 
tập sẽ có kết quả tốt 
Thảo luận 
nhóm 
2 9 Bênh vực bạn yếu Bênh vực, giúp đỡ bạn 
yếu gặp khó khăn 
Thảo luận 
nhóm 
2.2. §iÒu tra viÖc häc tËp m«n ®¹o ®øc cña häc sinh líp 4 
 Tr­êng TiÓu häc Thä S¬n 
SST Tuần Nội dung bài dạy Ghi chú 
1 1 Kiên trì, bền bỉ học tập 
2 6 Đúng giờ trong sinh hoạt chung 
3 11 Gần gũi giúp đỡ thầy giáo, cô giáo 
 2.3. §iÒu tra viÖc tæ chøc cho häc sinh líp 4 øng dông, vËn dông c¸c 
tri thøc ®¹o ®øc vµo cuéc sèng hµng ngµy qua ho¹t ®éng häc tËp 
SST Bài Nội dung vận dụng Hình thức vận dụng Cách đánh giá Ghi chú 
Tốt khá TBình 
1 Bài 2 Chăm sóc bồn hoa Thực hành 
 2.4. §iÒu tra vÊn ®Ò kÕt hîp c¸c lùc l­îng gi¸o dôc kh¸c tham gia 
gi¸o dôc ®¹o ®øc cho häc sinh líp 4 
SST Tên lực lượng giáo dục Nội dung thực hiện Hình thức Ghi chú 
1 Phụ huynh học sinh Đúng giờ trong học 
tập, sinh hoạt chung 
Thông báo, thảo 
luận 
2 Đội TNTP HCM Thực hiện 5 điều 
Bác Hồ dạy 
Đội cờ đỏ, phong 
trào thi đua 
3 Địa phương Lễ phép với người 
trên - vệ sinh nơi 
công cộng 
Điều tra 
 9
 2.5. §iÒu tra viÖc chØ ®¹o cña nhµ tr­êng trong viÖc thùc hiÖn ch­¬ng 
tr×nh m«n ®¹o ®øc cña tr­êng tiÓu häc. 
 Ban gi¸m hiÖu - Tæ chuyªn m«n 
 Tõ kÕt qu¶ ®iÒu tra t«i sÏ rót ra kÕt luËn vÒ viÖc thùc hiÖn ch­¬ng 
tr×nh gi¸o dôc ®¹o ®øc cña häc sinh líp 4. Tr­êng tiÓu häc Thä S¬n - ViÖt 
Tr× - Phó Thä 
3. Ph­¬ng ph¸p thùc nghiÖm 
 §Ó kiÓm tra l¹i c¸c kÕt qu¶ ®· ®iÒu tra ®­îc t«i tiÕn hµnh ph­¬ng 
ph¸p thùc nghiÖm. Khi sö dông ph­¬ng ph¸p nµy t«i tiÕn hµnh nh­ sau: 
 §èi víi häc sinh ch­a thùc hiÖn tèt c¸c chuÈn mùc ®¹o ®øc ®· häc, 
cßn vi ph¹m cÇn cã biÖn ph¸p gi¸o dôc nh­ nh¾c nhë ( Phª b×nh, kiÓm 
®iÓm...) Xem sù chuyÓn biÕn cña häc sinh ®Õn møc nµo? Qua ®ã cã kÕt luËn 
chÝnh x¸c h¬n vÒ kÕt qu¶ ®iÒu tra. 
4. Ph­¬ng ¸n trß chuyÖn 
 TiÕn hµnh ph­¬ng ph¸p nµy, t«i trß chuyÖn trùc tiÕp víi häc sinh, 
gi¸o viªn, phô huynh nh»m thu thËp nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt. Trß chuyÖn 
víi phô huynh ®iÒu tra xem häc cã quan t©m gi¸o dôc ®¹o ®øc cho con em 
hä kh«ng? HoÆc chØ chó träng ®Õn viÖc häc v¨n ho¸. Trß chuyÖn víi gi¸o 
viªn bé m«n ®· biÕt ®­îc quan ®iÓm gi¸o dôc ®¹o ®øc qua m«n häc ®ã nh­ 
thÕ nµo? Trß chuyÖn víi häc sinh ®Ó xem sù nhËn thøc cña häc sinh vÒ viÖc 
häc ®¹o ®øc ra sao? c¸c em cã chó ý häc m«n nµy kh«ng? Cã coi träng 
m«n ®¹o ®øc kh«ng? 
5. Ph­¬ng ph¸p quan s¸t 
 Th­êng xuyªn dù giê, th¨m líp, ®Æc biÖt lµ m«n ®¹o ®øc . Qua ®ã 
biÕt viÖc thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh m«n ®¹o ®øc nh­ thÕ nµo? cã d¹y ®ñ néi 
dung kh«ng? cã ®ñ thêi gian hay bÞ c¾t xÐn. 
 Quan s¸t xem häc sinh häc m«n nµy nh­ thÕ nµo? cã chó ý nh­ c¸c 
m«n häc kh¸c kh«ng? 
6. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu s¶n phÈm. 
 TiÕn hµnh nghiªn cøu, kiÓm tra l¹i hå s¬, sæ s¸ch häc b¹ cña häc sinh 
qua c¸c n¨m häc. Qua ®ã biÕt ®­îc ®iÓm m¹nh yÕu cña häc sinh. Xem kÕt 
qu¶ xÕp lo¹i h¹nh kiÖm cña häc sinh qua c¸c th¸ng, c¸c kú häc. 
IX. §Þa ®iÓm nghiªn cøu 
 Tr­êng tiÓu häc Thä S¬n - ViÖt Tr× - Phó Thä 
 10 
PHẦN THỨ HAI: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 
I. Nghiên cứu lý luận 
1. Khái niệm về hành vi đạo đức: 
 Hành vi đạo đức là một hành động tự giác được thúc đẩy bởi một 
động cơ có ý nghĩa về đạo đức biểu thị trong cách đối nhân xử thế hàng 
ngày ở mọi nơi, mọi lúc. 
 Khi nói đến hành vi đạo đức của một con người cụ thể sống trong 
một nền văn hoá nhất định thì hành vi đạo đức ở từng con người có thể có 
nhiều nên đạo đức khác nhau bên cạnh một nền đạo đức chính thống. 
 Ví dụ: Tàn dư của nền đạo đức trong xã hội cũ (Tư bản, phong kiến) 
và những mầm mống của nền đạo đức trong xã hội tương lai cũng được thể 
hiênh trong một con người. 
2. Tiêu chuẩn đánh giá hành vi đạo đức. 
 Để đánh giá con người có đạo đức hay không thì phải dựa vào hành 
vi đạo đức của người đó. Giá trị đạo đức của hành vi đạo đức xét theo tiêu 
chuẩn sau: 
 a. Tính tự giác của hành vi: 
 Khi xét một hành vi xem nó là hành vi có đạo đức hay không điều 
quan trọng là phải xét tình tự giác của chủ thể hành vi, nếu chủ thể hành 
động chưa có ý thức hay bắt buộc phải hành động thì hành vi đó không 
phải là hành vi đạo đức. 
 Ví dụ: Do áp lực của người xung quanh mà người đó phải nhường 
chỗ ngồi tên ô tô... cho cụ già (em nhỏ) thì hành động đó không phải là 
hành vi đạo đức. 
 b. Tính có ích của hành vi: Phụ thuộc vào thế giới quan, nhân sinh 
quan và chủ thể hành vi. 
 Ví dụ: Trong xã hội tư bản, bản chất là chủ nghĩa vị kỉ nên con người 
có hành vi đạo đức đó làm sao thu được nhiều lợi nhuận. Trong xã hội 
chúng ta con người có hành vi đạo đức là con người có hành động thúc đẩy 
xã hội tiến bộ, mình vì mọi người. 
 c. Tính không vụ lợi: Người có hành vi đạo đức không tính toán 
không mưu lợi cho bản thân mà họ luôn lấy lợi ích của tập thể của xã hội 
lên trên. 
3. Mối quan hệ giữa nhu cầu đạo đức và hành vi đạo đức 
 Nhu cầu và hành động có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, nhu cầu 
thúc đẩy hành động và là nguồn thúc đẩy hành động tích cực. 
 11 
 Ví dụ: Nhu cầu giúp bạn gặp khó khăn là một nhu cầu đạo đức. 
Trong giáo dục đạo đức phải tổ chức hoạt động trong hoàn cảnh và điều 
kiện cụ thể, có hoạt động mới tạo ra hoàn cảnh có tính đạo đức và cải tạo 
hoàn cảnh vô đạo đức. 
4. Cấu trúc tâm lý của hành vi đạo đức. 
Hành vi đạo đức bao gồm các thành phần: 
 a. Tri thức và niềm tin đạo đức. 
 Tri thức đạo đức là yếu tố chỉ đạo hành vi đạo đức, nó có giá trị soi 
sáng hành vi đạo đức để sao cho phù hợp với chuẩn mực đạo đức mà xã hội 
quy định. 
 Đối với học sinh tiểu học trình độ còn thấp, kinh nghiệm sống rất ít 
do vậy hiểu tri thức đạo đức còn hạn chế, các em hay hiểu nhầm trong các 
khái niệm tiêu chuẩn đạo đức. 
 Ví dụ: có em cho rằng bướng bỉnh là biểu hiện của sự dũng cảm. 
 Việc có tri thức đạo đức chưa đủ, đòi hỏi các em phải có niềm tin 
đạo đức biểu hiện ở sự tin tưởng tuyệt đối vào các chuẩn mực đạo đức và 
tôn trọng các chuẩn mực ấy. 
 Niềm tin đạo đức là yếu tố quyết định hành vi đạo đức là cơ sở để 
bộc lộ những phẩm chất ý chí của đạo đức nhe lòng dũng cảm, tính kiên 
quyết. Việc hình thành niềm tin đạo đức phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, 
trang bị khái niệm để học sinh thể nghiệm vào cuộc sống trong sinh hoạt ở 
nhà trường, gia đình, xã hội. Qua đó để xây dựng niềm tin đạo đức cho học 
sinh. 
 b. Động cơ và tình cảm đạo đức: 
 Động cơ đạo đức là động cơ bên trong đã được con người ý thức nó 
trở thành động lực chính làm cơ sở cho hành động trong các mối quan hệ 
giữa người này với người khác và với xã hội biến hành động của con người 
thành hành vi đạo đức. 
 Tình cảm đạo đức là thái độ dung cảm của cá nhân đối với hành vi 
của con người, khác với hành vi của bản thân trong quan hệ giữa cá nhân 
với người khác, với xã hội. 
 Tình cảm đạo đức tạo ra sức hút của cá nhân khơi dậy nhưng nhu cầu 
đạo đức, thúc đẩy con người hành động có đạo đức. thông thường người ta 
chia ra các loại tình cảm đạo đức là tình cảm đạo đức tích cực (tình đồng 
đội, tình bạn bè) và tình cảm đạo đức tiêu cực (tính ghen tỵ). 
 c. Thiện chí và thói quen đạo đức. 
 12 
 Trong giáo dục đạo đức cho học sinh cần hình thành cho các em có 
thiện chí, có nghị lực, khiến các thiện chí và nghị lực đó trở thành thói quen 
đạo đức. Thói quen đạo đức là những hành vi đạo đức ổn định của một con 
người nó trở thành nhu cầu đạo đức của con người nếu nhu cầu này được 
thoả mãn thì con người dễ chịu. Trái lại nhu cầu không được thoả mãn thì 
con người cảm thấy bất lực, khó chịu. Mục đích chính của giáo dục đạo 
đức cho học sinh suy cho cùng là xây dựng thói quen đạo đức cho các em. 
5. Vị trí, vai trò của giáo dục đạo đức ở bậc tiểu học. 
 Một trong những con đường giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học 
một cách có hệ thống trong đó môn đạo đức có vị trí quan trọng đặc biệt. 
Nó có khả năng giáo dục đạo đức cho học sinh có hệ thống theo một 
chương trình chặt chẽ. Giúp các em hình thành được ý thức đạo đức (tri 
thức và niềm tin đạo đức) ở mức độ sơ giản, định hướng cho các em rèn 
luyện một cách tự giác những hành vi đạo đức tương ứng. Nó định hướng 
cho các môn học về nội dung giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học có thể 
được tích hợp qua các môn học này. 
 Bên cạnh đó, nó còn giúp cho học sinh có cơ sở thiết thực để học 
môn giáo dục công dân ở trung học cơ sở. 
 Chương trình giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 4 rất quan trọng 
trong việc thực hiện một quy trình giáo dục lâu dài qua các cấp học. Việc 
dạy và học đạo đức rất quan trọng bởi nó góp phần tạo nên những con 
người phát triển toàn diện. Họ không chỉ giỏi về tri thức văn hoá mà còn là 
những con người cư xử có văn hoá, có đạo đức trong xã hội. 
 Cũng như các môn học đạo đức ở các lớp khác của tiểu học, môn đạo 
đức lớp 4 có nhiệm vụ sơ đẳng của phép ứng xử trong cuộc sống hàng 
ngày, phân biệt được hành vi tốt, hành vi xấu, hành vi đúng, hành vi sai. 
Biết yêu cái đẹp, cái tốt, ham muốn làm theo cái tốt, ghét cái xấu, cái ác, 
xây dựng cho học sinh những kỹ năng hành vi, góp phần hình thành ở các 
em những hành vi tốt. 
 ở lớp 4 chương trình có 15 bài đó là 15 chuẩn mực hành vi đạo đức, 
học sinh cần nắm và thực hiện trong các hoạt động và trong các mối quan 
hệ xã hội của các em lúc ở trường, ở nhà và ngoài xã hội. 
 So với lớp 1,2,3 thì nội dung môn đạo đức ở lớp 4 đã được nâng cao 
hơn. Các chuẩn mực mang tính khái quát, phức tạp hơn đòi hỏi một trình 
độ nhận thức tinh tế hơn. Chẳng hạn trong mối quan hệ với ông bà cha mẹ: 
ở lớp 1 chỉ yêu cầu các em phải " đi xin phép, về chào hỏi", "giữ yên lặng 
cho ông bà nghỉ ngơi". Lớp 2 các em phải: "Vâng lời ông bà, cha mẹ". Lớp 
 13 
3 các em phải: "lễ phép với ông bà cha mẹ". Nhưng đến lớp 4 thì các em 
phải biết: "Chăm sóc ông bà, cha mẹ". 
 Phạm vi các mối quan hệ xã hội mà chương trình đạo đức lớp 4 đã 
được mở rộng hơn, không còn là những hành vi đối với bạn, đối với ông bà 
cha mẹ... mà đã được nâng lên, đó là những hành vi đối với hàng xóm láng 
giềng, người trên, em nhỏ rồi đến những hành vi chuẩn mực đối với cộng 
đồn, Tổ quốc, nhân loại như: Kính yêu Bác Hồ, biết ơn thương binh liệt sĩ, 
bảo vệ công trình công cộng, các di tích lịch sử và văn hoá. 
II. Kết quả nghiên cứu thực tế giáo dục đạo đức ở lớp 4 Trường tiểu 
học Tiên Cát - Việt trì - Phú thọ 
Để nắm được tình hình giáo dục đạo đức của học sinh. Bước vào đầu 
năm học tôi đã tiến hành điều tra kết quả giáo dục đạo đức của học sinh qua 
những năm học trước: 
Khối lớp Tổng số HS HS tốt HS khá CCG Ghi chú 
4 137 90% 10% 0 
Qua viÖc nghiªn cøu ®iÒu tra t«i thÊy kÕt qu¶ gi¸o dôc ®¹o ®øc ë 
tr­¬ng tiÓu häc Thä S¬n - VT -PT nãi chung vµ ë líp 4 nãi riªng lµ t­¬ng 
®èi thµnh c«ng, tû lÖ häc sinh ®¹t ®¹o ®øc kh¸ tèt trë lªn rÊt cao. §Ó ®¹t 
®­îc kÕt qu¶ nµy ph¶i kÓ ®Õn c«ng lµ cña Ban gi¸m hiÖu nhµ tr­êng cung 
toµn thÓ c¸c thÇy c« gi¸o trong tr­êng. §Æc biÖt lµ sù quan t©m s¸t sao cña 
ng­êi gi¸o viªn chñ nhiÖm. Ngoµi ra cßn cã sù quan t©m ®Æc biÖt cña c¸c 
bËc phô huynh häc sinh. Tuy nhiªn vÉn cßn mét sè em vi ph¹m c¸c chuÈn 
mùc ®¹o ®øc. T¹i sao l¹i nh­ vËy? Qua trao ®æi víi c¸c thÇy c« t«i ®­îc biÕt 
nh÷ng em cã hµnh vi, cö chØ vi ph¹m c¸c chuÈn mùc ®¹o ®øc hÇu hÕt lµ do 
hoµn c¶nh gia ®×nh kh«ng tèt, hoÆc do ¶nh h­ëng cña c¸c phÇn tö xÊu ngoµi 
x· héi vµ mét phÇn còng lµ do gi¸o viªn ch­a quan t©m kÞp thêi ®Ó hiÓu râ 
nguyªn nh©n vi ph¹m ®¹o ®øc cña c¸c em, ch­a cã ®iÒu kiÖn kh¶o s¸t xem 
c¸c em nhËn thøc ®Õn ®©u. HÇu hÕt ë trªn líp gi¸o viªn hái vÒ c¸c chuÈn 
mùc ®¹o ®øc th× hÇu hÕt c¸c em ®· n¾m v÷ng c¸c chuÈn mùc ®¹o ®øc, 
nh­ng khi vÒ ®Õn nhµ hay nh÷ng h«m kh¸c kh«ng cã giê ®¹o ®øc l¹i kh«ng 
n¾m ®­îc. 
Trong qu¸ tr×nh t×m hiÓu thùc tÕ ë tr­êng, khèi, líp t«i ®· phÇn nµo 
thÊy ®­îc nh÷ng nguyªn nh©n thµnh c«ng còng nh­ thÊt b¹i cña c«ng t¸c 
gi¸o dôc ®¹o ®øc nµy. Tõ ®ã ®­a ra mét sè biÖn ph¸p ®Ó nh»m kh¾c phôc 
nh÷ng ®iÓm cßn h¹n chÕ, qua ®ã gãp phÇn lµm cho c«ng t¸c gi¸o dôc ®¹o 
 14 
®øc ®­îc tèt h¬n, lµm c¬ së cho viÖc gi¸o dôc ®¹o ®øc cho häc sinh ë c¸c 
líp trªn. 
B¶n th©n t«i ®· nh©n râ vai trß cña m«n ®¹o ®øc: Nã gãp phÇn ph¸t 
triÓn con ng­êi toµn diÖn, h×nh thµnh cho c¸c em cã nh÷ng nhËn thøc ®óng 
®¾n vÒ cö chØ, hµnh vi cña m×nh, tõ ®ã gi¸o dôc c¸c em trë thµnh nh÷ng 
c«ng d©n tèt cña x· héi. 
Mçi bµi häc ®¹o ®øc lµ mét c©u chuyÖn gi¸o dôc ®¹o ®øc, th«ng qua 
®ã h×nh thµnh cho c¸c em cã nh÷ng hµnh vi thãi quen ®¹o ®øc. Trong qu¸ 
tr×nh gi¶ng d¹y t«i lu«n thùc hiÖn ®óng ch­¬ng tr×nh quy ®Þnh, sau mçi chñ 
®Ò, chñ ®iÓm qua nh÷ng buæi häp chuyªn m«n t«i bµn b¹c, trao ®æi ®Ó rót ra 
kinh nghiÖm nh÷ng mÆt ®­îc vµ ch­a ®­îc trong qua tr×nh gi¸o dôc cña 
m×nh, ®ång thêi ®Ò ra kÕ ho¹ch vµ ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y ë chñ ®Ò tiÕp 
theo. §¶m b¶o mçi bµi häc d¹y trong 2 tiÕt, tiÕt 1 c¸c em ®­îc nghe kÓ 
chuyÖn ®¹o ®øc, ®­îc ®µm tho¹i hoÆc ®ãng vai tõ ®ã rót ra bµi häc cÇn 
thiÕt. TiÕt 2 c¸c em ®­îc luyÖn tËp thùc hµnh d­íi c¸c h×nh thøc kh¸c nhau 
®Ó cã thÓ n¾m ch¾c c¸c tri thøc ®¹o ®øc vµ biÕt vËn dông vµo ®êi sèng hµng 
ngµy. VÝ dô nh­ tuÇn 4 lµ giê d¹y "TÝch cùc tham gia c«ng viÖc chung" (tiÕt 
2) Gi¸o viªn cho häc sinh tr×nh bµy phÇn liªn hÖ cña m×nh, sau ®ã ®­a ra 
t×nh huèng " H«m nay ®Õn l­ît b¹n Lan trùc nhËt, ch¼ng may Lan bÞ èm, 
c¸c b¹n cïng bµn sÏ lµm g×?". T«i cho c¸c em th¶o luËn nhãm ®Ó t×m ra 
c¸ch øng xö hay nhÊt sau ®ã cho mét vµi nhãm lªn b¶ng diÔn t¶ l¹i c¸ch 
øng xö cña m×nh. 
TuÇn 9 giê häc: "Bªnh vùc b¹n yÕu" (tiÕt 1). Sau qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y 
vµ trß chuyÖn víi c¸c em, t«i thÊy hÇu hÕt c¸c em n¾m ®­îc c¸c kiÕn thøc 
c¬ b¶n cña bµi häc. §Õn tuÇn 10 lµ giê: "Bªnh vùc b¹n yÕu" (tiÕt 2). Sau khi 
cho häc sinh «n l¹i néi dung bµi häc, t«i cho c¸c em gióp ®ì ngay hai b¹n 
trong líp bÞ èm. 
B¶n th©n t«i còng nh­ c¸c b¹n ®ång nghiÖp ®Òu nhËn thøc ®­îc viÖc 
gi¸o dôc ®¹o ®øc cho häc sinh kh«ng thÓ chØ th«ng qua riªng m«n ®¹o ®øc 
mµ ph¶i kÕt hîp th«ng qua c¸c m«n häc kh¸c n÷a nh­: víi m«n to¸n, th«ng 
qua viÖc d¹y vµ häc m«n to¸n gi¸o dôc cho c¸c em tÝnh kiªn tr×, bÒn bØ, tÝnh 
chÝnh x¸c... Th«ng qua c¸c m«n: §Þa lý, lÞch sö, khoa häc gióp c¸c em hiÓu 
®­îc c¸c hiÖn t­îng cña tù nhiªn còng nh­ x· héi, ®ång thêi gi¸o dôc cho 
cac sem t×nh yªu quª h­¬ng ®Êt n­íc, biÕt ¬n c¸c anh hïng d©n téc. Qua 
giê khoa biÕt b¶o vÖ bÇu kh«ng khÝ trong lµnh. 
Kh«ng chØ gi¸o dôc ®¹o ®øc cho häc sinh qua nh÷ng giê häc trªn líp 
mµ cßn th«ng qua c¸c ho¹t ®éng ngo¹i kho¸ kh¸c ®Ó gi¸o dôc ®¹o ®øc cho 
c¸c em nh­: ñng hé ng­êi tµn tËt, gi¸o viªn kÕt hîp víi Ban gi¸m hiÖu nhµ 
 15 
tr­êng cïng §éi thiÕu niªn ®Ó gi¸o dôc ®¹o ®øc cho c¸c em th«ng qua c¸c 
chñ ®Ò chñ ®iÓm. 
Tõ nhËn thøc trªn ®©y vÒ c«ng t¸c gi¸o dôc ®¹o ®øc cho häc sinh ®· 
khiÕn cho ng­êi gi¸o viªn trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y vµ gi¸o dôc häc sinh cã 
nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n sau 
a. ThuËn lîi: §­îc c¸c cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng vµ c¸c cÊp l·nh 
®¹o cña nhµ tr­êng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong qu¸ tr×nh gi¸o dôc. 
- Gi¸o viªn ®­îc ph©n c«ng d¹y ®uæi tõ líp 2 nªn cã ®iÒu kiÖn ®Ó 
hiÓu râ ®Æc ®iÓm t©m sinh lý häc sinh, tõ ®ã cã biÖn ph¸p gi¸o dôc cho tõng 
em. MÆt kh¸c ch­¬ng tr×nh gi¸o dôc ®¹o ®øc h­íng dÉn ®ång t©m nªn 
thuËn lîi cho viÖc gi¶ng d¹y ë c¸c khèi líp. 
C¸c bËc phô huynh quan t©m ®Õn viÖc gi¸o dôc con em hä, th­êng 
xuyªn trao ®æi ®Ó cã biÖn ph¸p gi¸o dôc häc sinh kÞp thêi uèn n¾m nh­îc 
®iÓm cña häc sinh. Gia ®×nh häc sinh trë thµnh c¸nh tay ®¾c lùc trong viÖc 
theo dâi, qu¶n lý vµ gi¸o dôc cho häc sinh ë nhµ khiÕn cho ng­êi gi¸o viªn 
yªn t©m khi con em vÒ gia ®×nh ngoµi giê trªn líp. 
MÆt kh¸c m«n ®¹o ®øc rÊt quen thuéc c¸c tri thøc ®¹o ®øc gÇn gòi 
víi cuéc sèng hµng ngµy cña c¸c em, nªn c¸c em tiÕp thu bµi nhanh vµ biÕt 
vËn dông vµo cuéc sèng. 
Tuy nhiªn bªn c¹nh mÆt thuËn lîi trªn ng­êi gi¸o viªn vÉn cßn gÆp 
kh«ng Ýt khã kh¨n trong c«ng t¸c gi¸o dôc ®¹o ®øc. 
b. Khã kh¨n: 
Sù quan t©m ®Õn vÊn ®Ò gi¸o dôc ®¹o ®øc cho häc sinh kh«ng ®ång 
®Òu ë mçi gia ®×nh v× hoµn c¶nh mçi nhµ mét kh¸c. 
C¬ së vËt chÊt nhµ tr­êng ch­a thËt ®Çy ®ñ, thiÕu ®å dïng d¹y häc 
cÇn thiÕt, nªn ng­êi gi¸o viªn gÆp khã kh¨n trong viÖc truyÒn thô kiÕn thøc 
cho häc sinh. 
§Ó c«ng t¸c gi¸o ®¹o ®øc cho häc sinh ®¹t kÕt qu¶ tèt h¬n th× b¶n 
th©n t«i ®Ò ra mét sè biÖn ph¸p vµ h×nh thøc gi¸o dôc phï hîp víi tr×nh ®é 
nhËn thøc cña häc sinh. 
c. Mét sè biÖn ph¸p, h×nh thøc gi¸o dôc cho häc sinh: 
BiÖn ph¸p: 
Cã kÕ ho¹ch gi¶ng d¹y cô thÓ. Tr­íc khi lªn líp gi¸o viªn nghiªn cøu 
kü néi dung bµi d¹y ®Ó n¾m v÷ng môc tiªu bµi d¹y. Tõ ®ã cã ph­¬ng ph¸p 
gi¶ng d¹y phï hîp. 
Sau mçi giê häc cho häc sinh liªn hÖ víi thùc tÕ th«ng qua hÖ thèng 
c©u hái, c¸c h×nh thøc d¹y häc: trß ch¬i... Trong giê luyÖn